درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیرآموزش مدیریت شناختی- رفتاری(CBM) بر کیفیت زندگی دانشجویان انجام شد. طرح پژوهش، آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و گمارش تصادفی بود. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان در پاییز 1391 تشکیل می دادند که از میان آنها 40 نفر به شیوه ی در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه ی کیفیت زندگی SF-36بود. در 10 جلسه(هر جلسه 90 دقیقه طی 5 هفته و هر هفته 2 جلسه) آموزش مدیریت شناختی- رفتاری بر روی گروه آزمایش اجرا گردید. یافته ها نشان داد که آموزش مدیریت شناختی- رفتاری تاثیر معناداری بر 5 بعد از کیفیت زندگی شامل خستگی یا نشاط، سلامت عاطفی، عملکرد اجتماعی، درد و سلامت عمومی دارد(01/0>P). اما درسه بعد از کیفیت زندگی(عملکرد جسمانی، محدودیت ایفای نقش ناشی از مشکلات هیجانی و محدودیت ایفای نقش ناشی از مشکلات جسمانی) بین دو گروه تفاوت معناداری(05/0<P) به دست نیامد. بر این اساس بدیهی است که از طریق آموزش های گروهی مبتنی بر مدیریت شناختی رفتاری بتوان ضمن آموزش شناخت و درک شرایط روانی بهتر کیفیت زندگی دانشجویان را ارتقا بخشید.

«نفاق»، پدیده ای روان شناختی است که بر اساس متون اسلامی با ملاک های سلامت روانی در تعارض است. این پژوهش، درصدد سبب شناسی، و شناسایی تشابه ها و تفاوت های نفاق با دو مفهوم ریاکاری اخلاقی و ناهماهنگی شناختی در روان شناسی می باشد. این پژوهش به لحاظ هدف، از نوع تحقیقات بنیادی و از حیث رویکرد، کیفی است که در گردآوری اطلاعات از روش تحلیل مفهومی محتوایی، بهره می برد. نفاق، بر اساس متون اسلامی عبارت است از: «یک وضعیت روانی رفتاری نابهنجار که شامل هرگونه دوگانگی ظاهر و باطن یا قول و فعل در روابط میان فردی می باشد». در بخش سبب شناسی از منظر متون اسلامی، عوامل انگیزشی (مثل ترس و طمع)، آمادگی های روانی (مثل تعصب و احساس ذلت)، و عوامل رفتاری (مثل دروغگویی و خلف وعده) به عنوان محوری ترین عوامل نفاق شناسایی شد. در بخش سبب شناسی مبتنی بر دو مفهوم ریاکاری اخلاقی و ناهماهنگی شناختی، جلب منفعت شخصی، به عنوان تنها عامل روان شناختی شناسایی شد. نتیجه اینکه در مفهوم شناسی نفاق بر اساس منابع اسلامی مفهوم محوری در تعریف نفاق یعنی «هرگونه دوگانگی ظاهر و باطن» در نظریات و مفاهیم روان شناختی مانند ریاکاری اخلاقی و ناهماهنگی شناختی، نیز منعکس شده است. در بخش سبب شناسی وجود مفاهیم مشترکی مانند «طمع» در متون اسلامی و جلب منفعت شخصی در متون روان شناختی می تواند موجب هم افزایی دو ساحت دین و روان شناسی شود.

با توجه به این واقعیت که هوش عاطفی پیشرفته می تواند در بسیاری از زمینه های زندگی مفید واقع شود و افرادی که از هوش عاطفی قوی برخوردارند از زندگی عاطفی غنی، سرشار و مناسبی بر خوردارند، بنابراین هدف از این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش مهارت های عاطفی بر افزایش هوش عاطفی و شادی زوجی دانشجویان زن متأهل دانشگاه اصفهان بوده است. این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود که بر روی 30 نفر از دانشجویان متأهل انجام شد. افراد به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند و برای گروه آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای آموزش مهارت های عاطفی اجرا گردید. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه هوش عاطفی پترایدز و فارنهام و پرسشنامه شادی زوجین تگریان بودند. داده ها با استفاده از نرم افزارspss و آزمو ن های تحلیل واریانس چندراهه و تحلیل واریانس یک راهه تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که پس از آموزش مهارت های عاطفی، هوش عاطفی و شادی زوجی در دانشجویان زن گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی داری داشت. بنابراین آموزش مهارت های عاطفی می تواند با بهبود مؤلفه های هوش عاطفی و شادی زوجین در بهبود و حفظ روابط متعادل و نیز سلامت خانواده نقش بسزایی داشته باشد.

