مطالب مرتبط با کلیدواژه

چین


۶۰۱.

آزادی های مشروع در فضای مجازی؛ مطالعه تطبیقی نظام حقوقی ایران و چین

نویسنده:
منبع: تحقیقات حقوق شهروندی (حقوق بشر و شهروندی سابق) سال ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 39 - 54

کلیدواژه‌ها: آزادی های مشروع فضای مجازی ضابطه مند سازی نظام حقوقی ایران چین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۵۹
فضای مجازی در سطوح زندگی فردی و اجتماعی بشر نفوذ کرده است و مسئله ضابطه مند سازی یکی از مهم ترین مسائل در این عرصه می باشد. از سوی دیگر علی رغم پذیرش آزادی های اجتماعی در نظام های حقوقی، شاهد تحدید این آزادی ها به ویژه در فضای مجازی هستیم. در این پژوهش در پاسخ به این سؤال اصلی که آیا تحدید آزادی های مشروع در فضای مجازی در حقوق ایران و چین، شناسایی شده است و چه مستنداتی دارد؟ می توان گفت که طبق اصول مختلف مانند: اصول 9 و20 قانون اساسی ایران و اصول 40، 35 و 37 قانون اساسی چین، اصل بر آزادی افراد است، ولی این گونه نیست که مطلق باشد بلکه با قیودی مانند: «لزوم رعایت موازین بنیادین»، «مخل مبانی حکومت، نظم و حقوق عمومی نبودن» و «عدم اضرار به غیر» ناظر به اصولی مانند اصول 4، 24 و 25 در قانون اساسی ایران و اصول 4، 28، 36 و 38 در قانون اساسی چین، ضابطه مند سازی آزادی های اجتماعی را می توان برداشت نمود و این حدگذاری در فضای مجازی نیز قابلیت تعمیم دارد. برای اثبات این فرضیه در این نوشتار از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است.
۶۰۲.

سیاست راهبردی آمریکا برای جلوگیری از قدرت یابی چین در دریای چین جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی آمریکا سال ۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) 107 - 136

کلیدواژه‌ها: آمریکا چین دریای چین جنوبی سلطه رئالیسم تهاجمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۶۱
دریای چین جنوبی در سیاست خارجی آمریکا در شرق آسیا از اهمیتی راهبردی برخوردار است. رشد اقتصادی چین و به تبع آن تقویت توان نظامی به ویژه نیروی دریایی و تحرکات این نیرو در دریای چین جنوبی موجب نگرانی کشورهای ساحلی و ایالات متحده از سلطه پکن بر منطقه شده است. این مسأله باعث مداخله و حضور گسترده واشنگتن در شرق آسیا به بهانه حمایت از عملیات آزادی ناوبری؛ اما در واقع، برای جلوگیری از خیزش روزافزون پکن و ایجاد موازنه به ضرر آن در منطقه شده است. بدین ترتیب، سؤال اصلی پژوهش این است که آمریکا برای جلوگیری از قدرت یابی چین در دریای چین جنوبی چه سیاستی را دنبال می کند؟ فرضیه مقاله این است که از آنجایی که افزایش قدرت اقتصادی و نظامی چین و به تبع آن گسترش نفوذ منطقه ای این کشور در دریای چین جنوبی، تهدیدی راهبردی برای کشورهای ساحلی و ایالات متحده محسوب می شود؛ لذا واشنگتن با توسعه حضور در منطقه و ایجاد ائتلاف با کشورهای ساحلی دریای چین جنوبی در تلاش برای موازنه کردن قدرت فزاینده چین در منطقه برآمده است که این امر ضمن جلوگیری از افزایش قدرت این کشور در منطقه، می تواند جلوی هژمونی و سلطه پکن بر آب های شرق آسیا را بگیرد. برای تحلیل داده های پژوهش از روش تحلیلِ کیفی استفاده شده است. این نوشتار از نوع کیفی و مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی می باشد و برای جمع آوری اطلاعات نیز از شیوه کتابخانه ای استفاده شده است.
۶۰۳.

