درخت حوزه‌های تخصصی

هدف این پژوهش، بررسی علل و عوامل بروز سوء رفتار دانش آموزان مدارس مقطع متوسطه شهر سنندج و ارائه راهکارهای مدیریتی آن بود. این پژوهش از نوع کیفی و از روش داده بنیاد استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش معلمان مدارس متوسطه اول بودند که به منظور احصای تجارب 15 نفر از معلمان باسابقه مدارس با روش نمونه گیری هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری مقوله انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل داده های کیفی با استفاده از کدگذاری نظری و استفاده از نرم افزار maxqda نسخه 10 انجام گرفت. با نظرخواهی از مشارکت کنندگان به وسیله به کارگیری مصاحبه عمیق و تحلیل محتوای آن، و انجام مقایسه و تطبیق داده ها، 144 شاخص به دست آمد که با حذف موارد تکراری و ادغام شاخص های هم جنس و مشابه، درنهایت مقوله های مربوط به علل و عوامل بروز سوء رفتار در قالب 43 مقوله فرعی(کدگذاری باز) و 22 مقوله محوری و 5 مقوله فراگیر(کدگذاری گزینشی)، ترسیم شد. برای ارائه راهکارهای مدیریتی علاوه بر استفاده از نتایج پژوهش از نتایج تحقیقات پیشین نیز استفاده شد. از علل و عوامل به وجود آورنده سوء رفتار می توان به عوامل برون کلاسی مانند عوامل محیطی (خانواده، جامعه و رسانه) و عوامل مدرسه ای (فضای فیزیکی و روانی، ضعف ارتباطی مدیران، الگوسازی نامناسب) اشاره کرد. عوامل درون کلاسی نیز مانند عوامل مرتبط با معلم (سبک تدریس، رویکرد معلم، مدیریت کلاس، صلاحیت حرفه ای معلم) و عوامل مربوط به خود دانش آموز (ضعف علمی، کمبود انگیزه، اختلالات رفتاری) می باشد که متناسب با هرکدام راهکارهای مدیریتی ارائه می شود.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مراحل و روند تدوین برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی براساس دانش نظری موجود در حوزه طراحی و تدوین برنامه درسی و بررسی نحوه انجام آسیب شناسی و نیازسنجی های لازم در تدوین برنامه درسی ملی، انجام گرفته است. پژوهش از نوع کاوشگری فلسفی انتقادی در قالب پژوهشی کیفی در حوزه برنامه درسی بوده است و با بررسی میدانی و مصاحبه با دست اندرکاران تدوین و تولید برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی در کمیته تدوین و دیگر کمیته های تخصصی، کاوشگری در مورد مراحل و روند تدوین برنامه درسی ملی شکل داده شده است.مجموعه دست اندرکاران اصلی تدوین برنامه درسی ملی، شامل اعضای اصلی کمیته تدوین و تولید، تیم مجری و کمیته های تخصصی و مجریان طرحهای پژوهشی در قالب نمونه گیری هدفمند برای مصاحبه درنظر گرفته شدند که در نهایت با 9 نفر از آنها مصاحبه به عمل آمد. نتایج به دست آمده از برخی ناهمخوانی ها و ناهماهنگی ها در روند تدوین و تولید سند برنامه درسی ملی و کاستیهایی از نظر انجام نیازسنجی ها و آسیب شناسی ها و به کارگیری الگویی شناخته شده بنابر اصول تخصصی در حوزه برنامه ریزی درسی حکایت می کند. در تدوین سند برنامه درسی ملی، چندان مشارکت و گفتمان ملیِ حرفه ای در جامعه تخصصی برای دستیابی به توافقی درباره اهداف و برداشتهای برنامه درسی ملی یا تواناییهای اساسی یادگیری وجود نداشته است. همچنین نبود زبان فنی و عملی مشترک و مورد توافق میان اعضای کمیته تدوین از دیگر نقایص کار برشمرده شده است.

این پژوهش با هدف بررسی نظام ارزشیابی مدیران مدارس از دید مدیران و معلمان با تاکید بر مهارت های مدیریتی و فرا مدیریتی، اداری و مالی در شهر اصفهان با روش توصیفی و پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش را تمامی مدیران و معلمان نواحی آموزش و پرورش شهر اصفهان (13625 نفر) تشکیل دادند. نمونه مورد نظر در این پژوهش120 نفر از معلمان،60 نفر از مدیران بودند که به صورت خوشه ای از مناطق 5 گانه آموزشی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه ارزشیابی فعلی، حاوی 18 پرسش که بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت طرح ریزی گردید. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ محاسبه شد که اعتبار پرسشنامه مدیران87/0و معلمان94/0 برآورد گردید. تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی (میانگین، درصد فرآوانی و انحراف معیار) و در سطح استنباطی (آزمون t در یک گروه، آزمون تحلیل واریانس و تحلیل عاملی) مورد بررسی واقع شد. یافته ها نشان داد میزان توجه به توان مدیر در مهارت های اداری و مالی، مدیریتی و فرامدیریتی در فرم ارزشیابی بیش از سطح متوسط بوده است. هم چنین مقایسه نظرات مدیران و معلمان بر حسب اطلاعات جمعیت شناختی که براساس آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) صورت گرفت نشان داد که بین دیدگاه مدیران و معلمان در رابطه با فرم ارزشیابی تفاوت معنادار وجود ندارد.

