فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۷۲۱ تا ۱٬۷۴۰ مورد از کل ۱٬۹۷۰ مورد.
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۱ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴
21-30
حوزههای تخصصی:
امروزه اعتیاد، یکی از مشکل های بزرگ خانواده ها و جامعه ها محسوب می شود. سرخوشی و تغییر حالت های روانی ناشی از مصرف مواد مخدر، معاشرت با دوستان معتاد و همچنین ناهنجاری های اجتماعی، از عامل های گرایش به اعتیاد محسوب می شود. نماز، رفتاری مذهبی است که نشانه ی اصلى و واقعى دین است و می تواند انسان را به سوی عزت و عظمت انسانی سوق دهد. با توجه به نقش مهمی که نماز در تغییر و تثبیت شخصیت انسان دارد، در این مطالعه به بررسی فریضه ی نماز در میان مراجعه کنندگان به دو مرکز ترک اعتیاد در شهر اراک پرداختیم. مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی، بر روی 205 بیمار معتاد مراجعه کننده به دو مرکز ترک اعتیاد در شهر اراک، طی شش ماه انجام شد. اطلاعات با پرسش نامه و به روش مصاحبه جمع آوری گردید. یافته ها: نتیجه ی این مطالعه نشان داد که 30 در صد مددجویان تحت مطالعه، همیشه نماز می خوانند. همچنین میزان تقید مددجویان به انجام فریضه ی نماز در ماه های دارای مناسبت های مذهبی افزایش یافته است. نتیجه ها تأییدگر آن است که در افراد مورد مطالعه، نماز سبک شمرده می شود، زیرا فقط 42، 20 و 9/23 درصد از آنان به ترتیب مقید به درک معانی نماز، نماز اول وقت و فراهم نمودن مقدمه های نماز، پیش از اذان، هستند. نتیجه گیری: اگرچه نمی توان ادعا کرد برپا نکردن نماز، علت اعتیاد است، اما می توان گفت که میزان تقید به نماز در میان گروه معتادان مراجعه کننده به دو مرکز ترک اعتیاد، پایین بود .
اثربخشی آموزش یکپارچه نگر توحیدی بر صمیمیت زناشویی، باورهای ارتباطی و عملکرد خانواده(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش بررسی اثربخشی «آموزش یکپارچه نگر توحیدی» بر صمیمیت زناشویی، باورهای ارتباطی و عملکرد خانواده است. روش این پژوهش «نیمه آزمایشی» با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بوده است. جامعه آماری مطالعه والدین دانش آموزان یکی از مدارس پسرانه دوره ابتدایی در سال تحصیلی 96 97 شهر سبزوار بود که با استفاده از روش «نمونه گیری در دسترس» تعداد سی تن انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 تن) و کنترل (15 تن) قرار گرفتند. برای گروه آزمایش هشت جلسه گروه درمانی 90 دقیقه ای به شیوه «یکپارچه نگری توحیدی» برگزار شد، ولی برای گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت. ابزار پژوهش سه مقیاس «صمیمیت زناشویی» «باورهای ارتباطی» و «عملکرد خانواده» بود که در جلسات پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری در دو گروه اجرا شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون «بن فرونی» استفاده گردید. نتایج نشان داد «آموزش یکپارچه نگر توحیدی» موجب بهبود صمیمیت زناشویی، باورهای ارتباطی و عملکرد خانواده گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شد (0005/0>P). بنابراین، می توان از «آموزش یکپارچه نگر توحیدی» برای ارتقای صمیمیت زناشویی، باورهای ارتباطی و عملکرد خانواده استفاده نمود.
