درخت حوزه‌های تخصصی

" هدف: مطالعه حاضر به گزارش مختصات روانسنجی پرسشنامه افسردگی بک – 2 در ایران اختصاص دارد. روش بررسی: در یک مطالعه توصیفی کاربردی از نوع روانسنجی و اعتباریابی آزمون، 354 تن از افرادی که تشخیص افسردگی اساسی را دریافت داشته و در زمان مطالعه در دوره بهبودی نسبی به سر می بردند، با انتخاب هدفمند، به منظور تعیین درجه افسردگی و سنجش اثرات کارآزمایی های بالینی مورد ارزیابی قرار گرفتند. این آزمودنی ها از طریق یک فراخوان عمومی از مراکز روانشناسی و رواندرمانی و معرفی به مراکز اجرای طرح، پس از شرکت در مصاحبه بالینی ساختار یافته برای اختلالات DSM-IV و با رعایت ملاک های ورود و خروج مطالعه در طرح پژوهش قرار گرفتند. علاوه بر انجام مصاحبه بالینی، آزمودنی ها به پرسشنامه افسردگی بک-2 و مقیاس افسردگی پرسشنامه نشانگان مختصر پاسخ دادند. این مقاله اختصاص به گزارش نتایج مربوط به اجرای پرسشنامه افسردگی بک – II دارد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل عاملی، سنجش اعتبار و روایی پرسشنامه افسردگی بک-2 حکایت از کارآیی آن داشت. نتیجه گیری: پرسشنامه افسردگی بک – II در مسیر آزمون مختصات روانسنجی نشان داد که به طور پایایی برای تشخیص و سنجش شدت افسردگی قبل و بعد از درمان و در دفعات متعدد کاربرد دارد. نتایج تحلیل عاملی و سنجش روایی که در این مطالعه حاصل شد حکایت از تناسب آن برای ارزشیابی نتایج هر نوع کارآزمایی بالینی دارد. بویژه که می توان با توجه به عوامل سه گانه افسردگی مشخص کرد که تغییرات در چه ابعادی رخ می دهد."

"هدف: این مطالعه با هدف تهیه آزمون هجی کردن و تعیین روایی و اعتبار آن در پایه اول ابتدایی به منظور بررسی تأثیر طول کلمه بر خطاهای هجی کردن انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی و از نوع ابزار سازی و اعتبارسنجی می باشد. جمعیت مورد مطالعه دانش آموزان کلاس اول ابتدایی (یک کلاس از مدرسه دخترانه و یک کلاس از مدرسه پسرانه) از منطقه 8 آموزش و پرورش شهر تهران می باشند که به صورت آسان و غیر تصادفی انتخاب شدند. ابتدا کلمات کتاب «بنویسیم» پایه اول ابتدایی بر اساس طول کلمه (ساختار هجایی) مورد بررسی قرارگرفت. سپس از میان 494 کلمه موجود در کتاب فارسی، 241 کلمه که حاوی تمام ساختارهای هجایی بودند، برای انتخاب به صاحب نظران داده شد. بر اساس نظر آنان از میان 241 کلمه، 40 کلمه انتخاب گردید. این کلمات توسط دو آزمونگر در طی دو مرحله به تفکیک به دانش آموزان پایه اول ابتدایی به صورت دیکته گفته شد و خطاهای دیکته تعیین و با استفاده از آزمونهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و تی زوجی مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد که ضریب همبستگی بین اجراهای متوالی بالا است. همچنین مقایسه میانگین تعداد خطاها در نوبت های مختلف اجرا نشان می دهد که در پسران اختلاف میانگین از نظر آماری معنی دار نیست (مقدار p به ترتیب در دو مرحله اجرا توسط آزمونگر اول و دوم عبارت است از: 33/0 = P و 56/0 = P)، اما در دختران بین میانگین تعدادخطاهای مرحله اول و دوم از نظر آماری اختلاف وجود دارد (مقدار p به ترتیب در دو مرحله اجرا توسط آزمونگر اول و دوم عبارت است از: 002/0 P و 1= P). نتیجه گیری: این یافته ها نشان می دهد آزمون مورد نظر از روایی و اعتبار بالایی برخوردار است و می توان از آن در پژوهشهای مورد نظر و بررسی ارتباط ساختار هجایی کلمه و خطاهای هجی کردن استفاده نمود. "