پژوهش حاضر با رویکردی تفسیری و کیفی و با راهبرد روایت پژوهی انجام شد. هدف پژوهش تحلیل ابعاد مختلف رهبری مدرسه از طریق بازنمایی تجارب کارورزی مشارکت کنندگان در مدارس بود. به منظور جمع آوری داده ها از یک پروتکل مصاحبه ی واقعه گرا به شیوه نیمه ساختارمند استفاده شد. مشارکت کنندگان بالقوه این پژوهش مشارکت کنندگان و فارغ التحصیلان رشته های دبیری و علوم تربیتی از دانشگاه فرهنگیان کردستان و دانشگاه های دولتی، پیام نور و آزاد اسلامی واقع در شهر سنندج بودند که تجربه ی گذراندن حداقل یک ترم دوره ی کارورزی را در طول تحصیل خود داشتند نمونه گیری به صورت هدفمند و ملاکی انجام شد. پس از مصاحبه با 30 نفر داده ها به شکل استقرایی و بر اساس تحلیل مضمونی با استفاده از نرم افزار Nvivo10 دسته بندی و مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل ها نشان داد که تجربه کارورزی در مدارس علاوه بر توسعه ی مهارت های تدریس و مدیریت کلاس دیدگاهی نو درباره مدیریت و رهبری مدرسه را برای دانشجویان در پی داشت. همچنین مشارکت کنندگان به رشد مهارت های حرفه ای معلمی و ارتباطات انسانی دست پیدا کردند و ارتباط و همکاری مشارکت کنندگان با یکدیگر، با معلمان و مدیران در فعالیت های مدرسه ای و هم چنین انجام فعالیت های یادگیری، توسعه حرفه ای و تلاش برای توسعه مهارت های رهبری در مدارس از این جمله اند. توصیه می شود که با توجه به تأثیرگذاری کارورزی در مدارس برای آماده سازی رهبران آموزشی، برنامه ریزی دقیق تری ازلحاظ سرفصل های درسی از سوی وزارت آموزش وپرورش و دانشگاه ها انجام شود و جریان تصمیم گیری و هدایت این فرایند توسط افرادی که از قبل برای این کار آموزش لازم را دیده اند و متخصص و دارای رشته ی مرتبط هستند پیش برود. درنهایت مفهوم رهبری مدرسه حول هفت مضمون اصلی شامل مدیریت کلاس درس، خودبهسازی حرفه ای، تربیت معلم فکور، تربیت مدیر بینش مند، تحمل محرک های فشارزا، یادگیری رهبری مدرسه و تربیت معلم پژوهنده توسط کارورزان بازنمایی شد.

این پژوهش به بررسی تناسب بین نیازهای بخش صنعت شهرستان فلاورجان با آموزش های فنی و حرفه ای هنرستان های دخترانه و پسرانه شهرستان سال 1389-1388 پرداخته است. روش پژوهش توصیفی بود که در دو بخش نیازسنجی و تحلیل اسناد انجام گرفت و در بخش نیازسنجی از روش دلفای استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش کارفرمایان بخش صنعت شهرستان فلاورجان که مشتمل بر 218 نفر بودند و تعداد 52 نفر آن ها به شیوه نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. شیوه های جمع آوری داده ها در این پژوهش، اسناد و مدارک بالا دستی شامل : سند توسعه بخشی آموزش های فنی و حرفه ای، سالنامه آماری سال 1387 استان اصفهان، اسناد و مدارک موجود در معاونت برنامه ریزی استانداری اصفهان، اداره آموزش و پرورش و خانه صنعت و معدن شهرستان فلاورجان، هم چنین، منابع موجود در کتابخانه بود. بمنظور تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش از روش تحلیل اسناد و در سطح آمار توصیفی از فراوانی و درصد استفاده شد. یافته ها بیانگر آن بودند که بین نیازهای شهرستان در بخش صنعت با آموزش های فنی و حرفه ای موجود هنرستان های دخترانه و پسرانه در رشته های جوشکاری، برق صنعتی، الکتروتکنیک، نقشه کشی صنعتی، مکانیک خودرو، طراحی بسته بندی، ماشین ابزار، آبکاری فلزات، ساختمان، حسابداری، گرافیک کامپیوتری و امور اداری تناسب نسبی وجود داشت. هم چنین، نتایج پژوهش نشان دادند که بین نیازهای صنعت شهرستان با آموزش های فنی و حرفه ای زمینه صنعت موجود در هنرستان های دخترانه و پسرانه در رشته های تاسیسات حرارتی – برودتی، برق ساختمان، نقشه کشی ساختمان، معماری داخلی، تعمیر موتور و برق خودرو در زمینه مورد بررسی تناسب وجود نداشت.

