فلسفه‌ تعلیم و تربیت

نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۴۴۵ مورد.

۸۱.

روش های قرآن در نهادینه سازی اخلاق در جامعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عنایت الله شریفی سید حسین جعفری نسب

منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال ششم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: توحید قرآن اخلاق جامعه روش نهادینه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۲۶۹ تعداد دانلود : ۹۴۴

این پژوهش پیرامون «روش های قرآن در نهادینه سازی اخلاق در جامعه» با روش کتابخانه ای، توصیفی و تحلیلی انجام شده است. از ضروریّات ایمان پروری انسان، شناخت نوع ارتباط با خداست که با اعتقاد به مبدأ و معاد شروع و با خودسازی، مراحل آن طیّ و با حبّ و بغض فی الله به تکامل می رسد. اخلاق توحیدی، مراحل تزکیه را در بر دارد و هدف اصلی اخلاق نیز قرب الهی است تا زمینه های رشد انسان، فراهم و موانع از سر راه برطرف گردد. روش قرآن در تربیت انسان، رسیدن به توحید در زمینة اعتقاد و عمل است تا به عبودیّت برسد. روش قرآن بر تشویق قبل از تنبیه تکیه دارد، هرچند هر دو مکمّل یکدیگرند و علاوه بر غفلت زدایی، به کمال نَفْس کمک می کند. معرّفی اُسوه ها در قرآن برای نجات انسان از گمراهی است و الگوی کامل از جمله ویژگی های اسلام است. آیات قرآن، پیامبران را با دیدة الگو و اُسوه می نگرند و به عنوان سرمشق در صفات برجستة خود معرّفی می کند. در قرآن، برترین الگوی حسنه، پیامبر(ص) و آنگاه ابراهیم(ع) به عنوان الگو معرّفی شده است و داستان برخی از پیامبران و پیشوایان برای پندآموزی نیز آورده شده است.

۸۲.

تربیت عقلانی از منظر علامه جعفری و پیامدهای تربیتی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عارف پورمحمودی حسن ملکی

منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و سوم دوره جدید زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: تربیت عقلانی دیدگاه تربیتی علامه جعفری اصول و اهداف تربیت عقلانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۰۷۴ تعداد دانلود : ۱۲۳۲

این پژوهش به بررسی آرا و اندیشه های تربیت عقلانی علامه جعفری در زمینه های اهداف، اصول و روشهای تربیت عقلانی به منظور بهره گیری در تعلیم و تربیت می پردازد. این تحقیق از نوع تحلیل اسنادی است که با گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای انجام گرفته است. در این راستا یافته های پژوهش دلالت دارد که علامه، تربیت عقلانی را پرورش قوه تفکر انسان برای انتقال از حیات معمول به حیات معقول می داند. این تربیت عقلانی برخی اهداف، اصول و روش دارد. هدفی غایی تربیت عقلانی از دیدگاه علامه جعفری عبادت و بندگی خدا است. اهداف واسطه ای تربیت عقلانی شامل خودسازی، غلبه عقل بر هوای نفس، تبدیل احساسات خام به احساسات تصعید شده است. اصول تربیت عقلانی از دیدگاه علامه جعفری شامل اصل تعقل برین، اصل توازن عقل و احساس، اصل استمرار و یادگیری، اصل طهارت قلب و روشهای تربیت عقلانی از دیدگاه علامه جعفری شامل روش تربیتی اندیشیدن مبتنی بر محتوای وحیانی، روش ارائه تکلیف متناسب، روش تربیتی تمرین و تکرار، روش تربیتی تحریک به حقیقت جویی است.

۸۳.

آثار ترتیبی عفو از منظر قرآن مجید

نویسنده: سید محمود طیب حسینی راضیه مشک مسجدی

منبع: حسنا سال هفتم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۲۰ تعداد دانلود : ۸۰۹

۸۴.