تحلیل مناسبات هیدروپلیتیک در حوضه آبریز رودخانه بین المللی مکونگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۱۳۰) 123 - 140

کلیدواژه‌ها: مکونگ رودخانه بین المللی چین هیدروپلیتیک واگراساز هیدروپلیتیک همگراساز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۵۸
اگر هیدروپلیتیک را مطالعه اثر تصمیم گیری های مربوط به استفاده از آب در روابط میان کشورها با یکدیگر یا روابط میان دولت ها و مردم حتی در یک کشور بدانیم، آنگاه مناسبات هیدروپلیتیکی همگرایانه مبتنی بر تعامل و تشریک مساعی میان واحدهای سیاسی و مناسبات هیدروپلیتیکی واگرایانه مبتنی بر تنش، تزاحم و بستر تنش و درگیری میان واحدهای سیاسی ملّی و منطقه ای خواهد بود. رودخانه مکونگ به عنوان دهمین رودخانه بزرگ جهان در طی سه دهه گذشته به طور چشمگیری دگرگون شده است. زمانی رودخانه ای آزاد محسوب شده که به طور طبیعی در جریان بوده است؛ اما امروزه به طور فزاینده ای توسط سدهای بزرگ برق آبی محاصره شده است. این دگرگونی تأثیرات گسترده ای بر آب شناسی، محیط زیست، معیشت جوامع محلی و نظام حکمرانی آب در منطقه داشته است. بررسی حاضر به مرور و ارزیابی ادبیات موجود در زمینه سیاسی اکولوژی سدهای بزرگ در حوضه مکونگ می پردازد. این بررسی با ارائه چارچوبی مفهومی برای تحلیل سیاسی اکولوژی سدها، موضوعات متنوعی را موردبحث قرار می دهد. از جمله: تأثیرات زیستی محیطی سدها، معیشت، منابع مشترک و عدالت بین حوضه ای، اقتصاد سیاسی سدها. نهایتاً در این پژوهش سعی بر این شده است تا وجوه هیدروپلیتیک همگراساز و واگراساز رودخانه بین المللی مکونگ احصاء شده و سپس به تحلیل ابعاد این وجوه پرداخته شود. از نتایج این تحقیق این است که کمیسیون مشترک مکونگ مهم ترین وجه هیدروپلیتیک همگراساز و سدسازی گسترده چین در بالادست رودخانه همراه با ایجاد برتری هیدروهژمونی مهم ترین وجه هیدروپلیتیک واگراساز می باشد.
۶۰۴.

روابط چین و افغانستان و تاثیر ذخایر لیتیم بر آن

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۷ 279 - 302

کلیدواژه‌ها: چین لیتیم افغانستان اقتصاد و روابط بین الملل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۴۵
در سال های اخیر، روابط بین چین و افغانستان به دلیل تعاملات ژئوپلیتیکی و اقتصادی، رشد چشم گیری را تجربه کرده است. چین به عنوان یکی از قدرت های اقتصادی برتر جهان، به دنبال بهره برداری از منابع طبیعی و معدنی غنی افغانستان، به ویژه لیتیم، می باشد. لیتیم که نقش کلیدی در تولید باتری های قابل شارژ برای دستگاه های الکترونیکی و ماشین های برقی دارد و یک منبع استراتژیک حیاتی برای چین محسوب می شود. در این پژوهش، به بررسی تأثیر ذخایر لیتیم افغانستان بر تقویت و توسعه روابط اقتصادی و امنیتی بین دو کشور پرداخته شده است .نتایج این پژوهش نشان می دهد که همکاری های اقتصادی بین چین و افغانستان در زمینه استخراج و بهره برداری از ذخایر لیتیم می تواند منافع مشترک فراوانی را برای هر دو کشور به همراه داشته باشد. این همکاری ها نه تنها می تواند منجر به تقویت روابط دوجانبه شود، بلکه می تواند به افغانستان کمک کند تا به یک بازیگر مهم در بازار جهانی منابع استراتژیک تبدیل شود .پژوهش حاضر همچنین به تحلیل چالش های امنیتی و سیاسی موجود پرداخته و راهکارهایی برای فائق آمدن بر این موانع ارائه کرده است. این تحلیل می تواند به سیاست گذاران دو کشور در اتخاذ تصمیمات استراتژیک کمک کند و مسیر بهبود همکاری های دوجانبه را هموار سازد. کلمات کلیدی: چین، لیتیم،افغانستان، اقتصاد و روابط بین الملل
۶۰۵.

تحلیل ژئوپلیتیکی فرآیند حضور چین در منطقه خاورمیانه در ابعاد اقتصادی و سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۳) 157 - 174

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک ژئواکونومی چین خاورمیانه حوزه خلیج فارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۴۵
کشور چین به عنوان قدرتی نوظهور که از ابتدای قرن 21 بیشتر توسط جهانیان شناخته شد در واقع از انتهای دهه 70 میلادی و با اصلاحات اساسی قدم در مسیر توسعه اقتصادی گذاشت. این کشورکه ابتدا محل سرمایه گذاری شرکت های غربی بود، حالا خود ابتکار عمل سرمایه گذاری در سایر مناطق جهان را در دست گرفته است و پروژه های بزرگی را در دست اجرا دارد که در دو موضوع انرژی و حمل و نقل بیشتر متمرکز هستند. چین هم اکنون با اقتصادی بزرگ و به عنوان بزرگترین کارخانه تولید کالا و با جمعیتی بیش از 1 میلیارد و 300 میلیون نفر به دنبال توسعه حضور خود در سایر مناطق جهان است. در این میان منطقه خاورمیانه با دارا بودن مزیت های فراوان از جمله انرژی و موقعیت جغرافیایی خاص و غیره یکی از مناطق مورد توجه کشور چین است. در این راستا نگارنده با روشی تحلیلی-توصیفی سعی دارد در مقاله حاضر باعنوان «تحلیل ژئوپلیتیکی فرآیند حضور چین در منطقه خاورمیانه در ابعاد اقتصادی و سیاسی» به پاسخ سوال اساسی ذیل دست یابد: حضور چین در منطقه خاورمیانه از منظر ژئوپلیتیکی چگونه است؟ در این مقاله این نتیجه حاصل شده است که روابط ژئوپلیتیکی چین و خاورمیانه بیشتر بر محور ژئواکونومی قرار دارد و در این راستا چین سعی نموده تا جای ممکن از ورود به مناقشات امنیتی-سیاسی در این منطقه بپرهیزد. داده-های این پژوهش به شیوه ای کتابخانه ای-اسنادی گردآوری شده است.
۶۰۶.

بررسی تحول در نقش مایه ها و سبک های هنری هنرهای تزئینی عصر ایلخانی با تاثیرپذیری از روابط فرهنگی ایران و چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۵۵) 174 - 196

کلیدواژه‌ها: ایران چین ایلخانی روابط فرهنگی نقش و سبک هنری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۳۹
روابط چین و ایران به عنوان دو تمدن باستانی و تاثیرگذار در منطقه از قدمت و اهمیت بالایی برخوردار است.ایران و چین به دنبال حملات مغول و تشکیل امپراتوری مغول، جزئی از قلمرو آن ها درآمدند و با تاسیس سلسله های مغولی ایلخانی در ایران، و یوان در چین، روابط گسترده ی سیاسی، تجاری و فرهنگی میان آن ها آغاز شد که در این میان، روابط فرهنگی دولت، بسیار گسترده تر و چشمگیر تر می باشد. گسترش روابط فرهنگی ایران و چین در سایه ی حمایت و سیاست های باز حاکمان، امرا و تشویق وزرا از یک سو، رفت و آمد افراد، مهاجرت صنعت گران، هنرمندان و حضور مسلمانان در قلمرو مغولان از سوی دیگر، تاثیراتی را در عصر ایلخانی به دنبال داشت. این تاثیرات در هنرهای تزیینی و تحولات آن بسیار قابل اهمیت می باشد.این مقاله بر آن است با استفاده از روش تحقیق تاریخی که مبتنی بر دو خصیصه توصیفی و تحلیلی است و با تکیه بر منابع کتابخانه ای و نیز با طرح این سوال؛ روابط فرهنگی ایران و چین در عصر ایلخانی چگونه شکل گرفت چه تحولی در نقش مایه ها و سبک های هنرهای تزیینی عصر ایلخانی ایجاد شد؟به بررسی تحول هنرهای تزئینی عصر ایلخانان با تاثیر پذیری از روابط فرهنگی ایران و چین در قالب نقش و سبک های هنری می پردازد. از نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان به، تحول و تکامل در هنر نقاشی، سفال گری و پارچه بافی به ویژه در زمینه های سبک، نقش، رنگ و در نهایت
۶۰۷.

چالش های پیش روی کشور چین جهت حضور گسترده در خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۵۶) 504 - 522

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک ژئواکونومی چین خاورمیانه حوزه خلیج فارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۴۹
کشور چین که در قرن بیستم جز کشورهای کمتر توسعه یافته بود، پس از اصلاحات گسترده از سال 1979 در مسیر توسعه جدی اقتصادی قرار گرفت و از سال 2000 میلادی بعنوان یک قدرت اقتصادی نوظهور در جهان شناخته شد. با گذشت 23 سال از آن موقع، حالا چین با تولید ناخالص بالا و بعنوان کارخانه تولید کالا در جهان و نیز نیاز بسیار زیاد به انرژی و معرفی خود بعنوان یک سرمایه گذار بزرگ، به بازیگری مهم در جهان بدل شده است که میل به نقش آفرینی بویژه مناطق با موقعیت ویژه ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی دارد. از جمله این کشورها می توان به کشورهای خاورمیانه و علی الخصوص حوزه خلیج فارس اشاره نمود که ظرفیت انرژیک زیادی برای حضور و سرمایه گذاری و صادرات انرژی به چین دارند. منطقه خاورمیانه با دارا بودن مزیت های فراوان از جمله انرژی و موقعیت جغرافیایی خاص و غیره یکی از مناطق مورد توجه کشور چین است. اما حضور در منطقه پیچیده خاورمیانه همواره چالش هایی برای بازیگران بویژه قدرت های نوظهور نظیر چین دارد که در این مقاله سعی بر آن است تا به آنها پرداخته شود. در این راستا نگارنده با روشی تحلیلی-توصیفی سعی دارد در مقاله حاضر به پاسخ سوال اساسی ذیل دست یابد: چه چالش هایی پیش روی حضور گسترده چین در منطقه خاورمیانه وجود دارد؟ داده های این پژوهش به شیوه ای کتابخانه ای-اسنادی گردآوری شده است.
۶۰۸.

همکاری های اقتصادی چین و روسیه؛ افق های جدید در دوران جنگ و تحریم ها

نویسنده:
منبع: امنیت اقتصادی دوره ۱۲ بهمن ۱۴۰۳ شماره ۱۱ (پیاپی ۱۳۰) 4 - 26

کلیدواژه‌ها: جنگ اوکراین تحریم های اقتصادی روسیه چین روابط تجاری همکاری اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۴۱
پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین در سال 2022 و اعمال تحریم های غرب، اقتصاد روسیه با چالش های جدی مانند کاهش تولید ناخالص داخلی و افزایش نرخ بهره مواجه شد. این تحریم ها موجب کاهش روابط اقتصادی روسیه با غرب و افزایش گرایش این کشور به چین شد. همکاری های چین و روسیه به ویژه در بخش انرژی چشمگیر بوده و چین به عنوان بزرگ ترین سرمایه گذار در طرح های نفت و گاز روسیه نقش مهمی ایفا کرده است. همچنین، شرکت های خودروسازی چینی سهم قابل توجهی از بازار روسیه را در اختیار گرفته اند و سرمایه گذاری های چین در زیرساخت های حمل ونقل روسیه، به توسعه تجارت میان دو کشور کمک کرده است. این روند نشان می دهد که روابط اقتصادی دو کشور در حال گسترش و تعمیق است و می تواند به تقویت موقعیت روسیه در منطقه منجر شود.
۶۰۹.

تحلیل فرایند اصلاحات بخش برق در چین و توصیه های سیاستی برای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اقتصادی سال ۲۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۹۱) 166 - 217

کلیدواژه‌ها: اصلاحات بخش برق چین تجدیدساختار تنظیم گری صنعت برق ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷ تعداد دانلود : ۵۲
ویژگی هایی نظیر انحصار طبیعی و صرفه های حاصل از مقیاس در صنایع شبکه ای نظیر صنعت برق منجر به این شد تا در اکثر کشورها مالکیت و مدیریت صنایع مذکور به صورت یکپارچه عمودی در اختیار دولت قرار گیرد. چنین نگرشی تا پایان دهه 1980 در اغلب کشورها حاکم بوده است. پیشرفت های فناورانه در این صنایع از جمله صنعت برق سبب شد تا در دهه 1990، نگرش جدیدی در صنعت برق حکمفرما شود. بر اساس این نگرش، صنایع شبکه ای ادغام شده عمودی، شامل فعالیت های متمایزی هستند که ویژگی های اقتصادی متفاوتی از رقابت پذیر را تا درجاتی از انحصار دارا می باشند و همین امر زمینه اصلاحات بخش برق را فراهم نموده است. این مقاله با روش های تحلیلی توصیفی و مطالعه موردی، مولفه های کلیدی اصلاحات بخش برق و میزان اهمیت توالی آن ها را مورد بررسی قرار داده و به واکاوی فرایند اصلاحات بخش برق چین در قالب پنج مرحله مبتنی بر چارچوب نظری پرداخته است. یافته ها ی این پژوهش نشان می دهد که تجربه کشور چین در تفکیک تدریجی امور حاکمیتی، تنظیم گری و تصدی گری از یکدیگر، تمرکز زدایی از طریق سازوکار دولت های استانی و محلی و تجاری سازی شرکت های دولتی می تواند درس آموخته هایی برای صنعت برق ایران به همراه داشته باشد.
۶۱۰.

استراتژی آمریکا برای مهار قدرت چین در دریای چین جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۴ شماره ۷۸ ۴۵۹-۴۳۸

کلیدواژه‌ها: ایالات متحده چین دریای چین جنوبی آزادی دریانوردی موازنه قوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۹۵
با افزایش مداوم قدرت اقتصادی، فناوری و نظامی چین، نگرانی آمریکا از خیزش روزافزون پکن رو به فزونی است. ایالات متحده خیزش منطقه ای چین را به عنوان چالشی برای جاه طلبی هژمونیک خود تلقی می کند. افزایش قدرت نظامی و نفوذ سیاسی چین در شرق آسیا باعث ایجاد نگرانی و سوءظن میان برخی از همسایگان آن و واشنگتن شده است. در این میان، آمریکا بنا بر دلایلی همچون؛ مقابله با خیزش چین و حمایت از آزادی دریانوردی در این منطقه حضور فعال دارد. تلاش واشنگتن برای به چالش کشیدن حاکمیت دریایی چین، منعکس کننده نگرانی ایالات متحده از ظهور چین و عزم این کشور برای حفظ هژمونی خود در آسیا و اقیانوسیه است. این امر باعث می شود تا ایالات متحده در تلاش برای ایجاد یک حلقه محاصره علیه چین و مهار منطقه ای آن و در نهایت جلوگیری از تغییر موازنه قدرت به ضرر واشنگتن در شرق آسیا برآید. بدین ترتیب، سؤال پژوهش این است که آمریکا برای مهار قدرت چین در دریای چین جنوبی چه راهبردی را دنبال می کند؟ فرضیه قابل طرح این است که با توجه به این که رشد اقتصادی چین و گسترش قدرت دریایی این کشور، تهدیدی راهبردی برای کشورهای منطقه و ایالات متحده محسوب می شود؛ لذا واشنگتن برای جلوگیری از تبدیل شدن چین به یک هژمون منطقه ای در شرق آسیا؛ در تلاش برای جلوگیری از صعود و خیزش منطقه ای پکن برآمده است. جلوگیری از قدرت یابی چین و مهار و انزوای این کشور در منطقه، ضمن شکل گیری موازنه قدرت به نفع واشنگتن و هم پیمانان منطقه ای آن در شرق آسیا، می تواند کمک شایانی به توسعه نفوذ و تأمین اهداف و منافع ایالات متحده و متحدان آن در منطقه نماید. برای تحلیل داده ها از روش توصیفی-تحلیلی استفاده شده است.
۶۱۱.

بررسی فراترکیبی علائق ژئوپلیتیکی چین در آفریقا

نویسنده:
منبع: روابط آفریقا آسیا دوره اول پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ ۴۶-۲۵

کلیدواژه‌ها: چین ژئو اکونومی اهداف ژئوپلتیک علائق ژئوپلیتیک آفریقا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۴۲
جمهوری خلق چین پس از جنگ سرد، به عنوان یک قدرت مهم اقتصادی در جهان معرفی شد. این کشور امروزه توانسته سیطره نفوذ خود را به ویژه به لحاظ اقتصادی، به تمام نقاط دنیا اشاعه دهد. یکی از نقاط استراتژی که این کشور با اروپا و آمریکا رقابت استراتژیک در آن دارد قاره آفریقا می باشد. این مطالعه تلاش دارد که به ارائه علت ها و زمینه های نفوذ قدرت چین در آفریقا بپردازد. از این رو با توجه به این نکته که تاکنون مطالعات زیادی در زمینه اقدامات و نفوذ چین در آفریقا انجام شده است؛ این مطالعه به منظور برقراری اجماع نظری مابین تحقیقات، به دنبال آن است که دلایل استراتژیک و مهم نفوذ چین در آفریقا را در یک چارچوب نظری بیان کند. از این رو فلسفه تحقیق تفسیری انتخاب شده است که با رویکرد کیفی و تکنیک های تحلیل محتوا و فراترکیب، به مدل مناسب در این زمینه دست یابد. خاطر نشان باید کرد که از میان 298 مقاله که در بر دارنده اهداف و علائق ژئوپلیتیکی چین می باشد؛ با توجه به سیستم نمره دهی کسپ روبریک، تعداد 8 مقاله استخراج شده است. نتیجه پایانی حاکی از آن است که از مهمترین علائق ژئوپلیتیکی در آفریقا اهداف اقتصادی می باشد، که چنین اهدافی با توجه به اصول نرم و ساختار فرهنگی ایدئولوژیکی چین پیگیری شده اند.
۶۱۲.

رشد جایگاه کشورهای شمال آفریقا در راهبردی های کلان چین؛ مزایا و چالش ها

نویسنده:
منبع: روابط آفریقا آسیا دوره اول پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 108-74

کلیدواژه‌ها: چین شمال آفریقا وابستگی راهبرد سیاسی رقابت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۵۹
این مقاله به بررسی روابط رو به رشد چین با کشورهای شمال آفریقا و تأکید بر جنبه های اقتصادی، دیپلماتیک و امنیتی این تعاملات می پردازد. پرسش اصلی تحقیق این است که چگونه چین توانسته است حضور خود را در این منطقه گسترش دهد و این گسترش چه تأثیری بر روابط این کشورها با شرکای سنتی غربی خواهد داشت. فرضیه تحقیق این است که توسعه روابط چین با شمال آفریقا در کنار ایجاد فرصت های اقتصادی جدید، ممکن است چالش هایی برای این کشورها با کشورهای غربی به همراه داشته باشد. هدف تحقیق تحلیل انگیزه های چین در گسترش حضور خود در شمال آفریقا، به ویژه در چارچوب ابتکار کمربند و جاده و بررسی تأثیرات اقتصادی، دیپلماتیک و امنیتی این روابط است. در حالی که کشورهایی مانند مراکش به دلیل استراتژی های صنعتی و زیرساخت های خود آماده تر به نظر می رسند، مصر و الجزایر هنوز با موانع جذب سرمایه گذاری خارجی مواجه اند. نتایج نشان می دهد که هرچند روابط چین با شمال آفریقا فرصت های زیادی ایجاد می کند، اما می تواند به تنش هایی با شرکای غربی این کشورها منجر شود. مسائل امنیتی منطقه ای مانند درگیری صحرای غربی و جنگ لیبی نیز ممکن است نیاز به مشارکت فعال تر چین را ایجاب کند. این تحقیق با رویکرد توصیفی و تحلیلی به بررسی راهبردهای کلان و پویایی های این روابط می پردازد.
۶۱۳.

رقابت قدرت های بزرگ و واکنش امریکا در برابر ابتکار راه ابریشم چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره ۱۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۶۱ 1 - 16

کلیدواژه‌ها: ایالات متحده چین ابتکار کمربند وراه رقابت همکاری طرح های زیرساختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۴۱
ایالات متحده از سال 2013 تا 2023، مسیری مشخص را در واکنش به ابتکار احیای راه ابریشم چین طی کرده و به تدریج از موضع سکوت و اقدامات غیرمستقیم به رفتارهای تهاجمی و تقابلی در قبال ابتکار زیرساختی چین متوسل شده است. هدف مقاله تبیین چرایی تقابلی شدن تدریجی مواضع ایالات متحده در برابر ابتکار احیای راه ابریشم چین است. در همین راستا، پرسش اصلی مبتنی بر روش توصیفی – تبیینی مقاله این است که چرا در دوره ده ساله پس از اعلام ابتکار راه ابریشم(2013-2023)، موضع ایالات متحده در برابر آن به تدریج تقابلی تر شده است؟ پاسخی که به عنوان فرضیه به این پرسش داده شده این است که تقابلی تر شدن موضع امریکا در برابر ابتکار راه ابریشم چین، تابعی از تغییر ماهیت روابط دو کشور از همکاری به سمت رقابت بوده و این امر سبب شده است رویکرد نسبتا همکاری جویانه دولت اوباما به ابتکار مذکور به سمت رویکرد رقابتی در دولت ترامپ و تشدید رقابت در دولت بایدن، تغییر پیدا کند. یافته مقاله حاکی از آن است که با عنایت به روند تحول رویکرد امریکا نسبت به ابتکار کمربند و راه، همچنان امکان تشدید بیشتر رقابت با چین در حوزه توسعه زیرساخت های بین المللی وجود دارد.
۶۱۴.

نقش چین در روابط ج.ا.ایران و عربستان و نظم امنیتی خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره ۱۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۶۱ 33 - 56

کلیدواژه‌ها: چین جمهوری اسلامی ایران عربستان نظم امنیتی خاورمیانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۳۹
نقش چین در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی و نظم امنیتی خاورمیانه، به عنوان یک موضوع پیچیده و چندبعدی، تأثیرات عمده ای بر وضعیت جغرافیای سیاسی و امنیتی این منطقه دارد. چین، با امضای توافق هسته ای برجام و به عنوان شریک اقتصادی بزرگ ایران، در تلاش است تا از طریق دیپلماسی چندجانبه و میانجیگری های سیاسی، به کاهش تنش ها و ارتقاء ثبات در خاورمیانه کمک کند. علاوه بر این، تأمین نیازهای انرژی ایران و سرمایه گذاری در پروژه های زیرساختی به تقویت روابط استراتژیک چین و تهران منجر شده است. این روابط اقتصادی به چین امکان می دهد که بر سیاست های هسته ای ایران تأثیر بگذارد. چین با ارائه فرصت های اقتصادی به عربستان سعودی، نقش آرام کننده ای در روابط میان تهران و ریاض ایفا کرده و موجب کاهش تنش ها و تقویت ثبات منطقه ای شده است. این کشور با تأکید بر دیپلماسی اقتصادی و میانجیگری های سیاسی، تلاش می کند تا از بروز بحران های بیشتر جلوگیری کند و به ثبات و امنیت در منطقه کمک نماید، بنابراین، چین به عنوان یک بازیگر کلیدی در حفظ نظم امنیتی خاورمیانه نقش حیاتی دارد.
۶۱۵.

رقابت عربستان و امارات در جاده ابریشم دیجیتال چین(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی روابط بین الملل سال ۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۶ 2 - 23

کلیدواژه‌ها: جاده ابریشم دیجیتال چین عربستان امارت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۵۵
چین از طریق جاده ابریشم دیجیتال توانسته است شبکه سازی مؤثری در خاورمیانه ایجاد کند. رقابت عربستان سعودی و امارات متحده عربی، نقش مهمی در استراتژی های اقتصادی و ژئوپلیتیکی چین دارد. این پژوهش به بررسی نحوه اثرگذاری رقابت این دو کشور بر جایگاه چین به عنوان بازیگر اصلی جاده ابریشم دیجیتال پرداخته و تلاش دارد تا الگوی رفتاری چین در این چارچوب را تحلیل کند. سؤال پژوهش این است که رقابت عربستان سعودی و امارات متحده عربی در بهره برداری از فرصت های جاده ابریشم دیجیتال چین، چگونه توازن قدرت را در روابط دوجانبه این کشورها و در منطقه خلیج فارس بازتعریف می کند؟ بر اساس نتایج، الگوی رفتاری چین ماهیتی اقتصادی دارد که مبتنی بر سه اصل کلیدی است: منافع متقابل پایدار، همه جانبه گرایی، و شبکه سازی. چین با استفاده از این اصول، از طریق توسعه فناوری های پیشرفته نظیر 5G، هوش مصنوعی و زیرساخت های دیجیتال، نیازهای اقتصادی داخلی خود را با شرایط کشورهای میزبان تطبیق داده است. در این میان، رقابت عربستان و امارات زمینه ساز بهره گیری مؤثرتر چین از ظرفیت های منطقه ای برای تقویت جایگاه خود شده است. علاوه بر اهداف اقتصادی، این رقابت به چین امکان داده تا اهداف سیاسی نظیر کاهش نفوذ یک جانبه گرایانه آمریکا و ارتقای چندجانبه گرایی را دنبال کند. در نتیجه، جاده ابریشم دیجیتال به بستری برای تعاملات پیچیده اقتصادی و سیاسی تبدیل شده که در آن چین توانسته است نقش خود را به عنوان پارتنر اصلی تثبیت کند. این رقابت همچنین تأثیرات عمیقی بر شکل گیری نظم جدید منطقه ای و ارتقای همکاری های تکنولوژیکی میان چین و کشورهای خلیج فارس داشته است.
۶۱۶.

رویکرد سیاسی و اقتصادی اتحادیه اروپا درقبال چین و تاثیر آن در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال ۶ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۲) 113 - 137

کلیدواژه‌ها: ایران اتحادیه اروپا چین سیاسی اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵ تعداد دانلود : ۴۶
در دهه های اخیر، چین به عنوان یکی از بزرگ ترین قدرت های اقتصادی و سیاسی جهان شناخته شده و نقش خود را در نظام بین الملل به طور قابل توجهی تقویت کرده است. این روند نه تنها در روابط جهانی تأثیر گذاشته، بلکه به ویژه برای اتحادیه اروپا، چالش ها و فرصت های جدیدی را ایجاد کرده است. اتحادیه اروپا، به عنوان یک نهاد چندملیتی با منافع اقتصادی و سیاسی گسترده، به دقت درحال مدیریت روابط خود با چین است تا ضمن بهره مندی از مزایای اقتصادی، نگرانی های مربوط به مسائل حقوق بشر، امنیت و اثرات ژئوپلیتیکی را نیز مدنظر قرار دهد. از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که در موقعیت جغرافیایی استراتژیکی واقع شده و دارای منابع طبیعی غنی است، به روابط با چین توجه ویژه ای دارد. ایران در تلاش است تا از این روابط برای مقابله با تحریم های بین المللی و بهبود وضعیت اقتصادی خود بهره برداری کند. بااین حال، تغییرات در سیاست های اتحادیه اروپا و رویکردهای چین می تواند تأثیرات عمیقی در آینده روابط ایران با این دو بازیگر مهم داشته باشد. این مقاله رویکرد سیاسی و اقتصادی اتحادیه اروپا درقبال چین و تأثیر آن در جمهوری اسلامی ایران را بررسی کرده است. از یک سو، تحلیل استراتژی های کلیدی اتحادیه اروپا در تعامل با چین و از سوی دیگر، بررسی تأثیر این رویکردها در سیاست های اقتصادی و خارجی ایران، مباحث اصلی این تحقیق را تشکیل می دهند. هدف این پژوهش، ارائه یک درک جامع از تعاملات پیچیده بین این بازیگران و تحلیل پیامدهای آن برای جمهوری اسلامی ایران است.   
۶۱۷.

