درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۰۶۱ تا ۱٬۰۸۰ مورد از کل ۳۳٬۸۴۴ مورد.
۱۰۶۱.

روند تحولات جمعیت بندر ترکمن طی سال های 75 - 1335 و افق آینده آن

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ۱۳۸۲ شماره ۲
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲۹ تعداد دانلود : ۱۱۹۱
شناخت و آگاهی از تغییر و تحولات جمعیتی جوامع، لازمه هر گونه برنامه ریزی برای آنهاست. چون تمامی جنبه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن جوامع با عدد جمعیت و ویژگی های ساختاری آن پیوند خورده است. این مقاله با هدف بررسی تحولات جمعیتی بندرترکمن به عنوان یکی از شهرهای کوچک اندام کشور صورت گرفته تا ضمن تحلیل روند این تحولات و بازشناسی علل و عوامل موثر در آن، از وضع موجود شناخت بهتری حاصل آید و بستری مناسب برای برنامه ریزی های آتی فراهم گردد. برای دستیابی به این هدف، ابتدا داده های آماری مربوط به شهر در کل دوره های سرشماری، استخراج و ضمن تهیه جداول، نمودارهای مربوطه به کمک نرم افزار Excel تهیه گردید سپس به کمک فرمول های متعدد جمعیتی به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شد. نتایج حاصله نشان می دهد که سیاست های ملی و گاه بین المللی بیشترین تاثیر مثبت یا منفی را در رشد و تحول ساختار جمعیتی این شهر بر جای گذاشته اند. به عبارت دیگر هنوز این شهر به نقش یابی و بلوغ کافی خود نرسیده و تحولات آن همواره در سایه توجهات دولت مرکزی یا اثرات غیرمستقیم سیاست های ملی بوده است. هماهنگی رشد جمعیت شهر با سایر نقاط شهری کشور، جوانی جمعیت، روند صعودی نسبت باسوادان، بیکاران و شاغلان بخش خدمات، سیر نزولی نسبت جنسی و نسبت شاغلان به ویژه در بخش صنعت از نتایج دیگر تحقیق است.
۱۰۶۲.

کاربرد مدل SWOT- QSPM در تدوین استراتژی توسعه گردشگری شهر کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی گردشگری تحلیل SWOT شهر کاشان مدل QSPM

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری گردشگری شهری
تعداد بازدید : ۲۵۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۷۲
گردشگری به عنوان یکی از مهمترین راههای توسعه و رشد اقتصادی در جهان به شمار می رود، ولی در ایران به دلایل فراوان هنوز جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است. در این میان، شهر کاشان علیرغم شرایط جغرافیایی و تاریخی مناسب و برخورداری از معماری اصیل ایرانی، خانه های تاریخی، مساجد، بازار، تپه های باستانی، صنایع دستی، آیین ها و مراسم خاص مانند: گلابگیری و قالی شویان و بسیاری جاذبه های تاریخی، فرهنگی و طبیعی دیگر، نتوانسته است هماهنگ با این قابلیت های بسیار بالا، صنعت گردشگری خود را متحول سازد. هدف این مطالعه، بررسی مزیت ها و محدودیت های توسعه کانون های گردشگری شهرکاشان و انتخاب استراتژی مناسب در جهت توسعه صنعت گردشگری منطقه است. این پژوهش که بر اساس مدل ترکیبی تحلیل استراتژیک SWOT و مدل برنامه ریزی استراتژیک QSPM است، به بررسی یافته های مطالعات کتابخانه ای و نتایج یک بررسی میدانی از طریق توزیع پرسشنامه بین گردشگران و همچنین مصاحبه با کارشناسان حوزه گردشگری پرداخته است. تحلیل های حاصل از مدل SWOT نشان می دهد که این شهر علی رغم برخورداری از ظرفیت تبدیل شدن به یک منطقه نمونه گردشگری در سطح ملی و بین المللی، تعدد تصمیم گیران، ضعف مدیریتی، فقدان ثبات در مدیریت گردشگری منطقه و همچنین نامناسب بودن زیرساخت های محیطی و کالبدی را به عنوان موانع اساسی در جهت رسیدن به این هدف در مقابل خود دارد. در عین حال، جدول اولویت بندی استراتژی های انتخاب شده QSPM بیانگر آن است که از میان پنج استراتژی برگزیده، استراتژی تأکید بر توسعه گردشگری فرهنگی- تاریخی به دلیل وجود مزیت های نسبی این نوع گردشگری در منطقه، نسبت به دیگر استراتژی ها از اولویت بالایی برخوردار است.
۱۰۶۳.

تحلیل عوامل موثر بر ایجاد پراکنده رویی در مناطق شهری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۱۹ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۹۰)

کلیدواژه‌ها: عوامل پراکنده رویی مناطق شهری ایران فرم شهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲۵ تعداد دانلود : ۱۳۹۳
هدف تحقیق، شناخت مهمترین عواملی است که در ایجاد پراکنده رویی در مناطق شهری ایران تاثیر گذار هستند. روش شناسی تحقیق، توصیفی تحلیلی است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مهمترین عوامل تاثیرگذار بر ایجاد و گسترش پراکنده رویی در مناطق شهری ایران به ترتیب عبارتند از فقدان مدیریت یکپارچه شهری، سکونتگاه های غیررسمی، سیاستهای دولت در بخش زمین و مسکن، طرحهای شهری، رشد جمعیت، سوداگر و بورس بازی زمین شهری، قوانین و مقررات شهری، رشد اقتصادی شهرها، تفرق سیاسی (به ویژه در مناطق کلانشهری)، تغییر سبک زندگی و تقاضا برای حومه نشینی، الگوی نظام کاربری اراضی شهری، ادغام روستاهای پیرامونی در بافت پیوسته شهرها، فرسودگی و زوال بافت مرکزی شهرها و در نهایت توپوگرافی محیط طبیعی شهر. نتایج حاصل از کاربرد روش تحلیل عاملی نشان داد که عامل 14 گانه فوق را می توان در پنج عامل اصلی تر شامل عوامل اقتصادی، سیاستهای شهری دولت، نظام مدیریت شهری، جمعیت و سبک زندگی مورد بررسی قرار داد. این پنج عامل در مجموع بیش از 90 درصد تغییرات متغیر وابسته تحقیق یعنی ایجاد و گسترش پراکنده رویی در شهرهای ایران را تبیین می نمایند.
۱۰۶۶.

سنجش تأثیرات اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی توسعه گردشگری (نمونه موردی شهر کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی فضایی سال دوم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: توسعه برنامه ریزی گردشگری شهر کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای اقتصادی
  3. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای سیاسی
  4. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای توسعه
تعداد بازدید : ۲۵۲۴ تعداد دانلود : ۱۳۴۳
امروزه صنعت گردشگری در دنیا، یکی از منابع مهم درآمد و در عین حال از عوامل موثر در تبادلات فرهنگی بین کشورهاست و به عنوان گسترده ترین صنعت خدماتی جهان حایز جایگاه ویژه ای است. حضور بازدیدکنندگان در هر کشوری بر الگوی زندگی افراد بومی تأثیر می گذارد. بازدید کنندگان نیز تحت تأثیر فرهنگ کشور میزبان و ارزش های موجود در آن قرار می گیرند. این صنعت می تواند موجب تغییرات اقتصادی و اجتماعی شود؛ در سایه گفتگو و ایجاد رابطه متقابل بین مردمان دو ناحیه، پیام صلح بدهد و از آن جا که این صنعت به ارائه خدمت متکی است می تواند موجب افزایش اشتغال و درآمد شود. در این پژوهش سعی شده است پیامدها و اثرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حاصل از توسعه گردشگری در این شهر بررسی و راهکارهایی مناسب برای توسعه هرچه بیشتر این اثرات با یک برنامه ریزی و مدیریت صحیح پیشنهاد می گردد. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی و تحلیلی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان و متخصصان سازمان ها و ادارات شهر کرمانشاه در زمینه صنعت گردشگری می باشد. به دلیل حجم کم، تمام جامعه آماری(50 نفر) به عنوان نمونه انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. روش گردآوری داده ها و اطلاعات در این پژوهش، روش کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات پژوهش از تحلیل رگرسیون خطی ساده استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که باتوجه به توانمندیهای شهر کرمانشاه توسعه گردشگری به ترتیب در توسعه اقتصادی و اجتماعی- فرهنگی شهر کرمانشاه تأثیر معنی داری داشته و به ترتیب 17 و 16 درصد تغییرات اقتصادی و اجتماعی به توسعه گردشگری بر می گردد.
۱۰۶۷.

انسان، محیط و روابط دیالکتیکی آن دو از منظر جغرافیای دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا (انجمن جغرافیایی ایران) سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۸۶ شماره ۱۴ و ۱۵