مفاهیم اخلاقى در آیینه داستان هاى ترجمه شده براى کودکان و نوجوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدى محمدى فریده سیفى

منبع: معرفت سال بیست و چهارم اردیبهشت ۱۳۹۴ شماره ۲۰۹ ویژه علوم تربیتی

کلیدواژه‌ها: اخلاق اسلامى ادبیات کودکان و نوجوانان داستان هاى ترجمه شده

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۶۲ تعداد دانلود : ۴۱۵

به منظور بررسى مفاهیم اخلاقى در داستان هاى ترجمه اى منتشره شده بین سال هاى 1385 1389، در یک پژوهش پیمایشى تعداد 254 عنوان از کتاب هاى منتخب شوراى کتاب کودک مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که 7/71 درصد کتاب ها توسط زنان و 2/27 درصد توسط مردان ترجمه شده اند. در 3/16 درصد از آثار على رغم آنکه آثار تصویرى بودند، نام تصویرگر قید نشده بود. بررسى موضوعى آثار نشان داد که بیش از نیمى از آنها بیان مفاهیم اخلاق فردى همچون مهربانى با حیوانات، راست گویى، امانت دارى، و... براى کودکان و نوجوانان بیان کرده بودند. در بین موضوعات مرتبط با اخلاق فردى، مهربانى با حیوانات، در بین مباحث اخلاق خانوادگى کمک به پدر و مادر و در حوزه اخلاق اجتماعى، کمک به دیگران بالاترین فراوانى را به خود اختصاص داده بودند.

۸۵.

تخیّل و تخلّق (تعریف و نمونه هایی از نقش تخیل در اخلاق اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مسعود صادقی عسکر دیرباز

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال هشتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: ایمان اخلاق اسلامی خیال تخیل اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۷۸ تعداد دانلود : ۸۴۰

تخیّل به ویژه تخیّل اخلاقی، مقوله ای است که تعریف دقیق و تعیین مختصات آن، چندان مورد توجه قرار نگرفته و بررسی نقش آن در بسیاری از نظام ها و نظریه های اخلاقی ازجمله اخلاق اسلامی مغفول مانده است. برای رسیدن به این هدف، با ارائه تعریف پیشنهادی خود از تخیل اخلاقی، نسبت این تعریف با پاردایم های رایج بررسی می شود. پس از تبیین رابطه و تفاوت های تخیل اخلاقی با مفاهیمی چون خرافه یا ایمان به غیب، نقش و مدخلیت تخیل در دو سطح جداگانه تحلیل خواهد شد: سطح اصول شکلی و سطح هنجارهای اخلاق اسلامی. برای انجام این مهم، کارکرد تخیل در قاعده طلایی به عنوان یک اصل مهم در میان اصول شکلی اخلاق اسلامی تحلیل گشته، با بررسی فضایل و رذایلی چون قرض الحسنه، غیبت، زکات، قتل و احیا، نقش تخیل در ساحت هنجارها واکاوی خواهد شد.

۸۶.

حجیت خبر واحد و کاربرد آن در استنباط نظام اخلاقی و تربیتی اسلام و گزاره های آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد داوودی رضا حبیبی

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال هشتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۷

کلیدواژه‌ها: اخلاق حجیت تربیت استنباط خبر واحد

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۳۰ تعداد دانلود : ۷۸۸

خبر واحد دارای کاربرد فراوانی در حوزه علوم اسلامی است. این مقاله با هدف تبیین حجیت خبر واحد و سازوکار به کارگیری آن در حوزه اخلاق، ابتدا به تعریف خبر واحد و اقسام آن پرداخته و در ادامه، به موارد کاربرد خبر واحد در فقه، با توجه به مبانی مختلف پرداخته است. سپس حدود کاربرد حجیت خبر واحد در حوزه علوم اخلاقی و تربیتی تحلیل شده است. بر این اساس، اگر خبر واحد را بر مبنای موثوق الصدور بودن معتبر بدانیم، در مقام استنباط گزاره های اخلاقی و تربیتی، دامنه کاربرد وسیعی دارد، و در گزاره های توصیفی و دستوری هم، کاربرد خواهد داشت.

