سیده زینب حسینی

سیده زینب حسینی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۱۵ مورد از کل ۱۵ مورد.
۱.

توقیفی یا اجتهادی بودن «رسم الخط قرآن کریم» در بوته نقد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰شماره ۴۵ 119 - 142

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم رسم المصحف رسم قیاسی توقیفی تحریف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۸ تعداد دانلود : ۴۵۰
این پژوهش پس از مطالعه آراء قائلین به رسم المصحف و رسم الاملاء و بررسی چگونگی مواجهه ایندو نظر با یکدیگر، با روشی توصیفی- تحلیلی و با هدف کشف مبانی و معیارهای آراء مطرح شده پیرامون توقیفی بودن و اجتهادی بودن رسم الخط قرآنی به نگارش در آمده است. اهمیت رسم و ضبط قرآن از طرفی و بررسی و نقد ادله قائلین به توقیفی یا اجتهادی بودن رسم المصحف، موجب این سؤال شد که دو گروه مورد بحث با کدام مبانی و ادله به بیان دیدگاه می پردازند؟ و نظر برگزیده کدام است؟ اعتقاد به توقیفی یا اجتهادی بودن رسم المصحف قرآن یکی از مسائل مهم در حوزه مطالعات علوم قرآنی است. قائلین به توقیفی بودن رسم المصحف، هرگونه تغییری در نحوه نگارش مصاحف قرآنی را غیر مجاز و به مثابه تحریف در الفاظ قرآن می دانند و برای این منظور به بیان ادلّه استناد می جویند. در مقابل، نظریه اجتهادی بودن رسم الخط قرآنی مطرح است که به منظور تسهیل در امر قرائت غیر عرب زبان ها و به ویژه برای نوآموزان، تغییر در رسم المصحف را جایز می دانند و نگارش قرآن براساس رسم قیاسی (رسم الاملاء) را پیشنهاد می کنند. بررسی مبانی نظری و نقد و تحلیل ادله مطرح شده بیانگر عدم حجیت توقیفی بودن رسم مصحف و جواز تبعیت از قیاس در نگارش قرآن است که ضمن تحلیل تفاوت های موجود در رسم المصحف و رسم الاملای متداول و تبیین نقاط ضعف و قوّت هریک از آنها، رسم قیاسی را قول راجح می داند.
۲.

روش شناسی تفسیر مجالس التذکیر من کلام الحکیم الخبیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲۵ 319-345

کلیدواژه‌ها: تفسیر مجالس التذکیر ابن بادیس روش تفسیری منابع تفسیری رویکرد عقلانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۲۴۶
پژوهش در طرح فکری ابن بادیس روشن می سازد که وی اندیشه و دیدگاه خویش را تا حد امکان به قرآن و سنت نبوی مستند می کرده است. او ضمن باور به ناتوانی عقل در درک کنه امور غیبی، شروطی منطقی برای نظر صحیح عقلی برمی شمارد. به طور کلی، ابن بادیس به تفسیر قرآن اهتمام ویژه ای داشته و مسائل تربیتی، اصلاحی و فرهنگی را در این قالب بیان کرده است؛ حتی در جریان سیطره استعمار فرانسه بر الجزائر، برای مبارزه با تسلط استعمارگران و برانگیختن هویت اسلامی عربی الجزائری ها، عقیده شان را بر اساس این دو نص، پابرجا می ساخت. از این رو روش روشنگرانه وی در تفسیر آیات، ابتدا بر اساس قرآن و سنت نبوی است و در ادامه در صورت نبود شاهد از این دو، به احادیث صحابه و تابعان روی آورده است. در مراحل بعد نیز معنا را به کمک لغت و ریشه کلمه یا با بهره گیری از تناسبت میان آیات و یا با تکیه بر سبب نزول، استفاده از سیاق آیات و اشعار و ادبیات عرب و غیره روشن می ساخته است. به طور کلی وی در « تفسیر مجالس التذکیر من کلام الحکیم الخبیر » گرایشی اجتماعی دارد. در پژوهش حاضر به شیوه تحلیل محتوا، روش تفسیری ابن بادیس با تبیین هریک از موارد فوق بررسی می شود.
۳.

