جامعه شناسی

نمایش ۵٬۲۰۱ تا ۵٬۲۲۰ مورد از کل ۱۷٬۶۸۳ مورد.

۵۲۰۱.

تأثیر اندیشه های جامعه شناختی ""ضیا گوک آلپ"" بر شکل گیری پایه های نظری جمهوری نوین ترکیه

نویسنده: محمد توکل نسیم تراب نژاد

منبع: پژوهش ملل دوره اول خرداد ۱۳۹۵ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: جامعه شناسی دورکیم ترکیه ناسیونالیسم ضیا گوک آلپ

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۴۲۹ تعداد دانلود : ۲۶۳۲

ضیا گوک آلپ متفکر ترکی که در سیاست نیز پیشگام بود دیدگاه خود را پیرامون ناسیونالیسم ترکیه با اقتباس از جامعه شناسی دورکیم خصوصاً با اخذ مفهوم همبستگی جمعی او فرموله کرد. او تمامی شرایط، ویژگی ها، مشکلات و مسائل امپراطوری عثمانی را با رویکرد جامعه شناختی دورکیم به صورت نظام مند مورد بررسی قرار داد و در راستای این هدف جامعه شناسی را به عنوان یک علم وارد ترکیه کرد. گوک آلپ ابتدا شکست امپراطوری عثمانی را بوسیله ی تمایز میان فرهنگ و تمدن توضیح داد و سپس راه احیای ملتی نوین را که متشکل از آرمان ترک گرایی، اسلام گرایی و نوگرایی باشد ارائه کرد. در واقع تعریف گوک آلپ از ناسیونالیسم ترکی معادل با درک دورکیمی او از فرهنگ است. در این مقاله با مروری بر منابع ترکی و استفاده از روش های توصیفی-تحلیلی به شرح اندیشه های جامعه شناختی سیاسی ضیا گوک آلپ و چگونگی تأثیرپذیری او از جامعه شناس فرانسوی امیل دورکیم در بنیان گذاری ناسیونالیسم ترکیه ی نوین می پردازیم.

۵۲۰۲.

بررسی تداوم و تغییر ازدواج خویشاوندی و ازدواج تنظیم شده در استان کهگیلویه و بویراحمد(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: فاطمه ترابی فرزاد قربانی محمدرضا برومندزاده

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال دهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۲)

کلیدواژه‌ها: ازدواج خویشاوندی کهگیلویه و بویراحمد تغییرات خانواده الگوهای ازدواج ازدواج تنظیم شده

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۳ تعداد دانلود : ۱۲۲۱

جامعه آماری در این پژوهش همه افراد در شرف ازدواج استان کهگیلویه و بویراحمد است، تعداد نمونه مورد بررسی 400 نفر و ابزار مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. یافته ها نشان می دهد که در بین متغیرهای مستقل، فقط متغیر اولویت ارزشی دارای اثر معناداری بر نحوه انتخاب همسر (انتخاب آزادانه یا تنظیم شده) مردان هستند و هیچکدام از این متغیرها بر نحوه انتخاب همسر زنان اثری ندارند همینطور هیچ یک از این متغیرها جز متغیر اولویت ارزشی، اثر معناداری بر نسبت با همسر (خویشاوندی یا غیر خویشاوندی) مردان نداشته اند. ولی برای زنان متغیرهای اولویت ارزشی، سن ازدواج و تحصیلات و اشتغال دارای اثر معنادار بوده است. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان می دهد که با کنترل سایر متغیرها برای زنان، فقط متغیر وضعیت اشتغال و اولویت ارزشی اثر معنادار خود را حفظ کردند. نتایج نشان می دهد الگوی ازدواج خویشاوندی تداوم، ولی ازدواج از پیش تنظیم شده در بین بعضی زیرگروهها دچار تغییر و تحولاتی شده است.

۵۲۰۳.

بررسی ارتباط بین ابعاد مختلف دینداری و سلامت اجتماعی دانش آموزان (نمونه مورد مطالعه دانش آموزان دبیرستان های شهر دهاقان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: زهرا علی زاده زینب اکبری الهام صالحی مبارکه افسانه واحدی دهکردی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال دهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: سلامت اجتماعی دینداری اعتقادی دینداری پیامدی دینداری مناسکی دینداری تجربی دینداری عاطفی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین

تعداد بازدید : ۱۱۷۳ تعداد دانلود : ۶۶۵

سلامت موضوعی مطرح در همه فرهنگ هاست و تعریف آن در هر جامعه ای تا اندازه ای به حس مشترک مردمان از سلامت و فرهنگ آنها باز می گردد؛ ولی معمولاً هر گاه از آن سخنی به میان آمده بیشتر بعد جسمانی آن مورد توجه بوده، در حالی که رشد و تعالی جامعه در گرو تندرستی آن جامعه از ابعاد جسمانی، روانی و اجتماعی است. پژوهش حاضر که با هدف بررسی ارتباط دینداری و سلامت اجتماعی در بین دانش آموزان دبیرستان های دهاقان است، یک پژوهش میدانی با تکنیک پیمایش است و برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی دانش اموزان دبیرستان های شهر دهاقان است که تعداد 367 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. در این پژوهش بر اساس نظریه های گلاک و استارک و کییز به بررسی ارتباط بین ابعاد مختلف دینداری یعنی دینداری اعتقادی، پیامدی، مناسکی، تجربی و عاطفی با سلامت اجتماعی دانش آموزان پرداخته شده است. یافته های پژوهش حاضر حاکی از ارتباط بین تمامی ابعاد دینداری و سلامت اجتماعی دانش آموزان است. در این میان قویترین متغیر بعد مناسکی (42/0) و ضعیف ترین متغیر بعد پیامدی (18/0) است.

۵۲۰۴.

تحلیل و بررسی رابطه ابعاد سرمایه فرهنگی و هویت ملی جوانان؛ (نمونه مورد مطالعه: جوانان 18 تا 29 سال شهر کرمانشاه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: هابیل حیدرخانی منصور حقیقتیان احمد آذین رضا اسماعیلی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال دهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: هویت ملی سرمایه فرهنگی سرمایه فرهنگی تجسم یافته سرمایه فرهنگی عینیت یافته سرمایه فرهنگی نهادینه شده

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۶۱ تعداد دانلود : ۱۴۸۷

هویت ملی در زمره موضوعاتی به شمار می آید که در تئوری ها و دیدگاه های گوناگون جامعه شناسی و مطالعات فرهنگی به دلیل قرابت و تداخل معنایی و مفهومی با پدیده های فراگیر نظیر بازنمایی، آگاهی، عضویت و تعلق جمعی، انسجام اجتماعی، نمادگرایی و معنا به عنوان تعیین کننده جهت گیری های شناختی، عاطفی و عملی افراد مورد توجه ویژه ای قرار گرفته و به شیوه های متفاوتی مفهوم سازی شده است. به همین جهت، اشتغال نظری و عملی به هویت، به مشخصه اساسی آثار نظری و تجربی در دوران معاصر درآمده است. پژوهش حاضر که با هدف رابطه ابعاد سرمایه فرهنگی و هویت ملی در بین جوانان 18 تا 29 سال شهر کرمانشاه است، از نظر نوع هدف یک بررسی کاربردی، از نظر وسعت پهنانگر، از نظر دامنه خرد و از نظر زمانی یک بررسی مقطعی است. روش این پژوهش روش میدانی با استفاده از تکنیک پیمایش، و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه است. همچنین حجم نمونه در این پژوهش 626 نفر از جوانان 18 تا 29 سال شهر کرمانشاه است. در جهت دسترسی به هدف اصلی پژوهش به بررسی و تحلیل ابعاد مختلف سرمایه فرهنگی چون سرمایه فرهنگی عینیت یافته، نهادینه شده و تجسم یافته به عنوان متغیرهای مستقل و رابطه آن با هویت ملی به عنوان متغیر وابسته پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان دهنده رابطه مثبت، مستقیم و معنادار بین متغیرهای مستقل و وابسته پژوهش است. بدین صورت که هرچه میزان سرمایه فرهنگی عینیت یافته (23/0)، سرمایه فرهنگی تجسم یافته (18/0)، سرمایه فرهنگی نهادینه شده (16/0) و میزان کل سرمایه فرهنگی (19/0) در بین جوانان بیشتر باشد گرایش به هویت ملی بیشتر می گردد.

۵۲۰۵.