۸۷.

فلسفه مسئولیت در اسلام و نقش تعلیم وتربیت در تحقق آن

نویسنده: مسعود اخلاقی

منبع: پژوهش های تعلیم و تربیت اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: فلسفه اسلام مسئولیت تعلیم و تربیت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۲۷ تعداد دانلود : ۵۲۳

این پژوهش باهدف تبیین چیستی، چرایی و چگونگی مسئولیت انسان و همچنین نقش تعلیم و تربیت در تحقق آن با رویکرد کیفی و روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است. مسئله مسئولیت در حوزه های مختلف؛ اخلاقی، حقوقی، اجتماعی، تربیتی و ...بر اساس مبانی گوناگون موردتوجه محققان قرارگرفته است. در این پژوهش مبنای مسئولیت ایمان به خداوند است. خداوند انسان را برخوردار از؛ فطرت، خودآگاهی، توانایی تشخیص خیر از شر، توانایی کسب علم و تسخیر طبیعت، هدایت پیامبران، آزادی و ... نمود که در جهت کمال خود، تلاش نماید. چنین وضعیتی بیانگر اصالت و استقلال نوعی از خویشتن برای انسان در عین اتکای به خداوند است که آگاهی از آن باعث می شود خود را در مقابل خداوند ببیند و درنتیجه نسبت به خود و دنیای پیرامون احساس مسئولیت کند. لذا تعلیم و تربیت با محوریت خودآگاهی و آزادی در طراحی و تدوین برنامه درسی باعث رشد احساس مسئولیت در متعلمان می گردد. ازاین رو محتوی متناسب با میزان رشد متعلمان از طریق روش های پرسشگری، الگو مداری، تزکیه، تبشیر، تنذیر و... در جهت تقویت خودآگاهی و هدایت آزادی آنان ارائه می گردد.

۸۸.

گونه شناسی و روش شناسی روایات تفسیری امام باقر(ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید یوسف محفوظی قاسم بستانی نصره باجی

منبع: سراج منیر سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن روش ها امام باقر (ع)

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۶۹ تعداد دانلود : ۶۶۸

ائمّة اطهار(ع) مفسّران راستین قرآن کریم هستند. آنچه امام معصوم دربارة قرآن تفسیر می نماید، همان سخن قرآن است؛ چراکه آنان قرآن ناطق اَند وعلم تفسیر آن را از رسول خدا(ص) اخذ کرده اند. از آنجا که آن بزرگواران داناترین این افراد به معارف قرآن بعد از آن حضرت(ص) می باشند، در این تحقیق بر آن شدیم تا به روایات امام باقر(ع) در باب این علوم بپردازیم. مقالة حاضر گونه ها و روش های تفسیری امام باقر(ع) را بررسی کرده است و نتیجه می گیرد که امام(ع) در سخنان خود، بسته به ظرفیّت و فضای حاکم، به روش های گوناگون، از جمله علوم قرآنی، تفسیر قرآن با قرآن، تفسیر قرآن با سنّت، جری و تطبیق، بیان تمثیل های قرآنی، بیان باطن و ظاهر قرآن، زدودن شبهات، بیان مصداقی آیات و بُعد تربیتی و... از معارف قرآن را تبیین فرموده است.

۸۹.

راه کارهاى انتقال ارزش هاى دینى به کودکان دبستانى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید حسین فتوحى سید محمدرضا موسوى نسب

منبع: معرفت سال بیست و چهارم اردیبهشت ۱۳۹۴ شماره ۲۰۹ ویژه علوم تربیتی

کلیدواژه‌ها: تربیت دینى ارزش هاى دینى انتقال ارزش ها راه کارهاى تربیت دینى کودکان دبستانى

