درخت حوزه‌های تخصصی

کیفیت محیط زندگی ابعاد گوناگونی دارد. یکی از مهم ترین آنها، کیفیت مسکن است که پاسخگویی به نیازهای مختلف فردی، اجتماعی، فرهنگی، روانی و فیزیکی ساکنین را تأمین می کند. کیفیت بصری یکی از انواع کیفیت مسکن است که این پژوهش ضمن اشاره به معنای آن، در نظر دارد تا بوسیله شاخص های مناسبی به ارزیابی این موضوع در مسکن آپارتمانی شیراز به عنوان کلان شهر جنوبی کشور با توجه به موقعیت خاص جغرافیاییش بپردازد. شاخص ها به روش کلی نحو فضا و بوسیله نرم افزار دپس-مپ و نمودار و روابط ریاضی تجزیه و تحلیل می شوند. جامعه آماری شامل 50 نوع پلان آپارتمان مسکونی از سه منطقه شیراز که بیشترین تعداد آپارتمان مسکونی را دارا می باشند، انتخاب شده است. در پژوهش حاضر بر مبنای مطالعات انجام شده علاوه بر ارائه پیشنهاداتی جهت بالا بردن کیفیت بصری مسکن، الگوی طرح واره مناسب مسکن آپارتمانی نیز ارائه شده است و مشخص شد، ارتباط مستقیم آشپزخانه یا سالن با تراس با قابلیت و کنترل دید بیشتر از فضاهای عمومی منزل به این فضا، ضمن تاکید به آن، عاملی موثر در ایجاد کیفیت بصری مطلوب مسکن آپارتمانی است.

این پژوهش، با بهره گیری از تئوری تولید فضا و حق به شهر هنری لوفور و نیز الگوی برنامه ریزی مشارکتی و پرهیز از تفاسیر و تحلیل های تقلیل گرایانِ؛ در تلاش برای رسیدن به الگوی مطلوب تولید و بازتولید فضاهای شهری با تاکید بر یکی از عظیم ترین، سرمایه برترین و پر چالش ترین فضاهای شهری یعنی مجتمع های بزرگ تجاری یا مگامال های کلانشهر تهران است. الگویی که بازی گرفتن و مشارکت شهروندان را اصل اساسی خود در سیاست گذاری شهری قرار داده و ندای اجتماعی بودن فضا و سازمان دهی شدن زندگی افراد را بر مبنای انتزاعاتی چون طرح و نقشه، مؤسسات مالی، نظام مهندسی و ... می دهد. به بیانی دیگر، در این گفتار نگارندگان، علاوه بر تحلیل مفهوم حق به شهر و ابعاد آن و نیز ارتباط مفهومی آن با جریانِ تولید و بازتولید فضا در شهر، در پی این سؤال است که شهر مطلوب، به عنوان عرصه ی عمل، برای شهروندان و کنشگران فعال کدام است؟ و فرایند دستیابی به حق در این عرصه، چگونه است؟. راهبرد غالب در این پژوهش بر اساس مساله تعریف شده در ذهن پژوهشگر، راهبرد کیفی بوده و روش تحقیق نیز توصیفی- تحلیلی است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که حق به شهر لوفور آزادی شهروندان برای مشارکت در استفاده و تولید فضای شهری بوده و بنابراین تولید فضا از طریق کنش اجتماعی را نمی توان بدون مشارکت شهروندان در آن تصور کرد. ازاین رو هدف بنیادین مشارکت، بازپس گیری توان تصمیم گیری توسط مردم از نهاد قدرت است و به همین دلیل می توان معادلات مشارکت را به مثابه معادلات جابجایی قدرت میان نهادها و مردم در نظر گرفت. به بیانی دیگر باید از طریق پیگیری مداوم حق به شهر، در برابر هژمونی تولید فضای سرمایه دارانه ایستادگی و راهبردی رهایی بخش اتخاذ کرد.