بررسی رابطة جامعه پذیری جنسیتی و رفتار در دوراهی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصوره اعظم آزاده سعیده آرامی

منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان (مطالعات زنان سابق) دوره چهاردهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۴۶)

کلیدواژه‌ها: کلیشه های جنسیتی دوراهی اجتماعی جمع گرایی انتخاب عقلانی اخلاق مراقبت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۲۰

دوراهی اجتماعی موقعیتی است که اکثر افراد در زندگی اجتماعی خود با آن مواجه می شوند، به این معنی که می باید بین نفع فردی و کوتاه مدت و منافع جمعی و بلند مدت، یکی را برگزینند. این موقعیت ها علاوه بر زمان تعامل فرد با دیگر اعضای جامعه، در زندگی خانوادگی و در تعاملات اعضای خانواده با یکدیگر نیز موجود می باشند. چگونگی رفتار افراد در این موقعیت ها تحت تأثیر عوامل و انگیزه های خاصی می باشد که با توجه به آن ها افراد بین نفع فردی یا جمعی، به انتخاب می پردازند. در پژوهش حاضر جهت مطالعه جهت گیری های زنان در رابطه با موقعیت های دوراهی، با توجه به تجربه زیسته زنان شاغل در رابطه با امور مالی خانواده، پنج موقعیت دوراهی براساس سناریوسازی نظری طراحی شدند. چارچوب نظری پژوهش، ترکیبی از نظریة اخلاق مراقبت گلیگان، نقش های اجتماعی ایگلی، نظریة انتخاب عقلانی اجتماعی و نظریة بازی می باشد. با استفاده از روش پیمایش و از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، پرسش نامه ای در اختیار ۲۷۵ نفر از زنان شاغل شهرداری تهران، قرار داده شد. جهت تحلیل داده ها از آزمون های همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون لوجستیک چندوجهی استفاده شد. یافته ها نشان دادند متغیرهای مستقل پژوهش که عبارت اند از جامعه پذیری جنسیتی، اخلاق مراقبت، آگاهی از انتظارات نقش و جمع گرایی رابطة معناداری با رفتار افراد مورد مطالعه، در موقعیت دوراهی اجتماعی مدنظر داشته اند.

۵۲۰۶.

یادواره استاد جابر عناصری؛ چراغ دار حرمت آئین

نویسنده: فرزاد زادمحسن عصمت پیرحیاتی

منبع: فرهنگ مردم ایران بهار ۱۳۹۵ شماره ۴۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۷ تعداد دانلود : ۶۳۷

۵۲۰۷.

اولویت بندی ریسک های ناشی از تغییرات اقلیمی در کلان شهر تهران با روش فازی AHP و ارائه راهبردهای پیشگیری، کاهش اثرات و سازگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آزاده نوازی سمیرا نوازی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ششم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: راهبرد ریسک تغییر اقلیم محیط زیست شهری تحلیل سلسله مراتبی فازی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۱۹ تعداد دانلود : ۷۶۲

تشدید تغییرات اقلیمی در دنیا باعث بروز اثرهای جدی بر محیط زیست شهرها و وقوع خطرهای جبران ناپذیر می شود. پیش بینی 10 ساله تغییرات پارامترهای اقلیمی در کلان شهر تهران که همواره با مشکلات روزافزون زیست محیطی مواجه است، حاکی از آن است که میزان دما و بارش تا سال 2021 با شیب بیشتری نسبت به گذشته افزایش خواهد یافت که این تغییرات می توانند باعث بروز اثرها و ایجاد خطرهایی برای محیط زیست شهرها شوند. شناسایی اثرهای کنونی و آینده این تغییرات بر محیط زیست شهری می تواند به برنامه ریزی جهت کاهش ریسک ها و بهره مندی از فرصت ها بینجامد. در مطالعات قبلی مهم ترین ریسک های احتمالی تغییرات پارامترهای اقلیمی در شهر تهران شناسایی شده است و در این تحقیق تعداد 11 ریسک احتمالی متأثر از تغییرات دمایی و بارش در شهر تهران انتخاب شده و سپس با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی F-AHP به وزن دهی، رتبه بندی و اولویت بندی ریسک ها پرداخته شده است. سپس راهبردهایی به منظور پیشگیری، کاهش ریسک ها و سازگاری با تغییرات پارامترهای اقلیمی جهت بکارگیری در برنامه ریزی های 5 ساله شهر تهران ارائه شده است. این راهبردها با استفاده از ابزارهای سوات و ماتریس داخلی و خارجی تدوین شده و سپس به منظور کمی سازی استراتژی ها از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد، بهینه ترین راهبردها، گروه راهبردهای تدافعی می باشند.

۵۲۰۸.

ضرورت معرفی و درج جدول نشانه های آوایی در فصلنامه حوزه فرهنگ مردم

نویسنده: سید علیرضا هاشمی

منبع: فرهنگ مردم ایران تابستان و پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴۵ و ۴۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی ادبیات

تعداد بازدید : ۹۳۵ تعداد دانلود : ۳۲۵۰

۵۲۰۹.