کلیدواژه‌ها: انسان جهان بینی اسلامی جغرافیای دینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲۴ تعداد دانلود : ۱۸۵۱
بیشتر معضلات زیست محیطی حال حاضر جهان ناشی از نوع روابط انسان با محیط و پدیده های آن است. به عبارتی جهان بینی انسان (فرد و یا جامعه) تعیین کننده مختصات رابطه ی انسان با محیط است. جغرافیای جهان بینی الهی که روابط دیالکتیکی دین و محیط را بررسی می کند در پی تغییر ماهیت رابطه مادیگرایانه و ناعادلانه انسان با محیط است. مطابق جهان بینی دینی، انسان ها و جوامع با زمینه قرار دادن ارزش-های دینی به عنوان اصول زیربنایی سیاست های محیطی بایستی در رابطه با محیط رفتاری متعادل و کمال گرایانه در پیش بگیرند. جهان بینی اسلامی نیز به عنوان یکی از انواع جهان بینی های الهی نسبت به جهان-بینی های مادی نگاه متفاوتی به انسان و محیط ـ دو شق بنیادین جغرافیا ـ و روابط آندو دارد. این جهان بینی جهت و ویژگی های رابطه ی انسان و محیط را با اعمال اصول عدالت، توازن، هماهنگی و اصلاح و عمران زمین معرفی می نماید.
۱۰۶۸.

تحلیل توزیع فضایی- مکانی خدمات بهداشتی- درمانی و مکان گزینی بهینه ی آن نمونه موردی: مراکز بیمارستانی شهرجهرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه بهار ۱۳۹۴ شماره ۳۸

کلیدواژه‌ها: بیمارستان سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) مکان یابی بهینه شهر جهرم مدل (AHP)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای پزشکی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری فضا و محیط شهری
تعداد بازدید : ۲۵۲۴ تعداد دانلود : ۸۵۵
شهر جهرم با جمعیّتی بالغ بر 129213 نفر به عنوان یکی از شهرهای متوسط کشور در جنوب استان فارس واقع شده است. این شهر از نظر دسترسی مطلوب به خدمات شهری خصوصاً خدمات درمانی با مشکل مواجه است. موضوع دسترسی به خدمات شهری از جمله مسائل مهمی است که ابعاد گوناگون امور شهری را تحت تأثیر قرار می دهد.هدف از این پژوهش شناسایی وضعیت موجود از نظر توزیع فضایی- مکانی خدمات بهداشتی- درمانی و مکان گزینی بهینه ی آن است. برای رسیدن به این هدف از سامانه ی اطلاعات جغرافیایی، نرم افزار Expert choice و Excleاستفاده شده است. لایه های مورد نیاز شامل، همجواری با کاربری های سازگار، دسترسی به شبکه ی ارتباطی، نزدیکی به ایستگاه های آتش نشانی، تراکم جمعیّت، فاصله از مراکز بیمارستانی موجود، فاصله از مسیل ها، فاصله از جایگاه های سوخت رسانی، فاصله از مراکز آموزشی، شیب زمین، نزدیکی به مرکز شهر و نزدیکی به فضای سبز در سامانه ی اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. مقایسه های زوجی به وسیله ی نرم افزار Expert choiceانجام گرفت و وزن معیارها مشخص و با ترکیب لایه های اطلاعاتی نقشه ی نهایی تهیه شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که مکان فعلی مراکز بیمارستانی شهر جهرم با معیارهای علمی و ضرورت های این کاربری مطابقت ندارد و نیاز کنونی شهر جهرم با توجه به سرانه های شهری حداقل 5 بیمارستان است.
۱۰۶۹.

برآورد حجم رواناب حوضه آبخیز رودخانه کشکان با استفاده از GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی ۱۳۸۱ شماره ۴۳

کلیدواژه‌ها: شبیه سازی مدل سازی رواناب بارندگی سیستم اطلاعات جغرافیائی همباران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲۳ تعداد دانلود : ۱۵۴۲
برآورد رواناب حاصل از بارشها ی جوی پایه و مبنای مطلاعات بسیاری از طرحهای مختلف توسعه و بهره برداری از منابع آب را تشکیل می دهد بنابراین اندازه گیری و محاسبه آن به دلیل تنگناهای محیطی همواره دارای مشکلات فراوانی می باشد بررسی مولفه اغلب روشها و مدل های هیدرولوژیکی نشان می دهند که به دلیل عدم دقت و یا فقدان داده های آماری در اثر تغییر پذیری الگوهایی بارش ودیگر مسائل محیطی ضرایب آنها بعضا دارای خطا می باشد امروزه با ترکیب مدل ها و روشهای تجربی در روش سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS می توان بسیاری از ضرایب مجهول آنها را جهت محاسبه رواناب به دست آورد برای بررسی این موضوع حوضه آبخیز رودخانه کشکان به مساحت 66/9275 کیلومتر مربع واقع در استان لرستان ناحیه جنوب غربی ایران به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است و برای دستیبای به اهداف آن نخست داده های بارندگی سالیانه به مدت 32 سال 1375-1343 استخراج شده و آنگاه جهت تحلیل مکانی داده ها با الگوریتم های GIS مدل نقشه های همباران تهیه شده است هدف از مطالعه آن آزمون نتایج این نقشه ها برای محاسبه بارندگی ناحیه ای و بارش موثر جهت بارگیری در مدل های شبیه سازی بارش رواناب می باشد بررسی نتایج این مطالعه نشان می دهد که ضریب همبستگی میان داده های محاسباتی و مشاهداتی ( بارندگی رواناب) سالیانه برای زیرحوضه های این منطقه بین 5/97 تا 99/99 در صد می باشد از این نظر الگوی نقشه های همباران باروش مذکور بعنوان مطمئن ترین شیوه جهت محاسبه بارندگی در مطالعات منابع آب توصیه میگردد
۱۰۷۰.

