رضا آقاپور

رضا آقاپور

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۷ مورد از کل ۷ مورد.
۱.

کاربست عقل در تفسیر قرآن: مطالعه تطبیقی آراء جوادی آملی و نصرت امین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بانوی اصفهانی روش شناسی تفسیر عقلانیت تأویل قرآن تفاسیر شیعه هرمنوتیک دینی تفسیر تطبیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱ تعداد دانلود : ۱
از نگاه درون‌دینی، جایگاه عقل در تفسیر قرآن همواره از مباحث بنیادین تفسیرپژوهی بوده و در رویارویی با چالش‌های هرمنوتیک معاصر نیازمند بازخوانی است. مسئله محوری مطالعه حاضر این است که چه‌گونه می‌توان الگویی ارائه کرد که ــ‌ضمن پرهیز از تفسیر به رأی و ذهنی‌گرایی‌ــ ظرفیت‌های عقل را در کنار نقل و شهود به‌کار گیرد. به این منظور، در مطالعه پیشِ‌رو آراءِ دو مفسرِ شیعیِ شاخص معاصر، نصرت امین در مخزن العرفان و جوادی آملی در تفسیر تسنیم، با روی‌کردِ تحلیلی‌ـ‌تطبیقی و روش تحلیل محتوای کیفی بررسی شده است. فرضیه پژوهش آن است که هر یک از این دو دیدگاه بخشی از کارکردهای عقل در فهم قرآن را برجسته کرده‌اند: جوادی آملی عقل را در چارچوب برهان و هم‌آهنگی با نقل محدود می‌سازد؛ درحالی‌که نصرت امین با نگرش وجودشناختی عقل را نوری الهی و راه‌گشای بطون قرآن می‌داند. یافته‌ها نشان می‌دهد که با ترکیب این دو روی‌کرد می‌توان الگویی سه‌سطحی (برهانی، نقلی، عرفانی) سامان داد که هم با معیارهای نقلی معتبر سازگار است، هم امکان بهره‌گیری از ظرفیت‌های عقلِ شهودی را فراهم می‌آورد. آزمون این الگو در آیات 7 و 190ـ191 سوره آل‌عمران می‌تواند کارآمدی آن را در تحلیل نظام‌مند قرآن نشان دهد و افقی تازه برای گفت‌وگوی میان‌رشته‌ای در قلمرو هرمنوتیک دینی و کلام جدید بگشاید.
۲.

جایگاه سیاق در تفسیر المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاق آیات تفسیر قرآن علامه طباطبایی مرجع ضمایر شأن نزول تشخیص مخاطب قرائت قرآن تفاسیر قرآنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۴
پژوهش حاضر به بررسی نقش و اهمیت «سیاق آیات» در فهم و تفسیر قرآن کریم می پردازد و تلاش دارد نشان دهد که چگونه سیاق آیات به عنوان یکی از اصول بنیادین تفسیر، در فهم معانی دقیق آیات، تشخیص مرجع ضمایر، تعیین مخاطب آیات، و ترجیح بین قرائت ها و اقوال مختلف مفسران مؤثر است. این مطالعه با تحلیل نمونه های متعدد از تفسیر علامه طباطبایی (المیزان) و دیگر مفسران برجسته، کاربرد عملی سیاق آیات را در حل مسائل تفسیری، تشخیص شأن نزول، و تمییز میان آیات مکی و مدنی بررسی می کند. نتایج پژوهش نشان می دهد که بهره گیری از سیاق آیات، علاوه بر رفع ابهامات مفهومی، به نقد و اصلاح برخی تفاسیر ناصحیح کمک کرده و فهمی عمیق تر و دقیق تر از متن قرآن را فراهم می آورد. این تحقیق بر اهمیت جایگاه سیاق به عنوان ابزار کلیدی در تفسیر قرآن تأکید نموده و ضرورت توجه بیشتر به این اصل در مطالعات قرآنی را متذکر می شود.
۳.

تحلیل سبک شناسی آوایی و واژگانی دعای افتتاح(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سبک شناسی تحلیل زبانی تحلیل آوایی تحلیل واژگانی دعای افتتاح

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۰۴
       این پژوهش با هدف تحلیل سبک شناسی آوایی و واژگانی دعای شریف افتتاح، یکی از متون پرکاربرد عبادی در فرهنگ اسلامی، انجام شده است. دعای افتتاح به لحاظ محتوایی سرشار از مفاهیم توحیدی، ولایی و اخلاقی است که در شب های ماه رمضان قرائت می شود. با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و رویکرد سبک شناسی لایه ای، ساختار زبانی این دعا در دو سطح آوایی و واژگانی بررسی شده است. در سطح آوایی، ویژگی هایی چون تکرار حروف، قافیه داخلی، ردیف، سجع، جناس و وزن هجایی، باعث ایجاد موسیقی درونی و تأثیر عاطفی بر مخاطب شده است. در سطح واژگانی، گزینش دقیق واژگان با بار معنایی عمیق، تکرار واژگان کلیدی و استفاده از ترکیبات مترادف و متضاد، نشان دهنده ظرافت ادبی دعاست. یافته ها نشان می دهد که دعای افتتاح نه تنها یک متن عبادی، بلکه اثری هنری با ساختاری هدفمند و زبانی ادبی است که به انتقال مفاهیم دینی، القای عواطف معنوی و ماندگاری فرهنگی کمک می کند. این مقاله می تواند الگویی برای تحلیل سبک شناسی سایر متون دینی باشد.
۴.

