مهارت های شناختی

زمینه و هدف: بازی جزیی از زندگی انسان از بدو تولد تا زمان مرگ است. انسان از نظر فیزیولوژیک نیاز به جنبش و حرکت دارد و بازی جزء مهم این جنبش و حرکت است.انسان برای رشد ذهنی و اجتماعی خود نیاز به تفکر دارد و بازی خمیرمایه تفکر است؛ لذا هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بازی درمانی بر مهارت های شناختی اجتماعی و شغلی دانش آموزان معلول حسی حرکتی در شهر یاسوج بود. روش پژوهش: این پژوهش نیمه آزمایشی است. برای رسیدن به این هدف، از جامعه آماری که شامل دانش آموزان معلول، حسی حرکتی شهر یاسوج در سال تحصیلی1400 که مشغول به تحصیل بودند استفاده شد. طرح تحقیقی به صورت تجربی، پیش آزمون- پس آزمون با یک گروه کنترل و یک گروه آزمایش است که حجم نمونه بالغ بر30 نفر دانش آموزان معلول حسی حرکتی (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) با استفاده از شیوه نمونه گیری در دسترس است. اعضای گروه آزمایش در طول 12 جلسه هفتگی مورد بازی درمانی قرار گرفتند، و از تست پیشرفته ادراکی- بینایی، فراستیگ، آزمون نقاشی آدمک گودانیاف، مقیاس بالیدگی واینلند برای جمع آوری دادها استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. سپس از تحلیل کوواریانس، آزمون t و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها: نتایج آمار توصیفی و نمرات هر یک از مهارت ها (شناختی، اجتماعی) در این مطالعه گویای بهبود وضعیت گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل بود( ≤ 0/05 p). همچنین نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد بازی درمانی موجب بهبود معنادار میانگین نمرات مهارت های شناختی و اجتماعی در گروه کنترل نسبت به گروه آزمایش شد( ≤ 0/05 (p . نتیجه گیری: با توجه به نتایج، به نظر می رسد که بازی درمانی می تواند موجب تقویت مهارتهای شناختی اجتماعی دانش آموزان معلول حسی- حرکتی گردد. لذا، به متخصصان کودکان استثنایی و همچنین مددکاران پیشنهاد می شود که از بازی درمانی به عنوان یک روش مداخله در درمان این افراد استفاده کنند .

کارکرد هدفمند نظام آموزشی تضمین کننده توسعه ملی هر کشوری است. آن چه دانشمندان، مهندسان و نیروی کار تریبت یافته از چنین نظامی در فرایند آموزش یاد می گیرند اهرمی است برای گردش چرخه اقتصادی کشور، افزایش تولید ناخالص ملی و هم زمان کسب درآمد فردی. به شرط ثابت بودن عوامل اثرگذار دیگر. انتظار آن است که در یک نظام آموزشی خوب ساختار یافته در جهت اهداف ملی، همه افراد به یک اندازه از مزایای این نظام آموزشی بهره ببرند. یکی از مهم ترین معیارهای ارزیابی عملکرد سیستم آموزشی، برنامه های اجرای آزمون های ملی و بین المللی استاندارد است. این برنامه های آزمون گیری که به منظور اندازه گیری رشد شناختی دانش آموزان اجرا می شوند، نشان می دهند که دانش آموزان هر کشوری به چه خوبی از مزایای یک سیستم آموزشی بهره مند شده اند. این تحقیق به بررسی عملکرد استانی گروه ریاضی و فنی در دو خرده آزمون سراسری ریاضی و فیزیک و مقایسه نتایج دو آزمون به تفکیک استان و جنسیت طی سال های 1387 تا 1391 می پردازد. همچنین برای شناخت جایگاه استان ها در پیوستار جهانی مبتنی بر آزمون های بین المللی TIMSS اعداد و ارقامی ارایه شده است. این پژوهش با طرح تحقیق پس رویدادی اجرا و برای تحلیل داده های استانی از روش اندازه گیری های مکرر استفاده شده است. داده های این تحقیق از بانک داده های سازمان سنجش آموزش کشور و جداول مرکز مطالعات ملی تیمز و پرلز جمع آوری شده است. نتایج نشان داد که در این دوره 5 ساله استان هایی با عملکرد بالا در مقایسه با استان های محروم بین 4 تا 5 واحد انحراف معیار در مقیاس استاندارد z فاصله ای ثابت دارند. میانگین عملکرد دختر ها پایین تر از پسرها است و دانش آموزان استان هایی که در آزمون های بین المللی عملکرد ضعیفی دارند به همان ترتیب در آزمون سراسری نیز ضعیف هستند.

بازی های آموزشی رایانه ای از جمله راهکارهایی هستند که باعث فعال کردن دانش آموز و ایجاد خلاقیت در آن ها می شود و نه تنها فرایند یادگیری و یاد آوری دانش آموز را بهبود می بخشد، بلکه باعث موفقیت در زمینه های شناختی می شود. هدف پژوهش حاضرکاربردی و از نظر روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون ،پس آزمون وآزمون پیگیری است،جامعه آماری آن کلیه دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهرستان تایباد در سال 1400-99 انتخاب شدند، به این منظور 40 نفر از دانش آموزان سال پایه پنجم ابتدایی به روش نمونه گیری در دسترس، در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایش در طی یک ماه و در 30جلسه 45 دقیقه ای در معرض بازی آموزشی رایانه ای قرار گرفتند و گروه کنترل با روش سنتی آموزش دیدند. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از آزمون توانمندی های ریاضی، که ضریب پایایی آن 87% بدست آمد،استفاده شد. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار spss بررسی شد و روش های آماری مورد استفاده در این تحقیق شامل آمار توصیفی(درصد، میانگین،فراوانی، انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل کواریانس ، آزمون T ، آزمون کولموگروف- اسمیرونوف، شیب رگرسیون) می باشد.نتایج تحقیق حاضرنشان داد بازی های آموزشی رایانه ای بر مهارت های شناختی (F 1,37)= 64/92 ,p<0/01)و مهارت حل مسئله(F 1,37)= 37/12 ,p<0/0 ) 1و کاربرد حواس پنجگانه (F 34,1)= 21/83 ,p<0/01) و مهارت طبقه بندی (F 1,37)= 18/88 ,p<0/01) و مهارت تفکر (F 1,37)= 5/81 ,p<0/0 ، دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی تاثیر دارد.

زمینه و هدف: کم پیشرفتی به عنوان یک اختلاف توانایی- بهره وری در نظر گرفته می شود تا اختلاف در توانایی-یادگیری؛ بنابراین هدف از تحقیق حاضر بررسی اثربخشی برنامه توانبخشی شناختی بر توانایی های شناختی و عملکرد تحصیلی تیزهوشان کم پیشرفت بود. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان مقطع متوسطه دوم مدارس استعدادهای درخشان شهرستان خوی که با عنوان دانش آموز تیزهوش شناخته می شوند، تشکیل دادند که از بین آنها دانش آموزانی که واجد ملاک کم پیشرفتی تحصیلی بودند به تعداد 30 نفر به صورت هدفمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه تجربی و گواه قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه عملکرد تحصیلی صالحی (1393) و پرسشنامه توانایی های شناختی نجاتی (1392) استفاده شد. برنامه تمرینی گروه مداخله شامل هشت هفته دو جلسه ای (مجموعاً 16 جلسه)، 60 دقیقه تمرین برنامه توانبخشی شناختی بود. گروه کنترل نیز برنامه عادی روزمره خود را دنبال کرد. در پایان هفته شانزدهم از همه شرکت کنندگان پس آزمون به عمل آمد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس در سطح خطای 05/0 با نرم افزار SPSS-19 تحلیل شدند. یافته ها: ن نتایج نشان داد شانزده هفته برنامه توانبخشی شناختی باعث افزایش معنادار عملکرد تحصیلی (001/0=P) و مهارتهای شناختی (001/0=P)، تیزهوشان کم پیشرفت شد. نتیجه گیری: بنابراین نتیجه گرفته می شود که می توان از برنامه توانبخشی شناختی برای بهبود عملکرد تحصیلی و مهارت های شناختی تیزهوشان کم پیشرفت استفاده کرد.

پیچیدگی های فرایند مشارکتی باعث می شود که طراح برای حضور در این فرایند نیازمند کسب توانایی های ویژه ای باشد. بخشی از این توانایی ها مربوط به مهارت های بینشی نزد معماران است. جهت درک مهارت های بینشی می توان پژوهش های مربوط به معماری مشارکتی را مطالعه و اصلی ترین مفاهیم حوزه را تجزیه، تحلیل و ترکیب کرد. بر این اساس پژوهش حاضر، سه هدف را دنبال می کند: الف) شناسایی و دسته بندی پژوهش های مربوط به مهارت های شناختی یک معمار در فرایند مشارکتی. ب) ارائه تعریف معماری مشارکتی معطوف به مهارت های شناختی مورد نیاز معماران. ج) مهارت های شناختی مورد نیاز برای معماران در فرایند مشارکت. در نتیجه این پژوهش مطالعه ای مروری است که براساس روش سنتزپژوهی کیفی و کدگذاری مضامین محتوایی حاصل شده است. همچنین با استفاده از نرم افزار VOS VIEWER شبکه کلیدواژه ها استخراج و براساس تحلیل آن ها الزامات شناختی بیان شده اند. نتایج نشان می دهد که دو گروه کلی مشارکت با معماران و مردم و شش زیرگروه قابل تفکیک هستند. براساس تعریف ارائه شده، مشارکت گفت وگویی روایی و مرکزگریزِ میان شهروندی برای خلق داستان های جدید است. همچنین معمار مشارکتی باید دارای توانایی ساخت و بازخوانی داستان هایی درزمینه مفاهیم شهر، مسکن، دموکراسی، ادراک و فقر باشد که بر رویکردهای انتقادی و مرکزگریز تمرکز داشته باشند. او باید نسبت به ورود به فرایندی تفسیری و چندسویه آگاه بوده و قادر به شناخت اجزای روایت و تفسیر آن باشد.

عصر کنونی را عصر شناخت، پسا ارتباطات و فناوری می نامند؛ لذا مطالعه ی جامعه شناسی شناخت و مهارت های شناختی در بین دانش آموزان با توجه به نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی آنها، امری ضروری است که به شدت احساس می شود. بر این اساس پژوهش حاضر با روش کمی و استفاده از تکنیک پیمایش با هدف بررسی نقش واسطه ای سازه اشتراک دانش در تأثیر گذاری دینداری بر مهارت های شناختی دانش آموزان انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان دوره دوم متوسطه ناحیه یک تبریز تشکیل داده اند. تعداد کل جامعه آماری مورد نیز 9540 نفر دانش آموزان دوره دوم متوسطه دانش آموزان  ناحیه یک تبریز در سال تحصیلی (1402-1401) می باشند که از میان 3837 نفر دانش آموزان پسر و 5703 نفر دانش آموزان دختر با استفاده از فرمول کوکران ( با محاسبه واریانس متغیر وابسته)  تعداد 1163 نفر انتخاب و به روش نمونه گیری خوشه ای مورد پرسش قرار گرفتند. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه در قالب طیف لیکرت شش درجه ای، در بازه زمانی سال 1402 گردآوری شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که متغیر وابسته(مهارت های شناختی دانش آموزان) با لحاظ اثرات مستقیم، غیر مستقیم و کل متغیرهای مستقل، از متغیر  اشتراک دانش در مقایسه با متغیر دینداری بیشترتأثیر پذیرفته است. همچنین نتایج حاکی است که اشتراک دانش به نوعی در قدرت توانمندسازی عاملان اجتماعی و در رأس آن دانش آموزان،  نقش بسیار مهمی دارد که خود متأثر از متغیر هایی چون دینداری نیز می تواند  نقش به سزایی در ارتقای مهارت های شناختی دانش آموزان ایفا کند؛ به همین دلیل انتظار می رود مسئولان مربوطه موضوع مطروحه را بیش از پیش مورد توجه قرار دهند.