علم اطلاعات و دانش‌شناسی

نمایش ۶۱ تا ۸۰ مورد از کل ۷٬۴۳۲ مورد.

۶۱.

طبقه بندی علوم از دیدگاه دانشمندان دوره اسلامی از قرن دوم هجری تا عصر حاضر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرزانه قنادی نژاد غلامرضا حیدری

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 1 - 17

کلیدواژه‌ها: طبقه بندی علم دوره اسلامی سازماندهی علم رده بندی علم توسعه علم

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۳۲۲ تعداد دانلود : ۸۰۵

هدف: نشان دادن طرحی کلی از طبقه بندی های دانشمندان دوره اسلامی و رویکرد و جهان بینی این دانشمندان درخصوص تقسیم بندی هایی که ارائه کرده اند. روش شناسی: در این پژوهش از روش کتابخانه ای استفاده شده است و ابراز گردآوری داده ها، اسناد و مدارک فارسی (کتاب ها، مقالات، و پایان نامه ها) است که به مسئله طبقه بندی علوم در دوره اسلامی از دیدگاه دانشمندان این حوزه پرداخته اند. یافته ها: از اواسط قرن دوم تاکنون، طبقه بندی های مختلفی از علوم ارائه شده است. نخستین تلاش جدی مسلمانان برای طبقه بندی علوم، از قرن سوم با کار کِندی آغاز شد. طرح فارابی، گامی اساسی در زمینه طبقه بندی علم در دوره اسلامی به شمار می رود. به دنبال وی سایر دانشمندان این دوره نیز در تکمیل طبقه بندی علوم اهتمام ورزیدند. همین روند به رشد و توسعه علوم انجامید. نتیجه گیری: بیشتراندیشمندان دوره اسلامی، شیوه های پیشینیان را مبنای رده بندی خود قرار دادند؛ و هم راستا با آن نیز، علوم جدیدی را شناسایی کردند و به آنها افزودند. بیشتر طبقه بندی های انجام شده از علوم در این دوره، از عام به خاص انجام شده است و بیشتر دانشمندان مسلمان، مابعدالطبیعه (علوم الهی) را ارجح علوم می دانستند.

۶۲.

بررسی ارتباط بین هوش هیجانی و رفتار شهروندی سازمانی در کتابداران کتابخانه های عمومی (مورد: کتابخانه های عمومی شهرستان یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: میر محمد اسعدی غزاله ندافی میثم شفیعی رودپشتی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳)

کلیدواژه‌ها: رفتار شهروندی سازمانی هوش هیجانی کتابداران کتابخانه های عمومی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۲۹۶ تعداد دانلود : ۲۳۹۶

سیر بررسی ادبیات رشته مدیریت نشان میدهد نظریه پردازان همواره به شیو ه های مختلف ارتباطهایی را بین فعالیتهای فراتر از نقش رسمی نیروی انسانی سازمان و اثربخشی سازمانی یافته اند. «ارگان» در سال 1988 رفتار شهروندی سازمانی را مشابه اظهارات دیگر نظریه پردازان مجموعه فعالیتهای مازاد نقشهای رسمی کارکنان دانست که موجب بهبود اثربخشی سازمانی می شوند. از آن به بعد و در طول سه دهه اخیر، به طور مستمر رفتار شهروندی بیشتر مورد تأکید محققان قرار گرفته و واکاوی شده است. بر این اساس، مطالعات بیشماری با هدف شناسایی عوامل مختلف مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی انجام شده است و عوامل مختلفی، اعم از فردی و سازمانی، بدین منظور معرفی شده اند. یکی از عواملی که میتواند بر رفتار شهروندی سازمانی مؤثر باشد، هوش هیجانی است. این پژوهش با هدف بررسی این ارتباط طراحی شده و در بین جامعه کتابداران کتابخانه های عمومی شهرستان یزد، به انجام رسیده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش مؤید این مسئله بوده و وجود ارتباط بین هوش هیجانی و رفتار شهروندی سازمانی را تأیید میکند

۶۳.

