جهان

وحدت وجود که ریشه ای عرفانی دارد، در آراء عارفان و فیلسوفان زیادی مطرح شده است.ابن عربی و هگل نیز با رویکردهای متفاوتی،این موضوع را محور مباحث خود قرار داده اند. وحدت وجود ابن عربی، وحدت مفهومی وجود نیست، بلکه منظور وحدت وجود خارجی اشیا است که عرفا از طریق شهود به حقیقت آن دست یافته اند. ابن عربی با طرح عرفان نظری، سعی درعقلانی ساختن شهودات عارفان دارد. بنابر این نظریه، وجود حقیقی بیش از یکی نیست و آن وجود خداوند است و غیر خدا هرچه موجود به نظرمی آید، صرفا تعینات و اعتبارات و تجلیات همان وجود واحد است. هگل نیز با دغدغه ی ارتباط متناهی و نامتناهی ،سیستم فلسفی اش را طرح ریزی می کند. درنظام فلسفی اواز طریق همین امر متناهی است که می توان از تحقق وواقعیت یافتن مطلق و نامتناهی، به نحو انضمامی، سخن به میان آورد و در سیری دیالکتیکی، به وحدت امر واقع وامر معقول رسید. در این مقاله ابتدا نظرات هر یک ازاین دو اندیشمند درباره وحدت وجود، در دوبخش مجزا بررسی می شود و سپس در بخش سوم ، مقایسه تطبیقی میان آراء آنها صورت می گیرد.

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی خدمات موجود در کتابخانه های دیجیتالی ایران و جهان به منظور معرفی خدمات پیشنهادی برای کتابخانه های دیجیتالی ایران است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش استفاده شده برای انجام این پژوهش از نوع مقایسه ای و تطبیقی است. برای گردآوری اطلاعات لازم درباره خدمات کتابخانه های دیجیتالی مورد مطالعه به صفحات وب آن ها مراجعه و اطلاعات لازم گردآوری شد. یافته ها:در این پژوهش خدمات 59 کتابخانه دیجیتالی داخلی و خارجی مورد مطالعه قرار گرفت که 11 مورد از آن ها داخلی و 48 کتابخانه دیگر خارجی بودند. خدمات ارائه شده توسط جامعه مورد مطالعه جستجو (به شیوه های مختلف)، ارتباط با ما، نمایه مجموعه، تازه ها و اخبار تخصصی، عضویت از راه دور، پرسش های متداول، از کتابدار بپرس، ار اس اس، کتابخانه شخصی (من) و گفتگوی همزمان را در بر می گرفت. در بین کتابخانه های دیجیتالی داخلی بیشترین خدمت رعایت شده مربوط به «جستجو» و کم ترین آن نیز مربوط به خدمت «از کتابدار بپرس» بود. همچنین پنج خدمت ارتباط با ما، نمایه مجموعه، تازه ها و اخبار تخصصی، ار اس اس و گفتگوی همزمان توسط هیچ یک از کتابخانه های دیجیتالی داخلی ارائه نمی شد. در بین کتابخانه های دیجیتالی خارجی نیز بیشترین خدمت مربوط به «جستجو» و کم ترین آن نیز مربوط به «کتابخانه شخصی» بود. در کل نیز در بین جامعه مورد مطالعه خدمت جستجو و کتابخانه شخصی بیشترین و کم ترین بسامد را به خود اختصاص داده اند. در نهایت نیز خدمات پیشنهادی برای کتابخانه ای دیجیتالی داخلی معرفی شدند.

این مقاله با روش های اسنادی و کتابخانه ای، تحلیل ثانوی و با بهره گیری از منابع پیرامون تحولات تاریخی، جمعیتی و توسعه ای به تحلیل نقش شاخص های توسعه ای در تحولات و سیاستگذاری جمعیتی پرداخته است. پرسش اصلی مقاله این بوده است که چه پیوندی بین تحولات جمعیتی و توسعه ای وجود دارد و چه سناریویی برای سیاست جمعیتی کشوری چون ایران می توان پیشنهاد کرد؟ یافته ها نشان می دهد که شاخص های جمعیتی همراستا با تحولات توسعه ای دچار تحول شده است و کشورهای توسعه یافته و توسعه نیافته جهان- از جمله ایران- از شاخص های جمعیتی متفاوتی برخوردارند. کشورهای با رشد جمعیت بالا از شاخص های کامیابی و توسعه انسانی پایین تری نسبت به کشورهای توسعه یافته که رشد جمعیت کمتری دارند، برخوردارند. همراستا با گذار دوم جمعیتی، گونه ای از گذار فرهنگی در ارزشهای خانوادگی و فرزندآوری در کشورهای کمتر توسعه یافته رخ داده است که بر رفتار فرزندآوری اثرگذار است. در پایان سناریوهای سیاست جمعیتی در پیوند با میزان رشد جمعیت و سطح توسعه کشورها ارائه شده است. روند دگرگونی های اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی، ضرورت گونه ای از سیاست اقتضایی- تطبیقی جمعیتی را نشان می دهد. در این راستا، برای جامعه ای همچون ایران، سناریوی تثبیتی برای «توازن پویا» پیشنهاد می شود.

