فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۴۴۱ تا ۱٬۴۶۰ مورد از کل ۳۶٬۴۲۸ مورد.
حوزههای تخصصی:
Purpose: This study aimed to determine the role of teaching models in academic performance and responsibility among students.
Methodology: The research method was quasi-experimental with a pre-test-post-test design and a control group. The statistical population consisted of all master's students in the Faculty of Psychology and Educational Sciences at Allameh Tabataba'i University in the academic year 2018-2019. The research sample included all students present in two classes selected by convenience sampling. One class was designated as the experimental group and the other as the control group. The experimental group received 12 educational sessions, each lasting 90 minutes, based on the Effective University Teaching Model (Lumen, 1995). The control group was taught using traditional methods without an explicit educational model. The Student Responsibility Questionnaire (Soroush, 2012) was used to measure students' responsibility levels. The students' final exam scores were used as an index of academic performance. The collected data were analyzed using descriptive statistics (minimum, maximum, mean, and standard deviation) and inferential statistics (covariance analysis test).
Findings: The mean post-test scores for academic performance and responsibility (individual and social) significantly increased compared to the pre-test in the experimental group. However, the mean post-test scores for academic performance and responsibility (individual and social) did not significantly increase compared to the pre-test in the control group. Additionally, the effect size for academic performance (Eta = 0.755), individual responsibility (Eta = 0.718), social responsibility (Eta = 0.710), and overall responsibility (Eta = 0.661) was noted.
Conclusion: The teaching model can have a positive and significant role in enhancing academic performance and individual and social responsibility among students.
واکاوی راهکارهای زنان سرپرست و غیرسرپرست خانوار در ایجاد شادمانی در محیط خانواده (مطالعه ای کیفی در شهر یزد)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
رفاه اجتماعی سال ۲۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۹۳
135-180
حوزههای تخصصی:
مقدمه: شادمانی فرزندان تحت تأثیر روابط با خانواده است. تعاملات روزمره فرزندان با والدین خود به خصوص مادر، اکنون به عنوان عاملی در رشد آنها تلقی می شود. خانواده درعین حال مهم ترین زمینه برای رشد فرزندان محسوب می شود. هدف پژوهش حاضر مطالعه راهکارهای زنان سرپرست خانوار و غیرسرپرست در ایجاد شادمانی در محیط خانواده است.
روش: روش پژوهش حاضر کیفی بود، همچنین داده ها با 40 مصاحبه نیمه ساختاریافته در شهر یزد جمع آوری شد. 20 نفر از زنان نمونه، غیرسرپرست و 20 نفر را زنان سرپرست خانوار تشکیل دادند. همچنین نمونه گیری از نوع هدفمند با حداکثر تنوع انجام گرفت، بعد از جمع آوری داده ها، با شش مرحله تحلیل مضمونی کدگذاری انجام شد.
یافته ها: زنان غیرسرپرست سه مضمون نهایی فرزندمداری مهرورزانه، رضایت از خویشتن و زنانگی کل نگرانه را تجربه کردند. درحالی که زنان سرپرست خانوار در دو مضمون نهایی تحت عنوان شادمانگی کل نگرانه و ناکامی در شادمانگی را تجربه کرده بودند. فی الواقع، زنان سرپرست فراتر از توان خویش برای رفع نیازهای همه جانبه فرزندان تلاش می کنند تا در خانواده شادی بیافرینند. با توجه به مطالب احصاشده، زنان غیرسرپرست با وجود داشتن همسر، در ایجاد شادمانی محیط خانواده قوی تر عمل می کردند اما زن سرپرست خانوار باید خلأ نبود همسر را نیز پر می کرد و گاهی اوقات نیز در ایجاد شادمانی ناموفق عمل می کرد.
بحث: نتیجه گرفته می شود که شادمانی زنان و خانواده می تواند موجب تقویت روحیه در محیط خانواده گردد و متعاقب آن انگیزه رشد و پیشرفت را ارتقا دهد زیرا شادمانی، به عنوان یکی از ابعاد توسعه اجتماعی، برای رسیدن به توسعه جامعه مهم تلقی می شود.
بررسی رابطه تدریس تحول آفرین و تفکر انتقادی با نقش میانجی اشتیاق تحصیلی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی آموزش و پرورش دوره ۱۰ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۲
198 - 208
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از این پژوهش بررسی رابطه تدریس تحول آفرین و تفکر انتقادی با نقش میانجی اشتیاق تحصیلی دانش آموزان بود.
روش شناسی: پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ شیوه اجرا توصیفی- همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان اسلام آبادغرب در سال تحصیلی 1402-1401 به تعداد 1650 بود. حجم نمونه بر اساس روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای وبا استفاده از جدول کرجسی و مورگان 304 نفر برآورد گردید. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه تدریس تحول آفرین بوجامپ و همکاران (2010)، پرسشنامه اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران (2005) و پرسشنامه تفکر انتقادی فاسیون و همکارانش (1989 تا 1990) بود. پایایی پرسشنامه ها از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب برای تدریس تحول آفرین 928/ 0اشتیاق تحصیلی 923/0تفکر انتقادی 938/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و برای پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از آزمون های آمار استنباطی (تحلیل مسیر و مدل سازی معادلات ساختاری) با استفاده از نرم افزارهای SPSS و SMART PLS استفاده شد.
یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد بین تدریس تحول آفرین و تفکر انتقادی با اشتیاق تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد ومتغیر اشتیاق تحصیلی اثر میانجی بر رابطه بین تدریس تحول آفرین وعملکرد تحصیلی را دارد.همچنین شاخص های برازندگی مدل حاکی از آن بود که مدل اراه شده از برازش مناسبی برخوردار است..
نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان با استفاده از تدریس تحول آفرین و همچنین تقویت اشتیاق تحصیلی دانش آموزان تفکر انتقادی را تقویت نمود.
کاوش فرایندهای اجتماعی عود مصرف مواد مخدر در استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تداوم و تغییر اجتماعی سال ۳ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱
131 - 156
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: در سالیان اخیر، گرایش جوانان به مواد اعتیادآور رشد بی وقفه ای پیدا کرده است. هدف مطالعه حاضر، ارائه مدل پارادایمی جهت واکاوی اکتشافی شرایط علّی، زمینه ای، و مداخله گر مرتبط با پدیده عودمصرف مواد در استان خوزستان، از نگاه کارشناسان و متخصصان فعال در کلنیک های تخصصی ترک اعتیاد است. روش و داده ها: مطالعه حاضر با استفاده از روش شناسی نظریه داده بنیاد انجام شده است. داده های مورد نیاز جهت تحلیل با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق با 21 پزشک فعال در کلینیک های ترک اعتیاد استان خوزستان که با استفاده از نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند، جمع آوری شده است. یافته ها: برمبنای مدل پارادایمی ارائه شده در مقاله، یکی از مهم ترین دلایل عود مصرف را باید در ناهماهنگی نظام سلامت با تغییرات حوزه تولید و مصرف مواد اعتیادآور لحاظ نمود. متاسفانه تمامی دستورالعمل های جاری در عرصه مواجه با سوءمصرف مواد (از مبارزه با تولید و توزیع تا پیشگیری و درمان)، همچنان منطبق بر مواد اوپیوئیدی است. از سوی دیگر، غلبه پارادایم پزشکی بر رویکردهای اجتماعی سبب شده تا سوءمصرف مواد به نوعی بیماری بیولوژیکی تقلیل پیدا کند و ازاین رو ترک مصرف به شیوه های قطع ناگهانی، سم زدایی یا کمپ های 21 روزه به مثابه درمان تلقی شود. در چنین شرایطی عود مصرف به عنوان یک پدیده طبیعی تلقی شده و علل اجتماعی، فرهنگی و روان شناختی آن در حاشیه سیاست گذاری های نظام سلامت در حوزه سوءمصرف قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: شناخت چندپاره از سوءمصرف مواد، سبب غلبه پارادایم ترک بر درمان شده است به نحوی که عود مصرف پیامدی غیرقابل اجتناب برای مبتلایان به اعتیاد تلقی می شود. این در حالی است که با در نظر گرفتن سوءمصرف مواد (اعتیاد)، به عنوان پدیده ای زیست اجتماعی، درمان آن به شکل کامل میسر و دسترس پذیر خواهد بود. پیام اصلی: سوءمصرف مواد پدیده ای زیست اجتماعی است که ابتلا به آن بیش از آنکه متأثر از زمینه های ژنتیکی و فرآیندهای بیوشیمیایی مصرف مواد باشد، حاصل ناکارآمدی نهادی جامعه به ویژه در حوزه فراغت است. ازاین رو، تمام تلاش ها برای درمان آن در سطح فردی ناتمام بوده و منجر به غلبه پارادایم ترک بر درمان شده است. این درحالی است که با توجه ویژه به ابعاد زیست شناختی، روان شناختی و جامعه شناختی سوءمصرف مواد به مثابه یک پدیده زیست اجتماعی، می توان این بیماری را درمان نمود.
تجلی نماز در وصیت نامه های شهدای استان ایلام و استنتاج مؤلفه ها و روش های تربیتی
منبع:
شاهد اندیشه دوره ۵ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۹)
219 - 237
حوزههای تخصصی:
نماز، فصل مشترک همه وصیت نامه های شهدا است. هدف پژوهش، بررسی تجلی نماز در وصیت نامه های شهدای استان ایلام و استنتاج نکات تربیتی حاصل از آن در قالب مولفه ها و روش های تربیتی است. روش پژوهش از نوع کتابخانه ای و به صورت فیش نویسی بوده است که ۵۲ وصیت نامه شهید در اسناد کنگره ملی ۳۰۰۰ شهید استان ایلام در سال ۱۴۰۰ گردآوری شد. نتایج نشان داد مولفه های تربیتی حاصل از وصیت نامه شهدا در زمینه نماز به ترتیب شامل: توجه و اهمیت به نماز به عنوان ستون و پرچم دین، شرکت مداوم در نماز جمعه و جماعات، توجه به اقامه نماز اول وقت، توجه به خلوص نیت در نماز، تاکید بر اهمیت نماز به عنوان سدی در برابر تبلیغات منفی دشمنان علیه اعتقادات دینی و معنوی انقلاب اسلامی، خواندن صحیح نماز، توام بودن اقامه نماز با دعا و توسل، توجه به معانی، درک و فهم پیام های نماز، توجه به عمل به نماز و در نهایت توجه به اثرات زیان بار غفلت از نماز. همچنین مشخص شد به ترتیب روش های تربیتی نظیر: تبشیر و تنذیر، تشویق و ترغیب، پند و موعظه، مراقبه و محاسبه در وصیت نامه های شهدا در مورد نماز، بیشتر مشاهده شد. در پایان پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.
