درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: بررسی وضعیت مدیریت اطلاعات شخصی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز از سه جنبه دانش، مهارت و هفت فعالیت مدیریت اطلاعات شخصی(شامل یافتن و دوباره یابی، ذخیره سازی، سازماندهی، نگهداشت، امنیت و مدیریت جریان اطلاعات، ارزش یابی و ارزش گذاری، تدبیر و مفهوم سازی بر اساس مدل جونز است. روش: این پژوهش به روش پیمایشی، توصیفی–تحلیلی انجام گرفته و از پرسش نامه تصحیح شده «مجاور» (1392) استفاده شد. با تعیین تعداد کل دانشجویان( 1300 نفر) و با استفاده از جدول کرجسی– مورگان، تعداد تقریبی نمونه 297 نفر تعیین گردید. از میان 297 پرسش نامه توزیع شده، 297 پرسش نامه بر گردانده(نرخ پاسخ 100درصد) و کار تحلیل داده ها از آمار توصیفی(فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و برای تعیین معنا داری رابطه از آمار استنباطی(آزمون همبستگی اسپیرمن و پیرسون، رگرسیون خطی) استفاده شد. یافته ها: یافته های توصیفی منتج از پژوهش نشان داد میانگین های دانش، مهارت و مجموع هفت فعالیت دانشجویان به ترتیب برابر با 22/1، 05/2 ، 50/2 و در سطح نا مطلوب و نسبتاً نا مطلوب است. در این پژوهش به نقش سه متغیر مقطع تحصیلی، سن، دانشکده ی محل تحصیل در مدیریت اطلاعات شخصی دانشجویان پرداخته و مشخص شد که از میان این عوامل«مدیریت اطلاعات شخصی» در بین دانشکده های مختلف و مقطع تحصیلی با توجه به سطح معناداری 05/0رابطه ی معنا داری وجود دارد و میان دانشجویان با بازه های سنی مختلف رابطه ی معنا داری نیز وجود دارد. نتیجه گیری: وضعیت مدیریت اطلاعات شخصی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سطح نسبتاً نا مطلوب قرار دارد که بایستی دوره ها و کارگاه هایی در جهت آگاهی بهتر نسبت به ابزارهای مدیریت اطلاعات شخصی و ارتقا مهارت های دانشجویان برگزار شود. 

هدف: مرور نظام مند پژوهش های حوزه معناشناسی در سامانه های برچسب گذاری اجتماعی، به منظور شناسایی شاخه های موضوعی قابل توجه پژوهشگران، مرور راهکارهای رفع یا کاهش اثرات مسائل معناشناسی بر بازیابی اطلاعات در این سامانه ها و شناسایی شکاف های پژوهشی این حوزه است. روش پژوهش : پژوهش به روش مرور نظام مند انجام گرفته است. به این منظور، با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی، 101 مقاله پژوهشی به زبان انگلیسی در بازه زمانی 2003-2019 انتخاب و پس از پالایش، 44 پژوهش تحلیل شد. یافته ها: محورهای موضوعی مهم شامل طراحی یک سامانه برچسب گذاری معنایی، استفاده از وردنت برای تعیین رابطه معنایی میان برچسب ها، بهره گیری از بافت برای ابهام زدایی از معنای برچسب، تولید الگوریتم برچسب گذاری معنایی خودکار بودند. خلأهای پژوهشی برای انجام پژوهش های آتی عبارتند از: ابداع روشی برای شناسایی منابع حاوی معنایی خاص از یک برچسب بدون نیاز به بررسی همه منابع، بررسی امکان استفاده از روش های خوشه بندی برچسب ها برای خوشه بندی منابع. نتیجه گیری: با توجه به شکاف های پژوهشی همچنان مسئله معنا در سامانه های برچسب گذاری می تواند از حوزه های مهم مطالعات پژوهشی سازماندهی اطلاعات باشد.

