درخت حوزه‌های تخصصی

آشناییِ معلمان با ماهیت «گوش دادن» به ایده ها و نظرات ریاضی دانش آموزان در کلاس درس و شناخت انواع آن، می تواند فرصت مناسبی ایجاد کند تا بتوانند از «گوش دادن»، به عنوان یک روش تدریس مؤثر جهت ارتقای یادگیری ریاضی دانش آموزان استفاده کنند. پیشینه پژوهشی در این حوزه نشان می دهد که آشنایی معلمان ریاضی با اهمیت «گوش دادن» و انواع آن، می تواند به معلمان ریاضی کمک کند تا دانش آموزان را در وضعیتی قرار دهند که از طریق تعامل با یکدیگر و با محیط یادگیری، به تدریج توانایی ارزیابی واقع بینانه ایده هایشان را افزایش داده و آن ها را اصلاح کنند و بدین ترتیب، یادگیری خود را عمیق تر کنند. به دلیل اهمیت این موضوع، پژوهشی پدیدارنگارانه طراحی شد تا چگونگی گوش دادن معلمان ریاضی دوره راهنمایی پایه های 6 تا 8 مطالعه شود. مشاهدات مستمر کلاسی و مصاحبه با معلمان آن کلاس ها، به پژوهشگران فرصت داد تا بتوانند تشابهات و تفاوت های انواع «گوش دادن» معلمان ریاضی را به ایده ها و نظرات دانش آموزان، در سه دسته مقوله بندی کنند. سپس دریافتند که سه مقوله ساخته شده، با سه رویکرد متفاوت «گوش دادن ارزیابانه»، «گوش دادن تفسیری» و «گوش دادن هرمنیوتیک» که دیویس (1997) شناسایی کرده بود سازگارند. بدین سبب در این تحقیق، از همان برچسب ها برای ارجاع به این سه مقوله استفاده شد. در این مقاله، با تمرکز بر مشاهده سه کلاس درس و نظرات سه معلم که از طریق مصاحبه شناسایی شدند، تمایز بین این سه نوع «گوش دادن» نشان داده می شود و به دلیل این که این سه معلم، هر یک به نوعی معرف این سه رویکرد بودند، برای آن ها نام مستعار و تمثیلی «خانم قضاوتی»، «خانم تفسیری» و «خانم تعاملی» انتخاب شده است.

هدف کلی این پژوهش، بررسی رابطه ی بین ادراک دانشجویان از اثر بخشی برنامه درسی تجربه شده و توسعه ی شایستگی های رهبری آنان در قالب یک مدل معادله ی ساختاری بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه ی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شیراز بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای، تعداد 18 کلاس از دانشجویان سال آخر گروه های مختلف تحصیلی انتخاب شدند که در مجموع شامل 284 دانشجو می شدند. ابزار مورد استفاده شامل مقیاس محقق ساخته ی اثربخشی برنامه درسی تجربه شده و پرسش نامه توسعه ی شایستگی رهبری بود. پس از محاسبه ی روایی و پایایی ابزار و توزیع بین افراد نمونه، داده ها با نرم افزارهای SPSS 16 و LISREL8.54 و روش های آماری آزمون تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادله ی ساختاری مورد تحلیل قرار گرفتند و نتایج نشان داد که: 1- میانگین اثربخشی تکالیف و ارزشیابی از حد متوسط پایین تر است. 2- میانگین ابعاد خودآگاهی، کار گروهی و مشارکت با اجتماع از میانگین معیار متوسط بالاتر است اما از حد مطلوب پایین تر می باشد؛. 3- رابطه ی مثبت و معناداری بین متغیرهای اثربخشی برنامه درسی تجربه شده و توسعه ی شایستگی های رهبری وجود دارد؛ 4- اثربخشی برنامه درسی تجربه شده ی دانشجویان پیش بینی کننده ی مثبت و معنادار توسعه ی شایستگی رهبری آنان است.