تغییر نگرش در زندگی به مثابه پیشگیری و درمان اندوه؛ بررسی دیدگاه کندی، رازی و ابن حزم(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۶ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱
144-152
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: برخی از فیلسوفان مسلمان تلاش نموده اند با تمرکز بر مبانی عقلی راهکارهایی برای پیشگیری و درمان بنیادین اندوه یا حزن دنیوی معرفی نمایند. این مهم در اندیشه کندی که نخستین فیلسوف مسلمان است به چشم می خورد. فیلسوفان دیگر نظیر رازی و ابن حزم نیز تلاش کرده اند به صورت ژرف تری به این مسئله مهم بپردازند. به همین دلیل، هدف مؤلف در این مقاله پرداختن به راهکارهای کندی، رازی و ابن حزم برای کنترل اندوه دنیوی بود. روش کار: این پژوهش از نوع کتابخانه ای است که با روش توصیفی-تحلیلی سامان یافت و تلاش شد تا با تمرکز بر آثار کندی، رازی و ابن حزم به پیشگیری و درمان بنیادین اندوه پرداخته شود. مؤلف مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده است. یافته ها: یافته های پژوهش از وجود راه حل منطقی و البته تطبیق پذیر بر متون دینی در آثار کندی، رازی و ابن حزم حکایت داشت. بر این اساس، هر یک از کندی، رازی و ابن حزم عامل اصلی اندوه را اشتباه انسان ها در جهان بینی می دانند. به عبارتی دیگر، درگیر شدن انسان ها در مادیات موجب می شود نفس به این ویژگی متصف شود؛ در این هنگام باید نگرش به زندگی واکاوی شود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، اگر انسان بتواند از زندگی مادی خود نگرش منطقی اتخاذ نماید و در رفتار به درستی گام بردارد می تواند اندوه دنیوی را کنترل؛ و سرور را جایگزین آن کند.
سلامت معنوی از منظر دانشمندان مغرب زمین و اسلام(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
سلامت معنوی [1] عنوانی جدید در حوزه ی سلامت است که در چند دهه ی اخیر ذهن بسیاری از پژوهشگران و محققان حوزه ی سلامت را به خود معطوف داشته است. این پدیده در دهه های اخیر در جوامع غربی مطرح شده و گسترش پیدا کرده است. پیرو آن، نظام سلامت جامعه ی ما نیز به این مقوله ورود پیدا کرده است.
رابطه ی نگرش مذهبی با علائم روان شناختی در زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی شهر ارومیه در سال 1395(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵
45-56
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: اعتقادات مذهبی یکی از عوامل بسیار مهم در زندگی انسان است و می تواند بر سلامت روانی او تأثیرگذار باشد. ازاین رو، مطالعه ی حاضر با هدف بررسی رابطه ی نگرش مذهبی با علائم روان شناختی در زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی - درمانی شهر ارومیه در سال 1395 صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش توصیفی - مقطعی و از نوع همبستگی است. در این مطالعه تعداد 350 زن باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی - درمانی روستایی شهر ارومیه در سه ماهه ی چهارم سال 1395 با روش نمونه گیری خوشه یی تصادفی دو مرحله یی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده ی پژوهش پرسش نامه یی دارای سه قسمت بود که بخش اول در مورد اطلاعات جمعیت شناختی با 8 سؤال، بخش دوم نگرش مذهبی دارای 25 سؤال و بخش سوم مربوط به سنجش افسردگی، اضطراب و استرس، دارای 21 سؤال بود. زنان باردار پس از توضیح اهداف پژوهش و رضایت نمونه ها پرسش نامه ها را تکمیل کردند. داده ها با آزمون های تی، کای دو، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: در پژوهش حاضر همبستگی معکوس و معناداری بین نگرش مذهبی با افسردگی، اضطراب و استرس مشاهد شد. بدین معنی که هر چه نگرش مذهبی افزایش یابد افسردگی، اضطراب و استرس زنان باردار کاهش پیدا می کند (001/0P<). همچنین بین سازه های افسردگی، اضطراب و استرس همبستگی مثبت و معنادار مشاهده شد؛ بدین صورت که با افزایش افسردگی، اضطراب و استرس نیز افزایش می یابد (001/0P<). نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، نگرش های مذهبیِ قوی تر می تواند موجب ارتقای سلامت روان زنان باردار شود.