اعیان سازی ابنیه های فرسوده بدون توجه به ساختار هویتی و فرهنگی-تاریخی محلات، یکی از مهمترین اقدامات نوسازی و بازسازی است. که منجر به تحولات عمیق کالبدی، هویتی بواسطه جابه جایی ساکنان محلی و تغییرات فرهنگی و اجتماعی می گردد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال بررسی نحوه تغییر شاخص های هویتی بواسطه اعیان سازی و پیش بینی روند این تغییرات در آینده بافت فرسوده و قدیمی شهر زنجان است. گردآوری اطلاعات با مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شد. جامعه آماری شامل ساکنین بافت فرسوده شهر زنجان است. با نمونه گیری کوکران 384 نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی، آزمون نیکوئی برازش و رویکرد ساختار متقابل شبکه به کمک نرم افزار SPSS و MIC MAC استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که، براساس آزمون تحلیل عاملی شاخص های وضعیت کاربری معابر با ضریب 733/0 ؛ سرانه کاربری خدماتی با 887/0 ؛ و احترام به قانون با 761/0 بیشترین تغییرات را بواسطه اعیان سازی داشته اند و با حفظ روند فعلی، متغیرهای امنیت؛ کاربری های ناسازگار و مزاحم؛ تعهد پذیری؛ سیمای ساختمان ها؛ وضعیت کاربری معابر؛ سرزندگی؛ سرانه کاربری خدماتی؛ مساحت مسکن؛ استحکام مسکن؛ تناسب هزینه و درآمد؛ و تناسب مسکن با نیاز ساکنین، بیشترین تغییر و تحولات را در آینده بواسطه اعیان سازی خواهند داشت. در این رابطه، برای بهبود هویت محلات بافت فرسوده، ارتقاء سطح درآمد، اشتغال زایی، افزایش تعهد پذیری، توجه به معماری بومی و استحکام ساختمان، جلب اقشار متوسط و مرفه شهر به سکونت در محله بافت فرسوده ضروری است.

      روند سرعت تغییر فضاهای جغرافیایی چنان است که قدرت و توان بشر نمی تواند آن را پیش بینی کند. به منظور آمادگی در برابر تغییرات محیطی، مطالعات آینده نگاری جایگزین تکنیک های پیش بینی و برنامه ریزی سنتی شده است. برنامه ریزی سناریو، تکنیکی است که با در نظر گرفتن عدم قطعیت های محیطی، آینده های متفاوتی را ارائه می دهد. در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا با رویکرد سناریونویسی، به تدوین سناریوهای آینده توسعه استان مازندران پرداخته شود. برای این منظور از روش دلفی و نظرخواهی از خبرگان استان، برای شناسایی نیروهای پیشران توسعه استان و عدم قطعیت های احتمالی پیش رو استفاده شده است. در ادامه، متغیرهای اولیه در چارچوب ماتریس اثر متقاطع در نرم افزار آینده نگار میک مک تعریف شد. درنهایت، با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیم مشخص شد، 18 عامل اصلی کلیدی در آینده توسعه منطقه ای استان مازندران تأثیرگذارند. این عوامل به عنوان پایه اصلی تدوین وضعیت های احتمالی و سناریونگاری توسعه منطقه ای استان مازندران، در این پژوهش بحث شده اند. برای به دست آوردن سناریوها از نرم افزار سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج نشان داد، درمجموع، 68 وضعیت مختلف برای 18 عامل کلیدی طراحی شد که این وضعیت ها طیفی از شرایط مطلوب تا نامطلوب را در بر گرفتند و تعداد وضعیت های هر عامل متناسب با میزان پیچیدگی شرایط استان بین سه تا چهار حالت متغیر بوده است. درمجموع، ۱۱ سناریو با توجه به درجه مطلوبیت آن ها به سه گروه تقسیم شدند که هریک از گروه ها شامل چند سناریو با ویژگی های تقریباً مشترک با تفاوت کم در یک یا چند وضعیت از میان 18 عامل کلیدی هستند.  

امروزه بسیاری از فرایندهای کسب وکار با فضای الکترونیک عجین شده است و در حال حاضر بسیاری از خدمات در فضای مجازی ارائه می شوند. رشد شتابان اینترنت به طور چشمگیری محیط عملیاتی صنعت گردشگری را نیز تغییر داده است. مراکز خدماتی به عنوان یکی از مهم ترین عناصر صنعت گردشگری، خدمات الکترونیک متنوعی را از طریق پورتال های خود در اختیار گردشگران قرار می دهند. در سال های ابتدای توسعه ی اینترنت و کسب و کارهای الکترونیک، سازمان ها و شرکت ها درصدد توسعه ی هر چه بیشتر پورتال، افزایش صفحات وب و جذب هرچه بیشتر بازدید کنندگان به پورتال خود بودند، ولی در سال های اخیر، بهبود کیفیت خدمات پورتال اولویت بالاتری پیدا کرده است. با توجه به اهمیت جلب رضایت ذینفعان در حوزه گردشگری و لزوم ایجاد رقابت بین مراکز گردشگری، این پژوهش بر مبنای مطالعات انجام شده و تطبیق دیدگاههای نظری، اقدام به تدوین چارچوب مفهومی و شناسایی مولفه های رضایت و وفاداری پرتال های الکترونیکی نموده است و از روش تحلیل محتوی استفاده نموده است. براساس ادبیات در دسترس برای سنجش کیفیت خدمات پورتال ها، مدل های مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از جامع ترین و پیشرفته ترین مدل ها، مدل ای کوال است. این مدل حاصل 4 نسخه ویرایش مدل های وب کوال است. نتایج پژوهش هایی که با استفاده از این مدل صورت گرفته است مؤید قابلیت بالای آن در سنجش کیفیت خدمات الکترونیک است. این مدل دارای سه بعد "قابلیت استفاده"، کیفیت اطلاعات" و "تعامل خدمات" است.

