غلامرضا تاج بخش

زیست افراد دارای معلولیت در جامعه، یکی از مهم ترین مسائلی است که در چند دهه اخیر مورد توجه بسیاری از محققین و خصوصاً صاحب نظران حوزه علوم انسانی قرار گرفته است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی مسائل و مشکلات زیست اجتماعی افراد دارای معلولیت در جامعه ایرانی است. روش این پژوهش از نوع فراترکیب بوده و از الگوی هفت مرحله ای سندلوسکی و بارسو استفاده شده است. بر این اساس با تکیه بر معیارهای روش فراترکیب، نتایج پژوهش های پیشین بین سال های 1380 تا 1402 مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از کلیدواژه های مرتبط، مطالعات گذشته شناسایی و از بین 317 سند علمی معتبر، در نهایت 56 مقاله علمی و پایان نامه با استفاده از معیارهای فراترکیب انتخاب شدند. همچنین برای بررسی کیفیت و پایایی یافته های این مطالعه، از شاخص کاپا استفاده شده است که نتایج آن حکایت از کیفیت مناسب یافته های پژوهش دارد. یافته های این پژوهش منجر به شکل گیری کدهای متفاوتی شد و پس از رفت و برگشت های مداوم و بررسی و اِدغام یافته های اولیه این پژوهش در زمینه های فرعی؛ هشت زمینه اصلی به دست آمد که به ترتیب فراوانی عبارت اند از: خودمدیریتی، تاب آوری، نابرابری فضایی و مکانی، کنشگری رسانه ای، ناکارآمدی حقوقی، تبعیض، نابرابری شغلی و طردشدگی. درنهایت نتایج پژوهش حاضر نشان داد که زمینه های یاد شده بیشترین تأثیر را بر زیست معلولین در جامعه ایرانی در دو دهه اخیر داشته است.

هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع اشتغال زنان دارای معلولیت در شهرستان خرم آباد است. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی و پدیدارشناسی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل زنان دارای معلولیت شهرستان خرم آباد بوده است. در بخش نمونه گیری، با استفاده از نمونه گیری هدفمند، داده های پژوهش با 28 مصاحبه با زنان دارای معلولیت به اشباع نظری رسید. به منظور جمع آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است، همچنین برای تحلیل یافته ها از نرم افزار مکس کیودی اِی و تحلیل تِماتیک و کدگذاری استفاده شده است. در نهایت یافته های پدیدارشناختی مبتنی بر تجربه زیسته زنان دارای معلولیت شهرستان خرم آباد نشان داد که یازده ریشه و بٌن مایه اساسی به عنوان موانع اشتغال زنان دارای معلولیت این شهرستان وجود دارد که عبارتند از: بٌن مایه های مسائل روانی و فردی، ناکارآمدی سازمانی، آموزش نامناسب، فضاسازی اجتماعی نامناسب، تبعیض و نابرابری، داغ ننگ، اقلیت شدگی و اِنزوای اجتماعی، ناکارآمدی نهاد خانواده، فقدان امنیت اجتماعی، ضعف انجمن های حمایت کننده و فرسایش سرمایه اجتماعی. هر کدام از عوامل یاد شده به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال زنان دارای معلولیت را تحت تأثیر قرار داده و زیست زنان دارای معلولیت شهرستان خرم آباد را با چالش اساسی مواجه کرده اند.

شهید رئیسی با اتکا به ویژگی های فردی، مهارت های بالای اجتماعی و مدیریت جهادی خود توانست با نفوذ اجتماعی بین آحاد مردم نقش آفرینی ویژه و منحصربفرد در تاریخ روسای جمهور کشور داشته باشد. این شهید با الهام از امامین انقلاب اسلامی، خوانشی جدید در نظام حکمرانی و عرصه مدیریت جهادی پی ریزی نمود. هدف اصلی پژوهش واکاوی مؤلفه هایی از سبک زندگی شهید رئیسی از منظر مقام معظم رهبری است. تحقیق کیفی حاضر با روش تحلیل مضمون با تمرکز بر بررسی سبک و سیره شهید رئیسی به عنوان یکی از مسئولان جهادی تمدن ساز موفق و شناخته شده از منظر مقام معظم رهبری می باشد. سخنرانی های معظم له در این زمینه بررسی شد که محقق به 49 مضمون پایه، 5 مضمون سازمان دهنده و 5 مضمون فراگیر (ساحت فردی، ساحت سیاسی، ساحت اجتماعی، ساحت اعتقادی و ساحت مدیریتی) دست یافت. یافته های تحقیق بیانگر آن است با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری باید به شاخص های سبک زندگی شهید رئیسی توجه نمود و از آنها به منظور تحول در نظام حکمرانی کشور برای بهبود مدیریت و عملکرد مطلوب در سطح کشور بهره مند شد.