فرهنگ پذیری و سازگاری در میان جوانان کرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر رستگار خالد مسعود سلمانی بیدگلی

منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال نهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۳۶)

کلیدواژه‌ها: سازگاری هویت ملی هویت قومی یکپارچه سازی فرهنگ پذیری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۹ تعداد دانلود : ۷۱۹

این مقاله درصدد بررسی اَشکال مختلف فرهنگ پذیری (یکپارچه سازی، قومی، ملی و پراکنده) و سازگاری (روانی و فرهنگی-اجتماعی) و رابطه ی آن ها با هم در میان جوانان کُرد است. جامعه ی آماری جوانان بین سنین 18 تا 29 سال کُرد در شهر های کرمانشاه و جوانرود می باشد. روش تحقیق پیمایش و تکنیک جمع آوری داده پرسش نامه است. رویکرد بررسی، فرد محور (تحلیل خوشه) و متغیر محور (تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل رگرسیون) است. نتایج حاصل از تحلیل خوشه را نیم رخ های فرهنگ پذیری نامیدیم، که نیم رخ قومی شامل 30 درصد از پاسخگویان، نیم رخ ملی شامل 5/24 درصد از پاسخگویان، نیم رخ یکپارچه سازی شامل 5/34 درصد از پاسخگویان، و نیم رخ پراکنده شامل 11 درصد از پاسخگویان است. با تحلیل رگرسیون آشکار شد که وجود توامان فرهنگ ملی و قومی باعث سازگاری روانی و فرهنگی-اجتماعی بیشتری می شود. جهت گیری قومی، سازگاری روانی را بیشتر می کند و در سازگاری فرهنگی-اجتماعی تاثیر زیادی ندارد. تاثیر جهت گیری ملی در سازگاری فرهنگی-اجتماعی با جهت گیری قومی تفاوت چندانی ندارد.

۵۲۱۰.

بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی م ؤثر بر مصرف انرژی خانوار پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها (مطالعه موردی: شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نعمت الله اکبری هوشنگ طالبی اعظم جلایی

منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۶۴)

کلیدواژه‌ها: مصرف انرژی خانوار پایگاه اقتصادی - اجتماعی شهر اصفهان قانون هدفمندسازی یارانه ها فرهنگ زیست محیطی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۸۹ تعداد دانلود : ۶۳۰

بخش خانگی در میان بخش های اقتصادی کشور، از بزرگ ترین مصرف کنندگان نهایی انرژی است و شدت انرژی آن، برخلاف سایر بخش ها، روندی صعودی دارد. قانون هدفمندسازی یارانه ها از اقدامات اساسی دولت نهم است که از جمله اهداف اجرای آن، کاهش مصرف انرژی این بخش بوده است. بخش خانگی متشکل از گروه هایی است که به لحاظ ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی متفاوتند و به نظر می رسد تغییر یکسان قیمت دو حامل برق و گاز طبیعی در نتیجه اجرای این قانون برای تمامی این گروه ها، اثرات متفاوتی بر میزان مصرف هر گروه داشته باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ویژگی های اجتماعی (پایگاه اقتصادی-اجتماعی) و فرهنگی (فرهنگ زیست محیطی) مؤثر بر میزان تغییر مصرف برق و گاز طبیعی خانوارهای شهر اصفهان پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانه هاست. بدین منظور با کسب نظرات خانوارها و با استفاده از ابزار پرسشنامه، فرضیه های پژوهش بررسی شده اند. جامعه آماری شامل کلیه خانوارهای ساکن در مناطق پانزده گانه شهرداری اصفهان بوده است و نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شده است. حجم نمونه برای بررسی فرضیه های پژوهش، 145 خانوار بوده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد پایگاه اقتصادی-اجتماعی خانوارهای اصفهانی بر میزان صرفه جویی آن ها در مصرف انرژی (برق و گاز طبیعی) تأثیر معناداری نداشته است؛ در حالی که فرهنگ (زیست محیطی) خانوارها، تأثیر منفی معناداری داشته است.

۵۲۱۱.