این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی مقیاس نشانگان در آستانه بازنشستگی در افراد در آستانه بازنشستگی (اعم از زن و مرد که حداکثر پنج سال تا بازنشستگی آنان باقی مانده است) در ادارات و سازمانهای دولتی اصفهان در بهار سال 1386 اجرا شد. به‌منظور دستیابی به هدف پژوهش از میان کارمندان در آستانه بازنشستگی، 487 نفر با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای (برحسب جنسیت) انتخاب شدند. با استفاده از مصاحبه مقدماتی، متون نظری و مشورت با صاحبنظران و شناسایی عوامل نشان‌دهنده نشانگان در آستانه بازنشستگی، یعنی مجموعه احساسات و نشانه‌هایی که افراد بازنشسته تجربه می‌کنند، پرسشنامه‌ای شامل 68 سؤال تدوین و پس از اجرای مقدماتی بر روی 30 نفر از کارمندان رسمی، پرسشنامه‌ای 46 سؤالی از آن استخراج شد. ملاک انتخاب سؤال‌ها داشتن همبستگی مثبت با کل آزمون و داشتن بار عاملی مثبت 4/0 بود. پس از انتخاب سؤال‌ها و اجرای آن بر روی نمونه پژوهش (487 نفر)، روایی سازه آزمون با استفاده از تحلیل عوامل اکتشافی و با چرخش از نوع واریماکس بررسی شد. در تحلیل عاملی چهار عامل استخراج شد. این چهار عامل می‌توانستند، در مجموع 06/57 درصد از واریانس کل را تبیین کنند. آلفای کرونباخ عوامل چهارگانه به ترتیب معادل 90/0، 62/0، 48/0 و 60/0 بوده که در سطح 01/0 P< معنادار بوده‌اند. آلفای کرونباخ کل آزمون نیز معادل 88/0 محاسبه شده است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی پرسشنامه خودسنجی (YSR) با استفاده از رویکرد تحلیل عاملی تاییدی به اجرا درآمد. روش: در این مطالعه از بخشی از داده های پژوهش مینایی (1384)، استفاده شد که شامل 465 دانش آموز پسر و 421 دانش آموز دختر مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شهر تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. برای برآورد پارامترها و برازش مدل از تابع کمترین مجذورات وزن دار استــفـاده شد. جــهـت ارزیــابـی کــفـایـت بـرازش مـدل از شاخص ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب، شاخص برازش تطبیقی، ریشه دوم میـانگیـن مجـذورات پــس مـانـده هـای استـانـدارد شده، شاخص تاکر – لویز، شـاخـص خـوبـی برازندگی و شاخص تعدیل یافته خوبی برازندگی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل 8 سندرمی همبسته آخنباخ از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. این یافته شاهد دیگری در زمینه روایی سازه درونی پرسشنامه خودسنجی فراهم آورد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که سندرمهای پرسشنامه مورد بحث همپوشی کامل با همدیگر ندارند. این مطلب حاکی از آن است که سندرمها واجد روایی تشخیصی هستند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مدل 8 سندرمی آخنباخ از برازش خوبی با داده ها برخوردار است.

"هدف: اصلاح نگرش افراد به اعتیاد یکی از راههای شناخته شده پیشگیری از اعتیاد است. به منظور سنجش نگرش نوجوانان به اعتیاد، معتاد، و مواد؛ و برای ارزیابی عینی روند تغییر آن بر اثر مداخلات گوناگون پیشگیرانه، مقیاسی تهیه و خواص روانسنجانه (سایکومتریک) آن بررسی شد. روش بررسی: این پژوهش به شیوه تحلیلی و در دو مرحله تهیه گویه ها و اجرای آزمایشی مقیاس صورت گرفت. در مرحله اجرا 80 دانش آموز دختر و پسر در محدوده سنی 11 تا 16 سال مورد بررسی قرار گرفتند. پس از تکمیل پرسشنامه ها و حذف موارد ناقص، براساس مصرف یا عدم مصرف مواد، آزمودنی ها به دو گروه ملاک (38 نفر) و گواه (36 نفر) طبقه بندی شدند. یافته ها: مقایسه پاسخ های دو گروه ملاک و گواه نشان داد که 52 گویه از روایی مناسب برخوردارند. پس از بررسی همسانی درونی مقیاس، 43 گویه با ضریب آلفای کرونباخ 0.95 باقی ماندند که در نقطه برش 99، نوجوانان دارای نگرش مثبت و منفی به اعتیاد را با حساسیت %93.1 و اختصاصیت %96.3 از هم تفکیک می کنند. نتیجه گیری: مقیاس سنجش نگرش نوجوانان نسبت به اعتیاد، معتاد و مواد مخدر که طی این پژوهش طراحی و بررسی گردید، از ویژگیهای روانسنجانه قابل قبول برای بکارگیری در جمعیت نوجوانان ایرانی برخوردار است. "

پژوهش حاضر به منظور بررسی ساختار عاملی پرسش نامه مقیاس های اساسی آدلری برای موفقیت بین فردی - نسخه بزرگسالان (آزمون شیوه زندگی) (BASIS-A)، و دستیابی به ابزاری دقیق در سنجش شیوه زندگی برای نمونه جمعیت ایرانی اجرا گردید. در این پژوهش با به کارگیری روش تحلیل عاملی ساختار پرسشنامه مزبور در نمونه جمعیت ایرانی بررسی شد و همچنین به مقایسه این نمونه با توجه به جنس پرداخته شد. در نهایت نیمرخ نمونه مورد نظر ارایه گردید. بدین منظور اطلاعات پرسش نامه های نمونه تحقیق شامل 513 نفر زن و مرد در تهران که 46.4 درصد مرد و 53.6 درصد زن و 65.5 درصد متاهل و 34.1 درصد مجرد بودند و از نظر ترکیب سنی در دامنه 18 تا 40 سال قرار داشتند، و از میانگین سنی 29.4 و انحراف استاندارد 7 برخوردار بودند، مورد مطالعه قرار گرفت و برای پاسخ گویی به سوال های پژوهش، داده های حاصل به کمک روش تحلیلی عاملی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه ضمن ارایه هنجار ایرانی پرسش نامه BASIS-A، نشان داد که این پرسش نامه در نمونه جمعیت ایرانی همانند نسخه اصلی دارای 5 عامل اصلی تحت عنوان نیاز به تایید، کنار آمدن، مسوولیت پذیری، محتاط بودن و تعلق- علاقه اجتماعی است و از 5 عامل فرعی به دست آمده چهار عامل با عامل های پرسش نامه اصلی همبستگی بالا داشت و تحت عنوان کوشش برای رسیدن به کمال، مستحق بودن، مورد علاقه هم بودن و ملایمت نام گذاری شد و فقط یکی از عامل ها با عامل پرسش نامه اصلی همبسته نبود ولی به دلیل همبستگی سوال های آن با پرسش نامه اصلی به عنوان عامل فرعی جانبی در پرسش نامه نگه داشته شد. به عنوان نتیجه گیری کلی می توان از آزمون BASIS-A برای ارزیابی شیوه زندگی در فرآیند روان درمانی، مشاوره خانواده و مشاوره و هدایت شغلی و تحصیلی استفاده کرد.

