علوم سیاسی

مقاله حاضر به بررسی نقش و جایگاه ایران در سیاست خارجی آلمان و تاثیر دولت آلمان بر سیاست خارجی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران می پردازد. در حقیقت، هدف اصلی این مقاله بررسی این مسئله است که آیا ایران می تواند از ظرفیت آلمان برای توسعه روابط با اتحادیه اروپا، کاهش تنش ها و اختلافات فی مابین و تامین نیازهای صنعتی و سرمایه گذاری تکنولوژیک خود بهره گیری کند. می توان چنین عنوان نمود که از یکصد و پنجاه سال گذشته به این سو، به تدریج نوعی روابط ویژه میان ایران و آلمان در جمع دول اروپایی شکل گرفته است؛ روابطی که حتی تحولات شگرف سیاسی نیز نتوانسته است مانع از گسترش آن شود. اگرچه آلمان نقشی کلیدی در توسعه روابط میان ایران و اتحادیه اروپا دارد، لیکن عوامل بازدارنده ای همچون اوج گیری تنش میان ایران و کشورهای غربی، به ویژه امریکا و انگلیس، در خصوص موضوعاتی همچون فعالیت های هسته ای ایران می تواند تلاش های آلمان را در این زمینه کم فروغ و حتی بی اثر نماید.

۴۴۴۳.

روش و بینش در اندیشه ورزی و نظریه پردازی سیاسی

نویسنده: علی اصغر کاظمی

منبع: اطلاعات سیاسی و اقتصادی ۱۳۷۶ شماره ۱۲۱ و ۱۲۲

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روش شناسی تکنیکها و ابزارهای پژوهش در علوم سیاسی و روابط بین الملل

تعداد بازدید : ۲۰۰۰ تعداد دانلود : ۱۳۲۳

۴۴۴۴.

تحلیل طبقاتی و دیالکتیکهای نوسازی در خاورمیانه

نویسنده: جیمز بیل مترجم: عماد افروغ

منبع: راهبرد ۱۳۷۳ شماره ۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام

تعداد بازدید : ۱۹۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۵۴

۴۴۴۵.

بررسی و تبیین الگوی رسالت جمهوری اسلامی ایران در اندیشه های استراتژیک حضرت امام خمینی (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: داوود فیض

منبع: متین بهار ۱۳۸۹ شماره ۴۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۹۸ تعداد دانلود : ۱۰۹۷

۴۴۴۶.

نگاه ویژه: خواب آشفته بازگشت به گذشته/ گفت و گو

مصاحبه شونده: عبدالکریم سروش

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۵ شماره ۸۰

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی

تعداد بازدید : ۲۰۰۰ تعداد دانلود : ۱۷۵۱

۴۴۴۷.

دموکراسی ، نفت و مالیات

نویسنده: محمد قراگوزلو

منبع: اطلاعات سیاسی اقتصادی ۱۳۸۷ شماره ۲۵۰

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب اقتصاد سیاسی و توسعه

تعداد بازدید : ۱۹۹۸ تعداد دانلود : ۱۲۹۸

۴۴۴۸.

معرفی کتاب: ترفند، فریب و غافلگیری در جنگ

منبع: نگرش راهبردی ۱۳۸۶ شماره ۸۳ و ۸۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اصول روابط بین الملل مفاهیم پایه ای روابط بین الملل جنگ

تعداد بازدید : ۱۹۹۸ تعداد دانلود : ۱۴۶۶

۴۴۴۹.

اسرائیل و استمرار تنش‏ها میان ایران و آمریکا

نویسنده: عبدالله قنبرلو

منبع: مطالعات راهبردی ۱۳۸۷ شماره ۳۹

کلیدواژه‌ها: ایران اسرائیل آمریکا خاورمیانه لابی صهیونیسم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی سیاست خارجی ایران مسایل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اسرائیل