این مطالعه، با رویکردی توصیفی- پیمایشی، با هدف بررسی روند و ابعاد فرایند بین المللی سازی برنامه های درسی با رویکرد آموزش از دور، در آموزش عالی ایران، ضمن بررسی دلایل ضرورت این امر، به شناسایی عوامل، شرایط، منابع، امکانات، تنگناها، فرصت ها و راهبردهای مناسب برای آن پرداخته است. در این راستا با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای – طبقه ای و استفاده از فرمول ککران، 543 نفر از اساتید و دانشجویان ایرانی و خارجی در 5 دانشگاه شهر تهران به تکمیل پرسشنامه ای در طیف لیکرت مرکب از 8 پرسش و 96 گویه پرداخته اند. پس از تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری t تک گروهی، رتبه بندی فریدمن و تحلیل واریانس، بر اساس نتایج، برای همگامی با روند جهانی شدن و شناساندن فرهنگ و تمدن ایرانی به جهانیان، بین المللی سازی برنامه های درسی در آموزش عالی امری ضروری است و رویکرد آموزش از دور، به واسطه ی انعطاف پذیری بالا و گذر از مرزهای جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، می تواند راهبردی اثر گذار در این فرایند بشمار رود. از مهم ترین عوامل اثر گذار بر موفقیت فرایند بین المللی سازی برنامه های درسی با رویکرد آموزش از دور در آموزش عالی ایران، می توان به گسترش همکاری های بین المللی دانشگاهها، گسترش استفاده از زبان بین المللی در تدریس، تجدید نظر در قوانین جاری و شفاف سازی آن ها، توسعه ی منابع مالی، انسانی و زیر ساخت های تکنولوژیک لازم، بهره برداری از فرصت تشابهات فرهنگی و تعداد زیاد متقاضیان ادامه تحصیل در سطح منطقه، انتخاب موضوع-های درسی مناسب و لحاظ کردن رویکرد تبدیل شونده در عناصر برنامه درسی یا تغییر در پارادایم های فکری یاددهندگان و یادگیرندگان به واسطه تغییر اساسی در آنچه تدریس می شود و چگونگی تدریس آن اشاره کرد.

مطالعه حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب علوم پایه نهم دوره اول متوسطه بر اساس مدل آموزشی مونته سوری انجام شد. روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری این پژوهش، کتاب های درسی دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 1398- 1397 بود که توسط دفتر برنامه ریزی و تألیف کتاب های درسی، تألیف و چاپ شد. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، کتاب علوم پایه نهم دوره اول متوسطه انتخاب و تمامی فصول آن برحسب مؤلفه های مدل آموزشی مونته سوری بررسی شدند. ابزار مورد استفاده، چک لیست محقق ساخته مؤلفه های مدل آموزشی مونته سوری بود. با استفاده از آمار توصیفی به ارائه جدول های مربوط به مؤلفه های مدل آموزشی مونته سوری پرداخته شد. یافته های این مطالعه نشان داد در محتوای کتاب علوم پایه نهم دوره اول متوسطه بیشتر از همه به مؤلفه محیط یادگیری و کمتر از همه به مؤلفه محتوا و سازمان دهی پرداخته شده است. یافته های این پژوهش می تواند به برنامه ریزی برای ارائه محتوا و سازماندهی مناسب در کتاب های درسی علوم تجربی یاری برساند.