هدف: ارائه الگوی آماری کتابخانه های ایران روش پژوهش: رویکرد پژوهش آمیخته است. پیشینه آمار کتابخانه ها در ایران و جهان با نمونه گیری هدفمند شناسایی، مرور نظام مند، و تحلیل اسنادی شد. جستجوی پایگاه های اطلاعاتی فارسی و لاتین با کلیدواژه «آمار کتابخانه ها» منابع مرتبط شناسایی، و تکراری ها با غربالگری حذف شد. با ارزیابی 138 منبع در ایران و 223 منبع در جهان انتخاب، و بررسی شد. اقلام اطلاعاتی آمار کتابخانه ها از آن ها استخراج شدند. با روش کمی دلفی اقلام الگوی آماری کتابخانه های ایران با اجماع نظر متخصصان با نمونه گیری غیراحتمالی اعتباریابی و تکمیل شد. با روش کیفی گراندد تئوری توصیف و طبقه بندی الگوی آماری کتابخانه های ایران در واحد گزارش گیری، کاربرد، واحد اندازه گیری با مصاحبه از مصاحبه شونده ها با نمونه گیری مبتنی بر هدف و ابزار پرسشنامه باز انجام شد. کدگذاری باز طبقه های اصلی اقلام و مقوله های واحد گزارش گیری، کاربرد، واحد اندازه گیری شناسایی؛ با محوری، رابطه طبقه و مقوله ها استخراج؛ با انتخابی، توسعه نظام مند طبقه و مقوله های الگوی آماری کتابخانه های ایران ارائه شدند. یافته ها: الگوی آماری کتابخانه های ایران 59 قلم؛ پنج طبقه مجموعه ها، خدمات، منابع انسانی، منابع مالی، و زیرساخت؛ مقوله واحد گزارش گیری عهده دار گردآوری آمار کتابخانه های ایران در کتابخانه های دانشگاهی، تعاونی، عمومی، مدارس، تخصصی، و استانی؛ مقوله کاربرد الگوی آماری کتابخانه های ایران در پنج سطح بین المللی، منطقه ای، ملی، استانی، و محلی؛ و مقوله واحد اندازه گیری جلد، عنوان، افزوده، موجودی، وجین، نفر، ساعت، ریال، مترخطی، و مترمربع شناسایی شد. درنهایت، الگوی آماری کتابخانه های ایران ارائه شد. نتیجه گیری: الگوی آماری کتابخانه های ایران در راستای ایجاد نظام گردآوری آمار کتابخانه ها؛ و زیربنای تدوین استاندارد آمار کتابخانه های ایران است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه تعریف دقیقی از «نیازهای بنیادین روانشناختی کاربر» در استفاده از محصولات تعاملی و همچنین استخراج مولفه های آن انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه از روش فراترکیب به منظور جمع آوری و تحلیل داده ها استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، پایان نامه ها و مقالات فارسی و لاتین مرتبط با موضوع است که بدون محدودیت زمانی در پایگاه های اطلاعاتی و مجلات علمی پژوهشی معتبر داخل و خارج کشور انتشار یافته اند. 45 عنوان پژوهش با کسب شرایط مناسب برای ورود به فراترکیب انتخاب شدند. یافته ها: پژوهش حاضر در گام اول، با ایجاد تمایز مفهوم «نیازهای روانشناختی بنیادین کاربر» از «نیازهای روانشناختی بنیادین انسان» به تعریف هر یک از این مفاهیم رسیده و سپس در گام دوم تعداد 37 مولفه نیاز روانشناختی بنیادین را استخراج و تعریف نموده است. اصالت اثر: استفاده از ظرفیت نظریه های مربوط به نیازهای روانشناختی انسان در سایر علوم، همواره محدود به بکارگیری یک نظریه خاص بوده است، درحالی که استفاده از یک فرامطالعه که بتواند فرصت های بیشتری برای خلق ایده های جدید مرتبط با طراحی و توسعه محصولات تعاملی فراهم آورد مغفول مانده است. نتایج این تحقیق می تواند به درک عمیق تر از مفهوم نیازهای روانشناختی کاربر در مسیر طراحی محصولات تعاملی کمک نماید. همچنین نیازهای روانشناختی معرفی شده در این پژوهش را می توان به عنوان نقطه شروع طراحی محصولات تعاملی درنظر گرفت و این رویکرد جدید می تواند ظرفیت عظیمی برای ایجاد ایده های خلاقانه و تازه باشد.

هدف: پژوهش حاضر به شناسایی ابعاد و عوامل مؤثر بر الگوی" کشف استعداد کتابداران کتابخانه های دانشگاهی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می پردازد. روش شناسی: پژوهش، به صورت آمیخته و با تلفیق دو روش کیفی ( داده بنیاد) و کمّی (توصیفی- پیمایشی) انجام شد. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل 15 نفرخبره و در بخش کمّی شامل390 نفر از کتابداران بود که به روش نمونه گیری نظری و خوشه ای انتخاب شدند. در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختمند و در بخش کمّی پرسشنامه استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها در مرحله کیفی با روش کدگذاری داده ها با نرم افزار MAXQDA، و در مرحله کمّی بر مبنای روش تحلیل مولفه های اصلی و همچنین مدل یابی معادلات ساختاری(SEM) انجام شد. یافته ها: ابعاد مؤثر بر استعدادیابی کتابداران در 6 بعد شامل پدیده مرکزی(شناسایی و انتخاب استعداد ، بکارگیری و جذب استعداد ، ارزیابی و توسعه)؛ شرایط علّی ( استعداد محوری در دانشگاه ، ارزش و جایگاه حرفه کتابداری در دانشگاه)؛ راهبردها (تجزیه وتحلیل جامع شغل کتابداری ، رویکرد مناسب دانشگاه به کتابداران مستعد ، توسعه فرایند آموزش کتابداران دانشگاه)؛ شرایط زمینه ای(بسترهای قانونی ، اهداف و چشم انداز دانشگاه ، مسائل اقتصادی و اجتماعی)؛ عوامل مداخله گر(شرایط محیطی)؛ و پیامدها(شکوفایی فردی استعدادهای کتابداری ، ارتقا کتابخانه و موفقیت دانشگاه ، رشد و توسعه کشور) شناسایی گردید. ارزش : لزوم توجه به استعداد یابی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی سبب توسعه اثربخش کتابخانه های دانشگاهی می شود. با استفاده از الگوی ارائه شده در پژوهش و فراهم آوردن شرایط مناسب توسط سیاست گذاران نظام آموزشی و دانشگاههای دولتی وضعیت کتابخانه ها بهبودمی یابد.