بررسی تحلیلی- تطبیقی شاخص های توسعه گردشگری الکترونیک در شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۶)

کلیدواژه‌ها: گردشگری مجازی مهارتهای دیجیتالی جامعه مجازی مناطق چهاردهگانه شهر اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲۱ تعداد دانلود : ۱۲۲۵
شهر اصفهان علی رغم جاذبه های متنوع فرهنگی، تاریخی، مذهبی و اکوتوریستی، جایگاه شایسته ای در عرصه بین المللی از لحاظ درآمدهای حاصل از گردشگری ندارد. بطور کلی آمار ها گویای جایگاه نازل صنعت توریسم در کشور و سهم یک درصدی ایران از سبد گردشگری جهانی است؛ که شهر اصفهان نیز از این قائده مستثنی نیست. بنابراین با توجه به جایگاه نامناسب ایران و شهر اصفهان در صنعت گردشگری به نظر می رسد توسعه گردشگری مجازی و زیرساختهای وابسته به آن بتواند خلاء موجود را تا حدی جبران نماید. پژوهش حاضر، ترکیبی از دو شاخه تخصصی گردشگری و فناوری اطلاعات و ارتباطات می باشد. روش غالب در این تحقیق، روش تحلیلی- می دانی است که با بهره گیری از مدل های کاربردی به امکان سنجی و چگونگی تحقق گردشگری مجازی بوسیله تکمیل دو نوع پرسشنامه (اول: بررسی شاخصهای شهروند الکترونیک در راستای تحقق گردشگری مجازی و دوم: بررسی میزان اعتقاد شهروندان به توسعه گردشگری مجازی) می پردازد. جهت تلفیق شاخص ها از نرم افزار SPSS و روشهای همبستگی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده این مسأله است که مناطق ۱۲ و ۲ به ترتیب دارای بالا ترین و پایین ترین سطح میانگین شاخصهای شهروند الکترونیک در بین مناطق چهارده گانه هستند. اما اختلاف بین مناطق از این حیث چندان زیاد نیست که این موضوع نشان می دهد شهر اصفهان از نظر شاخصهای سطح سواد الکترونیک در سطح متوسط قرار دارد. از طرف دیگر بررسی شاخصهای میانگین میزان اعتقاد به گردشگری مجازی نشان می دهد مناطق ۵ و ۶ بالا ترین میانگین اعتقاد به توسعه گردشگری مجازی را دارند و در کل شهر ۵/۵ درصد شهروندان در سطح پایین، 2/45 در سطح متوسط و 2/46 درصد در سطح بالای اعتقاد به گردشگری مجازی قرار دارند.
۱۰۷۱.

محاسبة دمای مؤثر استاندارد با طراحی نرم افزار سلامت (مطالعة موردی محاسبه دمای مؤثر در 130 ایستگاه سینوپتیکی کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی ۱۳۸۵ شماره ۵۷

کلیدواژه‌ها: دمای مؤثراستاندارد آشرا مدل شبکه های عصبی ایستگاه های سینوپتیکی کشور نرم افزار سلامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۷۳
دمای مؤثر استاندارد (SET) جامع ترین شاخص دمایی در ارتباط با فعالیت های انسانی است که تاکنون ارائه گردیده است. معمولاً برای پیدا کردن دمای مؤثر استاندارد یک مکان در یک لحظه خاص، از نمودار استاندارد دمای مؤثر که توسط موسسة آشرا طراحی گردیده است، استفاده می شود و برای محاسبة یک لحظه، حد اقل یک دقیقه وقت لازم است. هر گاه بخواهیم از آمار روزانه و ساعتی ایستگاه های سینوپتیکی برای دوره های حداقل چند ساله استفاده کنیم. روش مذکور به دلیل حجم زیاد داده ها زمان بر می باشد. بنابراین برنامه ای به زبان دلفی با بهره گیری از مدل شبکه های عصبی نگاشته شد. این برنامة محاسباتی توانست دمای مؤثر روزانه و ساعتی130 ایستگاه سینوپتیکی کشور که به روش ترسیمی بیش از 3000 ساعت وقت لازم داشت را در مدتی کمتر از یک ساعت انجام دهد. در طراحی این نرم افزار که به زبان دلفی نوشته شده از نرم افزارهای,Excel ,Access Data fit وMatlab نیز استفاده شده و دارای1540 خط برنامه است.
۱۰۷۲.

مکان یابی محل دفن بهداشتی زباله روستایی با استفاده از مدل فرایند شبکه ای تحلیل(ANP): مطالعه موردی نواحی روستایی شهرستان قوچان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدرس علوم انسانی-برنامه ریزی و آمایش فضا ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی۶۵)

کلیدواژه‌ها: تهران سنجش از دور MODIS آب قابل بارش کلی رادیوساوند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱۹ تعداد دانلود : ۱۳۱۷
در این تحقیق از روش شبکه ای تحلیل، یک روش چندمعیاره تصمیم سازی برای انتخاب مکان های مناسب و مستعد برای دفن زباله در شهرستان قوچان استفاده شده است. در روش ANP معیارهای کمی و کیفی و وابستگی متقابل بین معیارها مورد توجه قرار میگیرد. انتخاب مکان مناسب برای محل دفن زباله موضوعی پیچیده و نیاز مند توجه به عوامل متعددی است. در این تحقیق از چند معیار (اجتماعی، اقتصادی، محیطی و فنی) برای انتخاب محل مناسب دفن زباله استفاده شده است. فرایند تشخیص واحدهای مناسب برای دفن زباله طی چند مرحله انجام شده است که مقاله این مراحل را به صورت کامل بیان کرده است، نتیجه نهایی تعیین واحدهای مناسب برای محل دفن زباله میباشد.
۱۰۷۳.

خودسازماندهی در تالاب هورالعظیم / هورالهویزه با تاکید بر اکولوژی سیمای سرزمین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای طبیعی (پژوهش های جغرافیایی سابق) سال چهل و یکم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۷۰

کلیدواژه‌ها: خودسازماندهی تصاویر ماهواره ای تغییرات هورالهویزه سیمای سرزمین تالاب هورالعظیم متریک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱۹ تعداد دانلود : ۹۳۶
تالاب هورالعظیم / هورالهویزه یکی از مهمترین پناهگاه های حیات وحش و اکوسیستم های آبی مشترک بین کشور ایران (جنوب غرب) و کشور عراق و بخشی از تالاب های بزرگ بین النهرین است که تغییرات مختلف در دو دهه اخیر تاثیرات مهمی بر ساختار و کارکرد این مجموعه گذاشته است. مساحت این تالاب در فاصله زمانی حدود 20 سال (1367-1345) بین 560000 تا 450000 هکتار گزارش شده است (UNEP، 2001). به دلایل مختلف به مرور زمان بخش وسیعی از آن خشک شده و در سال 1991 وسعتی معادل 310000 هکتار داشته است. روند تحولات هور بر اساس تغییرات در عناصر ساختاری تعریف شده در 3 مقیاس (لکه ، پهنه همگن و کل سیمای سرزمین) و در دو دوره زمانی 1991 و 2002 به کمک متریک ها مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که روند تغییرات مشابه (خرد شدن و ...) به تفکیک مکان، متفاوت و در برخی پهنه ها شدیدتر است. بخش مهمی از این تغییرات بیشتر به علت فعالیت های توسعه ضمن نادیده گرفتن تاثیرات پایین دست آنان در مقیاس کل سیمای سرزمین است، که کلیه کشورهای مرتبط در بروز عوارض و تاثیرات توسعه سهیم اند و از این رو انجام اقدامات اصلاحی به منظور جلوگیری از روند تخریب تالاب هورالعظیم مستلزم اقدامات مشترک دو یا چندجانبه و در برخی موارد با قبول مسئولیت یک کشور اولویت می یابد.
۱۰۷۴.

تأثیرات اقتصادی گردشگری تجاری بر مناطق شهری، مطالعه موردی شهر بانه

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی توریسم شهر بانه اقتصاد غیررسمی توریسم تجاری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری جغرافیای اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری گردشگری شهری
تعداد بازدید : ۲۵۱۹ تعداد دانلود : ۹۷۹
شهرها در روند تحول­خود پیوسته ­از کارکردهای خود تأثیر مستقیم ­پذیرفته­اند و به تبع این تأثیرپذیری تغییراتی نیز در آنها در زمینه های فضایی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بوجود آمده است. از جمله کارکردهای مهم شهری گردشگری بوده که فضاهای شهری تأثیرات شگرفی می گذارد. هدف این مقاله بررسی و تحلیل اثرات اقتصادی گردشگری تجاری بر شهرها بوده و اینکه گردشگری چه نقشی می تواند در اقتصاد شهرها برعهده داشته و چه نوع اثرات اقتصادی بر شهرها برجای گذارد؟ در این راستا شهر بانه و تأثیرات اقتصادی گردشگری تجاری بر آن مورد بررسی قرار گرفت. موقعیت­ جغرافیایی ­شهر بانه و همجواری­آن با کشور عراق سبب شده تا مبادلات تجاری در اشکال رسمی و غیررسمی با این کشور در حجم­ بالایی صورت گرفته ­و صرفه ­اقتصادی­ و منافع ناشی از خرید و فروش­ کالاهای ­وارده ­از مبادی ­مرزی ­باعث ­پیدایش­ نوعی ­از گردشگری­ در این ­منطقه (گردشگری ­تجاری) شده است­ که ­حوزه ­عمل ­آن ­تا دورترین شهرهای ­داخل­کشور نیز تسری­ یافته است. در این تحقیق از داده های میدانی استفاده شده و روش تحقیق میدانی- کتابخانه ای و تحلیل علمی است که به وسیله نرم افزار spss انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شده که جامعه ی آماری مورد مطالعه کارشناسان مرتبط با گردشگری و امور شهری و افراد شاعل در بخش های مرتبط به گردشگری بوده است. برای این منظور از دو نوع پرسشنامه استفاده شده که در پرسشنامه مربوط به کارشناسان حجم نمونه 10 عدد و در پرسشنامه دوم 263 عدد بوده است. در نهایت به تحلیل یافته های حاصل از پرسشنامه ها از طریق آزمون های توزیع دوجمله ای و sign پرداخته شد. نتایج حاصل حاکی از آن است که فعالیت ها و اشتغال حاصل از این فعالیت در غیاب بخش های صنعت، خدمات و کشاورزی توانسته اثرات اقتصادی قابل توجهی را بر شهر بانه داشته باشد و افزایش درآمد و اشتغال و قیمت زمین در این شهر را در پی داشته است.
۱۰۷۵.

بررسی عوامل فرهنگی - اجتماعی ، موثر در عدم یکپارچگی اراضی کشاورزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا (انجمن جغرافیایی ایران) سال ششم بهار و تابستان ۱۳۸۷ شماره ۱۶ و ۱۷

کلیدواژه‌ها: همبستگی یکپارچه سازی اصلاحات ارضی ساخت فضایی دهستان پشت دربند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱۹ تعداد دانلود : ۱۹۸۷
در این مقاله به بررسی عوامل فرهنگی-اجتماعی مؤثر در عدم یکپارچگی اراضی کشاورزی در قالب پرداختیم. یکپارچه سازی اراضی فرایندی از اصلاحات ارضی است که با تغییر در ساخت فضایی اراضی کشاورزی از طریق اصلاح مدیریت، ضمن تحرک بخشی به اقتصاد روستا، تحول در ساختار نواحی روستایی را تسهیل می کند. با وجود ضرورت یکپارچه سازی اراضی در جوامع در حال توسعه، عوامل زیادی مانع اجرای آن در روستاهای کشور شده است. نمونه های مورد مطالعه متشکل از 107 بهره بردارکشاورز می باشد، که از روش نمونه گیری چند مرحله ای(خوشه ای) استخراج شد. سپس با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی(طراحی پرسشنامه) داده های شاخص های؛ کاهش سرانه بین دو نسل، سرانه زمین، میزان سواد، میزان افزایش جمعیت بین دو نسل، تاثیر وقف، ارث (تقسیم شدن یا نشدن زمین بعد از مرگ)، تاثیر ازدواج (جهیزیه و مهریه) جمع آوری شد. بعد از جمع آوری و پردازش اولیه داده ها، بین شاخصهای فرضیات تحقیق ضریب همبستگی به روشهای اسپیرمن و پیرسن محاسبه شد. نتیجه آنکه، بین شاخصهای ازدواج و کاهش سرانه و همچنین وقف و کاهش سرانه همبستگی معناداری وجود ندارد، اما بین ارث و افزایش جمعیت با کاهش سرانه و همچنین سواد با سرانه زمین همبستگی معنادار وجود دارد. سپس برای سه فرضیه ای که بین شاخص های آنها ضریب همبستگی معنادار وجود داشت، معادله و نمودار خط رگرسیون محاسبه شد. بنابراین شاخص های وقف و ازدواج در عدم یکپارچگی اراضی دهستان پشت دربند تاثیری نداشته، در حالی که ارث، افزایش جمعیت و سواد از عوامل اجتماعی-فرهنگی مؤثر در عدم یکپارچگی اراضی در این دهستان می باشند.
۱۰۷۶.

مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در بافت فرسوده و سطح شهر آمل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و آمایش شهری - منطقه ای سال هشتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۹ 159 - 178

کلیدواژه‌ها: کیفیت زندگی سلامت اجتماعی کیفیت محیطی کیفیت اقتصادی بافت فرسوده شهر آمل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱۸ تعداد دانلود : ۵۱۵
کیفیت زندگی شهری عبارت است از شرایط اجتماعی، کالبدی- فضایی و اقتصادی محیط شهری که نشان دهنده میزان رضایت یا عدم رضایت شهروندان از محیط شهری است. این مفهوم از دهه 60 و 70 میلادی و با هدف اصلاح و تکمیل مفهوم توسعه، از توسعه صرفاً کمّی و اقتصادی به توسعه پایدار شهری مطرح شده است. امروزه در شهرها، بافت قدیمی و فرسوده ازجمله مناطقی شهری است که موجب توسعه ناپایدار شهری و کاهش رضایت شهروندان از محیط های شهری شده است. هسته مرکزی شهر کهن آمل نیز که خاستگاه تشکیل این شهر محسوب می شود، به سبب گذر زمان دچار فرسودگی شده، که زمینه را برای بروز مشکلاتی برای شهروندان سبب شده است. در این راستا هدف از این تحقیق، سنجش شاخص کیفیت زندگی در بافت فرسوده و همچنین در سطح شهر آمل و مقایسه این نتایج با یکدیگر و تحلیلتأثیرفاکتورهایاجتماعی- اقتصادیبرکیفیت زندگی شهروندان آمل بوده است. بدین منظور تعداد 350 پرسشنامه میان سرپرستان خانوار در بافت فرسوده شهر آمل و به همین تعداد پرسشنامه در سطح شهر آمل توزیع شده است. برای آزمون فرضیات از آزمون هایT  و همبستگی در نرم افزارSPSS استفاده شده است. نتایج اینآزمون ها نشان می دهدکه سطح شهر به لحاظ مؤلفه کیفیت زندگی در وضعیت متوسط رو به بالا و بافت فرسوده شهر نیز در این شاخص زیر سطح متوسط و میانگین شهر قرار داشته و میان میانگین کلی کیفیت زندگی بین دو موقعیت، تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج آزمون T مستقل نیز نشان داده است که تفاوت میانگین در مؤلفه اجتماعی و کالبدی برخلاف تفاوت میانگین کیفیت اقتصادی، در دو موقعیت بافت فرسوده و سطح شهر آمل معنی دار است.
۱۰۷۷.

بررسی جایگاه ژئوپلیتیک انرژی در تأمین امنیت ملی ایران از منظر سه رویکرد امنیت ملی (گسترش محور، حفظ محور و توسعه محور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک بهار ۱۳۹۲ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: ایران امنیت ملی امنیت انرژی قدرت ملی ژئوپلیتیک انرژی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱۶ تعداد دانلود : ۱۴۷۳
ژئوپلیتیک انرژی ایران در دو بعد ژئواکونومیک و ژئواستراتژیک، قابلیت بالقوه تأمین منافع و امنیت ملی کشور را دارا می باشد. در بعد ژئواکونومیک، ایران به عنوان دومین دارنده نفت و گاز جهان، ظرفیت تبدیل شدن به یکی از اصلی ترین شرکای انرژی مصرف کنندگان بزرگ نفت و گاز جهان را دارد. در بعد ژئواستراتژیک نیز ایران در موقعیتی قرار دارد که می تواند در امنیت انرژی منطقه ای و جهانی نقشی محوری ایفا نماید. موارد یاد شده باعث افزایش قدرت ژئوپلیتیک در راستای تأمین امنیت ملی کشور می گردد. در بین عناصر تعیین کننده سرنوشت کشور ایران، عوارض مثبت و منفی ژئوپلیتیک همواره حضوری پررنگ داشته اند. هم اکنون نیز یکی از مهم ترین متغیرهای ژئوپلیتیک مؤثر بر سرنوشت کشور، متغیر انرژی می باشد و یکی از راه هایی که ایران می تواند ضریب امنیت ملی خود را افزایش دهد، توجه به سیاست خارجی مبتنی بر امنیت انرژی است.استدلال اصلی این مقاله که با روشی توصیفی- تحلیلی بررسی گردیده، این است که اگر در سطح تصمیم گیری کلان، از بین رویکردهای امنیت ملی کشور یعنی رویکردهای گسترش محور، حفظ محور و توسعه محور، اولویت به رویکرد امنیت ملی توسعه محور برای تعامل بیشتر با نظام جهانی داده شود در آن صورت است که می توان از طریق یک دیپلماسی انرژی منسجم و قوی، از ژئوپلیتیک انرژی در راستای توسعه قدرت ملی و تأمین امنیت ملی بهره جست.
۱۰۷۹.