بررسی میزان و چگونگی استفاده از اینترنت توسط دانشجویان دانشگاه کابل و عوامل موثر و بازدارنده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: معصومه جعفری محمدحسین دیانی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره سیزدهم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۱)

کلیدواژه‌ها: اینترنت استفاده از اینترنت دانشگاه کابل

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۲۸۷ تعداد دانلود : ۲۰۴۵

پژوهش حاضر، میزان و چگونگی استفاده از اینترنت در بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه کابل، عوامل مؤثر بر استفاده و نیز موانع و مشکلات استفاده از اینترنت را به عنوان عوامل بازدارنده بررسی میکند. نمونه آماری این پژوهش را 325 نفر دانشجوی مقطع کارشناسی دانشگاه کابل تشکیل میدهند که به طور تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد 72% دانشجویان دانشگاه کابل از اینترنت استفاده میکنند. این کاربران بیشتر با هدف یافتن اطلاعات علمی و تخصصی، دست یافتن به اطلاعاتی که در منابع دیگر یافت نمیشود و انجام تکلیفهای درسی، از اینترنت استفاده میکنند. همچنین، ثابت شد بین میزان ساعتهای استفاده از اینترنت، مهارتهای اینترنتی دانشجویان و میزان تجربة استفاده از اینترنت، تفاوت معناداری وجود دارد. اما بین میزان ساعتهای استفاده و شرکت در دوره های آموزشی اینترنت دانشگاه، نوع سکونت دانشجویان، داشتن رایانه شخصی و جنسیت کاربران، رابطه معناداری وجود ندارد. کمبود تعداد رایانه به نسبت دانشجویان، دسترسی نداشتن به اینترنت در همه دانشکده ها و سرعت کم اتصال، از جمله عوامل بازدارنده استفاده از اینترنت در داخل دانشگاه کابل و هزینه و قیمت زیاد دسترسی به اینترنت، نبود برق دائمی در کابل و سرعت کم اتصال به اینترنت، از جمله موانع و عوامل بازدارنده استفاده از اینترنت در خارج از دانشگاه کابل اعلام شده است

۶۴.

مطلع العلوم و مجمع الفنون

نویسنده: مهناز ذی قیمت

منبع: کتاب سال شانزدهم بهار ۱۳۸۴ شماره ۱ (پیاپی ۶۱ )

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب نقد و بررسی کتاب

تعداد بازدید : ۴۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۳۰۰

۶۵.

تاثیر عوامل فرهنگ سازمانی بر استقرار فرآیندهای مدیریت دانش در معاونت فناوری و برنامه ریزی سازمان امور مالیاتی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید رحیمیان هانیه شامی زنجانی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلیدواژه‌ها: فرهنگ سازمانی مدیریت دانش سازمان امور مالیاتی کشور

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۲۱۰ تعداد دانلود : ۲۱۹۸

پژوهش حاضر یک مطالعه موردی است که به روش پیمایشی و به منظور بررسی تاثیر عوامل فرهنگ سازمانی بر استقرار فرآیندهای مدیریت دانش در معاونت فناوری و برنامه ریزی سازمان امور مالیاتی کشور انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان معاونت فناوری و برنامه ریزی این سازمان بوده است. ابزار پژوهش از دو پرسشنامه نیمرخ فرهنگ سازمانی و استقرار فرآیندهای مدیریت دانش تشکیل شده است. پرسشنامه اول، به بررسی هفت مؤلفه فرهنگ سازمانی شامل رقابت پذیری، مسئولیت اجتماعی، حمایت گری، نوآوری، تاکید بر پاداش، جهت گیری عملکرد، و ثبات پرداخته است. پرسشنامه دوم نیز شش فرآیند ایجاد، جذب، سازماندهی، ذخیره، انتشار، و کاربرد دانش را بررسی کرده است. نتایج پژوهش نشان داد که وضعیت مؤلفه های فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش از نظر کارشناسان در سطح متوسط بود. میان فرهنگ سازمانی با استقرار فرآیندهای مدیریت دانش، رابطه مثبت و معنی دار 70/. وجود داشت. همچنین، میان هر یک از مؤلفه های هفتگانه فرهنگ سازمانی با فرآیندهای مدیریت دانش رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت. تحلیل رگرسیون همزمان نیز چنین نتیجه داد که فقط دو مؤلفه جهت گیری عملکرد و مسئولیت اجتماعی در پیش بینی متغیر استقرار فرآیندهای مدیریت دانش نقش مؤثر داشته اند.

۶۶.