کتاب «مسائل اجتماعی: اجتماع، سیاست و کنش اجتماعی» نوشته خانم آنا لئون گورِرو (استاد جامعه شناسی در دانشگاه لوتران در تاکوما، واشنگتن) است که امیر خرمی ترجمه کرده و در سال ۱۳۹۸ با عناوین فرعی «نهادهای اجتماعی ما»، «ریشه های نابرابری» و «جهان اجتماعی و مادی ما، کنش فردی و تغییر اجتماعی» در سه مجلد منتشر شده است. مجلد سوم کتاب «مسائل اجتماعی: اجتماع، سیاست و کنش اجتماعی» با تمرکز ویژه بر مسائل اجتماعی و آسیب های اجتماعی و انتخاب رویکردی جامع (آماری، علمی، نظری و عملی)، تنوعی از مسائل اجتماعی معاصر از الکلیسم و سوءمصرف مواد مخدر تا جرائم، وضعیت عدالت کیفری، مسائل اجتماعی شهر، محیط زیست و... در ایالات متحده را بررسی و تحلیل کرده است. مسائل اجتماعی طرح شده در کتاب، اگرچه آیینه تمام قدی از مسائل اجتماعی در کشور آمریکاست، اما این شکل از مسائل و آسیب های اجتماعی تاروپودی مشترک در بافتی جهانی دارند و نمی توان آن را مختص به جامعه ای خاص دانست. در حقیقت، کتاب یادشده با داشتنِ جزئیات ارزشمند و درعین حال پرداختن به ابعاد مختلف علمی و تجربی، ذهن مخاطب را با طیف گسترده ای از مسائل اجتماعی آشنا می کند و نوع مواجهه با آن، شیوه تحلیل و درنهایت استراتژی های اثرگذار را در اختیار مخاطب قرار می دهد. از حیث ساختاری، کتاب از یک مقدمه، شش فصل، فرهنگ مفاهیم، منابع و نمایه تشکیل شده است.

کاهش نرخ باروری و حرکت جمعیتی جامعه به سمت سالمندشدن از جمله دلایلی است که بررسی موضوع فرزندآوری در ایران را برای محققین ضروری کرده است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، واکاوی دیدگاه نخبگان از تمایل به فرزندآوری و شناسایی عوامل مرتبط با آن در استان لرستان است. برای پژوهش حاضر از روش شناسی کمی(روش کیو) استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل نخبگان لرستانی صاحب نظر در حوزه مباحث جمعیتی است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته و برای تحلیل یافته ها از نرم افزار اِس پی اِس اِس 26 و ایموس گرافیک 24 استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که احساس ناامنی زوجین در بعد شغلی با 97/4، احساس ناامنی در بعد هزینه های زندگی با 72/4، احساس ناامنی در بعد مالی و درآمدی با 61/4، در بعد مسکن با 55/4، مهاجرت کردن با 42/4، مهارت های زندگی زوجین با 67/3 بیشترین تأثیر را بر گرایش به فرزندآوری زوجین استان لرستان دارد. عوامل متفاوتی در تمایل زوجین به فرزندآوری نقش دارند. از جمله این عوامل که در این پژوهش به اثبات رسیدند عبارتند از عوامل اقتصادی چون درآمد مالی، اشتغال، مسکن، عوامل سیاسی چون حمایت دولت از زوجین و برنامه ریزی و سیاستگذاری مناسب و عوامل فرهنگی و اجتماعی که بتواند نگاه زوجین به فرزندآوری را تغییر دهد.

