درخت حوزه‌های تخصصی

هدف این پژوهش هنجاریابی یک فرم کوتاه ایرانی از پرسشنامه SCL-90-R بر روی دانشجویان بود. برای این منظور یک فرم 51 آیتمی از مجموعه آیتم های این پرسشنامه، که به نظر می آمد، معرف ویژگی های روان سنجی پرسشنامه اصلی باشند، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد 459 نفر به عنوان گروه نمونه، با استفاده از روش خوشه ای چند مرحله ای، از بین دانشجویان دانشگاه های استان های آذربایجان شرقی و غربی انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر اکتشافی بوده که بر اساس روش های روان سنجی انجام گرفته است. مشخصات پرسشنامه BSI، شامل اعتبار و روایی آن مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی اعتبار از دو روش اعتبار بازآزمایی و همسانی درونی (آلفای کرونباخ) استفاده شد. آلفای کرونباخ برای مقیاس ها بین 0.59 و 0.84 و برای کل آزمون برابر 0.95 بود. برای روایی از روش روایی ملاکی (همبستگی مقیاس های پرسشنامه SCL-90-R با پرسشنامه BSI) استفاده شد. نتایج نشان داد که همبستگی معنی داری بین مقیاس های دو پرسشنامه (بین 0.9 و 0.98) وجود دارد. اعتبار بازآزمایی برای 9 مقیاس نیز بین 0.75 و 0.91 بود. نهایتا با استفاده از آزمون t گروه های مستقل میانگین نمرات دانشجویان دختر و پسر در هر یک از مقیاس ها با هم دیگر مقایسه شد و نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین مقیاس های شکایات جسمانی (Som)، حساسیت در روابط متقابل (Ins)، افسردگی (Dep)، اضطراب (Anx)، ترس مرضی (Phob)، افکار پاراتوییدی (Par) وجود دارد و در همه موارد مذکور میانگین نمرات دانشجویان دختر بالاتر از دانشجویان پسر بود.

توجه به میزان و کیفیت رضایت از زندگی مشترک زوجین از دیرباز مورد توجه بسیاری از متخصصان و درمانگران خانواده بوده است. بنابراین هنجاریابی پرسشنامه رضایت ازدواج (MSI) هدف اصلی این پژوهش بود. این پرسشنامه یکی از کاربردی‌ترین آزمونهایی است که به این منظور ساخته شده است. برای هنجاریابی این آزمون، نسخه اصلی آن به فارسی ترجمه شد و 250 زوج ناراضی و250 زوج راضی از زندگی زناشویی آن را تکمیل کردند. بررسی اعتبار پرسشنامه رضایت ازدواج از طریق آلفای کرونباخ ضریب 95/0 را نشان می‌دهد که ضریب بسیار بالایی محسوب می‌شود. از روش همبستگی درونی برای تعیین میزان روایی مقیاسها استفاده شد و حداکثر آن ضریب 86/0 به‌دست آمد. روایی تفکیکی با مقایسه دو گروه راضی و ناراضی از ازدواج به‌دست آمد و با 95/0 اطمینان می‌توان گفت که بین دو گروه راضی و ناراضی از ازدواج تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که پرسشنامه رضایت از ازدواج به عنوان یک ابزار تشخیصی معتبر، پایا و روا قابلیت استفاده در موقعیت‌های تشخیص، درمان و پژوهشهای بالینی در زمینه مشکلات مربوط به نارضایتی از زندگی مشترک دارد

در سالهای اخیر پژوهشهای کیفی یا انچه تحت عنوان مطالعات کیفی شناخته شده اند به طور فزاینده ای در تحقیقات مربوط به علوم اجتماعی ، روانشناسی تربیتی ، روانشناسی بالینی و آموزش و پرورش شایع شده اند. به دلیل اینکه در تحلیل داده ها کیفی از فنون مختلفی که مبتنی بر دیدگاه های نظری مختلفی هستند استفاده می شود. ارائه تعریفی دقیق و مشخص از پژوهش کیفی عبارتند از : تاکید بر اکتشاف و توصیف ، عدم استفاده از نمونه گیری تصادفی و انتخاب نمونه براساس هدف پژوهش ، تاکید بر مطالعه پدیده ها در بافت طبیعی آنها ، در نظر گرفتن پژوهشگر به عنوان یکی از ابزارهای پژوهش ، ارائه داده به صورت کلمات ، اعمال یا تصاویر و تحلیل داده ها به صورت استقرایی و در حین انجام پروژه ، گزارش توصیفی و داستان گونه از نتایج پژوهش تحلیل و بررسی عمقی و همه جانبه یک مورد ، تاکید بر نقش معناهای شخصی ، و جز آن . روشهای مختلف و مهم پژوهشی کیفی عبارتند از : پژوهشهای قوم نگاری ، نظریه مبنا یا مبتنی بر داده ها ، تحلیل مکالمه ، تحلیل گفتمان ، و تحلیل داستان . در مقاله حاضر ضمن تعریف پژوهش کیفی، به بررسی مبانی فلسفی و زیربنایی نظری آن مروری داشته و سپس به طور اجمالی روش های مختلف پژوهش کیفی معرف خواهند شد .