هدف: مطالعه خرده فرهنگ ها یکی از مهمترین شیوه ها برای شناخت و بررسی آسیب های اجتماعی می باشد. سهم مردم نگاری، در زمینه پژوهش در مواد مخدر، تمرکز بر روابط اجتماعی با محوریت استفاده از مواد مخدر است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی خرده فرهنگ های قومی (قوم عرب شهرستان اهواز) و هنجارها و توصیه های عامیانه ی تشویق کننده مصرف مواد مخدر است. روش: این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش قوم نگاری انجام شد. نمونه گیری به روش هدفمند انجام شد. برای رسیدن به کفایت نمونه از اشباع نظری استفاده شد. قلمرو این بررسی، خرده فرهنگ قوم عرب بود. برای تحلیل داده های پژوهش، از روش کدگذاری سه مرحله ای بهره گرفته شد. مرحله ی اول، کدگذاری باز بود که مفاهیم مهم استخراج شد. در مرحله ی کدگذاری محوری، کدهای محوری از تلخیص مفاهیم مقولات مهم بیرون کشیده شد. یافته ها: علل گرایش به باورها و آداب و رسوم، تعلیم نادرست والدین با توجه به بعد نسبتا بالای خانواده های اعراب، تبلیغات غلط فرهنگی، علم نداشتن، نبودن امکانات رفاهی، بیکاری، سطح پایین کیفیت زندگی و تبعیت از آداب و رسوم قومی در زمینه مصرف مواد مخدر بود. در خصوص باورهای عامیانه تشویق کننده مواد مخدر یافته ها نشان داد درک و ارزش های مشترک می تواند قواعد روشنی برای استفاده کنندگان مواد مخدر باشد. دانش در مورد مصرف مواد مخدر از طریق یک شبکه به هم پیوسته اجتماعی، که بیشتر نشان دهنده وجود یک خرده فرهنگ مواد مخدر است، منتقل می شود. نتیجه گیری: می توان استدلال کرد که باورها و هنجارهای تشویق کننده مصرف مواد مخدر، برای درمان و یا کاهش درد ناشی از بیماری ها از قدیم الایام در طب سنتی رواج داشته است.

مجله از جمله مطلوبترین بسترها برای طرح اندیشه های نوین تلقی میشود و مقالات مجلات به عنوان نخستین محل اندیشه نو کم و بیش در جوامع مختلف پذیرفته شده است. تعداد مجلات منتشره سبب شده است که این گونه انتشارات خود در معرض ارزیابی قرار گیرندو برای آنها مراتب متفاوت علمی تعیین گردد. در ایران‘وزارت فرهنگ و آموزش عالی مجلاتی را از نظر علمی مورد تأیید قرار میدهد و داشتن مقاله در اینگونه مجلات به معنای احراز بخشی از شرایط ارتقاء مرتبه دانشگاهی تلقی میشود. هدف بررسی حاضر کشف رابطه میان مقالات منتشره و تعداد مجلات مورد تأیید در حوزه های تخصصی از یک سو و میزان ارتقاء اعضای هیأت علمی در آن حوزه ها از سوی دیگر بوده است. یافته های تحقیق نشان میدهد که میان تعداد مجلات مورد تأیید در حوزه های تخصصی و میزان ارتقاء علمی متخصصان آن حوزه ها همبستگی مثبت وجود دارد.