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۱۰۷

بى شک، ارزش هاى دینى زمینه ساز تعالى و سعادت دنیوى و اخروى انسان ها مى باشند. انتقال و آموزش این ارزش ها به نسل هاى امروز و آینده از دغدغه هاى مهم جوامع دینى است. نهاد آموزش و پرورش از مهم ترین نهادهایى است که در انتقال ارزش ها نقش مهم و اساسى را بر عهده دارد. نتایج پژوهش، که بر پایه مطالعات اسنادى و به روش توصیفى تحلیلى است، نشان داد: با توجه به ویژگى هاى روحى و روانى کودکان، باید به پرورش جنبه هاى شناختى، رفتارى و عاطفى کودکان پرداخت و بر این اساس نیز انگیزه متربیان را به یادگیرى آموزه هاى دینى و انجام آن برانگیخت. استفاده از زبان داستان، قصه، تمثیل و بهره گیرى از روش پرسش و پاسخ، تمرین و تکرار، تشویق و غیره از کارآمدترین روش ها در انتقال و توسعه ارزش ها مى باشد.

۹۰.

تربیت جنسی کودک در روایات اهل بیت(ع)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: محمدحسین افشاری

منبع: حدیث و اندیشه پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۴ تعداد دانلود : ۲۳۸۸

۹۱.

راهبرد تربیتی آزمایش الهی در آیات قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمیدرضا حاجی بابایی

منبع: مطالعات تفسیری سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: هستی شناختی آزمایش الهی اهداف آزمایش الهی راهبرد تربیتی انسان شناختی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۱۰ تعداد دانلود : ۵۲۷

هدف مقاله حاضر بررسی فلسفه وجودی آزمایش الهی و نقش آن به عنوان یک راهبرد تربیتی در آیات قرآن است. برای تحقق هدف، باید انسان شناختی، هستی شناختی و رابطه مفهومی آنها در آیات قرآن بررسی شود تا بر اساس تحلیل محتوا و استنتاج به تعریف تربیت و اصول آن دست یافت و از ملاک ها و معیار های رسیدن به این هدف به عنوان راهبرد تربیتی استفاده کرد. بر اساس این تحلیل رابطه انسان و خداوند رابطه ربوبی است، خداوند انسان را آفریده و هدفی را برای او تعیین نموده است که از طریق رابطه ربوبی انجام می پذیرد؛ یعنی بر اساس شناختی که از ربوبیت خدا و مربوبیت انسان حاصل می گردد که همان تربیت، باید ها و نباید هایی است که در قالب تکلیف و هدایت تشریعی قرار می گیرد و بر اساس این تکلیف و هدایت، استعداد های نهفته انسان به فعلیت می رسد و قابلیت ثواب و عقاب پیدا می کند. آزمایش الهی سنتی حتمی، قطعی، همگانی و دارای مراتب است و استعداد های نهفته و بالقوه، معیار لیاقت و شایستگی نیستند بلکه باید بر اساس آزمایش الهی به فعلیت برسند. با این توصیف هدف و فلسفه آزمایش الهی رساندن انسان به قرب الهی؛ یعنی مربوبیت و عبودیت عبد بر اساس راهبرد تربیتی است.

۹۲.

تحلیلی بر مؤلفه های تربیت اخلاقی از منظر مقام معظم رهبری(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: سیاووش میرزایی رضاعلی نوروزی

منبع: معرفت اخلاقی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: تعلیم و تربیت تربیت اخلاقی فضایل اخلاقی بصیرت مقام معظم رهبری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۸۱ تعداد دانلود : ۲۶۶۲

تربیت امری پیچیده، پردامنه و وقتگیر است. آگاهی از روش ها و اهداف تعلیم و تربیت به ویژه تربیت اخلاقی، مستلزم شناخت آرای مربیان بزرگ، خصوصاً صاحب نظران اسلامی است. ازاین رو هدف پژوهش حاضر بررسی مؤلفه های تربیت اخلاقی از دیدگاه مقام معظم رهبری است. روش مورد استفاده تحلیل محتوای کیفی است. الگوی تربیتی این پژوهش، قرار گرفتن تربیت اخلاقی در کنار تعلیم است. منابع تحقیق شامل کتاب ها، مجلات، مقالات و سخنرانی هاست. اصلی ترین هدف تربیت انسان های متفکر، محقق، پیشرو، عالم، متدین، متخلق و آراسته به فضایل اخلاقی برای رسیدن به بصیرت، سعادت و جامعة صالح در شئون فردی و اجتماعی است که دستیابی به غایت اصیل زندگی انسانی یعنی قرب الی الله و تخلق به اخلاق الله را دربر خواهد داشت.