"پژوهش حاضر با هدف تهیه پرسش نامه ارزیابی اختلالات رفتاری در دانش آموزان با عقب ماندگی ذهنی خفیف دوره راهنمایی صورت گرفته است.پس از مصاحبه با معلمان این دانش آموزان،پرسش نامه ای شامل 29 پرسش تهیه شده است و مطالعه مقدماتی بر روی 30 نفر از دانش آموزان پسر با عقب ماندگی ذهنی خفیف دوره راهنمایی صورت گرفت.در پایان پرسش نامه بر روی 150 نفر از این دانش آموزان که از طریق نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده بودند، اجرا و نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته های پژوهش حاضر که بر اساس تحلیل عوامل پرسش ها به دست آمده است،بیانگر آن است که مشکلات رفتاری گروه نمونه را می توان به چهار عامل طبقه بندی کرد: مشکلات سلوک،تمایلات بزهکارانه،فزون کنشی،حواس پرتی. "

پژوهش حاضر با هدف آزمون ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه استرس تحصیلی (ASQ) انجام شد. روش : پرسشنامه استرس تحصیلی و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی (ASEQ) بر روی 284 دانشجو (100 پسر و 184 دختر) که با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شده بودند، اجرا شد. به منظور تعیین روایی عاملی ASQ از روش های آماری تحلیل عامل اکتشافی و تاییدی و به منظور بررسی همسانی درونی ASQ از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش اوبلیمین نشان داد که ASQ از چهار عامل دشواری عملکرد تحصیلی در کلاس، دشواری عملکرد تحصیلی در بیرون از کلاس، دشواری تعامل در دانشگاه و دشواری مدیریت کار، خانواده و دانشگاه تشکیل شده است. شاخص های برازش تحلیل عاملی تاییدی بر پایه نرم افزار LISREL، وجود عوامل چهارگانه را تایید کرد. همچنین، نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که در این نمونه الگوی چند بعدی ASQ، یکالگوی اندازه گیری قابل قبول است. همبستگی منفی و معنادار بین نمره کلی استرس تحصیلی و نمره کلی خودکارآمدی تحصیلی، روایی همگرای ASQ را تایید کرد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، ثبات ساختار عاملی ASQ و اعتبار این پرسشنامه را برای سنجش استرس تحصیلی در دانشجویان ایرانی نشان دادند

"در ایـن پژوهش ساختار عاملی و روایی سازه مقیاسهای عاطفه مثبت و منـفی (مروزک و کولارز، 1998) در دانشجویان ایرانی بررسی شدند. بدین منظور 205 دانشجوی دانشگاه تهران (88 مرد و 117 زن) علاوه بر مقیاسهای عاطفه مثبت و عاطفه منفی به مقیاسهای بهزیستی روان ـ شناختی (ریف، 1989) و بهزیستی اجتماعی (کیز، 1998) پاسخ دادند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، ساختار عاملی تک بعدی هر دو مقیاس عاطفه مثبت و عاطفه منفی را نشان دادند، اما شاخصهای برازش تحلیل عاملی تاییدی به ویژه برای مقیاس عاطفه منفی مطلوب نبود. روایی همگـرا و واگرا (بـا مقیاسهای بهزیستی روان شنـاختی و بهزیـستی اجتماعی) و همسانی درونی هر دو مقیاس مناسب بودند. "

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی فرم کوتاه- شاخص استرس فرزند پروری در مادران کودکان عادی 12-7 سال شهر تهران بود. مواد و روش ها: بعد از ترجمه، ترجمه معکوس و انطباق ابزار، به منظور هنجاریابی این ابزار در قالب یک طرح زمینه یابی کاربردی، از بین جامعه مادران کودکان عادی به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 468 مادر پرسش نامه PSI-SF را تکمیل نمودند. داده ها با روش مدل معادلات ساختاری و نرم افزار 7/8LISREL تحلیل شدند. یافته ها: نتایج Cronbach's alpha حاکی از آن بود که میزان اعتبار نمره کل استرس والدین و هر یک از زیرمقیاس های آشفتگی والدین، تعامل ناکارآمد والد- کودک و ویژگیهای کودک مشکل آفرین برای کل گروه هنجاری به ترتیب 90/0، 80/0، 84/0 و 80/0، برای مادران کودکان پسر به ترتیب 89/0، 80/0، 83/0 و 78/0 و برای مادران کودکان دختر به ترتیب 91/0، 80/0، 84/0 و 80/0 به دست آمد. ضریب اعتبار بازآزمایی در طول 18 روز بعد از اجرای اول، برابر با 75/0 برای نمره کل استرس والدین، 82/0 برای زیر مقیاس آشفتگی والدین، 73/0 برای زیر مقیاس تعامل ناکارآمد والد- کودک و 71/0 برای زیرمقیاس ویژگیهای کودک مشکل آفرین بود که این مقادیر همبستگی، بیانگر ثبات نمرات شاخصPSI-SF در طول زمان است. روایی همگرا از طریق تعیین ضریب همبستگی با مقیاس سلامت خلقی (Depression Anxiety Stress Scales یا DASS) و پرسش نامه مشکلات رفتاری کودکان (The Child Behavior Checklist یا CBCL) محاسبه شد. با روش تحلیل عاملی تأییدی، با استفاده از مدل سه عاملی وابسته، سه عامل استخراج گردید. این سه عامل عبارت از آشفتگی والدین، تعامل ناکارآمد والد- کودک و ویژگیهای کودک مشکل آفرین بود. نتیجه گیری: بر طبق نتایج این پژوهش، مقیاس SF-PSI واجد ویژگیهای روان سنجی مورد نیاز برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و تشخیص های بالینی استرس فرزند پروری مادران است.

"هدف از این مطالعه بررسی روایی تشخیصی مقیاسهای ام.سی.ام.آی‌ـ3 (میلون، 1994) در یک جمعیت ایرانی است. روایی تشخیصی مقیاسهای ام.سی.ام.آی‌ـ3 در نمونه‌ای شامل 283 بیمار روحی، روانی بررسی شد. با استفاده از خصیصه‌های عامل (شیوع، حساسیت و ویژگی) توان‌های پیش‌بینی (مثبت، منفی و کل) 24 مقیاس ام.سی.ام.آی‌ـ3 محاسبه گردید. نتایج نشان‌دهنده روایی تشخیصی بسیار خوب تمام مقیاس‌ها بود. یافته‌ها نشان می‌دهند، مقیاسهای ام.سی.ام.آی‌ـ3 توان پیش‌بینی مثبت، منفی و کل بالایی دارند. توان پیش‌بینی مثبت مقیاسها در دامنه 92/0 تا 98/0، توان پیش‌بینی منفی مقیاسها از 93/0 تا 99/0 است، همچنین توان تشخیص کل تمام مقیاسها در دامنه 58/0 تا 83/0 قرار دارد. بنابراین ام.سی.ام.آی‌ـ3، یک آزمون معتبر است و می‌توان از آن برای تشخیص اختلالات شخصیت و نشانگان بالینی استفاده کرد. کلیدواژگان: روایی تشخیصی، ام.سی.ام.آی‌، 3، خصیصه‌های عامل"

" مقدمه: مقاله حاضر گزارشی است از چگونگی طراحی، ساخت و محتوای آزمون تشخیص نارسا خوانی. جمعیت هدف این آزمون کودکان فارسی زبانی هستند که قادر به یادگیری خواندن نیستند و چه بسا نارساخوان باشند.این آزمون تشخیصی اولین آزمون خواندن معیار برای کودکان فارسی زبان است. مواد و روش تحقیق: چارچوب نظری این آزمون بر مبنای دو آزمون خواندن معتبر انگلیسی به نامهای ""تحلیل مشکلات خواندن دورل"" و ""تحلیل توانایی خواند نیل"" و محتوای زبانی آن مبتنی بر واژگان و متن های کتاب فارسی کلاس اول است. بدنه اصلی آزمون مرکب از دو متن داستانی همتا (موازی) است که واژگان و ساختار جملات آن از نظر بسامد، قاعده مندی، ساختار هجایی، صرف، نحو و معنا شناسی توسط دو متخصص زبانشناس و سه معلم کلاس اول به دقت کنترل شده است. این آزمون بر روی 605 دانش آموز دختر و پسر پایه اول ابتدایی که به صورت تصادفی از مناطق مختلف تهران انتخاب شده اند معیار شده است. روش پژوهش مقطعی و توصیفی- تحلیلی است.در این آزمون علاوه بر تعیین صدکها، میانگین ها و انحراف معیار دقت و سرعت خواندن، از ضریب همبستگی پیرسون و یومن ویتنی نیز استفاده شده است. بحث و نتیجه گیری: روایی آزمون از طریق فرم های همتا (90%) و اعتبار آن به طریق اعتبار محتوایی بررسی شده است. این آزمون که دارای یک بخش تکمیلی مرکب از زیر آزمونهای املا، تناظر نویسه - واج، خواندن کلمات بی قاعده، خواندن ناکلمه ها و دستنویس نیز هست، می تواند در تشخیص نارساخوانی و آسیبهای مرتبط با خواندن کاربرد داشته باشند."

زمینه و هدف: مقیاس دشواری در تنظیم هیجان (Difficulties in Emotion Regulation Scale یا DERS) ابزار چند بعدی پرکاربردی در مطالعات مرتبط با تنظیم هیجان محسوب می شود. هدف از پژوهش حاضر، مقایسه دو رویکرد تحلیل عاملی تأییدی (Confirmatory factor analysis یا CFA) و مدل یابی معادلات ساختاری اکتشافی (Exploratory structural equation modeling یا ESEM) در ارزیابی ساختار عاملی DERS بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی و بر اساس داده های مربوط به 250 نفر از دانشجویان دانشگاه تبریز انجام شد که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. نسخه فارسی DERS برای دستیابی به اهداف پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. داده های پژوهش حاضر با استفاده از روش CFA و ESEM در نرم افزار Mplus تجزیه و تحلیل شد. همچنین، مقایسه روش CFA و ESEM از طریق شاخص ΔCFI صورت پذیرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که برخلاف CFA، ESEM روش مناسبی برای ارزیابی ساختار عاملی DERS بود و دید روشن تری از ساختار نهفته آن ارایه می داد. در نهایت، ساختار 25 سؤالی از مقیاس 4 عاملی که سؤال های دارای نمره گذاری معکوس در آن وجود نداشت، بهترین برازش را کسب نمود. شاخص ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (Root mean square error of approximation یا RMSEA)، شاخص برازش تطبیقی (Comparative fit index یا CFI) و شاخص TLI (Tucker-Lewis index)برای این مدل به ترتیب 064/0، 964/0 و 951/0 به دست آمد. نتیجه گیری: با توجه به ساختار عاملی مناسب مقیاس 25 سؤالی، به نظر می رسد که گویه های معکوس در کاربرد DERS مشکل آفرین باشد. با وجود حذف گویه های معکوس در پژوهش حاضر، پیشنهاد می شود که این گویه ها در پژوهش های آینده با سؤالات دارای نمره گذاری مستقیم جایگزین شوند و برازش ساختار عاملی آن مورد ارزیابی قرار گیرد.

این پژوهش به منظورتهیه مقیاسی برای ارزیابی هوش دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران انجام گرفته است.این مقیاس براساس نظریه ترستون تدوین شده است. سؤال ها به منظور سنجش هفت عامل هوشی؛ توانایی کلامی، سیالی کلامی، توانش عددی، سرعت ادراک، حافظه، استدلال قیاسی و درک فضایی طراحی شده است، این سؤال ها براساس تعاریف هریک از ابعاد، از میان مجموعه آزمون های بدست آمده ازمنابع و کتب موجود در زمینه آزمون های هوش گردآوری و با توجه به مسائل فرهنگی و عامل هوشی موردسنجش تغییراتی در آنها اعمال شد. مقیاس نهایی در ابتدا روی 50 نفر از دانش آموزان دبیرستانی شهر تهران در سه پایه تحصیلی اجرا شد. پس از اینکه روایی و پایایی اولیه آزمون مورد تأیید قرار گرفت، به منظور انتخاب گروه نمونه برای اجرای اصلی از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. فرم نهایی آزمون بر روی 513 نفر از دانش آموزان (277دخترو236پسر) شهر تهران اجرا شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS.11 تجزیه و تحلیل شد. پایایی آزمون با استفاده از روش بازآزمایی، دو نیمه کردن و کودرریچاردسون موردبررسی قرار گرفت، و برای تعیین روایی آزمون از روش روایی محتوایی، روایی ملاکی (روایی هم زمان)و روایی سازه (روایی افتراقی، همسانی درونی و تحلیل عاملی) استفاده شد. ضریب پایایی آزمون با استفاده از روش های فوق به ترتیب 85/0، 75/ 0و87/0بدست آمد. ضریب روایی پیش بین 89/0وضریب روایی همزمان با ریون 52/0بدست آمد. با توجه به معناداری T به دست آمده از مقایسه دو گروه تیزهوشان و دانش آموزان عقب مانده روایی افتراقی مقیاس نیز مورد تأیید قرار گرفت. تحلیل عاملی به منظور تحلیل عوامل آزمون انجام گرفت. آزمون هوش کلاسیک هفت عامل نظریه ترستون را تأیید می کند.کلیه ضرایب بدست آمده از لحاظ آماری معنی دار می باشد.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی اعتبار، پایایی و هنجاریابی مقیاس هیجان خواهی زاکرمن با تغییرات بسته به فرهنگ بر روی دانشجویان فنی دانشگاه های تهران است. به این منظور در یک بررسی 668 نفر (332 دختر و336 پسر) از 5 دانشگاه فنی و مهندسی (تهران، صنعتی شریف، خواجه نصیر، امیر کبیر و علم و صنعت) به روش تصادفی در پژوهش مشارکت کردند. یافته های این پژوهش در درجه نخست حاکی از آن است که مقیاس هیجان خواهی زاکرمن بسته به فرهنگ را می توان به عنوان یک مقیاس ساده و معتبر و روا به منظور سنجش میزان هیجان خواهی به کار برد . از طرفی، مقیاس هیجان خواهی زاکرمن از اعتبار و پایایی کافی برخوردار و از یک عامل کلی اشباع است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که این مقیاس به ترتیب دارای شش عامل هیجان خواهی، تجربه طلبی، ماجراجویی، ملال پذیری، تنوع طلبی و گریز از بازداری است. به علاوه، بین میزان هیجان خواهی دختران و پسران تفاوت اساسی وجود ندارد و میزان هیجان خواهی افراد با بالا رفتن سن آن ها کاهش می یابد. در این پژوهش به منظور بیان نتایج آزمون هیجان خواهی بسته به فرهنگ زاکرمن، مجموعه ای استاندارد که معنای آن از یک آزمون به آزمون دیگر و از یک سطح به سطح دیگر یکسان باشد، نمره های خام به نمره های استاندارد تبدیل شد. جهت انجام این کار، نرم درصدی محاسبه، سپس با یک انتقال خطی به نمرات T تبدیل شد.

اعتیاد اینترنتی مورد­ توجه روزافزون است و دسترسی به ابزاری معتبر بر­اساس ملاک­های تشخیصی DSM به منظور افتراق افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی از کاربران عادی، بسیار محدود است­. یکی از پرسش­نامه­های معتبر موجود، پرسش­نامه اعتیاد اینترنتی ی ا نگ است . این مطالعه با هدف بررسی ویژگی­های روان­سنجی این پرسش­نامه انجام شد. روش­: این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی مقطعی است که در سال 1387 روی 233 نفر از دانشجویان شهر اصفهان که به روش نمونه­گیری سهمیه­ای از دانشگاه­های شهر اصفهان انتخاب شدند، انجام شد. واحد­های پژوهش پرسش­نامه اعتیاد اینترنتی یانگ­­، پرسش نامه تشخیصی یانگ ­ و پرسش­نامه اطلاعات دموگرافیکرا تکمیل نمودند. تمامی افراد توسط روان پزشکو بر­اساس ملاکتشخیصی اعتیاد اینترنتی مبتنی بر DSM-IV-TR مورد مصاحبه قرار گرفتند­­. پس از جمع­آوری و نمره­گذاری پرسش­نامه­ها، ویژگی­های روان­سنجی پرسش­نامه از روش­های تحلیل عاملی­، روایی همزمان، همسانی درونی، تنصیف­، بازآزمایی­، آلفای کرونباخ و استفاده از منحنی راکبا نرم­افزار SPSS 12 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها­: تحلیل عاملی به روش تحلیل مولفه­های اصلی با چرخش واریماکس­، برای پرسش­نامه 5 عامل مشکلات اجتماعی، تاثیر بر عملکرد­، فقدان کنترل­، استفاده مرضی از چت­روم و بی­توجهی به وظایف شغلی و تحصیلی را استخراج کرد. روایی محتوایی و همگرا، بازآزمایی (82/0= r )، همسانی درونی (88/0= α ) و تنصیف (72/0­= r ) محاسبه شد که با توجه به نتایج قابل قبول بود. بهترین نقطه برش بالینی این پرسش­نامه 46 بود. نتیجه­گیری­: پرسش­نامه اعتیاد اینترنتی یانگ در جامعه ایرانی خصوصیات روان­سنجی مطلوبی دارد و از آن می­توان در تحقیقات روان­شناسی و روا­ن پزشکی برای غربالگری کاربران اینترنتی عادی از معتاد استفاده کرد.