‎ با توجه به اهمیت و کاربرد روزافزون روش مداخله ای حل مشکل برای زوجین و خانواده های متقاضی خدمات مشاوره ‏و رواندرمانی ضرورت ساخت و هنجاریابی مقیاسی در زمینه حل مشکل خانوادگی لازم و ضروری است. بر این اساس ‏مقاله حاضر تدوین و تعیین شاخص ها و ویژگی های اعتبارسنجی مقیاس «حل مشکل خانواده» را معرفی می کند. جامعه آماری پژوهش مردان و زنان متاهل شهر تهران بودند. حجم نمونه 55 زوج (110 نفر) بود، که از دو گروه زوجین ‏سازگار و ناسازگاری نمونه گیری شدند. گروه اول 54 نفر و گروه دوم 80 نفر بودند که از بین آنها با حذف افراد دچار ‏ناسازگاری زناشویی تعداد 56 نفر جهت انجام پژوهش انتخاب شدند، بدین ترتیب مجموعه افراد شرکت کننده در ‏پژوهش 110 نفر در قالب 55 زوج بودند. ابزار مورد استفاده در پژوهش مقیاس جدید حل مشکل خانوادگی و مقیاس ‏رضایت زناشویی انریچ بود. تحلیل عاملی دو عامل را در بین 30 سوال آشکار ساخت: عامل 1 «رابطه» و عامل 2 «حل مشکل» بررسی ‏همبستگی درونی نمرات کل مقیاس و مقیاس های فرعی نشان داد که میزان رابطه همبستگی بین کل مقیاس با ‏عامل رابطه و حل مشکل بطور یکسان ‏‎0.95‎‏ و رابطه همبستگی بین عامل رابطه با عامل حل مشکل به میزان ‏‎0.81‎‏ ‏می باشد. ضریب اعتبار بازآزمایی کل مقیاس ‏‎0.91‎‏ و برای مقیاس فرعی رابطه و حل مشکل بترتیب ‏‎0.78‎‏ و ‏‎0.89‎‏ ‏بدست آمد. همسانی درونی کل مقیاس ‏‎0.91‎‏ و عامل ارتباط ‏‎0.78‎‏ و عامل حل مشکل ‏‎0.83‎‏ بود. با توجه به اینکه این مقیاس همبستگی بالایی با مقیاس رضایت زناشویی انریچ دارد و از سوی دیگر دارای اثبات در ‏زمان و از قدرت تشخیص و تمییز مابین دو گروه زوجین تعارض و فاقد تعارض برخوردار است. لذا می تواند برای استفاده ‏های کلینیکی و پژوهشی توصیه شود.‏ ‎

" پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی، رواسازی و تعیین ساختار عاملی مقیاس راهبردهای مقابله‌ای (فرایدنبرگ و لویس، 1993 الف) در نوجوانان ایرانی در نمونه‌ای به حجم 799 نفر از دانش‌آموزان دبیرستانی (345 پسر و 454 دختر) که با روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند، اجرا شد. ابزار پژوهش را دو پرسشنامه مقیاس راهبردهای مقابله‌ای نوجوانان (ACS) و فرم فارسی پرسشنامه سبکهای دفاعی (اندروز، سینگ و بوند، 1993؛ بشارت، 1383) تشکیل داد. تحلیل سؤالهای مقیاس بر پایه محـاسبه درجه‌ دشواری‌، قدرت تشخیص (ضریب‌ دو رشتـه‌ای‌ نقطه‌ای‌) و ضریب آلفای کرونباخ نشان داد 12 سؤال که با کل مقیاس همبستگی ضعیف و منفی داشتند، با مفهوم انزوای مأیوسانه تشکیل یک زیر ‌‌مقیاس مستقل با ضریب آلفای 63/0 را می‌دهد. این ضریب، برای کل مقیاس برابر با 88/0 و ضریب بازآزمایی با فاصله (دو هفته) برابر با 71/0 بود. نتایج تحلیل‌ مؤلفه‌های‌ اصلی‌ (PC) با استفاده‌ از چرخش‌ پروماکس نشان داد که پرسشنامه (با حذف 5 سؤال بدون بار عاملی) از 9 عامل کمک‌طلبی، پیوندجویی، نگرانی‌پذیری، تلاش و پیشاپیش‌‌نگری، مثبت‌نگری، انکار، پرخاشگری فعل‌پذیر، مذهب‌گرایی و فعالیت‌ بدنی تشکیل شده است. شاخصهای برازش تحلیل عاملی تأییدی بر پایه نرم‌افزارLISREL ، وجود عوامل نه‌گانه را تأیید کرد. نتایج مقایسه مدل تحلیل عاملی مرتبه دوم و مدل تک‌عاملی برای بررسی ساختار عاملی مشخص کرد که مدل نخست با دو عامل مرتبه یکم یعنی سبکهای سازش یافته (با پنج عامل) و سازش ‌نایافته (با چهار عامل) برازش بیشتری نسبت به مدل تک عاملی دارد. همبستگی مثبت و معنادار بین عوامل نه‌گانه با پرسشنامه سبکهای دفاعی، روایی همگرای مقیاس راهبردهای مقابله‌ای را تأیید کرد. "