درخت حوزه‌های تخصصی

با پیشرفت روزافزون اینترنت و افزایش تعداد منابع قابل دسترس از طریق این رسانه، مسأله ارزیابی منابع و اطلاعات موجود در این شبکه جهانگستر به موضوعی قابل‌تأمل و بحث‌برانگیز تبدیل شده است. ازآنجایی که اینترنت فضایی غیرقابل کنترل است و هرگونه اطلاعات معتبر و غیرمعتبر همزمان در این فضا موجودند، بنابراین لازم است که استفاده‌کنندگان از شبکه جهانی اینترنت، در خود مهارت‌های ارزیابی منابع و تفکر انتقادی را به منظور تشخیص منابع با کیفیت و مناسب، ایجاد نمایند. در این مقاله تلاش شده تا با مطالعه و بررسی سیاهه‌های وارسی متعدد موجود، معیارهایی جهت ارزیابی تارنماهای وب تهیه شده و توضیحاتی در مورد چگونگی ارزیابی آنها از طریق این معیارها ارائه گردد

مصورسازی اطلاعات روشی رایانه‌ای برای نمایش «داده» است، که عبارت است از پردازش اطلاعات تبدیل شده به قالب دیداری که کاربر را قادر می‌سازد تا اطلاعات را مشاهده، مرور، دریافت و درک نماید. مصورسازی اطلاعات، یک حوزه پژوهشی نوین می‌باشد که بر استفاده از فنون مصورسازی جهت کمک به افراد، برای درک و تحلیل داده‌ها تمرکز یافته است. مبانی مصورسازی شامل طراحی رابط‌کاربر، گرافیک رایانه‌ای، تعامل میان انسان و رایانه، نظریه‌های شناختی و طراحی هنری می‌شود. بر اساس طبقه‌بندی اشنایدرمن، مصورسازی اطلاعات شامل: داده‌های یک‌بعدی، دوبعدی، سه‌بعدی، چندبعدی، زمانی، سلسله‌مراتبی و شبکه‌ای است.

اگر بخواهیم از مزایای خدمات الکترونیک حداکثر بهره را ببریم و در زمینه فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات در رد? کشورهای پیشگام قرار بگیریم، لازم است تا کاربردهای مختلف فناوری‌‌های اطلاعات و ارتباطات را به بهترین نحو در کشور استقرار دهیم. برنامه¬ریزی برای استقرار این کاربردها بدون ارزیابی و سنجش آنها اثربخش نخواهد بود. بنابراین سنجش کیفیت خدمات الکترونیک یکی از راهکارهایی است که به ما این امکان را می¬دهد تا از کیفیت استقرار کاربردهای مختلف فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات اعمّ از تجارت الکترونیک، دولت الکترونیک، بانکداری الکترونیک، آموزش الکترونیک، و ... آگاه شده و با استفاده از این بازخور در جهت بهبود وضعیت کشور در این زمینه تلاش کنیم. در این مقاله پس از بررسی ادبیات مربوط به سنجش کیفیت خدمات الکترونیک، مدل «ای¬کوال» بعنوان مدل برگزید? پژوهش تشریح شده و سپس با استفاده از این مدل کیفیت خدمات الکترونیک شرکت قطارهای مسافری رجاء ارزیابی شده است. نتایج تحقیق حاکی از بالا بودن رضایت کاربران در بسیاری از شاخص‌ها است و در چندین شاخص نیز، همانند برخی شاخص‌های بُعدِ «تعامل خدمات»، رضایت کاربران در سطح پایینی ارزیابی شده است.

آینده نگاری بیانگر طیف وسیعی از رویکردهایی است که باعث بهبود فرایند تصمیم گیری می شوند. درحالی که بیش از 20 روش مختلف برای انجام آینده نگاری به کار می رود، ولی در بیشتر آنها از روش دلفی برای همگرا کردن نظرات استفاده کرده اند. تعدد عوامل موجود در فرایند آینده نگاری باعث می شود که امکان تصمیم گیری در خصوص عوامل مختلف با روش دلفی از دقت کافی برخوردار نباشد. این مشکل در تصمیم گیری های چند ذی نفعی به شکل حادتری درخواهد آمد. در این مقاله سعی شده تا در گرفتن نظر هر فرد و جمع بندی و همگرایی نظرات خبرگان علاوه بر روش دلفی از شیوه اولویت بندی بر اساس مشابهت با مطلوب (از این پس TOPSIS ) نیز استفاده شود. این کار سبب خواهد شد تا نظرات کیفی توسط یک روش کمی تحلیل شده و دقت تحلیل ها افزایش یابد. ضمن آن که اولویت بندی دستاوردهای نهایی بهتر انجام خواهد شد. این روش برای آینده نگاری دولت الکترونیکی اجرا و اعتبارسنجی گردید.

امروزه یکی از مهم ترین و با ارزش ترین سرمایه های هر سازمانی، دانش است. تغییرات سریع و رشد روزافزون دانش و اطلاعات، هر سازمانی را بر آن می دارد تا برای بقاء تمام تلاش خود را در مدیریت دانش به کار گیرد. لذا سازمان ها در پی شناسایی عوامل زمینه ساز و نیز بستر سازی به منظور ایجاد مدیریت دانش برآمده اند تا به موقع از منابع دانشی خود و محیط پیرامون بهره برداری کنند. تمرکز مدیریت دانش، بر بهبود توانایی های سازمان است. موفقیت، به ایجاد محیط کاری جدیدی نیاز دارد که در آن، دانش و تجربه به سادگی تسهیم شوند، فرایندها و فناوری های اطلاعاتی نیز برای این هدف باید اعمال شوند. رفتار انسان ها در سازمان هم باید در این راستا قرار گیرد تا اطلاعات و دانش آنان ادغام شود و در زمان مناسب به دست افرادی برسد که به آن نیاز دارند تا بتوانند با بهره وری بیشتر عمل کنند. مبانی زیرساخت مدیریت دانش، شامل نظام فناوری اطلاعات، فرایندهای دانش و فرهنگ سازمانی است که این مبانی به استفاده کامل از دانش منجر می شوند. این تحقیق نیز با مفروض داشتن این سه عامل در پی تبیین و سنجش وضعیت هر یک از این عوامل در شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران (منطقه تهران) برای استقرار مدیریت دانایی و نیز رتبه بندی آن ها به منظور توجه و تقویت عوامل ضعیف تر بوده است.

برای رقابت موثر در محیط آموزشی نوظهور، لازم است که تمامی کشورها به‌طور پیوسته استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات را در دانشگاه‌ها بهبود دهند. اما استفاده موثر از فناوری اطلاعات و ارتباطات نیازمند برنامه‌ها و سیاست‌های اجرایی است که متناسب با شرایط داخلی باشد. در این مقاله، با الگوبرداری از 12 کشور و 5 گروه منطقه‌ای، 279 راهکار برای بهبود استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در دانشگاه‌ها استخراج شده و با به‌کارگیری روش‌تحلیل محتوا، 23 راهکار از بین آنها انتخاب می شوند. سپس نظرسنجی در سطح ملی انجام شده و با استفاده از آزمون‌های آماری، راهکارهای متناسب با شرایط داخلی کشور ارایه می‌شوند. این راهکارها اولویت‌بندی شده و به سه گروه لازم و ضروری، لازم و غیر ضروری و مخصوص ایران تقسیم‌بندی می‌شوند. دسته‌بندی فوق بر اساس 3 معیار اهمیت از دیدگاه خبرگان، اهمیت در تجربیات کشورها و اجرا یا عدم اجرا در کشور می‌باشد. متدولوژی ارایه راهکارها به‌گونه‌ای طراحی شده است که هرکشور با انجام قسمت نظرسنجی از خبرگان می‌تواند راهکارهای مناسب با شرایط داخلی خود را استخراج کند.

امروزه شکاف در نظام های مالکیت فکری در بین کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته، عامل اصلی توجیه کننده شکاف در جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی بین کشورها است. سرمایه گذاران خارجی برای حضور و تداوم حضور در کشورهای میزبان، نیاز به حمایت از حقوق مالکیت فکری خود از سوی کشورهای میزبان دارند. به دلیل آثار قابل توجه حمایت از حقوق مالکیت فکری بر جریان سرمایه گذاری خارجیان به ویژه در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران، در این مقاله رابطه بین جریان FDI و شدت IPR در ایران با استفاده از شاخص سنجش شدت IPR بررسی شده است و نتایج نشان از مثبت بودن رابطه بین شدت IPR و جریان FDI در دوره 1368- 1383 دارد که منطبق بر نتایج مطالعات انجام شده در کشورهای در حال توسعه است.

ارزیابی استفاده از فناورى اطلاعات در سازماندهى مواد کتابخانه هاى مرکزى دانشگاههاى علوم پزشکى ایران چکیده: مقدمه: ظهور و گسترش فناوریهاى اطلاعاتى، سازماندهی مواد را نیز چون دیگر کارکردهاى کتابدارى تحت تاثیر قرار داده است. این مطالعه به تعیین وضعیت استفاده از این فناوریهاى اطلاعاتى در بخشهای فهرستنویسی کتابخانه هاى مرکزى دانشگاههاى علوم پزشکى کشور مى پردازد. روش پژوهش : ابزار گردآورى اطلاعات این مطالعه پیمایشى و توصیفى، پرسشنامه محقق ساخته اى مشتمل بر33 سوال بسته و دو سوال باز بود.جامعه ی پژوهش را مسئولان بخشهاى فهرستنویسى کتابخانه هاى مرکزى 44 دانشگاه علوم پزشکى کشور تشکیل می دادند. یافته ها: به طور کلى 496 دستگاه رایانه، 108 چاپگر، 29 اسکنر، 27 اسکنر بار کدخوان و 79 سى دى رایتر در این کتابخانه هاى وجود داشت. نرم افزارهاى مورد استفاده پارس آذرخش، کاوش، نوسا و KOHA بودند. 67درصد فهرستنویسان شاغل در این کتابخانه ها مدرک کارشناسى داشتند. بیشترین استفاده از اینترنت در بخش فهرستنویسى تحلیلى و کمترین میزان استفاده از آن در بخش کنترل مستندات بود. به غیر از کتاب، پایان نامه ها در 80درصد کتابخانه ها و وب سایت هاى مرتبط در 5/2درصد از کتابخانه ها فهرست مى شد. کمبود نیروى انسانى متخصص، کمبود رایانه ها و پائین بودن مدل آنها، نداشتن ارتباط مستقیم بااینترنت وکندى وقطع مکررارتباط آن،عدم شناخت ابزارهاى الکترونیکى فهرستنویسى، استفاده از نسخه هاى قدیمى نرم افزار و غیره از مشکلات فهرستنویسان در این کتابخانه ها بود. نتیجه گیری: یافته هاى پژوهش نشان داد که بخشهاى فهرستنویسى کتابخانه هاى مرکزى از نظر زیرساختهاى سخت افزارى و نرم افزارى و نیز نیروى انسانى در وضعیت متعادلى به سر نمى برند. از فناوریهاى اطلاعاتى در سطح پائینى استفاده مى شود، هنوز با رویکرد سنتى به فهرستها نگریسته مى شود و به طور کلى برنامه ریزى خاصى براى استفاده از فناوریهاى اطلاعاتى و نیز توسعه فهرستها در این کتابخانه ها وجود ندارد"

چکیده این پژوهش با هدف تعیین عوامل موثر بر انتقال و تبادل دانش بین دانشکده های توانبخشی و سازمان های ارائه دهنده خدمات توانبخشی کشور بمنظور ارائه راهکار مناسب برای انتقال اثربخش دانش انجام شد.. تحقیق به شیوه زمینه یابی انجام شد. خبرگان توانبخشی و اعضاء هیأت علمی دانشکده های توانبخشی کشور جامعه آماری پژوهشی بودند. برای گردآوری داده ها از دو ابزار مصاحبه و پرسشنامه استفاده شد. اعتبار پرسشنامه با روش ضریب آلفای کرونباخ 94/0 محاسبه شد. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون آماری T تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که در حال حاضر وضعیت انتقال دانش مناسب نبوده و با وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارد. مهمترین عوامل موثر بر انتقال و تبادل دانش عبارتنداز: ضعف نیاز سنجی از جامعه در طراحی پروژه های تحقیقاتی و عدم ارتباط مناسب بین پژوهشگران و سفارش دهندگان تحقیق، وجود فرهنگ فردگرایی و عدم انجام کار تیمی و نیز عدم وجود ارتباط ساختاری مشخص بین دانشگاه و سازمانهای ارائه دهنده خدمات توانبخشی کشور. راهبرد مناسب برای انتقال اثربخش دانش تشکیل کمیته یا سازمانی مشترک بین کاربران و تولیدکنندگان دانش جهت پاسخ به نیازها و تسهیل فرایند انتقال دانش بین آن ها معرفی شد.

چکیده هدف این پژوهش مطالعه وضعیت موجود کاربرد فناوریهای اطلاعاتی در کتابخانه های دانشگاهی ایران، شناخت نقاط قوت و ضعف آنها در استفاده از فناوری اطلاعات و ارائه راهکار به منظور تدوین برنامه راهبردی برای استفاده مناسب فناوری اطلاعات در این کتابخانه ها بود. روش پژوهش پیمایشی بود.39 مدیر کتابخانه های دولتی مرکز استانی جامعه ونمونه تحقیق بودند.ابزار گراوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. داده های گردآوری شده با استفاده از شاخص های فراوانی ودرصد و ازمون کای اسکویر تجزیه وتحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که کتابخانه های دانشگاهی از لحاظ مدیریت، برنامه ریزی برای آموزش دوره های فناوری اطلاعات، پشتیبانی نرم افزارهای کتابداری از فعالیت های تخصصی، حفاظت و نگهداری از منابع دیجیتالی، سطوح دسترسی و امنیت اطلاعات، تدوین خط مشی بهره گیری، توسعه و گسترش مجموعه بانک های اطلاعاتی، برنامه زمان بندی مدون برای استفاده و ارتقای فناوری و ایجاد زیرساخت فناوری اطلاعات وضعیت مناسبی ندارند. از سوی دیگر در ارتباط با وضعیت نیروی انسانی، دسترسی پیوسته به پایگاه اطلاعاتی کتابخانه، بهره گیری از نرم افزار کتابخانه ای، فضای اختصاصی برای فناوری، دسترسی به رایانه ها و تجهیزات آنها در شبکه، خدمات تحویل اطلاعات الکترونیکی، ارائه کتاب ها و مجلات الکترونیکی، فهرست پیوسته کتابی و غیرکتابی، خط مشی فراهم آوری منابع الکترونیکی وضعیت مناسب و رو به توسعه دارند. در مجموع حدود 90 درصد از این کتابخانه ها فاقد برنامه راهبردی فناوری اطلاعات هستند.