پژوهشنامه زنان

رسانههای اجتماعی که به سرعت در حال تبدیل شدن به بخشی جدایی ناپذیر از جامعه است؛ به طور کلی،نقش بسیار گسترده ای در گرایش به اعمال جراحی پلاستیک،ایفا می کند. این مقاله به تحلیل و بررسی صفحات اینستاگرام جراحان زیبایی می پردازد.هدف این پژوهش تحلیل نشانه شناختی رسانه های اجتماعی از منظر مدیریت بدن، بازنمایی ایده آلهای زیبایی و جوانی و ترغیب به جراحی زیبایی در میان زنان است. روش تحقیق از نوع کیفی نشانه شناسی جان فیسک است که از بین ۴۰ صفحه اینستاگرام پرطرفدار پزشکان جراح زیبایی،چهار نمونه از سه صفحه پزشکان جراح زیبایی انتخاب شدند و براساس نظریه جان فیسک در سه سطح توصیفی(رمزگان اجتماعی)، بازنمایی(رمزگان فنی) و ایدئولوژیک(رمزگان ایدئولوژیک) بررسی شدند. یافته ها نشان می دهد که صفحات اینستاگرام پزشکان جراحی زیبایی متأثر از ایدئولوژی و گفتمان مردسالاری حاکم است. این روند به بیماری انگاری سالخوردگی،جوان ماندگاری،برساخت ابژه زیبایی و امر جوانی، دگردیسی هویتی، کالاانگاری زن ، بازنمایی کلیشه ای، و مهندسی ذائقه زیبایی و جوانی از طریق گفتمان رسانه ای وپزشکی سازی ظاهر و بدن، به ویژه بدن سالخورده یا طبیعی، یاری می رساند. با استفاده از صنعت فرهنگ و تبلیغات، فرهنگ مصرف گرایی را ترویج می دهد و بدین ترتیب نقش قابل توجهی در تشویق زنان به انجام جراحی های زیبایی وجوان سازی و تقویت انگیزه برای این اقدامات ایفا می کند.

هدف پژوهش حاضر شناسایی موانع اشتغال زنان دارای معلولیت در شهرستان خرم آباد است. روش پژوهش حاضر از نوع کیفی و پدیدارشناسی است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل زنان دارای معلولیت شهرستان خرم آباد بوده است. در بخش نمونه گیری، با استفاده از نمونه گیری هدفمند، داده های پژوهش با 28 مصاحبه با زنان دارای معلولیت به اشباع نظری رسید. به منظور جمع آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است، همچنین برای تحلیل یافته ها از نرم افزار مکس کیودی اِی و تحلیل تِماتیک و کدگذاری استفاده شده است. در نهایت یافته های پدیدارشناختی مبتنی بر تجربه زیسته زنان دارای معلولیت شهرستان خرم آباد نشان داد که یازده ریشه و بٌن مایه اساسی به عنوان موانع اشتغال زنان دارای معلولیت این شهرستان وجود دارد که عبارتند از: بٌن مایه های مسائل روانی و فردی، ناکارآمدی سازمانی، آموزش نامناسب، فضاسازی اجتماعی نامناسب، تبعیض و نابرابری، داغ ننگ، اقلیت شدگی و اِنزوای اجتماعی، ناکارآمدی نهاد خانواده، فقدان امنیت اجتماعی، ضعف انجمن های حمایت کننده و فرسایش سرمایه اجتماعی. هر کدام از عوامل یاد شده به صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال زنان دارای معلولیت را تحت تأثیر قرار داده و زیست زنان دارای معلولیت شهرستان خرم آباد را با چالش اساسی مواجه کرده اند.

مقاله حاضر به تحلیل تطبیقی سیاست های حمایت از خانواده در ایران و 8 کشور منتخب شامل سوئد، آلمان، ایرلند، فرانسه، ایالات متحده آمریکا، ژاپن، مالزی و آفریقای جنوبی می پردازد. هدف این مطالعه، شناسایی محورهای اصلی سیاست گذاری خانواده و بررسی تنوع رویکرد کشورها در مواجهه با چالش های جمعیتی و اجتماعی همچون کاهش نرخ باروری، تغییر ساختار خانواده و افزایش مشارکت زنان در بازار کار است. داده ها با بهره گیری از روش کتابخانه ای گردآوری و با استفاده از تکنیک تحلیل تماتیک مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند. یافته ها نشان دهنده استخراج سه مقوله اصلی شامل: «تأکید بر زنان»، «تأکید بر زنان در خانواده» و «تأکید بر فرزندآوری» و نیز ۱۳ مقوله فرعی هستند. یافته ها نشان می دهد که کشورهای پیشرو مانند سوئد، فرانسه و آلمان از الگویی چندلایه در حمایت از خانواده استفاده می کنند که شامل کمک های مالی، خدمات مراقبت از کودک، مرخصی والدین با حقوق و سیاست های تقویت برابری جنسیتی است. در مقابل، کشورهایی مانند ژاپن و ایالات متحده، سیاست هایی محدودتر اما هدفمند در برخی حوزه ها اتخاذ کرده اند و آفریقای جنوبی بیشتر بر حمایت های معیشتی پایه متمرکز شده است. ایران در زمینه هایی همچون تنوع خدمات مراقبتی، حمایت از اشتغال والدین و ایجاد توازن میان کار و زندگی، نیازمند سیاست گذاری های اجرایی گسترده تر و هدفمندتر است.