تحلیل معنای کارآفرینی زنان در فضای مجازی (مورد مطالعه اینستاگرام)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات رسانه های نوین سال ۱۰ تابستان ۱۴۰۳شماره ۳۸
296 - 261
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر مبتنی بر پژوهشی کیفی است که با هدف تحلیل معنای کارآفرینی و فهم چگونگی کنش کارآفرینانه ی زنان در شبکه ی اجتماعی اینستاگرام انجام شده است. بدین منظور با 14 زن کارآفرین که دارای صفحات فعال در اینستاگرام هستند، مصاحبه های عمیق صورت پذیرفته و سپس داده های جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل تماتیک مورد تحلیل قرارگرفته است.یافته های تحقیق در مجموع دربردارنده سه مضمون فراگیر شامل «اینستاگرام و عرضه توانمندی های زنان»؛ «آنلاین شاپ اینستاگرامی متناسب با نقش های چندگانه زن»؛ « اینستاگرام بستر نو برای کنش اجتماعی فعالانه زنان» و همچنین هفت مضمون سازمان یافته است که عبارتند از: «فروشگاه اینستاگرامی»؛ «مشتری محوری»؛ «شکوفایی زودبازده»؛ «تعادل شغل با خانواده»؛ «حرکت رو به جلو و در لحظه»؛ «تناسب شغل با شخصیت زنانه»؛ «امکان رشد و بروز خلاقیت زنان» بدست آمد. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان داد که فضای مجازی و خصوصا اینستاگرام فضای امن فکری و کنشگرانه ی فعال ومنعطفی برای اثرگذاری اجتماعی_اقتصادی زنان کارآفرین پدیدار نموده است که در آن از جذب و تعامل با مشتریان تا اثرگذاری فکری و رفتاری بر مشتری را برای زنان کارآفرین فعال در این سکو فراهم کرده است.
بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی مدیران با رضایت شغلی و سلامت روان در کارکنان سازمان بهزیستی خراسان رضوی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
رفاه اجتماعی سال ۲۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۹۲
319 - 344
حوزههای تخصصی:
مقدمه: نقش اثرگذار منابع انسانی در سازمانهای مدرن روزبه روز بیشتر می شود. عملکرد و کیفیت شغلی افراد نه تنها به شایستگیهای کارکنان بلکه به رضایت شغلی آنان نیز بستگی دارد. برای کار مؤثر، کارگر باید سالم و راضی باشد و رضایت شغلی بالا منجر به بهره وری بیشتر کارکنان در سازمانها می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ویژگیهای شخصیتی مدیران با رضایت شغلی و سلامت روان در کارکنان سازمان بهزیستی خراسان رضوی بود.
روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل تمام کارکنان و مدیران سازمان بهزیستی استان خراسان رضوی به تعداد 44 نفر مدیر و 1267 نفر کارکنان است که از این میان تعداد 24 نفر مدیر و 132 نفر از کارکنان به عنوان نمونه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه رضایت شغلی، سلامت روان و پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیت NEO بودند. داده های پژوهش از طریق همبستگی پیرسون، رگرسیون و با استفاده از نرم افزار SPSS-21 تحلیل شدند.
یافته ها: بین رضایت شغلی با گشودگی به تجربه، توافق پذیری و سازگاری و باوجدان بودن رابطه ای مثبت و با روان رنجور خویی رابطه ای منفی وجود دارد. همچنین بین نبود سلامت روان با گشودگی به تجربه، توافق پذیری و سازگاری و باوجدان بودن رابطه ای منفی و با روان رنجور خویی رابطه ای مثبت وجود دارد. همچنین، روان رنجور خویی و انعطاف پذیری مدیران پیش بین رضایت شغلی کارکنان و گشودگی به تجربه و توافق پذیری و سازگاری مدیران پیش بین منفی عدم سلامت روان کارکنان بودند.
بحث: می توان بیان کرد که مدیران مانند والدین در خانواده هستند و شخصیت، رفتار و عملکرد آنان می تواند نقش بسزایی در بهره وری کارکنان داشته باشد؛ بنابراین، توجه به ویژگیهای شخصیتی و رفتاری افراد در انتخاب جایگاه مدیریت در سازمانها ضروری است.