یکی از عوامل اثرگذار روحی-عاطفی در محیط های کاری و آموزشی که وجود و اثرات منفی فردی و سازمانی آن کمتر مدنظر قرار گرفته، موبینگ (ترور روحی) است. موبینگ فعالیتهای روحی-عاطفی با نمودهای گفتاری و رفتاری است که فرد (موب کننده) به گونه ای رفتار می کند تا طرف مقابل (قربانی موب شده) در شرایط ناامن قرار گرفته و گاه مجبور به ترک سازمان شود. هدف این مطالعه علمی-مروری از نوع توصیفی و مبتنی بر صبغه کتابخانه ای، آن است که با کاوش مطالعات نظری و میدانی جهانی، به تعریف موبینگ، مراحل و ابعاد آن بپردازد؛ عوامل مرتبط (پیشایندها و پیامدهای) آن را بررسی کند؛ مهم ترین الگوهای مطرح شده، الگوی جامع توسعه یافته عوامل مرتبط با موبینگ و راهکارهایی برای مدیریت و کاهش آن ارایه دهد. نتیجه مطالعه حاضر نشان می دهد در محیط های کاری و آموزشی، رفتارهای موبینگ شامل هفت بعد مختلف، عوامل مؤثر و پیامدهای مخرب (فردی، شغلی، سازمانی، روانی-اجتماعی) است که ضرورت شناخت و مدیریت آنها، انجام مطالعات دقیق میدانی و بومی در هر محیط سازمانی و آموزشی خاص آن را ایجاب می کند. تقویت مربی گری، رفتارهای شهروندی سازمانی، شفافیت سازمانی، اخلاق کاری-حرفه ای، هوش معنوی و هیجانی، مدیریت تعارض و پویایی های تیمی، راهکارهای کاهش موبینگ و هم افزایی فعالیت ها برای تحقق اهداف فردی و سازمانی است.

امروزه همگام با پیشرفت تکنولوژی و ورود به عرصه فناوری اطلاعات، فرآیند آموزش نیز از حالت سنتی به مجازی تغییر پیدا کرده است. نفوذ فناوری اطلاعات به سیستم آموزشی و نظام آموزش عالی باعث ایجاد مفهوم جدیدی به نام آموزش مجازی شده است. در کنارآموزش حضوری در نظام آموزش عالی، ضرورت استفاده از آموزش مجازی کاملاً محسوس است، در نتیجه بسیاری از دانشگاه ها نیز به تبع آن وارد عرصه آموزش مجازی برای دانشجویان خود شده اند. این روند به سرعت در سراسر کشور توسعه یافت و دانشگاه های زیادی به این امر پیوستند. با آنکه آموزش مجازی باعث تحول در شیوه های یادگیری- یاددهی شده است اما نیاز به طراحی برنامه درسی مطابق با ویژگی ها، ابزار و امکاناتی که آموزش مجازی در اختیار ما قرار می دهد احساس می شود. بدون بازنگری و ایجاد برنامه درسی در سیستم آموزش عالی، آموزش مجازی با شکست مواجه می شود. زیرا برنامه درسی از مهمترین ارکان یک نظام آموزشی است. بدین منظور در این پژوهش به بررسی ویژگی های آموزش مجازی و معرفی الگو های برنامه درسی مطابق با آموزش مجازی در سیستم آموزش عالی پرداخته می شود.

هدف از این پژوهش، تعیین رابطه ی بین عدالت سازمانی، رضایت شغلی و اعتماد سازمانی و تعهد سازمانی با خود ارزیابی از تعالی سازمانی است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی اساتید دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه چهار کشور تشکیل داده اند. روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای بوده که به گونه تصادفی یک چهارم از دانشگاه های موجود در منطقه چهار کشور انتخاب شدند و نهایتاً تعداد 312 نفر از اعضای هیأت علمی برای پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری در این پژوهش عبارتند از: 1. پرسشنامه عدالت سازمانی به وسیله نیهوف و مورمن (2003) (89/0=α)، 2. پرسشنامه تعهد سازمانی محقق ساخته (93/0= α)، 3. پرسشنامه رضایت شغلی اسپکتر (1997) (84/0=α)، 4. پرسشنامه اعتماد سازمانی رودر (2003) (91/0=α)،4. پرسشنامه خود ارزیابی تعالی سازمانی محقق ساخته (86/0= α). به گونه ای کلی نتایج پژوهش نشان داد، متغیرهایی که کلیدی ترین نقش را در تبیین خود ارزیابی از تعالی سازمانی ایفا می کنند شامل: عدالت توزیعی، اعتماد به سازمان، و اعتماد به همکاران می شوند. عدالت توزیعی، دارای اثر مستقیم (491/0) و اثر غیر مستقیم (137/0) با میانجی گری تعهد سازمانی بر خودارزیابی از تعالی سازمانی است. اعتماد به سازمان نیز دارای اثر مستقیم (478/0) و اثر غیرمستقیم (134/0) با میانجی گری خود ارزیابی از تعالی سازمانی است. در نهایت اعتماد به همکاران نیز دارای اثر مستقیم (319/0) و اثر غیرمستقیم با میانجی گری تعهد سازمانی (089/0) است. سایر متغیرهای حاضر در مدل دارای تأثیر ضعیف تری به گونه مستقیم یا غیر مستقیم بر خودارزیابی از تعالی سازمانی هستند. طبق شاخص های برازش مدل آزمون شده، مدل نهایی پژوهش از برازش نسبتاً مطلوبی برخوردار است.