هدف: ارائه پیشنهاد برای آسان کردن دسترسی مراجعان به میزهای خدمت در کتابخانه ملی ایران. روش شناسی: داده ها از راه مشاهده و هم اندیشی به دست آمده است. ابتدا، راهنماهای محیطی و وضعیت کنونی دسترس پذیری میزهای خدمت به صورت میدانی بررسی شد. سپس با 21 نفر از کتابداران شاغل در میزهای خدمت رسانی کتابخانه و 29 نفر از اعضا (در دو گروه)، نشست هم اندیشی برگزار شد. ایده های مطرح شده با ملاک امکان پذیربودن به لحاظ اجرایی و نیز عملیاتی بودن غربال و ارزیابی شد. یافته ها: تحلیل نشست ها، 241 گزاره را در 11 مقوله به دست داد. مفاهیمی نظیر نشانه های راهنما (با بسامد 38)، بی نیازبودن از کمک کتابدار در استفاده از امکانات (35)، و آموزش کاربران (30) بیشترین توجه را می طلبید. نتیجه گیری: در بسیاری از مواقع، با تغییرات جزئی در محل، نام، و آرایش میزهای خدمت می توان اثربخشی آن را برای کاربران افزایش داد.

هدف: این پژوهش بر آن است تا دیدگاه دنبال کنندگان صفحه های اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران را در رابطه با نحوه مشارکت و ویژگی های محتواهای ارائه شده در آن ها بررسی کند. روش شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد کمی و روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل دنبال کنندگان صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران بوده است. از میان 602 نفر جامعه پژوهش (دنبال کنندگان صفحات کتابخانه های عمومی ایران)، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 235 نفر از آن ها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پس از تکمیل پرسشنامه ها نیز با استفاده از ابزار spss و آمار توصیفی و استنباطی، پاسخ شرکت کنندگان مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: اکثریت شرکت کنندگان در پژوهش معتقدند که دریافت اطلاعات مربوط به رویدادهای کتابخانه، اطلاع از اخبار کتابخانه و آشنایی با منابع کتابخانه مهمترین انگیزه های آن ها برای دنبال کردن صفحات اینستاگرام کتابخانه های عمومی ایران است. همچنین دیدگاه کاربران در مورد چگونگی مشارکت خود متوسط و در مورد ویژگی محتواهای ارائه شده نسبتاً خوب بوده است. رابطه میان متغیر مشارکت کاربران و متغیرهای انگیزه، مدت زمان عضویت و سن کاربران معنی دار و مستقیم و رابطه میان متغیر مشارکت و متغیر عضویت معنی دار و معکوس است. همچنین میان متغیر ویژگی محتواهای ارائه شده با متغیرهای جمعیت شناختی رابطه معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: شبکه اجتماعی اینستاگرام ابزار مناسبی برای بازاریابی کتابخانه ها در شبکه های اجتماعی است و پیشنهاد می شود که کتابداران از محتواهای معرفی منابع کتابخانه، اطلاع رسانی رویدادهای کتابخانه به صورت مختصر و مفید و به روز و همچنین قالب های عکس و فیلم که مشارکت کاربران در آن ها بیشتر بوده است استفاده کنند.

مقدمه: با توجه به اهمیت سبک ها و رویکردهای تدریس در آموزش دانش آموزان ابتدائی، در این پژوهش نقش سواد اطلاعاتی در انتخاب و استفاده از رویکردهای متنوع تدریس مورد بررسی قرار گرفته است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه این پژوهش معلمان مقطع ابتدائی پایه ششم شهر سمنان هستند. از بین 110 نفر از معلمان پایه ششم ابتدایی شهر سمنان در سال تحصیلی 97-1396، 86 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها، از دو پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش وضعیت سواد اطلاعاتی معلمان و همچنین برای مشخص کردن رویکردهای تدریس آن ها استفاده شده است. یافته ها: بر مبنای یافته های این پژوهش، وضعیت سواد اطلاعاتی معلمان مورد بررسی در سطحی بالاتر از متوسط قرار دارد. از میان رویکردهای مختلف تدریس، رویکرد تعاملی دارای بزرگ ترین میانگین در بین رویکردهای تدریس معلمان است. همچنین یافته ها نشان داد که این معلمان به میزانی کم تر از سطح متوسط از رویکرد تدریس مستقیم و به میزان بالاتر از سطح متوسط از سه رویکرد تدریس دیگر استفاده می کنند. یافته های مرتبط با فرضیه های پژوهش نیز نشان داد بین رویکرد تدریس مستقیم و سواد اطلاعاتی معلمان دوره ابتدائی شهر سمنان رابطه معنادار معکوس و بین رویکردهای غیرمستقیم و مسئله محور و تعاملی با سواد اطلاعاتی رابطه معنادار و هم افزا وجود دارد. همچنین معلمان با سواد اطلاعاتی بیشتر از تعداد رویکردهای متنوع تری (2 و 3 و 4 رویکرد) در تدریس خود استفاده کرده اند. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که معلمان مورد بررسی تحت تأثیر سواد اطلاعاتی از رویکرد های متنوع تر و همچنین کارآمدتری برای تدریس خود بهره می گیرند. بدین ترتیب، مجهز بودن به مهارت های سواد اطلاعاتی می تواند در انتخاب رویکرد های تدریس متنوع تر و بهبود رویکرد های آموزشی معلمان مقطع ابتدائی نقش مؤثری داشته باشد.

هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر آینده سامانه های بازیابی اطلاعات متنی هدف این پژوهش است. روش شناسی: داده ها از متون و پیمایش نظرات متخصصان بازیابی اطلاعات به روش نمونه گیری هدفمند گردآوری شده است. یافته ها: بُعد فناوری بیشترین تأثیر را بر آینده سامانه های بازیابی اطلاعات خواهد داشت. بُعد هوش مصنوعی با ضریب 93 مؤثرترین شناخته شد. حق مؤلف در بُعد سیاسی با ضریب86 و وابسته شدن مشاغل به اطلاعات در بُعد اجتماعی-فرهنگی با ضریب 87 و برنامه های همراه با ضریب 86 در شاخص اقتصادی مهمترین عوامل موثر بر آینده سامانه های متنی خواهد بود.

هدف مقاله حاضر بررسی قابلیت ها و مزایای را یا نش ابر ی در توسعه خدمات ارتباطات الکترونیک در صنایع فولاد استان یزد با بهره برداری از روش ترکیبی تصمیم گیری چندمعیاره، محاسبات منطق فازی و روش مدل سازی PLS بود. روش پژوهش حاضر تلفیقی (کیفی و کمی) بود و با ابزار مصاحبه و پرسشنامه صورت گرفت. جامعه آماری شامل اساتید دانشگاهی صاحب نظر در حوزه موردبررسی و متخصصان فناوری اطلاعات و ارتباطات شاغل در صنایع فولاد استان یزد بودند که از بین آن ها 320 نفر در سال 1398 با ترکیبی از دو روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند و تصادفی انتخاب شدند. یافته ها با توجه به محاسبات فازی نشان داد مهم ترین معیار در خوشه مزیت رایانش ابری، «کاهش هزینه ها» با 191/0، «خدمت سریع تر به مشتریان» با وزن فازی 120/0 و «برقراری ارتباط با مشتریان» با وزن شبکه ای فازی 096/0 به ترتیب بودند. مهم ترین معیار در خوشه قابلیت های رایانش ابری در توسعه خدمات ارتباطات الکترونیک نیز، «ذخیره سازی اطلاعات در خدمات ارتباطات الکترونیک» برابر با 123/0 بودند. درنهایت، تحلیل مسیر بین «توسعه خدمات ارتباطات الکترونیک» و «قابلیت های را یا نش ابر ی» با توجه به بارهای تحلیل عاملی تأییدی برابر با 566/0 و بین توسعه خدمات ارتباطات الکترونیک و مزیت رایانش ابری برابر با 521/0 حاصل شد. نتایج نشان داد فناوری رایانش ابری با توسعه خدمات ارتباطات الکترونیک صنایع فولاد یزد دارای رابطه و تأثیرگذاری مثبت است.

هدف : با توجه به اهمیت انتقال تجارب کتابداران به یکدیگر در راستای انجام هرچه بهتر وظایف حرفه ای خود، پژوهش حاضر با هدف کشف روش های انتقال و اشتراک دانش پنهان در میان کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس و عوامل مؤثر بر آن انجام شد . روش : روش پژوهش پیمایشی و از لحاظ هدف کاربردی است. جامعه پژوهش شامل کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس بود که 400 کتابدار را در برگرفته است. براساس فرمول کاکران تعداد 190 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین ابزار گرد آوری داده ها پرسش نامه بود. روایی پرسشنامه با نظر اساتید و متخصصان علم اطلاعات سنجیده شد و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ (α=0.82) مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. اولویت بندی روش های اشتراک دانش پنهان و نیز عوامل مؤثر بر آن با کمک آزمون کروسکال والیس تعیین شد و از معادله رگرسیون خطی چند متغیره جهت سنجش روابط میان عوامل مؤثر و ویژگی های جمعیت شناختی استفاده شد . یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد که مهم ترین روش های انتقال دانش پنهان بین کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس به ترتیب، ارتباط کلامی با همکاران و شرکت در دوره های آموزش ضمن خدمت بوده است. هر سه دسته عوامل فردی، سازمانی و وابسته به فناوری در انتقال دانش ضمنی از دید کتابداران مؤثر بودند؛ درحالی که عوامل سازمانی بیشترین امتیاز و عوامل فردی کمترین امتیاز را داشته اند. همچنین معادله رگرسیون تنها وجود رابطه میان سن و جنسیت کتابداران و عوامل وابسته به فناوری را تأیید کردند . اصالت/ارزش : تا کنون پژوهشی در داخل کشور در خصوص روش های اشتراک دانش پنهان بین کتابداران کتابخانه های عمومی انجام نشده است. از آنجا که عوامل سازمانی و وابسته به فناوری از دید کتابداران مهم ترین عوامل مؤثر در اشتراک دانش پنهان بوده اند. توجه ویژه به این دو عامل می تواند در برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت نهاد کتابخانه های عمومی کشور جهت تسهیل و تقویت انتقال دانش پنهان میان کتابداران سودمند باشد .

مسئله پژوهش حاضر، مطالعه متون علمی و متون اجتماعی نظیر آنها، با هدف بررسی نفوذ استنادی و نفوذ اصطلاحات متون علمی در متون اجتماعی است. انتظار می رود، متن اجتماعی به وسیله استناد به متون علمی پلی باشد بین دانشمندان و کاربران فضای اجتماعی تا بتوان به کمک پردازش واژگان هر یک از متون علمی و اجتماعی و سنجش شباهت آنها به کمک شاخص دربردارندگی، میزان نفوذ واژگانی یا نفوذ علم در اجتماع را، مشاهده نمود. اساس داده های آماری پژوهش حاضر را، مقالات علمی حوزه موضوعی تغییرات آب و هوا منتشر شده در مجلات تحت پوشش پایگاه وب علوم تشکیل می دهد، که نقش جامعه پژوهش را دارند. اعضای نمونه شامل 9876 متن علمی و اجتماعی (7912 متن اجتماعی استناد کننده به 1964 متن علمی) که به کمک کد پایتون و بسته سوپ زیبا از محیط وب، استخراج و در قالب فایل های .txt ذخیره گردید. فایل های pdf به صورت دستی استخراج و به فایل txt تبدیل شدند. با استفاده از مدل نمایه سازی خودکار شکاف و زبان عبارات الگودار، اصطلاحات نمایه سازی شده متون علمی و اجتماعی و اصطلاحات مشترک میان آنها، مشخص و بر اساس طول آنها و به تفکیک نوع مدارک اجتماعی، دسته بندی شدند. سنجش میزان نفوذ با استفاده از شاخص دربردارندگی، نشان داد که میانگین شدت نفوذ برابر با 27 درصد است. همبستگی مثبت، معنادار و قوی (76/0) بین تعداد اصطلاحات مشترک و شدت نفوذ علمی وجود دارد. نتایج آزمون مجذور کا نیز، نشان داد که رابطه معناداری در سطح 1% بین تعداد واژگان اصطلاح (طول اصطلاح) و شدت نفوذ، وجود دارد. همچنین بین سطح شدت نفوذ و نوع مدارک اجتماعی اعم از خبر، وبلاگ، اسناد سیاست گذاری، ویکی پدیا و متن داوری ها، تفاوت وجود دارد. بیشترین درصد نفوذپذیری مربوط به اسناد سیاست گذاری و سپس ویکی پدیا است. کسب 22 استناد علمی و 40 استناد اجتماعی به طور میانگین برای هر مقاله، و همبستگی قوی میان استناد و نمره آلتمتریک، نشان دهنده نفوذ استنادی مقالات در میان جامعه دانشگاهی و غیردانشگاهی است. در مجموع می توان از قدرت دگرسنجه هایی چون اسناد سیاست گذاری، ویکی پدیا و وبلاگ ها و نفوذپذیری واژگانی آنها، جهت ترویج هرچه بیشتر و بهتر یافته های علمی استفاده نمود و با نشر علم در این منابع حتی با زبانی متفاوت از زبان نگارش نویسندگان، به آگاهی بیشتر جامعه و عموم مردم، کمک نمود.

هدف از پژوهش حاضر تحلیل الگوهای هم نویسندگی روندهای پژوهش و ترسیم نقشه دانش آثار جهان و ایران در حوزه سازمان دهی اطلاعات و دانش در وبگاه علم بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی توصیفی با رویکرد علم سنجی بود که در آن از فنون تحلیل هم واژگانی و تحلیل شبکه اجتماعی نویسندگان استفاده شده است. جامعه پژوهش تولیدات علمی حوزه سازمان دهی اطلاعات و دانش در وبگاه علم بود. نرم افزارهای هیست سایت، یوسینت و بیب اکسل و جهت تحلیل داده ها و ووس ویور جهت ترسیم نقشه ها استفاده شده است. در دو دهه اخیر 8688 اثر توسط 15139 نویسنده از 110 کشور جهان در وبگاه علم نمایه شده اند. ایران با 79 اثر دارای رتبه 24 بود. آمریکا بیشترین تولیدات را داشت. بیشترین تولیدات جهان و ایران در سال های 2017 و 2018 بود. در جهان یورلند و لیدزدروف و در ایران علیپورحافظی و کوشا به ترتیب بیشترین تولیدات و استنادات را به خود اختصاص دادند. حوزه علم رایانه بیشترین سهم را در تولید آثار داشت. دانشگاه های ایلینویز و آزاد اسلامی بیشترین مشارکت را داشتند. واژگان بازیابی اطلاعات، رده بندی، فراداده و کتابخانه های دیجیتال بیشترین فراوانی را داشتند. نتایج پژوهش نشان داد مهم ترین زمینه های موضوعی این حوزه علمی در جهان شامل استخراج اطلاعات از شبکه های اجتماعی و کلان داده ها، برچسب گذاری کاربران، آر. دی. ای.، آر. دی. اف.، اف. آر. بی. آر.، کتابخانه های دیجیتال و آرایه شناسی و زمینه های موضوعی این حوزه علمی در ایران شامل اف. آر. بی. آر.، کتابخانه های دیجیتال، بازیابی اطلاعات فازی، هستی شناسی و فضای ابری است. توجه بیشتر به آثار علمی غنی جهانی در ابعاد علمی و فنی در عرصه سیاست گذاری علمی کشور عامل شناسایی روندهای جدید پژوهشی این حوزه در کشور را فراهم می کند.