استعاره مفهومی حبل در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 11 - 24

کلیدواژه‌ها: استعاره مفهومی استعاره هستی شناختی استعاره ساختاری استعاره جهتی حبل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۳ تعداد دانلود : ۲۹۲
استعاره مفهومی، بخش مهمی از زبان شناسی شناختی را تشکیل می دهد و به مثابه ابزاری برای اندیشیدن است که واقعیت ها و تجربه های بشری را با مقوله بندی نوینی عرضه می کند. این مقاله استعاره مفهومی «حبل» در قرآن را بررسی کرده که در ضمن داشتن معنای کلی پیوند و ارتباط، ساختاری متشکل از چندین نوع استعاره دارد. در آیه ای، حبل همچون عهد و ذمه ای برعهده طرفین متوسل شده به حبل است و تعهدات ناشى از آنها را مى نمایاند و در آیه ای به عنوان جهت بالا، جایگاه ارزشمندی را مفهوم سازی می کند. در گونه دیگر، حبل ظرف نزدیکی بیان شده که نشان از قرب باری تعالی به بنده دارد و در مفهوم استعاری دیگر با شخصیت بخشی به حبال، فعل جانداران به آن نسبت داده می شود. قرآن توسط این بیانات استعاری گونه متفاوتی از تدبر و اندیشه را به جهانیان عرضه کرده و مفاهیم متعالی را در قالب امور ساده و با بیانی روان برای بشر بازگو می کند.
۵.

دلایل و چگونگی تبویب در متون عرفانی (مطالعه موردی منطق الطیر عطار و منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۴ 117 - 144

کلیدواژه‌ها: تبویب تجربه عرفانی منطق الطیر منازل السائرین مقامات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۴۱۲
تبویب مراحل سیر و سلوک از مباحث مطرح در میان کتب صوفیه است. با وجود اینکه نشانه گذاری مسیر سلوک، پیشینه ای به بلندای تاریخ اسلام دارد، اما درمیان صوفیان، رواج این باب بندی به طور مشخص، از قرن دوم هجری بوده است. از همان اوان رواج عرفان، اختلاف باب بندی ها میان عرفا و چه بسا در تألیفات مختلف یک عارف هم دیده می شود. در این پژوهش تلاش شده تا ضمن نشان دادن عوامل مؤثر در شیوه تقسیم بندی این باب بندی ها، به تبیین دلایل باب بندی و نهایتاً چگونگی تبویب آن پرداخته شود. به این منظور از میان آثار بنام عارفان، دو اثر مهم منطق الطیر عطار و منازل السائرین خواجه عبدالله انصاری برای بررسی انتخاب شده اند و با روش توصیفی تحلیلی، به مقایسه نحوه تبویب این دو اثر پرداخته شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که مهم ترین عامل اختلاف در تبویب که باعث بروز تناقض در کلام و آثار صوفیان شده، تجارب متفاوت عرفانی، نحوه سیر و طریقت عرفانی، نوع مکتب و بینش فقهی و شرایط سیاسی اجتماعی است که باعث اختلافاتی چون شیوه نامگذاری، ترتیب مقامات، تعداد مقامات و... در عرفان شده است.
۶.

واکاوی رویکرد هرمنوتیکی حسن حنفی در تفسیر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قبسات سال بیست و ششم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۰۲ 127 - 154

