علیرضا دهداری فرد

بازآفرینی شهری به مفهوم احیاء، تجدید حیات و نوزایی ش هری و ب ه عب ارتی دوب اره زن ده ش دن ش هری اس ت. در بازآفرینی شهری، توسعه شهری به مفهوم رشد کمی عناصر کالبدی ش هر ب رای اسکان جمعیت و ارتقای کیفیت زندگی، در قالب طرحهای توسعه شهری رخ خواه د داد. هدف مقاله ی حاضر انجام تحلیل بر بازآفرینی بافت تاریخی محله سنگ سیاه شهر شیراز است لذا قلمرو پژوهش بافت محله سنگ سیاه شهر شیراز است. این محله دارای بافت تاریخی و جمعیت متراکم است که از وضعیت نامناسب کالبدی برخوردار است. این محله دارای 12 کوی با جمعیتی معادل 13755 نفر و 13663 ساختمان مسکونی با مساحت 2972 هکتار است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی تحلیلی است. متغیرهای های مورد مطالعه در آن اسکلت ساختمان، جنس مصالح،، تعداد طبقات، دانه بندی، قدمت ساختمان، نفوذپذیری، کیفیت ابنیه و تعداد واحد است. در این مقاله شاخص های باز آفرینی در 6 دسته و با ابزار پرسشنامه و نمونه گیری از 359 نفر تحلیل شدند. برای وزن دهی به لایه ها در داده های فضایی از روش خودهمبستگی فضایی موجود در نرم افزارGeoda استفاده شد. همچنین برای بررسی توزیع فضایی اولویت بندی باز آفرینی بافت محله سنگ سیاه از روش خودهمبستگی فضایی موران(Anselin local Morans) در نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان داد که در محدوده بافت؛ 9/9994 هکتار یعنی 63/33 در وضعیت مقاومت خیلی پایین قرار دارد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آزمون پارامتریک نشان داد که شاخص حکمروایی و شاخص برنامه ریزی با میانگین(41/3=Mean) و (55/2=Mean) به ترتیب بالاترین و پایین ترین شاخص هستند که این وضعیت نشان از وضعیت نامناسب بافت محله سنگ سیاه دارد.

هرگونه صدای ناخواسته و مزاحم آلودگی صوتی تلقی می شود. آلودگی صوتی حاصل افزایش صنایع و وسایل نقلیه موتوری و رشد بی رویه جمعیت و ... در سکونتگاه های شهری بوده و معمولاً فعالیت ها و کارکردهای شهری را مختل می کند. هدف از انجام این پژوهش سطح بندی و بررسی تأثیرپذیری بیمارستان های شهر شیراز از آلودگی صوتی پیرامون آن هاست. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات آن مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی است. در این راستا تأثیرگذاری 8 دسته از کاربری های صداساز شهر شیراز بر 40 بیمارستان این شهر به عنوان فعالیت حساس به صدا شناسایی و بررسی شد و نقشه نهایی آلودگی صوتی شهر شیراز از طریق الگوریتم رقابت استعماری (درخت پوشای مینیمم MST) در محیط نرم افزار استخراج شد. برای فضایی سازی شاخص های مورد مطالعه در سطح شهر شیراز از روش در فرایند تحلیل شبکه در محیط نرم افزار ArcGIS استفاده گردید. براساس یافته های این مطالعه بیمارستان دنا آلوده ترین بیمارستان به لحاظ صوتی است و در رده های بعدی بیمارستان های شهید مظفری، دکتر میر، پارس، علوی، کسری، کوثر، شهید چمران، شهید رجایی، قطب الدین، ابن سینا، شهید دستغیب قرار دارند. نتایج حاکی از آن است که حدود 60 درصد از بیمارستان های شهر شیراز به لحاظ تأثیرپذیری از آلودگی های صوتی در طیف آلودگی از متوسط تا آلودگی خیلی زیاد قرار دارند.

توسعه ی حمل ونقل همگانی به عنوان یکی از شیوه های کاهش عوارض منفی حمل ونقل شهری همواره از اهمیت بسیاری برخوردار بوده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش ارائه ی الگوی مسیریابی بهینه ی خطوط اتوبوس رانی تندروی شهر شیراز با استفاده از روش بهینه سازی ازدحام به منظور ارائه ی راه حل برای ارتقای عملکرد سامانه ی حمل ونقل همگانی در این شهر است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی است که تدوین مبانی آن مبتنی بر روش کتابخآنهای است و داده های آن از روش میدانی جمع آوری شده است. شاخص های موردپژوهش این مقاله شامل صرفه جویی در هزینه، کاهش زمان سفر، بهبود ایمنی، کاهش آلودگی صوتی و هوا، افزایش راحتی، کاهش استهلاک خودرو، تنوع در گزینه های حمل ونقل، ارتقای مدیریت ترافیک، اشتغال، هزینه و کاهش احداث پارکینگ است. در این مقاله با توجه به این شاخص ها سناریوهای مرتبط با ارتقای عملکرد سامانه ی حمل ونقل همگانی با استفاده از روش بهینه سازی ازدحام بررسی و اولویت بندی شد و در ادامه مناسب ترین مسیر سامانه های تندرو از طریق تحلیل آنالیز شبکه  (Network Analys) در محیط نرم افزار ArcGis تهیه و موقعیت ایستگاه ها و پایانه ها ارائه شد. بر اساس نتایج به دست آمده پرترافیک ترین مسیرها و مهم ترین مراکز هدف و مقصد سفر در شهر شیراز دو مسیر حدفاصل بلوار کریم خان زند تا چهارراه گمرک و ورودی پنجم  (بلوار استقلال) تا خیابان ملاصدرا است. از دیگر نتایج مهم این پژوهش شناسایی 24 مسیر بهینه برای ایستگاه اتوبوس تندرو برای شهر شیراز است که با توجه به استانداردهای موجود و مقصدهای سفر نهایی مسافران تعیین شد.