تعداد بازدید : ۱۹۹۸

بی‏ اعتمادی‏های جاری در تعاملات ایران و آمریکا، محصول شرایطی است که عمدتاً با هویت‏های سیاسی ناهمگون دوطرف در پیوند است. در این میان، نقش اسرائیل به عنوان متغیری تنش‏زا بسیار اساسی است، زیرا نه جمهوری اسلامی ایران حاضر است با بازیگری اسرائیل در منطقه کنار بیاید و نه آمریکا می‏تواند نسبت به فشارها و تهدیدات ایران علیه متحد دیرینه خود در منطقه بی‏ تفاوت باشد، به ویژه آنکه یهودیان آمریکا در مقام قدرتمندترین لابی تاثیرگذار بر نهادهای جهت‏ دهنده به سیاست خارجی، سیاست خاورمیانه‏ای این کشور را تحت نفوذ خود درآورده ‏اند. امروزه عمده ‏ترین اتهامات آمریکا علیه ایران شامل تلاش برای جلوگیری از صلح در خاورمیانه، تلاش برای ساخت سلاح‏های انهدام جمعی، حمایت از تروریسم و نقض دموکراسی و حقوق بشر، به انحاء مختلف با امنیت اسرائیل در پیوند است. از این‏رو، اگرچه همکاری‏های محدود و تاکتیکی میان ایران و آمریکا امکان‏پذیر است، اما تا زمانی که پیوندهای فعلی آمریکا و اسرائیل جریان دارد، امکان عادی‏ شدن روابط دو کشور وجود نخواهد داشت.

۴۴۵۰.

دگرگونی احکام در پرتو مصلحت

نویسنده: احمد عابدینی

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۱۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در اسلام

تعداد بازدید : ۱۹۹۸

در مورد نسبت احکام دینى با عنصر «مصلحت» دیدگاه‏هاى گوناگونى وجود دارد که براى یافتن رأى درست باید مطالعه‏اى درون‏دینى را آغاز کرد. تحقیق در آیات قرآن و سنت پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم و ائمه اطهارعلیهم السلام نشان مى‏دهد که عنصر مصلحت هم در تبلیغ و هم در تشریع احکام نقش داشته است. احکام عبادى، بیشتر رازآلود است؛ ولى امور غیرعبادى تابع مصلحت‏هاى عقلى و عرفى است. این نظریه یک احتمال است و باید مورد تحقیق بیشتر قرار گیرد.

۴۴۵۱.

کارآمدی مجلس شورای اسلامی و راهکارهای ارتقای آن در حقوق داخلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عسگر جلالیان

منبع: راهبرد سال بیست و ششم بهار ۱۳۹۶ شماره ۸۲

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی مجلس شورای اسلامی قوه مقننه قانون گذاری حقوق داخلی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۱۹۹۸ تعداد دانلود : ۱۳۹۹

قوه مقننه به عنوان یکی از قوای حاکم در کشور، متصدی سه کارکرد مهم یعنی قانون گذاری، تفسیر قوانین عادی و اعمال نظارت بر حسن اجرای قانون است. قوه مقننه در کنار همه دستاوردها و نقاط قوت، در انجام رسالت های خود، ضعف ها و کاستی هایی دارد. این پژوهش با طرح چیستی موانع پیش روی قوه مقننه و چرایی آنها، در پی یافتن پاسخ راستین و راه حل هایی به منظور توانمندسازی هر چه بیشتر این قوه است. در این راستا با به کارگیری روش گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانه و روش توصیفی– تحلیلی، به پرسش های طرح شده پاسخ خواهیم داد. در ابتدا به مرور کلیاتی راجع به ماهیت، ساختار و کارکردهای قوه مقننه پرداخته می شود. سپس کاستی های مربوط به فنون قانون گذاری واکاوی می شود و در خاتمه ضعف در سازمان بندی و آیین نظارت بر نمایندگان و مجلس مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا با واکاوی این مباحث، راهکارهای ارتقای کارآمدی مجلس شورای اسلامی احصا و ارائه گردد. مهم ترین نتیجه پژوهش حاضر این است که منشأ کاستی و ضعف های قوه مقننه را می توان در عوامل داخلی (یعنی از درون مجلس و نمایندگان) و عوامل بیرونی، طبقه بندی کرد و به منظور ارتقا و توانمندسازی نظام قانون گذاری کشور، علاوه بر اصلاحات تکنیکی و جزئی، باید اصلاح فراگیر و هماهنگ ساختار سیاسی، حقوقی و فرهنگی و مدیریتی کشور نیز مدنظر قرار گیرد.

۴۴۵۲.

