جامعه شناسی فرهنگ

نمایش ۵۸۱ تا ۶۰۰ مورد از کل ۳٬۲۱۶ مورد.

۵۸۱.

بررسی رابطة هوش اخلاقی و آگاهی ترافیکی با تخلف رانندگی در شهر یاسوج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اصغر میرفردی سیروس احمدی راضیه امیری

منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: هوش اخلاقی یاسوج رانندگان تخلف رانندگی آگاهی ترافیکی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۶ تعداد دانلود : ۵۶۶

در تحقیق حاضر، رابطه هوش اخلاقی و آگاهی ترافیکی با تخلف رانندگی در شهر یاسوج بررسی شده است. چارچوب نظری در این پژوهش، نظریه های هوش اخلاقی لنیک و کیل و نظریه عقب ماندگی فرهنگی آگ برن است. این پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسش نامه ای انجام شد. جامعه آماری کلیه شهروندان 60-18ساله بودند که گواهینامه رانندگی داشتند و طی بازه زمانی 2 ماه قبل از انجام پژوهش، در سطح شهر یاسوج رانندگی کرده بودند. حجم نمونه 367 نفر بودند و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. اعتبار متغیرهای تخلف رانندگی و آگاهی ترافیکی از روش تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آنها با استفاده از همسانی درونی به روش کودرریچاردسون تعیین شد. همچنین برای سنجش اعتبار سازه هوش اخلاقی از تحلیل عاملی اکتشافی و برای سنجش پایایی آن، از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج توصیفی پژوهش، نشان می دهد میزان تخلف ترافیکی در بین رانندگان بسیار زیاد است. نتایج تحلیلی تحقیق، رابطه ای معکوس و معنادار را بین هوش اخلاقی و آگاهی از تخلف رانندگی نشان می دهد؛ به گونه ای که با افزایش هوش اخلاقی و آگاهی ترافیکی تخلفات ترافیکی کاهش می یابد. این دو متغیر، با هم حدود 18درصد از تغییرات متغیر تخلف رانندگی را تبیین می کنند.

۵۸۲.

تحلیل بسترهای اجتماعی فرهنگی کاهش باروری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رسول صادقی

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: فرهنگ فردگرایی قومیت اشاعه فرهنگی جهت گیری های ارزشی باروری زیر سطح جانشینی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۸۸ تعداد دانلود : ۸۰۶

گذار باروری در ایران با تحولات مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاستی بوده است. این مقاله با استفاده از داده های سطح خرد سرشماری و پیمایش نمونه ای، نشان می دهد: فرهنگ و ارزش های فرهنگی، به عنوان مبنا و پایه رفتارهای انسانی، نقش مهمی در شکل گیری رفتارهای باروری دارند. فرهنگ، قواعد هنجاری و تفسیری یا معنادهی را فراهم می کند که افراد بسته به آنها و در انطباق با شرایط اقتصادی و اجتماعی، رفتارهای باروری خود را تنظیم می کنند. مقاله چنین نتیجه گیری می کند که تعامل مجموعه ای از نیروهای ساختی نهادی، معنایی و فرهنگی منجر به شکل گیری باروری زیر سطح جانشینی در ایران شده است. از این رو، افزایش باروری به بالاتر از سطح جانشینی، فرایندی چندبعدی و پیچیده سیاستی است که مستلرم اتخاذ و اجرای سیاست های پایدار خانواده محور و مرتبط با مطلوبیت یا تمایل فرزندآوری، امکان یا آمادگی برای فرزندآوری، و توانایی فرزندپروری است.

۵۸۳.

پیامدهای فرهنگی و اجتماعی فتح اصفهان به دست اعراب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا شرافت زهره زرشناس

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هفتم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: صلح جنگ جی مسلمانان یهودیه قه

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۵۰ تعداد دانلود : ۱۵۲۲

فتح ایران به دست اعراب مسلمان یکی از رخدادهای عظیم تاریخی به شمار می آید که پیامدهای گسترده ای به دنبال داشت. علاوه بر تحولاتی که در کل ایران به طور یکپارچه رخ نمود دگرگونی هایی هم در سطوح محلی و منطقه ای پدید آمد. پژوهش حاضر به چگونگی فتح اصفهان به دست اعراب مسلمان و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن بر پایه نوشته های تاریخ نگاران و جغرافی دانان مسلمان در سده های نخست هجری اختصاص دارد. تلاش ما بر آن بوده است تا با مقایسه روایات گوناگون با یکدیگر و تطبیق دادن آن ها، واقعیت این رویداد حائز اهمیتِ تاریخی روشن تر گردد و به پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن در منطقه اصفهان پرداخته شود. بر پایه این منابع، اصفهان در پایداری ایرانیان در مقابل تهاجم اعراب، جایگاه درخورِتوجهی داشته و یکی از کانون های پرجنب وجوش سرزمین جبال در گردآوری سپاه و تجهیزات نبرد بوده است. پس از حمله اعراب به اصفهان، برخی نقاط آن همچون جی به صلح و پاره ای دیگر مانند قِه به جنگ گشوده شدند. در پی فتح اصفهان، مردم آن به تدریج به دین اسلام گرویدند و با مهاجرت اعراب به این منطقه، کرسی اصفهان از جی به یهودیه انتقال یافت.

