درخت حوزه‌های تخصصی

"علامه محمدحسین فضل‌ا… در این مقاله به بحث در مورد مفهوم ارتباطات و اطلاع‌رسانی اسلامی می‌پردازد و آن را تکاپو در حوزه‌ای گسترده می‌داند که در عرصه مفاهیم اسلامی قابل بررسی است، وی آن گاه به بیان تفاوت‌ها و اشتراکات اطلاع‌رسانی و دعوت می‌پردازد و به گونه‌ای آن دو را مکمل یکدیگر برمی‌شمارد. وی همچنین مؤلفه‌های اطلاع‌رسانی را با استفاده از مفاهیم قرآنی توضیح می‌دهد و با استفاده از واژه‌ها و مفاهیمی که در قرآن مورد تأکید قرار گرفته است جایگاه، اهمیت و نتایج اطلاع‌رسانی صحیح را بیان می‌کند. علامه فضل‌ا… در این مقاله برخی از زوایای اخلاق اطلاع‌رسانی اسلامی را مورد توجه قرار می‌دهد و برای نمونه موضوع صدق و کذب را با استفاده از آیات و روایات و دیدگاه فقیهان مطرح می‌کند. وی با بیان ارزش صدق و قبح کذب می‌کوشد تا تصویری درست و واقعی از چگونگی انعکاس اخبار راست و دروغ ارائه دهد. گستره جهانی خطاب اسلامی، دقت و ژرف‌کاوی در پرداختن به اخبار و نیز اطلاع‌رسانی مورد نظر اسلام، بررسی ظاهر و ژرفای مؤلفه‌های اطلاع‌رسانی اسلامی، انسجام اندیشه و روش، برنامه‌ریزی در اطلاع‌رسانی اسلامی و اهمیت بعد هنری موضوعات دیگری هستند که در این مقاله به آنها پرداخته شده است. "

درحدود نیمه‌ قرن بیستم میلادی، هنگامی که الگوی هرم وارونه، به عنوان شیوه‌ای کارآمد در خبرنویسی پذیرفته شد، روزنامه‌نگاران«لید»(Lead) و لیدنویسی را نیز مهارتی پراهمیت در رسانه‌ها- بیشتر نوشتاری- تلقی کردند. این را که نوشتن خبر، به صورت هرم وارونه مزایای بی‌گفتگویی دارد، این را که هرم وارونه تکلیف خبرنگار، سردبیر و خواننده را روشن می‌کند و این را که این شیوه را می‌توان آموخت و آموزش داد،همگان پذیرفته‌اند و به دلیل همین ملاحظه‌ها و نیز به دلیل ساده و روشمند بودن این الگو آموزش آن در کلاس‌ها هنوز ادامه دارد. در کشورما، لید با قواعدی مشخص، به همت استادان و با بهره‌گیری از دانش آنان، در دانشگاه‌های روزنامه‌نگاری به بحث گذاشته شد و از اواخر دهه 40 شمسی‌ در مطبوعات رواج یافت.هنوز هم در مطبوعات و مدارس روزنامه‌نگاری ما، لید و هرم وارونه، به سبب امتیازهای خاص خود، از شیوه‌های درست، علمی و کاربردی خبرنویسی شناخته می‌شوند. البته با تاسف باید پذیرفت که به دلایل مختلف در مطبوعات و در رسانه‌های دیگر ما، هنوز خبر را به شیوه‌های پیش از عصر هرم وارونه یعنی شیوه‌هایی مانند ترغیب زمانی یا روش تاریخی، روایت آزاد خبر، آمیختن خبر با شعار و تبلیغ و می‌نویسند. پرسشی که کوشش شده‌است تا در این نوشتار به آن پاسخ داده شود این است که آیا شیوه هرم وارونه و کاربرد لید، هنوز هم در دنیا رواج دارد؟ نویسنده، قصد آن ندارد که بحث و نظر مطرح شده را حرف و سخن آخرین و دریافت‌ها و رهیافت‌های ارائه شده را دارای قطعیت نظری و کاربردی بداند. بلکه مطالب حاضر را تنها مدخل و آغازی براین بحث با اهمیت تلقی می‌کند و ورود به آن را در شان ودر خور صاحبنظران می‌داند.