جنایت محکوم؛ بلوچستان، بیم ها و امیدها

نویسنده: سید محمود حسینی پیرمحمد ملازهی جواد رحیم پور محمدرضا کربلایی لطف الله میثمی

منبع: چشم انداز ایران دی و بهمن ۱۳۸۸ شماره ۵۹

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران اقوام

تعداد بازدید : ۱۹۹۸ تعداد دانلود : ۱۳۰۶

۴۴۵۳.

آزمون پذیری نظریه کرین برینتون در تحولات انقلابی تونس و مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدجواد هراتی رضا محمدی

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۶ 115-130

کلیدواژه‌ها: انقلاب تونس انقلاب مصر نظریه کرین برینتون نشانه های انقلاب دوره های انقلاب

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۲۰۰۰ تعداد دانلود : ۷۲۱

پژوهشگران بر این باورند با گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی، نظریه برینتون که در تبیین انقلاب ها مورد توجه قرار گرفته، با این انقلاب تطبیق چندانی نداشته است. بنابراین پژوهش درباره میزان مطابقت این نظریه با دیگر انقلاب ها در جهان اسلام اهمیت دارد. سؤال مقاله حاضر این است که نظریه برینتون تا چه میزان با انقلاب های تونس و مصر تطابق دارد؟ نتایج بدست آمده از تطابق دو انقلاب با این نظریه، نشان می دهد در مرحله نشانه های مقدماتی انقلاب که عبارتند از: رشد اقتصاد، تنازعات طبقاتی، تغییر بیعت روشنفکران، ناکارایی ماشین حکومت، بی کفایتی طبقه حاکم پیشین، تا حدودی تبیین کننده وضعیت پیش از انقلاب در دو انقلاب تونس و مصر است، اما در مرحله دوم نظریه برینتون که شامل چارچوب نظری پس از انقلاب است و شامل دوره میانه روها، تندروها، عصر وحشت و در نهایت ترمیدور می گردد، در نتیجه انقلاب تونس و مصر همگونی چندانی با نظریه برینتون ندارد.

۴۴۵۴.

مقدمه ای بر اینترنت و توسعه سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدقلی میناوند

منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۷ دوره ۳۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: اینترنت فن آوری اطلاعات توسعه سیاسی IT حوزه عمومی ارتباطات رایانه ای

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب مسایل توسعه در کشورهای جنوب (سوم)

تعداد بازدید : ۱۹۹۸

"در طی دو دهه اخیر همراه با توسعه و تکامل سریع «ارتباطات رایانه ای» (Computer Mediated Communications (CMC)) در جهان و گسترش روزافزون دسترسی ملت ها به اینترنت و شبکه های رایانه ای، پژوهشگران حوزه علوم سیاسی، جامعه شناسی و ارتباطات این پرسش را مطرح کرده اند که آیا ارتباطات رایانه ای دراینترنت می تواند زمینة توسعه سیاسی و تقویت دمکراسی را از طریق احیاء «حوزه عمومی»(Public Sphere) در چارچوب مفهومی ارائه شده توسط «یورگن هابرماس» (Jurgen Habermas)فراهم سازد؟ نویسندگان مختلف هر یک برخی از ابعاد مفهوم حوزه عمومی را مورد توجه قرار داده و آن را در بررسی رابطه اینترنت با سیاست و قدرت و تأثیرات متقابل آنها بکار برده اند. از این بررسی ها چنین بر می آید که مفهوم حوزه عمومی از نظر اکثر محققان الگوی نظری مناسبی است ولی نیازمند جرح و تعدیل و یا تطبیق با شرایط خاص جوامع ضمن در نظر گرفتن امکانات و مخاطرات کاربرد ارتباطات رایانه ای است. "

۴۴۵۵.

روش و مطالعات کیفی در حوزه راهبردی

نویسنده: سید محمد اعرابی یعقوب رشنوادی

منبع: نگرش راهبردی ۱۳۸۷ شماره ۹۳ و ۹۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی روش شناسی مبانی روش شناسی

تعداد بازدید : ۱۹۹۸ تعداد دانلود : ۱۸۵۶

۴۴۵۶.

مشروعیت حکومت و دولت (2)

نویسنده: اسماعیل داراب کلایی

منبع: نور علم اردیبهشت ۱۳۶۵ شماره ۱۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۹۷ تعداد دانلود : ۱۰۵۹

۴۴۵۷.