کلیدواژه‌ها: حسن حنفی نومعتزله پدیدارشناسی تاریخی نگری هرمنوتیک نظریه تفسیر رویکرد التقاطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۲۴۵
حسن حنفی از متفکران روشنفکر معاصر مصر، دارای نظریه خاصی درباره هرمنوتیک متن به نام «نظریه تفسیر» است. این نظریه بر تأثیر پیش فرض های مفسّر در تفسیر، نسبی گرایی و قرائت های مختلف از دین مبتنی است. پشتوانه فکری حنفی در نظریه پردازی از مکاتبی چون پدیدارشناسی، اومانیسم، مارکسیسم، سوسیالیسم و رویکرد تاریخی-تمدنی و نومعتزله به عاریت گرفته شده است. از نظر او هرمنوتیک همان علم تأویل است و متن صورت مجردی است که نیاز به مضمونی دارد که آن را پر کند؛ از این رو ما مضمون معاصری را برای متن قرار می دهیم. حنفی با این قرائت هرمنوتیکی می خواهد به ارکان ایمان و اسلام مسلط شده، به بازخوانی علم کلام بپردازد. تفسیر او تفسیر تجربی زنده مشترک میان مفسر و خواننده است که متوقف بر غایت، روش و نیازهای مفسر می باشد؛ همچنین بر نیازها و مطالبات مردم تمرکز و بر ابراز حق اغلب مردم تکیه کرده، اولویت را به واقعیت و تاریخ می دهد. به تفکر التقاطی و گزینشی حنفی انتقادهای جدی و بنیادینی وارد است که در این مقاله به آن می پردازیم. در این نوشتار بر خلاف پژوهش های پیشین که اغلب بر گزارش و روش شناسی اندیشه های نوگرای حنفی در بازسازی میراث اسلامی متمرکز شده اند، با روش توصیفی و تحلیل مفهومی و گزاره ای به تبیین و نقد رویکرد هرمنوتیکی حنفی در تفسیر قرآن پرداخته می شود.
۷.

اسلوب تفسیری محمد متولی شعراوی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه نقد آراء تفسیری سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 143 - 166

کلیدواژه‌ها: محمدمتولی شعراوی گرایش اجتماعی تفسیر قرآن به قرآن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۲۱۶
روش شناسی کتب تفسیری به بررسی فرآیندها و فرآورده های تفسیری اطلاق می شود و گونه ای پراهمیت از مطالعات تفسیری به شمار می آید. اندیشه سامان یافته مفسران دربردارنده سلسله ای از روش ها و گرایش ها برای دستیابی به مدلول آیات و مراد الهی است. در مطالعه حاضر به شیوه تحلیلی توصیفی اسلوب تفسیری شعراوی بررسی می شود. تفسیر شعراوی یکی از تفسیرهای قرآنی معاصر است که با رویکردی اجتماعی از غالب ظرفیت های واکاوی متن الهی بهره می جوید. محمد متولی شَعراوی ابتدا تلاش کرده است که هر آیه را با آیه متناسب دیگر از نظر معنا و لغت تفسیر کند و سپس از احادیث نبوی استمداد جسته است. ازاین رو، روش وی در تفسیر آیات هم ابتدا بر اساس خود قرآن و سنت نبوی است. وی افزون بر بهره گیری از منابع دینی، به زبان و ادبیات عرب و هم چنین داده های تاریخی التفات قابل توجهی داشته است. بر اساس یافته های این مطالعه، تفسیر شعراوی با شرح و تبیین مفاهیم ظاهری کلام و تدقیق در مضامین قرآنی متناسب با دوران معاصر، رشد اخلاقی و تربیتی جامعه و پاسخ گویی به ابهامات تفسیری مخاطبان را هدف گرفته، و بر اساس باور به کفایت قرآن برای هدایت گری انسان در زندگی فردی و اجتماعی پدید آمده است.
۸.

روش شناسی تفسیر نظام القرآن و تأویل القرآن بالفرقان عبدالحمید فراهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۴ 195 - 210

