درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر که با هدف بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر برگرایش جوانان شهر اهواز به هویت ملی با تأکید بر استفاده از شبکه های غیر ایرانی ماهواره و سایت های اینترنتی است، از نظر نوع هدف یک بررسی کاربردی، از نظر وسعت پهنانگر، از نظر دامنه خرد و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی است. روش تحقیق در این پژوهش روش میدانی با استفاده از تکنیک پیمایش، و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است. همچنین حجم نمونه در این تحقیق 383 نفر است. پژوهش حاضر بر اساس تئوری های مختلف از جمله مارکس، گیدنز، کاستلز، هابرماس و مارشیا به دنبال بررسی ارتباط بین متغیرهایی چون شبکه های تلویزیونی خارجی، سایت های خارجی اینترنت، احساس محرومیت، دینداری، مشارکت اجتماعی، پایگاه اقتصادی – اجتماعی، وضعیت تأهل، سن و جنس به عنوان متغیرهای مستقل و گرایش به هویت ملی به عنوان متغیر وابسته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین استفاده از شبکه های تلویزیونی خارجی (ماهواره)، استفاده از سایت های خارجی اینترنت، احساس محرومیت، دینداری، مشارکت اجتماعی، جنس و وضعیت تأهل و میزان گرایش به هویت ملی ارتباط وجود دارد. اما بین متغیرهای پایگاه اقتصادی – اجتماعی و سن با گرایش به هویت ملی ارتباط معناداری مشاهده نشد.

"جنگ‌های جدید نه تنها موجب ویرانی شهرها و آبادی‌ها و کشتار وسیع انسان‌ها می‌شوند بلکه فکر، عقیده، شجاعت، اطمینان و میل به جنگیدن را در انسان‌های مورد هجوم از میان می‌برند. «جنگ روانی» با استفاده از رسانه‌های جهان‌گستر پدیده‌ای است که چهرة جنگ‌های دوران پست مدرن را تغییر داده است، تا آنجا که حتی زمان آغاز و پایان یک جنگ چندان مشخص نیست. مؤلف در مقاله حاضر می‌کوشد با تبیین مفهوم جنگ روانی، اهداف جنگ روانی، ابزار سیاسی و برخی از تاکتیک‌های آن از قبیل: تنهاسازی دشمن و آتش تهیه (تدارک آتش تبلیغاتی) را توضیح دهد و نحوة ارسال اخبار و تصاویر توسط خبرنگاران و تصویربرداران حاضر در صحنة جنگ عراق و امریکا را با توجه به تأثیر آن در پوشش اخبار این جنگ نشان دهد"

جربیات بزرگسالان از کودکی شان از تجربه کودکان امروزی متفاوت است. این تفاوت ما را با این پرسش مواجه می کند که کودکی از گذشته تا امروز چه تحولاتی را پشت سر گذاشته است؟ دغدغه اصلی این نوشتار پرداختن به ابعاد مختلف این پرسش از منظر فوکو، نظریه پرداز تحلیل گفتمان انتقادی است. فوکو به دیوانگی، بیماری و زندان پرداخته است، اما آیا کودکی به صورت جسته گریخته در آراء و مکتوبات او دیده نمی شود؟ به همین دلیل سعی شده است تا از شیوه مسئله سازی فوکو در راستای بازسازی جایگاه کودکی بر مبنای رویکرد تحلیل گفتمان فوکویی استفاده شود. رویکرد تحلیل گفتمان علاوه بر اینکه نظریه قلمداد می شود به مثابه روش نیز می تواند تحقیقات را روش مند سازد. دو سنگ بنای تحلیل گفتمان فوکویی را طرد و تاریخیت تشکیل می دهند. در دوره های مختلف تاریخی؛ پیشامدرن، مدرن و پسامدرن، طرد کودکان از امور عقلاء که در اینجا بزرگسالان جامعه هستند، اشکال متفاوتی به خود گرفته است. در دوره پیشامدرن، کودکان معمولاً بزرگسالانی کوچک بودند که در همه امور دخالت داده می شدند. در نظام دانایی مدرنیته مبتنی بر ایدئولوژی روان شناسی رشد پیاژه، مفهوم کودکی و مقتضیات آن اعم از اجبار در ورود به مدرسه و طرد از دنیای بزرگسالان به شیوه های مختلف برجسته شد. طرد کودکان در نظام دانایی دوره پسامدرن، دگردیسی دیگری پیدا کرده است. در نظام دانایی پسامدرنیته به سبب اتفاقاتی که در دنیای ارتباطات و توسعه اتفاق افتاده است، کودکان بسیار سریع تر از دوره مدرن، کودکی خود را پشت سر می گذارند و وارد دنیای بزرگسالی می شوند. این روایت فوکویی از کودکی نشان می دهد که کودکی اتفاقاً مفهومی که ریشه در گذشته داشته باشد، نیست و ساخته و پرداخته دوران مدرن است.

از نگاه بسیاری از صاحب نظراتی که به مطالعه انقلاب اسلامی سال 1357 ایران پرداخته‌اند، عامل رهبری (Leadership)واجد یک نقش محوری درمیان سایر عوامل بوده است. تاکید براین امر باعث شده است که یکی از معیارهای مقوله‌بندی تبیینهای صاحبنظران و پژوهشگرانی که به مطالعه این انقلاب پرداخته‌اند، نقش رهبری باشد. بعلاوه چنین تاکیدی هر محققی را برآن می‌دارد تا از ارزیابی نقش رهبری در پیروزی انقلاب غافل نشود و جایگاه مناسبی را در چهارچوب تبیینهای علی خود بدان اختصاص دهد.درمیان پژوهشگرانی که چهارچوب نظری خود را برنقش رهبری متمرکز کرده‌اند، توجه به پیامهایی که از جانب رهبر یک انقلاب صادر می‌شود، اهمیتی فوق‌العاده دارید؛به گونه‌ای که برای مثال، نظریه پردازان، پیروزی انقلاب اسلامی سال 1357 ایران را بدون وجود نوارهای صوتی و نامه‌هایی که حاوی پیامهای رهبر انقلاب بود، غیرممکن ارزیابی می‌کنند. باتوجه به چنین تبیینهایی، هر محققی باید جاری درخوری را در بررسی انقلاب اسلامی ایران به نقش رهبری اختصاص دهد و از طریق ارزیابی سخنرانیها و پیامهای حضرت امام، نمای روشنی از عوامل ذهنی که پیروزی این انقلاب را تسریع کردند، در معرض دید مخاطب قرار دهد.

سنجش نگرش با تحلیل داده ها به پایان نمی رسد بلکه آغاز راهی است که بتوان کیفیت گویه های نگرش سنجی را افزایش داد و فرصتی فراهم کرد تا خطای اندازه گیری را کاهش داد. در این پژوهش تفاوت بین دو نظریه کلاسیک اندازه گیری (CTT) و نظریه سؤال- پاسخ (IRT) در تعیین ویژگی های روان سنجی داده های حاصل از افکارسنجی مطالعه شده است؛ قبل از ارائه نتایج تحلیل های مربوط به این دو نظریه به منظور بررسی روایی و نیز ساخت و تأیید ابزار از تحلیل عامل اکتشافی (EFA) و تحلیل عامل تأییدی (CFA) نیز بهره برده شده است. موضوع موردمطالعه، داده های واقعی مربوط به افکارسنجی 3684 نفر از اقشار مختلف مردم درخصوص برنامه های تلویزیونی بوده است. یافته ها حاکی از آن است که هر دو نظریه کلاسیک و سؤال- پاسخ می توانند اطلاعات مشابهی درباره گویه های مقیاس در ارتباط با خصیصه مکنون مورد اندازه گیری ارائه دهند، اما دو نظریه اندازه گیری تصاویر متفاوتی از دقت مقیاس ها به دست می دهند. به طور کلی، نظریه سؤال- پاسخ، هم اطلاعات غنی تری درباره دقت اندازه گیری و هم پیشنهاد های روشن تری برای بهبود مقیاس ارائه می دهد.

این پژوهش کیفی، به دنبال پاسخ این سوال است که مهم ترین مضامینی که سازمان صداوسیما می تواند در تولید انواع برنامه های اقناعی خود با هدف ترغیب مخاطبان به خرید و حمایت از کالای ایرانی، به آنها توجه کند، چیست؟ پژوهش، تبلیغات تجاری صداوسیما را به دلیل ماهیت تولید آنها مدنظر قرار نداده، هرچند بخشی از مضامین به این تولیدات قابل تعمیم است. جامعه آماری پژوهش، نخبگان ارتباطات، روانشناسی و تبلیغات هستند که با نمونه گیری هدفمند،7 عضو انتخاب کردند و با روش مصاحبه عمیق با آنها، اطلاعات گردآوری شد و در90 مضمون اصلی خلاصه گردید. بر اساس نتایج پژوهش، سازمان صداوسیما در امر ترغیب مخاطبان به خرید و حمایت از کالای ایرانی دارای راهبرد از پیش طراحی شده و مشخص، نبوده و با سیاست های تجاری و با برخوردی کلیشه ای، سهم کمی از تولیداتش را به برنامه های اقناعی به منظور ترغیب مخاطب به حمایت از کالای ایرانی بر اساس دو عنصر استدلال و آگاهی بخشی اختصاص داده است و بیشتر تولیداتش از نوع برنامه های تهییجی تجاری بوده است. صداوسیما می تواند با صداقت و عدم سوگیری جناحی در تولیداتش، اعتبار و اعتماد خود نزد مخاطبان را افزایش داده و با تعدیل سیاست های تجاری خود، با برنامه های ترغیبی بر اساس دو عنصرآگاهی و استدلال، مخاطبان را به خرید و حمایت از کالای ایرانی ترغیب نماید و اطلاع رسانی دقیق در حوزه کسب وکار، تلاش در ایجاد عدالت و ثبات اقتصادی، شفاف سازی فضای تولید، کمک به افزایش کیفیت کالاهای ایرانی با معرفی و ایجاد فضای رقابتی یکسان برای تولیدکنندگان و حمایت از تولیدی های کوچک و متوسط را در اولویت برنامه سازی خود قرار دهد.

مهم ترین نکاتی که در تعریف توسعه فرهنگی باید مد نظر داشت عبارت است از:  اولاً باید توسعه فرهنگی را یک مقوله ارزشی به شمار بیاوریم، ثانیاً باید آن را جریانی چند بعدی و پیچیده بدانیم و ثالثا در بررسی موضوع توسعه فرهنگی و پرداختن موانع آن در ایران، به سه پارادایم ایرانی, اسلامی و غربی،  باید به گونه ای عمل نمود که علاوه بر حفظ ذخایر فرهنگ غنی ایران و اسلام، از غافله مدرنیته عقب نمایم. اساساً فرهنگ یکی از مهم ترین عوامل تحقق توسعه است، و از این رو، توسعه فرهنگی، هم یکی از پیش شرط های بنیادی تحقق توسعه و هم یکی از آرمان های بنیادی توسعه در هر جامعه است؛ از همین رو بیشتر صاحب نظران توسعه، از جمله کارگزاران و مسئولان سازمان ملل متحد، تأکید خاصی بر توسعه فرهنگ به عنوان یکی از مهمترین عوامل تحقق توسعه دارند. در این مقاله ضمن تعریف و ویژگی های فرهنگ به تعاریف توسعه و مفهوم توسعه فرهنگی پرداخته شده و جهت تبیین چارچوب نظری  باتوجه به اینکه ساختارهای فرهنگی الویت بر دیگر ساختارهای توسعه دارد نظریات مربوطه لحاظ گردیده است و نیز تقابل سنت و توسعه فرهنگ و همچنین علل توسعه نیافتگی فرهنگی در کشور مورد بررسی قرار گرفته است و در ادامه به تنش میان توسعه به عنوان عنصر تغییر در جامعه، و فرهنگ به عنوان عنصر مقاومت در جامعه، پرداخته شده و نگارنده به چگونگی تغییر فرهنگ در جامعه نگاهی تخصصی داشته است.