رویکردی جامع به مباحث انگیزش از دیدگاه قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
هدف این پژوهش، عبارت از استکشاف و ارائه رویکرد جامع قرآنی در باب انگیزش است. سؤال اصلی این است که مبانی و علل انگیزش از دیدگاه قرآن کدام است و طی چه مکانیزمی، انگیزه ها و رفتارهای انسان را شکل می دهد؟ به منظور پاسخگویی به این سؤال، از روش تفسیریِ قرآن به قرآن و با تأکید بر روش تحلیلِ معناییِ ایزوتسو، تمام قرآن با تأنی و تأمل فراوان به صورت آیه به آیه مورد مطالعه قرار گرفت، آیات مرتبط گردآوری شد و درنهایت، با تحلیل محتوای آیات، رویکردی منسجم به دست آمد. بعضی از دستاوردهای پژوهش عبارت است از: الف) دیدگاه انگیزشیِ قرآن را باید از تمام آیات، به روش معنایابیِ واژه ها و معنایابیِ گزاره ها به دست آورد. ب) خاستگاه های اولیه انگیزه ها از دیدگاه قرآن، مجموعه ای از ابعاد درهم تنیده انسان (اراده، عقل، سیستم های بیولوژیک و هوای نفس) و وسوسه های شیطان است که همه تحت تأثیر «باور انسان به مشیت الهی» عمل می کنند. ج) علاوه بر تقسیماتِ موجود برای انگیزه ها، تقسیمات جدیدی را نیز از دیدگاه قرآن، می توان مطرح کرد. د) از دیدگاه قرآن، تعارض انگیزه ها، به صورت «مادی _ مادی»، و «مادی _ معنوی» وجود دارد، اما به صورت «معنوی _ معنوی» وجود ندارد.