مقدمه و اهداف: ارزش های تولیده شده در تشیع بی نظیر شهدای خدمت دارای عناصر مثبت و سازنده ای هستند که حفاظت و پاسداری از آن و انتقال صحیح آن تامین کننده سعادت و تکامل جامعه است. بی شک واکنش بی نظیر و تاریخی مردم به شهادت مظلومانه شهید رئیسی و همراهانش منعکس کننده ارزشهای والای وحدت بخش باطن جامعه بود و باعث تعمیق بخشیدن به هویت اسلامی- ایرانی و انسجام و همبستگی بیشتر اقشار و جناح های مختلف در کشور گردید. از این رو ضرورت دارد پژوهشگران و محققان مراکز علمی همت گمارند پیش از آنکه حافظه تاریخی مردم، این فرهنگ عظیم را به فراموشی بسپارد و رنگ قدمت و کهنه گی بگیرد، برای احیای آن تلاش نمایند. عدم توجه و فقدان این فرهنگ غنی می تواند تبعات و خسارات جبران ناپذیری را متوجه جامعه سازد.باتوجه به مطالب مطروحه و نظر به اینکه آئین تشیع و بدرقه میلیونی شهید رئیسی و همراهان یکی از رخدادهای کم نظیر اجتماعی است در زمانی که مشکلات سخت اقتصادی گریبانگیر ملت بوده و به همین دلیل برخی روایت ها از دولت مشحون از تحلیل ها و تفسیرهای نادرست از احتضار اجتماعی دولت تا تعابیری چون فرسایش یا فروپاشی دولت شهید رئیسی بود اما حضور میلیونی مردم در آئین بدرقه نشان از بی تفاوتی آنها به مسائل اقتصادی جاری و ابراز عشق و علاقه به خادمان ملت داشت که این امر منجر به همبستگی بیشتر ملی گردید. بزرگداشت باشکوه یاد و نام شهدای خدمت یک موضوع مهم جامعه شناختی است. سوال اصلی تحقیق حاضر این است که چه دلائل اجتماعی به شکل گیری کنش گری این چنین گسترده و عظیمی انجامید؟ ناظر به سوال، هدف پژوهش حاضر مطالعه و واکاوی مشارکت گسترده طبقات مختلف مردم از منظر جامعه شناختی است.روش: روش پژوهش حاضر کیفی است که در خردادماه 1403 انجام شد. قلمرو تحقیق مشارکت کنندگان در تشییع رئیس جمهور شهید است که به عنوان معیار اصلی ورود به مطالعه بود. ناظر به معیار اشباع نظری در پژوهش های کیفی با 21 نفر مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. دو سوال اصلی تحقیق عبارت بودن از:تجربه زیسته و دلائل شرکت خود در این مراسم را بیان نمائید؟دلائل مشارکت باشکوه مردم در تشیع شهید رئیسی چیست؟داده های مکتوب بدست آمده در این تحقیق، به روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با استخراج داده ها، مضامین پایه ای، سازمان دهنده و فراگیر بدست آمد.نتایج: پژوهش با بهره گیری از راهبرد تحلیل مضمون به 115 مضمون پایه، 20 مضمون سازمان دهنده و 5 مضمون فراگیر دست یافت. مضامین پایه نظیر مدیریت جهادی، پناه عاطفی محرومین، بیان شوق انگیز معنوی، اخلاق مدار، جذب حداکثری و وحدت محور، مسئولیت پذیری، عمل درمانی، منادی حق طلبی، علم باوری و مضامین سازمان دهنده همچون ولایت محور، اخلاق محور، مردم محور، مسئولیت گرا، عمل گرا، مقاومت محور، منطقه محور، استقلال گرا، علم گرا، جوان باور و مضامین فراگیر مانند سیره فردی، سیره مدیریتی، سپاسگزاری اجتماعی، بازاندیشی هویت انقلابی و جهادی، رخدادی ناب. بطور کلی یافته های تحقیق نشان داد که تشییع شهدای خدمت در بستری از برهم کنش های اجتماعی و سیاسی کشور شکل گرفت که به ارتقای سرمایه اجتماعی، بازتولید همبستگی اجتماعی و استمرار مدیریت انقلابی و جهادی می انجامد.بحث و نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که شهادت رئیسی و همراهانش به شکل گیری نوعی همبستگی اجتماعی و سیاسی در جامعه انجامید. این انسجام و همبستگی اجتماعی مبتنی بر حضور فراگیر و گسترده قشرهای مختلف مردم از گروه های اجتماعی و سیاسی مختلف بود و به نوعی بازتجدید حیات انقلاب اسلامی بود. در واقع آیت الله رئیسی و همراهانشان با شهادت خود تاثیرات شگرف، نیرومند و پایداری در آفرینش همبستگی و انسجام اجتماعی در کشور برجای گذاشت و سبب بازسازی و ترمیم اجتماعی و نیز تقویت سرمایه اجتماعی در ابعاد درون گروهی و برون گروهی شد.برای واکاوی تشییع شهید رئیسی، سه رئیسی را باید مورد بررسی قرار داد. یک رئیسی در شخصیت حقیقی به معنای یک شخصیت روحانی و دلسوز؛ رئیسی دوم در شخصیت حقوقی و کسی که قوه مجریه را در اختیار داشت و عمری مجاهدت و خدمت کرد و عاقبت تشییع شد و رئیسی سوم که هم تشییع، هم تفسیر و هم به یک قهرمان ملی تبدیل شد.جامعه ایران، برای پیشرفت و سازندگی کشور و توسعه در ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و تاثیرگذاری در سطح بین المللی، نیازمند سبک مدیریتی بومی و داخلی است. سبک مدیریت جهادی شهید رئیسی یک الگوی جدید برای دولتمردان آتی است که در صورت رنگ باختن و به حاشیه رفتن ؛ جامعه تسلیم و پذیرایی الگوهای خارجی خواهد شد که ممکن است پیامدهای پرهزینه و سختی را بر جامعه تحمیل نماید. این سبک در بردارنده مفاهیم والایی مانند اخلاص در عمل، توکل، درایت و تدبیر، دشمن شناسی، ترسیم افق های روشن، تلاش و پیگیری های مستمر، در کنار مردم، مشارکت طلبی مردم و غیره دارد که تفاوت های زیادی با مفاهیم مدیریتی موجود دارد.تقدیر و تشکر: بدین وسیله از تمامی کسانی که محقق را در انجام این پژوهش یاری رسانده اند، تشکر و قدردانی ویژه مینماییم.تعارض منافع: در این مقاله هیچ تعارض منافعی وجود ندارد.

