درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۰۱ تا ۲۲۰ مورد از کل ۳۶٬۴۲۸ مورد.
۲۰۱.

تبریز، شهر بدون گدا: مطالعه جامعه شناختی مواجهه شهروندان با پدیده تکدی گری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: تکدی گری شهر بدون گدا کنش شهروندان فرهنگ مقابله ای

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
تعداد بازدید : ۶۸۸۴ تعداد دانلود : ۲۰۴۶
مقاله حاضر با طرح این پرسش که چرا تبریز شهری بدون گداست، درصدد درک دیدگاه و کنش شهروندان تبریزی درباب پدیده تکدی گری و ویژگی ها، تعامل ها و پیامدهای ناشی از این پدیده است. روش تحقیق کیفی است و به طور خاص از نظریه زمینه ای براساس نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. یافته ها درقالب مدل زمینه ای نهایی متشکل از دوازده مقوله تشریح شده اند که عبارت اند از: فرهنگ کمک رسانی، نهادینگی فرهنگ کار، بستر مناسب اقتصادی، اهمیت شأن اجتماعی، روحیه قوم گرایانه، حس مسئولیت پذیری، ناکارآمدی سازمان های رسمی/ حکومتی متولی پوشش دهی نیازمندان، نگرش منفی به گدایان، وجود نظام های حمایتی مردم نهاد و اعتماد مردم به آنها، کنش مقابله ای، رفع معضل تکدی و بهبودی محیط شهری. این دوازده مقوله حول مقوله هسته «فرهنگ مقابله ای» شکل گرفته اند.
۲۰۲.

عوامل اصلى در فرآیند توسعه پایدار: مردم، منابع، فضاها و نقش مشارکت مردمى در آن

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی علامه ۱۳۸۲ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: فقر جامعه محیط زیست توسعه پایدار پایدارى توسعه پایدار انسانى منابع طبیعى مشارکت مردمى رشد اقتصادى شاخص توسعه انسانى سکونتگاه هاى شهرى و روستایى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۱۷ تعداد دانلود : ۳۴۷۲
" توسعه پایدار که امروزه یکى از موضوعات اصلى مورد بحث محافل توسعه و برنامه ریزى است، خود، برآیند انگاره هاى مختلف توسعه است. در عین حال از این مفهوم نیز مانند خود مفهوم توسعه، برداشت هاى گوناگونى شده است. نکته مشترک تمامى این انگاره ها پایدارى و رسیدن به فرآیندى از توسعه است که بتواند پایا و بادوام باشد. لازمه پایدارى تعادل است؛ به عبارت دیگر، روى دیگر سکه پایدارى، تعادل است؛ زیرا یک سیستم نامتعادل، ناپایدار نیز خواهد بود و برعکس. تفاوت در انگاره هاى مختلف در تعمیم مفهوم تعادل و پایدارى است که گروهى به تعادل در رابطه انسان و محیط زیست طبیعى اکتفا مى نمایند و گروهى آن را به تمامى شئون زندگى انسانى، یعنى رابطه انسان با محیط و انسان با انسان و جوامع تعمیم مى دهند. در توسعه پایدار انسانى، پایدارى در تمامى ابعاد اقتصادى، اجتماعى و زیست محیطى مورد تاکید قرار مى گیرد و عقیده بر این است که بدون پایدارى و ایجاد تعادل و توازن در تمامى ابعاد جامعه نمى توان به یک توسعه بادوام دست یافت. به منظور نیل به این هدف، توسعه به سان سیستمى نگریسته مى شود که عناصر اصلى آن، مردم، منابع و سرزمین به شمار مى روند و ترکیب مطلوب این عناصر برمبناى مشارکت و در قالب یک ساختار اجتماعى، اقتصادى و فضایى مناسب به معناى دست یابى به توسعه خواهد بود. براى رسیدن به الگوى توسعه مطلوب یا استفاده صحیح از منابع و فرصت ها و توزیع عادلانه آن، مشارکت مردم به عنوان عامل اصلى و محورى به شمار مى رود که تلفیق و ترکیب عناصر اصلى در جریان توسعه و به فعلیت در آوردن آن ها را بر عهده دارد. بر این اساس، در این مقاله ضمن طرح و بیان مفهوم توسعه پایدار و توسعه پایدار انسانى، به عوامل تهدید کننده توسعه از جمله، بحران هاى فقر، نابرابرى هاى اجتماعى، اقتصادى و زیست محیطى در سطح جوامع و سکونتگاه ها اشاره شده و با تبیین نقش و جایگاه عناصر اصلى توسعه، مشارکت مردمى به عنوان عاملى اصلى ترکیب این عناصر مورد توجه قرار گرفته است. "
۲۰۳.