اینستاگرام عرصه ای برای بازنمود دخترانگی است. دخترانگی مجموعه ای از دلالت هایی است که معرف هویت دخترانه است. خلاء پژوهشی موجود در عرصه مطالعات دخترانگی در فضای اینستاگرام ضرورت این تحقیق را دو چندان نمود. با توجه به ماهیت برساختی پدیده مورد مطالعه، پارادیم تحقیق کیفی و روش تحقیق مورد نظر تحلیل محتوای کیفی است. جامعه هدف تمام کلیپ های اینستاگرامی است که دارای دو شرط اساسی بودند. نخست پرداختن به دخترانگی و دیگری پربازدید بودن. تعداد کلیپ های مورد مطالعه 35 مورد بودند که بر اساس اصل بسندگی و اشباع نظری مقدار آن ها تعیین گشت. مهم ترین یافته های به دست آمده از تحقیق مؤید آنند ترجیحات دخترانه شامل ترجیحات ذوقی، اقتصادی و جسمانی است. دلالت معنایی دختر از پسر گاه او را به عنوان کارگشا و یاری رسان و قابل اعتماد و اتکا بازنمود ساخته و گاه به عنوان سست عهد و فرصت طلب. ابژه دختر نیز هم با صفات ایجابی نظیر خوش سلیقگی، فراست و قابل اعتماد تجلی کرده و هم با صفاتی نظیر نوکیسگی، ساده لوحی، بداخلاقی، کاسبکاری، بی وفایی، بی جنبه گی و بهانه جویی بازنمود گشته است. مراوده های دخترانه گاه مغازله، محاوره، مساعدت، پرسندگی است و گاه استهزاء و کاسبکاری. تفوقات کلامی غالباً به نفع پسران بازنمود شده اند.

تحوّلات دوره معاصر که باعث رشد روز افزون زنان نویسنده در سال های اخیر گردید، به زنان این فرصت را داد تا در قالب رمان، جایگاه نوین خود را در عرصه های گوناگون اجتماعی به تصویر بکشند. در این راستا، پژوهش مذکور تلاش کرده است با رویکرد کیفی له تحلیل نگاه منتقدانه نویسندگان زن ایرانی و فلسطینی را به جایگاه اجتماعی زنان، در دو رمان "جزیره سرگردانی" سیمین دانشور و "اصل و فصل" سحر خلیفه، مورد بررسی قرار دهد. نتایج نشان از آن دارد که در این دو رمان، شاهد رابطه ای نو میان جامعه و شخصیت های زن هستیم. دادن نقش مثبت به زنان و تحوّل شخصیت آنان از زنانی خانه دار به شخصیتی فعّال در صحنه اجتماع و سیاست، پشت پا زدن آنان به سنت ازدواج اجباری و... از ویژگی های رمان های مذکور است. آنان با اینکه در ابتدا تحت تأثیر شرایط جامعه سنتی قرار دارند؛ ولی در ضمن داستان و حوادث گوناگون دچار تغییر و بازاندیشی فراوانی می شوند؛ به گونه ای که در پایان داستان از شخصیتی ایستا و منفی، به شخصیتی کاملاً پویا و مثبت تبدیل می گردند و در این زمینه، نویسندگان با آنان همراه و هم عقیده می شوند

فعالیت در شبکه های اجتماعی مجازی به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی زنان تبدیل شده است. بر اساس مطالب منتشر شده در شبکه های اجتماعی، اخبار دادگاه ها و بازخوردهای میان فعالین فضای مجازی، گستردگی و تنوع فعالیت ها در این شبکه ها و حساسیت های خاص مربوط به حضور زنان، مسئله امنیت را به یکی از چالش های مهم فضای مجازی تبدیل کرده است. هدف از این پژوهش بررسی تجربیات زنان فعال در شبکه های اجتماعی و یافتن راهکارهایی از تجربیات آن ها، به عنوان یکی از موثرترین روش ها برای تدوین سیاستهای مرتبط است. این پژوهش با استفاده از رویکردی کیفی، روش تحلیل محتوا عرفی و ابزار مصاحبه های نیمه ساختاریافته به بررسی تجربه زنان فعال در شبکه های اجتماعی می پردازند. نتایج این پژوهش نشان می دهد افرادی که فعالیت مستمر در شبکه های اجتماعی دارند، حداقل یک نوع آزار را تجربه کرده و معتقدند بسته به روحیات افراد و ادامه آزارها، زنان از حضور در شبکه های اجتماعی چشم می پوشند. آموزش و توانمندسازی زنان برای کاهش شکاف آگاهی، ایجاد پلتفرم های گزارش دهی مستقل و امن، اصلاح قوانین و بهبود سیستم های گزارش تخلف و مقابله با عادی سازی خشونت آنلاین مهمترین راهکارهای افزایش امنیت در شبکه های اجتماعی است.