هدف از این نوشتار بررسی تطبیقی برنامه درسی تکنولوژی آموزشی کشورهای منتخب با ایران است. برای این مقصود با استفاده از روش توصیفی- مقایسه ای، 12 دانشگاه مهم دنیا از نه کشور جهان انتخاب شد و برنامه درسی کارشناسی ارشد آنها با برنامه درسی این رشته در ایران در سه حیطه برنامه درسی، سرفصل ها، و رویه و خط مشی ها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در سه حیطه مذکور بین کشورهای پیشرفته و همچنین بین کشورهای پیشرفته و ایران تفاوت ها و شباهت هایی وجود دارد. همچنین برخی از نوآوری های این رشته در دانشگاه های مهم جهان شناسایی گردید. از جمله مهم ترین این نوآوری ها، تنوع اهداف برنامه درسی، تعدد واحدها و درس های اختیاری، داشتن آزمون جامع و حضور دانشجویان در کمیته بازنگری برنامه درسی بود. بر اساس بررسی های انجام شده پیشنهادهایی برای برنامه درسی ایران به ویژه در حوزه اهداف، سرفصل ها و رویه های اجرایی ارائه گردید. 

هدف: کونتین اسمیت طی مقالاتی مدعی شده است اگر کیهان شناسی کوانتومی مبتنی بر قانونِ تابع موج هارتل- هاوکینگ صادق باشد، فرض وجود خدای خداباوری سنّتی، ما را دچار تناقض می کند. محقق در این مقاله انتقادی، بر اساس مفهوم قانون بر این استدلال وارد شده است. روش: روش این تحقیق، تحلیل عقلانی به همراه استفاده از یافته های علمی بوده است. یافته ها: تعبیر اسمیت ، بر پدید آمدن جهان از «هیچ چیز حقیقی» تأکید دارد، که با آرای نمایندگان مهمی از تلقی های اصلی؛ یعنی تلقی انتظام از قوانین طبیعت، تلقی مبتنی بر واقع گرایی کلیات از قوانین طبیعت، تلقی ضد واقع گرایانه از قوانین طبیعت و تلقی ضد تحویل گرایانه از قوانین طبیعت، سازگاز به نظر نمی رسد. نتیجه گیری: بر اساس آرای نمایندگان مهمی از تلقی های اصلی در مورد قوانین استدلال اسمیت و ادعای وی در مورد «هیچ چیز حقیقی» معتبر به نظر نمی رسد.

در منظومه فکری شنکره چاریه، نظریه تلبیس یکی از مهم ترین نظریه هایی است که تحلیل و بررسی تطبیقی آن میزان همانندی اندیشه های خداشناسی و جهانشناسی این دو حکیم را در دو سنت فکری متفاوت نشان می دهد. در منظومه فکری شنکره چاریه تلبیس همان مایا است که عبارت است از قدرت خلاقه برهمن که نسبت میان عالم شهود و وجود مطلق را تصویر می کند. در منظومه فکری شنکره چاریه، برهمن از طریق قدرت تلبیس است که به آفرینش جهان و کثرات موجود در آن می پردازد. در منظومه فکری روزبهان بقلی نظریه تلبیس یکی از بنیادی ترین اجزای فهم طریقت صوفیانه و سنت فکری او است که برای تبیین رابطه میان عالم شهود و علت غایی جهان کاربرد دارد. در اندیشه روزبهان خداوند در مقام تلبیس از طریق صفاتش در قالب آیات در عالم محسوس تجلی می کند. در منظومه فکری روزبهان عالم محسوس محل تجلی حضرت حق تعالی است. هر دو حکیم برای تبیین نسبت میان عالم شهود و وجود مطلق از نظریه تلبیس سود جسته اند و بر این باورند که ویژگی متمایز تلبیس ابهام و پوشانندگی و توهم و فریب کیهانی است. براین اساس خداوند از طریق تلبیس است که خود را در جهان شهودات ظاهر می سازد. از جمله اختلاف های این دو حکیم این است که انگیزه خداوند در هنگام تجلی و ظهور متفاوت است. برهمن از سر بازی و تفریح دست به آفرینش عالم می زند اما خدای روزبهان از سر عشق به آفرینش عالم می پردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که در منظومه فکری هر دو حکیم نظریه تلبیس نقش بنیادین در تبیین امر آفرینش و فهم حقائق جهانشناسی دارد.

فیلسوفان اسلامی حوادث جهان مادّی را متأثّر از حوادث عالم افلاک می دانند. آن ها معتقدند، انسان از طریق تطابق و تشابه با قوای آسمانی (عقل، نفس و فلک) توان تأثیرگذاری بر روی جهان مادی از غیر طرق عادی را داراست. این تحقیق در پی بررسی و مقایسه دلایل فیلسوفان مسلمان (با تأکید بر آراء ابن سینا و ملاصدرا) بر این ادعا و ارزیابی آن ها از حیث منطقی است. در این مسیر با استفاده از روش تحقیق کتابخانه ای ادله دو فیلسوف استخراج، مقایسه و ارزیابی شده است. نتیجه تحقیق آن است که اموری همچون تشابه در کیف، تشابه درحرکت و تعادل وجودی مثبت شباهت انسان با فلک و دلیل تأثیرگذاری آن برجهان است. انسان با توجه به مواردی نظیر دعا و تأثیر تعقّل نفوس آسمانی در استجابت آن، معجزه و مشابهت با قوای آسمانی، تصوّر معقول و اتّصال باعقل فعّال قادر بر تأثیرگذاری برجهان است. ادله اصلی فیلسوفان تمثیل از نوع منصوص العله است و از حیث منطقی واجد اعتبارند.