بررسی و مقایسه چکیده فارسی مقاله های مجله های علمی – پژوهشی حوزه علوم انسانی با استاندارد ایزو 214(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسین دیانی شهلا شیردل

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره دهم تابستان ۱۳۸۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلیدواژه‌ها: استاندارد ایزو 214 مقاله ها مجله های علمی پژوهشی چکیدة راهنما چکیدة تمام نما چکیده فارسی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۵۰۷

هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تعیین میزان انطباق چکیدة فارسی مقاله های مجلّه های علمی ـ پژوهشی حوزة علوم انسانی با عناصر مندرج در استاندارد ایزو 214 است . روش پژوهش، پیمایشی است. به دلیل تنوّع چکیده ها در این حوزه، چکیده ها به دو دسته کلّی تقسیم شد: 1. چکیده های راهنما 2. چکیده های تمام نما. دو سیاهة استخراج شده از عناصر مندرج در استاندارد ایزو 214 به عنوان ابزار پژوهش برای دو نوع چکیده موجود انتخاب گردید. جامعة پژوهش حاضر، شامل 270 چکیده فارسی از آخرین دوره مجلّه های علمی ـ پژوهشی در دسترس در حوزة علوم انسانی بود که تا قبل از سال 1383 موفّق به کسب رتبة علمی ـ پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شده بودند. این تعداد نمونه به روش تصادفی انتخاب شد. یافته ها نشان داد 37/60 % چکیده های جامعه پژوهش از نوع چکیده راهنما و 63/39% از آنها از نوع چکیدة تمام نماست، همچنین، یافته ها نشان داد میانگین درصد همخوانی چکیده های راهنما با عناصر استخراج شده از استاندارد ایزو 214، 14/83 % و میانگین درصد همخوانی چکیده های تمام نما با عناصر مذکور70/78% است. در ادامه اطّلاعات الگوی ارائه شده برای نوشتن چکیده در بخش «راهنمای نویسندگان مقاله ها» در هر مجلّه بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد: 1. چکیده های حوزه علوم انسانی بیشتر از نوع چکیده راهنماست 2. در حوزه علوم انسانی، چکیده های راهنما بیشتر از چکیده های تمام نما با استاندارد ایزو 214 مطابقت دارند 3. اطّلاعات ارائه شده در الگوی مجلّه برای نوشتن چکیده، عناصر محدودی از استاندارد ایزو 214 را منعکس میکند.

۶۷.

بررسی مدل فضا برداری در بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جعفر مهراد سارا کلینی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره دهم تابستان ۱۳۸۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلیدواژه‌ها: بازیابی اطلاعات مدل فضای برداری فراوانی اصطلاح وزن اصطلاح رتبه بندی مدارک

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۱۷۹ تعداد دانلود : ۲۰۴۴

بازیابی اطّلاعات، فرایند یافتن اطّلاعات (مدارک) مربوط به جستجوی کاربر در مجموعة مدارک است. با پیاده سازی الگوریتمهای متفاوت، استراتژیهای مختلفی در بازیابی اطّلاعات وجود دارد. وجه مشترک استراتژیهای بازیابی، یافتن مدارک مشابه با موضوع جستجوی کاربر است. یکی از الگوریتمهای مهمی که در بازیابی اطّلاعات، کاربرد بسیار دارد، الگوریتم فضای برداری است که می کوشد تمام مدارک را در مجموعه و جستجوهای کاربر به صورت بردارها نشان دهد و ضریب تشابه میان بردارهای مدرک و بردار جستجو را جهت بازیابی مدرک مربوط، محاسبه نماید

۶۸.

راهنمای اصول کاتر - سن برن (درباره ی نشانه ی مؤلف، جدول سه رقمی)

نویسنده: چارلز ا. کاتر مترجم: پوری سلطانی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی اسفند ۱۳۵۳ شماره ۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری فهرست نویسی و رده بندی

تعداد بازدید : ۴۱۷۵ تعداد دانلود : ۱۴۵۶

۶۹.

نقش کتابخانه های عمومی در افزایش سرمایه اجتماعی: مطالعه موردی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامرضا فدائی سید احمد فیروزآبادی رحمان ابراهیمی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال هجدهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۶۹

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی تعامل اجتماعی نظریه زمینه ای کتابخانه عمومی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۵۲۵