واکاوی رفتار سیاسی جبهه ملی چهارم در تحولات منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی (از آبان تا بهمن 1357)

نویسنده: علیرضا ملایی توانی فریده باوریان

منبع: ژرفاپژوه سال اول پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: امام خمینی انقلاب اسلامی جبهه ملی مبارزه پارلمانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۹۶ تعداد دانلود : ۱۴۰۳

در تاریخ مبارزات مردم ایران، که به پیروزی انقلاب اسلامی انجامید احزاب و گروه های متعدد، دخالت داشته اند، اما نقش آفرینی آنان در بطن حوادث منتهی به پیروزی انقلاب یکسان نبوده است. بلکه هر یک، استراتژی مبارزاتی خاصی را دنبال کرده اند. در این راستا جبهة ملی جریانی بود که به شیوه مبارزة پارلمانی علیه رژیم گرایش داشت، اما در چند ماهه منتهی به پیروزی انقلاب به تغییر رفتار در روند مبارزاتی خویش روی آورد. با توجه به این امر، این مقاله درصدد است تا ضمن ارزیابی عملکرد جبهه ملی در اوج تحولات انقلابی به این پرسش پاسخ دهد؛که چرا جبهة ملی به رغم روند مبارزاتی خویش به همراهی با انقلابیون مذهبی به رهبری امام خمینی پرداخت؟ نگارندگان بر این باوراند که جبهه ملی از یک سو، با آگاهی از ناکارآمدی رویکرد مبارزاتی خویش در فضای تازه و ازسوی دیگر، با توجه به سازش ناپذیری رهبری نهضت در مخالفت با حکومت پهلوی و براندازی آن، به همگامی با انقلابیون مذهبی پرداخت اما در این مسیر تنها به نقشی حاشیه ای اکتفا کرد و نتوانست نقش قابل توجهی ایفا کند.

۴۴۵۸.

بررسی مقایسه ای چارچوب های تحلیلی و روش شناختی مطالعات نفت وسیاست

نویسنده: سعید میرترابی

منبع: پژوهش سیاست نظری سال اول تابستان و پاییز ۱۳۸۸ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: موج اول مطالعات دولت رانتیر تجدید نظر طلبی در مطالعات دولت رانتیر شرایط اجتماعی وسیاسی کشورهای نفت خیز زمان ورود درآمدهای نفت معیارهای جدید سنجش آثار نفت سیاسی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۹۶ تعداد دانلود : ۹۰۹

این مقاله بر آن است تا با رویکردی مقایسه ای نشان دهد که ادبیات دولت رانتیر در خلال حدود چهار دهه اخیر خلاف تصور رایج، نه به لحاظ محتوی و نه از نظر روش مطالعات، وضعیتی یکدست نداشته و فراز ونشیب های بسیاری را طی کرده است. این مطالعات را از نظر چارچوب های تحلیلی وروشی، به دو دسته متمایز از هم تقسیم کرده ایم. نسل اول این مطالعات از دهه 1970 آغاز شد اما ناکامی تحلیل های رانتیری در توضیح شرایط کشورهای نفت خیز و تبیین آثار کاهش شدید درآمدهای نفت در دهه 1980، انتقادهایی جدی را بر انگیخت. نقدهایی که در ارتباط با موج نخست این مطالعات مطرح شد، زمینه بازنگری های اساسی را در روش مطالعات و شیوه مفهوم سازی رانت های خارجی و سنجش آن ها فراهم کرد. در نتیجه به تدریج موج دومی از این دست مطالعات بویژه از دهه 1990 شکل گرفت که می توان آن را نوعی تجدیدنظرطلبی در مطالعات دولت رانتیر در نظر گرفت. این رویکرد بتدریج متغیرهای تازه ای در مطالعات وارد کرد و به پیشینه تاریخی کشورهای نفت خیز و زمان ورود درآمدهای نفت(با توجه به مراحل مختلف شکل گیری دولت و رژیم حاکم) توجه بیشتری نشان داد. همچنین با پرهیز از نگاه ساختاری به رانت های نفتی، بر رابطه دو سویه میان این گونه رانت ها و شرایط اجتماعی، سیاسی کشورهای نفت خیز تاکید کرد. شماری از هواداران این رویکرد جدید نیز معیارهای تازه ای برای سنجش آثار درآمدهای نفتی پیشنهاد کردند. این رویکرد جدید، امکان ارائه تحلیل هایی پیچیده تر را بویژه در حوزه های ثبات سیاسی و گذار دموکراتیک در کشورهای نفت خیز فراهم کرد؛ تحلیل هایی که تجربه های متفاوت دولت های متکی به صدور نفت را در این حوزه ها بهتر توضیح می دهند.