نقد و بررسی کتاب: نظریة جامعه شناسی در دوران معاصر/ ریتزر، جورج/ محسن ثلاثی/ انتشارات علمی/ چاپ پنجم / 1380

نویسنده:
منبع: نقدنامه علوم اجتماعی شماره ۲ (نظریه های جامعه شناسی)
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری نظریه های متاخر در جامعه شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی نقد و بررسی کتاب
تعداد بازدید : ۶۸۰۲ تعداد دانلود : ۴۲۶۸
۲۰۴.

نگرشی نو بر ایده های جمعیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۶ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: نرخ باروری تاریخ اقتصادی نهادهای اجتماعی اقتصاد جمعیت اندازه خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۷۹ تعداد دانلود : ۴۲۵۰
از دیرباز بررسی نقش جمعیت و اثرات آن بر اقتصاد جوامع مختلف مورد توجه اندیشمندان بوده است. بر همین اساس نظریات مختلفی ارائه شده که معروف ترین آن نظریه جمعیتی مالتوس است. نظریه جمعیتی مالتوس که دارای نگرشی بدبینانه نسبت به جمعیت است، هر چند در فضایی متفاوت از ویژگی های اقتصاد نوین ارائه شد، اما هنوز بر دیدگاه اکثر اقتصاددانان در مورد جمعیت سایه افکنده است. جالب اینجا است که حتی با اینکه مالتوس بعدها بسیاری از عقاید خود را اصلاح و یا تعدیل کرد، هنوز اکثر اقتصاددانان بر نظریات ابتدایی اوتاکید می ورزند. در این راستا این مقاله ضمن نگاهی محدود و مجدد به نظریه جمعیتی مالتوس و اصلاحاتی که خود بر این نظریه وارد ساخت به دنبال این است که به بررسی نظریات دو تن دیگر از اقتصاددانان مطرح یعنی جان مینارد کینز و گری بکر بپردازد. نظریه پردازانی که دید بسیار منفی به اثرات افزایش جمعیت داشتند ولی آن‌‌ها نیز سرانجام مجبور به تغییر موضع خود شدند. همچنین این مقاله به بررسی شواهد تجربی و نظریات جدید ارائه شده در زمینه جمعیتی که علی رغم نگرش بدبینانه حاکم، بر اثرات مثبت رشد جمعیت تاکید دارد می پردازد. آنچه این مقاله نتیجه گرفته است، رد افکاری است که بسیاری از مشکلات اقتصادی جوامع را به رشد جمعیت نسبت داده و سعی کرده آن‌ها را به مسائلی دیگر نظیر ضعف مدیریت و برنامه ریزی، قوانین و نهادهای سیستم اقتصادی حاکم بر کشورها، رفتار انسان ها، اتلاف منابع طبیعی و ...نسبت دهد.
۲۰۵.

مفهوم عفو وگذشت وجایگاه آن در نظام مذهبی واجتماعی وحقوقی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۴۷)

کلیدواژه‌ها: عفو گذشت نظام اجتماعی نظام مذهبی نظام حقوقی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۷۰ تعداد دانلود : ۶۶۰
یکی از مفاهیم بلند در فرهنگ اسلامی وقرآنی مفهوم عفو وگذشت استعفو وگذشت یکی از فضیلت ها ومنش های نیک در رفتار واخلاق انسانی است کسانی که رنگ خدایی به خود می گیرند انسان های با گذشتی هستند که از خطا وگناه واشتباه دیگری چشم می پوشند عفو به معنی گذشت از گناه وخطای دیگری وخودداری از مجازات خطا کار وگناهکار می باشد یکی از راههای رسیدن به بسیاری از کمالات ومقامات انسانی است که در آیات قرآن بیان شده است هر کسی که بخواهد مصداق عناوین بلند ومقامات والایی چون نیکو کاری وشکیبایی وپرهیز گاری شود واز محبت وگذشت الهی برخوردار گردد وبسیاری از بلاها ومصیبت ها وگرفتاری ها را رفع کند ودر نزد مردم بزرگ ومحبوب شود واز رحمت خاص خداوندی وعنوان محبوب وحبیب الهی بهره مند گردد باید از این راه سود جوید. عفو به معنای کنترل ومهار خشم وعواطف وچشم پوشی از حقوق خود است واین موجب می شود تا انسان صبر را در مقام خشم وغضب تجربه کند تکرار این گونه اعمال در انسان باعث می شود تا صبر وشکیبایی تقویت شود وآدمی به پاداش صابران برسد به این معنی که مقام صابران پاداش عمل عفوی می شود که خود مصداق صبر حالی وحالتی بوده است وخداوند در آیات 34و35سوره فصلت صبر را عاملی برای گذشت انسان ها در برابر بدی ها می شمارد.
۲۰۶.

تأثیر فنآوری اطلاعات و ارتباطات بر اقتصاد نوین اطلاعات در عصر مجازی

نویسنده:
منبع: اطلاع شناسی ۱۳۸۶ شماره ۱۵ و ۱۶
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۷۰ تعداد دانلود : ۳۰۰۹
فنآوری اطلاعات و ارتباطات ابزاری ضروری برای انجام بسیاری از فعالیتهای الکترونیکی و افزایش کیفیت خدمات اطلاعات محور است. ICT عامل اساسی در توسعه و رشد اقتصادی و رسیدن به جامعه های دانش محور است. استفاده از ICT تحول عظیمی در مفهوم اقتصاد جهان ایجاد کرده و تعابیری چون اقتصاد شبکه، اقتصاد اطلاعات، اقتصاد دانش، و غیره را مطرح کرده است. بهره گیری از ICT تولید، پردازش، ذخیره سازی و انتقال اطلاعات را متحول میسازد و اطلاعات به صورت کالایی اقتصادی مورد دادوستد قرار میگیرد. در این مقاله ابتدا مفهوم اقتصاد نوین مورد اشاره قرار گرفته، سپس اطلاعات به عنوان کالای اقتصادی و نقش آن در بازارها مطرح گردیده است، همچنین ICT به عنوان ابزار اقتصاد نوین و تأثیر آن در بهره وری و تولید ناخالص ملی مورد بررسی قرار گرفته است.
۲۰۷.

بررسی عوامل موثر بر هویت اجتماعی زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا ۱۳۸۲ شماره ۴۴ و ۴۵
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۶۸ تعداد دانلود : ۲۹۵۹
هدف از مطالعه حاضر بررسی عوامل مؤثر بر هویت اجتماعی زنان می‌باشد که به شیوه پیمایش انجام شده است. اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه از یک نمونه 410 نفری از بین زنان 18 تا 64 ساله شهر شیراز که به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند، جمع‌آوری گردیده است. در این بررسی از نظریه آنتونی گیدنز جهت تبیین هویت اجتماعی زنان استفاده شده است. طبق این نظریه شاخص‌هایی نظیر اعتماد به نفس، گستره شبکه ارتباطی افراد، میزان رضایت از خود در اجتماع و میزان عقلانیت، عوامل مؤثر بر شکل‌‌گیری هویت اجتماعی می‌باشند. لازم به ذکر است که هویت اجتماعی خود از پنج بخش هویتی: هویت دینی، قومی، ملی، گروهی و جنسی تشکیل شده است. نتایج تحلیل چند متیغره نشان می‌دهد که متغیرهای تحصیلات فرد، میزان رضایت از خود در اجتماع، درآمد خانوار، به ترتیب بیشترین اثرات را در تبیین متغیر وابسته هویتی دینی داشته‌اند و حدود 26 درصد از واریانس هویت دینی را تبیین کرده‌اند. متغیرهای گستره شبکه ارتباطی، تحصیلات فرد، میزان رضایت از خود در اجتماع و اعتماد به نفس متغیرهایی‌اند که به ترتیب بیشترین تأثیر را بر هویت قومی افراد داشته‌اند و حدود 36 درصد از واریانس مربوطه را تبیین کرده‌اند. متغیرهای گستره شبکه ارتباطی، تحصیلات فرد و تحصیلات پدر که تأثیر بیشتری نسبت به سایر متیغرها در تبیین هویت جنسی افراد داشته حدود 30 درصد از واریانس مربوطه را تبیین کرده‌اند. متغیرهای گستره شبکه ارتباطی، تحصیلات فرد و تحصیلات پدر تأثیر عمده‌ای در تبیین هویت گروهی افراد داشته و حدود 40 درصد از واریانس هویت گروهی را تبیین کرده‌اند و نهایتاً متغیرهای تحصیلات مادر، تحصیلات پدر و تحصیلات فرد بیشترین تأثیرات را در تبیین متغیر هویت ملی افراد داشته‌اند و حدود 40 درصد از واریانس مربوط را تبیین کرده‌اند. با توجه به اینکه متغیرهای مستقل، میزان قابل توجهی از واریانس متغیر وابسته را تبیین می‌کنند. به نظر می‌رسد که مدل مفهومی برگرفته از نظریه گیدنز، جهت سنجش هویت اجتماعی مدل مناسبی باشد.
۲۰۸.

مرحله اول گذار جمعیتی ایران

نویسنده:
منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۷۶ شماره ۹ و ۱۰

کلیدواژه‌ها: باروری جمعیت مهاجرت نرخ رشد امید زندگی مرگ ومیر نظریه گذار ولادت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۵۰
بنا بر نظریه گذار‘ در مرحله اول دوران گذار باید شاهد 1- تقلیل تدریجی سطح مرگ و میر 2- ثبات نسبی سطح باروری و در نتیجه 3- افزایش در نرخ رشد جمعیت باشیم. یافته های این تحقیق به خوبی موافق این انتظارهاست: 1- امید زندگی به هنگام ولادت که در حوالی سال 1300 در حدود 25 سال بوده به تدریج افزایش پیدا کرد و در سال 1365 به حدود 60 سال رسید. 2- برآورد نرخ خام ولادت ایران در حوالی سال 1300‘ در حدود 43 در هزار در سال‘ پس از 65 سال در سال 1365 هم باز در همان حدود (43/3) به دست آمد. بنابراین‘ صرفنظر از تغییرات جزئی و بطئی‘ سطح باروری در این دوره باید بالنسبه ثابت باشد. 3- در نتیجه افزایش فاصله بین سطح کاهنده مرگ و میر و سطح بالنسبه ثابت باروری در این دوره‘ نرخ رشد طبیعی هم از 5 درهزار در سال در حدود 1300 تا تقریباً 32 در هزار در دهه 1355-65 افزایش پیدا کرد. در پایان‘ کوشیدیم جمعیت افزوده را بر حسب مؤلفه های جمعیتی تغییر(باروری‘ مرگ و میر‘ و مهاجرت) تجزیه کنیم. البته‘ همان طور که انتظار می رفت‘ سطح کاهنده مرگ و میر عامل اصلی رشد جمعیت ایران در این دوره بود. در واقع مشارکت این عامل در تکوین جمعیت افزوده که در سال 1320 در حدود 4/82 درصد بود به تدریج بالا رفت و در سال 1365‘ با حذف مهاجرت‘ به 2/96 درصد رسید.
۲۰۹.

بررسی تغییرات رضایت زناشویی و ابعاد آن در طول چرخه زندگی خانواده: تحلیل روند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال ششم بهار ۱۳۸۹ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: رضایت زناشویی تحلیل روند چرخه زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۴۷ تعداد دانلود : ۳۳۹۸
اگرچه رابطه بین رضایت زناشویی و چرخه زندگی خانواده مورد حمایت پژوهشی گسترده قرار گرفته است، بررسی پیشینه این موضوع اشکالات مهمی را در نوع تحلیل آماری و تعریف مفهوم رضایت زناشویی آشکار می سازد. مطالعه حاضر به بررسی نقایص اصلی این پژوهش ها پرداخته و نگاهی انتقادی بر ادبیات پژوهش در این زمینه دارد. هدف اصلی این مطالعه بررسی روند تغییرات رضایت زناشویی و ابعاد آن در هفت مرحله چرخه زندگی خانواده است. به این منظور 209 نفر از افراد متاهل ساکن شهر تهران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند که به هر دوره از چرخه زندگی 30 نفر اختصاص یافت (به جز مرحله آشیان خالی که شامل 29 نفر بود). فرم مشخصات جمعیت شناختی و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ توسط این افراد تکمیل شد. تحلیل روند تغییرات نشان داد که رابطه بین زیرمقیاس-های رضایت زناشویی، روابط جنسی، خانواده و دوستان، جهت گیری مذهبی با متغیر چرخه زندگی خانواده از گرایش منحنی تبعیت می کند. کاربردهای بالینی و پژوهشی نتایج مورد بحث قرار گرفته است.
۲۱۰.