۹۳.

مقایسه ی میزان گرایش دانش آموزان به تفکر انتقادی و خلاقیت و نوآوری بر اساس "" جو اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: صادق ملکی آوارسین سید محمد سیدکلان لیلا عیاری غفار کریمیان پور

منبع: تفکر و کودک سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی خلاقیت دانش آموزان نوآوری دختر جو اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۸۸ تعداد دانلود : ۳۶۰۹

گرایش به تفکر انتقادی، خلاّقیت و نوآوری یکی از چالش های مهم مدارس هزاره ی سوم هستند که زمینه رشد و ارتقای دانش آموزان در موفقیت های تحصیلی و شغلی را فراهم می نماید. پژوهش حاضر به منظور مقایسه ی میزان گرایش دانش آموزان دختر پایه سوم متوسطه شهر تبریز در گرایش به تفکر انتقادی، خلاقیت و نوآوری بر اساس جو اجتماعی باز و بسته مدارس انجام شده است. روش تحقیق از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری پژوهش کلیه ی دانش آموزان دختر پایه ی سوم دوره ی دوم متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 93-1392 که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای 365 نفر انتخاب گردید. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های جو اجتماعی هالپین و کرافت، تفکر انتقادی ریکتس، خلاقیت عابدی و نوآوری کولز و واندن بروک استفاده شد که اعتبار پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرانباخ مناسب گزارش شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره(MANOVA) استفاده شد. نتایج حاصل نیز، نشان داد که میزان گرایش دانش آموزان دختر به تفکر انتقادی، خلاقیت و نوآوری براساس جو اجتماعی باز و بسته متفاوت است که از میان متغیرهای فوق، جو اجتماعی باز مدارس بیشترین تأثیر را بر گرایش به خلاقیت دانش آموزان دختر داشته است.

۹۴.

تأثیر ایمان و عمل صالح در هدایت علمى بشر با تکیه بر تفسیر المیزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدى قاسمى فیروزآبادى

منبع: معرفت سال بیست و چهارم فروردین ۱۳۹۴ شماره ۲۰۸

کلیدواژه‌ها: هدایت ایمان عمل صالح تقوا ضلالت هدایت علمى خاص

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۲ تعداد دانلود : ۹۰۷

هدایت علمى، از اقسام هدایت الهى بوده و از عوامل متعدد افزایشگر و کاهشگر برخوردار است.علّامه طباطبائى در تفسیر المیزان، به مناسبت آیات فراوان، به ذکر ابعاد این بحث و بخصوص،بررسى عوامل تأثیرگذار در هدایت علمى پرداخته است. در نوشتار حاضر، که برگرفته از این منبعتفسیرى گرانقدر مى باشد، با روش تحلیلى توصیفى به بررسى اقسام هدایت الهى و نقش ایمان وعمل صالح در هدایت علمى، همراه با تنظیم منطقى، و تبیین لازم پرداخته است. در قرآن کریم هدایت الهى، داراى دو قسم تکوینى و تشریعى است. هدایت تکوینى نیز، خود،به هدایت علمى و عملى تقسیم مى شود. هدایت علمى، همان توفیق درک و فهم معارف حق، وهدایت عملى، توفیق پیروى و التزام عملى نسبت به این معارف است. هدایت علمى نیز دو گونهاست: عام و خاص. هدایت علمى عام، از راه عقل، فطرت و امثال آن، و هدایت علمى خاص، ازطریق ایمان و عمل صالح، قابل تحصیل است.

۹۵.

نقد و بررسی دلالت های تربیتی انسان شناسی برتراند راسل بر اساس دیدگاه محمدتقی جعفری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: علی دهقان زاده بغدادآباد حمیدرضا علوی مراد یاری دهنوی مسعود اخلاقی

منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: انسان شناسی اهداف اصول روش ها دلالت های تربیتی برتراند راسل محمدتقی جعفری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۲۷ تعداد دانلود : ۱۴۲۲

بازخوانی و توجه به آراء صاحب نظران و دانشمندانی که در حوزه های گوناگون، از جمله انسان شناسی مطالعات عمیقی داشته و در زمینة تعلیم و تربیت نیز آراء قابل تأملی ارائه داده اند امری ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش کیفی که به روش «توصیفی تحلیلی» انجام گرفته، نکات مهمی در زمینة انسان شناسی برتراند راسل ذکر و سپس دلالت های تربیتی انسان شناسانة او بر اساس دیدگاه محمدتقی جعفری نقد و بررسی شده است. مطابق دیدگاه علامه جعفری، حیات انسان تنها به دو قلمرو فردی (لذت و الم شخصی) و فرافردی محدود نمی شود، بلکه از قلمرو سومی به نام «کمال و تعالی» نیز برخوردار است؛ قلمروی مهمی که در دیدگاه راسل جایگاهی ندارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که با وجود این تفاوت و دیگر تفاوت های اساسی در جهت گیری های کلی انسان شناسانة این دو فیلسوف، برخی از اهداف واسطی و اصول و روش های تربیت از دیدگاه راسل به سبب آنکه سعادت فردی و اجتماعی بشر در دنیا را هدف گرفته، بر اساس دیدگاه علامه جعفری، که حیات طیبة طبیعی و دنیوی را مقدمة حیات معقول می داند، تأیید شده، اما ناکافی است. اصل «لزوم تربیت»، اصل «تطبیق تربیت بر غرایز»، و اصل «نافع بودن تربیت» از جملة این اصول است. نکات غیرقابل تأییدی نیز در آراء تربیتی راسل وجود دارد؛ از جمله نقش هنر در تربیت، اصل «شک گرایی صرف» و اصل «تفوق مشارکت بر رقابت». همچنین مشخص گردید بیشتر نقد های وارد شده بر دیدگاه راسل مربوط به آن بعد از حیات انسان و تربیت اوست که به سبب انکار خدا و معنویت یا تردید در آن از سوی راسل، در آراء تربیتی وی مغفول مانده است.

۹۶.

فراتحلیل متغیرهای همبسته با تفکر انتقادی در نظام آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عیسی جعفری بهزاد رسول زاده

منبع: تفکر و کودک سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی فراتحلیل نظام آموزشی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۹۹ تعداد دانلود : ۸۵۱

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اندازه اثر متغیرهای همبسته با تفکر انتقادی در نظام آموزشی ایران بود. روش پژوهش حاضر از نوع فراتحلیل بود. از این رو با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی داخلی نسبت به یافتن و جمع آوری تمام گزارش های پژوهشی اقدام شد. نمونه مطالعات مورد استفاده شامل 15 مطالعه انجام شده از سال 1387 تا 1394 در سراسر ایران بود که 4625 آزمودنی را در بر می گرفت. داده های حاصل از این 15 مطالعه با روش اندازه اثر ضریب همبستگی پیرسون برای مدل اثرهای ثابت مورد فراتحلیل قرار گرفتند. کلیه تحلیل های آماری با استفاده از ویرایش دوم نرم افزار جامع فراتحلیل انجام شد. یافته ها نشان داد که میانگین اندازه اثر کلی برای مدل اثرات ثابت برابر 517/0 و برای اثرات تصادفی برابر 521/0 است که هر دو در سطح 001/0 معنی دار هستند. بنابراین میانگین اندازه اثر پژوهش حاضر (517/0) را می توان اندازه اثر متوسط تا زیاد تفکر انتقادی تفسیر کرد. بین سخت کوشی، پیشرفت تحصیلی، شادکامی، خودتنظیمی، خلاقیت، انگیزه پیشرفت، نقشه های استدلالی، باورهای خودکارآمدی، شیوه های شناختی، بازاندیشی در عمل، مهارت های حل مسئله، ارزشیابی، سبک های تفکر، صفات شخصیت و کیفیت تدریس با تفکر انتقادی اندازه اثر معنی دار وجود دارد.