یکی از مهم ترین مسائل روز جامعه ایرانی که ذهن بسیاری از اندیشمندان و پژوهشگران را به خود مشغول کرده، مسئله فرهنگ شهرت در فضای اینستاگرام جامعه ایرانی است. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر نیز بررسی سازوکارهای فرهنگ شهرت در اینستاگرام جامعه ایرانی بوده است. این پژوهش، از نوع کیفی و فراترکیب بوده و با استفاده از الگوی هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو (2003) انجام شده است. به همین منظور، پس از بررسی نتایج مطالعات صورت گرفته بین سال های 1393 تا 1403 با استفاده از کلیدواژه های مرتبط، تعدادی از مقالات مربوط، شناسایی و از میان 446 مقاله، در نهایت 95 مقاله با توجه به معیارهای روش فراترکیب انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزار مکس کیودی اِی و به منظور بررسی کیفیت و پایایی یافته های پژوهش از روایی محتوایی و شاخص کاپا استفاده شده که نتایج آن، حکایت از کیفیت مطلوب یافته داشته است. یافته های حاصل از پژوهش حاضر به استخراج کدهای متفاوتی انجامید و پس از رفت و برگشت های مداوم 8 سرفصل نهایی در ارتباط با سازوکارهای فرهنگ سلبریتی در اینستاگرام مشخص شد که به ترتیب فراوانی عبارت اند از: ارزش ها و نگرش ها، گونه شناسی، آسیب شناسی، سیاست، تبلیغات و مصرف، سبک زندگی، هویت یابی، و دین. نتایج نشان داده است که فرهنگ سلبریتی در فضای اینستاگرام جامعه ایرانی، از طریق سازوکارهایی چون مهندسی عواطف و احساسات، سلبریتی زدگی سیاست، مصرفی شدن زندگی، تعمیق فردگرایی، سرمایه افزایی اجتماعی، مرجعیت سازی، نمایشی شدن زندگی روزمره، استانداردسازی بدن، دگرگونی روابط اجتماعی، خشونت نمادین و سلبریتیزه شدن دین، بر کاربران اینستاگرام اثر می گذارد و خود را مشروع جلوه می دهد.

یکی از مهم ترین موضوعاتی که در حال حاضر جامعه ایرانی با آن مواجه است، مسئله فرزندآوری است. کاهش نرخ باروری و حرکت جمعیتی جامعه به سمت سالمند شدن از جمله دلایلی است که بررسی موضوع فرزندآوری در کشور را برای محققان ضروری کرده است. برای پژوهش حاضر از روش کیفی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل زوجین شهرستان های استان لرستان بود. در بخش نمونه گیری داده های پژوهش با 31 مصاحبه از زوجین به اشباع نظری رسید. برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. همچنین برای تحلیل یافته ها از تحلیل تماتیک و کدگذاری استفاده شد. یافته های پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی به یازده بن مایه اصلی ختم شد که عبارتند از: فرزندگرایی ایده آل، عوامل روانی و فردی، تغییرات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، نگرش ها و اعتقادات، مسائل جنسی و خانوادگی، روابط بین زوجی و دیدگاه معرفت شناختی زوجین به زندگی. فضای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سالم و ایجاد حس رضایت و امنیت در جامعه، تأثیر بسزایی در تمایل زوجین به فرزندآوری دارد. همچنین حمایت و آگاه سازی در حوزه های پزشکی و فردی برای داشتن فرزند سالم نیز از جمله عوامل مؤثری است که نگاه زوجین استان را به داشتن فرزند تحت تأثیر قرار می دهد.