۵۸۴.

بررسی مقایسه ای عملکرد فرهنگی شهرستان های استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد عربشاهی کریزی

منبع: فرهنگ ایلام دوره ۱۶ بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۵۰ و ۵۱

کلیدواژه‌ها: فرهنگ استان ایلام عملکرد فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۰۱ تعداد دانلود : ۵۰۰

این مقاله با هدف بررسی و مقایسه وضعیت فعالیت های فرهنگی انجام شده در شهرستان های استان ایلام نوشته شده و در صدد یافتن پاسخی به این سؤال بوده است که شهرستان های استان ایلام از لحاظ شاخص های توسعه فرهنگی چگونه اولویت بندی می شوند؟ جامعه آماری این پژوهش، استان ایلام و شهرستان های آن (آبدانان، ایلام، ایوان، دره شهر، دهلران، شیروان - چرداول، ملکشاهی و مهران) می باشد. روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات نیز تصمیم گیری چندشاخصه و به طور خاص، تکنیک تاپسیس است. شاخص ها جهت بررسی وضعیت فعالیت های فرهنگی از سالنامه آماری استان ایلام (1390) انتخاب شدند. این شاخص ها عبارتند از: تعداد برنامه های اجرا شده تئاتر و موسیقی، نمایشگاه های برپا شده فرهنگی و هنری، سینماها، چاپخانه های تحت نظارت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، کتابخانه ها، اماکن مذهبی و زائران حج تمتع و عمره. تجزیه و تحلیل داده ها و اجرای مراحل شش گانه تکنیک تاپسیس نشان داد که شهرستان ایلام به عنوان بهترین گزینه تعیین شده است و پس از آن به ترتیب، شهرستان های دهلران، آبدانان، شیروان - چرداول، دره شهر، ایوان، ملکشاهی و مهران در اولویت های بعدی قرار دارند.

۵۸۵.

پیوند بازار مسجد: انسجام اجتماعی در بازار تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مژگان حسینی قمی مریم رضایی

منبع: پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی سال پنجم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: انسجام اعتماد هنجارها اخلاق اقتصادی بازار تهران

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۸۶ تعداد دانلود : ۶۶۹

در این مقاله، تأثیر پیوند مسجد و بازار و نقش آن بر هزینة اجتماعی معاملات اقتصادی بررسی شده است. ارزش ها در بازار، پیام های اطلاعاتی هستند که در جریان ارتباط مسجد و بازار، به فعالان اقتصادی انتقال داده می شوند. این پیام ها حامل ارزش های اجتماعی و جمع گرایانه هستند و به انسجام اجتماعی بازار کمک می کنند. یافته های این تحقیق، با استفاده از روش کمی و با ابزار پرسشنامه استاندارد و حجم نمونه 107نفری بازاریان تهران، به کمک شیوة نمونه گیری سهمیه ای متناسب با حجم به دست آمده است. نتایج، نشان می دهد با افزایش اعتماد بین بازاریان، پایبندی به اخلاق اقتصادی و ارزش ها افزایش و هزینة اجتماعی معاملات اقتصادی کاهش معناداری پیدا می کنند. از طرف دیگر، این امر، به افزایش انسجام اجتماعی بازاریان، ازطریق روابط مداوم آنها و شرکت در انجمن ها و سازمان های جمعی (مانند مسجد) منجر می شود که این مطلب، مهم ترین ویژگی حاصل شده از پژوهش است.

۵۸۶.

ارزیابی عوامل مؤثر بر دلبستگی مکانی در محلات شهری با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهادر زمانی محسن هنرور

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال ششم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: فرآیند تحلیل شبکه دلبستگی مکانی عوامل دلبستگی مکانی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۱۳ تعداد دانلود : ۳۱۳۳