تبارشناسی تحولات جنبش اجتماعی «# من هم» در اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از این پژوهش شناخت تحولات جنبش اجتماعی من هم ،در اینستاگرام است. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه تحولات جنبش اجتماعی من هم در اینستاگرام چگونه بوده است ؟روش پژوهش: روش پژوهش این مقاله تبار شناسی فوکو با رویکرد کیفی و پارادایم انتقادی است. مطالعه در این پژوهش برمبنای محتوای صفحه، پست ها، هایلایت ها، نظرات کاربران درصفحه اینستاگرامی«Metoomvmt@» براساس ده گام روش تحقیق تبارشناسی فوکو(شناسایی مسئله، سوابق موضوع، شناسایی نقطه صفر، کشف گفتمانها، تحلیل گسست ، تبار،تصادف، مقاومت و قدرت ؛ و نقد حال می باشد. واحدتحلیل این پژوهش رویدادها هستند.یافته ها: یافته های این پژوهش بیانگر آن است که تلاش های مدیران جنبش من هم در انتقال گفتمان ها و رسیدن به اهداف ، با وجود استفاده بهینه از امکانات شبکه اجتماعی اینستاگرام و فضای مجازی به جهت گسست هایی که در مسیر آن به وقوع پیوسته، چندان موفق نبوده است. پژوهش های بسیاری درباره جنبش اجتماعی من هم انجام شده اما پژوهشی با روش تحقیق تبارشناسی و دیدگاهی انتقادی در این بافت، به بررسی تحولات این جنبش در شبکه اجتماعی اینستاگرام نپرداخته است . از آن جا که هدف این جنبش توانمندسازی افراد آسیب دیده درجهان بوده و بی توجهی به آن پیامدهای نامطلوبی داشته ، پژوهش دراین باره ضروری به نظر می رسد.نتایج: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که حیات جمعی ما با وجود تلاش و مبارزه جهت اصلاح گفتمانها و استفاده از امکانات فضای مجازی ، تحت تأثیر عوامل غیر گفتمانی بسیاری است که متافیزیک قدرت یکی از آنها بوده و دستیابی و کنترل آن تاحدی ناممکن است .
تفاوت تعارض های زناشوئی خانواده های دین دار براساس میزان استفاده از ماهواره در خانه پدری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین و ارتباطات سال ۳۱ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۶۵)
263 - 284
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از این پژوهش حاضر مقایسه تفاوت تعارضات زناشویی همسران بر اساس میزان استفاده از ماهواره در خانه پدری (خانواده اصلی) آنان بوده است. روش: روش پژوهش حاضر پس رویدادی و از نوع علّی مقایسه ای است. بدین منظور برای پژوهش حاضر تعداد ۳۱۳ زوج (۶۲۶ نمونه) از جامعه آماری شامل طلاب متأهل ساکن مجتمع های مسکونی شهر قم، به روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و همگی به پرسشنامه تعارضات زناشویی ثنایی و پرسش های محقق ساخته به طور همزمان پاسخ دادند. یافته های پژوهش: نتایج این پژوهش نشان داد، همسرانی که در خانه پدری آنها از ماهواره استفاده نمی شد، در مقایسه با آن همسرانی که در خانه پدری آنها ماهواره استفاده می شد، به طور معناداری از تعارضات زناشویی کمتری برخوردار بودند. نتیجه گیری: بنابراین در تبیین و تحلیل روانی و اجتماعی عوامل تعارضات زناشویی و برنامه ریزی جهت پیشگیری و درمان، بر پژوهشگران، اندیشمندان، متولیان امور تربیتی و فرهنگی و سیاستمداران ضروری است به عوامل و بسترهای فرهنگی جامعه مانند رسانه و ماهواره توجه کافی داشته باشند تا بتوان از بروز آسیب های جدی بر پیکره خانواده اصیل ایرانی جلوگیری کرد. زیرا سلامت یک جامعه در گروه سلامت خانواده خواهد بود.
بررسی رابطه انواع محرومیت با مدارای اجتماعی در میان شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
جوامع ملوّن، متکثّر و ناهمگون امروزی برای بنیان نهادن فرهنگ دموکراتیک و توسعیه پایدار نیازمند حاکمیت اصل مدارای اجتماعی به مثابیه پذیرش تفاوت ها، درک حقوق دیگرانِ نامتشابه و همزیستی مسالمت آمیز هستند؛ بنابراین، با عنایت به اهمیت موضوع، بررسی این مسئله که محرومیت از امکانات، منابع در دسترس و فرصت ها در حوزه های چندگانه چه تأثیری بر میزان تمایلات و کردارهای مداراجویانه افراد می گذارد، هدف اصلی از انجام پژوهش جاری را شکل می بخشد. بدین منظور پس از واکاوی و تلفیق تئوری ها در باب محرومیت و مدارا به ویژه بازشناسی نظریات جامع و چندبعدی همچون پارسونز، بوردیو، مزلو، اینگلهارت و چلبی با تکنیک پیمایش، داده ها در میان 400 نفر از شهروندان تهرانی 18 تا 64 سال از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و در مناطق انتخابی پنج گانه جمع آوری شد (بازیه زمانی پژوهش 1402 الی 1403). یافته های پژوهش نشان داد که میزان مدارای اجتماعی در میان شهروندان تهرانی از حد متوسط کمتر است و میان متغیرهای محرومیت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، اخلاقی و احساس محرومیت نسبی (در مقایسه با دیگران) با مدارای اجتماعی، همبستگی و هم تغییری معنی دار وجود دارد. افزون بر آن قوی ترین متغیرهای مستقل واردشده به معادلیه رگرسیون مدارای اجتماعی، مشتمل بر متغیرهای محرومیت فرهنگی، اخلاقی، سیاسی و اجتماعی است. مقدار ضریب تعیین تعدیل شده نیز حاکی از آن است که 2/28درصد از واریانس متغیر مدارای اجتماعی توسط متغیرهای مستقل تبیین می شود.
