فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۰۱ تا ۲۲۰ مورد از کل ۱٬۰۱۱ مورد.
حوزههای تخصصی:
بخش مهمی از شناخت های مربوط به نگرش ها و رفتارهای زنان و مردان، ناشی از عقاید و افکار قالبی یا کلیشه هاست. بر اساس کلیشه های جنسیتی، زنان و مردان در جامعه دارای ویژگی های خاص، رفتار خاص و حالات روانی خاص هستند و در نهایت قابلیت انجام وظایف و کارهایی را دارند که به صورت معمول با یکدیگر متفاوتند. کلیشه سازی از طرفی خصوصیات و توانایی هایی را به زنان اختصاص می دهد که در مردان از آن ها نشانه ای نیست و از طرف دیگر، توانایی ها و خصوصیاتی را به مردان نسبت می دهد که زنان از آن بی بهره اند. تحقیق حاضر که بر مبنای یک پیمایش 600 نفره در بین دانشجویان پسر و دختر دانشگاه های آزاد اسلامی شوشتر و شهید چمران اهواز انجام گرفته، نشان می دهد که در خانواده های با ساختار قدرت پدرسالار، نسبت به خانواده های با ساختار قدرت مادرسالار و خانواده های مشارکتی، میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی بیشتر است. از دیگر یافته های تحقیق، این است که مردان کلیشه ای تر از زنان فکر و رفتار می کنند.
ویژگی های جمعیتی، اجتماعی و فرهنگی جغرافیایی نوروز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جمعیت بهار ۱۳۹۱ شماره ۷۹
حوزههای تخصصی:
بررسی علل و عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیت شناختی موثر بر مرگ و میر کودکان در شهر جوانرود(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تک فرزندی و تعیین کننده های آن در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این تحقیق، الگوها و تعیین کننده های مرتبط با "تک فرزندی" را مورد مطالعه قرار داده ایم که به عنوان یکی از عمده ترین جنبه های فرآیند موسوم به "تغییر شکل ویژگی های جمعیت شناختی" در جوامع معاصر محسوب می شود. پژوهش های اندکی در ایران بر موضوع تک فرزندی متمرکز شده اند که آنها نیز عمدتا به تک فرزندی در چارچوب پدیده کم فرزندی پرداخته اند. تحقیق حاضر، نه تنها جزو معدود تحقیقاتی است که موضوع تک فرزندی را کانون توجه قرار داده، بلکه در زمره نخستین تحقیقاتی است که به طور همزمان هر دو بعد "باروری تحقق یافته" معطوف به متاهلین "دارای 1 فرزند" و بعد "باروری مطلوب" معطوف به متاهلین "خواهان 1 فرزند" را مطالعه می کند. نمونه تحقیق حاضر را 2557 نفر مردان و زنان ازدواج کرده 30 ساله به بالا در نقاط شهری و روستایی شهرستان های منتخب ایران تشکیل می دهند. مطابق یافته ها، نه تنها الگوی تک فرزندی چندان مورد اقبال عمومی و پذیرفتنی نیست، بلکه نسبت متاهلین "خواهان 1 فرزند" به میزان نیمی از نسبت متاهلینی است که "دارای 1 فرزند" هستند. نتایج نشان می دهد در جامعه معاصر ما، تک فرزندی نه به عنوان یک الگوی موردانتظار و خواسته ذهنی افراد و خانواده ها، بلکه عمدتا متاثر از تعیین کننده های خارج از ذهنیت و خواست آنان و تحت تاثیر شرایط اقتصادی اجتماعی است. برهمین اساس، اجرای برنامه ریزی های مناسب و سیاستگذاری های کلان در زمینه برطرف کردن دغدغه ها و دشواری های فرزندآوری به ویژه در عرصه فرصت های شغلی و اقتصادی به منظور محقق کردن پتانسیل های امیدوارکننده حدجایگزینی باروری در بین افراد و خانواده ها ضروری و اجتناب ناپذیر است.
بررسی تاثیر ساختار سنی جمعیت بر مخارج دولت در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مهاجرت های روستایی در ایران و پیامدهای آن بر جامعه روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
افتاده، پیامد این مهاجرت ها بر جامعه روستایی چیست و چشم اندازهای آینده در الگوی مهاجرت داخلی ایران کدامند. روش مطالعه، اسنادی و بر پایه تحلیل ثانویه داده های حاصل از سرشماری های عمومی نفوس و مسکن، آمارگیری های نمونه ای و سایر یافته های مرتبط با موضوع است. بر اساس یافته ها، تحولات در الگوی مهاجرت داخلی ایران نشان می دهد الگوی مهاجرت داخلی در ایران در حال تغییر بوده و از میزان مهاجرپذیری و مهاجرفرستی روستاها کاسته شده و به سمت شهرها جهت پیدا کرده است. الگوی مهاجرت داخلی در ایران به سمت سلسله مراتب شهری و برون کوچی در حال تغییر است. بنابراین چشم اندازهای آینده مطالعات مهاجرتی در ایران، شامل توجه به مهاجرت های شهر به شهر و نقاط مثبت و چالشی آن است.