جامعه شناسی تاریخی: مفاهیم، تئوری ها و روشها

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال اول بهار ۱۳۹۳ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی تاریخ تغییر جامعه شناسی تاریخی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ فلسفه تاریخ روش شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی تاریخی روش شناسی
تعداد بازدید : ۶۷۳۱ تعداد دانلود : ۳۳۴۹
جامعه شناسی تاریخی با ایجاد پیوند بین دو رشته تاریخ و جامعه-شناسی، رویکرد نوینی به مطالعه پدیده ها و رویدادها و مسائل اجتماعی پیش روی محققان تاریخ و جامعه شناسی قرار داده است. تغییر و دگرگونی یکی از موضوعات محوری در مطالعات تاریخی و جامعه شناسی بوده است و جامعه شناسی تاریخی علم مطالعه این موضوع محوری می باشد. در جامعه شناسی تاریخی، مطالعه گذشته برای پی بردن به این امر است که جوامع چگونه کار می کنند و چگونه تغییر می یابند. مقاله حاضر سعی بر آن دارد که با عطف توجه به رابطه شناخت اجتماعی و تاریخ تصویری روشن از مفاهیم، نظریات و روشهای به کار گرفته شده در مطالعات جامعه شناسی تاریخی ارائه کند.
۲۱۱.

یررسی رابطه عوامل اجتماعی و فرهنگی و نگرش به هنجار پوشش اسلامی (حجاب)؛ مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 93-1392(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 9-40

کلیدواژه‌ها: نگرش پوشش اسلامی حجاب گروه های مرجع ناهمنوایی با هنجارها شیوه های تربیتی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام حجاب و عفاف
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه زن و خانواده فقه زنان حضور زن در اجتماع و سیاست و مساله حجاب
تعداد بازدید : ۶۷۲۶ تعداد دانلود : ۶۳۵۳
از آنجایی که رعایت و متقابلاً عدم رعایت حجاب می تواند از نحوه نگرش افراد ناشی شود، شناخت نگرش افراد نسبت به پوشش اسلامی و عوامل مرتبط در شکل گیری آن ضروری و بااهمیت است. در این مطالعه از رویکرد تلفیقی، از مجموعه نظریه های جامعه پذیری، یادگیری اجتماعی و قضیه ارزش هومنز به عنوان چارچوب نظری تحقیق استفاده شده است. بر این مبنا، هدف اصلی این مقاله بررسی نگرش دانشجویان نسبت به پوشش اسلامی (حجاب) و عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر آن می باشد. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکنیک پرسشنامه جمع آوری گردیده است. اعتبار و روایی مقیاس های تحقیق با توجه به نتایج ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 93-1392 می باشند که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 398 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش سهمیه ای و به صورت تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. بر اساس نتایج تحلیل مسیر، تجربه مثبت گذشته از رعایت حجاب با 65 درصد اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم دارای بیشترین اثر مثبت بر نگرش دانشجویان نسبت به حجاب می باشد. متغیر عملکرد خانواده در ارتباط با حجاب با 0.21، ناهمنوایی با هنجارهای جامعه با 17/0-، نگرش به برابری جنسیتی با 16/0- و شیوه تربیتی استبدادگرایانه با 13/0- در رتبه های بعدی اثرگذاری قرار گرفته اند.
۲۱۲.

بررسی کارآمدی نظریه کارکرد گرایی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال اول بهار ۱۳۸۹ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: کار آمدی نظام کارکرد نظریه ساخت تبیین سودمندی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۲۴ تعداد دانلود : ۲۴۲۱
این مقاله تلاشی است برای احراز ناکارآمدی نظریة کارکردگرایی به مثابه یکی از نظریات رایج در جامعه شناسی. راز ناکارآمدی نظریة کارکردگرایی به ریشه های فرهنگی آن بر میگردد. کارکردگرایی محصول علم مدرن بوده و متناسب با فرهنگ سودمندگرایی طبقة بورژوا در آمریکا شکل گرفته و در ابتدا تأمین کننده منافع آن طبقه بوده است. این رویکرد نظری دارای پیش فرض های هستیشناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی و روش شناسی مختص به خود است. به دلیل تغایر این پیش فرض ها با فرهنگ جامعه اسلامی، کارکردگرایی معهود نمیتواند مسایل این سنخ جوامع را به خوبی تبیین نماید، مگر اینکه بنیان های فرهنگی آن جوامع را با خود همسو نماید و آن را بومی سازد.
۲۱۳.

دلایل ناکامی نظام برنامه ریزی توسعه در ایران عصر پهلوی دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۸۵ شماره ۲۷

کلیدواژه‌ها: دولت توسعه برنامه ریزی برنامه های توسعه نظام برنامه ریزی در ایران مهندسی اجتماعی ساختار دوگانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۲۰ تعداد دانلود : ۲۰۳۱
"بیش از پنجاه سال است که از عمر نهاد برنامه ریزی در ایران می گذرد و دولت، همچنان این نهاد را مطمئن ترین راه توسعه و رشد اقتصاد کشور می داند. برنامه ریزی برای دولت، مهمترین عامل دلگرمی و امیدوار کننده ایی بوده است تا کارگزاران و مجریان آن پیوسته باور داشته باشند، مهمترین و نهایی ترین رسالت خود را در قبال جامعه انجام می دهند. حال آنکه این منظر، ابتدایی ترین درک از سامان برنامه ریزی و مهمترین دلیل شکست آن در جامعه ایران (حداقل عصر پهلوی) بوده است. تجربه نظام برنامه ریزی در عصر پهلوی دوم نشان می دهد که برنامه ریزی دولتی توسعه به دلایل مختلف اجتماعی و سازمانی، پیامدی جز نابسامانی و ایجاد تضادهای چندگانه در لایه های زندگی اجتماعی مردم نداشته است. سامان برنامه ریزی در کشور بیش از آنکه مترصد توسعه باشد، عاملی برای کنترل آن و تحکیم نفوذ دولت در چرخه اقتصاد، سیاست و فرهنگ بوده است. نظام برنامه ریزی که از منظر نظام جهانی در راستای وابستگی و توسعه سراسیمه طراحی و تنظیم شده است، در ایران بر دیکتاتوری دولت و دو گانگی ساختاری در بخش های مختلف جامعه افزود. مقاله حاضر، که روند برنامه ریزی توسعه در ایران عصر پهلوی دوم را بررسی می کند، دو دسته محدودیت های عملیاتی و ساختاری را به همراه تعامل و همزیستی نامناسب دولت با سامان برنامه ریزی، مهمترین دلیل ناکامی برنامه ریزی توسعه در کشور قلمداد می کند"
۲۱۴.

بررسی ویژگی های شهروند خوب برای جامعه ایران و میزان انطباق برنامه های درسی مدارس با این ویژگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۱ شماره ۳۵

کلیدواژه‌ها: ایران جامعه شهروند آموزش و پرورش شهروند خوب دانش مدنی توانش مدنی نگرش مدنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱۹ تعداد دانلود : ۲۸۳۸
برنامه های مدارس از لحاظ فلسفی باید آیینه تمام نمای ارزش ها، خواست ها و انتظارات اجتماعی باشند و به همین دلیل، شناسایی مسائل و نیازهای اساسی اجتماعی محوری ترین عنصر در تصمیم گیری محسوب می شود. به عبارت دیگر هدف اصلی برنامه های مدارس این است که دانش آموزان را جامعه پذیر کرده و آنها را با دانش، ارزشها، گرایش ها و مهارت های ضروری جهت زیست در جامعه آماده سازند.علیرغم آنکه فلسفه نظام آموزش و پرورش، حصول به هدف های تربیت شهروندی است، دامنه اقدامات و مطالعات انجام شده در این راستا، در داخل کشور بسیار ناکافی و نارسا است. مقاله حاضر از طریق بررسی ها و مطالعات میدانی بر آن است تا نشان دهد شهروند خوب باید دارای چه ویژگی ها و خصوصیاتی باشد. در این راستا از طیف وسیعی از مطالعات انجام شده در زمینه مطالعات شهروندی بهره گرفته شده و سپس با استفاده از نظرات متخصصان تعلیم و تربیت و علوم اجتماعی، این مطالعات برای جامعه ایرانی بومی سازی شده است و سرانجام ویژگی های ذیربط در سه قلمرو دانش مدنی، توانش مدنی و نگرش مدنی طبقه بندی شده است. همچنین پژوهش حاظر به دنبال شناسایی میزان توجه به تربیت شهروندی در مراحل تدوین، اجرا ارزشیابی برنامه های مدارس بوده است.نتایج نشان میدهد که ویژگی های مورد نظر در سه حیطه کلی دانش مدنی، توانش مدنی و نگرش مدنی، برای جامعه ایران مهم و اساسی ارزیابی شده است. همچنین داده ها نشان می دهند که در مراحل طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه ها توجه کمی به پرورش ارزش ها ی شهروندی می شود و اصلاحات اساسی در این راستا الزامی است.
۲۱۵.

قشربندی و نابرابری اجتماعی: بررسی دیدگاه ماکس وبر در رابطه با قشربندی اجتماعی

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: قشربندی اجتماعی ماکس وبر طبقه منزلت حزب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۹۹ تعداد دانلود : ۲۸۸۹
یکی از مفاهیم اساسی که لازم است در توصیف ساختار اجتماعی هر جامعه ای بررسی و تحلیل شود، نظام قشربندی اجتماعی آن جامعه است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های مروری-اسنادی و کتابخانه ای می باشد که یافته های آن با مراجعه به منابع مختلف جمع آوری و طبق اهداف تحقیق دسته بندی شده است. جامعه شناسان برای توصیف نابرابری هایی که در جوامع بشری میان افراد و گروه ها وجود دارد، از قشربندی اجتماعی سخن می گویند. ما غالباً وقتی به قشربندی فکر می کنیم؛ چیزهایی مثل دارایی ها یا مالکیت را در نظر داریم امّا قشربندی می تواند بر پایه ویژگی های دیگری مثل جنسیت، سن، اعتقاد دینی یا درجه نظامی نیز شکل بگیرد، از همین رو در این تحقیق سعی شده تا قشربندی و نابرابری اجتماعی از دیدگاه ماکس وبر شرح داده شود. کوشش عمده وبر این بود که تبیین جدیدی از نظام سرمایه داری معاصر در مقابل تحلیل اقتصادی مارکس که حاکی از تسلط ساخت زیربنا برساخت روبنا، سیاسی و فرهنگی است پیشنهاد کند. رویکرد وبر به قشربندی اجتماعی بر مبنای تحلیلی که مارکس پرورانید بنا می شود، ولی او این تحلیل را شرح و بسط داد. یکی از جنبه های مهم تحلیل وبر این است که قشربندی را به عوامل اقتصادی تقلیل نمی دهد بلکه آن را چند بٌعدی می بیند.
۲۱۶.

جامعه شناسی احساسات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی دانشگاه اصفهان تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: قدرت فرهنگ منزلت تجربه انتظار احساسات نقش پذیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۹۳ تعداد دانلود : ۳۱۷۷
"جامعه شناسی احساسات در اواخر دهه 1970 و اوایل دهه 1980 میلادی به عنوان یکی از حوزه های جامعه شناسی در آمریکا مورد توجه قرار گرفت. در خلال مقطع زمانی مذکور شمار قابل توجهی مقاله و کتاب در این حوزه به چاپ رسید که در آنها با احساسات به عنوان مقوله ای که قابل بررسی و تحلیل جامعه شناختی است برخورد شد. مقاله‌ حاضر با بررسی چهار نظریه کلاسیک و یک نظریه اخیرتر در مباحث نظری جامعه شناسی احساسات تلاش می کند توصیفی اجمالی از این حوزه ناشناخته ارائه نماید. در این راستا، نظریه های کنش متقابل شات و نظریه هنجاری هوقشیلد تحت عنوان ساختمندی اجتماعی و نظریه‌ ساختاری کمپر و نظریه تضاد کالینزدر قالب اثباتگرایی معرفی می شوند. در نهایت نیز رهیافت ترکیبی جاناتان ترنر بنام نظریه عمومی جامعه شناختی مورد بررسی قرار می گیرد. "
۲۱۷.

عناصر بنیادین پژوهش کیفی در علوم اجتماعی: هستی شناسی، معرفت شناسی، روش شناسی و روش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال پنجم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: روش شناسی معرفت شناسی پژوهش کیفی هستی شناسی روش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۹۴ تعداد دانلود : ۵۵۰۶
جنبه های هستی شناسانه، معرفت شناسانه، روش شناسانه و روشی چهار جنبه از پژوهش و فهم هستند که از اهمیت خاصی برخوردارند و همگی به هم وابسته¬اند. در ادبیات پژوهش جداسازی هستی شناسی و معرفت شناسی، از لحاظ مفهومی، با مسئلة خاصی روبه رو است. اصطلاح روش شناسی نیز با بی دقتی مورد استفاده قرار میگیرد و پژوهشگران روش¬های پژوهش را به کار میگیرند بیآنکه اطلاعی از مفروضات هستی شناختی و معرفت شناختی مورد قبول خود داشته باشند. همة این مسائل بر نیاز به شفاف سازی روشها، روش شناسیها، معرفت شناسیها و هستی شناسی ها تأکید می کند. این پژوهش مبتنی بر رویکردی نظری است. در جریان گردآوری دادهها این چهار جنبه مفهومسازی و ترکیب شده است. با مراجعه به ادبیات وسیع در این حوزه سعی شده اهمیت و ارتباط این جنبه ها با یکدیگر در پژوهش های کیفی مشخص گردد. یافته ها نشان میدهد که روششناسی و روش به هیچ وجه جدا از موقعیتهای هستی شناختی و معرفت شناختی انتخاب نمی شوند. موقعیت های متفاوت هستی شناسی و معرفت شناسی، روش شناسی و روش های متفاوتی را تولید می کند که نهایتاً منجر به دانش دربارة جهان اجتماعی می گردد.
۲۱۸.