ارتقاء سطح تعهد سازمانی در سازمان های مردم نهاد: تبیین نقش راهبردیِ رضایت شغلی از طریق مدل معادلات ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین صمدی میارکلایی حمزه صمدی میارکلایی

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: رضایت شغلی نهاد اجتماعی تعهد سازمانی جمعیت هلال احمر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۴۶ تعداد دانلود : ۵۳۲

هدف از این پژوهش بررسی و تبیین تاثیر رضایت شغلی بر تعهد سازمانی کارکنان صنایع نساجی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران می باشد. روش تحقیق حاضر توصیفی- پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. پایایی سوالات با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ تعیین شد و روایی پرسشنامه ها بوسیله خبرگان مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی مورد تائید قرار گرفت. هم چنین بر اساس نتایج، مسیر ارتباط متغیرهای این پژوهش تائید و نتایج پژوهش با استفاده از روش آماری مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که میان کارکنان جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران رضایت شغلی پیش بینی کننده معنی داری برای تعهد سازمانی کارکنان و ابعاد آن است. امروزه سازمان ها برای بهبود عملکرد و اثربخشی نیازمند به کارکنان متعهد هستند تا به اهداف خود در جهت رشد و بهره وری برسند، از این رو باید حرکت و توجه بیشتر به سمت رضایت شغلی بیشتر در کارکنان از وظایف اصلی سازمان ها باشد.

۵۲۱۲.

بررسی عوامل اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر سن ازدواج در ایران: یک مطالعه میان استانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم التجایی مینا عزیززاده

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۲۱)

کلیدواژه‌ها: بیکاری تورم تعیین کننده های ازدواج مطالعه میان استانی مدل داده های پانل

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۵۹ تعداد دانلود : ۳۱۲۳

تغییرات صورت گرفته در حوزه ازدواج و خانواده همانند بسیاری دیگر از جنبه های زندگی اجتماعی انسان، یک واقعیت انکارناپذیر زندگی در دنیای مدرن است. نوسازی و توسعه اقتصادی- اجتماعی از عوامل اصلی این تغییرات است. هدف این مقاله بررسی تأثیر عوامل اقتصادی و فرهنگی بر سن ازدواج در استان های مختلف کشور است. این عوامل عمدتاً عبارتند از: بیکاری، تورم، رشد مخارج خانوار، سطح درآمد استان و تحصیلات. نتایج حاصل از یک مدل داده های پانل روی 28 استان ایران طی دوره 1383 تا 1393 نشان می دهد که متغیرهای تورم و بیکاری با افزایش خود موجب افزایش سن ازدواج مردان و زنان می شوند. در مدلی که به جای تورم از رشد مخارج خانوار استفاده می شود نیز این متغیر رفتاری شبیه تورم، ولی کمی ضعیف تر، در تأثیرگذاری بر سن ازدواج دارد. متغیرهای تحصیلات و سطح درآمد استان، آثار معناداری از خود نشان ندادند. بنابراین با توجه به این نتایج می توان گفت برای حل یک مسئله اجتماعی به نام بالا رفتن سن ازدواج، باید به بهبودی شرایط اقتصادی به شکل کاهش تورم و بیکاری همت گماشت.

۵۲۱۳.

بررسی جامعه شناختی خانه های دوم در ایران و بررسی پیامدهای آن (مطالعه موردی شهرستان فراهان) .اباذر اشتری مهرجردی ، حسین میرزایی سید احمد فیروزآبادی ، حسین ایمانی جاجرمی.(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اباذر اشتری مهرجردی حسین میرزایی سید احمد فیروزآبادی حسین ایمانی جاجرمی

منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی خانه دوم مهاجرت فصلی معکوس روش تماتیک