مقایسه ی منبع کنترل، باورهای غیرمنطقی و جهت گیری مذهبی در زنان متقاضی طلاق و عادی شهر اردبیل در سال 1395(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴
73-87
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: خانواده اصلی ترین هسته ی هر جامعه و کانون حفظ سلامت و بهداشت روانی و تأمین کننده ی نیازهای عاطفی، مادی و معنوی اعضای خود است. عوامل مختلفی می تواند موجب حفظ و بقای این بنیان شود که احتمالاً منبع کنترل، باورهای غیرمنطقی و جهت گیری مذهبی جزئی از آنها است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر مقایسه ی منبع کنترل، باورهای غیرمنطقی و جهت گیری مذهبی در زنان متقاضی طلاق و عادی شهر اردبیل در سال 1395 بود. روش کار: روش این پژوهش توصیفی از نوع علّی-مقایسه یی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل تمامی زنان متقاضی طلاق مراجعه کننده به دادگستری شهر اردبیل طی سال 1395؛ و نمونه ی مطالعه شامل 50 نفر از زنان متقاضی طلاق و 50 نفر از زنان عادی بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی ها پرسش نامه های منبع کنترل راتر، باورهای غیرمنطقی جونز و جهت گیری مذهبی آلپورت را تکمیل کردند. داده های به دست آمده با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چندمتغیّره تجزیه و تحلیل شد. در پژوهش حاضر همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس نشان داد که در متغیّرهای منبع کنترل (001/0>p)، جهت گیری مذهبی (001/0>p)، باورهای غیرمنطقی (003/0>p) و مؤلفه های آن شامل بی مسئولیتی هیجانی (001/0>p)، اجتناب از مشکل (001/0>p)، توقع تأیید از دیگران (001/0>p) و درماندگی در مقابل تغییر (001/0>p) بین دو گروه زنان متقاضی طلاق و عادی تفاوت معنادار وجود داشت. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که بین زنان متقاضی طلاق و عادی در متغیّرهای منبع کنترل، باورهای غیرمنطقی و جهت گیری مذهبی تفاوت معنادار وجود داشت. بنابراین، پیشنهاد می شود به منظور کاهش طلاق در زنان، برای مدیریت صحیح منبع کنترل، باورهای غیرمنطقی و جهت گیری مذهبی برنامه ها و کارگاه های آموزشی تدوین شود.
موانع خردورزی در قرآن کریم با نگاه روان شناختی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
یکی از تمایزهای ویژه انسان با سایر مخلوقات تعقل است. خردورزی در اسلام و روان شناسی دارای جایگاه ویژه ای می باشد که عدم شکوفایی و بهرمندی از آن پیامدهای زیان باری در پی خواهد داشت و شناخت موانع خردورزی یکی از گام های اساسی بهره مندی انسان از این نیروی تمایزبخش به حساب می آید. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی موانع خردورزی در قرآن به روش کیفی تحلیل محتوی انجام شد. برای دسترسی به هدف پژوهش، آیات قرآن مرتبط با خردورزی در تفاسیر المیزان، نمونه، نور و مانند آن بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد: الف. موانع خردورزی از منظر قرآن در سه دسته قرار می گیرد: موانع شناختی، عاطفی و رفتاری؛ ب. موانع شناختی خردورزی از منظر قرآن کریم عبارت اند از: عدم توجه به ندای فطرت، خودفراموشی و باورهای خرافی؛ ج. دوستی و صمیمیت با دشمنان خدا، تعصب و لجاجت برخی از موانع عاطفی خردورزی است؛ د. گناه، عدم پایبندی به حریم و مرزها، انتخاب غلط، دنیاگرایی، توجه نکردن به نشانه های قدرت الهی، بی توجهی به مراحل خلقت و مرگ، نفاق و کتمان حقیقت، تقلید کورکورانه و بی توجهی به سرگذشت پیشینیان از موانع رفتاری خردورزی به شمار می روند.
رابطه باورهای مذهبی با خودپایی در دانشجویان(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، بررسی رابطه باورهای مذهبی با خودپایی در دانشجویان پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان بود. جامعه آماری پژوهش، دانشجویان پسر مقطع کارشناسی پیوسته دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان بود که تعداد 173 نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت است از: آزمون جهت گیری مذهبی بهرامی احسان و مقیاس خودپایی اسنایدر. روش پژوهش از نوع همبستگی بود که به منظور تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر روش های آمار توصیفی نظیر میانگین و انحراف معیار از روش های آمار استنباطی همانند همبستگی و رگرسیون نیز استفاده شد. نتایج نشان داد که بین جهت گیری مذهبی (22/0) و ارزنده سازی (62/0) با خودپایی رابطه مثبت معناداری وجود دارد (01/0>p). همچنین بین سازمان نایافتگی (50/0-) و کامجویی (28/0) با خودپایی رابطه منفی معناداری وجود دارد (01/0>p). نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای ارزنده سازی (622/0=β)، سازمان نایافتگی (318/0-= β) و کامجویی (133/0- = β )، 49/0 واریانس خودپایی را پیش بینی می کنند. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که افزایش باورهای مذهبی، دینداری و پایبندی به اصول مذهبی می تواند از عوامل مثبت تأثیرگذار بر جنبه های مختلف روانی و جسمانی دانشجویان باشد .
مقایسه ی تصور از خدا و نگرش به زندگی افراد دارای اختلال هویت جنسی پس از عمل جراحی تغییر جنسیت با همتایان خود قبل از عمل جراحی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵
87-102
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: پژوهش ها نشان می دهد که نوع نگرش افراد به زندگی و تصورشان از خدا می تواند در زمینه ی پیشگیری از آسیب پذیری نسبت به پیامدهای جسمی و روانی اختلالات روانی مؤثر باشد. هدف از پژوهش حاضر مقایسه ی تصور از خدا و نگرش به زندگی افراد دارای اختلال هویت جنسی پس از عمل جراحی تغییر جنسیت با همتایان خود قبل از عمل جراحی است. روش کار: این پژوهش از نوع علّی - مقایسه یی است. تعداد 65 نفر از افراد مبتلا به اختلال هویت جنسی قبل و بعد از عمل جراحی با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی از میان جامعه ی افراد تراجنسی در ایران انتخاب شدند و مقیاس تصور از خدا و شاخص نگرش به زندگی بر روی آنان اجرا شد. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون تی مستقل و تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد افراد ترا جنسی تغییرجنسیت داده نمره های بالاتری در مقیاس تصور از خدا و شاخص نگرش به زندگی به دست آورده اند. همچنین بین دو گروه آزمودنی، از نظر میانگین نمره های خرده مقیاس ها تفاوت معناداری وجود داشت؛ این در حالی است که نمره های دو گروه از نظر جنسیت و سطح تحصیلات تفاوت معناداری نداشت. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد کار بر روی تصور افراد از خدا و نوع نگرش آنان به زندگی می تواند بعضی از عوامل نگهدارنده و تشدید کننده ی اختلالات هویت جنسی را تعدیل کند و در درمان آنها مؤثر باشد.
تحلیل روان شناختی میهمانی بر اساس منابع اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش تحلیل روان شناختی مهمانی بر اساس منابع اسلامی است. با توجه به اجتماعی بودن انسان، ارائه الگوهای کامل در این عرصه برای رسیدن به نقطه مطلوب ضروری است. بهترین الگو معصومین(علیهم السلام) هستند. بدین منظور مطالب مرتبط با مهمانی در منابع روایی جمع آوری و سپس با روش تفسیر محتوای متون دینی، تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد وظایف میزبان شامل نیت الهی داشتن، در اختیار نهادن آنچه مهمان نیاز دارد، استقبال گرم از مهمان، عدم فخرفروشی در پذیرایی، پرهیز از تکلف و سختی، مراقبت از مهمان در خطرات و بدرقه مهمان است و وظایف مهمان شامل قبول دعوت مهمانی، پرهیز از مهمانی ناخوانده، با آراستگی رفتن، اطاعت از میزبان، دعا کردن و استفاده از کلمات زیبا در حق میزبان است. این سنت علاوه بر تجلیات و صورت های نمادین که بیان گر سبک زندگی اسلامی است، دارای آثار و کارکردهایی است که مجموع حیات اجتماعی مسلمین را تحت تأثیر قرار داده و سهم به سزایی در پیشرفت تمدن سازی اسلامی به عهده می گیرد این آثار که درواقع یافته های نوی این پژوهش می باشند عبارت اند از: آثار دینی از جمله ریزش گناهان، صحت و سلامت و فرصت آموزش را در پی خواهد داشت و آثار روان شناختی پیوند جویی، مهارت ابراز وجود، همجواری، ابراز عواطف، همدلی و شایستگی و صمیمیت را به همراه دارد. توصیه می شود بر اساس یافته های این پژوهش، پرسش نامه مهمانی با رویکرد اسلامی تدوین شود.