خانواده اولین ، مهم ترین و پر برکت ترین نهاد اجتماعی در تاریخ فرهنگ و تمدن انسانی است. نظر به اهمیت نهاد خانواده در جوامع و با توجه به مشترکات فرهنگی و اجتماعی دو کشور ایران و هند، پژوهش حاضر در صدد شناخت ویژگی های نهاد خانواده در هند و شناسایی اشتراکات و افتراقات آن در این دو کشور است. گردآوری داده های پژوهش حاضر از روش توصیف مقایسه ای و با استفاده از تکنیک مشاهده تجربی (با توجه به تحصیل و زیست شش ساله محققان در کشور هند) و نیز استفاده از داده های ثانویه (روش اسنادی) صورت گرفته است. با توجه به تعدد ادیان و مذاهب و کثرت گرایی فرهنگی در هند، داده های این تحقیق صرفاً مربوط به خانواده های آیین هندو در ایالت کارناتاکا در جنوب هند است. یافته های پژوهش بیانگر شباهت ها و اشتراکات بسیاری در نهاد خانواده در ایران و هند نظیر اهمیت تشکیل خانواده، مقررات جنسی، تک همسری، خانواده گرایی، تکریم سالمندان، گرایش به فرزندآوری، اشتغال زایی پایین زنان، بی سوادی زنان و افتراقاتی همچون نرخ پایین طلاق، مردمحوری، خشونت علیه زنان و بالابودن نرخ سقط جنین است. نتیجه گیری از پژوهش حاضر آن است که در این دو جامعه، خانواده رکن طبیعی و اساسی اجتماع بوده و به عنوان یکی از سه نهاد ساختاردهنده نظام اجتماعی جامعه (نهاد خانواده ، دین و دولت) در ساماندهی زیست انسانی و اجتماعی مرکزیت دارد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ابعاد مدیریتی و تربیتی نهاد خانواده بر هویت جوانان انجام شده است. روش این پژوهش توصیفی و از نوع معادلات ساختاری است و جامعه آماری آن شامل جوانان 18 تا 35 سال استان آذربایجان غربی است که به روش تصادفی ساده انتخاب شده و داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه آنلاین محقق ساخته خانواده و هویت جمع آوری شده است. حجم نمونه با استفاده از نرم افزار سمپل پاور 383 نفر بوده که برای حصول اطمینان این تعداد به 400 نفر افزایش یافته و داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار اِس پی اِس اِس تحلیل شده و مدل معادله ساختاری و معیارهای برازش مدل با استفاده از نرم افزار اِیموس ترسیم و برآورد شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که میزان اثرگذاری بعد مدیریتی و تربیتی نهاد خانواده ببر هویت جوانان به ترتیب با مقدار 480/0 و 540/0 در سطح معناداری 001/0 می باشد، نقش تعدیلگری متغیر جنسیت برای دوگروه زنان و مردان نیز مورد تأیید قرار گرفته است، همچنین نتایج این پژوهش حکایت از تأثیرگذاری نهاد خانواده بر هویت جوانان استان آذربایجان غربی دارد.

امروزه  موضوع هویت یابی  جوانان در جامعه ایرانی به یک مسئله بسیار مهم تبدیل شده است، چرا که هویت از عوامل مختلفی تأثیر می پذیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سبک زندگی بر هویت جوانان استان آذربایجان غربی انجام شده است. روش این پژوهش از نوع کمی و پیمایشی و جامعه آماری آن شامل جوانان 18 تا 35 سال استان آذربایجان غربی بود که به روش تصادفی انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه آنلاین محقق ساخته جمع آوری گردید. حجم نمونه با استفاده از نرم افزار سمپل پاور 383 نفر بود که برای حصول اطمینان به 400 نفر افزایش یافت. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار اِس پی اِس اِس 26 تحلیل شد و مدل معادله ساختاری و معیارهای برازش مدل با استفاده از نرم افزار اِیموس گرافیک 24 ترسیم و برآورد گردید. یافته های پژوهش نشان داد که میزان همبستگی پیرسون بین بعد مصرف گرایی و اوقات فراغت مربوط به متغیر سبک زندگی با هویت جوانان به ترتیب با مقدار 126/0 و 188/0 در سطح معناداری 012/0 و 000/0 بود. یافته های آزمون رگرسیون چندگانه هم گویای آن بود که ابعاد متغیر مستقل پژوهش به میزان 40 درصد واریانس و تغییرات متغیر وابسته پژوهش را تبیین کرده اند و مدل سازی معادله ساختاری پژوهش نشان داد که با توجه به معیارهای برازش داده های تجربی پژوهش از مدل نظری حمایت کرده اند. بنابراین، بعد اوقات فراغت و سبک زندگی بر هویت جوانان استان آذربایجان غربی اثر گذار بوده و این دو متغیر ارتباط معناداری با یکدیگر داشته اند.