روند شتابان شهرنشینی در کشورهای درحال توسعه با افزایش آمار جرم و جنایت در این کشورها همراه بوده است. ایران نیز مانند بسیاری ازکشورها وضعیت سختی دارد. یکی از جدیدترین رویکردها در مطالعات ساختار شهری توجه به نسل های متفاوت پیشگیری از جرم ازطریق طراحی محیطی است. تأثیر الگوهای رفتاری ساکنین (انزوا، قرابت، مدارا و گمنامی) بر امنیت و سنجش رابطه ی بین خصوصیات محیط کالبدی و رفتار ساکنین با توجه به رویکرد  CPTEDکه منجر به بالارفتن امنیت محیطی می-شود، ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر، ازنظر روش شناسی در دسته ی تحقیقات توصیفی و اکتشافی با رهیافت پژوهش های کمّی قرار می گیرد. هدف از این پژوهش، بررسی رابطه ی بین محیط کالبدی و رفتار ساکنین درجهت ارائه ی فاکتورهای تعیین-کننده در طراحی محیط های مسکونی امن و به طور جزء آمار توصیفی در تأیید یا رد فرضیه های تحقیق به کاربست مدل تحلیل عاملی، استفاده ازآمار استنباطی (از طریق معیارGOF وآزمون (F و استفاده از آزمون کولموگروف- اسمرینوف است. محله ی سعدی ساری به سان مصداق بارزی از محله های امن واجد امنیت محیطی است که متأسفانه رو به ناامنی می رود. برای مدل حاضر  GOF برابر 64/ 0محاسبه شد که نشان از برازش کلی بسیار قوی مدل دارد. متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق، بدون درنظرگرفتن مقدار متوسط انحراف درحد متوسط و متغیر الگوهای رفتاری ساکنین درحد بالا قرار دارد. کلیه ی فرضیه های تحقیق تأیید شد و نتیجه ی تحقیق، ارائه ی مدل های مفهومیCPTED  با چالش در نسل های این مفهوم است.

مقدمه: جوانان به عنوان یک سرمایه اجتماعی نیروی بالنده و موتور محرکه یک کشور هستند که در صورت برنامه ریزی و آموزش صحیح به عنوان نیرویی فعال در اعتلای اهداف عالی جامعه عمل می کنند؛ اما در برخی مناطق ازجمله حاشیه نشین به خاطر شرایط جغرافیایی، نبودِ خدمت رسانی، فقر، رواج بزهکاری و اعتیاد و ... جوانان در معرض انواع آسیب های اجتماعی قرار می گیرند. هدف پژوهش: در این مقاله تلاش شده است، با مطالعه پیشینه پژوهش و منابع، ابعاد توانمندسازی جوانان استخراج شده و با تهیه پرسشنامه وضعیت جوانان از نظر این ابعاد بررسی شود. روش شناسی تحقیق: این پژوهش از نوع، توصیفی-تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی است. برای تعیین حجم نمونه با توجه به جامعه آماری این محله که طبق سرشماری سال 1395 بالغ بر ۳۷۲۴۹ نفر بوده، از فرمول کوکران استفاده شده است. ابتدا 30 پرسشنامه در میان جوانان توزیع شد. بعد از تکمیل پرسشنامه و طبق واریانس به دست آمده از نمونه اولیه و با توجه به شناخت از محل 200 نفر محاسبه شد. داده ها با ابزار پرسشنامه جمع آوری شد که از طریق آنلاین و منتشرشدن در شبکه های اجتماعی یا ارسال لینک با حضور در محل و ارسال پیامکی و همچنین تکمیل دستی انجام و با استفاده از نرم افزار spss  و amos تحلیل شد. نتایج: حاکی از آن است که عامل محیط بیشترین بار عاملی را با وزن 94/0 به خود اختصاص داده است؛ همچنین عامل زمینه شخصی با بار عاملی 84/0 در مرتبه بعد قرار دارد که نشان دهنده وجود زمینه زیاد برای برنامه های توانمندسازی در بین جوانان است.

برون سپاری به عنوان یکی از ابزارهای توسعه سازمان ها و ارتقاء بهره وری در قالب کوچک سازی، مورد توجه مدیران و مسئولان سازمان ها قرار گرفته و به صورت های مختلف به اجرا درآمده است.هدف از مطالعه حاضر بررسی وضعیت برون سپاری اماکن ورزشی شهرستان سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است.تحقیق حاضر از نوع آمیخته کیفی و کمی می باشد. از نظر نوع توصیفی- همبستگی و از نظر هدف کاربردی می باشد که به شکل پیمایشی انجام گرفته است. در بخش کیفی از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS) برای ترسیم پراکنش مکانهای ورزشی بهره گیری شد. جامعه آماری در بخش کیفی، 30 مجموعه ورزشی (سرپوشیده و رو باز ) از اماکن ورزشی شهرستان سمنان است.همچنین برای بررسی روابط بین متغیرهای تحقیق 224 نفر به پرسشنامه محقق ساخته که قبلا روایی و پایایی آن بررسی شده بود به صورت داوطلبانه پاسخ دادند. برای بررسی و تعیین میزان روابط بین متغیرها مدل یابی ساختاری و سنجش روابط چندگانه بین متغیرها (نرم افزار smart pls) استفاده شد.نتایج بررسی ها نشان داد که پراکنش فضاهای ورزشی در شمال و مرکز شهرستان سمنان بیش از سایر بخش ها است،سرانه فضای ورزشی شهرستان سمنان در استان سمنان دارای رتبه اول و مساحت فضاهای ورزشی دارای رتبه دوم بعد از شاهرود قرار دارد و رشته ورزشی تکواندو ، فوتبال و ژیمناستیک به ترتیب اولویت های ورزشی در شهرستان سمنان هستند و در مجموع روابط بین متغیر ها نشان داد که شرایط علی و شرایط زمینه ایی بر برون سپاری اماکن ورزشی موثر است .به متولیان سازمان های ورزشی پیشنهاد می شود که با یک تقسیم کار بین سازمانی از موازی کاری جلوگیری نمایند تا از این طریق سازمان های ورزشی در دنیای پویا، پیچیده و سریع به سمت برون سپاری اماکن ورزشی به افراد کارآزموده اقدام نمایندو از بروز نتایج منفی برون سپاری جلوگیری نمایند و از طرفی دیگر باعث عملکرد مالی بهتر برون سپاری شوند.

در بسیاری از کشورهای جهان سوم از جمله ایران پدیده توسعه شهری یکی از مهمترین عوامل ایجاد تغییرات در کاربری اراضی می باشد. اغلب شهرها در مسیر گسترش خود موجبات نابودی زمین های کشاورزی را فراهم آورده و آنها را تحت پوشش گسترش شهری قرار داده اند. این مساله از نظر اقتصادی و فعالیت های کشاورزی به ویژه در استانی همانند گیلان به دلیل آب و هوای معتدل و خاک حاصلخیز از مواردی ست که طلب می کند تا با برنامه ریزی مناسب از گسترش کنترل نشده این شهرها جلوگیری نمود. در این راستا ما برآن شدیم تا در این مطالعه بر اساس روش های ارزیابی چند معیاره (مدلهای WLC و TOPSIS) در محیط GIS و بر اساس پارامترهای مختلف از آنالیز تناسب اراضی به عنوان ابزاری جهت برنامه ریزی و پیش بینی الگوی بهینه توسعه شهری در شهرهای فومن و شفت در غرب گیلان استفاده کنیم نتایج نشان داد که طبقه بندی خروجی دو مدل به کار رفته متفاوت بوده اما مناطق مناسب برای توسعه شهری در دو روش همپوشانی داشته اند. متناسب ترین مناطق برای توسعه شهری در قسمتهای شمالی و شرقی به دست آمده است. همچنین شاخص کاربری اراضی بالاترین اهمیت را در پهنه بندی منطقه داشته است. بر اساس نتایج، توسعه درونی شهرهای منطقه به عنوان اولویت اول پیشنهاد می گردد.

بخش تعاونی در کنار سایر بخش های دولتی و خصوصی که برای رسیدن به کارایی با شکست های متعدد مواجه هستند به عنوان زیرمجموعه ی بخش سوم(اقتصاد اجتماعی) به شمار می رود. تعاونی ها با دارا بودن اصولی مانند عضویت آزاد و اختیاری، کنترل دموکراتیک، سود محدود سرمایه، مازاد درآمد و آموزش و همکاری در میان اعضای تعاونی، می توانند بستر مناسبی برای فعالیت و موفقیت افراد با سرمایه کم اما با توانایی زیاد باشند. به طور کلی، می توان گفت تعاونی ها سیاست مناسبی جهت حمایت از سرمایه های غیرمتمرکز موجود در جامعه و نیز در جهت ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری است. بنابراین این تحقیق به دنبال شناسایی عوامل بازدارنده و پیش برنده توسعه تعاونی های تولید روستایی می باشد. این مطالعه به روش توصیفی- پیمایشی با روش نمونه گیری تصادفی متناسب با حجم طبقه در بین 226 نفر از اعضای تعاونی های تولید شهرستان های سنقر، صحنه و کنگاور انجام شد. روایی پرسشنامه با بهره گیری از نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ تأیید گردید میزان آلفا برای هر یک از متغیرهای تحقیق قابل قبول بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS انجام شده است. نتایج حاصل از مقایسه میانگین بین دیدگاه پاسخگویان نسبت به عوامل بازدارنده و پیش برنده و متغیرهایی نظیر جنسیت و سن تفاوت آماری معناداری وجود ندارد. در حالی که بین دیدگاه پاسخگویان نسبت به عوامل بازدارنده و پیش برنده و متغیر سطح تحصیلات تفاوت آماری معناداری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از همبستگی نشان داد بین دیدگاه پاسخگویان نسبت به عوامل بازدارنده و پیش برنده و متغیرهای سابقه عضویت و تعداد دوره آموزشی رابطه آماری معناداری وجود دارد.

با وجود نقش فزاینده تشکل های غیر دولتی در توسعه اقتصادی و سایر بخش ها، رشد و پایداری این گونه سازمان ها در بسیاری از کشورها، به ویژه در سطح محلی با چالش و بازدارندگی رو به رو است. از این رو، پژوهش حاضر با هدف تحلیل بازدارنده های شکل گیری تشکلهای غیر دولتی، با روش توصیفی – تحلیلی، در سطح30 روستا(معادل 2147 خانوار) و 300 خانوار نمونه روستاهای شهرستان جوانرود صورت گرفت. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. در این راستا برای طراحی پرسشنامه ، براساس مطالعات مختلف و با توجه به شرایط جامعه ایران و منطقه مورد مطالعه، بازدارندهها(متغیر اثرگذار) در قالب 7 مؤلفه (اقتصادی، ساختاری، فرهنگی-اجتماعی، زیرساختی، آموزشی، فردی و روانشناختی)و 54 گویه، و شکل گیری تشکل های غیردولتی در ابعاد اقتصادی اجتماعی و محیطی(متغیر اثرپذیر) در قالب 11 گویه شناسایی، و در طیف لیکرت طراحی شد. به منظور سنجش روایی پرسشنامه از روش صوری و برای سنجش پایایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. مقدار آلفای به دست آمده برای هر یک از متغیرها و شاخص های پژوهش(بین 721/0 تا 901/0) نشان داد، پرسشنامه از پایایی لازم برخوردار است. داده های گردآوری شده در نرم افزار SPSS کدگذاری و از طریق روش تحلیل مسیر، آثار مستقیم و غیر مستقیم هر یک از بازدارنده ها در شکل گیری تشکلهای غیر دولتی در سطح روستاهای نمونه، مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. یافتههای حاصل از پژوهش نشان داد، به غیر از مؤلفه روانشناختی که تنها دارای اثر مستقیم بوده است، دیگر مؤلفهها دارای اثر مستقیم و غیر مستقیم و همچنین ضریب همبستگی بالا و معکوس در شکل گیری تشکلهای غیردولتی بوده است. در این راستا، بیشترین تأثیر مربوط به مؤلفه ساختار سیاسی(689/0-) و آموزشی(687/0-) و کمترین آثار مربوط به مؤلفه روانشناختی(171/0-) بوده است . از این رو با توجه به یافته های پژوهش، در گام نخست، تغییر رویکردها از "بالا به پایین" و "حکومت محور"، به سمت رویکردهای "پایین به بالا" و "اجتماع محور"، تعریف جایگاه تشکل های_های غیردولتی در نظام سیاستگذاری و برنامه ریزی کشور، و همچنین آموزش مولد و هدفمند روستاییان به دلیل میزان اهمیت و اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر دیگر مؤلفه ها، در راستای شکل گیری تشکل_های غیر دولتی مورد تأکید می باشد

باوجود مزایای بسیار شهرهای هوشمند، تحقق آن امری دشوار است که با چالش های متعددی مواجه بوده است. ب ه هم ین دلی ل، بس یاری از شهرها در پیاده سازی راهبردهای شهر هوشمند ناموفق بوده اند. ارزیابی عمیق و موشکافانه عوامل تأثیرگذار بر تحقق شهر هوشمند گامی اساسی در روشن شدن چالش های پیش روی این شهرها است. این پژوهش باهدف بررسی عوامل مؤثر در تحقق شهر هوشمند و تدوین متغیرهای تأثیرگذار بر عوامل تحقق پذیری شهر هوشمند بوده است. پژوهش حاضر با فرض معناداری مؤلفه های شش گانه شهر هوشمند (اقتصاد، محیط زیست، مردم، زندگی، حکمروایی، جابه جایی) بر تحقق پذیری شهر هوشمند در مشهد از روش تحقیق آمیخته ضمن بهره گیری از شیوه های یافته اندوزی کتابخانه ای، مشاهده و تحلیل پرسشنامه بهره گرفته است. بدین منظور ابتدا مؤلفه ها و متغیرهای مؤثر بر تحقق پذیری شهر هوشمند را تبیین کرده و برای تحلیل داده ها شیوه مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده نرم افزار Smart PLS 3 مورداستفاده قرارگرفته است. به علاوه جهت بررسی زمینه های تحقق پذیری شهر هوشمند مشهد از راهبرد پژوهش مورد کاوی بهره جسته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با برنامه ریزی هدفمند حل چالش ها درزمینه محیط زیست هوشمند، اقتصاد هوشمند و حکمروایی هوشمند به عنوان مؤلفه های زیرساختی شهر هوشمند و برنامه ریزی در جهت استفاده از فرصت های پیش رو در بعد مردم هوشمند بتوان تحقق پذیری شهر هوشمند در شهر مشهد را میسر کرد.

محله منطقه وسیعی است که به دلیل برخورداری از برخی خصوصیات مشترک و خاص، قابل شناسایی است. محله پردیس در اثر عدم رعایت سلسله مراتب و بکارگیری مؤثر و صحیح الگوهای طراحی شهری، دچار نوعی آشفتگی و هرج و مرج ترافیکی، تجاری، مسکونی و کارکردهای نه چندان مؤثر و مفید فرهنگی می باشد و هیچ یک از ساکنین و بهره وران مکان های تجاری، مسکونی و عابرین سواره و پیاده به حقوق اساسی و شهروندی خود در این فضا دسترسی مفیدی ندارند. تحقیق حاضر یک مطالعه موردی از روش توصیفی -تحلیلی است و اطلاعات در این پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده و در نهایت پس از تعیین متغیرها، تعداد 250 پرسشنامه با استفاده از فرمول تعیین نمونه کوکران، به عنوان حجم نمونه باروش نمونه گیری به طور تصادفی در مرکز محله پردیس شهر اهواز به عنوان جامعه آماری میان شهروندان توزیع گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون در نرم افزار SPSS صورت می گیرد و در نهایت به منظور تکمیل فرآیند تحلیل پژوهش و شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدیدها، از تکنیکSWOT استراتژی استفاده شده است. نتایج نشان می دهد نیاز به برنامه ریزی و اقدام بیشتر در زمینه توسعه فضاهایی با خدمات مختلف از سوی شهروندان کاملاً مشهود بوده و علامت سوالی بزرگ برای متولیان سیستم ایجاد می نماید، بنابراین بر اساس یافته های این پژوهش توسعه فضاهای کالبدی-عملکردی، اجتماعی-فرهنگی و... از مطالبات جدی شهروندان است.

این مقاله سعی در بررسی این سوال دارد که از منظر اقتصاد سیاسی، شهری که دارای ظرفیت های چندگانه گردشگری است بر اساس چه ملاحظاتی مدل راهبردی توسعه خود در حوزه گردشگری را تدوین نماید؟ در مدل سه سطحی راهبردی توسعه شهریِ گردشگری محور، جایگاه دولت، تنظیم نقش و کارکرد مقصد  گردشگری و ترسیم قواعد و قوانین است. این مقاله به لحاظ روش شناختی، جز روش های ترکیبی است. به طوریکه در گام اول مبتنی بر مطالعه مروری سیستماتیک و درگام دوم نظریات مستخرج بریک مورد مطالعه میدانی تطبیق داده شده است. توسعه بهینه شهری مشهد در حوزه گردشگری واز منظر اقتصاد سیاسی، مستلزم شناسایی کارکرد و نقش سیاسی شهرمشهد در سطح ملی، شناسایی گروههای ذینفع رسمی و غیر رسمی و وفاق جمعی در سطح گروه ها است. بر همین اساس با استفاده از تکنیک ویکور، برنامه های توسعه چندجانبه گردشگری در شهر مشهد با استفاده از ملاحظات اجرای برنامه ها و گروه های درگیر مورد رتبه بندی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در هر دوی این موارد، توسعه گردشگری سلامت و گسترش پروژه های تفریحی در شهر مشهد و اطراف آن در رتبه های برتر قرار دارند.به طوریکه گردشگری سلامت با معیار«گروه های درگیر با ذیربط با برنامه» دارای رتبه یکم با شاخص ویکور صفر و توسعه و گسترش پروژه های تفریحی در شهر مشهد و اطراف آن دارای رتبه دوم  با شاخص ویکور 5/0 است .

شهداد منطقه ای گرم و خشک، در حاشیه غربی دشت لوت واقع شده است، که خود بخشی از یک واحد جغرافیایی طبیعی به نام لوت می باشد شناسان،جغرافیدانان،گردشگران،بوده است.علاوه بر ابعاد طبیعی منحصر به فرد ،از نظر سابقه تمدنی نیز جزو نقاط تمدن ساز بوده است که از هزاره چهارم قبل از میلاد در این بستر جغرافیایی نه چندان مطلوب رشد و نمو یافته و به تمدن های دور و نزدیک اثر متقابل داشته است. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی عوامل بسترساز طبیعی و انسانی بر شکل گیری تمدن شهداداز هزاره چهارم قبل از میلاد بوده و تحولاتی که طی این مدت پذیرفته و هم اکنون به عنوان یک تمدن شهری درحاشیه بیابان خودنمایی می کند. مسئله مورد بحث و بررسی در این پژوهش، تحلیل مهم ترین عوامل محیطی موثر بر شکل گیری تمدن شهداد بوده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، تاریخی-اکتشافی است، که با استفاده از داده های اسنادی و باستان شناختی و بازسازی شرایط محیطی گذشته در منطقه مورد مطالعه به انجام رسید. بازسازی شرایط محیطی گذشته با استفاده از شواهد میدانی، روابط تجربی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) صورت گرفته. نتایج به دست آمده نشان می دهد که؛ ارتفاع از سطح دریا، موقعیت جغرافیایی، عدم وجود آب و هوای شدیدا گرم و یا سرد، افزایش بارش، افزایش آب رودخانه ها، خاک جلگه ای و حاصل خیز، مهم ترین عوامل طبیعی مؤثر بر شکل گیری تمدن شهداد؛ هم چنین کشاورزی، موقعیت مناسب بر سر راه های مهم و بزرگ، انواع ارتباطات با ملل مجاور، مهم ترین عوامل انسانی موثر بر شکل-گیری تمدن شهداد بوده اند.

مقدمه: ایجاد مسیرهای پیاده با هدف تأمین نیازهای گردشگری و در جهت معرفی بافت به گردشگران از اقداماتی است که می تواند خود به عنوان قدمی مثبت در راستای باززنده سازی و حفاظت بافت تلقی گردد. قابلیت جذب گردشگری نه تنها برآورنده نیازهای ساکنین بافت است، بلکه به عنوان ضرورتی جهت حل مشکلات حفاظتی بافت نیز به شمار می رود. با بیان اینکه امروزه نقش عابر پیاده در شهر و به خصوص بافت های کهن بسیار کمرنگ تر از پیش است، این پژوهش درصدد یافتن راهکارهای لازم جهت طراحی پیاده راه در بافت های تاریخی می باشد. هدف : هدف پژوهش حاضر، شناسایی اصول و معیارهای لازم جهت طراحی مسیر پیاده به عنوان عامل تأثیرگذار بر ارتقای روحیه تاریخی- فرهنگی محله برای جذب گردشگر و افزایش حضورپذیری و احیای بافت تاریخی، می باشد. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش، بافت تاریخی- گردشگری محور خیابان امام در شهر سمنان است. روش شناسی: ابتدا اطلاعات محدوده مورد مطالعه، جمع آوری گردیده و با استفاده از تحلیل یکپارچه "سوات"، عوامل درونی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل بیرونی (فرصت ها و تهدید ها) مؤثر بر تبدیل خیابان امام سمنان به پیاده راه در بافت تاریخی، مشخص شده و با روش دلفی و استفاده از نظرات 10 نفر کارشناس خبره در زمینه شهرسازی و مرمت ابنیه تاریخی، وزن دهی شده اند.  سپس با استفاده از مطالعات و تجربیات پیشین، معیارهای کیفی مؤثر بر قابلیت پیاده مداری، استخراج و به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی "ای. اچ. پی"، اولویت بندی شده اند. قلمرو جغرافیایی: بافت تاریخی- گردشگری محور خیابان امام در شهر سمنان است. یافته ها: نتایج نشان داد که نقاط قوت، زمینه هایی را برای استفاده از فرصت ها در محور تاریخی خیابان امام سمنان ایجاد می کند و قابلیت تبدیل شدن به پیاده راه را دارد. سپس معیارهای ارتقای کیفیت پیاده راه محور مورد مطالعه با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، اولیت بندی شد که به ترتیب شامل نفوذپذیری و دسترسی، تنوع کاربری و فعالیت، کالبد بافت و مسیر می باشند. نتیجه گیری: در پایان براساس مطالعات و تحلیل صورت گرفته، طرح پیشنهادی جهت ارتقای قابلیت پیاده مداری محور مذکور ارائه شده است که می تواند زمینه ای مناسب برای تسهیل و تشویق پیاده روی و توسعه گردشگری را فرهم نماید.

امروزه کیفیت مقاصد گردشگری روستایی و به طور خاص اقامتگاه های بومگردی به یک مزیت رقابتی مهم تبدیل شده است. بسخن دیگر، اقامتگاه های بومگردی زﻣﺎﻧی ﻣی ﺗﻮانند ﺑیﺸﺘﺮیﻦ ﻣﻄﻠﻮﺑیﺖ را ﺑﺮای گردشگران داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ کﻪ اﻧﺘﻈﺎرات آنان را ﺑﺮآورده ﺳﺎزند. ایﻦ اﻧﺘﻈﺎرات در ﻗﺎﻟﺐ اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ زیﺴﺖ ﻣﺤیﻄی، اﺟﺘﻤﺎﻋی، کﺎﻟﺒﺪی و اﻗﺘﺼ ﺎدی ﻣﻌﻨﺎ ﭘیﺪا ﻣی کﻨﺪ. ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻫﺮیک از ایﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در اقامتگاه های بومگردی کیﻔیﺖ ﻣﻄﻠﻮب را ﻧﺪاﺷ ﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺮ ادراک و اﺣﺴﺎس گردشگر از ﻓﻀﺎ و درﻧﺘیﺠﻪ ﺑﺮ ﺳﻄﺢ رﺿﺎیﺘﻤﻨﺪی او از مقصد گردشگری ﺗﺄﺛیﺮ ﻣی ﮔﺬارﻧﺪ. بر این اساس، هدف مطالعه حاضر سنجش میزان تاثیرگذاری ابعاد مختلف کیفیت بر پایداری اقامتگاه های بومگردی استان تهران است. این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی است. داده های تحقیق به روش اسنادی و میدانی گردآوری شده است. پرسش نامه محقق ساخته بر اساس شاخص ها و متغیرهای مطالعه در بین 160 نفر از گردشگران روستایی منتخب در 6 اقامتگاه های بومگردی در استان تهران تکمیل شده است. برای تحلیل از آزمون های آماری مانند همبستگی، رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج نشان می دهد به ترتیب کیفیت کالبدی، کیفیت محیطی، کیفیت اقتصادی و کیفیت اجتماعی – فرهنگی بر پایداری اقامتگاه های بومگردی استان تهران تاثیرگذار هستند.

هدف تحقیق، تعیین زمان مناسب گردشگری ورزشی براساس اقلیم حرارتی در شهرستان سبزوار است. بنابراین از دو شاخص اولگی (Olgyay) و دمای موثر (ET) استفاده گردید. داده های آماری مربوط به دما و رطوبت نسبی محدوده مطالعاتی در بازه زمانی 25 ساله ارزیابی شد. نتایج نشان داد که براساس شاخص اولگی، ماههای اردیبهشت، خرداد، تیر و شهریور در زون آسایش حرارتی قرار دارند و بهترین زمان برای گردشگری ورزشی می باشند. تیرماه به دلیل گرمای بالا و آبان، آذر، دی، بهمن و اسفند به دلیل سرمای زیاد زمان های مناسبی برای گردشگری فضای باز نمی باشند. همچنین، براساس شاخص دمای موثر، اردیبهشت، خرداد و شهریور در زون آسایش حرارتی قرار دارند. حداقل میانگین رطوبت نسبی 34٪ تعیین گردید که خارج از محدوده شاخص اولگی نمی باشد. جاذبه های طبیعی شهرستان سبزوار و فضاهای طبیعی که امکان گردشگری ورزشی دارند، در 3 منطقه اصلی و 3 زون طبقه بندی می گردند.