فرهنگ هواداری زنان در فوتبال ایران؛ انگیزه ها، سبک ها و چالش ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هواداری زنان در فوتبال از موضوعات مغفول پژوهش در علوم اجتماعی است. معمولاً زنان در پژوهش های جامعه شناختی پیرامون فوتبال نادیده انگاشته می شوند. نگاه عامهٔ مردم بر این است که زنان هواداران واقعی و اصیل این ورزش نیستند و میدان این ورزش، میدانی مردانه و متعلق به مردان است. هواداری زنان ایرانی به مراتب سخت تر و دشوارتر نیز می شود؛ زیرا آن ها در گفتمان عمومی در جرگهٔ هواداران فوتبال به شمار نمی آیند. میدانی از آن خود و برای کنش ورزی های مستقل ندارند و با محدودیت ورود به استادیوم ها مواجه هستند. زنان هوادار ایرانی سال هاست با به کارگیری اشکال متفاوت و گوناگونی از کنش و مقاومت، در تلاش اند چیزی بیش از هوادارانی خاموش و نامرئی باشند. مقالهٔ حاضر با اتکا به تحلیل مضمون مصاحبه های کیفی حاصل از سی مصاحبه با زنان ایرانی هوادار فوتبال، به دنبال شناسایی انگیزه های ورود زنان به میدان ورزشی فوتبال است و شیوه های بروز هواداری آن ها و نیز چالش هایی که در این مسیر با آن روبه رو هستند را بررسی می کند. نتایج نشان می دهد محرومیت زنان از حضور در استادیوم ها، آن ها را به شیوه هایی جایگزین برای بروز کنش های هوادارانه می کشاند. در این مسیر، زنان ایرانی هوادار فوتبال با کلیشه های جنیست زده و تبعیض آمیز زیادی مواجه هستند که در هر برهه به شکلی متفاوت خود را نمایان می سازد.
تبیین جامعه شناختی تأثیر فضای مجازی بر بی تفاوتی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال ۲۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲
69 - 107
حوزههای تخصصی:
گسترش استفاده از شبکه های مجازی، بر ابعاد مختلف زندگی انسان ها تأثیرات مختلفی داشته است. یکی از مهم ترین عرصه هایی که لازم است اثرات این فضا بر آن بررسی شود، حوزه روابط اجتماعی انسان هاست. هدف از انجام این تحقیق، تبیین جامعه شناختی تأثیر فضای مجازی بر بی تفاوتی اجتماعی است. این تحقیق با روش کمی و به شیوه پیمایشی انجام شده است. در این تحقیق، 375 نفر دانشجو از بین 5385 نفر دانشجوی دانشگاه یاسوج به عنوان نمونه آماری بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بوده است که با توجه به محدودیت های ناشی از بیماری کووید 19 به صورت آنلاین جمع آوری شدند. یافته ها نشان دادند میانگین بی تفاوتی دانشجویان به میزان (103.95) پایین تر از سطح میانگین طیف به میزان (111) است و در سطح جامعه آماری دانشجویان در سطحی بالاتر از متوسط، نسبت به شرایط جامعه حساس هستند. همچنین علیرغم اینکه بیشتر از سطح متوسط طیف از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند ولی استفاده فعال آنها از این شبکه ها نهایتا در سطح متوسط هست. هرچند به طور کلی بین میزان زمان استفاده از شبکه های مجازی با میزان بی تفاوتی رابطه مثبتی وجود دارد ولی بیشترین میزان بی تفاوتی ناشی از استفاده از شبکه های مجازی با هداف سرگرمی است. مقایسه ها نشان دادند میزان بی تفاوتی اجتماعی در بین مردان و شاغلین کمتر از زنان و دانشجویان بیکار است. همچنین میزان بی تفاوتی اجتماعی بین دانشجویان کارشناسی با مقاطع بالاتر و نیز دانشجویان علوم انسانی با سایر رشته های دانشگاهی معنادار هست. برآورد رگرسیونی متغیرهای تحقیق نشان داد حدود 17.5 درصد از تغییرات بی تفاوتی اجتماعی ناشی از استفاده از شبکه های اجتماعی است. در مجموع، یافته های این تحقیق نشان داد حضور در شبکه های مجازی و استفاده از آنها هرچند می تواند به تغییر در بعد شناختی و عاطفی افراد منجر شود ولی در عرصه کنش منجر به تغییرات چندانی نمی شود و این خطر را به همراه دارد که در فضای عمل، بین زندگی واقعی و مجازی افراد شکاف ایجاد شود.
تأثیر سرمایه فرهنگی بر مدارای اجتماعی در شهرهای کوچک، میانی و کلان شهری مورد مطالعه: جوانان سه شهر خواف، سبزوار و مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال ۲۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲
207 - 232
حوزههای تخصصی:
مدارای اجتماعی پایه و اساس دموکراسی و جامعه مدنی است و سرمایه فرهنگی یکی از پیش شرط های به وجود آمدن مدارای اجتماعی در جامعه است. به همین دلیل پژوهش حاضر برآن است تا تأثیر سرمایه فرهنگی جوانان را بر مدارای اجتماعی در سه شهر متفاوت به لحاظ جمعیتی، جغرافیایی و فرهنگی سنجش و بررسی قرار دهد. تحقیق حاضر، از حیث نوع، بنیادی و از نظر ماهیت، توصیفی_تحلیلی و پیمایشی است. داده ها به دو روش اسنادی و میدانی (پرسش نامه) گردآوری شده اند. جامعه آماری تحقیق شامل جوانان 35-18 ساله سه شهر خواف، سبزوار و مشهد در خراسان رضوی بوده که از طریق فرمول کوکران حجم نمونه، 1135 به دست آمده که در سه شهر مورد نظر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای توزیع و تکمیل شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با آزمون تحلیل واریانس، ضرایب هم بستگی و رگرسیون چندمتغیره انجام شده است. شاخص های سرمایه فرهنگی (ذهنی، عینی و نهادی) با 17 گویه و مدارای اجتماعی (هویتی، عقیدتی و رفتاری) با 26 گویه سنجیده شدند. مقدار آلفای کرونباخ، 7/0 به دست آمده که نشان از پایایی ابزار تحقیق است. نتایج تحقیق نشان می دهد که با افزایش جمعیت شهرها، مدارای اجتماعی هم افزایش می یابد. با بالارفتن مؤلفه های سرمایه های فرهنگی، اعم از عینی، ذهنی و نهادی در بین جوانان، مدارای اجتماعی آنها هم افزایش می یابد. تحلیل رگرسیونی شاخصهای سه گانه پژوهش به میزان 59 درصد از تغییرات متغیر وابسته(مدارای اجتماعی) را تبیین می کنند و نتایج، حاکی از آن است که متغیر سرمایه فرهنگی ذهنی، بیشترین تأثیر و بعد از این متغیرهای سرمایه فرهنگی عینی و نهادی به ترتیب تأثیرات فزایندهای را بر مدارای اجتماعی در سه شهر مورد مطالعه خواهند داشت.
کاوش در برنامه های خبره محور رسانه ملی به عنوان مخزن دانش؛ شناسایی عوامل کلیدی موفقیت کارآفرینان حاضر در برنامه پایش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
کارآفرینی یکی از پیشران های توسعه کشوراست که دراسناد بالادستی مورد تأکید قرار گرفته است.توفیق درکارآفرینی خود نیازمند دانش و بصیرتی برآمده از تجارب کارآفرینان موفق است.دراین بین برنامه های گفتگو محورصداوسیما مخزنی ازدانش است که کمترمورد توجه محققان قرار گرفته است و می تواند باهدف استخراج عوامل موفقیت کارآفرینان مورد کاوش قرار گیرد. هدف اصلی ازانجام این پژوهش شناسایی عوامل کلیدی موفقیت کارآفرینان در ایران با استفاده ازرهیافت نظام مند(اشترواس و کوربین)نظریه داده بنیان می باشد.جامعه مورد مطالعه پژوهش شامل51 تعدادی کارآفرین شرکت کننده دربرنامه هفتگی تلویزیونی پایش بین سال های 94-1392است که با استفاده ازروش نمونه گیری هدفمند، مصاحبه، گزینش و بررسی شده است. فرایند گردآوری اطلاعات تا سطح اشباع نظری و آستانه سودمندی اطلاعات قابل دسترس(43 مصاحبه)ادامه یافت.پس از پالایش کدهای اولیه به کمک نرم افزارMAXQDA،عوامل کلیدی موفقیت کارآفرینان براساس صورت بندی نظریه داده بنیان بدین شرح پدیدار گشتند:شرایط علی شامل:تربیت خانوادگی،ویژگی های شخصیتی و الگوهای اجتماعی؛شرایط زمینه ای شامل:پنجره فرصت و حمایت های دولت؛شرایط مداخله گرشامل:تجربه ی کار در کودکی و نوجوانی،تجربه کارحرفه ای،دارابودن سرمایه اجتماعی،شم کسب و کار،دانش تخصصی و تعهدبه جامعه و کشور؛روحیه کارآفرینی به عنوان مقوله محوری؛راهبردها شامل:مهارت های مدیریتی،شبکه سازی و قصد کارآفرینی ست که در نهایت به انجام ابتکارات کارآفرینانه ی جدید به عنوان پیامد منتج می شود.
مقتضیات سوت زنی در فضای رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه سال ۳۵ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۳۷)
5 - 28
حوزههای تخصصی:
یکی از مهم ترین روش هایی که بسیاری از کشورها آن را راهی مؤثر و کم هزینه در مبارزه با فساد می دانند و از آن حمایت می کنند، تاکتیک یا روش سوت زنی است. اگرچه در کشورهای گوناگون با توجه به عناصر فرهنگیِ آن ها اختلاف نظر درباریه شیویه اعمال این روش وجود دارد، اما تردیدی درخصوص نقش و جایگاه مؤثر این روش در مبارزه با فساد وجود ندارد. در ایران نیز مجلس شورای اسلامی طرح حمایت مالی از افشاگران فساد را در سال 1401 به تصویب رساند که می توان آن را قدمی مهم در راستای مبارزه با فساد تلقی کرد. اما این تنها نقطیه شروع کار است و لذا این روش نیازمند تجهیز به عناصر مهم تر دیگری برای رسیدن به هدف آن یعنی موفقیت در مبارزه با فساد است. این پژوهش به این سؤال می پردازد که سوت زنان فضای رسانه ای چگونه می توانند در مبارزه با فساد در ایران مؤثر واقع شوند؟ یافتیه پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای و مبتنی بر رویکرد توصیفی تحلیلی نشان می دهد که ضرورت سوت زنی در مبارزه با فساد نیازمند رفع موانع و راهکارهایی همانند حمایت قانونی، راهبرد رسانه ای، ناشناس ماندن، حمایت مالی و عدم توجه به انگیزیه افشاگر است.