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن روش تفسیری نظام قرآن وحدت محتوایی فراهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۱۸۹
در حوزه روش شناسی تفاسیر، بازشناخت ملاک ها و معیارهای استفاده شده در هر تفسیر الزامی است تا از این رهگذر روش و منابع مورد استناد هر مفسّر در تفسیر روشن شود. نوشتار پیشِ رو، با روش توصیف و تحلیل محتوا و با بررسی اسنادی و کتابخانه ای به روش شناسی تفسیر نظام القرآن و تأویل القرآن بالفرقان پرداخته است.فراهی از برجسته ترین افرادی است که نظریه نظام قرآن را به عنوان روشی تازه در تفسیر قرآن پی ریزی کرده است. مراد وی از تناسب و نظام قرآن، تبیین یکپارچگى و وحدت محتوایى و مضمونى میان آیات و سوره هاى قرآن است. فراهی برای تفسیر، مطابق با دسته بندی خود از یک اصل و چند تبع بهره می برد؛ اصل، خود قرآن است که بهترین مفسّر آیات خویش است و تبع شامل مواردی همچون احادیث نبوی و اقوال صحابه، شأن نزول، استعمالات لغت نزد اعراب، لغت و ریشه کلمه و کتب انبیای پیشین است. روش او در تفسیر نیز ابتدا تکیه بر خود قرآن برای درک معنای حقیقی آیات و سپس تفسیر براساس هریک از تبع های بیان شده است؛ بااین حال او برای عقل به معنای عقل فلسفی و منطقی در تفسیر جایگاهی نمی شناسد و به طورکلی گرایشی ادبی دارد. در پژوهش حاضر روش تفسیری فراهی با تبیین هریک از موارد فوق بررسی می شود.
۹.

تأثیر وضعیت اقتصادی بر سبک تفکر جنایی کودکان و نوجوانان در مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشنامه حقوق اقتصادی پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۰ 87 - 111

کلیدواژه‌ها: استحقاق خوش بینی افراطی سبک تفکر جنایی عدم انسجام وضعیت اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۲۹۹
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر وضعیت اقتصادی بر سبک تفکر جنایی کودکان و نوجوانان هشت تا شانزده ساله در مشهد است. تعداد افراد نمونه در این پژوهش 515 نفر بود که در نمونه گیری 231 نفر کودک کار به دلیل نبود آمار دقیقی از آنان و وجود آمار مخفی در این قشر از روش گلوله برفی و در 284 نفر کودک عادی به دلیل وجود شرایط کرونایی در کشور از روش در دسترس استفاده شده است. گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه انجام شده است. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 22 و فرضیه های پژوهش از طریق آزمون آنوا سنجیده شده اند. به عنوان نتیجه گیری می توان اذعان داشت با توجه به داده های به دست آمده در این پژوهش کودکان با وضع اقتصادی خیلی ضعیف بینش جنایی قوی تری در سبک دلجویی، انفصال، جهت گیری قدرت، احساساتی، عدم انسجام دارند و در سبک های راحت طلبی شناختی، خوش بینی افراطی و استحقاق وضعیت اقتصادی تأثیری بر سبک تفکر جنایی نداشته است. بر اساس نظریه جرم شناسی مارکسیستی طبقه بندی های طبقاتی، بی عدالتی اجتماعی و احساس بیگانگی در جامعه فرد را در معرض ارتکاب جرم قرار می دهد؛ درنهایت می توان این گونه تحلیل کرد که وضعیت اقتصادی در قدرت گرفتن برخی سبک های تفکر جنایی در کودکان و نوجوانان تأثیر دارد و زندگی در فقر مطلق تفکر جنایی در آن ها را تقویت کرده است.
۱۰.

تحلیل محیط درونی و بیرونی حوزه آموزش دانشگاه مازندران بر اساس برنامه ریزی راهبردی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی آموزشی دوره ۷ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۴ 97 - 114

کلیدواژه‌ها: استراتژی تحلیل درونی تحلیل بیرونی قوت ضعف فرصت تهدید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۱۰۲
هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت شاخص های کلیدی حوزه آموزش دانشگاه مازندران، از طریق ارزیابی محیط خارجی و داخلی به منظور پیشنهاد استراتژی های مناسب است. در این پژوهش از روش ترکیبی طرح متوالی اکتشافی استفاده شده است. در بخش کیفی برای به دست آوردن مولفه های پرسشنامه، با ده نفر از افراد صاحب نظر در زمینه برنامه ریزی راهبردی و کسانی که بر وضعیت دانشگاه، اشراف داشته اند مصاحبه شده است. جامعه آماری بخش کمی این پژوهش، شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه مازندران است که 356 نفر می باشند، حجم نمونه پژوهش 120 نفر می باشد و از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی استفاده شده است که نهایتا 102 نفر مشارکت داشته اند. ابزار مورد استفاده دریخش کیفی پژوهش، مصاحبه و بررسی اسناد و مطالعه کتابخانه ای و در بخش کمی، پرسشنامه ی محقق ساخته ای است که با پایایی بالای 0.9 مورد تایید قرار گرفت. برای تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و ماتریس ارزیابی عوامل داخلی، ماتریس ارزیابی عوامل خارجی، ماتریس SWOT و ماتریس IE، استفاده شده است. در بخش کیفی مولفه های پرسشنامه یا به عبارتی، نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدید های دانشگاه مازندران استخراج شد و در بخش کمی هم یافته ها نشان داد که با توجه به ماتریس چهار خانه ای داخلی و خارجی (IE)، حوزه آموزش دانشگاه مازندران در ناحیه استراتژی رقابتی ST قرار دارد، بنابراین با توجه به نمره نهایی ماتریس داخلی(882/3)،  نقاط قوت حوزه آموزش دانشگاه مازندران بیشتر از نقاط ضعف آن بوده است، ولیکن با توجه به نمره نهایی ماتریس خارجی (312/2)، تهدید ها بر فرصت های آن غلبه کرده است. در واقع دانشگاه در شرایطی است که می تواند با استفاده از قوت ها به بهره برداری از فرصت ها و کاهش ضعف و تهدید ها بپردازد.
۱۱.

بازاریابی خدمات اطلاعاتی کتابخانه مرکزی دیجیتال دانشگاه علامه طباطبائی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۵۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 29 - 46

کلیدواژه‌ها: بازاریابی خدمات اطلاعاتی دانشگاه علامه طباطبائی کتابخانه دیجیتال آمیخته بازاریابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۶۸
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی وضعیت بازاریابی خدمات اطلاعاتی کتابخانه مرکزی دیجیتال دانشگاه علامه طباطبائی از نظر مدل آمیخته بازاریابی هفت پی است.روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف جزء پژوهش های کاربردی است و با توجه به توصیف وضعیت بازاریابی در کتابخانه مرکزی دیجیتال دانشگاه علامه طباطبائی، از روش توصیفی استفاده شده است و از نظر موضوع مطالعه موردی است و جمع آوری داده های آن با استفاده از روش میدانی و پیمایشی و با ابزار سیاهه وارسی انجام گرفته شده است و جامعه آماری پژوهش حاضر کتابخانه مرکزی دیجیتال دانشگاه علامه طباطبائی است.یافته ها: طبق یافته های به دست آمده و مشاهدات صورت گرفته توسط پژوهشگر در کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبائی و همچنین مصاحبه با کتابدارن بخش کتابخانه دیجیتال دانشگاه علامه طباطبائی به این نتایج دست یافته شد که 33/58 درصد از اصول بازاریابی محصول، 15/46 درصد از اصول بازاریابی مکان، 100 درصد از اصول بازاریابی هزینه، 88/88 درصد از اصول بازاریابی کاربران، 55/55 درصد از اصول بازاریابی شواهد فیزیکی، 50/62 درصد از اصول بازاریابی فرایند، 53/61 درصد از اصول بازاریابی فعالیت های تشویقی و ترغیبی در کتابخانه دیجیتال دانشگاه علامه طباطبائی رعایت شده است.نتیجه گیری: جهت مشخص شدن وضعیت بازاریابی خدمات اطلاعاتی کتابخانه مرکزی دیجیتال دانشگاه علامه طباطبائی، توسط پژوهشگر با ابزار سیاهه وارسی به دست آمده از 7 اصل آمیخته بازاریابی هفت پی  با در نظر گرفتن 82 گویه، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج و یافته ها حاکی از آن است که در کتابخانه دیجیتال دانشگاه علامه طباطبائی به طور متوسط 61 درصد از اصول بازاریابی رعایت می شود
۱۲.

میزان وام گیری حروف اضافه و ضمائر در کردی کلهری در افراد دوزبانه کرد-فارس زبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۱ 227 - 255

کلیدواژه‌ها: تماس زبانی وام گیری کردی کلهری دوزبانه حروف اضافه ضمایر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹ تعداد دانلود : ۳۱
تماس زبانی می تواند دارای پیامدهای بسیاری برای زبان های درگیر باشد. وام گیری واژگانی یا ساختاری یکی از پیامدهای تماس زبانی است که در آن عناصری از زبان غالب ممکن است وارد زبان پذیرا شوند. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان بهره گیری از حروف اضافه و ضمیرهای بومی یا وام واژه معادل فارسی آن ها در کردی کلهری است. برای گردآوری داده ها، از یک پرسشنامه (فهرست) محقق ساخته بهره گرفته شد تا روشن شود که گروه های مختلف تا چه اندازه از واژه های بومی یا وام واژه های فارسی بهره می گیرند. براساس متغیرهای سن، جنسیت و تحصیلات، افراد انتخاب شده به هشت گروه دسته بندی شدند: مردان/ زنان باسواد جوان، مردان/ زنان با سواد مسن، مردان/ زنان بی سواد جوان و مردان/ زنان بی سواد مسن. یافته های پژوهش نشان داد که در گروه های مختلف اجتماعی به طور متوسط بین 7. 82 تا 100 درصد از حروف اضافه بومی و  بین 08. 76 تا 100 درصد از ضمیرهای کردی استفاده نموده اند. زنان جوان باسواد بیشترین میزان بهره گیری از حروف اضافه (3. 17 درصد) و ضمیرهای غیربومی (92. 12 درصد) را در بر داشتند. آزمون آماری مورد استفاده (آنالیز واریانس سه عاملی) نشان داد که دو عامل تحصیلات و سن (برخلاف جنسیت) هم به تنهایی و هم در تعامل با هم نقش معناداری در تنوعات مشاهده شده آن ها بر عهده دارند.   
۱۳.

تبیین چیستی عمل متناظر با رابطه باور، منش و رفتار (با تکیه بر دیدگاه صدرالمتالهین شیرازی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه معرفت سال ۲۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۷۹) 36 - 51
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۵۴
توجه به رابطه باور، منش و رفتار می تواند تعریف متفاوتی از عمل را بدست دهد. هدف این مقاله نیل به تعریفی از عمل با توجه به این رابطه است که با روش توصیفی- تحلیلی دنبال می شود.صدرا با قید «آگاهی مقدم برعمل» عمل را ازفعل متمایز می سازد.آگاه سازی برعهده عقل عملی است که به واسطه عقل نظری، کلیات را ادراک می کند. سه مؤلفه هر یک از مقامات دین یعنی علوم، احوال و اعمال به اعتباری لواحق و به اعتباری سوابق هستند. تکرار اعمالِ مسبوق به آگاهیِ حاصل از عقل عملی، موجب پیدایش ملکات و اخلاق در نفس می شود و ملکات، معرفت را در پی دارند. ثمره این معرفت، حال و ملکه است که موجب صدور عمل می شوند. عمل مسبوق به معرفت بیشتر، ملکات راسخ تری را حاصل می سازد و بار دیگر ملکات برعملکرد معرفتی نفس تأثیر می گذارد. از این نگاه، اعمال مُعِدّاتی برای حصول حکمت و مقدمه معرفتند. اعمال و ملکات همگی به تصفیه قلب باز می گردند که امری عدمی است و معنای آن رفع مانع حاصل از عوالم حواس، از رسیدن به حقیقت است. از این رو نقش عمل در این رابطه، تبعی و عرضی است و ذاتا و بالاصاله مقصود نیست.
۱۴.

تأثیر مبانی هستی شناختی ملاصدرا بر تحلیل و شناخت او درباره رابطه میان عمل، ملکات و معرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های هستی شناختی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۶ 437-460