اختلاف چین و آمریکا در سازمان تجارت جهانی و تاثیر آن بر رقابت استراتژیک برای هژمونی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۰) 87-112

کلیدواژه‌ها: سازمان تجارت جهانی هژمونی رقابت استراتژیک چین امریکا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۴۷
یکی از سیاست های چین برای رسیدن به جایگاه هژمونی، نفوذ موثر در سازمانها و نهادهای مالی بین المللی است، تا از ظرفیت آنها در راستای ارتقای قدرت ملی استفاده کند. چین تنها کشوری است، که در شرایط فعلی رقیب استراتژیک آمریکا محسوب می شود، اقدامات این کشور در عرصه بین المللی در ایالات متحده بصورت یک کد رفتاری در رقابت با واشنگتن تفسیر شده و لذا با آن مخالفت می گردد. پیوستن چین به سازمان تجارت جهانی، به یکی از مهمترین بسترهای رقابت چین و ایالات متحده تبدیل شده است. سئوال اصلی این است که مهمترین عوامل اختلاف زا بین چین و آمریکا در سازمان تجارت جهانی کدامند؟ و این موضوع در رقابت استراتژیک کلان پکن–واشنگتن چگونه معنا پیدا می کند؟ فرضیه مقاله بصورت توصیفی–تحلیلی بررسی شده است، مولفه های اختلاف زا آمریکا و چین در سازمان تجارت جهانی عبارتند از: نرخ یوآن، تعرفه های گمرکی، انحصار در بازار پرداخت الکترونیک و مالکیت فکری، معنای اختلاف این موارد در چارچوب رقابت استراتژیک کلان امریکا و چین است که دو کشور سعی دارند، از ظرفیت سازمان تجارت جهانی در راستای ارتقای قدرت نهادی خود استفاده کنند و موفقیت هر یک از این دو در سازمان تجارت جهانی بر موفقیت یا ناکامی آن دو در رقابت بر سر هژمونی تاثیر گذار است.
۶۱۸.

جایگاه دیپلماسی اقتصادی در بهبود تصویر ملی و ارتقای قدرت نرم چین (رهیافت هایی برای جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال ۳۱ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۱۲۰ 109 - 142
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۳۸
قدرت نرم، توان ایجاد تبعیت از طریق اعتبار در افکار عمومی داخلی و خارجی و تأثیر غیرمستقیم بر دیگر کنشگران جهانی فارغ از منابع سخت قدرت همچون توان نظامی، محدودیت های جغرافیایی و تحریم های اقتصادی است که به طور روزافزون مورد توجه کنشگران و تحلیلگران بین المللی قرار دارد. ارائه تصویر و برند ملی ازجمله عوامل اصلی در قدرت نرم است که خود از اثرات جانبی و گاه نتایج مستقیم دیپلماسی اقتصادی کشورها محسوب می شود. پرسش اصلی آن است که چگونه رابطه ای میان تقویت ابعاد دیپلماسی اقتصادی که به معنای بهره جویی دوسویه میان سیاست خارجی و اقتصاد کشورهاست با بهبود تصویر ملی و به تبع آن، ارتقای قدرت نرم آنها وجود دارد؟ از این رو هدف پژوهش حاضر، واکاوی و تحلیل جایگاه دیپلماسی اقتصادی در بهبود تصویر ملی و ارتقای قدرت نرم با تکیه بر نمونه چین بوده است. بررسی تجربه دیپلماسی اقتصادی چین با روش مطالعه موردی و رویکرد توصیفی- تحلیلی نشان می دهد که این کشور ازجمله نمونه های موفقی است که با طراحی و پیاده سازی گونه ای پویا و مؤثر از تنوع بخشی تجاری، سرمایه گذاری های مستقیم و مشترک خارجی با اولویت کشورهای در حال توسعه و حوزه های زیرساختی و فناوری پایه، تقویت گردشگری، اعطای کمک های توسعه ای، مدیریت جریان مهاجران و خلق ابتکارات منطقه ای و بین المللی اقتصادی توانسته است تا به طور چشمگیری علاوه بر کسب منافع مستقیم اقتصادی و سیاسی، تحولی اساسی در وضعیت قدرت نرم به وجود آورد. این رویکرد و نتایج حاصل از آن در تجربه چین تا حد بسیاری در تدوین راهبردها، سیاست ها و اتخاذ اقدام های مقتضی برای جمهوری اسلامی ایران قابل بهره برداری است.