۴۴۵۹.

چالش های مدیریتی زنان در ایران؛ مطالعه دانشگاه بین المللی امام خمینی به عنوان یک سازمان دولتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهرام نوازنی آرام یزدی

منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی دوره ششم اسفند ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: زنان ایران مدیریت مشاغل دولتی دانشگاه بین المللی امام خمینی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران زنان

تعداد بازدید : ۱۹۹۶ تعداد دانلود : ۱۱۵۰

یکی از مهم ترین معیارهای درجه توسعه یافتگی یک کشور، جایگاه و اعتباری است که زنان در آن کشور برخوردارند. زنان نه تنها نقش بسزایی در تحقق توسعه اجتماعی و سیاسی دارند، بلکه به عنوان یک نیروی فعال و سازنده می توانند بر سرعت فرایند توسعه اقتصادی و تسریع عدالت اجتماعی بیفزایند. از همین رو است که مشارکت زنان در ساختارهای سیاسی و ایفای نقشی همتراز با مردان در تصدی مشاغل سیاسی به یک ضرورت زمان حاضر تبدیل شده و نیل به توسعه اجتماعی را به حل بهینه این موضوع موکول کرده است. این مقاله با مطالعه روند مشارکت فزاینده زنان ایران برای ورود به صحنه های مختلف اجتماعی و سیاسی تلاش می کند تا موانع و مشکلات موجود در این فرایند و همچنین تفاوت ارزشی و اختلاف معیار ارزشیابی در برخورد میان زنان و مردان در تصدی مشاغل دولتی را تبیین نماید و نتیجه ارزشیابی شغلی آنان را در دانشگاه بین المللی امام خمینی به عنوان یک نمونه از دستگاه های دولتی به تصویر بکشاند. این مقاله تلاش می کند تا دریابد چرا با وجود حضور زنان تحصیل کرده دانشگاهی و برخوردار از شایستگی های لازم مندرج در ارزشیابی سالانه مدیران این دانشگاه، هنوز نتوانسته اند بر سمت های مدیریتی تکیه بزنند و در سطوح عالی تصمیم گیری آموزشی و اجرایی دانشگاه مشارکت فعال داشته باشند.

۴۴۶۰.

نقش سازمان های اطلاعاتی در مردم سالاری دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی میرمحمدی عبدالمحمود محمدی لرد

منبع: مطالعات راهبردی سال هفدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۶۴)

کلیدواژه‌ها: مردم سالاری اطلاعات مردم سالاری دینی تشخیص مصلحت مردم سالاری غیر دینی تثبیت نظام مردم سالار

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی

تعداد بازدید : ۱۹۹۸ تعداد دانلود : ۱۰۲۷

نقش اطلاعات در کشورداری یکی از موضوعات اساسی در مطالعات اطلاعاتی و علوم سیاسی است. مقاله حاضر، با تمرکز بر نقش اطلاعات در مردم سالاری دینی به عنوان یکی از اشکال دولت مدرن، اقدام به واکاوی جایگاه اطلاعات در این نوع نظام سیاسی کرده است. نویسندگان مدعی اند که اطلاعات در نظام های مردم سالار دینی ابزاری در خدمت تشخیص مصلحت و تثبیت رویه ها، قواعد و ارزش های نظام مردم سالارند. از سوی دیگر، برآنند که کارکرد و نقش سازمان های اطلاعاتی در نظام های مردم سالار دینی و غیر دینی تفاوتی با یکدیگر ندارد. البته، از نظر آنان محدودیت ها و رویه های نظارت بر اطلاعات در مردم سالاری های دینی بیشتر از مردم سالاری های غیر دینی است.

درخت حوزه‌های تخصصی