بررسی کجروی دختران نوجوان با کاربست تجربی فعالیت های روزمره(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی کجروی نوجوانان دختر شهر فیروزکوه با تکیه بر نظریه فعالیت های روزمره و آزمون تجربی این نظریه انجام شد. نوع پژوهش کاربردی، روش توصیفی از نوع پیمایش و ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه بوده است. در مجموع 400 دانش آموز دختر متوسطه اول شهر فیروزکوه در سال 1401-1400 به عنوان نوجوان دختر، به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده و به پرسشنامه پاسخ داده اند. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزارهای spss24 استفاده شد. یافته های حاصل از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه در بررسی فرضیه ها نشان می دهند همه ابعاد متغیر فعالیت های روزمره (شدت پیوستگی با دوستان کجرو، فعالیت های ساخت نیافته، فعالیت های ساخت یافته، حضور چهره های مقتدر، گذران اوقات فراغت با خانواده و گذران اوقات فراغت به تنهایی) رابطه معناداری با کجروی دختران نوجوان دارند. اما متغیر فعالیت های ساخت نیافته (432/0) همبستگی بیشتری با متغیر کجروی نوجوانان دختر دارد. مدل نهایی رگرسیون خطی نشان داد که (50/0) درصد از تغییرات کجروی دختران نوجوان توسط ابعاد متغیر مستقل قابل تبیین است. نتایج به دست آمده، گزاره های نظریه فعالیت های روزمره را تأیید می کند و نشان می دهد موقعیت ها و شرایط نقش حائز اهمیتی در کجروی نوجوانان دختر دارند.
منطق درونی نظریه امام خمینی (ره) درباره رابطه اخلاق و سیاست(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و علوم اجتماعی سال ۱۶ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۱
251 - 272
حوزههای تخصصی:
بحث پیرامون مسئله اخلاق و سیاست و رابطه آن از دیرباز موردتوجه بوده است؛ به گونه ای که دراینباره اشتراک و اختلاف نظر و حتی تضاد و تباین آراء نیز وجود داشته است. هدف این مقاله، بررسی دیدگاه امام خمینیe به عنوان سیاستمدار، فقیه، فیلسوف و عارفِ عصر حاضر، درباره رابطه اخلاق و سیاست است و مسئله این است که منطق درونی نظریه امام درباره این رابطه چیست؟ ازاین رو، پژوهش حاضر با تمرکز مطالعاتی بر اندیشه امام خمینیe، با انجام یک تحقیق توصیفی−تحلیلی به روش کتابخانه ای، منطق درونی نظریات ایشان را با مدل تحلیلی توماس اسپریگنز بررسی کرده است.طبق یافته های این پژوهش، محور اصلی منطق درونی دیدگاه های امام خمینیe درباره اخلاق و سیاست و نسبت بین این دو، جهان بینی اسلامی ایشان است و شالوده اصلی جهان بینی امام، اصول دین اسلام (به ویژه اصل توحید) است. امام خمینیe اخلاق و سیاست را یک ارزش متعالی و عبادت می داند که باعث تعالی و سعادت انسان و مقدمه رسیدن او به هدف نهایی خلقت هستند. در جهان بینی امام، رسیدن به حقیقت توحید و یکتاپرستی، غایت اصلی خلقت و علت سعادت بشر تعریف شده و این همان هدف و وظیفه اخلاق و سیاست است. درنتیجه، رابطه بین اخلاق و سیاست رابطه ای مطلق، ضروری و یگانگی است. براساس بررسی دیدگاه های امام خمینیe در قالب مدل تحلیلی اسپریگنز، امام راه حل بحران های موجود را ایجاد یگانگی بین اخلاق و سیاست و در یک کلام، حکومتِ اسلام بر همه جوانب زندگی بشر در جهان می داند.
سازوکار نظارت اجتماعی همگانی بر اساس سنت و روایات معصومین (علیهم السلام)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۵۴
1383 - 1410
حوزههای تخصصی:
پردازش نظام مند سازوکار کنترل اجتماعی و نظارت نظام مند در کلام و سیره عملی معصومین علیهم السلام، به عنوان یک اصل اساسی، باعث پیشبرد اهداف یک جامعه اسلامی خواهد شد. فهم نحوه چنین کنترلی از سمت امام معصوم و ابزارهای معرفتی و سیستمی شکل گیری و کاربست صحیح آن، در تعالی جامعه و حتی نهادهای اجتماعی نقش خواهد داشت. این پژوهش با هدف شناخت و معرفی این سازوکار و به روش اکتشافی توصیفی و با مراجعه به منابع اسلامی و علم جامعه شناسی صورت گرفته است. نتیجه این که با کنترل اجتماعی، موارد هدف گذاری شده و نتایج حاصل از آن بررسی می شود تا بدین وسیله فعالیت های نادرست از فعالیت های صحیح شناسایی و اصلاحات لازم در رسیدن به هدف انجام گردد. هر کنترل و نظارت اجتماعی، از دیدگاه قول و عمل امام معصوم مشتمل بر مولفه هایی است که این مولفه ها در ذیل مساله کنترل اجتماعی همگانی در چهار شاخه اصلی نظارت افراد جامعه بر یکدیگر، نظارت افراد جامعه بر مدیران، نظارت مدیران بر افراد جامعه و نظارت مدیران و مسئولین بر یکدیگر قابل تحقق است. نظارت مدیران بر افراد جامعه خود در دو حالت کنترل اجتماعی آشکار (به صورت مستقیم و غیرمستقیم)، کنترل اجتماعی مخفی یا پنهان (به صورت مستقیم و غیرمستقیم) محقق میشود. بر اساس دیدگاه روایات، برای تحقق هر یک از اقسام فوق به صورت صحیح، باید ابزار مناسب با همان قسم را بکار برد.
بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری شهروندی زیست محیطی (نمونه مورد مطالعه، مقوله عدم تفکیک زباله در شهر مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات جامعه شناختی شهری سال ۱۴ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۰
1 - 24
حوزههای تخصصی:
در حوزه شهروندی زیست محیطی، هر شهروند بایستی وظایف و مسئولیت های خود را پذیرا باشد. بی توجهی به این امر، نمونه روشنی از ناهنجاری اجتماعی است. یکی از مسئولیت های اساسی شهروندان، تفکیک و تحویل به موقع زباله ها است. چرا که اگر شهروندان به این وظیفه خود عمل نکنند، مشکلات زیست محیطی و اجتماعی فراوانی ایجاد خواهدشد که یکی از مهمترین آنها، آلودگی محیط و حضور زباله گردها در سطح شهر می باشد. برای بررسی وضعیت شهروندی زیست محیطی، در حوزه مشارکت در مدیریت پسماندهای شهری بر اساس معیار میزان تفکیک زباله در شهر مشهد، این تحقیق به شیوه توصیفی و تحلیلی و در قالب رویکرد تلفیقی ارزش، باور و هنجار استرن به انجام رسید. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه تهیه شده توسط محقق بهره برداری به عمل آمد. جامعه آماری ساکنین شهر مشهد(3 میلیون و 600 هزار نفر) بودند. بر این اساس، حجم نمونه آماری 385 نفر برآورد شد. نتایج تحقیق نشان داد که شهروندی زیست محیطی در این شهر حداقل بر اساس معیار تفکیک زباله و تحویل به موقع آن، شکل نگرفته و این عامل با متغیرهایی چون نگرش منفی نسبت به زباله، اعتقاد به برتری انسان، ضعف آگاهی و شناخت، نظارت های جمعی اندک، مسئولیت گریزی، خودخواهی، منش فردی نامناسب، مسکن ویلایی، دسترسی نامناسب به امکانات و زیرساختهای شهری و حاشیه نشینی، رابطه معناداری دارد. تحلیل نهایی نشان داد که متغیرهای وارد شده به مدل، تقریبا نیمی از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند.
بررسی نقش کیفیت منظر خیابان در اخلاقیات شهری با تاکید بر روابط نظم فضایی و نظم اجتماعی ( تحلیل عدالت فضایی در شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات جامعه شناختی شهری سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۱
97 - 128
حوزههای تخصصی:
فضا را باید مکانیسم مهمی فرض نمود که می تواند زمینه ظهور و بروز بی عدالتی های اجتماعی را موجب شده و شیوه های نامناسب سازمان دهی آن نیز (بی توجه به ابعاد منظر شهری) می تواند پیامدهای نامناسب و نامطلوبی برای زندگی شهری داشته باشد که خود بحث و موضوعی مهم در حوزه مباحثات اخلاقیات شهری است. همچنین ازآنجاکه خیابان به عنوان کامل ترین نمونه و نماد یک فضای شهری محسوب می شود به نظر می رسد خیابان اصلی ترین موقعیت درک واقعی یک شهر می باشد. در این راستا محقق این پژوهش تقلا و تلاش دارد تا حلقه اتصال نظرات اندیشمندانی چون جین جیکوبز، یان گِل، دیوید هاروی و ادوارد سوجا باشد و ازاین جهت در صدد بسط نظری و ارتباط مفاهیم کلیدی این نظریه پردازان (نظم فضایی و نظم اجتماعی) در بستر شهر ایرانی را به جستجو بنشیند. روش انجام طرح پژوهش حاضر، ترکیبی، از نوع اکتشافی متوالی آن است. این طرح برای شناخت پدیده، با داده های کیفی شروع می شود و سپس در مرحله ثانویه به صورت کمّی مورد سنجش قرار می گیرد. شهر تهران ترکیبی از محله ها، خیابان های قدیمی و شهرک های جدید است که آنها را کنار هم می بینیم. توجه به این فضا می تواند به برجسته نمودن روابط فضایی کمک نماید؛ و این مهم موضوعی است که نتایج پژوهش حاضر دلالت مبرهن بر آن دارد. بدان معنا که از منظر کیفی، خیابان های مناطق جنوب شهر تهران به مراتب وضعیت نامساعدتری دارند و از طرفی وضعیت اخلاقیات شهری نیز در این مناطق به مراتب نامطلوب تر از سایر مناطق شهر تهران است.