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۵۳ تعداد دانلود : ۷۵۶

امروزه شهرهای بزرگ در نتیجه مهاجرت مشکلات زیادی دارند. در مقابل، امکانات برخی گروه ها و قشرها باعث شده آنها به دنبال فضایی برای گذران اوقات فراغت خود و خانواده باشند که از مسائل و مشکلات شهری به دور بوده و با ارزش های والدین خانواده نزدیک تر باشد. این تحرک به شکل گیری موج شهرنشینی دیگری در خارج از قلمرو شهرها و ایجاد خانه های دوم در روستاهای خوش آب وهوای نزدیک شهرهای بزرگ از جمله اراک منتج شده است. در این مطالعه از نظریات مهاجرت معکوس و سبک زندگی بهره برده ایم. در این مطالعه از قالب روشی آمیخته هسه بایبر بهره برده و روش کیفی اساس کار بوده و روش کمی در کنار آن استفاده شده است. جامعه آماری، بخش مرکزی شهرستان فراهان شامل 32 روستا که با تمام شماری به روش ترکیبی ارزیابی شدند. نتایج مطالعه حاکی از آن است که خانه های دوم بیشتر در روستاهای فارس زبان گسترش یافته. مالکان ساکن قم و اراک (کمتر از50 درصد) تعطیلات آخر هفته و مناسبت ها درحالی که ساکنان تهران (بیش از 50 درصد) تنها در مناسبت ها مراجعه می کنند. لوازم موجود و چیدمان همه منازل ترکیبی از سنتی و مدرن است، تقریباً همه خانه ها در 5 تا 10 سال قبل ایجاد شده اند. حدود 10 درصد مالکان زن بوده، پایگاه اقتصادی اجتماعی اغلب آنها متوسط و بالا بوده، حدود دوسوم بیش از 50 سال سن دارند، 90 درصد دارای لیسانس و کمتر بودند. همه مالکان با ساکنان نسبت فامیلی داشتند، دوسوم اعلام کردند پوشش آنها بهتر از پوشش شهری آنها برای تمایز و نشان دادن تمکن مالی است. در برخی روستاها ایجاد خانه های دوم باعث بروز تشنج و اختلاف میان ساکنان شده و در برخی اثرات اجتماعی فرهنگی مثبتی چون ایجاد اتحاد و همدلی و جلب مشارکت آنان در اقدامات روستا داشته است. تم های استخراج شده شامل دستیابی به ارزش ها و نیازهای فرامادی بازگشت به هویت نمایش یا اثبات منزلت بالا احساس یا ابراز تمایز مصرف بر مبنای مد و ذائقه همه چیزپسند بوده است.

۵۲۱۴.

بررسی ارتباط بین اشکال سرمایه و شادی در بین حاشیه نشینان و غیرحاشیه نشینان (مورد مطالعه: شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد عباس زاده داوود قاسم زاده نوشین صالح

منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: سرمایه اقتصادی سرمایه اجتماعی شادی حاشیه نشینی سرمایه فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۳۰ تعداد دانلود : ۵۱۴

در دهه های اخیر پژوهش در ابعاد و زوایای مثبت زندگی انسان ها رو به فزونی نهاده و بی تردید یکی از مهم ترین زمینه های زندگی بشر امروز شادی و شادکامی است. در پژوهش حاضر میزان شادی حاشیه نشینان و غیرحاشیه نشینان تبریز و رابطه آن با اشکال سرمایه بررسی شده. در این پژوهش از روش پیمایشی در بین 300 نفر (با فرمول کوکران) که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند و برای اندازه گیری میزان شادی از پرسشنامه شادی آکسفورد استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که میزان شادی در بین افراد مورد مطالعه در حد متوسط رو به بالاست و اشکال سرمایه (اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی) رابطه معناداری با شادی دارند. همچنین نتایج حاصل از رگرسیون نشان می دهد که متغیرهای مستقل واردشده به مدل پژوهش 14 درصد از واریانس شادی را تبیین می کنند. نتایج نشان می دهد که سرمایه اجتماعی و فرهنگی نقش اساسی بر میزان شادی دارند. در کل برای افزایش شادی و بالا بردن بهزیستی ذهنی افراد مورد مطالعه توجه سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها باید بیشتر روی سرمایه اجتماعی و فرهنگی متمرکز بشود. هرچند براساس یافته ها، سرمایه اقتصادی نیز تعیین کننده است.

۵۲۱۵.

تأملی بر نسبت فمینیسم با انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرگس نیکخواه قمصری

منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال دهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: فمینیسم زنان گفتمان انقلاب اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۹۳۵

در تاریخ ایران معاصر، زنان برای تغییر وضعیت خود بارها به اقدامات جمعی دست زده اند، اما فقط در جریان انقلاب سال 1357 بود که مشارکت آنها سیمایی متفاوت یافت، تاآنجاکه به منزلة شاخصه انقلاب مطرح شد. ازآنجاکه خواسته های زنان، به مثابة یکی از متغیرهای اصلی، توجه پژوهشگران و نظریه پردازان نسل چهارم انقلاب را به خود معطوف کرده است، شناسایی نسبت این مشارکت گسترده با گفتمان فمینیستی در آستانة انقلاب اسلامی ضروری می نماید. ازاین رو، نوشتار حاضر بر آن است تا نشان دهد در جریان منازعات گفتمانی، کدام گفتمان توانست در جایگاه گفتمان مسلط، مشارکت گستردة زنان در مبارزه های انقلابی را رقم زند. به بیان دیگر، واکاوی نقش گفتمان فمینیستی در حضور متفاوت زنان، که نه با سیمای زن سنتی نسبتی داشت و نه با آرمان های گفتمان مدرنیزاسیون پهلوی، هدفی است که مقالة حاضر، در امتداد آن، به مطالعة گفتمان های سنتی، مدرنیزاسیون و مقاومت (مارکسیست، ملی گرا و انقلاب اسلامی) می پردازد. مبتنی بر امکانات مفهومی روش تحلیل گفتمان، یافته های این پژوهش حاکی از آن است که ازیک سو، خواسته های زنانه در نسبت با معنای مرکزی گفتمان های مقاومت، یعنی ضرورت واژگونگی روابط قدرت سیاسی، اساساً مسئله ای انحرافی تعریف شده و ازسوی دیگر، ناسازگی های مندرج در گفتمان مدرنیزاسیون، مخاطبان گفتمان فمینسیتی را دچار نوعی بی اعتمادی و سردرگمی درباب ارادة حکومت در رفع تبعیض واقعی علیه زنان و پاسخ به خواسته های فمینیستی آنها کرد و درنهایت، آنها را با معنای کانونی گفتمان مقاومت پیوند داد و از این رهگذر، وضعیتی را رقم زد که طیف وسیعی از زنان، بی هیچ دغدغة زنانه ای، به جریان مبارزات انقلابی بپیوندند.