بررسی علل افزایش جمعیت شهری در مقیاس ناحیه ای (با تاکید بر استان خراسان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
روندهای جمعیتی و چالشهای آن در خاورمیانه و آفریقای شمالی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
منطقه خاورمیانه و آفریقای شمالی یکی از خاستگاههای تمدن و فرهنگ شهری است. ویژگی عمده کشورهای این منطقه این است که هرچند انتقال جمعیتی یعنی انتقال از مرگ و میر و باروری بالا به مرگ و میر و باروری پائین صورت گرفته است ولی هر کشوری در مراحل متفاوتی از آن قرار داد.....
سنجش و تبیین طرد اجتماعی مهاجران خارجی در کلانشهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
فرآیند طرد/ ادغام اجتماعی مهاجران خارجی همواره عامل مهمی در نظم اجتماعی کشور میزبان است و در صورت عدم ادغام مناسب در جامعه، این گروه ها به طور بالقوه تهدیدی برای نظم و امنیت خواهند بود. از اینرو، بررسی وضعیت طرد/ ادغام اجتماعی آنها و عوامل مؤثر بر آن می تواند در تدوین بهتر سیاست های مرتبط با مهاجران اثرگذار باشد. به این منظور، طرد/ ادغام مهاجران افغانی و عراقی مقیم کلانشهر اصفهان در پیوند با دسترسی به فرصت های اجتماعی اقتصادی و در مقایسه با ساکنان بومی این شهر سنجش و تبیین گردید. جامعه آماری تحقیق شامل خانوارهای مهاجر و غیر مهاجر ساکن مناطق چهارده گانه شهر اصفهان است. روش تحقیق کمی- کیفی و شیوه نمونه گیری ترکیبی از نمونه گیری های نظری، خوشه ای چند مرحله ای و هدفمند است. حجم نمونه منتخب شامل232 خانوار( مهاجر خارجی و بومی) می باشد و در تحلیل آماری داده ها، آزمونهای تفاوت، همبستگی و معادلات ساختاری در نرم افزارهای spss و لیزرل به کار گرفته شد.
یافته های تحقیق نشان داد مهاجران دسترسی کمتری به منابع دارند و در مقایسه با بومی ها تبعیض و طرد اجتماعی شدیدتری دارند و نه تنها به رغم گذر زمان، تبعیض های اجتماعی قومی از بین نرفته بلکه مهاجران با سکونت در محله های محروم، طرد اجتماعی را با طرد فیزیکی تجربه کنند. با این اوصاف، لازم است دولت با حمایت های اقتصادی و آموزشی مهاجران، کاهش فاصله اقتصادی اجتماعی مهاجران- غیرمهاجران و فرهنگ سازی در راستای پذیرش اجتماعی آنها از ایجاد بی نظمی های اجتماعی و سیاسی ممانعت به عمل آورد.
مهاجرت بین المللی و اثرات اقتصادی آن در بازار کار کشورهای مهاجرپذیر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جمعیت پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۸۹ و ۹۰
53-72
حوزههای تخصصی:
در حال حاضر و بر اساس آخرین سرشماری های صورت گرفته توسط سازمان ملل متحد، حدود 213 میلیون نفر، یعنی بیش از 3 درصد جمعیت کره زمین، در خارج از کشور محل زادگاه خویش زندگی می کنند. به طور حتم، این تحرک عظیم جمعیت پیامدهای مختلفی در اقتصاد کشورهای میزبان دارد. بازار کار در کنار بازار کالا، سرمایه و بازار پول به عنوان یکی از ارکان اصلی اقتصاد، از نقش قابل توجهی برخوردار بوده و بیش از هر بازار دیگری از تحولات جمعیتی در ابعاد جهانی تأثیر می پذیرد. تأثیرات معکوس مهاجرت بر سطوح دستمزد و اشتغال در بازار کار کشور میزبان و همچنین آثار توزیعی آن و افزایش نابرابری در درآمدهای بومیان، مهم ترین پیامدهایی هستند که اقتصاددانان کشورهای مختلف جهان را به انجام مطالعات نظری و تجربی مرتبط، وا داشته اند. به دلیل اهمیت موضوع، ضروری دانستیم تا به بررسی مباحث نظری و مرور مطالعات انجام شده در این رابطه پرداخته و زمینه انجام مطالعه ای تجربی برای کشور را فراهم نماییم. در این مطالعه مروری، ابتدا اثرات ورود مهاجران خارجی بر اشتغال، بیکاری و سطح دستمزدها از دیدگاه نظری بررسی شده، سپس سازوکارهای تعدیل مهاجرت مورد بحث واقع می شود. در ادامه، برخی از مطالعات صورت گرفته در زمینه تأثیرات بازار کار از مهاجرت، با تأکید تأثیرات آن بر اشتغال و بیکاری و همچنین اثرات روی سطح دستمزدها همراه با نتایج آماری به دست آمده، ارائه می شود.
برآورد میزان باروری استان های زنجان، سیستان بلوچستان، کردستان و گیلان با روش فرزندان خود برای سرشماری های سال1385، 1390 و ۱۳۹۵(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جمعیت بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۳ و ۱۰۴
23-36
حوزههای تخصصی:
روش فرزندان خود از جمله روش های برآورد میزان باروری است که با روش غیر مستقیم و با فرض تغییر در روند باروری در سال های گذشته، میزان باروری را محاسبه می کند. با توجه به تغییرات باروری در ایران، این روش بر خلاف روش های دیگر که با فرض ثابت بودن باروری در سال های گذشته باروری را محاسبه می کنند، روش مناسب تری است. در این مقاله با روش فرزندان خود با استفاده از نرم افزار فرت و با استفاده از داده های دو درصد خام سرشماری، میزان باروری ویژه سنی و در نهایت میزان باروری کل برای چهار استان سیستان و بلوچستان، گیلان، زنجان و کردستان در فاصله سرشماری های سال ۱۳۸۵، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵محاسبه گردید. یافته های این تحقیق نشان می دهد، میزان باروری کل در سه استان کردستان، سیستان و بلوچستان و زنجان از سال ۸۵ تا سال۹۰یک روند کاهشی را تجربه کرده اند، اما میزان باروری کل برای هر سه استان در فاصله سرشماری سال ۹۰ تا ۹۵ یک روند افزایشی داشته است. استان گیلان که کمترین میزان باروری را در ایران دارد، در هر سه سرشماری، یک روند کاهشی را تجربه کرده است. میزان باروری کل این استان به عنوان کمترین میزان باروری کشور، همچنان زیر سطح جانشینی می باشد.
رفتارهای خانواده و رابطه آن با الگوی مصرف میوه و سبزی در نوجوانان دختر شهر تهران
حوزههای تخصصی:
خانواده از مهم ترین نهادهای اجتماعی موثر در شکل دادن الگوی غذایی، به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی محسوب می شود. هدف مطالعه حاضر ارزیابی دریافت میوه و سبزی در بین نوجوانان دختر دبیرستانی، در سه منطقه اقتصادی - اجتماعی شهر تهران و تعیین ارتباط آن با متغیرهای جمعیتی، دسترسی به میوه و سبزی در خانه، تاثیر خانواده، الگوبرداری و خود بسندگی برگرفته از نظریه شناختی - اجتماعی است. مطالعه به صورت چند مرحله ای از 503 دختر دانش آموز (14 تا 18 ساله) 17 دبیرستان دولتی در سه منطقه و با استفاده از یک پرسشنامه خود اجرا، شامل سه بخش: 1) بسامد خوراک 78 قلمی، 2) ارزیابی عوامل خانوادگی و 3) ارزیابی ویژگی های جمعیتی نوجوانان انجام شد. بر اساس یافته ها، در بین نمونه ها %72 کمتر از 5 واحد سبزی و میوه توصیه شده را مصرف می کردند. دریافت میوه ها با ساختار خانواده، دسترسی به این مواد در خانه و تشویق والدین و مصرف سبزی با الگو برداری در خانوار، تشویق والدین و دسترسی در خانه ارتباط معنی دار داشت.
رویکرد جریان زندگی در مطالعات جمعیت شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
" یکی از امتیازات علم جمعیت شناسی این است که ذاتا چند رشته ای و حتی فراتر از آن یک علم بین رشته ای است که هدفش نه تنها توصیف پیامدها و نتایج تغییرات جمعیت است ، بلکه برای درک مکانیزم هایی است ک این تغیییرات را اداره می کند . مطالعات جمعیتی مستلزم یک چهار چوب نظری است که دیدگاه های علوم مختلف اجتماعی را به هم پیوند و ترکیب نماید تا رفتارها را هم در سطح خرد و هم در سطح کلان و همچنین تاثیرات نهادی و فرهنگی بر روی رفتارها را در نظر گیرد . رویکرد جریان زندگی این چارچوب چند سویه را در مطالعات جمعیت شناختی ارائه می دهد .
"
جوهره ها و ساختارهای اجتماعی ـ جمعیتی کیفیت زندگی: یک مطالعه پدیدار شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بررسی تفاوت های جنسیتی در احساس ناامنی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
به علت اهمیت بنیادی امنیت و کارکردهای متعدد آن در سطوح فردی و اجتماعی، تحقیقات گسترده ای در این حوزه انجام شده است. بخشی از این تحقیقات به بررسی تفاوت های جنسیتی در احساس ناامنی پرداخته اند. فرض عمومیت یافته این است که زنان در مقایسه با مردان احساس ناامنی و ترس بیشتری می کنند. هدف اساسی پژوهش حاضر این است که تفاوت های جنسیتی در احساس ناامنی را در بین ساکنان شهر یاسوج بررسی کند. روش به کار رفته در این پژوهش، روش پیمایشی است. جامعه آماری، کلیه افراد بالاتر از 18 سال در شهر یاسوج بوده اند که 482 نفر به عنوان نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادف ی چند مرحله ای، انتخاب شدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته است که با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی با نرم افزار لیزرل تعیین اعتبار سازه شده و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ سنجش شده است. نتایج توصیفی پژوهش نشان داد که احساس ناامنی در بین ساکنان شهر یاسوج بالاست. به علاوه، نتایج تحلیلی تحقیق نشان داد زنان و مردان در احساس ناامنی، تفاوت معناداری دارند و احساس ناامنی زنان بیشتر از مردان است. بررسی تفاوت های جنسیتی در خرده مقیاس های چهارگانه احساس ناامنی، بیانگر این است که زنان و مردان در احساس ناامنی اقتصادی، اجتماعی و نوامیس تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند، اما در احساس ناامنی جانی تفاوت معناداری وجود دارد و زنان بیش از مردان احساس ناامنی جانی می کنند.
کاهش جمعیت بخش کشاورزی زیربنای توسعه اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی کاهش جمعیت بخش کشاورزی به عنوان زیر بنای توسعه اقتصادی می پردازد . در این مقاله رابطه بین توسعه اقتصادی و سهم نیروی کار شاغل در بخش کشاورزی و نیز عواملی که بر میزان این سهم موثر می باشند مورد بررسی قرار گرفته است . نتایج حاصله نشان می دهد که در مراحل اولیه توسعه سهم نیروی کار شاغل در بخش کشاورزی بیشتر و با افزایش درجه ی توسعه یافتگی این سهم نیز کاهش یافته است . ایران در طی بیش از چهار دهه گذشته با دوپدیده مرتبط یعنی کاهش جمعیت روستایی و رشد شهر نشینی مواجه بوده است .
بررسی مفهوم باروری از دیدگاه قرآن حکیم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تغییرات ساختار سنی و ظهور پنجره ی جمعیتی در ا یران: پیامدهای اقتصادی و الزامات سیاستی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تحلیل و پیش بینی جمعیت لازم التعلیم دانش آموزی تا افق 1420 براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن1390 و1395(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جمعیت پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰۵ و ۱۰۶
77-100
حوزههای تخصصی:
برنامه ریزی آموزشی بدون هیچ شکی نیازمند شناخت و آگاهی از آمار دانش آموزان در چند سال آینده است، البته این امر تا حدی پیچیده می باشد، زیرا جمعیت ایران به دلیل سیاست های جمعیتی متفاوت در ادوار مختلف از روندهای موجی برخوردار بوده که همین امر مستقیما بر جمعیت لازم التعلیم دانش آموزی اثر گذار است و باید مورد توجه دقیق قرار گیرد. در این مقاله تلاش شده است با توجه به پیش بینی های بین المللی و با استفاده از فرضیات مختلف، جمعیت دانش آموزان لازم التعلیم یا در سن مدرسه به تفکیک دوره های تحصیلی تا سال1420 در یک سناریو محتمل محاسبه و تحلیل گردد، مبنای تحلیل و سال پایه، داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سالهای 1390 و1395 می باشد. در تحلیل های صورت گرفته علاوه بر پیش بینی جمعیت لازم التعلیم به تفکیک سال در کل کشور، پیش بینی های ثبت نام نیز با توجه به نرخ بازماندگی از تحصیل برآورد شده است، اگرچه این نرخ عمدتا در دوره تحصیلی متوسطه دوم میزان اریبی آمار مربوطه را افزایش می دهد. بنابراین پیش بینی ها نشان می دهند جمعیت لازم التعلیم به تفکیک دوره های تحصیلی (ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم) روند سینوسی با شیب کاهشی را تا سال 1420 طی می کند، لذا ضروری است برنامه ریزی در این سالها، با توجه به این روند صورت بگیرد.