درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله بر اساس کارکردهای رسانه و نیز نقش مخاطب و رضایت وی از عملکرد رسانه، به بررسی رابطه میان دینداری مخاطبان و برآورده شدن میزان رضایت دینی آنان از رادیو و تلویزیون در ایران می پردازد. روش تحقیق، پیمایشی بوده و با 384 نمونه در سطح تهران انجام شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده میزان زیاد دینداری مخاطبان و رضایت نسبی آنان از برنامه های دینی رسانه بوده، و فرضیه تحقیق که وجود رابطه میان میزان دینداری و میزان برآورده شدن انتظارات دینی از رسانه است، تایید میشود. در انتهای مقاله تلاش شده تا شکاف میان میزان بالای دینداری و میزان نسبی رضایت از برنامه .های دینی رسانه تبیین شود

نحوه تعامل اسلام با علوم و پدیده‌های جدید، هم برای کشور ما که قانون اساسی خود را مبتنی بر دیانت اسلام نوشته شده است و هم برای تمامی مسلمانان جهان اهمیت زیادی دارد. این مقاله، با اشاره به جامعیت دین مبین اسلام، ضرورت توجه به ارزش‌های تعالی با استفاده از رویکرد دینی، بعد آسمانی تمدن و رهایی از مادیت صرف را مورد تاکید قرار می‌دهد. نگارنده با بررسی دیدگاه قرآن درخصوص کارکردهای رسانه‌و به ویژه بخش خبر، به توضیح و تبیین مفاهیم به کار گرفته شده در قرآن برای بیان خبر و گزارش می‌پردازد. دراین بررسی، ارزش‌های موردنظر قرآن در خبررسانی ذیل عناوین واقع‌گویی، حق‌گویی، سودمندی، آرامش‌بخشی، امیدزایی و بیان مودبانه و نرم‌گویی مورد طرح و بحث قرار می‌گیرند. توجه به مصالح عمومی که موجب محافظت از اعتبار و وجاهت رساله نیز می‌شود، به موازات فرهنگ خبررسانی در قرآن، مورد تاکید نویسنده مقاله است. مذهب از دیرباز در تحولات جوامع انسانی نقشی برجسته داشته‌است. این نقش برخلاف تصور گروهی از اندیشمندان، نه‌تنها در عصر ما تضعیف نشده بلکه حتی آشکارتر و تعیین کننده‌تر نیز شده است؛ چنانکه درسال‌های آخر قرن بیستم، هم منازعات مذهبی بخش عمده‌ای از منازعات بین‌المللی را تشکیل داده است و هم در حوزه نظری، گرایش‌های بسیار قوی و پویایی در نظریه پردازی در باب تاثیرات فرهنگ، تمدن و مذهب بر تحولات جهانی پدید آمده است. در چنین شرایطی، مذهب به طور مستقیم یا غیرمستقیم محتوای بسیاری از رویدادهایی را که از ارزش خبری برخوردارند تشکیل می‌دهد و در نتیجه نحوه تنظیم خبر نیز نه تنها بر برداشت مخاطبان از رویدادی که مخابره می‌شود تاثیر می‌گذارد بلکه درک و فهم آنان را نسبت به«مذهب» کنترل می‌کند. نگارنده در این مقاله کوشیده است ضمن نشان دادن ضعف رسانه‌ها در پوشش موضوعات مذهبی، علل این ناکارآمدی را در دو عنوان علل ساختاری و علل نهادی جمع‌بندی کرده و به بحث بگذارد.

مشارکت سیاسی زنان یکی از موضوعات مهمی است که در حوزه‌‌ها‌ی مختلف علوم اجتماعی و سیاسی به آن توجه خاص می‌شود. افزایش سطح تحصیلات زنان، تمایل آن‌ها به مشارکت در عرصه‌‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی و به طور کلی تلاش آن‌ها برای کسب نقش‌‌های مختلف در اجتماع، حکایت از فعال شدن جنبش اجتماعی زنان در ایران دارد. اما علی‌رغم این جنبش، مشاهده می‌شود که مشارکت سیاسی آن‌ها در وضعیت کنونی گسترده نبوده و این در حالی است که در بسیاری از کشور‌هایی که تحت تاثیر فرایند جهانی‌شدن قرار گرفته‌اند زنان نقش‌های سیاسی وسیعی را عهده‌دار شده‌اند. این مطالعه بر آن است که با رویکردی جدید و با استفاده از مفهوم جهانی شدن به مطالعه رابطه بین فرایند جهان‌شدن و مشارکت سیاسی زنان بپردازد، و دلایل استقبال محدود زنان ایرانی را در عرصه مشارکت سیاسی کشور بررسی کند. روش تحقیق کمی و به شیوه پیمایشی مورد استفاده قرار گرفته است و نمونه مورد مطالعه حدود 2260 نفر از زنان تهرانی، شیرازی و استهبانی بین سنین 16 تا 45 سال بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی نظام‌مند انتخاب شده‌اند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه خود گزارشی استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می‌دهد که به ترتیب متغیرهای سکولار بودن، شهر در معرض ICTها، سرمایه اجتماعی، نوگرایی، سال‌های ازدواج، اعتماد اجتماعی و وسایل ارتباط جمعی در مجموع 41٪ از تغییرات مشارکت سیاسی زنان را تبیین می‌کنند (411/0 = 2R).

در این مقاله به مطالعه تأثیر ارتباطات با وساطت رایانه در تغییر ایستار در ارتباطات بین فردی بین فرهنگی پرداخته شده است. 20 مصاحبه عمقی غیررسمی مجازی با پاسخ دهندگانی غیر ایرانی ترتیب داده شده که حدود ده سال است مصاحبه کنندگان از طریق اینترنت با آنها آشنایی دارند. ابتدا تلاش شده سازوکار تشکیل انگاره نسبت به ایرانیان در ذهن مصاحبه شوندگان غیرایرانی با ارجاع به مقوله بندی زبانی در کارهای اربیب، کاکلین و هیل توصیف شود. همچنین برداشت های انگاره ای نسبت به ایرانیان طبق الگوی وود به چهار دسته سازه های شخصی، سرنمونه ها، قالب واره ها و نسخه ها تقسیم بندی شده است. در پایان از نظریه سازگاری شناختی ـ عاطفی روزنبرگ و ابلسون استفاده شده تا تبیین شود که ایستارهای قالبی و سوءگیرانه درباره ایرانیان چگونه در بافتی از مبادلات عاطفی متداول در دوستی ها تغییر یافته اند

شبکه های اجتماعی مجازی با توجه به ساختار نوین ارتباطی خود تبدیل به بخشی عمده از زندگی روزمره مردم ایران شده اند. نحوه عمل افراد در زندگی روزمره و روش هایی که از طریق ارتباط با دیگران به کار می برند تا زندگی خود را در شبکه های اجتماعی مجازی معنادار می کنند، موضوع مقاله حاضر است که با هدف فهم مؤلفه های فرهنگ و زندگی روزمره این شبکه ها و ارتباط احتمالی آن با مؤلفه های عضویت کاربران در فیس بوک نوشته شده است. برای رسیدن به این هدف، از روش کیفی مردم نگاری مجازی، در میدان مطالعه ای متشکل از 300 کاربر شبکه اجتماعی فیس بوک استفاده شد و جمع آوری داده های آن از طریق مشارکت، مشاهده آنلاین و مصاحبه های عمیق و نیمه عمیق صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که مؤلفه های زندگی روزمره و فرهنگ کاربران عبارت اند از: نمایش و اجرا، کثرت و ترس از گم شدن، روایت معمولی به جاری روایت رسمی، حساسیت زدایی از تابوها و در معرض دید قرار دادن حرفه و هنر. این مؤلفه ها درواقع، نمایی از زندگی روزمره کاربران ایرانی و فرهنگ معمول حاکم بر فضای فیس بوک هستند.

شبکه های اجتماعی مجازی را می توان یکی از عوامل مهم تأثیرگذار بر تمایل شهروندان به شرکت در انتخابات و همچنین گرایش به هر یک از گروه های سیاسی مشروع در کشور دانست. بر این اساس، هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی بر تمایل افراد به شرکت در انتخابات و همچنین گرایش سیاسی آنها بوده است. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان کلیه دانشگاه های سطح شهر اصفهان را در سال تحصیلی 95-1394 شامل می شود که به روش نمونه گیری خوشه ای 306 نفر از آنان به عنوان حجم نمونه انتخاب شده و با روش پیمایش مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد در حالی که افزایش فعالیت در شبکه های اجتماعی موجب بالا رفتن میزان مشارکت انتخاباتی می شود، واقعی تلقی کردن محتوای شبکه های اجتماعی و همچنین افزایش مصرف روزانه چنین شبکه هایی تأثیر منفی بر تمایل افراد به شرکت در انتخابات داشته است. در نهایت، یافته های پژوهش حاکی از آن است که شبکه های اجتماعی حتی بر گرایش های سیاسی افراد تأثیر می گذارند؛ به طوری که در اغلب موارد افرادی که از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند، بیشتر از دیگران به سمت گروه های سیاسی اصلاح طلب گرایش دارند.شبکه های اجتماعی مجازی، شرکت در انتخابات، جهت گیری سیاسی

با به پایان رسیدن عصر ارتباط "جمعی" و جایگزینی ارتباط "رسانه‌ای" و همچنین رفتار غیر قابل پیش‌بینی مخاطبان به‌دلیل افزایش سواد رسانه‌ای، تعدد و تنوع وسایل ارتباطی، امکان دسترسی به وسایل ارتباطی گوناگون و بسیاری از عوامل روان‌شناختی، جامعه‌شناختی و فنآورانه دیگر از یک‌سو، و افزایش میزان تحرک جغرافیایی و مهاجرت افراد از سوی دیگر، مقاله حاضر بر آن است تا با در نظر داشتن دو رویکرد "جامعه‌شناختی" و "نشانه‌شناختی" و تلفیق دیدگاه‌های "مخاطب‌محور" و "رسانه‌محور" با تکیه بر پیشینه و هویت فرهنگی مخاطبان، رفتار رسانه‌ای آنان در مهاجرت را مورد بازبینی قرار دهد.  به این منظور رفتار رسانه‌ای ایرانیان شهر تورنتو در کشور کانادا با استفاده از روش پیمایش مطالعه می‌شود.  در این مطالعه رابطه بین میزان تعلقات فرهنگی مخاطبان و چگونگی استفاده آنان از رسانه‌‌ها، و همچنین رابطه بین نیازهای آنان و نوع رسانه انتخابی شناسایی می‌شود.  در این مقاله گزارش نتایج حاصل از پژوهش در دو بخش نظری و میدانی ارائه می‌شود.

"دولت های آمریکا همیشه تلاش می کردند تا رسانه ها را در جهت منافع سیاسی و اقتصادی صاحبان قدرت، کنترل کنند. تحلیل های نوام چامسکی سوگیری رسانه های آمریکایی را به نفع منافع «اقتصاد سیاسی» و «جانبداری از اسرائیل » نشان می دهد. همچنین، پژوهش ها مشخص می کند که جهت گیری آمریکا در کنترل پوشش خبری، در مواقع بحرانی تشدید می شود. در این پژوهش به بررسی جدید ترین روش آمریکا در سازماندهی رسانه ها در جنگ 2003، عراق می پردازیم. همچنین، روزنامه نگاری همراه که برای نخستین بار پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا)آن را به کار گرفت، مورد ارزیابی قرار می گیرد. مطالعات انتقادی فراوانی در مورد کارکرد روزنامه نگاری همراه به رشته تحریر درآمده، اما پژوهش حاضر بر آن است تا به ارزیابی عینیت این پدیده بر اساس تئوری میندیچ بپردازد. این پژوهش، محتوای خبری وب سایت فاکس نیوز را در دوره زمانی 20 مارچ تا 9 آوریل 2003، مورد بررسی قرار می دهد دوره ای که روزنامه نگاران آن را «سقوط بغداد» می نامند. به همین دلیل، عینیت 217 خبر از کلیپ های پیاده شده و لید گزارش های زنده روزنامه نگاران همراه که در فاکس نیوز ارائه شده اند، ارزیابی می شود. "

مدیریت رسانه یکی از حوزه های پژوهشی جدید در جهان به شمار می رود. در کشور ما نیز این رشته دانشگاهی وارد شده است اما به دلیل تازگی و جوانی هنوز آن گونه که باید و شاید، ابعاد مختلف آن مورد بررسی و واکاوی قرار نگرفته است. متأسفانه این رشته علمی به شدت تحت تآثیر اصول مدیریت سازمان های صنعتی است در حالی که تفاوت ذاتی و ماهوی بسیاری بین این دو نوع سازمان وجود دارد، لذا یکی از نخستین اقدامات نظری و کاربردی، شناخت ماهیت سازمان های رسانه ای و تفاوت آن با سازمان های صنعتی است تا مدیران و محققان فارغ از تشابه لفظ سازمان که البته خود موجب شباهت هایی در میان آن دو می شود به تمایزات و تفاوت های آن دو که یکی واژه صنعتی است و دیگری رسانه ای، نیز توجه کافی بشود تا ادبیات مدیریت سازمان های رسانه ای درجهت واقعیت آن ها حرکت کند و دستاوردهای مفیدی برای اداره هرچه بهتر این سازمان ها برجا بگذارد. از این رو، این مقاله کوششی است درجهت توصیف ویژگی های سازمان های رسانه ای و تفاوت آن با سازمان های صنعتی. این تفاوت و تعیین خطوط تمایز یکی از مقدمات ضروری برای درک بهتر چیستی رشته جدید و جوان مدیریت رسانه است و هم به روشنی ضرورت و اهمیت توجه به این رشته را نمایان می سازد.

بررسی شبکه های اجتماعی که زمان چندانی هم از پیدایش آنها نمی گذرد، موضوع مورد علاقه بسیاری از دانشجویان و پژوهشگران حوزه علوم ارتباطات اجتماعی است. کاربرد این شبکه های نوظهور در طیف وسیعی از روابط شخصی گرفته تا روابط جهانی، این پدیده را تبدیل به یک سوژه تمام عیار در پژوهش های اجتماعی و رسانه ای کرده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان و نوع استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه9 مشهد و عوامل مؤثر بر آن بوده است. روش پژوهش، توصیفی، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه 9 مشهد تشکیل می دهند و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. یافته های پژوهش نشان داد، 3/55درصد دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه 9مشهد در حد کمی از شبکه های اجتماعی مجازی استفاده می کنند. همچنین نتایج حاکی از آن است که بین متغیرهایی چون تنوع و گستردگی، میزان اعتماد، اطلاع رسانی و ارتباط آسان، جنسیت و رشته تحصیلی دانشجویان و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی رابطه وجود دارد.

اینترنت مهمترین شاخصه عصر ارتباطات است. گسترش و تبادل اطلاعات سبب شده تا ابزار مختلفی برای سهولت ارتباط بین کاربران ایجاد شود. اما در کنار این پیشرفت فناوری، متأسفانه جرائم سایبری نیز گسترش پیدا کرده است. جاسوسی رایانه ای، شنود غیر مجاز، کلاهبرداری در فضای مجازی نمونه هایی کوچک از این جرائم می باشد. نکته مهم آسیب رساندن به زنان و دختران در این فضا با توجه به ویژگی های عاطفی و جسمی آن ها می باشد. وابستگی در ارتباطات مجازی ، انتشار اطلاعات خصوصی و همچنین آزار جنسی از جمله خطراتی است که متوجه زنان و دختران است.

امروزه تبلیغات حضوری چشمگیر در عرصه اطلاع رسانی دارد و بخش اصلی و مهم کار رسانه و یکی از منابع با اهمیت اقتصاد رسانه محسوب می شود. شرکتهای تجاری با این فرض به سرمایه گذاری در تبلیغات می پردازند که فروش را افزایش می دهد و رسانه ها هم بخاطر رشد اقتصادی خود تبلیغات می پذیرد. با توجه به اینکه یکی از دلایل اصلی موفقیت در تبلیغات،میزان تاثیر کالای تبلیغ شده روی مخاطب هدف است در نتیجه در برابر خنثی ویا بی اثر کردن این تاثیر نباید مانعی قرار گیرد. اگر در تبلیغات اصول اخلاقی در نظر گرفته نشود ممکن اعتبار رسانه ها و کالا ها بین مردم از بین ببرد. در واقع، می توانیم بگوییم که اخلاق برای تبلیغات لازم است و بدون رعایت اخلاق حرفه ای نه تنها مسولیت اجتماعی است بلکه برای جلب اعتماد مردم ، بازاریابی و پیدا کردن خریدار برای کالا ها و خدمات مهم است که باید در نظر گرفته شود. محور اصلی این پژوهش، ارزش ها و اصول اخلاقی در تبلیغات است. این پژوهش با روش اسنادی کتابخانه ای به انجام رسیده است و تلاش شده تا به این سئوال اصلی پاسخ دهد که  جایگاه اصول و ارزش های اخلاق حرفه ای در تبلیغات کجاست؟

این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که آیا استفاده از رسانه ‏های جمعی به ویژه تلویزیون که رسانه ‏ای بسیار پر پوشش و سهل ‏الوصول است می‏ تواند شکاف آگاهی در میان گروه‏ های دارای پایگاه اجتماعی اقتصادی متفاوت را کاهش دهد؟ طبق نظریه ی شکاف آگاهی، اقشار بالاتر سریع ‏تر از اقشار پایین ‏تر اطلاعات پخش ‏شده توسط رسانه‏ های جمعی را کسب می ‏کنند و شکاف آگاهی بین اقشار بالا و پایین کاهش نمی ‏یابد. تحقیقات متعددی در کشورهای دیگر، این نظریه و فرضیات آن را آزمون کرده ‏اند اما در ایران تاکنون بدان پرداخته نشده است. به این منظور در اینجا فرضیه ‏های آزمون‏ پذیری از نظریه ی مذکور استنتاج شده است تا در پرتو داده ‏های تجربی در ایران به سؤال فوق پاسخ داده شود.