مقدمه: ارائه تصویری کلان از وضعیت پژوهش های صورت گرفته و چگونگی ارتباط حوزه های مختلف و آگاهی از چگونگی رشد و توسعه این حوزه ها در طی زمان از اهمیت ویژه ای در مطالعات و ترسیم نقشه های علمی داشته است. هدف از انجام این پژوهش نیز بررسی تغییر رویکرد مطالعات بازیابی اطلاعات تعاملی از دهه 1990 تا 2020 و ارائه تصویری جامع از تولیدات علمی و ترسیم نقشه هم رخدادی واژگان این حوزه بر اساس مقالات نمایه شده در پایگاه وب علوم است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی علم سنجی است که با استفاده از شاخص های علم سنجی و تحلیل شبکه انجام شده است. با مراجعه به پایگاه اطلاعاتی وب علوم و جستجوی حوزه بازیابی اطلاعات تعاملی تعداد 10.294 منبع شناسایی شد و در نهایت تعداد 154 مقاله که در دسته علم اطلاعات و کتابخانه بودند پایه تحلیل قرار گرفتند. بازه زمانی خاصی برای جستجو در نظر گرفته نشد و داده ها از تاریخ 1990 تا 2020 برگرفته شده اند. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و نرم افزار تحلیل شبکه VOSviewer استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد از سال 2001 به بعد تولیدات علمی این حوزه دوران رشد خود را آغاز کرده و در سال 2016 به حداکثر تعداد مقالات رسیده در واقع این روند رشد در سال های 2015، 2016، 2017 و 2018 به حداکثر رسیده است. همچنین پیا بورلاند، آیریس زای و آماندا اسپینک از نویسنده های پراستناد در حوزه بازیابی اطلاعات تعاملی هستند. بیشترین تمرکز متون مورد مطالعه بر روی موضوعات رفتار اطلاعاتی، توجه به تفاوت های فردی کاربران، فرایند جستجو، استراتژی های جستجو، عملکرد جستجو و طراحی سیستم های اطلاعاتی، گسترش پرس و جو و ربط است. تغییر پارادایم مطالعات از توجه به کاربر، بازخورد ربط و نتیجه گرایی به سمت توجه به فرایند جستجو و مباحث مرتبط با آن مانند توجه به تفاوت های فردی کاربران، استراتژی های جستجو، عملکرد جستجو، فرایند جستجو و فرمول بندی مجدد پرس وجو سوق پیدا کرده است. به عبارتی رویکرد مطالعات بازیابی اطلاعات تعاملی از توجه به نتیجه و خروجی جستجو به فرایند جستجو و آنچه در جلسه جستجو اتفاق می افتد، متمرکز شده است. یافته های مربوط به خوشه بندی سلسله مراتبی به روش وارد نیز منجر به شکل گیری سه خوشه شد که شامل «جستجوی وبی»، «رفتار اطلاع یابی»، «تعامل انسان و ماشین» است. نتیجه : نتایج این پژوهش نشان داد که تحلیل هم رخدادی واژگانی به خوبی می تواند ساختار علمی یک حوزه را نمایش دهد. بررسی محتوای منابع اطلاعاتی تولید شده در حوزه بازیابی اطلاعات تعاملی می تواند به شناسایی روند تولیدات علمی و تغییر پارادایم مطالعات در این حوزه کمک کند و نقشه راهی برای تولیدات بعدی در این حوزه باشد.

هدف: شناساندن پایان نامه های تحصیلی فارسی مرتبط با سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. روش شناسی: پایان نامه هایی که تمامی یا بخشی از آنها به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مربوط می شود با جستجو در منابع کتابشناختی، شناسایی شد. با مطالعه چکیده و در صورت نیاز متن کامل آنها، توصیفگرهایی به هر یک اختصاص یافت. با دسته بندی توصیفگرها موضوع های اصلی و فرعی پایان نامه ها شناسایی شد. یافته ها : از اواخر دهه 1340 تا اواخر دهه1390 تعداد 409 عنوان پایان نامه در چهار دسته به ترتیب: مدیریت سازمانی (32%)، سازماندهی اطلاعات (30%)، خدمات و اشاعه (22%)، و مدیریت مجموعه (5/15%) تدوین شده است. بیش از نیمی از آنها در دانشگاه های دولتی و بیش از نیمی به روش پیمایشی تولید شده است. رایج ترین ابزار گردآوری داده ها (32%) پرسشنامه بوده است؛ اعضای هیئت علمی سازمان در 28% آنها نقش راهنما یا مشاور داشته اند. بخش پردازش و سازماندهی و بخش پژوهش بیشتر از سایر بخش ها موضوع پایان نامه ها بوده اند. نتیجه گیری:  سازماندهی اطلاعات فعالیت پراهمیتی با تأثیر فراسازمانی است و از نتایج آنها همه کتابخانه های کشور استفاده می کنند و بر آموزش دانشگاهی تأثیر دارد. اما تنوع موضوع های مربوط به مدیریت سازمانی سبب افزایش شمار پایان نامه در این عرصه در مقایسه با سازماندهی اطلاعات شده است. از اندک شمار بودن پایان نامه های مربوط به مدیریت مجموعه (که نیمی از آن هم به متن پژوهی نسخه های خطی تعلق دارد) نباید آسان گذشت. این کوتاهی به ویژه در زمینه بررسی مجموعه با توجه با کمبودهای شناخته شده در مجموعه های کتابخانه ملی بیشتر محسوس است. نیاز به انجام پژوهش های دوره ای درباره استفاده کننده ضرورت دارد. مقایسه کیفیت پایان نامه های کارکنان سازمان با پایان نامه های دانشجویان و استادان غیر سازمانی و بهره برداری بخش های سازمان از همه پایان نامه ها موضوع های شایسته بررسی های بعدی است.

را یانش ابری به عنوان یک زیرساخت محاسباتی راهکارهای قدرتمندی برای ذخیره سازی، پردازش و توزیع داده ها ارائه داده و می تواند به راحتی و به سرعت با پلتفرم سازمانی ادغام و انطباق یافته، و هزینه های کاربرد، و نگهداری را کاهش دهد. معماری سازمانی نیز رویکردی یکپارچه است که راهکارهای جامعی برای طراحی و استقرار ابعاد مختلف سازمان، ارائه می دهد. ارائه نوعی چارچوب ترکیبی از رایانش ابری و معماری سازمانی می تواند الگویی برای استقرار و کاربردهای رایانش ابری فراهم آورده و چگونگی ایفای نقش توسط بازیگران را در استقرار این فنّاوری تبیین نماید. این مطالعه تلاش نموده است با تجزیه و تحلیل همگرایی معماری سازمانی و رایانش ابری، یک چارچوب پیشنهادی برای بهره گیری از مزایای هر دو فنّاوری- در حوزه مدیریت منابع انسانی- ارائه نماید. پژوهش با استفاده از روش فراترکیب به بررسی پژوهش های گذشته در زمینه مدل ها و معماری های رایانش ابری، معماری سازمان و مدیریت منابع انسانی پرداخت ه و پس از شناسایی 19 مفهوم در قالب پنج مقوله اصلی تلاش نموده است مدل معماری سازمانی مبتنی بر ابر را ارائه داده و کاربرد آن را در حوزه وظیفه ای مدیریت منابع انسانی بسط دهد. اعتبار مدل با بهره گیری از نظر خبرگان و مدل لاوشی ارزیابی گردید. اجزاء، مراحل، فعالیت ها و نتایج مدل، ارائه و شرح داده شده است. الگوی توسعه یافته از معماری منابع انسانی مبتنی بر فنّاوری ابر، شامل سه نقش اصلی مصرف کننده کسب و کار، فراهم کننده خدمات کسب و کار مبتنی بر ابر، و توسعه دهنده و فروشنده سرویس ابر می باشد. در این الگو رایانش ابری در لایه های معماری سازمانی انطباق یافته و کاربردهای آن ارائه شده است.

هدف: هدف اصلی از این پژوهش شناسایی عوامل اثرگذار بر قیمت نهایی کتاب الکترونیکی کودک و نوجوان به صورت عام و هزینه های تولید تمام شده مؤثر بر قیمت نهایی از دیدگاه ناشران است. روش پژوهش: در این پژوهش از روش شناسی کیفی استفاده شده است، ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه ناشران کتاب های الکترونیکی کودک و نوجوانِ دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در رابطه با قیمت نهایی کتاب الکترونیکی کودک و نوجوان، عوامل همتای چاپی، ذی نفعان (مخاطب و نویسنده)، محتوا، هزینه تمام شده تولید کتاب الکترونیکی، سود و فروش و در نهایت محیط بیرونی به صورت کلی تأثیرگذار هستند. همچنین هزینه های مربوط به فناوری اطلاعات، هزینه های توزیع کتاب الکترونیکی، هزینه نیروی انسانی متخصص محتوایی و فناورانه، هزینه های تولید محتوا، هزینه های ثابت شرکتی و هزینه های مربوط به تبلیغ و بازاریابی هزینه های تمام شده یک کتاب الکترونیکی را از دیدگاه ناشران تشکیل می دهند. اصالت اثر: این پژوهش به نظر می رسد که برای نخستین بار عوامل موثر بر قیمت نهایی کتاب الکترونیکی کودک و نوجوان را از دیدگاه ناشران مورد سنجش قرار داده است. به علاوه تعیین عوامل هزینه کرد نهایی تاثیرگذار بر قیمت نهایی کتاب الکترونیکی از ویژگی های بارز این پژوهش است که می تواند برای ناشرانی که قصد ورود به این حوزه را دارند بسیار سودمند واقع شود زیرا در محیط نشر، اقتصاد سرمایه و برگشت سود همواره عامل اساسی برای ناشران بوده است.

هدف: هدف از این پژوهش تجزیه و تحلیل تشعیرهای خمسه نظامی شاه تهماسب و تطبیق آن با نگاره ها و تشعیرهای این دوره، ابتدا به منظور تشخیص نوع قلم پردازی و شیوه طراحی آثار و سپس مشخص کردن نگارگران این تشعیرهاست. روش پژوهش: این پژوهش به روش استقرایی بوده و جزئیات آثار و شیوه های تثبیت شده هر هنرمند برای رسیدن به نتیجه کلی درباره او استفاده شده است. منابع این پژوهش، کتابخانه ای و از وبگاه موزه های بریتانیا و دیگر موزه های ذکر شده در متن است. یافته ها: تشعیرهای خمسه نظامی به عنوان آخرین اثر مکتب تبریز دوم نشانگر اوج پیشرفت طراحی با آب مرکب و پرداز است. این اثر الهام بخش هنرمندانی بوده که تشعیرهای مرقع گلشن را در مکتب گورکانی کار کرده اند. در این پژوهش از بحث های کلی آرتور پوپ بر اساس جملات صادقی بیگ افشار و عالی افندی درباره آقامیرک، فراتر رفته و بر تصور این که این آثار توسط یک هنرمند و شاگردانش کار شده، خاتمه می دهد. تطبیقات و مطالعات جزئیات آثار ویژگی های قلم و شیوه هنرمندان آن عصر را به گونه ای بارزتر نمایانگر می کند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد نگارگرانی چون میرزا علی، سلطان محمد، قدیمی، میر سید علی، مظفرعلی و آقامیرک در انجام این تشعیرها نقش عمده داشته اند. برخی از تشعیرها رابطه معنی داری با نگاره ها به ویژه جزئیاتی که در پس زمینه نگاره ها استفاده شده اند، دارند.

مقدمه: با ظهور قرن بیست و یکم، مراکز آموزشی در حال گذر از فرایند آموزشی به فرایند یاددهی-یادگیری هستند که در این فرایند، هر شهروندی باید در هر شرایطی به طور آزادانه در معرض یادگیری، آموزش و پرورش خود قرار گیرد.  لذا توجه به آموزش مهارت های سواد اطلاعاتی از عناصر کلیدی در پیشبرد یادگیری مادام العمر و نظام آموزشی نوین محسوب می شود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی نسبت به عوامل اثرگذار بر وضعیت سواد اطلاعاتی در دانشگاه شهید چمران اهواز است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش پیمایشی انجام می شود. جامعه پژوهش شامل تمام دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز است، که تا نیمسال دوم سال 98-1397 حداقل دو نیمسال از تحصیل خود گذرانده اند. به دلیل بزرگ بودن جامعه پژوهش، نمونه گیری انجام شد. بر اساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی- مورگان نمونه گیری انجام شد و اندازه نمونه، 380 نفر در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته سواد اطلاعاتی است که، روایی آن را اساتید گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز تأیید کرده و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ، معادل 82% برآورده شد که نمره مطلوبی برای سنجش پایایی است. یافته ها: بر اساس داده های بدست آمده، از نظر جامعه پژوهش حاضر ویژگی های زمینه ای و آموخته های پیشین در سطوح زیاد و متوسط، اعضای هیأت علمی در سطح متوسط و امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات و کتابخانه های دانشگاه در سطوح متوسط و کم بر وضعیت سواد اطلاعاتی پاسخگویان تأثیرگذار بوده است. این چهار عامل بر اساس میانگین رتبه ای که کسب کرده اند به ترتیب، شامل ویژگی های زمینه ای، سپس اعضای هیأت علمی، پس از آن امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه و در انتها کتابخانه های دانشگاهی بر وضعیت سواد اطلاعاتی جامعه تحت مطالعه مؤثر بوده اند. بحث و نتیجه گیری: با در نظر داشتن این که آموزش مهارت های سواد اطلاعاتی و توجه به روش های فناورانه، اولین اولویت کتابخانه های دانشگاهی توسط انجمن کتابخانه های دانشکده ای و پژوهشی در سال 2018 تعیین گردید، و همچنین با دقت در چارچوب 2016 سواد اطلاعاتی در توجه به نقش دانشجو به عنوان یادگیرنده و کتابدار به عنوان واسطه یادگیری مهارت های لازم، کتابخانه های دانشگاهی باید خدمات خود را به گونه ای ارائه دهندکه دانشجویان به طور مستقل از اساتید و کتابداران مهارت های سواد اطلاعاتی خود را ارتقاء دهند و نیازهای اطلاعاتی خود را مرتفع سازند . پیشنهاد می شود بر اساس مواارد مطرح شده در  چارچوب 2016، دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی به سمت استفاده بیشتر از فضای مجازی مانند وب 2 و استفاده از امکاناتی چون وب سایت های کتابخانه ای و میز مرجع مجازی و گفتگوی پیوسته سوق داده می شوند.