درخت حوزه‌های تخصصی

در این مقاله اصل کلیت به عنوان یکی از اصول و مفاهیم محوری در شهر مورد بررسی قرار میگرید بر مبنای جهان بینی کلیت نگر اشیا و رویدادهایی که از طریق حواس در ک میشوند در ارتباط با یکدیگر و نمایانگر چهره ها و تجلیات یک حقیقت غایی اند با تعریف کل به اجزا در مجموعه ای از روابط بسته به جایگاهی که از ناظر در فرایند مشاهده و ادارک اجزاء و روابط ارائه میگردد تعاریف مختلفی از اصل کلیت شکل می گیرد کلیت در دیدگاه عینیت گرا مجموعه روابط بصری میان اجزا و در رویکرد ذهنی مجموعه روابط میان اجزا و ذهنیات ادراک کننده آن تعریف می گردد نوشتار باارائه ساختاری کل به جز ابتدا کلیت در معنی عام تعریف کلیت و خواص آن و جهان بینی کلیت نگر) در مرتبه ای خاص( منشا و گونه های ادراک آن) و نهایتا در سطحی خاص تر ( اصل کلیت در شهر ) به بررسی این دو رویکرد در تعریف شهر به عنوان یک کل از دیدگاه طراحی شهری می پردازد

باغ ایرانی مظهر قدرتمند معنوی است. مفهوم مقدس گیاه در دوران قبل از اسلام و بعد از آن به نوعی باغها را تصویر بهشت بر زمین معرفی می کرده باعث شده که در جای جای این سرزمین ما شاهد باغهای زیبایی باشیم. یک نمونه از این باغهای زیبا مجموعه باغهای بهشهر در استان مازندران است. استانی که خود مجموعه ای از باغهای زیبای خداوند است. در این مقاله ابتدا این باغها از نظر تاریخی مورد مطالعه قرار گرفته شده اند و سپس بطور اجمالی تغییراتی که در هر دوره بر روی این باغها به وجود آمده مطرح شده است و در نهایت نقشه هایی برای سیستم آبرسانی و مجموعه باغها ارائه شده است.

در سال های اخیر، در اغلب کشورهای توسعه یافته، توسعه متراکم به عنوان راهبردی برای دستیابی به پایداری اجتماعی موردتوجه دست اندرکاران قرار گرفته است. این در حالی است که در کشورهای درحال توسعه، مناطق متراکم شهری عمدتاً حاصل نگرش اقتصادی به محیط های مسکونی بوده و با هدف اسکان جمعیت بیشتری در یک مکان به وجود آمده اند. هرچند تراکم به عنوان معیاری کمّی بر میزان فشردگی واحدهای مسکونی و جمعیت ساکن در آن ها دلالت می کند، در عمل، شرایط زندگی ساکنان، ازجمله شرایط زندگی اجتماعی، امنیت در فضاهای مشترک و همچنین شیوه ادراک محیط را تحت تأثیر قرار می دهد. ازاین رو علاوه بر کمیّت، توجه به تأثیرات ذهنی و وجوه دیگر تراکم، از اهمیت بسیاری برخوردار است. ساکنان میزان تراکم موجود در محیط را نه بر مبنای تراکم های عددی آن محیط، بلکه براساس قضاوت ذهنی ادراک می کنند. این ادراک و قضاوت ذهنی، به نشانه ها و عواملی وابسته است که عوامل کالبدی از مهم ترین آن ها به حساب می آیند. با شناخت این نشانه ها و اولویت بندی و طراحی در جهت کاهش آثار منفی آن ها، می توان از تأثیرات منفی تراکم های مسکونی بالا کاست. این تحقیق با هدف توسعه دانش طراحی در خصوص شیوه انتظام واحدهای مسکونی، بعد کمّی کیفی تراکم را موردتوجه قرار داده و ازطریق مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با صاحب نظران، تنظیم پرسش نامه و پیمایش در سه محدوده مشابه به لحاظ پایگاه اجتماعی اقتصادی ساکنان، تراکم مسکونی و تراکم جمعیتی در شهر مشهد، به مطالعه مهم ترین عوامل کالبدی مؤثر بر ادراک تراکم می پردازد. از تحلیل داده های حاصل از 110 پرسشنامه تکمیل شده، با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی، هشت عامل استخراج گردید که فاصله و ارتفاع ساختمان ها، دید از درون واحدهای مسکونی و اشراف، از مهم ترین آن ها به حساب می آیند. نتایج نشان می دهد ادراک تراکم در محیط های مسکونی وابسته به پیکره بندی توده و فضا، انتخاب گونه مسکن و شیوه انتظام اجزا و فضاهای باز مشترک در مجموعه هاست.

... وقتی صحبت از شمال آذربایجان می شود؛ منظور شمال استان های آذربایجان غربی، شرقی و اردبیل است. مناطقی با عرض جغرافیایی بالای 38 درجه شمالی. این مناطق، نزدیک ترین شرایط آب و هوایی، به استانداردهای جهانی گردشگری را داراست. با دمای روزانه متوسط 30 درجه و نیز رطوبتی زیر 50 درصد، در تابستان، منطقه خوبی برای گردشگری است. برای بازدید کامل از این منطقه (38 درجه شمالی)، عمر نوح می خواهد و صبر ایوب، که متاسفانه هیچ کدام، در اختیار ما نیست. به ناچار مناطقی را با توجه به نزدیکی آن ها نسبت به یکدیگر و فصل مورد اجراء، انتخاب می کنیم. نقشه سفر از تهران به سمت تبریز سپس مرند و جلفا آغاز می شود و در مسیر حرکت «رودخانه ارس»، ادامه می یابد. تا منطقه «خداآفرین». از خداآفرین، جهت حرکت به جلفا، بازگردانده می شود. «مرند» و «خوی» و «سیه چشمه» (چالدران) و «ماکو» ادامه دارد. از شهرهای «قره ضیاالدین» و «سلماس» و «ارومیه» و نیز تبریز گذر می کند و در شمال رشته «کوه سهند» خاتمه می یابد. انشالله! ...

در این مقاله، با بیانی تحلیلی به شباهت قابل توجهی پرداخته شده است که بین یکی از طرح های معمار معاصر و مشهور غربی لئون کرایر (Ieon Krier) با یکی از معروف ترین آثار معماری دوره اسلامی ایران وجود دارد. چنین شباهتی، در دو راستا، یکی کیفی و اجمالی و دیگرای کمی و تفصیلی، مورد تشریح قرار گرفته؛‌که پس از معرفی مختصر توضیحات اولیه ارائه می گردد.

تحولات شهر در دوران معاصر، بیشترین آسیب را به محلات تاریخی وارد ساخته است. مدرنیزاسیون از بالا که سرآغاز این تغییرات بنیادین بوده، توسعه بی رویه شهرها را به دنبال داشته و موجب فرسودگی و ناکارآمدی محلات سنتی شده است. این پهنه های شهری زمانی در توازن کارکردی قرار داشته و با لایه های آشکار و پنهان خود، نیازهای شهروندان را پاسخگو بوده اند. مراکز محله از وجوه اصلی این قبیل محلات است که کانون اصلی تعاملات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی در مقیاس محله و منطبق بر کنش های شهروندی بوده که در گذر زمان شکل گرفته اند. در بحبوحه تحولات معاصر محلات، این الگوی مراکز محله نیز قابلیت خود را ازدست داده و جایگزینی در مقیاس محله برای آن ایجاد نمی گردد. هدف این پژوهش خوانش الگوی شبکه مراکز محله در محلات سنتی و واکاوی وضعیت فعلی آن ها در جهت بازیابی آن منطبق بر نیازهای شهروندان معاصر است. از همین منظر این پژوهش با انتخاب محله سنگلج به عنوان یکی از مهم ترین محلات تاریخی تهران که درگیر معضل فرسودگی می باشد، به مطالعه نظام عملکردی مراکز محله در آن می پردازد. لذا با اتخاذ نگرش کاربردی و کیفی، روش تحقیق این پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و بامطالعه کتابخانه ای و اسنادی به بررسی مبانی محله و مرکز محله پرداخته و با مشاهدات میدانی وضعیت بافت فرسوده محله سنگلج را واکاوی می کند. یافته های این پژوهش بیانگر شبکه ای از فضاهای جمعی محله است که با سیستم دسترسی ارگانیک خود با یکدیگر در ارتباط بوده و هرکدام به تناسب به نیازهای شهروندان پاسخگو بوده اند. نتیجه این پژوهش و بررسی های آن، به نیاز خوانش الگوی فضاهای مراکز محله در وضعیت امروزه بافت های فرسوده اشاره دارد و به ارائه راهکارهای در جهت احیای این نظام عملکردی می پردازد.