بازنمایی مسایل و مشکلات جامعه انسانی از مهم ترین رسالت های سینما است. یکی از مهم ترین موضوعاتی که سینماگران کشور در دهه اخیر بدان پرداخته اند، موضوع زنان طبقه فرودست و مشکلات آن ها بوده است. مقاله حاضر با هدف بررسی چگونگی بازنمایی مسایل و مشکلات زنان طبقه فرودست در سینمای کشور، انجام شده است. این پژوهش از نظریه فمینیستی و بازنمایی بهره می برد که بررسی آن ها برای توضیح ارتباط مطالعات حوزه زنان و کارکرد سینما مهم است. در این مقاله، با استفاده از روش نشانه شناسی و الگوی تحلیلی جان فیسک و نمونه گیری هدفمند، به بررسی فیلم لاک قرمز پرداخته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در سطح واقعیت فیلم با بررسی رمزگان اجتماعی، به معرفی زنان قشر فرودست جامعه پرداخته است، در سطح بازنمایی با استفاده از رمزگان فنی با استفاده از ابزار تکنولوژیک مشکلات این طبقه سعی در انتقال حس و ایجاد همزاد پنداری مخاطب با شخصیت ها داشته است و در سطح ایدئولوژیک فیلم به مسایلی چون مردسالاری، منع اشتغال زنان، ازدواج اجباری، مسئولیت پذیری و تعهد و ایستادگی در برابر مشکلات که مربوط به زنان این طبقه است، پرداخته است.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی نگرش دانشجویان نسبت به فرهنگ ایثار و شهادت و توصیف و تبیین عوامل مؤثر بر آن بود. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش کمّی و رویکرد پیمایش و با نمونه گیری تصادفی و طبقه بندی شده انجام شد. جامعه آماری این پژوهش تمامی دانشجویان دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی(ره) و حجم نمونه با استفاده از نرم افزار سمپل پاور، 271 نفر برآورد شده است. برای تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از نرم افزار اس.پی.اس.اس 26 و آزمونهای آماری همچون: رگرسیون چند متغیّره، همبستگی پیرسون، آنالیز واریانس و آزمون تی استفاده شده است. در پژوهش حاضر پنج فرضیه مطرح شد که به بررسی ارتباط متغیّرهای مستقل پژوهش همچون: شکاف نسلی، نظام ارزشی، هویت، عملکرد نهادی و رسانه، با نگرش دانشجویان به فرهنگ ایثار و شهادت پرداخت. یافته ها: نتایج فرضیات پژوهش نشان می دهد که به ترتیب متغیّر هویت با همبستگی 873/0 و معناداری 000/0، متغیّر عملکرد نهادی با همبستگی 770/0 و معناداری 000/0، متغیّر عملکرد رسانه ای با 758/0 و معناداری 000/0 و متغیّر نظام ارزشی با همبستگی 748/0 و معناداری 000/0، بیشترین ارتباط را با نگرش دانشجویان بر فرهنگ ایثار و شهادت داشته اند و متغیّر شکاف نسلی با همبستگی 012/0- و معناداری  844/0، ارتباطی با نگرش دانشجویان به فرهنگ ایثار و شهادت نداشته است. نتیجه گیری: عواملی نظیر دگرگونی هویتی، تغییرات ارزشی و عملکرد رسانه ای و نهادی می تواند بر نگرش دانشجویان نسبت به فرهنگ ایثار و شهادت مؤثر باشد.

فرهنگ ایثار و شهادت به عنوان یکی ارزش های مهم جامعه ایرانی شناخته می شود و بررسی نگرش افراد جامعه، خصوصاً نسل جوانان نسبت به فرهنگ ایثار و شهادت ضروری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عملکردهای نهادی و رسانه ای بر نگرش دانشجویان به فرهنگ ایثار و شهادت انجام شده است. این پژوهش از نوع کمی بوده و از رویکرد پیمایش سود جسته است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی (ره) تشکیل می دهند که از طریق نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. حجم نمونه این پژوهش با استفاده از نرم افزار سمپل پاور 271 نفر برآورد شده و داده های پژوهش از طریق پرسشنامه آنلاین محقق ساخته جمع آوری شده است. داده های این پژوهش با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس 26 انجام شده و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار ایموس گرافیک 24 ترسیم شده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که بین متغیرهای عملکرد نهادی و رسانه ای و نگرش دانشجویان به سه بعد فرهنگ ایثار و شهادت رابطه معناداری وجود دارد و بیشترین همبستگی بین عملکرد نهادی و رسانه ای با بعد احساسی فرهنگ ایثار و شهادت است، همچنین آزمون رگرسیون چند متغیره نیز نشان می دهد که عملکرد نهادی با میزان 452/0 و عملکرد رسانه ای با 386/0 بر ابعاد مختلف نگرش دانشجویان بر فرهنگ ایثار و شهادت تأثیر دارد. همچنین برازش مدل معادلات ساختاری با استفاده از معیارهای مختلف مطلوب بوده و حکایت از حمایت داده های تجربی از مدل نظری پژوهش دارد.

هدف پژوهش حاضر واکاوی جامعه شناختی رابطه دینداری با سلامت اجتماعی در بین زنان شهرستان شوش می باشد. مطالعه حاضر با توجه به اهداف، ماهیت و نحوه انجام کار در زمره تحقیقات پیمایشی مقطعی است. جامعه آماری تحقیق حاضرشامل تعداد زنان55-18ساله شهرستان می باشد. براساس اطلاعات موجود تعداد آن ها برابر با 25000 نفر است. نمونه آماری پژوهش حاضر با استفاده از فرمول کوکران 378 نفر به دست آمد. ابزار جمع آوری اطلاعات و اندازه گیری متغیرها در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه خود ساخته محقق می باشد. یافته های حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین دینداری و ابعاد آن(اعتقادی، مناسکی) با سلامت اجتماعی رابطه مستقیم معنی داری وجود دارد و بعد مناسکی تاثیر بیشتری بر سلامت اجتماعی دارد. نتایج تحلیل رگرسیون دو متغیره بین دینداری و سلامت اجتماعی نشان داد مقدار ضریب تعیین برابر با 131/0 بوده و بیانگر این است 1/13درصد از تغییرات میزان سلامت اجتماعی به متغیر مستقل دینداری مربوط است.