شناسایی و تحلیل متغیرهای سبک زندگی مؤثر در حجاب و پوشش زنان براساس قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی زنان حجاب پوشش زنان قرآن و حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۴۲۹
سبک زندگی اسلامی در قرآن و حدیث متغیرهایی دارد که آشنایی با آنها برای جهت استحکام خانواده ضرورت دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل متغیرهای سبک زندگی مؤثر در حجاب و پوشش اسلامی زنان به روش ترکیبی (کمی و کیفی) انجام شد. داده های کیفی براساس متغیرها و پیشران های تأثیرگذار و با استفاده از پرسش نامه پاسخ باز و مصاحبه جمع آوری شد و و داده های کمی به صورت عددی و با وزن دهی پرسش نامه های دلفی به دست آمد. پس از جمع آوری داده های کیفی و شناسایی متغیرها در چارچوب مدل دلفی، تعداد 10 پرسش نامه تهیه و بین خبرگان علوم قرآنی توزیع و اطلاعات کمی جمع آوری گردید. تحلیل ساختاری داده ها با استفاده از نرم افزار میک مک انجام شد. نتایج نشان داد که متغیرهای ازدواج ساده و پایدار، پذیرش عرف مطابق با شرع، اعتقاد به اصل تسکین، اعتقاد به اصل مودت، الگوسازی از شخصیت های نمونه اسلام، امنیت و مصونیت، خانواده مستحکم و سالم، توحیدمحوری و اعتقادات دینی از مهمترین متغیرهای سبک زندگی اسلامی مؤثر بر حجاب زنان است. 
۵.

Studying Status of Leisure Times and Tourism in Quran and Hadiths with emphasis on Spirituality(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: Leisure Time Tourism the Quran Narratives spirituality

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۱ تعداد دانلود : ۲۷۷
Human beings are constantly active to live their everyday life. They spend long hours of their life on working and activity in closed and confined environments. That along with urbanization, mental and psychological traumas and physical harms has led some to think about leisure time and its significance in their life. Meantime, various schools of thought and ideologies attach great significance to leisure time. Islam also recognizes the necessity of tourism, as a prescribed form of leisure time, at individual and social life. In this regard, tourism with a spiritual approach is followed by an intellectual upgrade and spiritual evolution of humans, leading to intellectual and spiritual enrichment. This study has been conducted to examine the status of leisure time and tourism in the holy Quran and hadiths. This descriptive-analytical research, which is based on Quranic verses and hadiths frequently narrated in authenticated books, aims to examine various aspects of leisure time and tourism in the Quran and hadiths. The findings of this research show that Islam views leisure time as a moral issue. Relying on the Quranic verses and hadiths, tourism may be divided into halal (permissible), makrouh (non- recommended) and haram (strictly forbidden). Quranically tourism with a spiritual approach brings about serenity, durability and blessings while being faith-based and beyond gender division.
۶.

بررسی سندی و متنی روایت سبب نزول سُوَر معوذتین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیامبر نقد سندی نقد متنی معوذتین لبید بن اعصم

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات فقه الحدیث نقد الحدیث
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث علوم حدیث کلیات سند در حدیث
تعداد بازدید : ۳۶۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۷۴
یکی از روایاتی که درباره سبب نزول سُوَر فلق و ناس وارد شده، روایت لبید بن اعصم یهودی درخصوص سِحر و جادو شدن پیامبر گرامی اسلام است. در روایات چنین آمده که شخصی به نام لبید بن اعصم با دمیدن در یازده گِره، پیامبر2 را سِحر نمود و ایشان به خاطر این سحر بیمار گردید. آنگاه خداوند دو سوره فلق و ناس را برای شفای پیامبر2 بر ایشان نازل فرمود. در نوشتار پیش رو که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، تلاش شده است تا «سند و متن» این روایت در منابع شیعه و سنی تحلیل و ارزیابی گردد. بررسی های نشان می دهد که این روایت به طرق مختلف در منابع روایی و تفسیری فریقین نقل شده و همه آن ها از ضعف سندی برخوردار است. همچنین محتوای این روایات به دلیل اختلافات موجود در متن آن ها، تعارض با قرآن، شأن و عصمت پیامبر2 و حقایق تاریخی، دارای تشویش و اضطراب بوده و غیرقابل اعتماد است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان