فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۷۴۷ مورد.
ناصرالدین شاه واژه گزین
حوزه‌های تخصصی:
فرهنگستان، در ایران، نخستین بار به صورت رسمی در خرداد ماه 1314 تاسیس شد، هر چند پیش از آن نیز کوشش های گوناگونی ذیل عناوین گوناگون برای توانا کردن و کارآمد ساختن زبان فارسی در برابر لغات بیگانه دخیل در این زبان صورت گرفته بود. امروزه، با آن که شصت و پنج سال از تاسیس نخستین فرهنگستان می گذرد، هنوز عموم مردم و حتی بسیاری از اهل علم و دانش به درستی و روشنی از وظیفه فرهنگستان زبان و ادب فارسی آگاه نیستند و نمی دانند که فرهنگستان چه وظیفه ای بر عهده دارد و چه باید بکند. علت این بی خبری و ناآگاهی، شاید، یکی این باشد که، در طول شصت و پنج سال گذشته، مجموع سال هایی که سه فرهنگستان موسوم به اول و دوم و سوم فعال بوده اند، از بیست و پنج سال تجاوز نکرده و دوران رکود و توقف فرهنگستان ها از سال های رونق و تحرک آنها طولانی تر بوده است. اساسنامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی جمهوری اسلامی ایران به تاریخ 24/11/1368 به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده و نخستین جلسات شورای فرهنگستان در سال 1369 تشکیل شده است. بنابراین، می توان گفت که این فرهنگستان هم اکنون ده ساله است و این خود فرصتی است تا، با استفاده از تجربه ده سال گذشته، توجه صاحب نظران به این سوال که «فرهنگستان زبان و ادب فارسی چه وظیفه ای بر عهده دارد و چه باید بکند» جلب شود...
آسیب شناسی کاربرد نظریه های مدرن در تدوین درسنامه های بلاغی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
مقاله ی حاضر، در صدد است نشان دهد که آسیب شناسیِ درسنامه های بلاغی(اعم از معانی، بیان و بدیع)، با آسیب شناسیِ دیگر درسنامه ها، تفاوت های عمده ای دارد. از جمله ی این تفاوت ها، یکی سابقه ی طولانیِ آگاهیِ محققان و صاحبنظران از کاستی ها و آشفتگی های بلاغت سنتی است، و دیگری، کوشش هایی که در جهت رفع این کاستی ها بر مبنای معیارها و نظریه های امروزی (اعم از ادبی و زبان شناختی) به عمل آمده است. در مقاله ی حاضر استدلال خواهد شد که کاربرد این معیارها و نظریه ها، نه تنها نتوانسته کاستی های درسنامه های بلاغی را برطرف سازد که حتی آن ها را تشدید کرده و خود، آسیب ها و کاستی های تازه ای را نیز به بار آورده است. این کاستی ها، که عمدتاً از شیوه ی نادرستِ کاربرد نظریه های جدید ناشی شده اند، عبارت اند از 1- غفلت از کارکرد صناعات بلاغی در طبقه بندیِ صناعات بر مبنای معیارهای مدرن 2- در نظر گرفتن ادبیات به مثابه ای حوزه ای مستقل از دیگر حوزه های زبانی براساس نظریه های مدرن 3- استفاده از نظریه های مدرن بر مبنای شباهت های ظاهری با برخی مباحث قدمایی 4- عدم توجه به مسائل خاص ادبیات و متون ادبی در کاربرد نظریه های مدرن. پس از بررسیِ این چهار کاستی، در برخی موارد پیشنهادهایی نیز برای تدوین درسنامه ها ی بلاغی و شیوه ی کاربرد نظریه های مدرن در آن ها، ارائه شده است.
روش های واژه گزینی
نقد و بررسی درس نامه های متون ادبی- تاریخی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
درسنامه های متن محور بخش مهمی از کتابهای آموزشی رشتة زبان و ادبیات فارسی را تشکیل می دهند و با توجه به این که پیوندهای اولیه دانشجویان با متون بر مبنای این درس نامه ها که عمدتاً گزیده هایی از متون مفصل تر هستند صورت می گیرد، مسائلی مانند چگونگی تنظیم سرفصل های پیشنهادی مصوب، نحوة تألیف، کیفیت و کمیت این درسنامه ها در حوزة طرح مسائل نظری، گزینش متن، کم و کیف توضیحات و فهرست ها و ضمائم آن در امر آموزش بسیار مهم است. مقالة حاضر سرفصل های مربوط به درس های ادبی- تاریخی (در سرفصل قدیم: تاریخ بیهقی و تاریخ جهانگشای جوینی) و مهم ترین درسنامه های تألیفی این دو متن را در رشتة زبان و ادبیات فارسی مرور می کند و علاوه بر نقد و بررسی این درسنامه ها و برشمردن نقاط قوت و ضعف آن ها؛ در خصوص دو سرفصل مرتبط با متون ادبی- تاریخی در سرفصل تازه مصوب شدة دورة کارشناسی زبان و ادبیات فارسی پیشنهادهایی مبنی بر تغییر عنوان و محتوای آن ها ارائه می کند.
سیف الدین محمود محلاتی و کتاب قند پارسی در مقدمات فارسی دستوری آموزنده برای غیر فارسی زبانان (3)
برنامه ریزی زبان و سره گرایی واژگانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
دراین مقاله، جایگاه نگرش های سره گرایانه در برنامه ریزی زبان بررسی می شود. دلیل توجه ویژه به سره گرایی در نظام برنامه ریزی زبان آن است که سره گرایی یکی از گرایش های غالب بر تحولات برنامه ریزی شده و نشده زبان بوده است. ضمنا، در بیشتر مقالاتی که درباره سره گرایی در زبان فارسی منتشر شده است، از بعد عاطفی و احساسی به آن پرداخته شده است. در این مختصر می کوشیم سره گرایی را با تاکید ویژه بر نوع واژگانی آن معرفی کنیم و جایگاه آن را در برنامه ریزی زبان مشخص سازیم. در پایان، با توجه به اهمیت نقش نگرش های کاربران زبان در موفقیت یا عدم موفقیت هر نوع برنامه ریزی زبان، به بررسی نگرش های سره گرایانه در میان برخی از سطوح جامعه زبانی تهران (دانش آموزان، دانشجویان، دانشگاهیان و فرهنگستانیان) خواهیم پرداخت و، از این راه، وضع سره گرایی را در این جامعه زبانی توصیف خواهیم کرد.
آسیب شناسی درس نامه های ادبیات معاصرِ منظوم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
پس از پذیرش شعر نیما و جریان نوگرایی در ادبیات، حضور ادبیات معاصر به عنوان یکی از دروس رشته زبان و ادبیات فارسی نیز ضرورت یافت؛ این ضرورت به نوبه خود سبب تالیف درس نامه های متعددی چون بررسی ادبیات امروز ایران محمد استعلامی، جویبار لحظه ها محمد جعفریاحقی، چشم انداز معاصر ایران سید مهدی زرقانی و ... گردید.علی رغم تعداد قابل توجه این درس نامه ها، هنور تا تدوین درس نامه ای که بتواند تصویر کاملی از ادبیات معاصر به دانشجویان ارائه دهد، فاصله زیادی وجود دارد؛ به نظر نویسنده مقاله حاضر برای رسیدن به چنین درس نامه ای باید برخی از کاستی های درس نامه های ادبیات معاصر را مرتفع ساخت. اصلی ترین ضعف/کاستی های درس نامه های ادبیات معاصر البته آن دسته از ضعف/کاستی هایی که تقریباً در تمامی این درس نامه ها دیده می شوند عبارتند از: تقلیل «معاصر بودن» به مفهومی زمانی، رویکرد نابسنده پژوهشی، بی توجهی و عدم مراجعه به اسناد دست اول در تالیف درس نامه های ادبیات معاصر، ابهام در جریان شناسی ها.
بیماری زبان
زبان و ادب فارسی در کتابخانه فرهنگستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در مجموعه اهداف و وظایف سازمانی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، اهداف و وظایف کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد فرهنگستان به شرح ذیل آمده است: - جمع آوری، حفظ و نگهداری و احیای کتب و مدارک و اسناد تحقیقی و پژوهشی علمی با بهره گیری از جدیدترین روش های علمی و ارائه خدمات لازم به متقاضیان؛ - فراهم آوردن امکانات لازم برای مطالعه و پژوهش های علمی محققان و دانش پژوهان؛ - تهیه و تنظیم آیین نامه های مربوط به مقررات استفاده از کتابخانه ها و مرکز اسناد؛ - فهرست نویسی و آماده سازی و طبقه بندی کتب برای کتابخانه مرکزی؛ - فعالیت و کوشش در جهت افزایش اطلاعات و تجربیات فنی کتابداری از طریق تشکیل دوره های کتابداری و برنامه ریزی و پذیرش کارآموزان رشته کتابداری از دانشگاه های شهر تهران؛ - برنامه ریزی به منظور تامین کتب و مواد مورد نیاز کتابخانه و مرکز اسناد؛ - جمع آوری و نگهداری اسناد و مدارک زبان و ادب فارسی. بر اساس این اهداف، کتابخانه فرهنگستان به گردآوری، سازماندهی و ارائه خدمات اطلاع رسانی از منابع موجود همت گماشته است. معرفی فعالیت های این مرکز با این هدف ارائه می شود که آن دسته از پژوهشگران زبان و ادب فارسی که با خدمات ارائه شده در این مرکز اطلاع رسانی و منابعی که در این کتابخانه گردآوری و سازماندهی شده است آشنایی ندارند از وجود این امکانات با خبر شوند و در صورت نیاز از خدمات آن بهره جویند.