بومی گرایی در رساله های دکتری فلسفه تعلیم و تربیت؛ بررسی دانشگاه های دولتی تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی چیستی فلسفه تعلیم و تربیت بومی، شناسایی و اعتباربخشی شاخصهای بومی سازی این رشته در ایران و نیز بررسی وضعیت رساله های دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت در دانشگاههای دولتی تهران طی سالهای 1396 و 1397 از منظر توجه به مسئله بومی سازی انجام شد. روش: در پژوهش حاضر، تمامی رساله های دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاههای دولتی تهران طی سالهای 1396 و 1397 (16 رساله) از منظر توجه به مسئله بومی سازی، با روش توصیفی- تحلیلی ارزیابی شدند تا مشخص شود پژوهشهایی که در این حیطه صورت می گیرند تا چه میزان در راستای بومی سازی و پاسخ به نیازهای کشور می باشند. بدین منظور، ابتدا با روش نظریه بنیادی شاخصهای مدّ نظر(9 شاخص) شناسایی و سپس با روش دلفی، اعتبارسنجی شدند. در نهایت، رساله ها با توجه به شاخصهای مذکور تحلیل شدند. یافته ها: از بین تمام شاخصها، تنها پنج مورد به طور کامل رعایت شده اند که شامل بهره مندی از میراث علمی بشری در حد امکان، برآوردن نیازها، نظرورزی عالمانه، نوآورانه بودن و مستدل بودن می باشند. شاخص انتقادی بودن هم تا حد زیادی رعایت شده است. بعلاوه معلوم شد که در رساله های مذکور توجه چندانی به سه شاخص بهره مندی از میراث علمی ایرانی- اسلامی، بازسازی میراث علمی ایرانی- اسلامی و اصلاح منابع معرفتی نشده است. نتیجه گیری: از کل رساله های مورد بررسی، تنها 25/31 درصد رساله ها به طور کامل در راه بومی سازی این رشته گام برداشته اند و بقیه توجه چندانی به مسئله بومی سازی و رفع نیازهای بومی کشور نداشته اند. به علاوه، آنگونه که باید، مسئله بومی سازی در رشته فلسفه تعلیم و تربیت در قالب رساله های دکتری در دانشگاههای دولتی تهران مورد توجه قرار نگرفته است. این امر علاوه بر از بین بردن سرمایه های ارزشمند انسانی و مالی، مانع بزرگی برای دستیابی به هدف والای بومی سازی علوم تربیتی خواهد بود. به نظر می رسد رفع این مانع می تواند مسیر دستیابی به هدف بومی سازی علوم انسانی را هموارتر کند.