فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۹۰۱ تا ۶٬۹۲۰ مورد از کل ۳۴٬۸۶۳ مورد.
منبع:
مطالعات جغرافیایی مناطق خشک دوره ۱۳ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۰
97 - 78
حوزههای تخصصی:
شهرها از پیدایش تاکنون، با افزایش شهرنشینی و پیچیدگی نظام شهری در حال رقابت با یکدیگر هستند. عصری که آن را عصر دانایی و اقتصاد را اقتصاد دانش بنیان و رقابت را جهانی می دانیم، شاهد رقابت شدیدی بین کشورها در سطح بین الملل و شهرها در سطح ملی هستیم؛ جریان رقابت ماهیتی پویا دارد که برای موفقیت در آینده باید از روش های رقابتی جدید و تحول گرا استفاده کنیم. بنابراین، هدف تحقیق بررسی تأثیر مؤلفه های رقابت پذیری بر ارتقای اقتصاد دانش بنیان شهری در کرمان است. روش تحقیق در این مطالعه، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی-تحلیلی است که بخش عمده ای از داده های آن بر اساس مطالعات میدانی و تنظیم پرسش نامه از 30 نفر از کارشناسان و خبرگان حوزه ی برنامه ریزی شهری در سطح منطقه جمع آوری شده است. یافته های مطالعه بر اساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی نشان می دهد که بین شاخص های مربوط به عوامل اقتصادی و شاخص های مرتبط با عوامل اجتماعی ضریب عوامل اقتصادی شامل: "عملکرد اقتصادی"، "ساختار و ظرفیت اقتصادی"، "دگرگونی فن آوری اطلاعات"، "دگرگونی اقتصاد"، "دگرگونی فضا" و "بازاریابی" با میزان ۵۹/۵ درصد بیشترین تأثیرگذاری را نسبت به عوامل اجتماعی شامل: "منابع انسانی"، "کیفیت زندگی"، "سطح پیشرفت شهری"، "عملکرد دولتی" و "عملکرد محیطی" با میزان ۴۰/۵ درصد از کل وزن نهایی را به خود اختصاص داده است. و از بین مؤلفه های 11 گانه اقتصادی و اجتماعی رقابت پذیری مؤثر بر شکل گیری اقتصاد دانش بنیان شهری، ساختار و ظرفیت اقتصادی و عملکرد اقتصادی به ترتیب با 12 و ۱۰/۵ بیشترین ضریب تأثیر را شکل گیری اقتصاد دانش بنیان به خود اختصاص داده اند. بنابراین شهر کرمان به منظور رسیدن به پیشرفت همه جانبه نیازمند توجه کارآ به عوامل اقتصادی است چراکه بیشترین اثرگذاری را نسبت به عوامل اجتماعی مؤثرترین عوامل در شکل گیری و ارتقا اقتصاد دانش بنیان شهر کرمان هستند.
ارزیابی و تحلیل ابزارهای مدیریت یکپارچه شهری در بافت تاریخی کلان شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل ابزارهای مدیریت شهری اثرگذار بر مدیریت یکپارچه بافت تاریخی کلان شهر شیراز و اثرات و نقش هرکدام از این ابزارها ازجمله سازمان و تشکیلات، قوانین و مقررات، زیرساخت های اطلاعاتی، منابع انسانی و منابع مالی بر مدیریت شهری این بخش از کلان شهر شیراز است. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است که اطلاعات مورد نیاز آن از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای استخراج شده است. ابزار پژوهش نیز پرسشنامه است که از طریق روش گلوله برفی در میان جامعه آماری (120 نمونه از متخصصان و کارشناسان سازمان های مدیریت شهری) توزیع شده است. تحلیل آماری داده ها نیز از طریق نرم افزارهای تحلیل آماری از جمله SPSS و Amos Graphic و همچنین Smart PLS و با استفاده از رویکرد مدل سازی معادله ساختاری واریانس محور و کُواریانس محور صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، میانگین متغیرهای پژوهش در وضعیت موجود پایین تر از حد متوسط قرار دارد و نتایج معادله ساختاری نیز نشان می دهد که همه ابزارهای مدیریت شهری در یکپارچگی بافت تاریخی شهر شیراز تأثیر مستقیم دارند. در میان عوامل مطالعه شده، نقش عوامل سازمانی و قانونی پررنگ تر از سایر ابزارها و عوامل است؛ بنابراین پیشنهاد می شود برای تحقق مدیریت یکپارچه شهری در بافت تاریخی کلان شهر شیراز همه ابزارهای مدیریت شهری باید تقویت شوند. از جمله مهم ترین اقدامات موردنیاز، برطرف کردن خلأ قوانین موجود و حرکت به سمت هم افزایی درون نهادی و میان نهادی است که تقویت شود و از زیرساخت های اطلاعاتی ازجمله WebGIS و SDI برای تسهیل این امر استفاده مفید و مؤثر شود.