جهانی شدن کووید-19، آمار بالای سرایت بیماری و مرگ ومیر ناشی از آن، پژوهشگران و اندیشمندان این موضوع به ویژه جامعه شناسان را به صورت آشکاری مجاب کرده تا آن را مسئله ای اجتماعی بدانند. هدف این پژوهش، کشفِ تفسیر و معنای دین از منظر دانشجویان پسر ساکن شهر تهران در مواجهه با پاندمی کووید 19 و تأثیر آن بر سلامت روانی اجتماعی آنان می باشد. روش پژوهش مقاله حاضر، کیفی و از راهبرد نظریه زمینه ای استفاده شده است. به این منظور با 23 دانشجوی پسر ساکن شهر تهران که با روش نمونه گیری هدفمند و استراتژی گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شد. هشت مقوله اصلی و یک مقوله هسته از خلال نظام کدگذاری داده ها استخراج شد: ترس از مرگ، تقویت تفکر و اعتقاد نسبت به آخرت و جهان پس از مرگ، پررنگ شدن بعد مناسکی دین داری، تقویت بعد اعتقادی دین، دین و آرامش در دوران شیوع پاندمی، تقویت سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی در دوران شیوع پاندمی، ظهور و بروز معانی جدید از زندگی، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی. همچنین، «پاندمی کووید-19 و بازگشت به معنویت» به عنوان مقوله هسته انتخاب و درنهایت، مدل پارادایمی مستخرج از داده ها تنظیم شد. یافته ها بر این دلالت داشتند که دانشجویان پسر در مواجهه با پاندمی کووید 19 به شکلی معنادار دین داری را در ابعاد اعتقادی و مناسکی در خود تقویت نموده و یا بازگشت به معنویت را تجربه کرده اند. همچنین نقش دین در بهبود سلامت روان و جسم این افراد در مواجهه با پاندمی کووید 19، پررنگ و مهم می باشد؛ موضوعی که در عصر جهانی با فرهنگی فردگرا، نگاه بشر را به مفاهیمی مانند انسجام و همبستگی، صمیمیت و مشارکت اجتماعی، نیکوکاری در بحران و آرامش در زندگی دعوت می کند.

زمینه و هدف: تحولات جمعیت ایران در دهه های اخیر، گسترده و چشم گیر بوده است به نحوی که امروزه باروری زیر سطح جانشینی در جامعه فراگیر شده و نوعی هم گرایی درکاهش باروری و گرایش به کم فرزندی بین خانواده ها صورت گرفته است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر مطالعه جامعه شناختی عوامل مؤثر برگرایش به کم فرزندی در بین زنان و مردان متأهل شهر تهران است. روش شناسی پژوهش حاضر با رویکرد کمی و روش پیمایش صورت گرفته است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی، واحد تحلیل آن فرد و ابزار پژوهش پرسشنامه ساختمند است. جامعه آماری شامل زنان و مردان دارای همسر شهر تهران واقع در سن باروری که بین صفر تا دو فرزند دارند می باشد، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر محاسبه شد که با شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای داده های آن جمع آوری گردید. یافته ها: نتایج همبستگی پیرسون نشان داد بین احساس نا امنی اقتصادی، احساس آنومی اجتماعی، گرایش به ارزش های مدرن، استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، میزان مشارکت اجتماعی، پایگاه اقتصادی اجتماعی و گرایش به کم فرزندی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد و بین میزان حمایت اجتماعی و گرایش به کم فرزندی رابطه منفی و معنی داری مشاهده شد، به این صورت که هرچه میزان حمایت اجتماعی از افراد بیشتر باشد گرایش به کم فرزندی آنان کمتر است. یافته های پژوهش نشان می دهد متغیرهای جامعه شناختی وارد شده در مدل رگرسیون حدود 66 درصد واریانس گرایش به کم فرزندی را تبیین می کنند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد متغیر مشارکت اجتماعی با ضریب بتای (741 .0) گرایش به ارزش های مدرن با ضریب بتای (724 .0) و احساس نا امنی اقتصادی با ضریب بتای (537 .0) بیشترین تأثیر را در گرایش افراد به کم فرزندی دارند. نتیجه گیری: ضرورت دارد بازاندیشی در نقش و مسئولیت خانواده ها، نهادها و سازمان های مرتبط در موضوع جمعیت صورت پذیرفته و لزوم ایجاد نگاهی واقع گرایانه برای هدف گذاری های میان مدت و بلند مدت فراهم شود تا بتوان از موهبت پنجره طلایی دستاوردی مطلوبی نصیب کشور شود.