پژوهش پیش رو با هدف شناسایی رابطه و مدل ارتباط علّی بین خداآگاهی و خودمهارگری با میانجی گری خودآگاهی و حرمت خود در میان زنان و مردان انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است که از روش تحلیل مسیر، برای تجزیه و تحلیل داده های چهار مقیاس خداآگاهی، خودکنترلی، خودشناسی انسجامی و حرمت خود که به-طور هم زمان بر روی 322 نفر از دانشجویان جامعة المصطفی و جامعة الزهرا با روش نمونه گیری خوشه ای اجرا شده بود، استفاده شد. یافته ها حاکی از وجود رابطه معنادار و مثبت بین خداآگاهی و خودمهارگری با میانجی گری خودآگاهی و حرمت خود و برازش مطلوب مدل علّی ارائه شده و الگوی تحلیل مسیر خداآگاهی تا خودمهارگری از طریق میانجی-گری خودآگاهی و حرمت خود بود. بنابراین، تأثیر خداآگاهی و ذکر و یاد خداوند در خودمهارگری از طریق فرایندهای خودآگاهی و حرمت خود، تبیین پذیر است.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه ""اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر بهبود کیفیت زندگی زنان متأهل"" طراحی و اجرا شد. طرح این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه می باشد. نمونه شامل 30 نفر از زنان مراجعه کننده به مرکز مشاوره مهر قم بودند که به عنوان نمونه در دسترس انتخاب شدند و 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. پرسشنامه کیفیت زندگی Whoqol-brief را در دو نوبت به عنوان پیش آزمون و پس آزمون تکمیل نمودند. آموزش مهارت های ارتباطی طی 8 جلسه 2 ساعته به مدت 2 ماه بر روی گروه آزمایش انجام گرفت. نتایج تحلیل کوواریانس نشان دهنده ی افزایش میانگین نمرات کیفیت زندگی در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه می باشد. بررسی میانگین نمرات مؤلفه های کیفیت زندگی به طور جداگانه در دو گروه آزمایش و گواه بیانگر آن است آموزش مهارت های ارتباطی بر مؤلفه های سلامت روانی و محیط تفاوت معنی داری را نشان می دهند. در حالی که در میانگین مؤلفه های سلامت جسمانی و روابط اجتماعی تفاوت معنی داری مشاهده نشد.

فرسودگی شغلی یکی از علل عمده عوارض جسمی وروانی در نیروی انسانی شاغل، بخصوص در حرفه های خدمات انسانی (معلمی، پرستاری) بوده و نیز در کاهش کارآیی آنها مؤثر می باشد با توجه به نقش کلیدی آموزش و پرورش در تربیت فرزندان کشور و نقش مهم معلم در این خصوص، پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی، استرس با فرسودگی شغلی معلمان ابتدائی انجام شد. این پژوهش از نوع همبستگی بود که بر روی 325 نفر(231 نفر زن و 83 نفر مرد) در سال تحصیلی 90-1389 در شهر تبریز صورت پذیرفت ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه شخصیتی NEO-FFI کوتاه و آزمون فرسودگی شغلی مازلاک و جدول رویدادهای زندگی (استرس های زندگی) هولمز وراهه می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و فرضیه ها از ضریب همبستگی اسپیرمن و از رگرسیون چندگانه همزمان استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که از عوامل شخصیتی، برونگرایی، انعطاف پذیری و با وجدان بودن تأثیر بیشتری را بر فرسودگی شغلی معلمان دارند. تحلیل رگرسیون نشان داد که مؤلفه باوجدان بودن بیشترین تأثیر را در فرسودگی شغلی داشت.

پ ژوهش حاضر با هدف بررسی رابطة مذهب گرایی و عوامل جمعیت شناختی با سوء مصرف مواد انجام شده است. همه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه تهران که در سال تحصیلی 1388-1389 مشغول به تحصیل بوده اند، جامعة آماری این پژوهش را تشکیل میدهند. گروه نمونه، شامل 182 دانشجو بوده که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. ابزار پژوهش «مقیاس مذهب گرایی، بسطامی و بهرامی احسان، 1387)» و «پرسش نامه رفتارهای پرخطر(نسخه 2007)» بوده است. ضریب پایایی مقیاس مذهب گرایی 96/0و ضریب پایایی پرسش نامه رفتار های پرخطر 67/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام انجام شده است. نتایج نشان میدهد. که بین دانشجویان دختر و پسر در متغیر های مذهب گرایی، مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر تفاوت معنادار وجود داشته و همچنین مذهب گرایی با مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر همبستگی منفی دارد. نتایج رگرسیون گام به گام مشخص کرد که جنسیّت، مذهب گرایی و تأهل حدود 144/0 از واریانس مصرف سیگار را تبیین میکنند. همچنین نتایج رگرسیون گام به گام مشخص کرد که جنسیّت و مذهب گرایی توانسته اند در دو گام به ترتیب حدود 146/0و 088/0 واریانس مصرف الکل و مواد مخدر را تبیین کنند.

سابقه و هدف: خلقت انسان از نطفه تا مرگ از نظر روان شناسان رشد دارای مراحلی چون جنینی، کودکی، نوجوانی، جوانی، میان سالی و پیری است. این مراحل علاوه بر ویژگی های زیستی و شناختی دارای اصول تربیتی خاصی است که فرد را به کمال و شکوفایی کامل می رساند. ائمه (ع) اهتمام خاصی به توصیه های تربیتی برای سنین مختلف با توجه به ویژگی های خاص آنها داشته اند. در این میان سفارش های حضرت علی (ع) درباره ی نحوه ی برخورد با کودکان، نوجوانان و جوانان نشان دهنده ی آگاهی ایشان از تفاوت در ویژگی های جسمی - شناختی و روان شناختی و نیز اقتضائات سنی خاص افراد است. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف تطبیق مراحل رشد انسان در روان شناسی و نهج البلاغه صورت گرفته است. روش کار: این پژوهش از نوع تحلیلی - کتابخانه یی است که پس از مطالعه و بررسی کتب مختلف روان شناسی و کتاب نهج البلاغه، مراحل رشد انسان و ویژگی های آن بررسی شد. برای جمع آوری داده ها از کتاب های حوزه ی علوم اسلامی و دینی به ویژه کتب مرتبط با سخنان امام علی (ع) در نهج البلاغه، کتب حوزه ی علوم روان شناسی تحولی و رشد و همچنین مقالات مرتبط با حوزه ی دینی و روان شناسی استفاده شد. در این پژوهش همه ی مسائل اخلاقی رعایت شده است و نویسندگان مقاله هیچ گونه تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها : یافته های روان شناسانی چون پیاژه و اریکسون در دوره های مختلف جنینی، کودکی، نوجوانی، جوانی و پیری با بیانات حضرت علی (ع) در نهج البلاغه تطابق بسیار دارد و از دیدگاه ایشان هر کدام از مراحل رشدی دارای حساسیت ویژه ی خود و نیازمند توجه است. نتیجه گیری: طی بررسی مراحل رشد به عوامل وراثتی، محیط اجتماعی، روان شناختی، جسمانی و... پیش و پس از تولد اشاره شد. برای اینکه افراد مراحل رشد را با موفقیت طی کنند علاوه بر تغذیه ی مناسب و محیط غنی، نکات تربیتی و آموزشی بسیار تأثیرگذار است؛ در نهج البلاغه جز راهکارهای روان شناختی، به مواردی چون روابط والدین با کودک، دوست یابی، ازدواج و ارتباط با کهنسالان نیز اشاره شده است.

افشاگران افرادی هستند که اشتباه کاری ها یا رفتارهای غیر اخلاقی موجود در سازمان را افشا می کنند. به نظر می رسد شخصیت افراد یکی از دلایلی است که برخی از کارکنان بیش از سایرین افشاگری می کنند. سنجش شخصیت به شکل کوتاه دامنه، نمی تواند روابط معنا دار را به خوبی آشکار کند. بنابراین در این پژوهش سنجش های لایه ای برای دو بعد شخصیت با مقیاس های متعدد به کار رفت. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه افشاگری تخلف سازمانی و شخصیت (دو مقیاس برون گرایی و نورزگرایی) به اجرا در آمد. به این منظور 1228 نفر از کارکنان یک شرکت مادر در تهران به صورت تصادفی انتخاب شدند. دو مقیاس برون گرایی و نورزگرایی مقیاس شخصیتی آیسنک (EPP) و نیز پرسشنامه افشاگری تخلف (WBQ) استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین زیرمقیاس های خودابرازی و پرخاشگری با افشاگری تخلف سازمانی رابطه مثبت معنادار و بین حرمت خود پایین و اضطراب و احساس گناه و وابستگی با افشاگری تخلف سازمانی رابطه منفی معنادار وجود دارد. بنابراین برخی ویژگی های شخصیتی با رفتار اخلاقی افشاگری رابطه دارند و از این رو می توان در گزینش های خاص سازمان ها از این یافته ها بهره جست. پژوهش حاضر نشان می دهد که چگونه باید تسهیل گرانی را که پایه گذاران کدهای اخلاقی در سازمان هستند، براساس شخصیت آنان و ویژگی های خاصی انتخاب کرد که از خطا یا رفتارهای ضد تولیدی بازداری کنند و به محض وقوع چنین رفتارهایی هشدار دهند.

هدف کلی از انجام این پژوهش، ارزیابی تناسب محتوای برنامه درسی تجربه شده دوره کارشناسی رشته های مدیریت (بازرگانی و صنعتی) با ویژگی های مدیر اسلامی بود. این پژوهش، جزء طرح های ترکیبی، از نوع اکتشافی متوالی و مدل ابزارسازی بود. جامعه آماری شامل تمامی استادان و تمامی دانشجویان سال آخر مقطع کارشناسی رشته های مدیریت بازرگانی و مدیریت صنعتی دانشگاه شیراز، در سال تحصیلی 91- 92 بوده است. در مرحله کیفی؛ با استفاده از روش نمونه گیری اشباع نظری، تعداد 25 نفر از استادان به عنوان آگاهی دهندگان کلیدی (خبرگان) انتخاب و پس از انجام مصاحبه ساخت مند با آنان، ویژگی های مدیر اسلامی مورد تأیید قرار گرفت. در مرحله کمّی؛ ابتدا این معیارها در اختیار 30 نفر از استادان یادشده قرار گرفت که مشخص نمایند تا چه حد برنامه درسی تجربه شده این دو رشته باید ویژگی های مدیر اسلامی را در دانشجویان ایجاد نمایند. میانه نظرات آنان به عنوان سطح مطلوب درنظر گرفته شد. سپس با استفاده از روش کل شمار، تعداد 119 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسش نامه بین آنان توزیع گردید. نتایج نشان داد که میزان تناسب محتوای برنامه درسی تجربه شده در رشته های گروه مدیریت با ویژگی های مدیر اسلامی، کمتر از سطح مطلوب مورد نظر استادان است. همچنین مشخص گردید که بین تناسب محتوای برنامه درسی تجربه شده ی رشته های این گروه با ویژگی های مدیر اسلامی تفاوت معناداری وجود ندارد.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی امکان سنجی استفاده از ایمیل در ارزش یابی تکوینی دانشجویان غرب استان مازندران انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق را استادان دانشگاه های غرب استان مازندران به تعداد 196 نفر تشکیل داده است. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 162 نفر بوده است. نمونه گیری به روش تصادفی طبقه ای انجام شده است. ابزار گرد آوری اطلاعات، پرسش نامه محقق ساخته با 27 سؤال در مقیاس لیکرت بوده است. آلفای کرونباخ آن 778/0 محاسبه شده است. روش آماری تجزیه و تحلیل داده های مورد استفاده در این پژوهش در دو سطح توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است، در سطح استنباطی از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون نشان داده است که استادان غرب استان مازندران با ایمیل در حد مطلوب آشنا هستند. از دیدگاه آنان استفاده از ایمیل برای ارزش یابی تکوینی اثربخش می باشد و استفاده از آن امکان پذیر بوده و نیاز به هر یک از ملزومات (پهنای باند، اینترنت پرسرعت، صداقت، بستر فرهنگی، تغییر نگرش دانشجویان، تغییر نگرش استادان) استفاده از ایمیل در ارزش یابی تکوینی در حد زیاد قرار دارد. موانع استفاده از ایمیل در ارزش یابی تکوینی (وقت گیر بودن، امکان تقلب، ایجاد زحمت برای استادان، جدی بودن موانع، فقدان سواد اطلاعاتی، فقدان استاندارد و موانع اداری) در حد زیاد مؤثر می باشد.