تحلیل عوامل مؤثر قدرت در توسعه شهری با روش FAHP ، نمونه موردی: شهر قزوین(1357- 1397)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
شهر فضای تعامل قدرت های مختلف است؛ جایی که در آن تمرکز قدرت ها و فرهنگ ها متبلور است. قدرت به مثابه «نهاد» و حاکمیت به مثابه «ساختار» تلقی شده و رابطه آن ها با یکدیگر براساس این دو مفهوم تعیین شده است که بر توسعه شهر اثرگذار است. لذا، در این مقاله به تحلیل و بررسی عوامل موثر قدرت در توسعه شهر قزوین بر اساس ابعاد سیاسی-قانونی (ایدئولوژیک)، اجتماعی-فرهنگی (هویتی)، اقتصادی و ارتباطی-زیرساختی پرداخته شده است. این پژوهش بر اساس ماهیت و روش توصیفی تحلیلی و بر اساس هدف از نوع کاربردی می باشد که در آن با مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی به تحلیل داده های پژوهش پرداخته شده است. هم چنین، به منظور ارزیابی میزان تاثیرگذاری عوامل موثر قدرت در شهر قزوین از 25 خبره استفاده گردیده شده است و از طریق انجام مصاحبه، اقدام به استخراج نظرها و دیدگاه های آن ها شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه سیاسی و ایدئولوژیکی در جایگاه نخست واقع شده است و از لحاظ اثرگذاری بیشترین نقش را در قدرت شهرسازی شهر قزوین داشته است. مؤلفه های نیاز شهرداری به کسب درآمد و قوانین و مقررات نیز به ترتیب در جایگاه های دوم و سوم قرار دارند و در نهایت مؤلفه های ارتباطی، ضعف قدرت سیاسی و عدم استقلال عملکردی(شهرداری) و ایجاد شهرک های صنعتی به ترتیب کمترین نقش را در قدرت شهرسازی شهر قزوین داشته است.
بررسی تاثیر اقلیم های آب و هوایی بر سیستم مدیریت انرژی ساختمان در سبد هزینه خانوار
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۸
34 - 49
حوزههای تخصصی:
افزایش مصرف انرژی برق در سبد هزینه خانوار نقشی اساسی دارد و همواره در شرایط مختلف در کاهش آن تلاش می شود. در این پژوهش برای کاهش هزینه برق بها در سبد اقتصادی خانوار، به بررسی تاثیر اقلیم-های آب و هوای مختلف در سیستم مدیریت انرژی ساختمان پرداخته شده است. سیستم های سرمایشی بر اساس شاخص های آب و هوایی (درجه حرارت حباب خشک و رطوبت نسبی) در فصل های گرم و شرایط آسایش ساکنین، منطبق با نمودار سایکرومتریک ایجاد شده است. توان برق مصرفی خانوار در شرایط استفاده از کنتور یک زمانه آنالوگ، سه زمانه دیجیتال و سه زمانه دیجیتال با اموزش سیستم مدیریت انرژی ساختمان در سه شهر تبریز، ساری و سمنان بر اساس الگو واحد و با نرم افزار محاسبه برق بها شرکت توانیر برآورد شده است. نتایج حاکی از آن است ضرورت آموزش در رفتار مصرف برق مناطق معتدل و مرطوب نسبت به سایر اقلیم ها برای کاهش میزان برق بها خانوار اهمیت بیشتری دارد. در بررسی مقایسه ای تبریز با 33 درصد کاهش بیشترین درصد کاهش هزینه را در اجرای سیستم مدیریت انرژی ساختمان دارد. با توجه به سهم کمتر برق بهای تبریز در سبد هزینه خانوار نسیت به ساری و سمنان این کاهش حداکثری از ضرورت بکارگیری سیستم در اقلیم معتدل و مرطوب نمی کاهد.
طراحی الگویی برای توسعه کارآفرینی اجتماعی در بین زنان روستایی: کاربرد نظریه داده بنیان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روستا و توسعه سال بیست و پنجم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳
115 - 138
حوزههای تخصصی:
اگرچه زنان به ویژه زنان روستایی نقش مهمی در پیشرفت کشورهای در حال توسعه دارند؛ ولی متاسفانه به مسائل، مشکلات و فعالیت های اقتصادی آنان توجه چندانی نمی شود. در این راستا، نظر به اینکه صندوق های اعتبارات خرد زنان روستایی می تواند بستری را برای توسعه کارآفرینی اجتماعی و در نتیجه حل مسائل و مشکلات زنان روستایی فراهم کند؛ بنابراین، توجه به توسعه فعالیت های کارآفرینی اجتماعی در قالب صندوق های اعتبارات خرد زنان روستایی از اهمیت و ضرورت بالایی برخوردار است. هدف کلی پژوهش حاضر، طراحی الگویی برای توسعه کارآفرینی اجتماعی در بین زنان روستایی عضو صندوق های اعتبارات خرد شهرستان ایوان (استان ایلام) بود. این پژوهش از لحاظ پارادایم، کیفی و به لحاظ هدف، کاربردی بود که با بهره گیری از روش نظریه داده بنیان انجام شد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل متخصصان حوزه کارآفرینی اجتماعی و زنان عضو صندوق های اعتبارات خرد روستایی در شهرستان ایوان بودند. نمونه های مورد مطالعه ابتدا به صورت هدفمند و در ادامه به صورت نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش مصاحبه های عمیق انفرادی بود. پس از انجام 19 مصاحبه، اشباع نظری حاصل شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک های کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که دانش و اطلاعات، تلاطم های فردی، سرمایه اجتماعی، مسئولیت پذیری اجتماعی، داشتن الگوی نقش، خصیصه های روانشناختی، آگاهی اجتماعی، ماهیت صندوق های اعتبارات خرد و ویژگی های جمعیت شناختی، مؤلفه های تبیین کننده الگوی توسعه کارآفرینی اجتماعی در بین زنان روستایی بودند. بر اساس یافته های پژوهش، راهکارهایی نظیر حمایت اقتصادی، حمایت آموزشی، سیاست های مالی- حمایتی، الگوسازی و تیم سازی اثربخش برای توسعه کارآفرینی اجتماعی در بین زنان روستایی پیشنهاد داده شد.