هدف: هدف از این پژوهش بررسی نقش کتابخانه های عمومی در افزایش سرمایه اجتماعی و مؤلفه های لازم برای ایجاد و توسعه سرمایه اجتماعی در آنهاست. روش : در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای استفاده شده است. در پژوهش حاضر چهار کتابخانه از کتابخانه های عمومی شهر تهران که درجه بهتری دارند انتخاب شده و سپس به روش نمونه گیری نظری، 41 عضو کتابخانه، 16 کتابدار و 53 شهروند از جامعه استفاده کننده از کتابخانه ها انتخاب شدند. داده های مورد نیاز این پژوهش از طریق مشاهده و مصاحبه نیمه طراحی شده با اعضای نمونه ها گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده و رسیدن به نظریه از روش رمزگذاری نظری استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در حال حاضر کتابخانه های عمومی نتوانسته اند نقشی اساسی در ایجاد و توسعه سرمایه اجتماعی شهروندان داشته باشند. نتایج پژوهش نشان داد عواملی که باعث کمبود سرمایه اجتماعی در کتابخانه های عمومی بوده اند شامل کمیت و کیفیت پایین خدمات کتابخانه ای، تعاملات اجتماعی اندک در کتابخانه های عمومی، عدم دسترسی یکسان افراد جامعه به اطلاعات و عدم اعتماد مردم به سازمان های اداره کننده کتابخانه های عمومی است. اصالت/ارزش: این پژوهش اولین پژوهشی است که به بررسی نقش کتابخانه های عمومی در افزایش سرمایه اجتماعی پرداخته است و با توجه به استفاده از راهبرد نظریه زمینه ای، این پژوهش به تولید نظریه و بیان مؤلفه های لازم برای ایجاد سرمایه اجتماعی توسط کتابخانه های عمومی انجامیده است.

۷۰.

استخراج دانش از پایگاه داده نرم افزارهای مدیریت اطلاعات و مستندات با تکنیک های داده کاوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی فشارکی حسین شیرازی اکرم بخشی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۶۴)

کلیدواژه‌ها: داده کاوی بانک های اطلاعاتی دی اسپیس مدیریت دانش مدیریت داده مدیریت اطلاعات و مستندات

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۸۲۵

حجم بزرگ داده ها به تنهایی به مدیران سازمان ها در تصمیم سازی و تصمیم گیری هیچ کمکی نمی کند، بلکه باعث سر در گمی مدیران سازمانها نیز می-شود. بنابراین مدیریت داده های خام و تبدیل داده های خارجی و داخلی سازمان به اطلاعات و دانش با استفاده از تکنیک های گوناگون، نقش اساسی و محوری دارد. از تکنیک های معروف در این زمینه داده کاوی است، که می تواند بر روی بانک اطلاعاتی انجام شود و دانش مورد نیاز را به دست آورد. «دی اسپیس» سیستمی نرم افزاری،آرشیو دیجیتالی یا مخزن اطلاعات سازمانی « وب»، فضایی برای ذخیره سازی، بازیافت و مدیریت اطلاعات سازمان ها و مؤسسات ایجاد می کند. هدف از ارائه این مقاله استخراج دانش از سوابق و تاریخچه جستجوهای کاربران در پایگاه داده«دی اسپیس» با استفاده از الگوریتم های داده کاوی است، تا با به دست آوردن ارتباطات و وابستگی های میان عبارت های جستجو شده بتوان امکان جستجوی هوشمند را در«دی اسپیس» اضافه کرد. این کار علاوه بر افزایش سرعت و کارایی جستجوی کاربر، توانایی «دی اسپیس» را هم افزایش می دهد. با این ایده هم اینکه از جستجوهای بسیار کاربر برای مفهومی جلوگیری می شود، که در صرفه جویی در زمان بسیار مؤثر است و هم برای ایده دادن به کاربر در راستای نشان دادن عبارت هایی که با هم ارتباط منطقی دارند و در رساندن کاربر به هدف از جستجو، کمک می کند. سرانجام در بخش ارزیابی پژوهش نشان داده شده است که تعداد رکورد های بازیابی شده در «دی اسپیس» مجهز به داده کاوی بیش تر و هدف مندتر از «دی اسپیس» بدون این توانایی است و چون کاربر را در راستای جستجویش یاری داده و ایده هوشمندانه به او می دهد، رضایت مندی کاربر را نیز، به همراه دارد.

۷۱.

تعامل در بازیابی اطلاعات و واکاوی مدل های آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرحناز صدوقی علی ولی نژادی حسین وکیلی مفرد حافظ محمد حسن زاده حمید بورقی

منبع: پژهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق) زمستان ۱۳۹۰ ویژه نامه ذخیره، بازیابی و مدیریت اطلاعات

کلیدواژه‌ها: بازیابی اطلاعات مدل سنتی بازیابی اطلاعات تعامل بازیابی اطلاعات مدل اپیزودی بلکین مدل شناختی اینگورسن مدل چندسطحی ساراسویک

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۹۹۵

فرآیند جستجوی اطلاعات، فرآیندی تعاملی است زیرا کاربر بر فرآیند جستجو کنترل دارد و در این مسیر، دست به انتخاب می زند. پرسش کاربر ممکن است در طی این فرآیند با توجه به بازخوردهای حاصل از نتایج بازیابی، یک سیر تکاملی را طی کند. از طرف دیگر، درون نظام بازیابی اطلاعات، فرایندهایی وجود دارند که به غیر از کاربر، توسط هیچیک از عناصر این نظام (رایانه، رابط کاربری و ...) تحقق نمییابند. این مسأله به خصوص در مورد ""تعامل""، یعنی فرایند اتصال کاربر به سایر عناصر نظام و قضاوت ربط، نمود بیشتری دارد. این نوشته، نگاهی بر چیستی ""تعامل"" در بازیابی اطلاعات داشته است، سپس مدل سنتی بازیابی اطلاعات و نقاط قوت و ضعف آن را مرور کرده است. در ادامه، مدل های جاری بازیابی تعاملی اطلاعات (مدل اپیزودی بلکین، مدل شناختی اینگورسن، مدل چندسطحی ساراسویک، و بازخورد تعاملی اسپینک) به تفصیل، تفسیر شده اند.

۷۲.

تاثیر کتابخانه های عمومی در گسترش فرهنگ مطالعه

نویسنده: قاسم صافی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی بهار و تابستان ۱۳۷۹ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: امنیت اوقات فراغت معلمان بهداشت روانی انگیزه تربیت کمرویی جزم اندیشی رهبران حسادت رسانه های گروهی انفعال توسعه ی ملی شأن فرهنگی عوامل شرافت ادبیات وفرهنگ سلامت جامعه قلب نیرومند هدف های جامع بشر مدرسه ی باز،مؤسسه پرکار بخل کتاب های دوران ساز روان کردن کتاب رقابت افراطی گسترش دانایی وآگاهی میراث های علمی معارف بشری کامیابی های علمی وفرهنگی خودآموزی،حاشیه نشینی national development cultural dignity nobleness factors literature and culture sound society open heart comprehensive objectives of city open school laborious institution idle vacancies embarrassed jealousy polite security،stimulation leaders tutors (=teachers) precious books simplifying books mental health exterme competition awareness and knowledge devolopment

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۷۲۷

نویسنده دراین مقاله ،کوشیده است که اهمیت مطالعه رابه منظور بهره مند شدن انسان ها برای یک زندگی قرین سعادت،ترسیم کندوضمن بررسی موانع وعوامل گسترش فرهنگ مطالعه وکتابخوانی،توضیحی درباره ی کتابخانه های عمومی وآثاروپیامدهای آن دراین زمینه ارائه دهد.تهیه وتنظیم یک طرح علمی وکاربردی برای علاقه مند کردن افراد جامعه به مطالعه،و برنامه ریزی برای اجرای موضوعات مطرح شده دراین مقاله ،از نکات دیگری است که نگارنده به ان اشاره کرده است وکتابخانه رابه عنوان بخش اساسی نهاد آموزش ویک محیط پژوهشی کامل برای تربیت وتنفس آزاد اندیشه وعامل اصلی انتقال میراث های علمی وفرهنگی وادبی وهنری گذشته به آینده وزمینه پرورش ذهن وگسترش علم در سطح عمومی جامعه،مورد تحلیل قرار داده است .

۷۳.

شیوه طراحی و تالیف کتاب درسی

نویسنده: حسن ملکی

منبع: عیار سال دهم بهار ۱۳۸۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: یادگیری محتوا کتاب درسی طراحی کتاب مقدمات کتاب درسی سازمان محتوا

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۱۰۳ تعداد دانلود : ۱۶۱۴

ساختار کتاب درسی به عنوان وسیله یادگیری ، بدون تامل در فرایند یادگیری ، قابل فهم نمی باشد بر این اساس یادگیری به زمینه سازی ذهنی و مفهومی نیاز دارد . کتاب درسی که در دنیا به عنوان یک رسانه مهم شناخته شده است باید بخش مقدمات داشته باشد و موارد ضروری قبل از متل درسی را در بر گیرد . همچنین یادگیری دارای متن و پیکرده اصلی است طبق این قاعده کتاب درسی نیز باید دارای متن مناسب درسی باشد و در آن عناصر یادگیری به صورت یکپارچه انسجام یابد تا به یادگیری مؤثر منجر شود ...

۷۴.

فهرست مجموعه های خطی کتابخانه علامه طباطبایی دانشگاه شیراز

نویسنده: محمد برکت

منبع: نسخه پژوهی پاییز ۱۳۸۵ شماره ۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۰۹۸ تعداد دانلود : ۱۳۸۲

۷۵.

تغییر قواعد فهرست¬نویسی: استاندارد توصیف و دسترسی به منابع (RDA) جایگزین قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: خدیجه مرادی محسن حاجی زین العابدینی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳)

کلیدواژه‌ها: استاندارد توصیف و دسترسی به منابع (آر دی اِی) قواعد فهرست نویسی قواعد انگلو امریکن استانداردهای فراداده ای ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف آر بی آر) ملزومات کارکردی داده های مستند (اف آر بی آر)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۰۸۹ تعداد دانلود : ۱۹۲۸

نیازهای اطلاعاتی کاربران فهرستهای کتابخانه ای، با توجه به فناوریهای نوین اطلاعاتی و منابع تمام متن ارائه شده در محیط دیجیتالی، تغییر یافته است. در حال حاضر، کاربران خواستار دسترسی سریع و بدون محدودیت به منابع اطلاعاتی کتابخانه هستند که این خواسته ها تغییر در رویکردها و راهکارهای سازماندهی اطلاعات در کتابخانه را ضروری میسازد. فهرستهای کتابخانه ای نوین، مانند گذشته، یک سیاهة ساده از منابع اطلاعاتی کتابخانه برای نشان دادن محل نگهداری منابع نیست، بلکه انتظار میرود فهرستهای کتابخانه ای تسهیل گر امور پژوهشی کاربران باشد و در حقیقت قدمهای اولیة تحلیل و مدیریت دانش در قالب فهرست صورت گیرد. بر همین اساس، فهرستهای کنونی کتابخانه ها که بر اساس قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن شکل گرفته اند، قادر به پاسخگویی به نیاز کاربران در محیطهای جدید و بر اساس منابع تمام متن دیجیتالی نوین نیستند. به همین دلیل و به منظور غلبه بر مشکلات تطابق نداشتن قواعد انگلوامریکن با محیطهای دیجیتالی و شبکه ای جدید، کمیته همکاری مشترک (جی.اس.سی.) تصمیم گرفت استانداردی جدید برای فهرست نویسی با عنوان استاندارد توصیف و دسترسی به منابع (آر.دی.اِی.) منتشر سازد. این استاندارد، در هماهنگی با قواعد انگلوامریکن و سایر استانداردهای فهرست نویسی و بر مبنای الگوهای مفهومی ایفلا یعنی «ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (اف.آر.بی.آر.) و ملزومات کارکردی داده های مستند (اف.آر.ای.دی.)» به وجود آمده است. با توجه به تصمیم مجامع بین المللی سازماندهی اطلاعات مبنی بر تغییر قواعد فهرست نویسی، ضروری است زمینه های لازم برای پیاده سازی و جایگزینی آر.دی.ای. با قواعد انگلوامریکن فراهم آید. در این مقاله، تلاش شده است تا ضمن معرفی قواعد آر.دی.ای. و تشریح هدفها، اجزا و عملکرد آن، به مقایسة آن با انگلوامریکن پرداخته و ضرورت پیاده سازی و بهره گیری از مزایای آن در فهرستهای کتابخانه های ایران، تبیین شود

۷۶.

بررسی وضعیت انتشار داستان های بازنویسی شده از شاهنامه و مثنوی برای کودکان و نوجوانان از سال 1369 تا 1389(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم مقدم زهرا اباذری هاجر زارعی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۷۴)

کلیدواژه‌ها: مثنوی مولوی متون کهن ادبیات کودکان و نوجوانان بازنویسی شاهنامه فردوسی کودکان و نوجوان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۰۸۳ تعداد دانلود : ۱۹۶۴

هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین وضعیت انتشار داستان های بازنویسی شده از شاهنامه و مثنوی برای کودکان و نوجوانان از سال 1369 تا 1389 در ایران به منظور شناسایی کاستی های موجود در این زمینه است. روش: پژوهش حاضر توصیفی است و به روش کتابخانه ای انجام گرفته است. در این پژوهش برای گردآوری داده ها از سیاهه وارسی استفاده شده است. نمونه آماری شامل 63 داستان مثنوی و 171 داستان شاهنامه است که با استفاده از نمونه گیری از بین 594 عنوان کتاب انتخاب شده است. یافته ها: بررسی سال انتشار آثار بازنویسی شده نشان داد که با گذر سال ها بر تعداد داستان های بازنویسی افزوده شده است. بیشترین شمارگان داستان های شاهنامه و مثنوی بین 3000 تا 5000 بوده است. 2/84 درصد کتاب ها در تهران و 8/15 درصد در شهرستان ها و 84 درصد کتاب ها تنها یک بار چاپ شده اند. 4/65 درصد کل کتاب ها دارای تصاویر رنگی هستند. 8/43 درصد از کتاب ها تا 20 صفحه و 6/8 درصد از کتاب ها نیز بیش از 150 صفحه دارند. تنها 18 کتاب شاهنامه و 6 کتاب مثنوی دارای ویراستار هستند. برای گروه سنی «الف» هیچ کتابی از شاهنامه به چاپ نرسیده است و تنها 1 کتاب از مثنوی برای این گروه سنی چاپ شده است. 145 داستان شاهنامه و 44 داستان مثنوی به شیوه بازنویسی ساده و 26 داستان شاهنامه و 19 داستان مثنوی به شیوه خلاق نوشته شده است. بیشتر داستان های بازنویسی شده شاهنامه از بخش پهلوانی و بیشتر داستان های بازنویسی شده مثنوی از دفتر اول و سوم گرفته شده است. اصالت/ارزش: از آن جایی که در سال های اخیر بازنویسی از متون کهن برای کودکان و نوجوانان از نظر کمی رشد قابل ملاحظه ای داشته است؛ لازم است تا ارزیابی های دقیق تری بر این نوع متون صورت گیرد. به نظر می رسد در این زمینه پژوهش های چشمگیری صورت نگرفته است. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی وضعیت انتشار این نوع آثار، کاستی ها را شناسایی نماید و پیشنهادهایی به مسؤلان و نویسندگان ادبیات کودک ارائه دهد.

۷۷.

نگاهی نوین به تقسیم بندی داستان های واقعی در ادبیات کودکان و نوجوانان

نویسنده: مرتضی کوکبی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هفتم زمستان ۱۳۸۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلیدواژه‌ها: رده بندی ادبیات کودکان و نوجوانان داستان های واقعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۰۷۵ تعداد دانلود : ۱۵۷۵

کتاب «گذری در ادبیات کودکان» از جمله کتاب هایی است که مفاهیم پایه در ادبیات کودکان و نوجوانان را به گونه ای جامع مورد بررسی قرار داده است. این کتاب حد ّاقل پنج بار تجدید چاپ شده و چارچوب کتابی را به نام «ادبیات کودکان: ویژگیها و جنبه ها» نیز تشکیل داده که در سال 1374 برای نخستین بار چاپ شد و تا سال 1382 به چاپ ششم نیز رسیده است. نوشتة زیر در پی طرح این پرسش است که آیا تقسیم بندی مورد استفاده برای داستان های واقعی در کتاب «گذری در ادبیات کودکان» و به دنبال آن، در کتاب «ادبیات کودکان و نوجوانان، ویژگیها و جنبه ها» به اندازة لازم، دقیق هست و اگر نیست چه تقسیم بندی دیگری بهتر است جایگزین آن شود. به همین منظور، نخست گروه های موضوعی بررسی میگردند و آن گاه، طبقه بندی نوینی برای گروه بندی داستان های واقعی پیشنهاد میشود.

۷۸.

سه ترجمه: 1984 (جورج اورول)

مترجم: ژیلا سازگار صالح حسینی نویسنده: مهدی بهره مند

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) تابستان ۱۳۷۰ شماره ۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۰۷۰

۷۹.

ارزیابی ساختار و محتوای پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی نشریات ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا اسداللهی محسن نوکاریزی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره سیزدهم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۵۰)

کلیدواژه‌ها: پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی نشریه ها پایگاه اطلاعاتی سید پایگاه اطلاعاتی مگ ایران پایگاه اطلاعاتی نمامتن نشریه های ایرانی ساختار پایگاه های اطلاعاتی محتوای پایگاه های اطلاعاتی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۰۵۲ تعداد دانلود : ۱۹۳۳

پژوهش حاضر به روش ارزیابانه انجام گرفته و هدف آن، ارزیابی ساختار و محتوای پایگاه های اطلاعاتی الکترونیکی «سید»، «مگ ایران» و «نمامتن» است. اطلاعات در بخش ساختار از طریق سیاهه وارسی و در بخش محتوا از طریق مشاهده و مصاحبه سازمان یافته با مدیران سه پایگاه گردآوری شد. میزان مطابقت سه پایگاه سید، مگ ایران و نمامتن با معیارهای ساختار به ترتیب 43/50%، 70/54% و 88/41% برآورد شد. نتایج حاصل از ارزیابی جامعیت، گویای آن بود که پایگاه مگ ایران بیشترین جامعیت (35/36%) را در مقایسه با مجله های کل کشور، و پایگاه سید بیشترین جامعیت (94%) را در مقایسه با مجله های علمی و پژوهشی دارند. بر اساس بررسیهای صورت گرفته در پوشش موضوعی، پایگاه سید در حوزة موضوعی پزشکی و پیراپزشکی غنیتر بود، ولی پایگاه های مگ ایران و نمامتن در حوزه موضوعی علوم انسانی، مجله های بیشتری را دربرداشتند. پایگاه نمامتن بر خلاف دو پایگاه سید و مگ ایران، به دلیل استفاده از زبان نمایه سازی کنترل شده، روند مشخص و منسجمی برای نمایه سازی مجله ها داشت. پایگاه های سید و مگ ایران به دلیل روزآمدسازی روزانه، و پایگاه نمامتن به دلیل پوشش گذشته نگر وسیع تر، در شرایط بهتری قرار داشتند. نتایج حاصل از بررسی ویژگیهای منحصر به فرد ساختاری و محتوایی پایگاه ها مبین آن بود که پایگاه سید از این نظر در رتبة نخست قرار دارد. یافته های حاصل از محاسبه همپوشانی سنتی نشان داد بیشترین همپوشانی بین پایگاه های مگ ایران و نمامتن (82/23%) و کمترین همپوشانی بین دو پایگاه سید و نمامتن (67/0%) بود. همپوشانی کلی بین سه پایگاه نیز 12/5% برآورد شد. محاسبه همپوشانی نسبی در پایگاه مگ ایران (47/10%) بود. به طور کلی، هر سه پایگاه میتوانند با توجه بیشتر به معیارهای مطرح شده در سیاهة وارسی، بر قابلیتهای ساختاری خود بیفزایند. در بخش محتوا نیز افزایش جامعیت و توسعة پوشش موضوعی، استفاده از رویکرد ترکیبی، یعنی زبان آزاد و کنترل شده، عدم گزینش در نمایه سازی، افزایش پوشش گذشته نگر و کاهش دورة روزآمدسازی، در هر سه پایگاه توصیه میشود.

۸۰.

کتابداری و اطلاع رسانی و مفهوم پارادایم در فلسفه علم توماس کوهن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد خندان

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال هفدهم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۶۷

کلیدواژه‌ها: فلسفه علم پارادایم توماس کوهن علم بهنجار علم انقلابی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۰۳۷ تعداد دانلود : ۱۵۰۸

هدف: هدف از این مقاله بررسی این امر است که آیا مفهوم پارادایم در فلسفه علم توماس کوهن، دارای مصداق یا مصادیقی در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی هست یا خیر. روش: پس از بررسی اجمالی کتاب «ساختار انقلاب های علمی» و به ویژه مفهوم پارادایم در آن، نظریه پردازی های مربوطه در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی مورد بررسی انتقادی قرار می گیرند و پیشنهادهایی مبنی بر لزوم نگرش پارادایمی در این حوزه ارائه می شود. یافته ها: کوهن پارادایم را محور اساسیِ اجماع و اتفاق نظر در یک جامعه علمی می داند. پس معنی پارادایم را نباید با «نحله»، «رهیافت»، «نظریه»، «پیش فهم» و نظایر آنها خلط کرد. به ویژه حضور «نحله های فکری متعارض» در یک حوزه علمی را نباید به معنی «وجود پارادایم های مختلف» دانست، زیرا کوهن وضعیت رقابت بین نحله های متعارض را وضعیت ماقبل پارادایمی می داند. با توجه به این مطلب، بسیاری از نظریه پردازی هایی که حول و حوش مفهوم پارادایم در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی انجام شده اند، از معنی مورد نظر کوهن دور افتاده اند. همچنین، مباحثی که درباره «نامگذاری» این رشته درگرفته اند، از این ضعف رنج می برند که به خصلتِ اجماع آفرینِ پارادایم و فقدان آن در کتابداری و اطلاع رسانی بی توجه بوده اند. اصالت/ارزش: ارزش این مقاله کمک به تأملات مربوط به بنیان های نظری علم کتابداری و اطلاع رسانی و تدقیق در مفهوم پارادایم با توجه به مسائل این رشته است.

درخت حوزه‌های تخصصی