پترولوژی و دگرسانی توده های نفوذی مرتبط با کانی سازی طلای کوه زر تربت حیدریه

نویسنده:
منبع: زمین شناسی اقتصادی سال اول ۱۳۸۸ شماره ۱
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱۵ تعداد دانلود : ۹۹۵
کانسار طلای کوه زر در شرق ایران و 35 کیلومتری غرب شهرستان تربت حیدریه (استان خراسان رضوی) قرار دارد. این کانسار نوع اکسید آهن (IOCG) غنی از اسپکیولاریت است. این معدن در کمربند ولکانیکی- پلوتونیکی خواف- بردسکن واقع شده است. پی جوییهای اخیر در این کمربند موجب شناسایی ذخایر مختلف مس- طلای نوع غنی از اکسید آهن (IOCG) از جمله در کوه زر شده است. در ناحیه مورد مطالعه انواع توف و گدازه های اسیدی تا حد واسط مربوط به ائوسن فوقانی گسترش دارند. توده های نفوذی با ترکیب گرانیت، گرانودیوریت، سینوگرانیت و مونزونیت های الیگومیوسن در آندزیت، داسیت و ریوداسیت ائوسن فوقانی نفوذ نموده-اند. توده های نفوذی از سری مگنتیت، غنی از پتاسیم و متاآلومینوس هستند. نمودارهای عنکبوتی گرانیتوئید ها غنی شدگی عناصر لیتوفیل با شعاع یونی بزرگ (Rb، K، Th، Ce) و تهی شدگی درعناصر Ti، Sr، Nb را نشان می دهند. براساس شاخصهای ژئوشیمیایی احتمالا ماگماتیسم در حاشیه قاره ها صورت گرفته است. انواع دگرسانیهای پروپلیتیک (کلریتی)، سیلیسی، آلبیتی، آرژیلیکی، کربناتی و سریسیتی مشاهده شده اند. در توده های نفوذی دگرسانی آلبیتی و در سنگهای آتشفشانی دگرسانی پروپلیتیک (اپیدوتی) نمود بیشتری دارند. سیالات کانه دار با منشا ماگمایی سبب کانی سازی اسپکیولاریت و طلا در سنگهای نفوذی و آتش فشانی شده اند. کانی سازی در راستای زونهای شکستگی و گسلی امتداد لغز و فضاهای کششی بین آنها رخ داده است. طلای آزاد همراه با کوارتز و اسپکیولاریت یافت می شود. ذخیره کانسار (در یخش اکتشاف شده) بالغ بر 725/0 میلیون تن بوده و هم اکنون درحال بهره برداری و استحصال طلا می باشد.
۱۰۸۰.

بررسی مشارکت شهروندی و نقش آن در مدیریت شهری شهرهای کوچک (نمونه موردی: شهرهای گله دار، ورزنه و هیدج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری شهرهای کوچک مشارکت شهروندی گ‍ل‍ه دار هیدج ورزنه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱۵ تعداد دانلود : ۱۲۰۵
موضوع مشارکت شهروندان در امور، از یک دهه قبل تاکنون به عنوان عامل اساسی در بررسی های توسعه مورد توجه است. بیشترین تعداد شهرهای ایران در دسته شهرهای کوچک قرار دارند. در این پژوهش سه شهر کوچک «گله دار» در استان فارس، «ورزنه» در استان اصفهان و «هیدج» در استان زنجان، به عنوان شهر کوچک انتخاب شده اند. ابتدا با بررسی اسنادی و کتابخانه ای و استفاده از منابع معتبر فارسی و لاتین، چارچوب نظری تنظیم شده و با توجه به این چارچوب، پرسشنامه برای سنجش بستر مشارکت در شهرهای کوچک تهیه گردید. حجم نمونه پژوهش، 255 تن از ساکنان شانزده سال به بالای این شهرهاست. این پرسشنامه در محیط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با توابع آماری از متغیرهای پژوهش، هم بستگی گرفته شد. با توجه به نتایج پرسشنامه، مشخص شد که در بعد ذهنی، تمایل به مشارکت بسیار بالاست و نگرش بسیار مناسبی به مشارکت در این شهرها وجود دارد، در بعد عینی مشارکت که از طریق عوامل مشارکت مردم در سازمان ها و نهادهای شهری، شرکت در انتخابات اخیر و تعامل با آشنایان سنجیده شده است، مشارکت مردم در سطح ضعیفی قرار دارد. بر اساس نتایجی که از آزمون هم بستگی بین بعد ذهنی مشارکت به عنوان متغیر مستقل و مشارکت مردمی حاصل شد، مشخص شد که ارتباط معناداری از بعد ذهنی مشارکت در این شهرها وجود دارد و بستر مشارکت در شهرهای مورد مطالعه برای مشارکت در مدیریت شهری بسیار بالاست.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان