درخت حوزه‌های تخصصی

ارتباط یکی از ویزگی های مهم جامعه انسانی در همه دوران هاست و رشد و گسترش آن در دوران ما چنان سریع و بی سابقه بوده است که صاحبنظران آن را فصل ممیز جامعه معاصر از همه دوران ها و جوامع پیش از این دانسته اند و عصر ما را عصر ارتباطات نامیده اند . چنین جایگاهی ، به طور طبیعی موجب پیدایش حجم عظیمی از مطالعات و بررسی های علمی و اجتماعی در خصوص ابعاد گوناگون این پدیده پیچیده شده و از آنجا که هر گونه ارتباط بر ارکان چهار گانه فرستنده گیرنده ،پیام و ابزار انتقال پیام استوار بوده است ، مطالعات و تحقیقات مرتبط با این حوزه نیز عمدتا حول این چهار محور شکل گرفته است از میان این ارکان ، شاید بتوان گیرنده پیام یا مخاطب را مهم ترین رکن دانست . چرا که هر گونه ارتباط ، با هدف تاثیر گذاری بر مخاطب صورت می گیردو لازمه تحقق هر هدفی که از طریق ایجاد ، گسترش ، تنوع و تکثر رسانه ها در دنیای ما دنبال می شود ، برقراری ارتباط با مخاطب است . از این رو شناخت مخاطب لازمه نیل به اهداف فرهنگی ، سیاسی ، اقصادی و اجتماعی خاصی است که صاحبان و سیاستگزاران رسانه ها در صدد دستیابی به آنها هستند زیرا مخاطبان امروز انتخاب گرند و گستره وسیع شبکه های مختلف رسانه ای قدرت انتخاب انان را بالا برده و در چنین شرایطی اعتبار رسانه تا حدود زیادی به میزان رضایت و اقتاع مخاطبان وابسته است .نشریه پژوهش و سنجش به منظور ایفای رسالت علمی پژوهشی و رسانه ای خود این شماره را به بحث درباره مخاطب و رسانه اختصاص داده و کوشیده است با استفاده از دیدگاه های اساتید و کارشناسان درون و برون سازمانی ، در تنویر ابعاد گوناگون این حوزه مطالعاتی مشارکت نماید. امید است مجموعه مقالات این شماره که در سه عنوان مخاطب شناسی و نظریه ها ، مخاطب شناسی و کارکردها و مخاطب شناسی و فناوری سازماندهی شده است ، مورد استفاده اساتید مدیران ، برنامه سازان پژوهشگران و دانشجویان علاقه مند به این حوزه قرار گیرد.

مولف درابتدا به تعریف سه مقوله کودک، تلویزیون و آموزش می‌پردازد و سپس به بررسی انگیزه تماشای تلویزیون در کودکان اشاره‌کرده و نظریه ویلبرشرام را دراین باره تشریح می‌کند. وی در ادامه می‌کوشد تابه این پرسش پاسخ دهد که کودکان چه وقت و چه قدر تلویزیون تماشا می‌کنند؟ به چه نوع برنامه‌هایی بیش‌تر علاقه دارند و اهمیت تاثیر تلویزیون برآنان، تاچه حد است؟ پیچیدگی تاثیر تلوییون برکودکان و میزان دانستنی‌های کودک، تاثیر تلویزیون بر ارزش‌ها و نقش آن در الگوسازی کودکان از مباحث دیگر این مقاله است. در پایان نیز به وظایف سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی‌ ایران، محققان و برنامه‌سازان کودک وهم‌چنین آموزش‌ و پژوهش‌های مربوط به این زمینه، اشاره شده است.

جهانی شدن از دید نگارنده ادغام بازارهای جهانی درزمینه تجارت و سرمایه‌گذاری مستقیم و جابه‌جایی و انتقال سرمایه، نیروی کار و فرهنگ در چارچوب سرمایه‌داری و آزادی بازار و نهایتا سر فرود آوردن جهان در برابر قدرت سرمایه‌داری جهانی است. ظهور این فرایند به تعیین حاصل واقعیت‌های تاریخی، جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی است که فهم درست آن بدون درک صحیح این واقعیت‌ها امکان‌پذیر نیست. نگارنده ضمن بررسی این واقعیت‌ها به نقش برجسته رسانه‌ها به منزله مهم‌ترین ابزار جهانی شدن اشاره می‌کند و در پایان به بررسی تاثیر این ارتباط وثیق جهانی شدن و رسانه بر پژوهش‌های رسانه‌ای می‌پردازد.

جهانی‌شدن عمدتا به منزله روندی پرشتاب از تعاملات اقتصادی مابین فرهنگ‌ها و کشورها تلقی می‌شود که توسط نظامی عظیم از فناوری ارتباطی مدرن حمایت می‌گردد. در گسترش روند جهانی شدن دونهاد بین‌المللی یعنی بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول مسئولیتی اساسی داشته‌اند. کشورها تحت فشار رقابت در عرصه اقتصاد جهانی، از این موسسات و افراد خارجی می‌افتد. در مقابل روند تخریبی جهانی شدن که این موسسات، بانک‌ها و شرکت‌های چند ملیتی آن را رهبری می‌کنند، جنبش بشر دوستی خود را متعهد ساخته که برای سی‌سال آینده در جهت آفرینش یک ملت انسانی جهانی کار کند،‌ملتی جهانی که در آن تفاوت‌های فرهنگی، به جای محو شدن، تبدیل به ارزش شوند. پدیده جهانی‌شدن فرصتی برای تبادل اندیشه، اعتقادات، باورها و الگوی فرهنگی به وجود آورده است و به همه نشان داده است که تفاوت‌های انسان‌ها در مقابل تجارب و آرزوهای مشترکشان بسیار اندک‌اند.