درخت حوزه‌های تخصصی

در اندیشه شیعه و بسیارى از اهل سنت، افضلیت امام یکى از شرایط لازم براى امام است. این مسئله درطول تاریخ اسلام، در کشاکش بحث هاى شیعه و سنى بارها مورد چالش قرار گرفته است. آنچه ایننوشتار به دنبال آن مى باشد، مرورى است بر معناى افضلیت در اندیشه متکلمان با روش اسنادى. ازسوى دیگر، یکى از مسائل اصلى در بحث افضلیت، گستره افضلیت امام است که به حقیقت بیانگرمسئله معناى افضلیت است. پس در این نوشتار معناى افضلیت را از دیدگاه متکلمان بررسى مى کنیم کهبیانگر دیدگاه آنها در بحث گستره افضلیت نیز به شمار مى رود. بر اساس مهم ترین یافته هاى این تحقیق،متکلمان اهل سنت کمتر به این بحث توجه داشته اند و در سوى مقابل، متکلمان شیعى معانى متعددىبراى افضلیت ذکر کرده اند.

منظور از جامعه عصر ظهور کسانی هستند که در زمان حضور امام زمان (عج) زندگی می کنند. آنها در آن زمان به دلیل برکت وجود و حضور امام عصر (عج) ازنظر اقتصادی، سیاسی، اخلاقی، امنیتی و... بهترین شرایط را خواهند داشت. باتوجه به اهمیت اخلاق در آموزه های دینی و نقش کاربردی مقایسه اخلاق در جهان امروز با عصر ظهور و باتوجه به اینکه رسیدن به مکارم اخلاق، مهمترین هدف پیامبر اکرم (ص) است محقق بر آن است که ویژگی های اخلاقی جامعه امام زمان (عج) را شرح دهد. براساس یافته ها این ویژگی ها به دو دسته تقسیم می شوند: ویژگی های فردی مانند تقوا، هدایت یافتگی، عبادت، تواضع و استقامت و ویژگی های اجتماعی که به سه قسمت ویژگی های شناختی، عاطفی و رفتاری تقسیم می شود. براساس روایات مربوط به ترسیم سیمای اخلاقی جامعه مهدوی، ویژگی های شناختی شامل: رشد علمی و عقلی مردم و وحدت و عدم تفرقه، ویژگی های عاطفی شامل: ارتقای سطح تربیت و تهذیب، محبت میان مردم، حاکمیت احترام و اعتماد در جامعه و ویژگی های رفتاری شامل: عدالت فراگیر، لغو امتیازات طبقاتی، رفع تبعیض نژادی، حذف تجمل گرایی و امنیت و آرامش است. هدف نوشتار حاضر، مقاسیه اخلاق در جامعه فعلی با جامعه امام زمان (عج) است تا توانایی لازم برای زمینه سازی ظهور و اصلاح خصوصیات اخلاقی در جامعه امروز به دست آید.