محلات از جمله عناصر سازنده ی شهری هستند که از دیرباز نقش بسزایی در پیوند دادن مردم با محیط زندگی شان و دلبستگی مکانی ایشان عهده دار بوده اند. با این وجود تحولات کالبدی، اجتماعی و اقتصادی عصر مدرن سبب گردیده تا پیوندهای مکانی ساکنان با محیط زندگی شان کمتر مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این تنوع رویکردها، تعاریف و اصطلاحات مورد استفاده در این حوزه از دانش بشری سبب گردیده تا هیچ توافقی پیرامون نام، تعریف یا رویکرد روش شناسانه ای که به بهترین وجه بتواند به این حوزه بپردازد وجود نداشته باشد. این سردرگمی مفهومی همچنان که بسیاری از محققان نیز اشاره داشته اند به طور جدی مانع پیشرفت در حوزه ی دلبستگی مکانی گردیده است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف دستیابی به چارچوبی مفهومی از دلبستگی مکانی و عوامل مؤثر بر آن، ضمن مروری بر ادبیات دلبستگی مکانی با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای به ارزیابی عوامل مؤثر بر دلبستگی مکانی در محلات شهری پرداخته است. نتایج مطالعات حاضر حکایت از آن دارد که از میان 28 زیرمعیار مورد بررسی، تنها تأثیر 21 زیرمعیار دارای تاثیر تایید گردیده بر دلبستگی مکانی می باشند که از میان آنها نیز طول مدت سکونت، پیوندهای اجتماعی و خاطره انگیزی به ترتیب با وزن نهایی 0.08، 0.061 و 0.051 در مقایسه با سایر زیرمعیارها از بیشترین اهمیت برخوردار می باشند. علاوه بر این بررسی مؤلفه های 6 گانه ی دموگرافیک، کالبدی- فضایی، عملکردی- رفتاری، تجربی زیبایی شناختی، تجربی ادراکی و زیست محیطی، بیانگر تأثیرگذاری تمام مؤلفه ها بر دلبستگی مکانی بوده که مؤید ساخت سه بعدی (شناختی، احساسی و رفتاری) دلبستگی مکانی است.

۵۸۷.

رابطه ابعاد شخصیت و سازگاری زناشویی زوجین: بررسی نقش واسطه ای سبکهای عشق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سکینه فتوحی عباس ابوالقاسمی

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی - دفاعی زنان و خانواده سابق) سال یازدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۳۵

کلیدواژه‌ها: سازگاری زناشویی ازدواج موفق ابعاد شخصیت سبکهای عشق

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۰۵ تعداد دانلود : ۱۴۸۶

هدف پژوهش تعیین نقش واسطه ای سبکهای عشق در رابطه ابعاد شخصیتی و سازگاری زناشویی زوجین بود. روش پژوهش از نوع همبستگی به روش الگویابی معادلات ساختاری (SEM) بود. جامعه آماری این پژوهش را زوجین دارای مشکل تشکیل می دهند که به دادگاه خانواده شهر تبریز مراجعه کرده بودند. از این جامعه 280 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب، و براساس ویژگیهایی همچون سن و مدت ازدواج همتاسازی شدند؛ سپس از شرکت کنندگان خواسته شد مقیاس سازگاری زناشویی (DAS)، نسخه کوتاه پرسشنامه شخصیتی نئو (NEO) و پرسشنامه نگرش نسبت به عشق (LAS) را تکمیل کنند. برای آزمون الگوی فرضی پژوهش از روش تحلیل مسیر استفاده شد و تأثیرات غیر مستقیم از طریق آزمون بوت استراپ نرم افزار AMOS براورد شد. یافته های تحلیل نشان داد که روان رنجوری به صورت منفی (01/0>p) و برونگرایی، توافق، گشودگی و وظیفه شناسی به صورت مثبت (01/0>p) سازگاری زناشویی را پیش بینی می کند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که سبکهای عشق دوستانه، شهوانی، منطقی، بازیگرانه و فداکارانه می تواند هم به صورت جزئی و هم به طور کامل در رابطه ویژگیهای شخصیتی و سازگاری زناشویی نقش واسطه ای ایفا کنند. متغیرهایی همچون سبکهای عشق به سبب ماهیت پویا، قابل تغییر و آموزش پذیر خود قابل دستکاری و تعدیل است؛ از این رو، تأیید نقش واسطه ای این فرایندها در الگوی پیشنهادی پژوهش، این نوید را می دهد که مشاوران حوزه ازدواج و خانواده به جای تمرکز صرف به عوامل ثابت در مداخلات خویش بر بهبود الگوهای ارتباطی و عشق ورزی زوجین تأکید کنند.

۵۸۸.

نقش سه گانه مساجد در ترویج فرهنگ ایثارگری و شهادت طلبی (مطالعه موردی: مساجد استان خراسان رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید مسعودی محمدعلی احمدیان

منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال پنجم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: مسجد خراسان رضوی ترویج فرهنگ ایثار ترویج فرهنگ شهادت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۴۰ تعداد دانلود : ۷۲۵

هدف از این مقاله، بررسی نقش مساجد بر شهادت طلبی و ایثارگری در استان خراسان رضوی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و در مساجد استان خراسان رضوی اجرا شده است. روش پژوهش پیمایش بوده که با استفاده از یک پرسشنامه محقق ساخته بسته پاسخ به گردآوری داده ها پرداخته شده است. با مروری که بر کارکردهای مسجد، نظریه رسانش نوآوری و اقناع و اشاعه شد، نقش مساجد از منظر شاخص های سه گانه منظر (تصویرسازی)، محتوا (تجهیز) و برنامه (اجرا) مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد: سه شاخص پژوهش مقداری کمتر از متوسط را داشته است. این بدان معناست که مساجد استان، اگرچه ظرفیت بالایی در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت دارند، از این ظرفیت غفلت شده است.

۵۸۹.

