فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۷۸۱ تا ۳٬۸۰۰ مورد از کل ۳۲٬۰۴۱ مورد.
منبع:
Iranian Review of Foreign Affairs, Volume ۱۳, Issue ۳۵- Serial Number ۱, Winter and Spring ۲۰۲۲
173 - 196
حوزههای تخصصی:
Tehran is grappling with irritating air pollution for a couple of years and the challenge seems to be getting worse. However, what is the main reason for this? To answer the question, many studies have concentrated on the primary chemical ingredients, like CO; and others have focused on where such pollutants are produced, like factories. Nevertheless, we have selected a higher level of analysis by reviewing socio-economic hypotheses (including sanctions, population, and mismanagement) as well as global climate change from 1999 to 2023 while using descriptive and inferential statistics. We know that crude oil is one of the main exported products of Iran. Thus, to evaluate sanctions as the central hypothesis, we surveyed the rate of crude oil exports, and as an assumption, there is a negative relation between sanctions and such exportation. At this stage, we studied the relationship between sanctions and AQI (one of the best scales for calculating air pollution) and on the other hand, sanctions and main toxic gases. For rival hypotheses, we analyzed the relation between AQI and them (population, mismanagement, and global climate change). All in all, among them, the results demonstrate only the correlation of sanctions with CO (-.916), NO2 (.718), and SO2 (-.687). Meanwhile, it is assumed that by using some methods and applying standards, the government could manage the amount of CO and SO2, whereas, due to the need of Mazut to maintain the economy of energy, NO2 has increased.
The Role of the Qassem Soleimani's School in the National Identity of the Islamic Republic of Iran(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
National identity is the highest level of collective identity in a society and a sense of adherence, attachment, and commitment to the national community, which is considered a part of collective identity. Since national identity plays a crucial role in national unity and political legitimacy, it is crucial to address this issue. As a prominent resistance figure and symbol of Iranian Islamic identity and counterterrorism, Qassem Soleimani founded a new school of national solidarity, promoted Shiite identity, mobilized resources, and became the basis for reproducing national identity in Iran. Therefore, the purpose of the current research was to explain the role of Qassem Soleimani's performance in the reproduction of the national identity of the Islamic Republic and to answer the question of what role Qassem Soleimani's performance had in the reproduction of the national identity in political, religious and territorial dimensions. The current research method was fundamental regarding the purpose and utilized the descriptive-analytical data collection approach. The results of the present study indicated that Qassem Soleimani, by creating a new school of thought, hegemonizing the discourse of resistance and Shiite religion, activating the protest of Muslims, and creating a cultural heartland among Shiites as a campaign strategy, caused the reproduction of national identity in the Islamic Republic.
مدیریت تغییرات اقلیمی و آب و هوایی: نتیجه بخشی تلاش های بین المللی برای جلب همکاری
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال چهارم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۲
86-112
حوزههای تخصصی:
مشاهده ی گسترش بحران های ناشی از تغییرات اقلیمی و ناکارآمدی تلاش های بین المللی شامل دولت ها و نهادهای زیست محیطی وابسته به سازمان ملل و سایر گروه های حامی محیط زیست در جلب همکاری دولت ها برای مقابله با تغییرات اقلیمی و بحران های زیست محیطی در طی چند دهه اخیر و چالش های کنونی دولت ها با پدیده هایی چون کم آبی، خشک سالی، سیل، تغییر الگوهای بارشی و زیستی موجب شکل گیری مسئله ی مهمی شده است که دلایل بی نتیجه بودن معاهدات متعدد بین المللی پیرامون تغییرات اقلیمی را مورد پرسش قرار می دهد. در همین راستا در پژوهش حاضر ضمن پرداختن به این مهم تلاش کرده ایم به این سؤال که « چگونه تلاش های بین المللی پیرامون شکل دهی به معاهدات بین المللی و جلب همکاری دولت ها برای مدیریت تغییرات اقلیمی و آب و هوایی نتیجه بخش خواهد بود؟» پاسخ گوییم. در این پژوهش ضمن پذیرش رویکرد علمی تجربی از اهداف تبیینی و تجویزی استفاده شده و استراتژی پژوهشی ما قیاسی بوده و گونه ی پژوهش نیز بنیادی- کاربردی است. نتایج این پژوهش نشان می دهد با اصلاح دستور کار علمی و غلبه بر محدودیت های مسئله ی قدرت و توجه به نرخ همکاری عرضه شده در ساختار بین المللی مطابق با مؤلفه های تعریف شده در نظریه امنیتی کپنهاگ، کنش های بین المللی برای مقابله با تغییرات اقلیمی مثمر ثمر خواهد بود.
گفت وگوی فرهنگی ، راه کار تعامل با کشور افغانستان
منبع:
مطالعات فرهنگ دیپلماسی سال اول تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲
45 - 60
حوزههای تخصصی:
روابط فرهنگی، رویکردی ایده آل محور است که با هدف شفاف سازی و درک متقابل میان ملت ها شکل می گیرد و نهادها و جوامع غیردولتی بازیگران اصلی آن بشمار می روند. از اینرو، پنداشت ها و صورت های ذهنی حاکم بر مناسبات میان آنها، در هر سطح و میزان، به کنش های تعاملی نخبگان و دانشگاهیان در تعاملات بستگی دارد. کامیابی و موفقیت سیاست خارجی و دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای حوزه ایران فرهنگی نیز در گرو بهره گیری مناسب از ساز وکارها و ابزارهای موثر فرهنگی است . رویکرد گفت وگوی فرهنگی نخبگان ایران با نخبگان کشورهایی که از تاریخ تمدن وفرهنگ مشترک برخوردارند به دلیل جایگاه تاثیرگذار تخبگان و گروه های مرجع فکری – فرهنگی این کشورها می تواند در جهت دهی و تصویرسازی های مثبت سهم و نقش اساسی بر عهده گیرد. در این بررسی، روش تحقیق استفاده شده در مقاله حاضر، مبتنی بر مطالعات منابع کتابخانه ای است که با تاکید بر عنصر فرهنگ در روابط ایران با این کشورها (گشور جمهوری افغانستان) بر تشریح کارکردها و قابلیت های گفت وگوهای فرهنگی نخبگان این حوزه فرهنگی در ایجاد ساختارهای توانمند و پایدار در روند تعاملی و فراهم سازی فرصت های مستمر هم اندیشی، هم فکری و همکاری بویژه میان نخبگان و گروه های مرجع ایران با این کشورها می پردازد.
عملکرد وزرای امور خارجه ایران در عصر ناصرالدین شاه و رقابت دو امپراتوری روسیه و بریتانیا در ایران
حوزههای تخصصی:
با شروع حکومت ناصرالدین شاه وزارت خارجه در قالب یک نهاد مستقل جلوه گر شد. کوشش ناصرالدین شاه برای ایجاد ساختارهای نوین حکومتی و همچنین تعیین و تحدید وظایف وزارتخانه ها و نهادها و سپردن مسئولیت هر یک به یکی از رجال، تا حدود چشم گیری قدرت مطلقه را از دست صدراعظم خارج کرد و اختیارات وی را کاهش داد. امور خارجی، که تا پیش از سلطنت ناصرالدین شاه تحت تأثیر دربار و شخص صدراعظم بود با آغاز پادشاهی وی به شکل روزافزونی در وزارت امور خارجه خارج شد و هریک از وزیران نیز به تناسب نفوذ و قدرت خود کوشیدند با قوانین حکومتی ضمانت اجرا بالاتری برای اختیارات وزارت. امور باید به دست ارائه شود. پژوهش حاضر ضمن معرفی سه تن از وزرای امور خارجی بر سیاست خارجی در دوران سلطنت ناصرالدین شاه، به بررسی شرایط و عملکرد دوران وزارت هریک از آن ها اختصاص داده شده است، همچنین عملکرد و وظایف وزارت امور خارجه را نیز یکی از مهم ترین ارکان های دیوان ناصرالدین شاهبررسی می کند. قرار داده است. در این راستا، این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات آن بر اساس اسناد و منابع کتابخانه های گردآوری شده است. نتایج گوی پژوهشی آن است که تضاد رقابت و رقابت هرکدام از موقعیت های ناپایدار و برای سیاست های متصدیان خارجی درمسند وزارت امور خارجه پدید آمدند و این رقابت ها به ارائه امتیاز جدید به دولت روسیه و یا انگلیس توسط وزیر امور خارجه می پرداختند. روابط خارج از ایران در حکمرانی وابسته ای بود، که سرنوشت آن را سیاسی کشور تعیین می کرد. در این راستا، این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات آن بر اساس اسناد و منابع کتابخانه های گردآوری شده است. نتایج گوی پژوهشی آن است که تضاد رقابت و رقابت هرکدام از موقعیت های ناپایدار و برای سیاست های متصدیان خارجی درمسند وزارت امور خارجه پدید آمدند و این رقابت ها به ارائه امتیاز جدید به دولت روسیه و یا انگلیس توسط وزیر امور خارجه می پرداختند. روابط خارج از ایران در حکمرانی وابسته ای بود، که سرنوشت آن را سیاسی کشور تعیین می کرد. در این راستا، این پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات آن بر اساس اسناد و منابع کتابخانه های گردآوری شده است. نتایج گوی پژوهشی آن است که تضاد رقابت و رقابت هرکدام از موقعیت های ناپایدار و برای سیاست های متصدیان خارجی درمسند وزارت امور خارجه پدید آمدند و این رقابت ها به ارائه امتیاز جدید به دولت روسیه و یا انگلیس توسط وزیر امور خارجه می پرداختند. روابط خارج از ایران در حکمرانی وابسته ای بود، که سرنوشت آن را سیاسی کشور تعیین می کرد.
اثربخشی معنویت درمانی اسلامی بر شادکامی دختران نوجوان خانواده های از هم گسیخته(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۹۵
123 - 151
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر اثر بخشی معنویت درمانی اسلامی را بر شادکامی دختران نوجوان خانواده های ازهم گسیخته به شیوه نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بررسی می کند. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر متوسطه اول شهرستان اسلامشهر در سال 99-98 هستند که از میان آنان، 30 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه شادکامی آرگیل و کروس لند (1987) است. پس از اعمال مداخله پس آزمون و بعد از 4 ماه، آزمون پیگیری انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون کوواریانس تک متغیره (آنکوا) و کوواریانس چند متغیره (مانکووا) و با نرم افزار Spss تجزیه و تحلیل شدند. نتایج آماری حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که معنویت درمانی اسلامی بر شادکامی در دختران نوجوان خانواده های از هم گسیخته اثربخشی معنادار دارد. همچنین میانگین نمره گروه آزمایش در پس آزمون بیشتر از گروه کنترل و به لحاظ آماری معنی دار است و به ترتیب امتیازات مقیاس های رضایت خاطر، رضایت از زندگی، بهزیستی فاعلی، حرمت خود و خلق مثبت شرکت کنندگان از نظر عضویت در گروه (آزمایش و کنترل) در مرحله پس آزمون تفاوت معنی داری دارند (01/0P<). بنابر این روش معنویت درمانی اسلامی بر شادکامی به طور معناداری مؤثر و این روش جهت بالا بردن میزان شادکامی نوجوانان دختر خانواده های ازهم گسیخته کاربردی است.
A Criminological Approach to International Prevention of Terrorism with a Particular Attention to Terrorist Financing in the Iranian Criminal Policy(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
World Sociopolitical Studies, Volume ۶, Issue ۱ , Winter ۲۰۲۲
167 - 191
حوزههای تخصصی:
In a democratic society, the fight against terrorism is based almost exclusively on crime prevention. If the prevention of terrorism is addressed properly, there will be no need for a military strike because terrorists will not have the opportunity to carry out their goals and activities. One of the most related aspects of terrorism is the financing of its perpetrators and their activities. Accordingly, the present article aims to investigate the prevention of terrorist financing from the perspective of global criminology. Given that crime prevention is a significant component of criminal policy, which is aimed to limit the opportunity for perpetrators by making impossible or difficult the possibility of their criminal activities, the focus of preventive measures places on non-punitive sanctions or methods. However, criminalization of terrorism and its financing could be defined as a preventive measures based on penal mechanism, called ‘reactive prevention’. Consequently, an ideal pattern for international prevention of terrorism and terrorist financing is to promote the legislation within the domestic legal systems of all countries in the international community. By recognizing internationally-recognized norms and standards and implementing them in countries’ domestic legal systems, it could be expected that terrorism and terrorist financing would be prevented in a more effective manner.
کشمکش های ایدئولوژیک و نهادینگی لائیسیته در فرانسه مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست دوره ۵۲ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱
26 - 1
حوزههای تخصصی:
کلیسای کاتولیک پیش از انقلاب 1789 فرانسه رابطه نزدیکی با دولت مطلقه داشت؛ و این اتحاد دیرینه، چند سده در جریان بود. کلیسا و کشیشان از امتیازهای زیادی برخوردار بودند، و از طبقات ممتاز جامعه به شمار می رفتند. با این حال، در فرایند لائیسیزاسیون پس از انقلاب، از کلیسا رسمیت زدایی شد. پلورالیسم مذهبی پذیرفته شد، و مفاهیمی همچون آزادی مذهبی، تساهل و آزادی وجدان در اسناد قانونی این دوره بازتاب یافت. پرسش اصلی مقاله این است که چه عواملی در شکل گیری و نهادینگی لائیسیته در فرانسه مهم ترین نقش را داشته اند؟ در فرضیه پژوهشی استدلال می شود که کشمکش های سیاسی و ایدئولوژیک بین جمهوری خواهی لیبرال و محافظه کاری متمایل به کاتولیسیسم، بیشترین تاثیر را بر نهادینگی لائیسیته در این کشور داشت. با استفاده از روش تحلیل محتوی مفهومی کیفی اسناد دولتی مانند قوانین اساسی در سال های مختلف و بررسی رویدادهای تاریخی مهم در دوران پساانقلاب، یافته های پژوهش نشان داد که تحولات انقلاب فرانسه پیشینه حقوقی، ایدئولوژیک و تاریخی برای فرایند لائیسیزاسیون ایجاد کرد، اما با تغییر رژیم های سیاسی و سیاست های دینی کاتولیک محور در سده نوزدهم، این روند با چالش هایی مواجه شد. کشمکش های سیاسی و ایدئولوژیک طولانی بین جمهوری خواهان لائیک با کلیسای کاتولیک و محافظه کاران متمایل به کاتولیسیسم، در این فرایند نقش بزرگی داشت. این کشمکش ها در جمهوری سوم، با توجه به تسلط جمهوری خواهان بر فضای سیاسی، به وسیله مجموعه ای از اصلاحات و قانون 1905، به نهادینگی لائیسیته انجامید.
الزامات سیاست خارجی ایران در جهان پساغربی؛ از تنهایی راهبردی تا استقلال استراتژیک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به دنبال ترسیم الزامات روابط راهبردی جمهوری اسلامی ایران و گزینه های شراکت راهبردی آن با بلوک های مختلف قدرت در یک نظام بین الملل پساغربی است. در شرایط گذار نظام بین الملل، رویکرد کلان سیاست خارجی و گزینه های شراکت راهبردی ایران چه الزاماتی را باید مدنظر داشته باشد؟ به دلیل موقعیت منحصربه فرد ژئواستراتژیک در کانون معادلات محیط پیرامونی، ایران به طور اساسی از روند بازتوزیع قدرت و ثروت در نظام بین الملل متأثر شده است. قدرت های نوظهوری همچون ایران که زمانی به دلیل سلطه مادی و گفتمانی یک نظم غربی از معادلات نظام بین الملل به حاشیه رانده شده بودند، اکنون فرصتی بی سابقه به دست آورده اند تا با هم افزایی قدرت با بازیگران تجدیدنظرطلب نظم غالب را به چالش بکشند و خود را در محوریت دستورکارهای سیاست در حال تغییر بین المللی و منطقه ای قرار دهند. باوجوداین، شراکت راهبردی قدرت های نوظهور در وضعیت گذار نظام بین الملل اغلب محدود به همین وضعیت ناپایدار گذار است و با استقرار نظمی دیگر، بسترهایی که به اتحاد راهبردی آن ها شکل می دهد متحول می شود و بسترهای جدید ضرورتاً سازوکارهای همکاری و شراکت دوران گذار در حوزه های امنیتی -راهبردی را بازتولید نمی کند. در چارچوب چنین فهمی، «تنهایی استراتژیک» را نباید لازمه استقلال استراتژیک یا پیش شرط آن تلقی کنیم. در شرایط گذار نظام بین الملل که مشخصه اصلی آن بازتوزیع قدرت، ثروت و بازنویسی قواعد بین المللی است، تنهایی استراتژیک نه یک مزیت نسبی بلکه یک تهدید بالقوه علیه منافع راهبردی ایران است. «تنوع بخشی به رویکردهای ژئوپلیتیکی سیاست خارجی»، «چندجانبه گرایی» از طریق «متوازن سازی روابط با آسیا و اروپا»، «ائتلاف سازی بر مبنای مسائل نوظهور» و... از الزامات کلیدی نقش آفرینی فعال و مستقل جمهوری اسلامی ایران در نظام بین الملل پساغربی است.
تاثیر نظام ادراکی نخبگان سیاسی بر سیاست خارجی اسرائیل؛ مطالعه موردی: بنیامین نتانیاهو(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۲ (پیاپی ۷۲)
147 - 180
حوزههای تخصصی:
بنیامین نتانیاهو اصلی ترین چهره صحنه سیاسی اسرائیل طی یک دهه گذشته به شمار می رود. از آنجایی که وی سهم مهمی در شکل دادن به رفتار و تصمیمات سیاست خارجی این رژیم در صحنه بین المللی داشته است، این پژوهش می کوشد سبک رهبری و خصایص شخصیتی وی را بعنوان یکی از عوامل تاثیرگذار و در عین حال مغفول مانده در تحلیل رفتار سیاست خارجی اسرائیل مورد بررسی قرار دهد. از این رو فرضیه اصلی مقاله این است که رفتار سیاست خارجی اسرائیل طی یک دهه گذشته بیشتر متاثر از نظام ادراکی و سبک رهبری بنیامین نتانیاهو بوده است. چارچوب مفهومی و روشی مورد استفاده، روش تحلیل خصایص رهبری مارگارت هرمن با تکیه بر متغیر پیچیدگی مفهومی در آن است. نتایج این پژوهش که حاصل تحلیل محتوای کمی داده های گفتاری نتانیاهو طی بازه زمانی 2009 تا 2019 است، نشان می دهد سطح پایین پیچیدگی مفهومی و رویکرد سیاه و سفید به مسائل سیاست خارجی همراه با سطح بالای باور به توانایی کنترل رویدادها، تمایل بالا به قدرت و بی اعتمادی شدید به دیگران به رویکرد تهاجمی و بازصفتانه نتانیاهو در سیاست خارجی اسرائیل شکل داده است که نمود آن را می توان در بزرگ نمائی تهدید ایران و مخالفت با ایده تشکیل دولت مستقل فلسطینی مشاهده کرد.
شاخصه ها، ابعاد و مؤلفه های جامعه پردازی جهادی در گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس سال هشتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲
123 - 158
حوزههای تخصصی:
جامعه پردازی از مراحل پنج گانه فرایند انقلاب اسلامی، با هدف رسیدن به جامعه اسلامی است. اما رسیدن به یک جامعه اسلامی و جامعه پردازی ملاک، از راه کار جهادی می گذرد. در حقیقت جامعه پردازی جهادی است که امکان حرکت در فرایند انقلاب اسلامی را مهیا می کند. هدف اصلی این پژوهش نیز مشخص کردن شاخصه ها و عوامل موثر بر جامعه پردازی جهادی در گام دوم انقلاب اسلامی است. با توجه به اینکه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، اندیشه ها و بیانات مقام معظم رهبری مهم ترین منبع پژوهش است، روش اصلی پژوهش تحلیل محتوا انتخاب شده است. در کنار تحلیل محتوا از روش تاریخی برای بررسی تجربی گام اول نیز استفاده کرده ایم. در بخش نظری پس از بررسی وضعیت دولت-ملت مدرن و چالش های آن در وضعیت کنونی جهان به نظریه های مختص به دولت-ملت ایران پرداختیم. اندیشه های متفکرانی چون کاتوزیان، آبراهامیان، طباطبایی و اشرف را نقد و بررسی کرده ایم. نقطه ی اشتراک آن ها و نقد اصلی به نظریاتشان، اشتراک در رویکرد شرق شناسی است. رویکردی که تاریخ و مسیری که اروپا و غرب طی کرده است را مبنای بررسی تاریخی ایران قرار می دهد. برای رسیدن به چارچوب نظری-مفهومی جامعه پردازی جهادی به استخراج ارزش های اساسی گام دوم از بیانیه گام دوم پرداختیم. ارزش های عدالت و مبارزه با فساد؛ استقلال و آزادی ارزش های اصلی گام دوم هستند. عوامل رسیدن به این ارزش ها نیز نیروی انسانی متعهد؛ اقتصاد مقاومتی و علم و پژوهش است. در بررسی تجربی عوامل مورد نظر در گام اول نیز به مسائل و آسیب های این عوامل پرداختیم.
تبیین نقش ایدئولوژی در موضع گیری سوریه در قبال جنگ عراق علیه ایران از منظر رویکرد سازه انگاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
جنگ عراق علیه ایران در دوره جنگ سرد؛ دوره رقابت ایدئولوژی ها، رخ داد. در این دوره، به طورکلی، صف بندی کشورها بر اساس موضع گیری های ایدئولوژیک آن ها شکل می گرفت. در چنین شرایطی، ایدئولوژی باید یکی از مهم ترین عوامل مؤثر بر موضع گیری کشورها در قبال جنگ عراق علیه ایران محسوب می شد؛ اما سوریه که بیشترین اشتراکات ایدئولوژیک را با کشور عراق و بیشترین تفاوت ایدئولوژیک را با ایران داشت، در عمل تبدیل به مهم ترین متحد ایران در این دوره گردید. این پژوهش درصدد آن است تا این مسئله را از منظر رویکرد سازه انگاری بررسی نموده و نشان دهد که چگونه ایدئولوژی های این کشور تبدیل به هنجار نشده و کنش سیاسی آن بر مبنای سازه های غیرایدئولوژیک شکل گرفت نه سازه ای ایدئولوژیک؟ برای انجام این پژوهش، اطلاعات به شکل کتابخانه ای گردآوری شده اند و به روش توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. بنا به نتایج پژوهش، با اینکه ایدئولوژی های سوریه در سه سطح ملی، منطقه ای و جهانی شبیه عراق بود، اما این اشتراکات ایدئولوژیک باعث ایجاد انگاره های ذهنی بین این دو کشور نشد. در مقابل، ازآنجاکه سوریه یک کشور امنیت جو می باشد، بیشترین اشتراکات بین الاذهانی آن با ایران شکل گرفت و همین موضوع مبنای کنش سیاسی آن در قبال این جنگ شد.
فهم تفاوت سیاست امنیتی- نظامی ایالات متحده در دولت های ترامپ و بایدن بر اساس پسامدرنیسم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات بین المللی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۷۴)
31 - 54
حوزههای تخصصی:
سیاست و رفتار دولت های مختلف در یک کشور در عرصه های سیاسی، امنیتی- نظامی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... با یک دیگر تفاوت دارد. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال اصلی است که «چرا سیاست امنیتی- نظامی ایالات متحده در دولت های ترامپ و بایدن (و اصولاً تمامی دولت های ایالات متحده) متفاوت و متضاد می باشد؟». در این پژوهش از پسامدرنیسم و مفهوم «دولت در حال جریان» به منظور بررسی و فهم تفاوت های دولت های مختلف ایالات متحده بهره گرفته می شود، زیرا از منظر پسامدرنیسم هویت دولت هیچ گاه کامل نمی گردد. دولت همیشه در حال قوام یافتن [یا تکوین یافتن] است، اما هرگز به آن لحظه نهایی کامل شدن دست نمی یابد. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. متدولوژی این پژوهش مبتنی بر روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه است. هدف پژوهش حاضر آن است که با کاربست پسامدرنیسم و مفهوم «دولت در حال جریان» به فهم چرایی تفاوت در استراتژی امنیتی- نظامی ایالات متحده در دولت های ترامپ و بایدن نائل آید. نتیجه کلی آن است که «هویت متفاوت، ناتمام و ناکامل دولت های مختلف ایالات متحده (در این جا دولت های ترامپ و بایدن) موجب گردیده که آن ها گفتمان های مختلفی را در حوزه امنیتی- نظامی مطرح نمایند و این گفتمان های مختلف موجب اعمال و کاربست کردارهای اجرایی و سیاست های متفاوت در حوزه امنیتی- نظامی شده است».
راهبرد سیاست خارجی نسل سنتی رهبران عرب و رویکرد آن ها نسبت به جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روابط خارجی سال چهاردهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲
136 - 164
حوزههای تخصصی:
در این مقاله راهبرد سیاست خارجی رهبران سنتی عرب در سه کشور «عربستان سعودی»، «امارات متحده عربی» و «مصر» مورد مطالعه قرار گرفت و با خوانش سیاست گزاری خارجی آنها ویژگی هایی مانند؛ سیاست عدم تقابل با ایران، وابستگی اقتصادی به کشورهای غربی، غرب گرایی و به رسمیت نشناختن اسرائیل مورد واکاوی قرار گرفت. با این اوصاف، پژوهش حاضر در پی پاسخ گویی به این پرسش اساسی است که راهبرد سیاست خارجی رهبران سنتی عرب، چگونه بود و آن ها چه رویکردی را نسبت به ایران اتخاذ می کردند؟ راهبرد رهبران سنتی عرب نسبت به سیاست خارجی مبتنی بر واقع گرایی تدافعی بوده است. با اتخاذ این راهبرد رهبران عرب با در پیش گرفتن سیاست صبر و انتظار از رفتارهای هزینه ساز و شتابزده نسبت به منازعات منطقه ای پرهیز می کردند. آنها در قبال جمهوری اسلامی ایران نیز رویکرد محافظه کارانه را به رویارویی و تقابل ترجیح می دادند. در این مقاله، از نظریه «تصمیم گیری جیمز روزنا » و «رئالیسم تدافعی» به عنوان چارچوب نظریه تلفیقی بهره گرفته شده و روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و برای گردآوری داده-ها از روش کتابخانه ای-اسنادی استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که رهبران سنتی عرب بر خلاف نسل جدید، در سیاست خارجی راهبردی محافظه کارانه و تدافعی را دنبال می کردند و رویکردشان نسبت به ایران مبتنی بر سیاست صبر و انتظار و به دور از تقابل و تهاجم بود.
بررسی مقایسه ای میان امارت اسلامی طالبان در افغانستان 1996- 2001 و الگوی دولت تمامیت خواه در غرب(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دولت پژوهی سال هشتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰
93 - 132
حوزههای تخصصی:
جنبش طالبان در شرایط تخاصم و تخالف داخلی و خارجی مانند کودتای 28 آوریل 1978، حمله ارتش سرخ 1979 و جنگ های داخلی 1992-1994 در افغانستان در نهایت با هویتی شبه توتالیتری در فاصله سال های 1996 تا 2001 تلاش کرد تحت عنوان امارت اسلامی در آن کشور اعلام وجود کرده و حکومت کند. این مقاله تلاش دارد با اتکا به نظریه آلن تورن در مورد سر بر آوردن جنبش ها با اتکا به سه اصل تخالف، هویت و تمامیت به ظهور جنبش طالبان نظر کرده و به تحلیل تحقق اصل سوم یعنی"تمامیت" از میان این سه اصل نزد این جنبش، در قامت استقرار امارت طالبان اول بپردازد. همچنین به این پرسش پاسخ دهد که آیا این امکان وجود دارد که امارت اسلامی طالبان 1996-2001 به عنوان دولتی توتالیتر که از دل وضعیت نزاع، هویت یابی کرده است، شناخته شود؟ برای پاسخ به این مسئله به نظریه هانا آرنت در کتاب توتالیتاریسم استناد شده و برای این بررسی مقایسه ای، شش شاخص از دل همان نظریه انتخاب شده است: بی شکلی، جامعه توده ای، وفاداری مطلق، ایدئولوژی و معنای مرز، رهبری تمامیت خواه و دین و مناسک. پیش از بررسی این شاخص ها در مورد امارت اسلامی طالبان، کوشش شده است در مقدمه به این دو پرسش پاسخ داده شود که تا چه میزان امکان بررسی مقایسه ای میان دولت در غرب و دولت در جهان اسلام وجود دارد؟ و همچنین تا چه میزان می توان قرابتی میان حکومت اسلامی و حکومت تمامیت خواه پیدا کرد؟ چهارچوب نظریِ به کار گرفته شده در این پژوهش ترکیبی از نظریات آلن تورن (در فهم جنبش های اجتماعی-سیاسی) و آراء هانا آرنت (در فهم توتالیتاریسم) است. روش پژوهش به کار گرفته شده در این مقاله روش کتابخانه ای و اسنادی است.
امام خمینی و حدود ولایت مطلقه(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی حدود ولایت مطلقه ی فقیه از دیدگاه امام خمینی است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. نتایج نشان می دهند که «اطلاق» در اصطلاح فقهی «ولایت مطلقه»، مفهومی نسبی است و به تناسب موضوع مورد بحث در هر مساله ای، ولایت از یک جهت و حیثیت مطلق، و از جهات و حیثیات دیگر مقیّد است. در اندیشه ی امام خمینی، ولایت مطلقه ی فقیه (اختیارات حکومت اسلامی) نسبت به احکام فرعی شرعی، مطلق است؛ یعنی حکومت افزون بر مسئولیت اجرای احکام فرعی شرعی، عنداللزوم می تواند در قلمرو مباحات شرعی و حتی الزامیات شرعی، قانون الزام آور وضع نماید. اما از جانب دیگر، ولایت فقیه و اختیارات حکومت در عصر غیبت، دست کم محدود و مقیّد به پنج قید است: عدالت، مصلحت به تشخیص کارشناسان متعهد، قلمرو حوزه ی عمومی، پایبندی به سیره ی حکومت پیامبر(ص) و امام معصوم(ع)، و قانون. لذا گزاره هایی مثل: «تقدم ولایت بر عدالت»، «هر تصمیمی که شخصِ فقیه مصلحت بداند»، «حق دخالت حکومت در حریم خصوصی»، «هم ترازی فقیه عادل با معصوم» و «فراقانونی بودن ولی فقیه» جایگاهی ندارد.
نظریه های دولت در دوره پهلوی اول: مرور آسیب شناسانه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دولت پژوهی سال هشتم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۰
419 - 460
حوزههای تخصصی:
موضوع این مقاله، بررسی و نقد نظریه های دولت در ایران (دوره پهلوی اول) است. در باب دولت در دوره پهلوی اول پژوهش های گسترده ای صورت گرفته است. در این پژوهش ها از صفاتی چون دولت مدرن، مطلقه مدرن، شبه پاتریمونیالیسم، اتوکراتیک، دیکتاتوری، شبه مدرنیسم، استبداد شرقی، استبداد ایرانی، وابسته، اقتدارگرای نوساز و ... استفاده شده است. تعدد و تنوع این مفاهیم حاکی از تعدد و تفاوت های مفهومی قابل توجهی است، که حائز بحث هستند. پرسش اصلی این است که چگونه می توان به طرح و نقد این دیدگاه ها پرداخت و چه بدیلی برای عنوان دولت در این دوره برشمرد؟ هدف این نوشتار طرح و نقد این تفاوت ها و تناقض های مفهومی و نیز نقد و بررسی دیدگاه های ارائه شده است که می تواند ادبیات نظری و تجربی این دوره تاریخی را تقویت نماید. در این نوشتار از روش فرامطالعه برای رسیدن به این مقصود بهره برده ام. نتایج بدست آمده تنوعی از دیدگاه ها را نشان می دهد و بر اساس معیارهای مورد وثوق در این مقاله، تعداد کمی از نوشته های مورد بررسی درک روشنی از مفهوم دولت، کارکردها و کارویژه های آن در دوره جدید دارند، و نویسندگان در بسیار از موارد به دلیل خلط مفاهیم، تفاوت چندانی بین واژه های دولت، حکومت، و رژیم که سه تأسیس متفاوت، ولی مرتبط هستند، قائل نشده اند. بر اساس مبانی نظری دولت و نیز مستندات تاریخی دوره مورد بررسی، دولت در دوره رضا شاه از جنبه های مختلف شامل بستر تاریخی، زمینه های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کارویژه ها و اقدام ها، قرابت قابل توجهی با دولت مطلقه دارد.
فراتحلیل روش سناریونویسی در آینده پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سناریونویسی یکی از روش های بسیار پرکاربرد و از روش های اختصاصی آینده پژوهی است. استفاده از این روش در خصوص پروژه های مطالعه آینده در ایران در سال های اخیر بسیار گسترش یافته است و پژوهشگران در موضوعات مختلف در تحقیقات خود از این روش استفاده کرده اند. این پژوهش به بررسی تمامی مقالات علمی پژوهشی ایران با استفاده از روش سناریونویسی پرداخته و با معیار دارا بودن مطالعه موردی مشخص، ارتبط با آینده و استفاده صحیح از روش، صد مقاله منتشر شده در پنج سال اخیر را به منظور بررسی دقیق و نهایی برگزیده است. سپس با استفاده از روش فراتحلیل مقالات منتخب را مورد بررسی قرار داده و آن ها را با 12 شاخص شامل؛ اکتشافی یا هنجاری، موضوع، افق زمانی، منبع، نوع داده ها، وجود یا عدم وجود سیالیت در استفاده از روش، ترکیب یا عدم ترکیب روش (سناریونویسی) با دیگر روش ها، تک لایه یا چندلایه بودن، تعامل محوری یا خبره محوری، خلاقانه محوری یا داده محوری، تک رشته ای یا چندرشته ای بودن و استفاده یا عدم استفاده از نرم افزار مورد ارزیابی قرار داده و نهایتا توصیه هایی در خصوص استفاده از روش سناریونویسی در انجام پروژه های آینده پژوهی در ایران ارائه داده است.
بررسی مقایسه ای نظریه وضع طبیعی از دیدگاه جان لاک و علامه طباطبایی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
حکومت اسلامی سال ۲۷ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۴)
161-189
حوزههای تخصصی:
نظریه وضع طبیعی که سنگ بنای نظریه های قرارداد اجتماعی است، ابداع فیلسوفان سیاسی غرب نیست و در قرآن و روی کرد سیاسی تفسیری علامه طباطبایی دارای پیشینه است. این نظریه به وضعیت ما قبل مدنی انسان و غیبت فرمان روایی سیاسی اشاره دارد. با توجه به این که نبودِ مطالعه مقایسه ای میان فیلسوفان سیاسی غرب و مسلمان پیرامون نظریه وضع طبیعی به شدت احساس می شود، مقایسه دیدگاه لاک و علامه در این خصوص ضروری به نظر می رسد. بنابراین، در این جستار با روش مقایسه ای تحلیلی، دیدگاه لاک و علامه طباطبایی بررسی خواهد شد. پرسش نوشتار حاضر این است که وجوه اشتراک و افتراق دیدگاه لاک و علامه چیست؟ بر اساس نتایج پژوهش، لاک و علامه هردو معتقدند که انسان ها در وضع طبیعی، گرایش به صلح و هم گرایی داشتند و واگرایی امری عارضی بود؛ هردو انسان را مدنی بالاضطرار می دانند، ولی لاک به قانون طبیعی (عقل) و علامه به فطرت (شریعت تکوینی) ارجاع می دهند؛ لاک راه برون رفت از وضع طبیعی را تکیه بر عقل می داند، ولی علامه بر بازگشت به دین و پیروی از پیامبران تأکید می کند. پرسش لاک در باره چگونگی وضع طبیعی در غیبت فرمان روایی سکولار است، ولی پرسش علامه پیرامون چگونگی وضع طبیعی در غیبت فرمان روایی دینی و نبود پیامبران الهی است. با توجه به این که وضع طبیعی ترسیم شده در دیدگاه علامه جنبه واقع نمایی دارد و وضع طبیعی لاک جنبه نمادین، به نظر می رسد که نظریه وضع طبیعی علامه توانِ پاسخ گویی به اِشکالِ غیر واقعی بودن این نظریه را دارد.
جایگاه ژئوپلیتیک کردستان سوریه و نقش بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای
منبع:
مطالعات سیاسی بین النهرین دوره اول بهار ۱۴۰۱ شماره ۱
77 - 95
حوزههای تخصصی:
پیدایش بحران در سوریه فرصت مناسبی برای کردهای این کشور پدید آورد تا با استفاده از خلأ قدرت در داخل و دریافت حمایت از خارج موقعیت جدیدی بیابند و از نیرو و انسجام و سازمان دهی بیشتری برای نقش آفرینی در تحوّلات سوریه برخوردار باشند. زوال کنترل دولت مرکزی به دلیل درگیری در جنگ های خونین مخالفان دولت و ورود کشورهای منطقه به این منازعات، شرایط مناسبی فراهم آورد تا کردهای سوریه به بازتعریف جایگاه خود در نظم سیاسی آینده سوریه بپردازند. روابط منطقه ای بر وضعیت کردهای سوریه و کردهای سایر کشورها تأثیر دارد؛ همان طور که منافع کشورهای منطقه بر رفتار مقامات سوریه نسبت به کردهای خود تأثیر گذاشته است. بحران سوریه یکی از حوادث تأثیرگذار در نظام بین الملل طی سال های اخیر بوده است. در این بحران، بازیگران مختلفی با اهداف و انگیزه های متفاوت به ایفای نقش پرداخته اند. حال پرسش نوشتار پیش رو این است که منطقه کردستان سوریه ازمنظر ژئوپلتیک ، برای بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای چه اهمیتی دارد؟ در پاسخ این فرضیه طرح شده است که شکل گیری منطقه خودمختار یا مستقل کردی ازمنظر ژئوپلتیک در حوزه های ژئوپلتیکِ پیرامونی اسپایکمن ، ژئوپلتیکِ انرژی جفری کمپ و هارتلند ایدئولوژیِ فوکویاما مهم است. در این راستا سعی شده از این نظریه های ژئوپلتیک برای تعیین جایگاه کردهای سوریه استفاده شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که کردها ازمنظر شرایط ژئوپلتیک خود و درصورت همراهی سایر متغیّرهای تأثیرگذار می توانند بازیگران مؤثّر و صاحب اقتدار در آینده سوریه باشند و بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای را متأثّر از این شرایط ، تحت تأثیر کنش های خود قرار دهند.