The Effect of the Timing of Form-Focused Instruction on the Development of Iranian Tourism and Hotel Management Students’ Explicit Knowledge of Grammar(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
The purpose of the present study was to examine the effect of teaching grammar explicitly on Iranian tourism and hotel management students’ grammar knowledge. The 65 Iranian tourism and hotel management students who participated in this study were homogenized based on the Nelson proficiency test, so 51 tourism and hotel management students were selected as the main participants. They were divided into three experimental groups, which were called the "integrated FFI group," "pre-task FFI group," and "post-task FFI group." The learners' scores were compared using ANCOVA to analyze the data. The learners were pretested using the error correction test to assess their explicit grammar knowledge. After the treatment sessions, learners were post-tested using the error correction test to check the efficacy of the timing of form-focused instruction on the development of explicit knowledge of grammar. Based on the obtained results, it was found that there is a significant difference between the effects of integrated FFI, pre-task FFI, and post-task FFI on the explicit knowledge of the grammar of tourism and hotel management students.
تاثیر بعد محسوس- مصنوع فضای شهری جمعی باز بر تصویر ذهنی گردشگران از آن فضا: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
گردشگری از طریق افزایش درآمد، کاهش فاصله اجتماعی- روانی اقوام و ملل، ایجاد دوستی، حفظ ثبات و تقویت وجهه ملی، بر توسعه اقتصادی، فرهنگی و سیاسی یک کشور، تاثیر مثبتی می گذارد. عواملی مختلفی باعث توسعه گردشگری می شوند. از جمله این عوامل، مخصوصا در بخش گردشگری شهری، توجه به نقش فضاهای شهری جمعی باز در جذب گردشگران می باشد. از جمله مهمترین عوامل تاثیر گذار بر ادراک و رفتار گردشگران در مقصدهای شهری، تصویر ذهنی آنان از آن مقصدها می باشد. مطالعات کمی به تصویر ذهنی گردشگران از فضاهای شهری جمعی باز پرداخته اند. در این مطالعه، نقش بعد محسوس- مصنوع فضاهای شهری جمعی باز در تصویر ذهنی گردشگران از این فضاها بوسیله مصاحبه با 24 گردشگر داخلی، تکراری و جوان شهر اصفهان بررسی شد. در این مطالعه کیفی، از تحلیل محتوا استفاده شد و همچنین روش نمونه گیری هدفمند، تا رسیدن به اشباع داده ها مورد استفاده بود. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته و مشاهده های میدانی جمع آوری شدند. سپس از تحلیل محتوای استقرائی برای تحلیل داده های جمع آوری شده استفاده شد.نتایج نشان می دهد : 5 مقوله اصلی از این مطالعه حاصل شد: غنای عملکردی، غنای بصری، منحصر بفردی عناصر کالبدی، مبلمان و المان های فضا و دسترسی و ارتباط با فضا. این مطالعه نشان داد که عوامل محسوس- مصنوع مختلفی بر تصویر ذهنی گردشگران از فضاهای شهری جمعی باز تاثیر می گذارند. بر اساس یافته های این مطالعه، پژوهش های بیشتری راجع به تصویر ذهنی گردشگران از فضای شهری جمعی باز مورد نیاز است.
تبیین الگوی موزه محله در جهت حفظ و ارتقاء بافت های با ارزش تاریخی مطالعه موردی منطقه ۱۲ تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
شهر پایدار دوره ۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱
31 - 44
حوزههای تخصصی:
محلات تاریخی از عناصر اصلی بافت تاریخی و صحنه بسیاری از رخدادهای تاریخ ساز و پیونددهنده فضاهای فرهنگی و تاریخی شهر است، که هویت اجتماعی و فرهنگی شهر را در طول تاریخ به نمایش می گذارد. یکی از راهکارها در راستای حفظ، نگهداری و ارتقاء این بافت ها استفاده از الگوی بازآفرینی خلاق، که مبتنی بر ارتباط میان اقتصاد و فرهنگ و تولید مکان های خلاق و نوآوراست. در این زمینه مراکز تاریخی شهرها از ظرفیت های بی نظیری برای ساخت و باززنده سازی فضاهای خلاق موردنیاز جهت جذب و نگهداری گروه های نوآور برخوردار است. ازجمله الگوهای بازآفرینی خلاق در بافت های تاریخی شهر تبدیل شهر به موزه محله می باشد. موزه-محله ها در دل خود هم پایگاه های ارزشمندی ازنظر فرهنگ ملی و محلی هستند و هم مجموعه های قدرتمندی برای تولید ثروت و آورده های مالی است. لذا با توجه به آثار تاریخی و ظرفیت بالای این آثار در منطقه 12 شهر تهران امکان تبدیل محلات این منطقه به یک موزه فضایی باز و استفاده از این آثار تاریخی به عنوان اشیاء موزه وجود دارد، که این اقدام ضمن حفاظت از محلات با ارزش تاریخی اقدامی در راستای بهبود توان اقتصادی محله، احیاء محلات تاریخی مناطق و بازآفرینی شهری در این محلات خواهد شد. پژوهش حاضر در پی ارائه الگویی به روش توصیفی –تحلیلی با استفاده از اسناد کتابخانه ای و داده های میدانی (پرسش نامه و مصاحبه) است، که پس از مصاحبه با خبرگان و جمع آوری پرسشنامه، نتایج حاصله با استفاده از نرم افزارهای SPSS,SMART- PLS، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و مدل ارائه شده در خصوص الگوی موزه محله در جهت حفظ و ارتقا بافت های باارزش تاریخی مورد تائید قرار گرفت.
الگوی فضایی رفتار گردشگران در مقصدهای گردشگری تحلیلی بر چیدمان فضایی حرکت های بازدیدکنندگان در محدوده بافت تاریخی شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در چند دهه اخیر، محققان بر تشریح رفتار فضایی تحرک گردشگران در مقصدهای شهری تأکید داشته اند، به گونه ای که دستیابی به استراتژی های بهینه برای توسعه گردشگری شهری نیازمند شناخت قاعده معمول میان رفتار کاربران و فضای مقصدهای گردشگری است. هدف از این مطالعه شناسایی الگوی رفتار فضایی بازدیدکنندگان به منظور توسعه گردشگری در بافت تاریخی یزد است. در این پژوهش کاربردی، با روش توصیفی تحلیلی، تحرکات بازدیدکنندگان در مجموعه بافت تاریخی شهر یزد ارزیابی شده است. به این منظور، از مجموع جامعه آماری سالانه گردشگران شهر یزد، با استفاده از روش کوکران، 360 گردشگر در محدوده بافت تاریخی شهر یزد تصادفی انتخاب و اطلاعات با روش پرسش نامه های مصاحبه ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی GISجمع آوری شدند. در مرحله تجزیه و تحلیل، از آزمون های تی دو نمونه مستقل، آنالیز واریانس یک طرفه، ضریب هم بستگی پیرسون و رگرسیون خطی در نرم افزار SPSS بهره گرفته شد. درنهایت، تحلیل الگوی فضایی تحرک بازدیدکنندگان در نقشه های شناختی آنان با روش چیدمان فضایی AGRAPH انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که شاخص میزان درآمد، ویژگی های سفر گردشگران از نظر ویژگی های فردی گردشگران؛ شاخص الگوی تحرک و ویژگی های فیزیکی مقصد و شاخص شدت پراکنش جاذبه ها/فعالیت ها بیشترین تأثیر را در تحرک فضایی بازدیدکنندگان بافت تاریخی شهر یزد داشته اند. درنهایت، با توجه به نقشه های شناختی بازدیدکنندگان، هفت الگوی رفتار جابه جایی فضایی در مقصد شناسایی شد. براساس الگوی نهایی، گره مجموعه امیرچخماق بهترین شرایط را در بافت تاریخی شهر یزد دارد.
سیاست ها، راهبردها و برنامه ریزی منطقه ای ایالات متحد آمریکا در غرب آسیا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
چالش های امنیتی در غرب آسیا به واسطه زوال قابل توجه ساختار امنیتی از سال 2003 تعریف می شود. تحولات سیاسی و امنیتی که به دنبال یک خلأ سیاسی و امنیتی در کنار تغییر در توازن قدرت در منطقه رخ داد موجب شد قدرت های بین المللی و بازیگران منطقه ای با چالش های جدید و تهدیدهای بی سابقه در همه سطوح (داخلی، منطقه ای و بین المللی) مواجه شوند. در بسیاری از موارد چالش های امنیت توسط قدرت های فرا منطقه ای حفظ شده است. بزرگ ترین و طولانی ترین مداخله اخیر در منطقه بی شک مداخله آمریکا در عراق بعد از براندازی صدام و جدیدترین آن حضور ائتلاف آمریکایی در سوریه بوده است. در هردوی این موارد رژیم امنیتی تضمین کننده امنیت منطقه صورت نگرفت و معمای امنیت پیچیده تر هم شد... همچنین رویکرد رئالیستی و نوع نگاه نظامی هم تاکنون پاسخی برای بحران امنیت نتوانسته تهیه کند. بهترین و بارزترین شرح این مسئله را می توان به دخالت های نظامی در عراق و سوریه دید که نه تنها به ثبات بلندمدت منجر نشد، بلکه تنش های جدیدی سر باز کرد و عملاً آن ها را به کشورهایی چندپاره تبدیل کرد. از طرفی قدرت های فرا منطقه ای در حوزه مسائل نظامی تلاش داشته اند تا بازار تسلیحات خود را در میان طالبان همیشگی آن ها در منطقه تأمین کنند. در گفتمان واقع گرایی، این فرضیه که معضل امنیتی یک دولت با به حداکثر رساندن قدرت نظامی حل خواهد شد، با این مشکل روبه رو می شود که همه کشورها نمی توانند به یک اندازه رشد کنند و اگر امنیت یک کشور به ضرر و هزینه کشور دیگری تأمین شود، نتیجه ای جز بحران امنیت نخواهد داشت.
شناسایی و تحلیل موانع توسعه گردشگری در دریای عمان (مطالعه موردی: سواحل استان سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف از این پژوهش، شناسایی و تحلیل موانع توسعه گردشگری در سواحل دریای عمان است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، توصیفی - تحلیلی است. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، شامل دو دسته: گردشگران ورودی به منطقه که با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 382 پرسشنامه به صورت نمونه گیری تصادفی و از بین گردشگران در دسترس و پاسخگو و نیز 30 نفر از مسئولین ادارات مرتبط با موضوع گردشگری است. جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آزمون تی تک نمونه ای، تحلیل رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که از نظر گردشگران، گردشگری در سواحل دریای عمان در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. چنان که میانگین موانع اقتصادی (920/2)، موانع تبلیغاتی (957/2)، موانع زیرساختی و خدماتی (912/2)، موانع ورزش های ساحلی (767/2)، موانع فرهنگی - اجتماعی (928/2) و موانع مدیریتی (857/2) همگی پایین تر از میانگین مطلوب (3) قرار دارند. نتایج تحلیل رگرسیون خطی نشان داد که موانع مدیریتی و موانع اقتصادی به ترتیب با مقدار بتای 368/0 و 302/0 بیشترین تأثیر و موانع انجام ورزش های آبی ورزشی با ضریب بتای 154/0، موانع اجتماعی با ضریب بتای 171/0، موانع امکانات زیرساختی و خدمات گردشگری با ضریب بتای 224/0 و موانع تبلیغاتی با ضریب بتای 294/0 به ترتیب اثرات کمتری بر گردشگری ساحلی در سواحل دریای عمان داشته اند. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد که موانع مدیریتی با 820/0 و موانع اقتصادی با 623/0 به ترتیب بیشترین تأثیر را بر گردشگری ساحلی در سواحل دریای عمان داشته و موانع توسعه ورزش های ساحلی با 154/0 کمترین تأثیر را بر گردشگری ساحلی داشته است. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده می توان چنین بیان نمود که موانع توسعه گردشگری در سواحل دریای عمان وابسته به عواملی همچون عامل اقتصادی، تبلیغاتی، مدیریتی، اجتماعی- فرهنگی، ورزش های ساحلی و زیرساختی – خدماتی است که تا زمانی که این مشکلات و موانع برطرف نشوند، گردشگری در این مناطق به رشد و توسعه مناسب نخواهد رسید.
برآورد دمای پایه در مراحل مختلف رشد گندم دیم (مطالعه موردی: ایستگاه سرارود کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این پژوهش به منظور بررسی دمای پایه (حداقل دما برای رشد گیاه) در درجه روزهای رشد (GDD) که یکی از پارامتر های مهم در محاسبه درجه روز رشد است، ابتدا داده های مورد نیاز دوره آماری 2009-2017 محصول گندم در ایستگاه سرارود، از ایستگاه مربوطه اخذ شد. سپس بعد از مرتب کردن و جدا کردن مراحل مختلف رشد، با استفاده از 4 روش محاسبه دمای پایه (1- حداقل انحراف استاندارد در در جه روز SDgdd، 2- حداقل انحراف استاندارد در روزها SDday، 3- ضریب رگرسیون در روزها CRday، 4- ضریب تغییرات CV) مناسب ترین روش برای محاسبه دمای پایه رشد، در مراحل مختلف کاشت تا برداشت محصول گندم به دست آمد. نتایج نشان داد که مناسب ترین روش، حداقل انحراف استاندارد در GDD است که دمای پایه به ترتیب برای مراحل مختلف رشد از جوانه زنی تا رسیدن کامل 8/5، 38/0، 1، 8/2-، 56/0، 3/2، 3/7، 9/7، 8/6، 11 درجه سلسیوس به دست آمد. با مقایسه روش های مختلف محاسبه GDD، مناسب ترین روش، روش عمومی محاسبه درجه روز رشد به دلیل بیشترین مطابقت با داده های ایستگاهی شناخته شد. مقدار درجه روز رشد در مراحل مختلف بر اساس دمای پایه به دست آمده آن ها، محاسبه و نتایج نشان دادن که محاسبه دمای پایه در هر مرحله از رشد گندم پاییزه برای محاسبه GDD بسیار دقیق بوده و یک برآورد دقیق از GDD، حاصل شد.
بررسی عوامل موثر بر دلبستگی به مکان با استفاده از تکنیک متاآنالیز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
دلبستگی به مکان رابطه عاطفی فرد با مکان است که ریشه در خصوصیات و تجارب گذشته فرد دارد که مکان باید بتواند پاسخگو نیازها و انتظارات انسان باشد و همینطور مکان باید ظرفیت های پاسخگویی به این نیازها و انتظارات را داشته باشد. دلبستگی به مکان براساس تعامل شناختی، عاطفی و عملکردی بین افراد، گروه ها و مکان کالبدی- اجتماعی در طول زمان شکل می گیرد. پژوهش حاضر با هدف استفاده از روش آماری فراتحلیل در راستای تحلیل نتایج پژوهش های انجام شده در زمینه دلبستگی به مکان انجام شده است. به منظور انجام فراتحلیل، 75پژوهش انجام شده در رابطه موضوع بررسی شدند و از این میان 18 پژوهش انجام شده بین سالهای 1385-1398 در زمینه دلبستگی به مکان انتخاب شدند. در گام نخست ارزیابی پژوهش های منتخب، مفروضات همگنی و خطای انتشار مورد بررسی قرار گرفتند؛ بر این اساس یافته ها حکایت از ناهمگنی اندازه اثر و عدم سو گیری انتشار مطالعات مورد بررسی داشتند. در مرحله دوم، ضریب اندازه اثر با به کارگیری نسخه دوم نرم افزار CMA مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان دادند که اندازه اثر یا ضریب تأثیر عوامل شناسایی شده 376/0 است که بر حسب نظام تفسیری کوهن، در حدمتوسط ارزیابی می شود. در مجموع نتایج پژوهش نشان داده است که عوامل شناسایی شده تأثیری متوسط بر دلبستگی به مکان دارد.
اولویت بندی توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری در قلمرو فضایی استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش سرزمین دوره هجدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۷)
427 - 462
حوزههای تخصصی:
یکی از سیاست هایی که بسیاری از کشورها جهت توسعه پایدار گردشگری مد نظر قرار داد ه اند توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری به صورت متمرکز و جلوگیری از ساخت وسازهای پراکنده و بی برنامه نابودکننده محیط زیست، بافت فرهنگی اجتماعی، و ساختار اقتصادی در مناطق جاذب گردشگر است؛ سیاستی که در ایران از سوی هیئت وزیران در سال 1396 به تصویب رسید. هدف از این مقاله ارائه یک روش شناسی جهت شناسایی فضاهای مستعد توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری است. پژوهش بر اساس هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی در زمره پژوهش های توصیفی تحلیلی قرار می گیرد. قلمرو فضایی استان مازندران به عنوان ورودی مدل تحلیلی به 23007 واحد فضایی 100 هکتاری تقسیم شده و جهت توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری مورد ارزیابی و اولویت بندی قرار گرفته است. در این مقاله شاخص مرکب «اولویت توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری در استان مازندران» از طریق مدل هیبریدی تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل شبکه ای (F’ANP) و بر مبنای 14 شاخص اثرگذار بر توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری ساخته و نقشه خروجی آن بر اساس 4 شاخص کنترلی تدقیق شده است. یافته های مدل نشان دهنده آن است که سه عامل «توان محیط زیستی و زیرساخت حمل ونقل»، «کمیت و کیفیت خدمات رسانی به گردشگران»، و «میزان پتانسیل سرمایه گذاری گردشگری» بر اولویت بندی فضاهای استان مازندران با هدف توسعه شهرک ها و دهکده های گردشگری اثرگذار است. نتایج پژوهش نشان داد امکان توسعه شهر ک ها و دهکده های گردشگری در ساحل در بخش های میانی و شرقی، در جلگه به صورت محدود در بخش های شرقی استان، و در کوهستان در بخش شرق و غرب استان وجود دارد.
بررسی تحولات بخش مسکن ایران در یک قرن اخیر
منبع:
سیاستگذاری شهری و منطقه ای دوره ۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳
58 - 75
حوزههای تخصصی:
تحولات شکلی، کارکردی و اقتصادی بخش مسکن در طی صد سال اخیر به حدی بوده است که تمام ارکان زندگی ایرانیان را تحت تاثیر قرار داده و همیشه برای متخصصان و حتی مردم عادی این سوال اساسی مطرح بوده که این تحولات تابع چه عواملی است؟ به همین منظور، این بررسی در پی آن بود تا این تحولات را با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی در قالب رویکردهای اسنادی، مورد بررسی قرار دهد. داده های مورد نیاز با استفاده از سرشماری های عمومی، بانک مرکزی و سایر نهادهای رسمی گردآوری و با استفاده از ارزیابی سیاستهای کلی، برنامه های پنج ساله و تحولات سیاسی و اجتماعی تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها نشان داد که در یک قرن گذشته، بخش مسکن در ایران چه از نظر تغییرات در مصالح مصرفی و تکنولوژی ساخت و چه از نظر تنوع و تعداد و همچنین نوع کارکرد و جایگاهش در سبد اقتصادی خانوارها، بشدت دگرگون شده و دولتها نه تنها در مدیریت این تحولات موفقیت چندانی به دست نیاورده، بلکه به جای بهره گیری از برنامه های جامع، از سیاستهای واکنشی و دفعی بهره برده و مشکلات موجود را پیچیده تر ساخته اند.
بررسی طرح ها و برنامه های سطوح ملی، منطقه ای، و استانی بر اساس رویکرد منطقه ای (موردپژوهی: طرح های استان گیلان از منطقه یک آمایش سرزمین)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
طرح ها و برنامه های منطقه ای، به منزله حد فاصل طرح های یادشده در سطوح فرادست و فرودست، نقش مؤثری در ایجاد هماهنگی بین سطوح برنامه ریزی و ارتقای آثار و عملکردهای آنان دارد. با توجه به اهمیت برنامه ریزی و نتایج مستخرج از برنامه های سطح منطقه ای، پژوهشگران در پژوهش حاضر بر آن بودند که به بررسی طرح ها و برنامه های سطوح ملی و منطقه ای و استانی بر اساس رویکرد منطقه ای با تأکید بر طرح های استان گیلان بپردازند. در این پژوهش از شیوه کیفی بهره گرفته شد و جهت طبقه بندی دانش موجود داده های مورد نیاز در واحد تحلیل پژوهش، شامل طرح ها و برنامه های سطوح سه گانه، جای گرفتند. در ادامه از روش های تحلیل محتوا و اسنادی در بستر نرم افزار NVIVO12 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد جهتگیری همسوی کدهای باز هر کدام از سطوح سه گانه سبب شده است ضمن استخراج کد محوری تحت عنوان «رویکرد منطقه گرا در طرح ها و برنامه های سطوح ملی و منطقه ای و استانی» سه کد محوری «کل گرایی و پیشروی به سمت مفاهیم و مقولات انتزاعی و کلیشه ای»، «پیروی برنامه های منطقه ای از برنامه های کلان»، «مفقود بودن سازوکار تصمیم سازی و تصمیم گیری منطقه ای در سطح استان» که به ترتیب منطبق بر سطوح ملی و منطقه ای و استانی بوده اند از مجموع 96 کد باز استخراج گردند. گفتنی است بیشترین حضور رویکرد منطقه ای با 49 مورد فراوانی در سطح استانی یافت شد.
بررسی تأثیرات اقامتگاه های بومگردی بر روستاهای شهرستان طالقان
حوزههای تخصصی:
امروزه گردشگری روستایی به یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است و دولت ها سیاست های مختلفی را به منظور توسعه ی گردشگری روستایی در مقیاس های گوناگون، از سطوح محلی تا سطح ملی به کار گرفته اند. یکی از شاخه های گردشگری که در چند دهه اخیر بدان توجه گردیده است، بومگردی می باشد. بومگردی فعالیتی است که از قرن بیستم به بعد مورد توجه کارشناسان و متخصصین امر قرار گرفته است و از شاخه های اصلی گردشگری می باشد که به مبحث گردشگری روستا و اشتغال زایی افراد ساکن روستا می پردازد و همچنین می توان ذکر کرد که به لحاظ اقتصادی عامل درآمدزایی خوبی و به لحاظ اجتماعی و فرهنگی یک عامل مؤثر برای پیشرفت زندگی جامعه روستائی می باشد. البته نباید نقش اقامتگاه هایی که بخوبی می توانند به رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در روستاها ایفا نمایند را نادیده گرفت. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیرات اقامتگاه های بومگردی بر روستاها در شهرستان طالقان می باشد. در فرضیات پژوهش تاثیراقامتگاه های بومگردی با استفاده از عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و جغرافیایی در شهرستان طالقان بررسی شده است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی از نوع توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS انجام شده است. بر اساس نتایج بدست آمده عوامل اجتماعی و فرهنگی(35)، عوامل اقتصادی (65)، میزان اثرگذاری آن ها بر اقامتگاه های بومگردی بالاتر از حد متوسط می باشد و عوامل جغرافیایی(0) اثرگذاری پایینتری بر بومگردی منطقه دارند.
واگرایی قوم بلوچ و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ایران کشوری متنوع از نظر قومی است . ویژگی های متمایز کننده اقوام از دیک دیگر در ایران بیشتر بر مولفه های زبانی و مذهبی متمرکز می شود . سکونت قومیتهای ایرانی عمدتا در مناطق مرزی و هم جوار با کشور هم زبان خود ، زمینه مناسبی را برای وقوع بحرانهای قومی و متاثر ساختن امنیت ملی کشور فراهم می آورد ؛ از طرفی در مطالعات بین الملل استفاده تاکتیکی از قومیت ها بسیار اهمیت یافته است . بر این اساس ، نتیجه پژوهش حاضر که بر اساس مطالعات اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفته ، بر این فرض مبتنی است که برخورد سخت ، امنیتی و سیاسی با گروههای قومی سبب افزایش احساس محرومیت سیاسی و اقتصادی در آنها می شود . این مساله احساس رضایت ، حساسیت ، اعتماد و مشارکت سیاسی قومیتها ، توان سیاست سازی دولت در زمینه حفظ یکپارچگی ، انسجام و هویت ملی را کاهش داده ، زمینه بهره برداری فرصت طلبانه کشورهای بیگانه فراهم می آورد . آگاهی به شرایط و عواملی که سبب تنش در روابط قومی در ایران می شوند ، می تواند به اتخاذ راه کارهای اجرایی بهتر و موثرتر بیانجامد . دولت مرکزی باید با اتخاذ سیاستهای موثر و اجرایی قومیت ها را به سوی مشارکت ملی سوق دهد .
کاربرد تکنیک های سنجش از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و مدل های تجربی در برآورد پتانسیل انرژی تابشی خورشید در شهرستان سیرجان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۱ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۲۱
71 - 91
حوزههای تخصصی:
انرژی یکی از مهم ترین عوامل در پیشرفت و توسعه جوامع بشری و از فاکتورهای ضروری در توسعه اقتصادی، اجتماعی و ارتقای کیفیت زندگی است. در همین راستا پژوهش حاضر سعی دارد انرژی تابشی خورشید در شهرستان سیرجان را پایش نماید. شهرستان سیرجان به دلیل دارا بودن میانگین تعداد 3230 ساعات آفتابی شامل تعداد 913 ساعت در فصل بهار، 1200ساعت در تابستان، 770 ساعت در پاییز و 694ساعت در زمستان و از سوی دیگر قرار داشتن دشت ابراهیم آباد سیرجان با ارتفاع 1710 متر به عنوان مرتفع ترین دشت کشور از پتانسیل بالایی در دریافت انرژی تابشی خورشید برخوردار است. برای رسیدن به این هدف از روش های تحلیل تابش خورشیدی ( Solar Analyst ) در سامانه اطلاعات جغرافیایی، تکنیک سنجش از دور و مدل تجربی آنگسترم استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که، طبق مدل تجربی آنگسترم و برآورد تابش طول موج کوتاه خورشیدی به صورت مستقیم، بیشترین انرژی دریافتی در بخش های جنوبی شهرستان به میزان ۷۳۳۷۰ تا ۷۳۴۳۶ وات ساعت بر مترمربع در سال می باشد و با حرکت به سمت بخش های شمالی شهرستان از این مقدار کاسته می شود. همچنین براساس روش تحلیل تابش خورشیدی ( Solar Analyst ) با در نظر گرفتن توپوگرافی شهرستان و محاسبه شیب زمین، بیشترین میزان انرژی دریافتی در طول 12 ماه از سال، به ترتیب مربوطه به ماه های جولای با 200000 تا 252000 (وات ساعت بر هر مترمربع)، ژوئن با 170000 تا 248341، می با 190000 تا 247627 و آگوست با 190000 تا 234500 می باشد. این مقدار انرژی بخش های شرق، شمال شرق و جنوب شرقی شهرستان را شامل می شود که به دلیل وجود ارتفاعات بالا و ضخامت کمتر جو در بخش شرقی شهرستان میزان دریافت انرژی تابشی بیشتر است. همچنین پایش انرژی تابشی خورشید رسیده به سطح با استفاده از تکنیک سنجش از دور به دلیل توانایی جمع آوری سیگنال های پیوسته زمانی و مکانی در بالای اتمسفر نشان می دهد که، بیشترین میزان تابش لحظه ای در فصل تابستان 597.6- 845.6 وات ساعت بر مترمربع و مربوط به بخش های غرب، شمال، شمال غربی، جنوب و جنوب غربی شهرستان سیرجان است. این میزان تابش لحظه ای با روند کاهشی در سایر فصول سال نیز در این بخش های شهرستان دارای بیشترین دریافت تابش لحظه ای می باشد.
شناسایی و اولویت بندی ریسک های محیط زیستی مکان دفن زباله و نیروگاه زباله سوز و تاثیر آن بر محیط زیست شهری با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه، افزایش جمعیت و تغییر در شیوه های زندگی و الگوهای مصرف، تغییرات شگرفی را در کمیت و کیفیت پسماندهای تولیدی ایجاد نموده است که مشکلات و معضلات متعددی از قبیل اشکال در نحوهجابجایی و چگونگی دفع را نیز به دنبال داشته است. شهر تهران با بالاترین میزان جمعیت شهری در کشور، با تولید متوسط روزانه 7۴۸9 تن پسماند حدود ۲۰ درصد از پسماند کل کشور را تولید می کند. از آنجایی که وقوع هرگونه بحران بهداشتی و زیست محیطی در این کلان شهر حیات اجتماعی کل کشور را به مخاطره می اندازد، این مطالعه به شناسایی مخاطرات هر دو روش دفن بهداشتی و زباله سوز و همچنین رتبه بندی آنها به منظور مدیریت ریسک محیط زیستی روش های دفن بهداشتی پسماند و زباله سوز شهر تهران می پردازد. ابزار مورد استفاده در گردآوری داده های موردنیاز نیز این مطالعه پرسشنامه است که توسط 130 نفر از کارشناسان، خبرگان، متخصصان و دانشجویان و اساتید این حوزه که به روش تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب و تکمیل شده است. جهت شناسایی ریسک ها از روش HAZID و جهت بررسی پرسشنامه ها از نرم افزارهای آماری EXCEL و SPSS استفاده شده است که نهایتا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی FAHP رتبه بندی شده اند. نتایج بدست آمده نشان می دهند که در روش دفن زباله، آلودگی آب های زیرزمینی و انتشار بوی نامناسب و در روش زباله سوز، آلودگی هوا، هزینه ی بالای تجهیزات جمع آوری و نهایتا کنترل آلاینده ها از مهم ترین خطرات دفع زباله در سایت کهریک می باشند.