خانواده و الگوی مصرف: تحلیلی کیفی بر الگوهای رفتار خرید مبتنی بر نظریه های سبک زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حامد نظرپور کاشانی وحید خاشعی زهره دهدشتی شاهرخ محمود محمدیان

منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده (فرهنگی - دفاعی زنان و خانواده سابق) سال دهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی رفتار خرید رفتار مصرف کننده الگوی مصرف

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۹۷ تعداد دانلود : ۱۱۸۳

خرید و مصرف جزء انکارناپذیری از کنشهای اجتماعی خانواده است و نقشی تعیین کننده در تخصیص منابع برای تولید انواع کالاها، شیوه توزیع آنها و هم چنین توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دارد. چنانچه از دید رفتار مصرف کننده به این پدیده نگریسته شود، الگوی مصرف و خرید مردم به عنوان یک پدیده فرهنگی تلقی می شود که ذیل مقوله سبک زندگی قابل تبیین و بررسی است. هدف این مقاله بررسی رویکردهای کلان در حوزه رفتار خرید و نیز تبیین نظریه های حوزه سبک زندگی که به رفتار خرید اشاره دارد، است. با استفاده از روش تحلیل محتوای جهتدار، پس از بررسی و مقایسه جامع الگوهای مختلف رفتار خرید مصرف کننده مبتنی بر سبک زندگی، منطق حاکم بر آنها استخراج شده و مورد بحث قرار گرفته و در نهایت عوامل درونی و محیطی مؤثر بر رفتار خرید با توجه به نقش کلیدی سبک زندگی تبیین و ارائه شده است.

۵۹۰.

نهاد دین و امنیت؛ بررسی و سنجش ارتباط میان میزان دینداری و احساس امنیت اجتماعی در میان ساکنین مناطق حاشیهای شهرستان کاشان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن شاطریان سید سعید حسینی زاده آرانی ایوب سخایی محمدرضا حسینی

منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: امنیت دینداری حاشیه نشینان احساس امنیت اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۱۱ تعداد دانلود : ۶۷۲

هدف مطالعه حاضر بررسی ارتباط میان میزان دین داری و احساس امنیت اجتماعی در میان ساکنان مناطق حاشیه ای شهر کاشان است. چهارچوب نظری پژوهش، متکی بر تلفیقی از نظریات مکتب محیط اجتماعی فرهنگی، نظریه فضاهای قابل دفاع نیومن و نظریه آنومی دورکیم و برخی دیگر از نظریات مرتبط با حوزه موضوع می باشد. روش تحقیق، پیمایش بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه از طریق مصاحبه با 384 نفر از حاشیه نشینان شهرستان کاشان در سال 1394 جمع آوری شد. ارزیابی یافته ها در بعد توصیفی نشان دادند که میزان دینداری حجم نمونه مورد بررسی در سطح متوسط رو به بالا اما میزان احساس امنیت اجتماعی آن ها در سطح بسیار پایین قرار دارد؛ به طوری که بالغ بر71% از افراد از احساس امنیت اجتماعی پایینی برخوردار بودند. نازل ترین سطوح احساس امنیت، مرتبط با احساس امنیت شغلی و مالی بود. در بخش تحلیلی و استنباطی، آمار ها نشان دادند که رابطه مستقیم و معناداری میان میزان دینداری و احساس امنیت اجتماعی(389/0r=) وجود دارد: به هر اندازه که بر میزان دینداری افراد افزوده می گردد، از احساس امنیت اجتماعی بیشتری برخوردار می شوند. نتایج تحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که مجموع ابعاد دینداری، 23% از تغییرات متغیر احساس امنیت را می تواند تبیین کند. در بین ابعاد دینداری، بُعد اعتقادی بالاترین میزان تأثیر را بر احساس امنیت اجتماعی داشت.

۵۹۱.

بررسی رابطه تفکر انتقادی و ابعاد اصلی دینداری در بین دانشجویان کارشناسی ارشد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: خدیجه سفیری سید محمد میرسندسی فاطمه عموعبداللهی

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی سبک شناختی واقعیت اجتماعی ابعاد دینداری جامعه شناسی معرفت

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۵ تعداد دانلود : ۸۲۶

اهمیت وافر دین و دینداری برای جوامع بشری، لزوم بررسی های علمی درمورد جنبه های گوناگون این پدیده و تغییرات آن را روشن می سازد. شرایط معرفتی دنیای مدرن و رشد تفکر انتقادی با حضور در دانشگاه از عواملی است که به ایجاد تغییرات در دینداری افراد می انجامد. این پژوهش رابطة تفکر انتقادی و ابعاد اصلی دینداری (بعد باور، مناسک و تجربه) دانشجویان را بررسی می کند. پژوهش حاضر با استفاده از روش کمی پیمایش و با ابراز پرسشنامه انجام گرفته است. از مجموع دانشگاه های دولتی تهران، جامعة آماری را دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه های الزهرا، امام صادق و شهید بهشتی تشکیل می دهند. تعداد نمونة تحقیق از طریق فرمول کوکران و با روش نمونه گیری متناسب با حجم 370 نفر تعیین شد. نتایج نشان می دهد بین میزان تفکر انتقادی و ابعاد دینداری (باور، مناسک و تجربه) رابطة معنادار و مثبت وجود دارد. همچنین، از بین خرده مقیاس های تفکر انتقادی، خرده مقیاس ذهن باز با هیچ یک از ابعاد رابطة معناداری ندارد. درمورد بعد باور، علاوه بر ذهن باز، کنجکاوی نیز رابطة معناداری با این بعد ندارد. از دیگر نتایج این پژوهش بالابودن میزان ابعاد باور و تجربه در بین دانشجویان و پایین بودن میزان بعد مناسک در بین آنان است. از نظر میزان تفکر انتقادی نیز 20 درصد از دانشجویان در سطح بالایی از تفکر انتقادی قرار دارند.