کلیدواژه‌ها: هستی شناسی اصالت وجود تشکیک در مراتب وجود وحدت شخصی وجود حرکت جوهری نفس نظریه امکان فقری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸ تعداد دانلود : ۸
حکمت متعالیه مبانی هستی شناختی خاصی دارد که درتمامی مسائل حکمت متعالیه به عنوان سنگ بنا جریان دارد. ازجمله این مسائل رابطه میان عمل، ملکات ومعرفت است که مطابق دیدگاه ملاصدرا رابطه طرفینی و سه گانه دارند. اعمال وملکات درقوس صعود شأن إعدادی ومقدمه ای و درقوس نزول شأن وجودی و ثمره وظهور برای معرفت دارند. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این مسأله است که مبانی هستی شناختی صدرالمتألّهین چه تأثیری برتحلیل وشناخت او درباب رابطه عمل، ملکات و معرفت دارد؟ هدف این تحقیق کشف تأثیر مبانی صدرا درفرآیند شکل گیری رابطه عمل، ملکات و معرفت است که با روش توصیفی-تحلیلی دنبال می شود. نگاه صدرا به این رابطه، گسسته ازمبانی هستی شناختی وی نیست. مطابق نظریه اصالت وجود، تکامل علمی شخص توسط تکرار اعمال و رسوخ ملکات صورت گرفته و وجود عالم دچار دگرگونی وتحول می گردد واستکمال وجودی می یابد. باپذیرش اصل تشکیک دروجود، مراتب مختلفی برای علم که امری وجودی است، اثبات می شود و هرانسانی به میزان تکرار عمل خود وکسب ملکات گوناگون، بهره متفاوتی از علم ومعرفت دارد. از این رو هرچه سعه وجودی بیشتر باشد، میزان بهره وری ازعلم نیز بیشتر است. مطابق وحدت شخصی وجود، انسان درمی یابد که او وتمامی ممکنات هیچ گونه وجودذاتی ندارند و فقط به اعتبار ارتباط باپروردگار واتصال به عقل فعال، یک نحوه وجود رابطی خواهد داشت. باحرکت جوهری، ذات نفس، به وسیله علم و عمل مراتب وجودی ناقص را با صیرورت وجودی طی نموده و به مدارج کامل تر می رسد. یعنی نفس، به واسطه حرکت جوهری اشتدادی- استکمالی خود، باحقایق عقلی وملکوتی هم سنخ می گردد. براساس مبنای امکان فقری، انسان با انجام اعمال، به واقعیت فقر، عجز و نقصان امکانی خود در مقابل غنای مطلق پروردگار اقرار می کند.
۱۵.

منزلت عدمی- وجودی مصالح عبادات نسبت به احوال و معارف (با تکیه بر دیدگاه صدر المتألّهین)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت معاصر سال ۱۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۳۹) 35-55

کلیدواژه‌ها: ملاکات احکام هیئت جمعی تالیفی انسان رابطه ی علم و عمل تعامل نفس و بدن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۷
تعیین چرایی تشریع عبادات و نقش آنها در سایر شؤون انسانی مجال برداشت هایی مانند مقصودیت بالذات، شأن سلبی ویا منزلت ایجابی و إعدادی عبادات را فراهم می آورد. پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این مسأله است که در نگاه صدرالمتألّهین شیرازی عبادات در پیدایش، تکامل یا ظهور احوال و معارف انسان از چه منزلتی برخوردارند؟ هدف این تحقیق نیز کشف کارکردهای عبادات در این فرآیند است که با روش توصیفی- تحلیلی دنبال می شود. صدرا احکام را تابع ملاکات نفس الأمری می داند و مقصود از تشریع أحکام را رساندن نفعی عام و مصلحتی کلی به انسان ها می شمارد. براساس یافته های این پژوهش در تبیین رابطه ی میان اعمال، احوال و معارف باید وجود ملاکات واقعی برای عبادات را پذیرفت و بر تعامل میان شؤون انسانی و فرآیند دو قوس صعودی و نزولیِ سیر اختیاری انسان متمرکز شد. از نظر صدرا مقامات سه گانه مزبور رابطه ی طرفینی و چند جانبه دارند و کشف این رابطه از طریق شناخت حرکت تعاملی بین نفس و بدن و تبیین واقعیت جمعی و تشکیکی انسان میسّر است. توجه به رابطه تعاملی و تعاکس إیجابی- إعدادی میان نفس و بدن و تنازل و تصاعد یافتن مواطن هیأت آن دو، نشان می دهد أعمال در قوس صعود شأن عدمی، إعدادی و مقدمه ای و در قوس نزول شأن وجودی و ثمری و ظهوری دارند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان