درخت حوزه‌های تخصصی

همواره روش­های مختلفی برای انجام اعمال نیک و خداپسندانه وجود دارد؛ یکی از ماندگارترین و جاودانه ترین روش­ها «وقف» است. در قالب وقف، مردم و خیرین قسمتی از اموال خود (از قبیل زمین، خانه و باغ) را برای اهداف خیرخواهانه متناسب با نیازهای جامعه اختصاص می دهند. با گذشت زمان و افزایش جمعیت، یکی از آسیب­هایی که نهاد وقف با آن مواجه بوده این است که اکثریت مردم در عین حال که علاقه زیادی به عمل پسندیده و سنت حسنه وقف دارند، توانایی وقف انفرادی را ندارند؛ به عبارت دیگر افراد معدودی توانایی اختصاص املاک و مستغلات برای «وقف انفرادی» دارند. رویکرد وقف جمعی به ویژه به صورت انتشار اوراق بهادار که در دو دهه اخیر بین اندیشمندان مسلمان مطرح شده است، افزون بر تقویت روح تعاون و مشارکت اجتماعی که یکی از آموزه های اصلی قرآن است، قابلیت مقابله با آسیب های اساسی نهاد وقف را دارد. این مقاله که رویکردی تحلیلی کاربردی دارد به دنبال طراحی اوراق وقف می باشد که در عین تطابق با شریعت اسلام به ویژه فقه امامیه، قابلیت عملیاتی کردن هدف پیش گفته را داشته باشد؛ به عبارت دیگر در این مقاله مدل اوراق وقف جمعی برای تامین مالی طرح های غیر انتفاعی طراحی و تبیین می­گردد.

توجه به نیروی انسانی در سازمانها طی سالهای اخیر بخش عظیمی از زمان و سرمایه سازمانهای پیشرو را به خود اختصاص داده است. اکنون مدیران هوشمند می دانند که هر قدر در زمینه توسعه و ارتقای نیروی انسانی سرمایه گذاری کنند، موفقیت، کارایی و برتری رقابتی سازمان خود را تضمین کرده اند. ادعا شده است که مؤثرترین راه به دست آوردن مزیت رقابتی در شرایط فعلی، با توجه به تغییرات و تحولات شگرف، کارامدتر و توانمند کردن منابع انسانی سازمانهاست.در این نوشتار سعی شده است عواملی که برتوانمندسازی منابع انسانی در سازمانها اثرگذارند مانند: توان ذهنی، توان جسمی، مهارت، دانش و انگیزه بررسی شوند. نتایج نشان می دهد که این عوامل پنجگانه موجب بالندگی و توانمندسازی منابع انسانی می شوند و عامل اساسی و مهمی در توسعه و بقای سازمانها به خصوص در بازارهای رقابتی به شمار می آیند. 

تعاونیها از نادر تشکلهای مشارکتی هستند که با استقبال نسبتاً وسیع کشورهای مختلف جهان روبه رو شده اند. براساس اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز بخش تعاون یکی از پایه های نظام اقتصادی کشور قلمداد گردیده و در اصل 43 هم ضمن تأکید بر انسان محوری اقتصاد و تحقق اهداف عدالت اجتماعی، بر بخش تعاونی تأکید ویژه ای شده است. یکی از مهمترین عوامل مؤثر در موفقیت تعاونیها و توسعه فعالیت آنها، همکاری و مشارکت اعضای آن است. براین اساس تحقیق حاضر با هدف ارزیابی تأثیر مشارکت صیادان عضو تعاونیهای پره استان گیلان در عملکرد اقتصادی این تعاونیها در سال 1386-87 انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل 2610 نفر عضو از میان 40 تعاونی بوده که  با  روش نمونه گیری تصادفی ساده و طبقه ای و با استفاده از فرمول شارپ و کوکران، 407 نفر از بین 14 تعاونی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی اندازه گیری داده ها، پرسشنامه است و در کنار آن به اسناد مالی تعاونیهای نمونه هم استناد گردید. اعتبار پرسشنامه توسط استادان راهنما و مشاور و نیز متخصصان موضوعی و پایایی آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد.نتایج نشان می دهد که بین مشارکت و سن رابطه ای وجود ندارد، اما بین مشارکت و سواد، سابقه عضویت، مبلغ سهام، آگاهی از اصول و ارکان تعاونی، رضایتمندی از مدیریت تعاونی، شرکت در کارگاهها و کلاسهای آموزشی- ترویجی و مجامع عمومی و نهایتاً بین عملکرد اقتصادی و مشارکت ( از نظر اعضا و اسناد مالی) رابطه وجود دارد. از میان این متغیرها شرکت در کارگاهها و کلاسهای آموزشی- ترویجی بیشترین رابطه را با مشارکت داشته اند به طوری که مقدار ضریب همبستگی در این مورد در حد متوسط (47/0=r) و در بقیه موارد در حد ضعیف (30/0 r ) بوده است. همچنین مقدار ضریب همبستگی در کلیه موارد به جز در مورد سن و سابقه عضویت، مثبت (رابطه مستقیم) به دست آمد.

در دهه ی گذشته، کوشش های بسیاری در زمینه ی بررسی منتقدانه و جامع وضعیت موجود در علوم منطقه ای، با موفقیت نسبی، انجام شده است. دلایل مربوط به این تمرین های مفهومی و روش شناسانه که اغلب از آن به بحران میانسالی یاد می شود، بعد از گذشت 40 سال از ایجاد علوم منطقه ای به عنوان رشته ای نوین، مطرح شده است؛ از اهداف اصلی علوم منطقه ای می توان، ارزیابی مسیری که از 40 سال پیش تاکنون طی شده، سنجش اهداف به دست آمده با آنچه انتظار می رفت و بررسی امکانات جدید برای آینده را نام برد. انگیزه ی ویرایش این مقاله، برجسته ساختن پیشرفت های نظری و روش شناختی در علوم شهری از نظر اقتصادی است تا دست یافت های علمی به دست آمده تاکنون و شکاف های نظری روش شناختی ترمیم شدنی، مشخص گردند. بررسی نظریه ها، مدل ها و چهارچوب های علمی ارائه شده در بررسی ها، شواهدی بر غنی بودن این رشته بوده و دلیل علاقه به ویرایش مقاله ای در مورد پیشرفت ها در اقتصاد شهری مانند این را مشخص می کنند.

عدم تشخیص پتانسیل ها و توان بالقوه ی یک کشور در صادرات و عدم درک بهترین بازارهای هدف محصولات ، همواره فرصت های زیادی را از صادرکنندگان گرفته است . در این پژوهش در طی سال های 2001 تا 2005، ابتدا با استفاده از دو شاخص مزیت نسبی آشکار شده (RCA) و شاخص مزیت نسبی آشکارشده ی متقارن(RSCA) به بررسی مزیت صادراتی زیره ی سبز پرداخته شده است . در ادامه با استفاده از شاخص DRC ، مزیت نسبی تولید محاسبه شده است . سپس با استفاده از شاخص نبود مزیت نسبی و چند شاخص دیگر بازارهای هدف این محصول اولویت بندی شده اند . در ادامه با استفاده از شاخص های نسبت های تمرکز و هرفیندال به بررسی ساختار بازار زیره ی سبز پرداخته شده است و در پایان هم با استفاده از شاخص نقشه برداری تجاری و شاخص ادغام جهانی وضعیت بازار بررسی شده است . نتایج نشان داد که ایران در این محصول دارای مزیت نسبی صادراتی بالایی است . هم چنین بهترین بازارهای هدف ، کشورهای سریلانکا ، نیوزلند ، آمریکا و مکزیک می باشند . ساختار بازار واردات از نوع رقابتی است و سهم هر بنگاه هم ناچیز است ، اما بازار صادرات از نوع انحصاری است، به گونه ای که پنج کشور نخست صادرکننده ، نزدیک به 90% از صادرات را در اختیار دارند . در ضمن واردات این محصول در دنیا روند نزولی دارد ، اما صادرات ایران رو به افزایش است . همچنین برخی از کشورهای وارد کننده (سنگاپور، بلژیک، هلند و ...) اقدام به صادرات دوباره ی محصول می نمایند و از این راه ارزش افزوده ای را برای خود ایجاد می نمایند.

هدف اصلی انجام پژوهش حاضر، ارزیابی میزان حمایت از تولید گندم است. برای این منظور، از شاخص "برآورد حمایت از تولید کننده (Producer Support Estimate) (PSE)"، که میزان حمایت مستقیم و غیرمستقیم دولت از تولیدکنندگان گندم را در بر می گیرد، برای دوره زمانی 1368 تا 1384 استفاده شده است. نتایج نشان داد که این شاخص از رقم 126- میلیارد ریال در سال 1368 به 22900 میلیارد ریال در سال 1384 افزایش یافته است. با توجه به یافته های تحقیق پیشنهاد می شود، سیاست گذاران در نحوه اعطای یارانه به تولیدکنندگان گندم تجدید نظر نموده و سیاست های حمایتی آینده دولت از حالت توزیع محور به سمت سیاست های تولید محور و سودآور حرکت کنند، تا رقابت پذیری در بازارهای جهانی افزایش یابد.