۵۹۲.

نظام مدیریتی فقه و فرآیند سیاست گذاری و طرح ریزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالحسین خسروپناه صالحه یزدانی فر

منبع: راهبرد فرهنگ سال نهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۶

کلیدواژه‌ها: فقه مدیریت سیاست گذاری تفکر سیستمی دکترین طرح ریزی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۳۹ تعداد دانلود : ۹۲۸

با پررنگ تر شدن بعد اجتماعی زندگی انسان ها و تنوع و تکثر سیستم های مختلف اجتماعی، طرح ریزی و سیاست گذاری برای جوامع بشری به مرور پیچیده تر می شود. کلان نگری، جامع نگری و فرآیندگرا بودن تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها، از شروط اصلی موفقیت سیستم های مدیریتی می باشد. فقه شیعی نیز به عنوان یک سیستم مدیریتی کارآمد که ناظر بر تمامی شئون زندگی فردی و اجتماعی انسان هاست، از این قاعده مستثنی نیست. رویکرد سیستمی در وضع احکام و مقرارت فقهی بدان معناست که باید «تکالیف سایر مکلفین» و «سایر تکالیف مکلفین» در منظومه احکام فقهی توأماً مدنظر قرار گیرد. همچنین لازم است که فرآیند تبدیل «باور»ها به «باید»ها به درستی ترسیم شود تا احکام فقهی نامتناسب با اهداف و مبانی فقهی و اغراض شارع نباشد. برای این منظور باید ابتدا اهداف و مبانی به دقت در فلسفه فقه مورد مطالعه قرار گیرد، سپس دکترین ها و سیاست های کلی شارع به درستی کشف و حوزه عملکرد هر یک تعیین گردد و در نهایت با ارائه ساختار مناسب و نظام مند کردن قواعد و دکترین ها و تعیین جایگاه آنها در هر حوزه، تصمیم گیری و سیاست گذاری برمبنای آن صورت پذیرد. در این نوشتار، پنج راهکار برای کشف دکترین های شریعت ارائه و در نهایت، برخی سازوکارهای فقه برای تعادل سیستم و حفظ نظام معرفی شده است.

۵۹۳.

چرایی شکل گیری و تداوم جریان منع برده فروشی در عصر قاجار با تکیه بر تحلیل گفتمانیِ یادداشت های امیرکبیر و جَستِن شِیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرگس علیپور

منبع: جامعه شناسی تاریخی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: خلیج فارس قاجار تحلیل انتقادی گفتمان منع برده فروشی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۵۱ تعداد دانلود : ۶۲۰

جریان منع برده فروشی که از اواخر قرن هجدهم میلادی/دوازده هجری قمری از فرانسه آغاز شده و به تدریج سراسر اروپا را فراگرفته بود، در ابتدای قرن نوزدهم میلادی به آسیا و منطقه خلیج فارس نیز رسید. سردمدار هدایت این جریان در خلیج فارس، انگلیسی ها بودند که از هر طریقی سعی در تثبیت بیشتر موقعیت و حفظ منافع خویش در منطقه داشتند. این مبارزه تا اوایل قرن بیستم میلادی/ چهاردهم هجری قمری ادامه یافت. چرایی شکل گیری و تداوم تقریباً به مدت یک قرن این جریان، مسئله ای تأمل برانگیز است که در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف به آن پرداخته ایم. این روش رویکرد تحلیل متنی دارد و متون را به مثابه نمودار حساس فرآیندها، حرکت ها و گوناگونی های سیاسی و اجتماعی به کار می گیرد؛ بنابراین در پژوهش پیشِ رو، با انتخاب بخشی از یادداشت های امیرکبیر و جَستن شِیل وزیرمختار انگلیس در تهران - که در فاصلة بین 17 ربیع الثانی تا 10 جمادی الاول 1267 درباره منع برده فروشی به تحریر درآمدند - به تحلیل این جریان پرداخته و از این رهگذر، نفوذ و تسلط «گفتمان امپریالیسم» در مناسبات قدرت و درمقابل، ضعف حکومت مبتنی بر «گفتمانِ استبداد مطلقه» قاجار را از علل اصلی ایجاد و تداوم مبارزه با برده فروشی در این دوره برشمردایم.

۵۹۴.