امروزه هویت یابی جوانان در کشور به مسئله مهمی تبدیل شده است و شناسایی عوامل مؤثر بر هویت جوانان ضروری به نظر می رسد، پژوهش حاضر با هدف، بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت جوانان انجام شده است. روش این پژوهش از نوع کمی و پیمایشی و جامعه آماری آن، شامل جوانان 18 تا 35 سال استان آذربایجان غربی بوده که به روش تصادفی انتخاب شده اند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه الکترونیکی محقق ساخته جمع آوری شده است. حجم نمونه با استفاده از نرم افزار Sample power 383 نفر به دست آمده که برای حصول اطمینان، این تعداد به 400 نفر افزایش یافته و داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار Spss 26 تحلیل شده و مدل معادله ساختاری و معیارهای برازش مدل، با نرم افزار Amos Graphic 24 ترسیم و برآورد شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که میزان همبستگی پیرسون بین بعد شناختی و ارتباطی شبکه های اجتماعی مجازی با هویت جوانان در سطح معناداری است و بعد ارتباطی، بیشترین همبستگی را با بعد دینی هویت و بعد شناختی بیشترین همبستگی را با بعد سیاسی هویت جوانان داشته است، نتایج رگرسیون چندگانه نیز حاکی از آن است که ابعاد متغیر مستقل پژوهش به میزان 67 درصد واریانس و تغییرات متغیر وابسته پژوهش را تبیین کرده اند؛ همچنین بر اساس مدل سازی معادله ساختاری پژوهش می توان گفت که باتوجه به معیارهای برازش داده های تجربی پژوهش از مدل نظری حمایت کرده است. به طورکلی نتایج بیانگر آن است که دو بعد شناختی و ارتباطی شبکه های اجتماعی مجازی بر هویت جوانان استان آذربایجان غربی تأثیر داشته اند و ابعاد هویتی جوانان این استان را تحت تأثیر قرار داده اند، هرچند اثرگذاری این دو بعد در سطح ضعیفی بوده است.

بازار بورس و اوراق بهادار بعنوان نبض اقتصاد کشور از مردادماه 1399 همراه با افت شدید شاخص روبرو شد و چالش های زیادی را ایجاد نمود. پژوهش حاضر با استفاده از نظریه حکمرانی مطلوب در پی پاسخگویی به این پرسش اساسی است که حکمرانی بازار بورس در ایران چگونه بوده و دارای چه مسائل و آسیب هایی می باشد؟ با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و نظری با 23 نفر از کنشگران بازار سرمایه مصاحبه شد. پس از پیاده سازی مصاحبه ها، تحلیل داده ها بر اساس مراحل سه گانه کدگذاری باز، محوری و گزینشی صورت گرفت. یافته های حاصل نشان داد که اقتصاد بانک محور و محوری نبودن بازار سرمایه، عادی انگاری افت شاخص، عدم انسجام در بین دستگاه های متولی بازار بورس و خلاء ها و نارسایی های قانونی از جمله شرایط علی ریزش بورس به شمار می روند. فقدان حمایت نهادی و فقدان فرهنگ سهامداری بعنوان بسترهای این نزول هستند. تبلیغات رسانه ای، تحولات و اظهارنظر های سیاسی و حباب های قیمتی از شرایط مداخله گر در این امر محسوب می شوند. راهبردهای اصلی مورد استفاده، رفتار توده وار و تصمیمات سازمانی شناسایی شد. به مخاطره افتادن امنیت ملی، بی اعتمادی اجتماعی و احساس ناامنی مالی از پیامدهای این حکمرانی محسوب می شوند. نتیجه گیری کلی پژوهش حاضر آن است که نزول شاخص بورس و خروج نقدینگی از آن نشانگر این است که بازار بورس نیازمند نظارت بر معاملات، شفافیت و کارایی دارد و با بسط حکمرانی مطلوب می توان سهم بسزایی در اعتلای بازار سرمایه و اعتماد سازی مجدد و تدوام ورود نقدینگی به بورس را داشت.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل کیفی خشونت علیه زنان در فضاهای عمومی شهری به روش نظریه مبنایی انجام گرفته است. جامعه مورد مطالعه زنان 50-20 ساله شهر بندرعباس و نمونه ها هدفمند تا مرحله اشباع نظری به تعداد 24 نمونه انتخاب شده اند و روش گردآوری داده ها نیز مصاحبه عمیق بوده است. بر اساس کدگذاری داده ها پدیده «خشونت جنسی علیه زنان» به عنوان پدیده محوری در نظر گرفته شده است. شرایط علّی بروز این پدیده عبارتند از: 1)کلیشه های جنسیتی، 2)امنیت کالبدی و اجتماعی فضاهای عمومی، 3)نوع پوشش و رفتار زنان و 4)شبکه ارتباطی زنان. راهبردهای که زنان در مقابل این پدیده اتخاذ نموده اند عبارتند از: 1)اجتناب اجتماعی(منفعل)، 2)بی تفاوتی اجتماعی(منفعل) و 3)مقابله اجتماعی(فعال). این راهبردها از دو گروه عوامل تأثیر پذیرفته اند؛ بستر حاکم عبارتند از: 1)متغیرهای زمینه ای(سن، تأهل، تحصیلات، شغل، و...)، 2)پایگاه اقتصادی-اجتماعی و3)اندازه شهر(وسعت، جمعیت). و شرایط مداخله گر عبارتند از: 1)توانمندسازی زنان در حفاظت شخصی و 2)نظارت و حمایت اجتماعی. پیامدهای حاصل از راهبردهای مذکور نیز عبارتند از: 1)تهدید روانی، 2)تهدید اجتماعی و3)توانمندی.