۹۷.

تحلیل روش قرآن کریم در درمان حسد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمدحسن علم الهدی

منبع: پژوهشنامه اخلاق سال هشتم بهار ۱۳۹۴ شماره ۲۷

کلیدواژه‌ها: عبودیت قرآن اراده الگو حسد درمان نفس درمان حسد معرفت افزایی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۰۲ تعداد دانلود : ۸۷۸

یکی از مخرب ترین امراض نفسانی انسان رذیلت حسد است. حسادت این پتانسیل را دارد که مقام عبودیت و بندگی انسان را نابود کند همچنان که با موجودی به نام ابلیس چنین کرد. در مکتب اسلام، یکی از اهداف تربیتی قرآن کریم به اقتضا فرمایش الهی «وَ شِفَاءٌ لِمَا فِی الصُّدُور ِ» درمان بیماری های نفسانی انسان است. قرآن کریم حول محور توحید و عبودیت الگویی از درمانگری نفس در بیماری هایی همچون حسد را ارائه می دهد. معرفت افزایی، الگوسازی در قالب داستان و تمثیل، وعده بهشت و جهنم، تعوذ، تغییر اراده، راهکارهای عملیاتی همچون خیرخواهی نسبت به دیگران و ابتلا از جمله روش های درمانگری حسد در نظام اخلاقی قرآن است که حول محور عبودیت و توحید ارائه می شود. در این مقاله برآنیم مدل و الگوی قرآنی در درمان حسد را با رویکردی تحلیلی بررسی کنیم و از این گذر به الگوی روشمند و بدیعی از درمانگری با محوریت عبودیت و توحید در مقایسه با مکاتب دیگر برسیم.

۹۸.

تحلیل و بررسى مسئله دوستى در روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدعلى شکرى نیا سید على حسینى زاده

منبع: معرفت سال بیست و چهارم اردیبهشت ۱۳۹۴ شماره ۲۰۹ ویژه علوم تربیتی

کلیدواژه‌ها: روایات ائمه اطهار علیهم السلام دوستى

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۳۶ تعداد دانلود : ۶۴۰

مقاله حاضر تلاش دارد با روش تحلیل عقلى و استنباط منطقى، دیدگاه اسلام در مسئله دوستى را از طریق بررسى روایات معصومان علیهم السلام تبیین نماید. در خصوص فلسفه دوستى، متناسب و همسو با روایات، دو الگوى «مدنى» و «هستى شناختى» مطرح گردیده است که بر اساس آن رابطه دوستى، یک ضرورت براى تحقق حیات مطلوب اجتماعى و حرکت انسان به سوى کمال و سعادت نهایى، بر مدار توحید تلقى شده است. این دو الگو، به کارکرد حمایتگر دوستى در تأمین نیازهاى جسمى، مادى، روانى و اجتماعى، و کارکرد هدایتگر آن در مسیر توحید و بندگى اشاره دارند. روایات با تأکید بر اهمیت تحقیق و آزمون در انتخاب دوست، روش ها و معیارهایى را براى این اقدام برشمرده اند و راه کارهایى براى تداوم و تقویت پیوند دوستى ذکر کرده اند. همچنین در روایات، سلسله مراتبى از روابط دوستى ترسیم شده است که در بالاترین مراتب آن، دوستى با انبیا و معصومان علیهم السلام و اولیاى الهى قرار دارد.

۹۹.

روش هاى تربیتى اسلام در تحقق عدالت اجتماعى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اصغر یوسف زاده وفایى سید احمد رهنمایى

منبع: معرفت سال بیست و چهارم آبان ۱۳۹۴ شماره ۲۱۵ ویژه تعلیم و تربیت ارزش ها

کلیدواژه‌ها: اسلام روش تربیت عدالت اجتماعى

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت

تعداد بازدید : ۱۲۲۲ تعداد دانلود : ۵۳۸

یکى از عمده ترین نیازهاى بشر امروز دستیابى به عدالت اجتماعى است. عدالت اجتماعى به عنوان یک ارزشى که مورد پذیرش همه جوامع و ملل بوده و هست، همچون هر ارزش دیگرى مى تواند مورد تربیت و انتقال از نسلى به نسل دیگر قرار گیرد. هدف این پژوهش، بررسى اسنادى برخى متون دینى اسلام به منظور کشف روش هایى است که در دین اسلام براى تربیت عدالت اجتماعى به کار رفته است. این روش ها را با توجه به ناظر بودن آنها به ابعاد سه گانه اعمال انسان، یعنى شناخت، انگیزه و رفتار، مى توان در سه بخش کلى تقسیم نمود: روش هاى تربیت عدالت اجتماعى که ناظر به ایجاد یا تقویت شناخت در فراگیر هستند؛ یعنى روش هاى آگاهى بخشى، موعظه و نصیحت، عبرت دهى و تمثیل. روش هاى ناظر به ایجاد یا تقویت انگیزه در فراگیر نیز عبارتند از: روش هاى تشویق و تنبیه، تبشیر و انذار، الگودهى، محبت و انگیزه بخشى. امر به معروف و نهى از منکر و نیایش را نیز مى توان به عنوان روش هاى ناظر به رفتار برشمرد.

۱۰۰.

مبادی معرفت شناختی فارابی در رساله فصوص الحکمه و استنتاج دلالت های تربیتی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدحسن میرزامحمدی

منبع: پژوهشنامه مبانی تعلیم و تربیت سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: واجب الوجود معرفت شناسی فارابی سالک تربیت فصوص الحکمه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت

تعداد بازدید : ۱۰۵۱ تعداد دانلود : ۴۷۳

هدف اصلی این پژوهش، توصیف و استنتاج اصول، هدف ها و روش های تربیتی بر اساس مبادی معرفت شناختی فارابی در رساله فصوص الحکمه می باشد. برای دست یابی به این هدف از روش پژوهش تحلیل اسنادی و استنتاجی بهره گرفته شد. یافته های حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که عالِم بودن واجب الوجود به تمام ممکنات، علم حق عین ذات اوست، علم حق مظهر قدرت اوست، عالم بودن واجب الوجود به کلیات و جزئیات، واحد بودن علم حق و کثیر بودن علوم دیگر، کُنه ذات حق قابل شناخت نمی باشد، و ظاهر بودن ذات حق و اعتباری بودن باطن او از مهم ترین ویژگی های علم الهی بر اساس رساله فصوص الحکمه به شمار می روند. همچنین، امکانی بودن شناخت انسان، ناکامل بودن شناخت انسان، تدریجی بودن شناخت انسان و متکثر بودن شناخت انسان از مهم ترین اصول تربیتی حاصل از شناخت واجب الوجود برای سالک بر اساس رساله فصوص الحکمه محسوب می شوند. علاوه براین، وصال حق، کمال نفس مطمئنه، کسب لذت و صدور کرامات به مثابه مهم ترین هدف های تربیتی، و سیر عقلانی برای شناخت حق، شهود عرفانی برای شناخت حق که خود شامل تجرد از تعینات، تأمل در حقیقت وجود، فنای در وجود مطلق، شهود علمی و عملی حق، شهود حق در مظاهر تفصیلی، درک حقیقت، و ریاضت نفس در زمره روش های تربیتی حاصل از شناخت واجب الوجود برای سالک بر اساس رساله فصوص الحکمه قلمداد می شوند.

درخت حوزه‌های تخصصی