۵۲۱۶.

بررسی انتقادی مقاومت در اندیشه میشل فوکو(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: حمید پارسانیا ظاهر یوسفی

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۲۷)

کلیدواژه‌ها: قدرت حقیقت مقاومت میشل فوکو مبانی انسان شناسی سوژه زدایی سیاست حقیقت اخلاق مقاومت

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی نظری فلسفه علوم اجتماعی

تعداد بازدید : ۲۵۷۸ تعداد دانلود : ۱۵۱۹

رهایی و مقاومت به مثابه هدف نهایی طرح های پژوهشی فوکو، مسئلة است که در عین اهمیت، کمتر بدان توجه شده است. این مقاله، پس از توصیف و تحلیل مقاومت از منظر فوکو، به نقد مبنایی آن بر بنیاد برخی مفروضات انسان شناسی مفروض در آن پرداخته است. ازآنجاکه سوژه زدایی یا نفی سوژه، کانون بحث مقاومت در اندیشه فوکو می باشد، مقاومت همچون سوژه بر محور های سه گانه حقیقت، قدرت و اخلاق دوران دارد. مقاومت چون کاربست نیرو، در مقابل قدرت و رژیم حقیقت آن است همچون قدرت دارای دو شکل ایجابی و سلبی است. شکل ایجابی مقاومت، که خارج از چارچوب سلطه به وجود می آید، از دید فوکو به صورت زیبایی شناسی خود ظهور می کند. اما جوهر مقاومت سلبی را نفی و امتناع از انقیادِ حاصل از رژیم حقیقت - قدرت و محدودیت های بر سازنده آن، در جهت نیل به رهایی و آزادی شکل می دهد که خود به دو صورت نظری و عملی قابل تقسیم است.

۵۲۱۷.

سنجش اندازه اثر تعیین کننده های گرایش به طلاق در پیمایش های انجام شده طی دوره 1394- 1374.(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمود مشفق

منبع: پژوهشنامه مددکاری اجتماعی پاییز ۱۳۹۵ شماره ۹ 1 - 41

کلیدواژه‌ها: فرا تحلیل اندازه اثر ساختار قدرت صمیمیت مهارت های ارتباطی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی مددکاری اجتماعی

تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۵۲۵

این مقاله به سنجش اندازه اثر تعیین کننده های گرایش به طلاق در پیمایش های منتخب طی دوره 1394- 1374 می پردازد. روش تحقیق فراتحلیل است محاسبه ضرایب اثر نشان می دهد که برخلاف پژوهش های قبلی که نشان دهنده آن بودند که عواملی نظیر درآمد و بیکاری از عوامل درجه نخست گرایش به طلاق بوده اند، در حال حاضر شکل توزیع قدرت در خانواده با ضریب اثر 8/0 مهم ترین عامل تعیین کننده طلاق شناخته شده و بعد از آن عواملی چون دخالت اطرافیان با ضریب اثر 71/0، رفتارهای خشونت آمیز با ضریب اثر 65/0 و مهارت های اجتماعی و ارتباطی با ضریب اثر 62/0 مهم ترین عوامل تعیین کننده طلاق در کشور هستند. با توجه به این که موازنه قدرت در خانواده ایرانی، دچار تغییرات اساسی شده است، مردان بایستی نقش تعیین کننده زنان در مدیریت و تصمیم گیری های خانوادگی را به رسمیت بشناسند. مددکاران اجتماعی با توجه به تغییرات ایجادشده در ساختار خانواده بایستی در زمینه حل و مدیریت تعارضات خانوادگی، زوجین را کمک کنند و از طریق مداخلات مددکارانه به موقع، به ترمیم روابط آسیب دیده در خانواده های در شُرُف طلاق بپردازند.

۵۲۱۸.

بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر هویت اجتماعی؛ (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شهر آبدانان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: جابر مولایی مهری مرادخانی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال دهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: هویت اجتماعی دانشجویان عوامل اجتماعی دختر

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۵۰ تعداد دانلود : ۷۳۴

این پژوهش به بررسی رابطه بین هویت اجتماعی و عوامل جامعه شناختی مؤثر بر آن در بین دانشجویان دختردانشگاه پیام نور آبدانان پرداخته است. پس از مرور مطالعات انجام شده، بر اساس نظریه ای مبتنی بر آرای گیدنز چهار فرضیه ارایه شد. این پژوهش با روش پیمایشی از نمونه ای با حجم 251 نفر از جمعیت 719 نفری دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شهر آبدانان جمع آوری شده است. روش نمونه گیری مطالعه مزبور تصادفی طبقه ای بوده است.یافته های پژوهش نشان می دهد که بین اعتقادات دینی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده، میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، احساس تعلق به خانواده وهویت اجتماعی رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد و همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که متغیرهای مستقل پژوهش در مجموع 53 درصدازتغییرات متغیر هویت اجتماعی را تبیین می کنند.

۵۲۱۹.

عوامل آرامش خانواده در سبک زندگی امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید معارف احمد قماشچی

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال نوزدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۷۴

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی استحکام خانواده مودت و رحمت انحطاط خانواده آرامش خانواده

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۸۴ تعداد دانلود : ۲۴۲۱

امروزه، یکی از آسیب های جدی فراروی جامعه ناپایداری و تزلزل در خانواده ها و فقدان آرامش و روابط مستحکم است که در صورت غفلت، ضربه های جبران ناپذیری بر پیکره ی جامعه ی اسلامی وارد خواهد کرد. حال آنکه تأسی به نمونه های خانواده ی تراز اسلامی به ویژه زندگی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) می تواند بسیاری از معضلات موجود در خانواده ها را مرتفع سازد. در این نوشتار، ابتدا با مروری اجمالی به چیستی «آرامش خانواده» از منظر قرآن کریم، با نگاهی اجتماعی و تکیه بر روش داده کاوی متون و تحلیل اسناد موجود در خصوص سبک زندگی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س)، مؤلفه های آرامش خانوادگی احصاء و تبیین می شود. از نگاه قرآن دو مؤلفه ی کلان «آرامش» و «مودت و رحمت» ارکان اساسی یک خانواده مستحکم هستند و بر همین مبنا مصادیق و زیرمؤلفه های مربوط به آرامش در زندگی خانوادگی حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) استخراج و تشریح شده است.

۵۲۲۰.

رابطة هدایت تشریعی با سیاست ها و چالش های جمعیتی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: سید مرتضی موسوی محمد جعفری

منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلیدواژه‌ها: افزایش جمعیت سیاست جمعیتی هدایت تشریعی چالش های جمعیتی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۵۰ تعداد دانلود : ۵۸۶

آموزه های هدایت تشریعی، که برای رساندن بشر به ساحل امن سعادت نازل شده اند، قلمروی به گستره همة افعال اختیاری انسان داشته و هر جامعه ای تنها با پیروی از این آموزه ها، به سعادت حقیقی نائل می شود. سیاست گذاری جمعیتی، یکی از مصادیق رفتار اختیاری انسان است که باید رابطه آن را با مجموعه تعالیم هدایت تشریعی به درستی کشف کرد تا در پرتو آن، از آزمون و خطاهای سیاست های مادی گرایانه جمعیتی در امان ماند. با تکیه بر آموزه ها، معتقدیم بهترین سیاست جمعیتی، سیاستی است که در هماهنگی کامل با مجموعه آموزه های هدایت تشریعی الهی و برای افزایش جمعیت مسلمیانان تدوین شود. این نوع از سیاست جمعیتی، علاوه بر آنکه از پشتوانه اراده تکوینی و تشریعی خداوند برخوردار است، اجرای آن نیازهای مادی و معنوی انسان را به بهترین شکل پاسخ داده، چالش های گوناگون اجتماعی فراروی افزایش جمعیت را برطرف نموده یا به حداقل ممکن می رساند.

درخت حوزه‌های تخصصی