درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله در هنگام آغاز پژوهش در سال 1384 به‌عنوان یکی از نخستین گام‌های پژوهشی در تلفیق دو مقوله اینترنت و قومیت در ایران محسوب می شد به همین جهت این مقاله از یک رویکرد انسانشناسانه استفاده می کند تا مسائل هویتی اینترنتی را به طور ترکیبی تحلیل کند. این مقاله به علت انتخاب چند گروه قومی به عنوان جامعه مورد مطالعه ناگزیر با نگاهی کلی به چگونگی عملکرد گروه‌های مزبور در فضای مجازی پرداخته است تا مبنایی بر مطالعات مشابه در کشور فراهم آید.  پدیده اینترنت به‌ مثابه یک رسانه الکترونیکی جهان‌گستر و به واسطه برخی ویژگی‌های منحصر به‌فرد خود موقعیتی خاص را برای روابط انسانی به وجود آورده که خود حوزه‌ای ویژه برای انسان‌شناسی پدید آورده است. از مهم‌ترین این ویژگی‌ها، امکان خلق فضاها و اجتماعات مجازی است که به‌دلیل حضور کاربران اینترنتی از سراسر جهان، فرایندهای اجتماعی/فرهنگی چشمگیری در آ‌نها پدید می‌آیند. در واقع در صورت برخورداری از امکانات ضروری برای استفاده از اینترنت، افراد و گروه‌های بسیار متنوعی در این حیطه به شکل‌ها و با اهداف گوناگون حضور دارند که هر یک به‌طور بالقوه از قابلیت تبدیل شدن به سوژه‌ای انسان شناختی برخوردارند. در این مقاله، مقوله قومیت در پنج جماعت قومی ایرانی (آذری، بلوچ، ترکمن، عرب و کرد) مد نظر قرار گرفته و سعی شده است تا با نگاهی انسان شناسانه به مطالعه عملکرد اینترنتی آنها پرداخته شود. یکی از مهم‌ترین دلایل این گزینش، اهمیت مسائل قومی در جهان کنونی و به‌ویژه در کشورهایی چون ایران است که از دیرباز سرزمینی کثرت گرا و چندقومی بوده و در عین حال نیاز به انسجام و وحدت ملی به مثابه یک شرط اساسی برای بقای سیاسی آن به شمار می‌آمده است.

مقاله حاضر، برگرفته از تحقیقی است که در راستای تحقق دو هدف به شرح زیر انجام شده است: 1- شناخت ابعاد مختلف کاربردهای تلفن همراه و؛ 2- مطالعه عوامل مؤثر بر کاربردهای تلفن همراه. در این مطالعه متغیرهای وابسته بر اساس دو بعد نوع و میزان کاربرد تلفن همراه دسته بندی شدند. متغیرهای مستقل تحقیق نیز مبتنی بر مدل «وبستر و واکشلاگ» در شش دسته که هر دسته خود مشتمل بر چند متغیر بود دسته بندی شدند. این متغیر ها در این مطالعه پیمایشی عملیاتی شده و در پرسشنامه ای به پاسخگویان نمونه که از 600 نمونه یعنی دانش‌آموزان دختر و پسر تهرانی تشکیل می شدند و در مقطع متوسطه تحصیل می کردند، توزیع شدند تا به آنها پاسخ دهند. بر اساس نتایج این تحقیق، بیشتر پاسخگویان کمتر از 3 ساعت در هفته از تلفن همراه استفاده می¬کنند و میانگین استفاده از تلفن همراه در میان آنان، 99/5 ساعت در هفته است. همچنین، به‌طور میانگین دانش-آموزان در یک هفته، 121 پیامک ارسال و 129 پیامک دریافت می‌کنند. محتوای پیامک¬های ارسالی به‌ترتیب فراوانی عبارتند از: ضرورت‌های روزمره، جک قومی، جک درسی، جک جنسی، تبریک مناسبت‌ها، جوک سیاسی، تسلیت مناسبت‌ها، تصاویر مبتذل. نتایج تحلیلی تحقیق نیز نشان می‌دهد در حالی¬که محدودیت ارتباط جمعی تاثیری روی میزان و نوع کاربری تلفن همراه ندارد، در عوض، انگیزه کاربران تاثیر معناداری روی کاربرد تلفن همراه دارد. همچنین، بین میزان زمان صرف‌شده برای مصاحبت با خانواده و میزان کاربری تلفن همراه همبستگی معنادار معکوسی وجود دارد.

این مقاله بر آن است که نشان دهد چگونه گسترش سازوکارها و نظام‌های ارتباطی و اطلاعاتی از راه کارت‌های اعتباری موجب رونق عظیم اقتصاد آمریکا در سال‌های اخیر شد و چگونه مصرف گرایی و جامعه مصرفی در آمریکا از یک مفهوم اقتصادی به پدیده ای فرهنگی – اقتصادی تبدیل شده است. توضیح آنکه، نظام ارتباطات نوین تاثیر شگرفی بر تعاملات اقتصادی در جهان کنونی داشته‌است. اعتباری شدن روابط اقتصادی از یک سو و شبکه عظیم رسانه‌ای - اطلاع‌رسانی که امکان انتخاب کالا و امکان خرید آن را به طور هم‌زمان برای مصرف‌کننده، فراهم می‌کند از شاخصه‌های امروزی بازار مصرف آمریکا است. یکی از مهمترین شاخصه‌های نظام سرمایه‌داری توسعه مصرف گرائی در جوامع است. نظام سرمایه‌داری که بر بسط سازوکارهای اقتصاد بازار آزاد بنا شده است با بسط بخش مصرف به توسعه چرخه اقتصادی دست یازیده است چرا که توسعه مصرف موجب رونق تولید و گردش فزاینده مالی خواهد شد. مصرف که خود مقوله‌ای فرهنگی است در بازار پسامدرن آمریکا، امکان انتخاب بی شمار را فراهم می سازد اما در چارچوب ظرفیت‌های واقعی اقتصادی (که در هر کشوری از جمله در آمریکا محدود می باشد) امکان رشد فزاینده ندارد. بر این اساس نظام سرمایه داری با ارائه ظرفیت اعتباری خرید که مازاد بر توان اقتصادی شهروند و جامعه است و انتقال بدهی‌ها به آینده بر این مشکل فائق آمده است. چون این رونق اقتصادی موجب افزایش توان مالی و رفاه شهروند و مالا امکان بازپرداخت آتی بدهی‌های ناشی از مصرف اعتباری دیروز را فراهم می‌آورد.

این مقاله به مطالعه فرهنگ جوانان و تاثیر جهانی شدن بر این فرهنگ و شباهت‌های ایجاد شده میان این فرهنگ‌ها در عرصه‌ی جهان می‌پردازد. در واقع من دراین مقاله قصد دارم نشان دهم که جهانی ‌شدن و جهانی ‌گرایی بهوسیله تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی به عنوان روندی رو به رشد توانسته است نوعی شباهت فرهنگی را در عرصه جهانی شکل دهد. از آن‌جا که فرهنگ جوانان، فرهنگی نوگرا و سیال است و جوانان بیشترین تعامل فرهنگی را با سایر فرهنگ‌‌ها داشته‌اند می‌توان از شکل ‌گیری نوعی فرهنگ یکسان جوانان در جهان حرف زد. من در این مقاله برای بیان دیدگاه‌های خود از نظریه نسبیت‌گرایی بهره‌گرفته‌ام. این نظریه ضمن پذیرفتن نظریه فرهنگ جهانی و تاکید بر از بین رفتن مرزهای فرهنگی که در گذشته ملت‌ها را از هم جدا می‌کرد معتقد است که این شباهت نوعی همسان‌سازی مطلق نیست و نمی‌توان تفاوت‌‌های برخواسته از زمینه‌های متفاوت اجتماعی را انکار کرد اما شبکه‌‌‌ای ارتباطی میان فرهنگ‌ها و ملت‌ها راه افتاده ‌است که به نوعی تبادل معانی فرهنگی منجر شده است. من در ادامه مقاله برای شرح نظرات خود بر موسیقی محسن نامجو به عنوان بخشی از موسیقی زیر زمینی ایران متمرکز شده‌ام که ویژگی‌هایی را در خود دارد که به خوبی می‌تواند تاثیر جهانی شدن و شکل گیری شبکه‌های ارتباطی بر خرده‌فرهنگ جوانان را نشان دهد.

"هر چند دنیای دیجیتال دریچه‌های تازه و بکری را برای مخاطبان گشوده است که رسانه‌ها از طریق آنها می‌توانند بر گستره مخاطبانشان بیفزایند، اما پدیده جهانی دیجیتالی شدن رسانه‌ها، با ورود به هر کشور، به اقتضای شرایط تاریخی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی جامعه،تجربه‌ای جدید و منحصربه‌فرد به‌شمار می‌رود. در این تحقیق با استفاده از روش کیو، دیدگاه‌های کارشناسان، مدیران و صاحبنظران حوزه رادیو، در داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار گرفته است و متغیرهای مربوط به دیجیتالی شدن، در سه بخش تولید، ارسال و دریافت، به عنوان «متغیرهای وابسته» و کلیه عوامل ‌تسهیل‌کننده یا ممانعت‌کننده از رسیدن به هدف (شامل دو بخش درون و برون سازمانی) به عنوان «متغیرهای مستقل» در نظر گرفته شده‌اند. بر اساس نتایج به‌دست آمده، مهم‌ترین مشکل در خصوص تغییر سیستم رادیو از آنالوگ به دیجیتال، مجاب کردن شنوندگان برای خرید دستگاه گیرنده رادیو دیجیتال است. اما در کنار این مشکل، به دلیل آنکه رادیوهای امروز، راهی جز طی مسیر دیجیتالی شدن ندارند، مهم‌ترین نکته قابل توجه برای مدیران رسانه، برنامه‌ریزی در جهت تغییر محتوای لازم است که در این خصوص برخلاف مسائل فنی، مطالعات چندانی انجام نشده است. " رادیو دیجیتال، شبکه رادیویی، مدیریت رسانه، نظام آنالوگ، نظام دیجیتال

"مقاله حاضر درصدد بررسی دیدگاه‌های کارشناسان و کارگزاران ارتباطات در خصوص تأثیر پادکستینگ، برای رادیو در ایران است. اطلاعات لازم برای بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای پادکستینگ، از طریق روش‌های اسنادی و کیفی (گروه‌های کانونی) به‌دست آمده که طی آن، از سه گروه کارشناسان رادیو، کارشناسان رسانه‌های جدید و گردانندگان پادکستینگ در ایران نظرخواهی شده است. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و معنا کردن یافته‌های پژوهش، از همگرایی رسانه‌ای استفاده شده است. نتایج، نشان‌دهنده آن است که پادکست می‌تواند ظرفیت‌های جدیدی را در سه سطح سازمانی، فردی و محیطی فراهم کند که مهم‌ترین آنها ایجاد فضای رقابتی برای رادیو، گسترش و توسعه رادیوهای تخصصی، شکستن انحصار و ایجاد فضای بحث و گفتگو و نقد و انتقاد در برنامه‌های رادیویی، استفاده از امکانات رسانه‌های دیجیتال‌، استعدادیابی، شناخت بهتر مخاطب و معرفی رادیو به نسل سوم ناآشنا با رادیو است. اما این فنّاوری به دلیل موانع فنی، حقوقی و ... موجود در کشور، دست‌کم تا زمانی که فاقد زیرساخت‌های لازم هستیم، تهدیدی برای رادیو محسوب نمی‌شود. " پادکست، پادکستینگ، رادیو، فضای مجازی