میزان بهره گیری از قرآن و نهج البلاغه در مقاله های انگلیسی زبان دانشگاه های علوم پزشکی ایران طی سال 2014 میلادی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۴ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱
55-65
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: قرآن کریم کتابی در زمینه ی پزشکی و بهداشت قلمداد نمی شود، اما از بسیاری از آیات این کتاب الهی می توان در تبیین اهمیت سلامت و بهداشت و یا فهم ریشه ی برخی وقایع مرتبط با سلامت و بیماری سود جست. در کتاب شریف نهج البلاغه نیز می توان سرنخ های شگرفی از بهداشت و سلامتی یافت. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان بهره گیری از منابع یادشده در تدوین مقاله های علوم پزشکی کشور صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش مقطعی و کاربردی به شیوه ی تحلیل استنادی و به صورت سرشماری روی مقاله های علمی - پژوهشی انگلیسی زبانی که دانشگاه های علوم پزشکی ایران طی سال 2014 میلادی منتشر کردند، انجام شده است. داده ها با استفاده از چک لیست محقق ساخته یی متناسب با اهداف پژوهش و از طریق بررسی کلیه مقاله ها و منابع آنها گردآوری شده است. برای پردازش داده ها نیز از شاخص های آماری توصیفی استفاده شده است. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های حاصل از استخراج 201071 منبع از 7571 مقاله ی منتشرشده، در قالب 2258 شماره از مجلات علمی - پژوهشی انگلیسی زبان متعلق به 31 دانشگاه علوم پزشکی کشور نشان داده که استناد به قرآن کریم، 218 مرتبه (کمتر از 1 درصد) بوده است. همچنین در منابع هیچ مقاله یی از نهج البلاغه استفاده نشده است. پر استنادترین سوره های قرآن نیز به ترتیب سوره ی بقره و بعد از آن سوره های نساء، انعام و اسراء بوده است. نتیجه گیری: گرچه یافته های پژوهش از استناد به قرآن کریم در مقاله های علوم پزشکی کشور حکایت می کند، اما میزان آن بسیار اندک به نظر می رسد.
بررسی اثربخشی روان درمانی معنوی - مذهبی بر افسردگی، ارضای نیازهای بنیادین روان شناختی و رضایت از زندگی در مبتلایان به اچ.آی.وی مثبت(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: ایدز علاوه بر اینکه در عملکرد طبیعی زندگی مبتلایان اختلال ایجاد می کند، بر سلامت روان آنان نیز تأثیر منفی دارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثربخشی روان درمانی معنوی - مذهبی بر افسردگی، ارضای نیازهای بنیادین روان شناختی و رضایت از زندگی در مبتلایان به اچ.آی.وی مثبت صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پژوهش پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه است. جامعه ی آماری شامل کلیه ی مردان مبتلا به اچ.آی.وی مثبت از بین مراجعه کنندگان به بیمارستان امام رضا (ع) شهر کرمانشاه است که بر اساس معیارهای ورود به پژوهش و پرسش نامه های افسردگی بک - فُرم کوتاه (BDI-S)، نیازهای بنیادین روان شناختی (BPNQ) و رضایت از زندگی (SWLS)، بیمارانی که دارای بالاترین نمره ها بودند، با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به گروه های آزمایش و گواه (15= 2 n= 1 n) تقسیم شدند (30=n). گروه آزمایش 8 جلسه مداخله ی درمانی 60 دقیقه یی طی یک جلسه در هفته دریافت کرد؛ اما گروه گواه مداخله یی دریافت نکرد. اطلاعات به دست آمده با روش های آمار توصیفی و تحلیل کوواریانس چندمتغیّری (MANCOVA) تحلیل شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان داد که تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایش و گواه در کاهش افسردگی؛ ارضای نیازهای بنیادین روان شناختی شامل خودمختاری، شایستگی و ارتباط با دیگران (05/0>P)؛ و همچنین نمره ی کل رضایت از زندگی وجود داشت (05/0>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، روان درمانی معنوی - مذهبی بر شاخص های روان شناختی مبتلایان به اچ.آی.وی مثبت در پیوند با مراقبت پزشکی استاندارد، اثر سودمندی بر سلامتی و کاهش شدت اختلالات بالینی دارد.
بررسی رابطه ی معنویت با عوارض و مرگ و میر بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونری مراجعه کننده به بیمارستان شریعتی تحت جراحی بای پس کرونر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱
76-86
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: بیماری عروق کرونر قلب سردسته ی علل مرگ و میر در بیشتر کشورها محسوب می شود. گرچه رابطه ی بین معنویت و سلامت در مطالعات مختلفی تأیید شده، رابطه ی آن با این بیماری خاص هنوز بررسی نشده است. از این رو، تحقیق حاضر با هدف بررسی ارتباط بین معنویت با عوارض و مرگ و میر بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونری که تحت جراحی بای پس کرونر قرار گرفته اند، انجام شد. روش کار: این مطالعه ی مقطعی بر روی بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر که در فاصله ی زمانی بین آذر 1391 تا آذر 1392 در بیمارستان دکتر شریعتی تهران تحت عمل بای پس کرونر قرار گرفته بودند، انجام شد. ابزارهای گردآوری داده ها شامل چک لیست جمع آوری اطلاعات بر اساس پرونده ی بیماران و تأیید پزشک مربوط و همچنین پرسش نامه ی معنویت هال و ادواردز بود. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از آزمون های من-ویتنی، کروسکال والیس و ضریب همبستگی اسپیرمن انجام شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته های حاصل از بررسی ارتباط شش زیرمقیاس معنویت با عوارض ناشی از جراحی و مرگ و میر نشان داد که با افزایش میانه ی نمره ی زیرمقیاس ناامیدی امکان بروز عفونت، تامپوناد، انقباض زودرس بطنی و فیبریلاسیون دهلیزی بیشتر شد و با افزایش میانه ی نمره ی زیرمقیاس آگاهی میزان بروز آنها کاهش یافت (05/0P<). علاوه براین، بین مدت زمان بستری و زیرمقیاس ناامیدی همبستگی خطی مستقیم و معناداری وجود داشت (003/0P= و 291/0r=). مرگ و میر نیز در بیمارانی که آگاهی بیشتری داشتند، کمتر اتفاق افتاد (05/0P<). نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، معنویت با میزان بروز عوارض و مرگ و میر پس از عمل بای پس کرونر رابطه دارد. ازاین رو، باید راهکارهایی مؤثر همچون مدنظر قرار دادن مسائل معنوی در فرایند درمان بیماران و آموزش روش های روان شناختی مناسب برای بهبود سریع تر آنها به کار گرفته شود.
بررسی تأثیر مدیریت جهادی در سلامت سازمانی با نقش میانجی قابلیت های پویا(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: امروزه مدیران تلاش برای تأمین سلامت سازمانی و حفظ و ارتقای آن را بیش از گذشته در اولویت فعالیت های خود قرار می دهند. در این زمینه مدیریت جهادی که از مدیریت بر مبنای ارزش های اسلامی حکایت دارد، لازمه دستیابی به سازمان سالم و توسعه همه جانبه امور است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر مدیریت جهادی بر سلامت سازمانی با نقش میانجی قابلیت های پویا در مراکز و واحدهای پیام نور استان اصفهان بود.
بررسی رابطه ی عزت نفس و معنویت گرایی با احساس غربت در دانشجویان خوابگاهی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال 1395(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۳ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳
43-54
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: دانشگاه فرصتی مناسب برای رشد فردی به حساب می آید؛ باوجوداین، دانشجویان اغلب با معضل هایی روبه رو هستند که احساس غربت جزء بیشترین معضل های بیان شده در بین دانشجویان خوابگاهی است. این پژوهش با هدف بررسی رابطه ی عزت نفس و معنویت گرایی با احساس غربت در دانشجویان خوابگاهی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال 1395 انجام شده است . روش کار: این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و جامعه ی آماری آن شامل همه ی دانشجویان دختر و پسر خوابگاهی دانشگاه رازی کرمانشاه در سال تحصیلی 94 - 95 است؛ که از میان آنان 322 نفر بر اساس جدول مورگان و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه یی چندمرحله یی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه ی عزت نفس کوپر اسمیت، پرسش نامه ی معنویت پارسیان و دونینگ و پرسش نامه ی احساس غربت آرچر است. داده های پژوهش نیز با استفاده از روش های آمار توصیفی، ضریب همبستگی و رگرسیون تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داده که بین عزت نفس و احساس غربت (10/0>p) و همچنین بین معنویت گرایی و احساس غربت (001/0>p)، رابطه ی منفی معنادار وجود دارد و معنویت گرایی می تواند میزان احساس غربت دانشجویان خوابگاهی را پیش بینی کند (100/0>p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش می توان معنویت گرایی و عزت نفس را ابزاری مکمل برای کاهش احساس غربت در نظر گرفت و برای کاهش احساس غربت در دانشجویان خوابگاهی به این متغیّرها توجه داشت.
بررسی اثربخشی آموزش سلامت معنوی بر امیدواری و راهبردهای مقابله یی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (ام.اس.)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: شناخت ابعاد معنوی، جزء حیاتی سلامت انسان است که به افزایش علاقه به آموزش معنویت منجر می شود. سلامت معنوی تأثیر مثبتی روی سلامتی، طول عمر و بهبودی از بیماری جسمانی دارد. ازاین رو، هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش سلامت معنوی گروهی بر امیدواری و راهبردهای مقابله یی بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (ام.اس.) است. روش کار: این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی است که جامعه ی آماری آن را اعضای «جامعه ی حمایت از بیماران ام.اس.» شهر تهران تشکیل می دهند. پس از محاسبه ی حجم نمونه، نمونه گیری در دو مرحله انجام شد؛ ابتدا 100 نفر از اعضای جامعه ی حمایت از بیماران ام.اس. و سپس 30 نفر، به صورت تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. یک روان شناس بالینی آموزش دیده، آموزش سلامت معنوی را به صورت گروهی، در هشت جلسه ی 90 دقیقه یی برگزار کرد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه ی امیدواری میلر (MHS) و پرسش نامه ی راهبردهای مقابله یی لازاروس و فولکمن (CSQ) بود. نمره های پیش آزمون و پس آزمون نیز با استفاده از تجزیه و تحلیل کوواریانس، تحلیل شد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است. علاوه براین، نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که آموزش هشت جلسه مداخله ی سلامت معنوی در گروه آزمایش، نسبت به گروه کنترل، موجب تغییر در نمره های حاصل از متغیّرهای امیدواری (35/0)، راهبردهای مقابله یی مسئله مدار (40/0) و هیجان مدار (25/0) شده است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش گویای این است که آموزش سلامت معنوی می تواند در افزایش امیدواری و تقویت راهبردهای مقابله یی کارآمد (مسئله مدار) افراد مبتلا به ام.اس. مؤثر باشد.
ارتباط هوش اخلاقی دانشجویان دانشگاه های پیام نور خوی و مهاباد با مشخصات جمعیت شناختی آنها با تأکید بر آموزه های قرآنی و روان شناسی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳
72-83
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: هوش اخلاقی با استفاده ی بهینه از توانمندی های هوش، تفکر و آموزش های مؤثر در ارتقای آن، در تمامی ابعاد زندگی انسان ها نقش بسزایی دارد. این پژوهش با هدف تعیین ارتباط هوش اخلاقی با مشخصات جمعیت شناختی دانشجویان دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی بود که به صورت مقطعی در سال 1396 در دانشگاه های پیام نور خوی و مهاباد انجام شد. جامعه ی آماری این پژوهش، تمامی دانشجویان شاغل به تحصیل در این مراکز دانشگاهی بودند که از میان آنها 101 دانشجو به روش نمونه گیری تصادفی طبقه یی از رشته های مختلف انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه ی هوش اخلاقی لنیک و کیل جمع آوری شد. پرسش نامه ی پژوهش دارای دو بخش بود: بخش اول مربوط به مشخصات جمعیت شناختی دانشجویان اعم از جنسیت، سن، تأهل و محل تحصیل؛ و بخش دوم مربوط به مؤلفه های هوش اخلاقی و سؤال های مرتبط با آن. پایایی پرسش نامه ی هوش اخلاقی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 86/0 به دست آمد. در این پژوهش همه ی موارد اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: میانگین هوش اخلاقی دانشجویان 1/71 و انحراف استاندارد آن 5/10 بود که این مسئله نشان دهنده ی سطح خوب هوش اخلاقی آنها است. همچنین، دانشجویان دارای سن بیشتر، میانگین هوش اخلاقی بالاتری نسبت به دانشجویان دیگر داشتند. بین بعضی مؤلفه های هوش اخلاقی و مشخصات جمعیت شناختی دانشجویان نیز ارتباط معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: شناسایی و کسب روش های افزایش هوش اخلاقی در دانشجویان با هدف ایجاد تغییرات مثبت در دیدگاه و نگرش آنها می تواند موجب ارتقای سطح فرهنگ عمومی آنها و بهبود عملکردشان شود. ازاین رو، تلاش در جهت شناسایی مؤلفه های هوش اخلاقی و رشد و پرورش آنها در دانشجویان، نقش مؤثری در آینده ی تحصیلی، شغلی و خانوادگی آنان دارد.
واکاوی ابعاد دین داری زوجین درگیر در روابط فرا زناشویی: یک مطالعه کیفی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
روابط فرا زناشویی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل تهدید کننده آرامش و ثبات خانوادگی است که تاثیرات ویرانگری بر فرد، خانواده و جامعه بر جای می گذارد. نظر به اهمیت نقش دین در خودکنترلی افراد و امنیت اخلاقی و اجتماعی جامعه، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت ابعاد اعتقادی و عملی دین داری زوجین درگیر در روابط فرا زناشویی در پی آن است که با توصیفی اکتشافی و تحلیلی بدنبال واکاوی این مسئله مهم باشد. داده های این مطالعه کیفی از طریق مصاحبه نیمه ساخت یافته گردآوری و از روش پدیدارشناسی برای تحلیل داده ها استفاده شده است. با کمک روش نمونه گیری نظری و هدفمند با 20 نفر از زوجین که حداقل یکبار در زندگی زناشویی خود مرتکب خیانت زناشویی شده اند مصاحبه گردید. یافته های پژوهش بیانگر عدم پایبندی عملی و اعتقادی به ارزش های دینی و مذهبی زوجین درگیر در روابط فرازناشویی است. در نتیجه ضعف اعتقادات مذهبی زوجین و ورود به روابط فرازناشویی، آسیب های قابل توجهی بر پیکره خانواده و جامعه وارد می شود.
روش فهم روانشناختی متون دینی (فرمد): بررسی تک متن
حوزههای تخصصی:
روش برای فهم و کشف ابعاد روان شناختی متون دینی، از نیازهای اساسی روان شناسی اسلامی است. هدف این بررسی، تبیین روش فهم روان شناختی متون دینی در حوزه تک متن است. در فهم روان شناختی مسئله این است که رفتارها و باورها و ارزش ها، چرا و چگونه شکل می گیرند و چه تأثیر روانی ای دارند و چگونه می توان آنها را مهار و تنظیم کرد و... . روش این بررسی، توصیفی تحلیلی است. یافته های این بررسی نشان می دهد که: 1. راهبرد این روش، پژوهش معکوس است. 2. متون دینی به دو قسم تجویزی و توصیفی تقسیم می شوند. 3. برای کشف معارف روان شناختی باید مراحل چهارگانه ساختارشناسی (شامل: شناسایی اجزا؛ شناسایی مأموریت هر بخش؛ شناسایی مناسبات میان اجزا)، مسئله شناسی، سبب شناسی، و اصول یابی را انجام داد. 4. در متون توصیفی، مسئله شناسی به نیازشناسی تغییر می کند. 5. با استفاده از این روش می توان نظریه های اسلامی و نیز مدل های درمانی و ارتقایی طراحی کرد. نتیجه این بررسی آن است که باید با روشمندکردن پژوهش های اسلامی روان شناختی از طریق آموزش های رسمی و غیررسمی، زمینه طراحی نظریه های اسلامی و مدل های درمانی و ارتقایی را فراهم کرد.
تصحیح نام راویان کتاب طب الائمه بر اساس کتاب وسائل-الشیعه و مستدرک الوسائل(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)
منبع:
پژوهش در دین و سلامت دوره ۸ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳
142-155
حوزههای تخصصی:
سابقه و هدف: کتاب طب الائمه منسوب به حسین و عبدالله مشهور به ابنابسطام از راویان قرن چهارم یکی از کتبی است که به گردآوری احادیث طبّی پرداخته است. ازآنجایی که نام کتاب بیانگر این است که صدور روایات آن از ائمه اطهار (ع) است؛ بررسی راویان این کتاب، اهمیت دارد. حرّ عاملی در کتاب تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه از جوامع حدیثی شیعه و میرزا حسین نوری در کتاب مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل که تکمیل کننده کتاب وسائل الشیعه است، احادیثی از کتاب طب الأئمه را در کتب خود نقل کرده اند. هدف از انجام این پژوهش، تصحیح نام راویان در احادیث مشترک بین کتاب های طب الائمه، وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل است.