درخت حوزه‌های تخصصی

درآغاز قرن 21 و هزاره سوم، ارتباطات، فن‌آوری و اینترنت جزءلاینفک زندگی بشر شده‌است. افزایش نمایی کاربران اینترنت، توسعه ارتباطات، شبکه‌های اطلاع‌رسانی، تنوع کاربردهای اینترنت، ایجاد شهرهای الکترونیکی و اینترنتی و طرح حکومت الکترونیکی از جمله شواهد موجود در تاثیرگذاری سریع این پدیده ارتباطی درجهان است. یکی از ویژگیهای اینترنت در مقایسه با سایر امکانات ارتباطی، درآن است که برخلاف روزنامه، سینما و رادیو و تلویزیون که اخبار و اطلاعات موردنظر را یکسویه انتقال می‌دهند، اینترنت ابزاری دو سویه است و همه می‌توانند بدون تبعیض، از اطلاعات آن استفاده کنند و یا به انبوه اطلاعات آن بیفزایند. نقش محوری اینترنت به عنوان ابزار اطلاع‌رسانی، چنان مهم است که بدون درنظر گرفتن آن، امکان برنامه‌ریزی، توسعه و بهرهوری در زمینه‌های فرهنگی، علمی، اقتصادی، آموزشی و ارتباطات در جهان آینده امکان‌پذیر نخواهد بود.

اینترنت؛ بله، صحبت از ابرشاهراه اطلاعاتی جهانی است.شاید تا چندسال پیش، هیچ کس تصور نمی‌کرد پدیده‌ای بتواند بااین سرعت درجهان مطرح گردد و تا این حد جنبه‌های مختلف زندگی بشر را تحت‌اشعاع قرار دهد. فراگیری این پدیده فن‌آورانه چنان شدید بود که حتی واژه «اینترنت» در فرهنگ لغت اکثر ملل جهان داخل گشت و کمتر برای آن واژه معادلی برگزیده شد. اما اینترنت اصولا چیست و چرا چنین خاصیتی دارد؟ به بیان ساده، اینترنت تلفیقی از امکانات مخابراتی و رایانه‌ای است که اجازه می‌دهد تمامی رایانه‌های موجود در جهان، فارغ از محدودیتهای جغرافیایی به یکدیگر متصل گردند و باهم ارتباط داشته باشند. بدیهی است که با اتصال کامپیوترها به یکدیگر، افرادی که از این کامپیوترها استفاده می‌کنند، می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرارکنند. ابزارهای نرم‌افزاری موجود در اینترنت این اجازه را می‌دهد که ارتباط یک‌به‌یک، یک به چند یا چندبه‌چند بین کاربران اینترنت برقرار شود. ارتباط یک‌به‌یک مانند چندبه‌چند همانند ویدیو کنفرانس الکترونیک است. از دیدگاه‌ رسانه‌ای، همین خاصیت ارتباطی اینترنت در سطح بین‌المللی است که آن را خارق‌العاده ساخته است؛ ارتباطی در سطح جهان و بدون محدودیتهای موجود در رسانه‌های سنتی که همواره آرزویی دیرینه برای ارتباط‌گران به شمار رفته است. در واقع ارتباط‌گران، اینترنت را رسانه‌ای جدید می‌بینند؛ رسانه‌ای که مخاطبان آن در سطح جهان گسترده‌اند، ارسال پیام درآن به صورت لحظه‌ای صورت می‌گیرد، هزینه‌های استفاده از آن به مراتب از سایر رسانه‌ها کمتر است، ارتباط آن با مخاطبان کاملا دو سویه است و قابلیتهای تمامی رسانه‌های پیشین را یکجا در خود دارد.

اینترنت که در دوران جنگ سرد از درون شبکه معروف آرپانت(1969) پاگرفت، آنقدر سریع رشد کرد که هیچکس گمان نمی‌کرد این شبکه اطلاع‌رسانی در سال 2000 صاحب 180 میلیون کاربر باشد و این سرعت و شتاب هنوز ادامه دارد. پیش‌بینی‌ها برای سال 2003 حدود 500 میلیون کاربر است. اینترنت با 6/3 میلیون سایت(Website)و 2 میلیارد صفحه (Webpage) اکنون منادی مرگ مکان و زمان شده است. هدف این گزارش، ترسیم نوعی جمعیت نگاری اینترنتی است که مطمئنا تغییر خواهد کرد؛ چرا که حتی در زمان نگارش این گزارش ارقام ارائه شده دستخوش تغییر شده‌اند و این امر به دلیل ماهیت اینترنت است که به پدیده‌ای «درحال شدن» می‌ماند و قصد ندارد چهره ثابتی به خود بگیرد. دراین گزارش آخرین وضعیت اینترنت در ژاپن، چین، استرالیا، روسیه، خاورمیانه - با تاکید جداگانه بر فلسطین - آفریقا، کانادا، آمریکای لاتین، آمریکا، ایتالیا و انگلیس ارائه خواهد شد. در نهایت نیز به دو مورد از طرف تاریک اینترنت اشاره خواهد شد: حریم شخصی و جرایم سایبر. در پایان هم فهرست منابع دیجیتال و منابع غیر دیجیتال که برای تهیه این گزارش مورد استفاده قرار گرفته‌اند، عرضه می‌شود.

ویژگی‌های مدیر فرهنگی چیست و مدیران فرهنگی ما چگونه‌اند؟ این‌ها دوسؤالی هستند که در کتاب خصایص مدیران فرهنگی بدان پرداخته شده است. این کتاب گزارشی پژوهشی است که آقای محمد حبیبی انجام داده و موسسه فرهنگی تبیان درسال 1379 منتشر کرده است. هدف اصلی این پژوهش شناخت، دسته‌بندی و سنجش برخی از صفات و قابلیت‌های افرادی است که در سازمان‌های فرهنگی به مدیریت می‌پردازند. ساختار این کتاب، باتوجه به محتوای آن، به سه بخش تقسیم شده است: دربخش نخست، در مورد بینش و رویش تحقیق، مفاهیم و ادبیات موضوع مطالبی عرضه شده است. دربخش دوم، ویژگی‌های مطلوب مدیران فرهنگی و در بخش سوم ویژگی‌های موجود این گروه از مدیران آورده شده است.

اطلاع کافی از عملکرد گذشته، وضع موجود، و برنامه‌های آینده سازمان پخش مهمی از فرایند برنامه‌ریزی و سیاست گذاری است.به عبارت ساده، برنامه‌ریزی یعنی تصمیم‌گیری در مقطع کنونی برای شکل داده به آینده. از جمله مزایای برنامه‌ریزی آن است که دشواری‌ها و حوزه گزینش‌های ممکن را به روشنی نشان می‌دهد و، درعین حال، برای شرایط گوناگون، گزینه‌های بااهمیت را جست‌وجو می‌کند. درنتیجه، برنامه‌ریزی منجر به روشی منطقی و نظام‌دار یا سیستماتیک می‌شود. قدم اول در برنامه‌ریزی تعیین اهداف دوربرد و کلی است، سپس تبیین و تعریف روش‌هاوچارچوب ها و چگونگی‌ها برای نیل به اهداف. آن‌چه در فرایند برنامه‌ریزی رسانه‌های دیداری و شنیداری مستلزم توجه و تعمق است، روشن ساختن مقاصد،امیال، نیازها، و مصلحت مخاطبان برنامه‌ها و پیام‌های رسانه است. لذا، سنجش عوامل تاثیرگذار در عملکرد هریک از این عوامل در درون محیط و خارج از محیط سازمان‌های رسانه‌ای و همچنین تحت تاثیر قراردادن این عوامل از اهم فعالیت‌های مدیریت و برنامه‌ریزی رسانه است.دراین مقاله، با برداشتی از حوزه‌ عملکرد رسانه‌ها، تجارب و دیدگاه‌های راهبردی را برای نیل به هدف‌گذاری نظام‌گرا مورد بحث و بررسی قرارمی‌دهیم. انتظار این است که، با مراجعه به تعامل و ارتباط سیستمی و نظام‌گرایانه عوامل محیطی رسانه‌ها، راه منطقی برنامه‌ریزان دراین بخش فراهم آید.