تحلیل اوضاع اقتصادی - سیاسی دوره اشکانی (43 میلادی تا 208 میلادی) براساس مطالعه مسکوکات نقره گودرز دوم و خسرو دوم ضرب ضرابخانه هگمتانه با استفاده از روش PIXE(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهناز صالحی گروس علیرضا هژبری نوبری مهدی حاجی ولیئی

منبع: جامعه شناسی تاریخی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: وضعیت اقتصادی اشکانیان گودرز دوم خسرو دوم آنالیز سکه PIXE

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۸۴ تعداد دانلود : ۱۰۷۸

بی شک مسکوکات اشکانی یکی از مهم ترین منابع دست اول پژوهش تاریخ ایران از سده 3 ق. م تا پایان فرمان روایی اشکانیان در سال 224م. به شمار می رود. خیل سکه های برجای مانده بالغ بر چهارصد سال حکومت، شاهد بی نظیری است که با شیوه و تأثیر متنوع، اطلاعاتی درمورد توالی شاهان، تشکیلات ضرابخانه ها، شرایط سیاسی و اقتصادی، نوع پوشاک و... دراختیار می گذارند. در این پژوهش، نتایج آنالیز عنصری نُه نمونه سکه نقره یک درهمی متعلق به گودرز دوم و 6 عدد سکه متعلق به خسرو دوم به وسیله دستگاه PIXE بیانگر میزان بالای نقره در سکه های گودرز دوم و کاهش چشمگیر درصد خلوص نقره در مسکوکات خسرو دوم است. تحلیل اقتصادی– سیاسی دوره اشکانی نشان می دهد که این میزان بالای نقره در سکه های گودرز دوم به توان بالای اقتصادی اشکانیان در این مقطع زمانی اشاره داشته و علت کاهش چشمگیر درصد خلوص نقره در دوره خسرو دوم را باید در آغاز جنگ های پنج ساله ایران و روم جست وجو کرد که در پایان به شکست ایرانیان و تصرف مجدد تیسفون به دست رومیان در اواخر سال 197م. انجامید.

۵۹۵.

مقایسه ثبات ازدواج و مولفه های عشق در دانشجویان با ازدواج سنتی و غیر سنتی دانشگاههای آزاد اسلامی استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نازنین هنرپروران

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ ویژه نامه

کلیدواژه‌ها: ثبات ازدواج مولفه های عشق ازدواج سنتی و غیر سنتی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۷۴ تعداد دانلود : ۶۸۹

هدف این پژوهش مقایسه ثبات ازدواج و مولفه های عشق در دانشجویان با ازدواج سنتی و غیر سنتی بود. جامعه آماری را تمامی زوجین دانشجوی 22 تا 35 ساله دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس که مدت ازدواج شان کم تر از 10 سال بود، تشکیل می دادند. نمونه پژوهش شامل 326 نفر (224نفر ازدواج سنتی و 104 نفر ازدواج غیر سنتی) بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. از مقیاس های شاخص بی ثباتی ازدواج ( ادواردز ، جانسون و بوث ) و عشق مثلثی اشترنبرگ برای گردآوری داده ها استفاده شد. یافته ها نشان دادند که بین زوجین با ازدواج سنتی و غیر سنتی در بی ثباتی ازدواج در سطح 001/0 تفاوت معنا دار وجود دارد. به این معنا که میانگین نمره بی ثباتی ازدواج ( احتمال طلاق ) در ازدواج سنتی به گونه ای معنی دار بیش تر از ازدواج مدرن (غیر سنتی) بود. هم چنین، بین زوجین با ازدواج سنتی و غیر سنتی در مولفه های عشق تفاوت معنادار در سطح 05/0 وجود دارد. به این معنا که میانگین نمره مولفه های صمیمیت و میل (هوس) در زوجین با ازدواج غیر سنتی به گونه ای معنادار بیش تر از زوجین با ازدواج سنتی بود، ولی بین میانگین نمره مولفه تعهد در زوجین دو گروه تفاوتی معنادار مشاهده نشد.

۵۹۶.

ارزیابی عملکرد مؤسسه ی قرآنی بیت الأحزان در تغییرات فرهنگی زنان روستایی (مورد: شهرستان ممسنی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی شمس الدینی

منبع: زن و جامعه (جامعه شناسی زنان سابق) سال هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: زنان روستایی تغییرات فرهنگی ممسنی بیت الأحزان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۹۰ تعداد دانلود : ۹۳۰

فرهنگ به عنوان مجموعه ای از خاستگاهِ اندیشه، هنجارها، عادات و باورهای جوامع انسانی که ضمن ایجاد قوام و پویایی جامعه؛ بازگوکننده تاریخ و هویت ساکنین یک کشور می باشد، در گذر زمان و با تکیه بر آموزش و ارتباط میان انسانها دائماً دستخوش تحول شده است. در این میان باورهای فرهنگی روستانشینان به دلیل داشتن ارتباط محدود با دیگر جوامع و نیز حاکم بودن سنت بر زندگی آنها در طی تاریخ کمتر دچار تغییرات بنیادین گشته است. پژوهش پیش رو با رویکردی کاربردی به بررسی و سنجش عملکرد مؤسسه قرآنی- فرهنگی بیت الأحزان در تغییرات فرهنگی زنان روستاییِ دهستان فهلیان از توابع شهرستان ممسنی می پردازد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها تهیه پرسشنامه و مصاحبه می باشد. جامعه آماری شامل 438 نفر از زنان روستایی است؛ که از بین آنها تعداد 120 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شده اند. به منظور تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق، ابتدا پرسشنامه ها کدگذاری شدند، سپس داده های کدگذاری شده به نرم افزار spss انتقال داده شد. جهت سنجش سؤالات از آزمون T تک نمونه ای و برای آزمون فرضیه ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن می باشد که مؤسسه بیت الأحزان بیشتر در زمینه تربیت و آموزش کودکان موفق بوده است، به طوری که رضایت بیش از90 درصد از زنان نمونه را به همراه داشته است. همچنین در زمینه های برگزاری کلاس های قرآن خوانی، مداحی و نیز برگزاری سفرهای زیارتی زنان روستایی رضایتمندی بالای80 درصد داشته اند. در نهایت با ضریب همبستگی 985/0رابطه معناداری بین برگزاری کلاس ها و جلسات فرهنگی توسط سازمان مردم نهاد بیت الأحزان و ایجاد تغییر نسبی در باورها و ارزش های فرهنگی جامعه زنان روستایی مشاهده گردید.

۵۹۷.

سبک زندگی اسلامی و رابطه آن با مصرفگرایی (مورد مطالعه: شهروندان اصفهانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آذر قلی زاده اعظم سبکتکین ریزی

کلیدواژه‌ها: خانواده مصرف گرایی سبک زندگی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۹۳۵ تعداد دانلود : ۶۳۰

این پ ژوه ش ب ا ه دف ت ع ی ی ن راب طه س ب ک زندگی اسلامی با میزان مصرفگرایی از نظر شهروندان اصفهانی در سال 1393 ان ج ام شد. روش ، ت وص ی ف ی از ن وع ه م ب س ت گ ی و ج ام ع ه آم اری شامل تمام خانواده های ساکن در 14 منطقه شهر اصفهان بودند که 300 ن ف ر از شهروندان به صورت تصادفی خوشه ای ب رای ش رک ت در پ ژوه ش ان ت خ اب ش دن د. اب زار ج م ع آوری اطلاع ات شامل پرسشنامه سبک زندگی اسلامی کاویانی (1388) و پ رس ش ن ام ه محقق ساخته مصرفگرایی است. ب ه م ن ظور ت ج زی ه و ت ح ل ی ل داده ها از آزمونهای رگرسیون چندگانه، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یکراهه اس ت ف اده ش د. ت ح ل ی ل اطلاع ات ن ش ان داد ک ه ب ی ن مصرفگرایی با ابعاد سبک زندگی اسلامی شامل تفکر و علم (198/0r =)، خانوادگی (r=267/0)، اجتماعی (r=406/0)، اخلاقی (r=213/0)، مالی (r=403/0)، باورها (r=339/0)، راب طه م ع ن ی داری هست. از ب ی ن م ت غ ی ره ای م ورد م طال ع ه ، ب ه ت ری ن پ ی ش ب ی ن ی ک ن ن ده مصرفگرایی خانواده ها در گ ام اول ، بعد مالی و در گ ام دوم ، بعد اجتماعی ب ود. هم چنین میان مصرفگرایی خانواده ها از نظر متغیرهای جمعیت شناختی (جنسیت، سن، تعداد اعضای خانواده، تعداد فرزندان، تعداد افراد شاغل در خانواده، تحصیلات پدر، شغل پدر، تحصیلات مادر، شغل مادر) تفاوت معناداری وجود دارد.

۵۹۸.

علل انحطاط تمدن اسلامی از منظر استاد مطهری با تأکید بر تحلیل محتوای کتاب داستان راستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی حسین زاده یزدی سید محسن ملاباشی احمد مهرشاد

منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی و ایرانی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: استاد مطهری تمدن اسلامی علل انحطاط کتاب داستان راستان

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۵۴ تعداد دانلود : ۱۰۴۳

علل انحطاط تمدن اسلامی از موضوعاتی است که ذهن اندیشمندان بسیاری را به خود جلب کرده است و نظریه پردازان زیادی هم از منظرهای گوناگون نظریه هایی در تبیین این موضوع بیان کرده اند. استاد مرتضی مطهری ازجمله اندیشمندان ایرانی است که این موضوع سال ها دغدغه ذهن او بوده و برای بررسی این موضوع نقشه راه همه جانبه ای ترسیم کرده است. ایشان معتقد بود اصلاح نگرش بر اصلاح عمل مقدم است؛ پس برای بهبود عملکرد افراد جامعه ابتدا باید نگرش آنها را اصلاح کرد. همچنین، نقطه آغاز این حرکت اصلاحی، عموم مردم هستند؛ زیرا هر اصلاحی از سطح عموم آغاز می شود و به سطح خواص و حاکمان می رسد. بر همین اساس، استاد مطهری کتاب داستان راستان را نوشت تا نوجوانان را مخاطب این اصلاح نگرش قرار دهد. این پژوهش به کمک روش تحلیل محتوای کیفی در پی استخراج مفاهیمی است که استاد مطهری در این کتاب به مخاطب جوان خود منتقل می کند. همچنین، در پی بررسی میزان انطباق مفاهیم مندرج در این اثر با دورنمایه، نقشه راهی است که ایشان برای احیای تمدن اسلامی ترسیم کرده بود. بر اساس نتایج پژوهش، مقوله هایی که در تحلیل محتوای این اثر به دست آمد تا حد بسیار زیادی با نظریه استاد درباره علل انحطاط تمدن اسلامی منطبق است.

۵۹۹.

تأثیر شبکه های اجتماعی لاین و تلگرام بر هویت فرهنگی دانشجویان ارشد و دکترای رشته مدیریت امور فرهنگی واحد علوم و تحقیقات تهران سال های 1392−1394(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده: شبنم پرویزی اسدالله اطهری

منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: هویت هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی مجازی تلگرام لاین

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۹۶ تعداد دانلود : ۶۸۰

هدف از پژوهش پیش رو، بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی لاین و تلگرام بر هویت فرهنگی دانشجویان ارشد و دکترای مدیریت امور فرهنگی واحد علوم و تحقیقات تهران سال های 1392−1394 است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی−همبستگی است و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 460 نفر دانشجوی ارشد و دکترای رشته مدیریت امور فرهنگی واحد علوم و تحقیقات تهران سال های 1392−1394 می باشد، 68 نفر آنان دکترا، 392 نفر هم ارشد هستند، حجم نمونه 210 نفر است که از 210 نفر 31 نفر دکترا و 179 نفر ارشد است و روش نمونه گیری در این پژوهش طبقه ای و به صورت تصادفی بین زن ها و مردها پرسشنامه پخش می شود، جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و روش های ضریب همبستگی اسپیرمن و تحلیل رگرسیون خطی ساده، استفاده شده است. پرسشنامه شامل 30 پرسش هفت گزینه ای است. نتایجپژوهشحاضر مشخص می کند که بین مدت میزاناستفادهاز شبکه های اجتماعی لاین و تلگرام وهویتفرهنگی کاربرانرابطهمعنادارمعکوسوبینواقعیتلقیکردنمحتوایمطالبشبکه های اجتماعی لاین و تلگراموهویتفرهنگی کاربرانرابطهمعنادارمثبتیوجوددارد.

۶۰۰.

شناسایی و طبقه بندی موقعیت های کاربردی سازهای رزمی در تاریخ موسیقی ایران ِدوران اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نرگس ذاکرجعفری

منبع: جامعه شناسی تاریخی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: موسیقی رزمی در تاریخ ایران نقش موسیقی در جنگ موقعیت کاربردی سازهای رزمی نقاره خانه نمایش های موسیقایی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۹ تعداد دانلود : ۶۰۷

هدف از تحقیق پیش رو، توصیف و طبقه بندی موقعیت های مختلفی است که سازهای رزمی در تاریخ ایرانِ پس از اسلام کاربرد داشتند. با مطالعه اسناد تاریخی، موسیقایی و تصویری می توان دریافت کاربرد سازهای رزمی در تاریخ اجتماعی ایران، تنها در موقعیت جنگ نبود، بلکه در موقعیت های دیگری که نیاز به صدای قوی و بُرد صدای بالا نیاز بود نیز به کار می رفتند. امروزه، کاربرد سازهای رزمی در موقعیت های مختلف به فراموشی گراییده و با نظر به اینکه مهم ترین دلیل منسوخ شدن این سازها، زوال یافتن موقعیت های کاربردی آن هاست، مطالعه موقعیت های خاصی که این سازها کاربرد داشتند، شایان توجه است. موقعیت های کاربردی سازهای رزمی در طول تاریخ ایران را می توان چنین دسته بندی کرد: جنگ، خبررسانی، قدرت نمایی، شکار، سفر، نمایش حیوانات، و مسابقات ورزشی و عزاداری. دراین میان، مهم ترین موقعیت های کاربردی این سازها عبارت بودند از جنگ، خبررسانی و قدرت نمایی که به نظر می رسد اجرای موسیقی رزمی در این موقعیت ها، نقشی حیاتی داشته است. نقش اجرای سازهای رزمی در دیگر موقعیت های یادشده مانند شکار، سفر و نمایش های عمومی، اهمیت کمتری دارد؛ زیرا چنین موقعیت هایی کمتر اهمیت سیاسی داشته و دربرخی موارد، موقعیت هایی کاملاً مردمی محسوب می شده اند. روش تحقیق در مقاله پیش رو، تحلیلی توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات، کتاب خانه ای است.

درخت حوزه‌های تخصصی