بررسی عوامل گرایش به بدحجابی و راه کارهای مقابله با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال نهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلیدواژه‌ها: حجاب رویکرد سیستمی گرایش به بد حجابی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام حجاب و عفاف
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
تعداد بازدید : ۶۶۸۹ تعداد دانلود : ۲۷۷۴
حجاب و پوشش یکی از بایدها و هنجارهای فرهنگ دینی و بومی ما و از سوی دیگر، یکی از مهم ترین جنبه های جنگ نرم دشمنان انقلاب اسلامی است. مسئلة بدحجابی بدون شک یکی از پیامدهای تهاجم فرهنگی است و نگرش سطحی و مقطعی به این مسئله، شناخت لازم و درک صحیح برای برنامه ریزی های فرهنگی کارا و اثربخش را ممکن نمی سازد. بنابراین هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل گرایش به بدحجابی و راه کارهای مقابله با آن است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، از نوع تحقیقات توصیفی پیمایشی است که به صورت میدانی و همراه با آن از مطالعات کتابخانه ای به منظور تدوین مبانی نظری نیز استفاده شده است. در این پژوهش، محققان با استفاده از پرسشنامة محقق ساخته که اعتباریابی و روایی سنجی شد، به گردآوری داده ها پرداختند. سپس داده های به دست آمده با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در چارچوب مفهومی این پژوهش، با تفکر سیستمی به موضوع حجاب پرداخته شد و از این رو حجاب به عنوان یک سیستم اجتماعی در نظر گرفته شد و عناطر اصلی آن در چهار بخش: ورودی ها، فراگرد، پیامدها و بازخورد مورد بررسی قرار گرفت.
۲۱۹.

سنجش نگرش جوانان نسبت به ازدواج و شناخت آثار و پیامدهای آن

نویسنده:
منبع: دانشگاه اسلامی سال سیزدهم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۲)

کلیدواژه‌ها: ازدواج مشکلات ازدواج جوانان نگرش نسبت به ازدواج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۷۰ تعداد دانلود : ۴۶۴۶
مقاله حاضر با هدف شناخت مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج به تفکیک جنس، سن و دانشجو و غیر دانشجو بودن، شناخت نگرش جوانان مجرد نسبت به چگونگی گرایش آنها به ازدواج و مسائل و تنگناهای مطرح برای آنها در امر ازدواج و سنجش نگرش زوجین جوان ازدواج کرده در مورد تفاهم و یا عدم تفاهم آنها در زندگی و وجود مشکلات زندگی آنها به تفکیک زوجینی که در زمان دانشجوئی ازدواج کرده اند و سایر زوجین،صورت گرفته است. روش تحقیق مبتنی بر روش های مطالعه اسنادی و توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش پیمایشی است. یافته های مقاله عبارتست ازنظریه مدرنیزاسیون،نظریه شوئن و چونک مورد تایید شده است و در قالب تئوری آندره شرلین ازدواجها در بین دانشجویان به سمت غیر رسمی شدن پیش می رود.از سوی دیگر در جامعه ایران نهاد خانواده و تعاملات درون اعضای آن به میزان رشد و توسعه صنعتی شدن و شهر نشینی در کشور رشد نکرده است.در این بین طلاق میان افراد با پایگاه اجتماعی پایین تر بیش از بقیه بوده است.در نهایت بر اساس نظریه مبادله بسیاری از جوانان برای انتخاب همسر بیشتر به انتخاب عقلانی توجه دارند و نگرش به ازدواج در بین جوانان به یک امر عقلانی تبدیل شده است.
۲۲۰.

نظریه و فرهنگ: روش شناسی بنیادین تکوین نظریه های علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال ششم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: فرهنگ نظریه علم بومی مبانی معرفتی روش شناسی بنیادین جهان های سه گانه مبانی وجودی نظریات درون زا و برون زا

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات دین و ارتباطات
تعداد بازدید : ۶۶۶۲ تعداد دانلود : ۱۳۳۳۶

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان