درخت حوزه‌های تخصصی

زمینه و هدف: عقاید دینی و باورهای مذهبی در کنترل افراد و پیشگیری در موقعیت های خطرناک و جرم زا نقش عمده ای ایفا می کنند. به همین منظور به بررسی نقش مذهب در پیشگیری از وقوع جرم پرداخته ایم. روش: در پژوهش میدانی با استفاده از پرسشنامه مشتمل بر عوامل جمعیت شناختی سؤالاتی مبنی بر تأثیر عوامل مذهبی در کاهش جرم بر روی 64 نفر از مجرمان زندانی و همچنین بر روی 40 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم به عنوان افرد عادی جامعه مورد بررسی قرار گرفت. آمار توصیفی مورد استفاده شامل فراوانی و درصد فراوانی داده می باشد و به منظور آزمون فرضیه های تحقیق از روش های آماری آزمون باینومیال و آزمون خی دو استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده می شود. یافته ها و نتایج: مطالعه نشان داد که با توجه به سطح معنا داری آزمون باینومیال و فراوانی مشاهده شده مجرمان مذهب را عامل مهم در کاهش جرایم می دانند؛ اما افراد عادی مذهب را در پیشگیری از جرم عامل مؤثر نمی دانند. در صورت پایبندی افراد جامعه به عقاید دینی نه تنها جرایم کاهش می یابد، بلکه موجب سعادت و رشد انسان می گردد.

در قانون 9 ماده ای "حمایت از کودکان و نوجوانان" مصوب 25 آذر ماه 1381 مجلس شورای اسلامی، در قبال "بزه دیدگی" اطفال، رویکردی دو گانه اتخاذ شده است. از یک سو، در پرتو توجه به یافته های علمی و تعهدات بین المللی ایران و با توسل به ساز و کار جرم انگاری خاص برخی رفتارها، به حمایت کیفری ویژه و افتراقی از اطفال بزه دیده (آزار دیده) اقدام شده و از دیگر سو، تحت تاثیر دغدغه های شرعی و فقهی والدین، اولیای قانونی و سرپرستان صغار از شمول قانون فوق استثنا شده اند و حمایت کیفری مقرر، محدود به آزار کودکان از جانب افرادی غیر از آنها شده است. در ماده این قانون نیز تا حدود زیادی از سیاست کیفری افتراقی اتخاذی قانونگذار درصد آن (مواد 2، 3 و 4) عدول شده است.

معرفت شناسی به عنوان یکی از شاخه های مهم فلسفه، درباره ماهیت دانش، موضوع، منابع و حدود و معیارهای ارزیابی آن بحث می کند و در این راه می تواند درباره حقیقت و معرفت – که محصول آموزش و پرورش هستند- دیدگاههای متنوع و گوناگونی را در پیش روی معلمان قرار دهد [1]. موضوع چگونگی رابطه معرفت شناسی با نظام آموزش باز و از راه دور به این صورت مطرح می شود که فرض های معرفت شناسی دیدگاههایی که از آن ها بحث به میان آمده است، هر یک در زمان شکل گیری نسلهای آموزش باز و از راه دور، به نوعی بر مؤلفه های مهم این نظام آموزشی، از قبیل معلم، شاگرد، برنامه درسی و راهبردهای یاددهی– یادگیری، تاثیر گذار بوده اند. در این مقاله برای تبیین رابطه معرفت شناسی و آموزش باز و از راه دور، رویکردهای غالب معرفت شناسی و روان شناسی هر یک از نسل های سه گانه آموزش و پرورش که به نوعی بر نگرش و عملکرد مربیان این نظام آموزشی تاثیر گذاشته اند، مورد بحث قرار می گیرد. با توجه به پیدایش و سیر تحولات نظام آموزش باز واز راه دور، رویکردهای معرفت شناختی عمدتاً شامل،1. اثبات گرایی پاپوزیتیویسم، 2. تعبیری یا تفسیری، 3. انتقادی یا رهایی بخش می شوند. در مقاله حاضر، با ارائه تصویری کلی از نظام آموزش باز و از راه دور، استلزامات دیدگاههای معرفت شناسی درخصوص راهبردهای یاددهی– یادگیری در قالب نسل های سه گانه آموزش باز واز راه دور مورد کاوش قرار گرفته اند.

بطور کلی در تجزیه و تحلیل مسائل اجتماعی دو نظریه کلی را می توان مشخص کرد. البته جداکردن این دو نظریه از یکدیگر به سادگی صورت نمی گیرد و اساساً کاری منطقی نیست. معهذا از جهت سهولت در بررسی و درک آسانتر مطالب به این کار مبادرت ورزیده ایم . گروهی را اعتقاد بر آن است که رفتارهای انحرافی که از افراد سر می زند وقتی زیاد گردد باعث بوجود آمدن نظام گسیختگی می شود و گروهی دیگر برعکس معتقدند که وقتی جامعه ای دچار نظام گسیختگی شود موجبات بوجودآمدن رفتارهای انحرافی فراهم گردیده است. در بحث از نظریه ها در واقع نمی توان و نباید این دو مفهوم از هم جدا کرد. شاید بتوان گفت که رفتارهای انحرافی و نظام گسیختگی اجتماعی هردو می توانند هم بعنوان متغیر مستقل و هم بعنوان متغیر وابسته بحساب آیند‘ باین ترتیب که در شرایطی خاص‘ رفتارهای انحرافی نقش مستقل را بازی می کنند و بنابراین نظام گسیختگی متغیر وابسته و تابع آن خواهد بود و در شرایطی دیگر‘ بعکس‘ نظام گسیختگی متغیر مستقل است و رفتارهای انحرافی متغیر وابسته. "نظام گسیختگی" و "رفتارهای انحرافی" دو مفهوم متفاوت ولی جدایی ناپذیرند. البته‘ چنانکه قبلاً هم گفتیم‘ برای سهولت کار این دو مفهوم را بطور جدا از هم مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار می دهیم. مهمترین مسئله تعریف این دو مفهوم است. باید دید این مفاهیم چگونه بوجود آمده و مطرح شده اند و در بررسی آنها چه مسائلی مطرح می گردد. در واقع باید گفت که این دو مفهوم آنقدر به هم وابسته اند که جداکردن آنها از یکدیگر و سخن گفتن درباره آنها بصورت تک تک اشکالات بسیاری بوجود خواهد آورد. قبل از تعریف مفاهیم مورد نظر‘ این سؤال مطرح می شود که آیا اصولاً نظام گسختگی وجود دارد یا نه‘ چنانکه بعضی معتقدند که در هیچ حالتی نظام گسیختگی بوجود نخواهد آمد‘ بلکه آنچه جلب توجه می کند وقوع دگرگونی در سازمانها است. باین ترتیب‘ نظامها عوض می شوند و نوع جدیدی سازمان شکل می گیرد.

"طرح بحث: مقاله حاضر به بررسی اعتماد اجتماعی و تعیین کننده های آن در شهر سبزوار می پردازد. متغیر وابسته این پژوهش، اعتماد اجتماعی است که با دو بعد اعتماد رقیق یا تعمیم یافته و اعتماد غلیظ یا خاص گرایانه سنجیده شده است. با این حال تمرکز اصلی این تحقیق بر اعتماد رقیق است و چارچوب نظری مورد نظر نیز برای تبیین اعتماد رقیق، ارایه شده است. فرضیه های این تحقیق از دو نظریه استخراج گردیده است: نظریه سرمایه اجتماعی پاتنام و نظریه نهادی رزستین و استول. روش تحقیق: روش پژوهش کمی و تکنیک مورد استفاده، پیمایش می باشد. بدین منظور نمونه ای 600 نفری از افراد 18 تا 65 ساله شهر سبزوار به طور تصادفی انتخاب شده، مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته ها: یافته های آزمون تک متغیره نشان می دهد که بین متغیرهای مستقل تجربه تبعیض، فساد، احساس امنیت اجتماعی، اعتماد نهادی (این چهار متغیر مربوط به نظریه نهادی است) و سن، با اعتماد رقیق رابطه معنادار وجود دارد. جهت رابطه برای دو متغیر اول، معکوس و برای باقی متغیرها، مستقیم می باشد. اما رابطه متغیرهای میزان عضویت در گروه های رسمی، میزان استفاده از رسانه ها، میزان عضویت در گروه های غیر رسمی، تحصیلات، درآمد و مرتبه شغلی معنادار نیست. در آزمون چند متغیره، متغیرهای اعتماد نهادی، فساد، امنیت اجتماعی و سن، به ترتیب وارد معادله شدند. این متغیرها در مجموع 53 درصد از واریانس متغیر وابسته اعتماد رقیق را تبیین می کنند. نتیجه: نتایج این پژوهش نشان می دهد که قدرت تبیین نظریه نهادی نسبت به نظریه سرمایه اجتماعی جهت تبیین هر دو بعد اعتماد به ویژه اعتماد رقیق، در جامعه مورد مطالعه بسیار بیشتر است"

این مقاله در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول به این پرسش پرداخته می شود که چرا جامعه ایران با مساله ای به نام قانون گریزی مواجه است؟ در بخش دوم سعی شده تا مطالعاتی که به موضوع قانون و رعایت آن پرداخته اند، مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد. استدلال اصلی ما در این مقاله آن است که تحلیل های ارایه شده در این زمینه ناکار آمدند. لذا، در بخش نهایی با طرح مفاهیمی نظیر «جامعه بی انضباط» و «نهادهای مراقبت و تنبیه»، الگوی دیگری برای مطالعه قانون گریزی در ایران پیشنهاد شده است.

هدف از این تحقیق شناخت عوامل اجتماعی موثر بر قاچاق سوخت مطالعه موردی در منطقه باغ شایگان مهاباد است. این تحقیق به شیوه مشاهده مشارکتی و پیمایش انجام گرفته جامعه آماری ما باغ شایگان مهاباد با جمعیت 25560 می باشد و نمونه مورد مطالعه 259 نفر می باشد در این تحقیق که با استفاده از دو روش مشاهده مشارکتی با چارچوب توسعه نابرابر سمیر امین و با تکنیک Focus Group بوده و دیگر روش پیمایش ، که از تکنیک پرسشنامه ای نیمه ساختارمند با مصاحبه انجام گرفته است. با اثبات نابرابری و محرومیت باغ شایگان از سه فرضیه عوامل ساختاری دو فرضیه تأیید گردیده و از پنج فرضیه هر پنج فرضیه تأیید گردیده و در نتیجه بیکاری و محرومیت از عوامل ساختاری موثر بوده و شورش و تعارضات و اعتصابات از پیامد های قاچاق سوخت تأیید گردیده و از پیامد قاچاق سوخت می باشند.

با توجه به خلا ادبیات نظری و تجربی، این نوشتار به معرفی روش تحلیل شبکه ای به عنوان یکی از ابزارهای مفید تحلیل جامعه شناسی پرداخته است.نویسنده پس از مرور ویژگی ها و مفهوم جرایم سازمان یافته، انواع مهم آن را معرفی نموده است. همچنین به مفهوم، ضرورت ها، کاربردها و مفاهیم پایه و استاندارد شبکه و ساختار شبکه ای در علوم اجتماعی اشاره شده است. بحث اصلی مقاله در خصوص نحوه پیاده سازی و بهره گیری از تکنیک تحلیل شبکه ای در تحلیل اطلاعات و داده های مربوط به شبکه های جرایم سازمان یافته است که در دو مقطع قبل از تکمیل یافته ها (و در حین مرحله گردآوری اطلاعات) و پس از تکمیل داده ها، ارایه شده است. در این مقاله به نکات و ملاحظات کاربردی که برای تلخیص، فشرده سازی، تجمیع، نمایش و ارایه داده های مربوط به جرایم پیچیده، مفید و ضروری هستند، پرداخته شده است. تاکید اصلی نویسنده آن است که تکنیک تحلیل شبکه ای، ابزاری سودمند و روشمند برای ترکیب اطلاعات متنوع به شمار می آید.

دکتر حسن بنیانیان یکی از چهره هایی است که هم تجربه زیادی در عرصه های مختلف اجرایی کشور داشته و هم مشهور به فکر و ارائه طرح های نظری کاربردی در حل مسائل فرهنگی کشور است. تحلیل جامع و مفید مسائل نظام اجتماعی در ایران، تنها با به کارگیری توأمان دانش و تجربه اجرایی، نزدیک به واقعیت خواهد بود؛ امری که در میان مدیران و دانشگاهیان ناشناخته نیست، ولی همچنان یکی از دغدغه های اصلی جامعه علمی است.

‹‹اثم›› در لغت به معنای گناه‘ بزه و ذنب و ‹‹عدوان›› به معنای ظلم‘ ستم‘ بدخواهی و بی عدالتی است. قرآن مجید تعاون در اثم و عدوان را نهی و تعاون در بر و تقوای را مقرر می کند و می فرماید ‹‹تعاونوا علی البر و التقوی و لا تعاونوا علی الاثم و العدوان›› (مائده:2). ‹‹المیزان›› در خصوص این آیه شریفه می نویسد: ‹‹معنی آیه واضح است و این دستور اساس سنت و رویه اسلامی است و خداوند در کلام خود ‹‹بر›› را به ایمان و احسان در عبادات و معاملات تفسیر فرموده است. ‹‹تقوی›› عبارت از مراقبت امر و نهی خداست و بنابراین برگشت معنی تعاون بر ‹‹بر و تقوی›› به اجتماع بر ایمان و عمل صالح بر اساس تقوی و پرهیزگاری از خداست و این صلاح و تقوی اجتماعی است. مقابل آن همکاری بر ‹‹اثم›› یعنی عمل بد است که باعث عقب افتادگی در کارهای یک زندگی سعادتمند می گردد و همچنین تعاون و همکاری بر ‹‹عدوان›› یعنی تعدی به ‹‹حقوق حقه مردم و سلب امان از نفوس و اعراض و اموالشان ...›› (جلد 5‘ صفحه 253) تعاون در ارتکاب جرم یا همکاری مجرمانه Collaboration Criminelle متضمن این امر است که جرم با مشارکت دو یا چند نفر وقوع یابد. در این حالت با در نظر گرفتن نقشی که هرکدام از شرکت کنندگان می تواند در ارتکاب جرم داشته باشد آنها را به دو دسته تقسیم کرده اند:- افرادی که عوامل اصلی هستند – افرادی که از عوامل فرعی محسوب می شوند. این تقسیم بندی از آنجا ناشی می شود که وقتی عاملان جرم متعدد باشند بسا که نحوه مداخله و اقدامات آنها در وقوع جرم هم شکل و یکسان نباشد و نیز برخی از آنها در عملیات مجرمانه مستقیماً مباشرت نداشته و فقط به انجام امور فرعی و مقدماتی‘ از قبیل تهیه وسایل ارتکاب جرم مبادرت کرده باشند‘ اموری که بخودی خود و فی نفسه مصداق جرم واقع نشوند و قابل تعقیب و مجازات نباشند. این افراد را معاونان جرم و افرادی را که مباشرتاً به ارتکاب جرم مبادرت می کنند مجرمان اصلی می نامند. بطور کلی باید گفت که وصف بزهکارانه اعمالی که معاونان انجام می دهند ناشی از ذات آن اعمال نیست بلکه ناشی از رابطه ای است که بین اعمال مزبور و اعمال مجرمانه مجرمان اصلی وجود دارد. به عبارت دیگر معاونان از این جهت قابل تعقیب و مجازات می شوند که امور انجام شده بوسیله آنها مقدمه عملیاتی قرار می گیرد که ممنوعیت قانونی دارد و جرائم معینی را تشکیل می دهد. از اینجاست که گفته می شود معاونان جرم از مجرمان اصلی استعاره مجرمیت می کنند.

فردگرایی از مفاهیم و سازه های مدرنی است که خصوصا در قرن نوزدهم رواج بسیاری یافته است. ابهام مفهومی فردگرایی باعث ظهور مناقشات و سوء برداشت های متفاوتی شده است. فردگرایی در اغلب حوزه های علوم انسانی مورد بررسی و استفاده قرار گرفته و مفهومی است بنیادی. به طور کلی، می توان برای فردگرایی دوسویه مثبت و منفی در نظر گرفت، سویه مثبت آن با واژگانی نظیر خود اتکایی، خود مرجعی، مسوولیت پذیری مترادف است و تجلی آن را می توان در فردگرایی اخلاقی دورکیم و فردگرایی نهادی شده پارسونز یافت. سویه منفی آن با واژگانی نظیر انزوا، خودشیفتگی و خودخواهی مترادف است و تجلی آن در فردگرایی خودخواهانه ای یافت می شود که اساس مخل نظم و توسعه اجتماعی است. مقاله حاضر بر آن است که تا حدودی به روشن شدن فضای مفهومی واژگان مترادف فردگرایی، فردگرایی و ابعاد آن بپردازد.

امروزه، بازی های رایانه ای صنعت جهانی بزرگی است که با صنعت های انتشار کتاب، موسیقی و فیلم در حال رقابت است و محصولات این صنعت به صورت گسترده ای از سوی کودکان و نوجوانان برای پر کردن اوقات فراغت استفاده می شود. بازی های رایانه ای همراه با سرگرمی و لذت، ایماژها و دیدگاه های بسته بندی شده ای را در قالب کلیشه ها ارائه می دهند. پژوهش حاضر با مطالعه بر روی مجموعه بازی رایانه ای السا در پی واسازی کلیشه های جنسیتی زنانه است. این مطالعه ضمن بررسی بازنمایی جنسیت در این مجموعه بازی، نشان می دهد چه دلالت ها و مضامین پنهانی در پس برساخت نمونه آرمانی زنانه نهفته است. به طورکلی این پژوهش برای رمزگشایی از مضامین و کلیشه های جنسیتی پنهان شده در این مجموعه بازی از رویکرد کیفی و روش نشانه شناسی استفاده می کند. یافته ها نشان داد حضور شخصیت زن در اغلب صحنه ها تروماتیک و مسئله دار است؛ از جمله مقوله های کلیشه ای برسازنده این هویت تروماتیک عبارت اند از: قرار گرفتن در نقش های تعیین شده، بدن تربیت پذیر، نمایش توأم با رضایت و حضور پنهان سوژه حامی. کلیشه های جنسیتی نهفته در پس این بازی، زنان را متعلق به خانه و محیط آن می داند و از طریق طبیعی سازی نقش های جنسیتی در پی تشدید روابط موجود است.

"فقر یکی از عوامل مهم ایجاد سوءتغذیه و در عین حال یکی از عواقب آن است. به سخن دیگر، فقر سبب ایجاد سوءتغذیه و ناتوانی جسمی و ذهنی می شود که به نوبه خود فقر بیشتری را به دنبال خواهد داشت. با این حال نباید فراموش کرد که فقر تنها علت سوءتغذیه نیست و عوامل فرهنگی، اجتماعی و بهداشت و سلامت عمومی جامعه در ایجاد سوءتغذیه نقش دارند. در حال حاضر، گروه هایی از جمعیت کشور ما دچار سوء تغذیه هستند. مسائل ناشی از کم غذایی عبارتند از: سوءتغذیه پروتیین ـ انرژی، کم خونی، فقر آهن، اختلالات ناشی از کمبود ید، کمبود روی، کلسیم، کمبود ویتامین های A ، B2 و D. بخش هایی از جمعیت نیز از مشکلات ناشی از اضافه مصرف یا مصرف رژیم غذایی نامتعادل ـ چاقی، دیابت و بیماری های قلب و عروق ـ رنج می برند. گزارش های موجود حاکی از آن است که حداقل 6 میلیون نفر از جمعیت کشور دچار پوکی استخوان هستند. شیوع کم خونی در کودکان زیر 2 سال کشور (40 درصد) قابل ملاحظه است. 11 درصد کودکان زیر 5 سال کشور دچار کم وزنی متوسط و شدید و 15 درصد آنان دچار کوتاه قدی تغذیه ای متوسط و شدید هستند. بسیاری از کشورهای دیگر جهان نیز دست به گریبان سوء تغذیه هستند. رهبران ممالک و سران دول جهان به دعوت سازمان خواربار و کشاورزی به منظور تشکیل «اجلاس جهانی سران در زمینه غذا» در نوامبر 1996 در شهر رم گرد آمدند و عنوان کردند که دسترسی به غذای سالم و مغذی، دریافت غذای کافی و ضرورتا رهایی از گرسنگی حق هر فرد است و تاکید نمودند که ریشه کنی گرسنگی باید در کلیه کشورها در اولویت قرار گیرد. در سیاست ها و برنامه های بهبود وضع تغذیه اولویت باید به گروه های محروم، آسیب پذیر و کم درآمد داده شود و به رفاه تغذیه ای به صورت پیش شرطی برای توسعه اقتصادی ـ اجتماعی نگریسته شود. "

مفهوم سازمان یادگیرنده و یادگیری سازمانی در سال های اخیر توجه پژوهشگران و مدیران بسیاری از سازمان ها به ویژه سیستم های آموزشی را به خود معطوف نموده و ایجاد سازمان یادگیرنده یکی از آرمان های سیستم آموزش شده است. از این نظر، حرکت دانشگاههای کشور به سمت تبدیل شدن به سازمانهای یادگیرنده از اهمیت خاصی برخوردار است. در همین ارتباط، پژوهش حاضر در زمینه تعیین میزان استفاده از مولفه های سازمان یادگیرنده در دانشگاه دولتی شهرکرد و دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد بر اساس پنج مولفه قابلیت های فردی، الگوهای ذهنی، آرمان مشترک، یادگیری تیمی و تفکر سیستمی صورت گرفت. روش این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بود که نمونه ای 200 نفره به شیوه تصادفی ساده از بین مدیران، اعضای هیات علمی و کارکنان دو دانشگاه مذکور انتخاب گردید. ابزار اندازه گیری را پرسشنامه 40 سوالی تشکیل می داد که پایایی آن از فرمول آلفای کرونباخ برابر 0.85 حاصل گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t تک متغیره، تحلیل واریانس، آزمون شفه و t هتلینگ استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که میزان استفاده از«قابلیتهای فردی» در دانشگاه آزاد بیش از سطح متوسط و در دانشگاه دولتی در سطح متوسط قرار داشت. میزان استفاده از «الگوهای ذهنی» در هر دو دانشگاه آزاد و دولتی کمتر از سطح متوسط و میزان استفاده از «آرمان مشترک»،«یادگیری تیمی» و «تفکر سیستمی» در دانشگاه آزاد بیش از سطح متوسط و در دانشگاه دولتی کمتر از سطح متوسط برآورد گردید. مقایسه ویژگیهای جمعیت شناختی نشان داد که تفاوت معناداری از نظر میزان استفاده از مولفه های سازمان یادگیرنده بین افراد بر حسب جنسیت در هر دو دانشگاه وجود نداشت. ولی میزان استفاده از الگوهای ذهنی در دانشگاه دولتی در بین اعضای هیات علمی بیشتر از کارمندان و همچنین میزان استفاده از قابلیتهای فردی در بین مدیران و اعضای هیات علمی بیشتر از کارمندان بود.

"در مقاله حاضر ابتدا با نگاهی به فرهنگ رسانه‌ها، به بررسی فرهنگ سازمانی سه سازمان رسانه‌ای (بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان و سونی) پرداخته‌ شده و در ادامه پس از بررسی استراتژی سازمان رسانه‌ای، استراتژی‌های سه سازمان یادشده در واکنش به تغییرات محیطی، مورد مداقه قرار گرفته، و رابطه فرهنگ سازمانی و استراتژی‌ بررسی و در پایان فرهنگ سازمانی مناسب با توجه به استراتژی سازمان رسانه‌ای پیشنهاد شده است. در این مقاله تأکید می‌شود که فرهنگ تأثیر بسیاری بر برنامه‌های استراتژیک شرکت‌های رسانه‌ای دارد و بستر مناسبی برای برنامه‌های استراتژیک فراهم می‌سازد، زیرا عامل کلیدی برای انگیزش درونی و خلاقیت‌ محسوب می‌شود. فرهنگ سازمانی مانند یک موجود زنده دستخوش تغییر است و بقای یک سازمان به نوشدن تدریجی فرهنگ سازمانی و انطباق آن با نیازهای جدید بستگی دارد. "