درخت حوزه‌های تخصصی

تکواژ جمعِ «ها» زایاترین نشانه جمع در زبان فارسی است. این تکواژ به جز در سبک رسمی فقط در بافتِ پس از واژه های مختوم به دو واکه /e/ و / A / ، و در صورت جمع چند واژه خاص که در آن ها تأکیدِ تکواژِ «ها» بر مفهوم «تعداد زیاد» است به صورت کاملِ [h A ] تلفظ می شود. از این رو، در بیشتر بافت ها یعنی پس از واژه های مختوم به همخوان ها و پس از واژه های مختوم به سه واکه /i/ ، /u/ و /o/ همخوان /h/ یِ این تکواژ حذف می شود. البته برای رفع التقای واکه ها یک غلت جایگزین همخوان /h/ می شود. هدف این مقاله توصیفی تحلیلی بررسی بافت های گوناگون و فرایندهای واجی اثرگذار بر تلفظ تکواژ جمعِ «ها» در چارچوب نظریه بهینگی است. موارد منحصربه فردی که به رغم فراهم بودن شرایط واجی، همخوان /h/ یِ این تکواژ حذف نمی شود با بهره گیری از دو رویکرد زیرشاخه نظریه بهینگی «محدودیت های نمایه دار به لحاظ واژگانی» و «محدودیت های دسترسی دار به واژگان» تحلیل شده است.

پسوند «- ار» یکی از پسوندهای اسم ساز (و گاه صفت ساز) زبان فارسی است که به باور بیشتر پژوهشگرانی که تا به امروز درباره آن مطالعه کرده اند دارای معناهای فاعلی، مصدری و مفعولی است. در پژوهش پیش رو این پسوند را از دیدگاه دستور شناختی لانگاکر ( 2008, 2009 ) و نظریه ساخت واژه ساختی بوی ( 2010, 2016 ) مورد بررسی قرار داده و کوشیده ایم تبیینی شناختی و ساخت بنیاد از این پسوند و کاربردهای آن ارائه دهیم. این پژوهش از لحاظ تجربی (یعنی روش گردآوری داده ها) پیکره بنیاد و از لحاظ نظری (یعنی روش و چارچوب تحلیل) مبتنی بر رویکرد شناختی و ساخت بنیاد است. داده های پژوهش دربرگیرنده 38 واژه مشتق ساخته شده با پسوند «- ار» است که از پیکره ساخت واژی خود نگارندگان (شامل بیش از ده هزار واژه مشتق و مرکب فارسی) و فرهنگ زانسو گردآوری شده است. یافته های پژوهش گویای آن است که این پسوند در پنج زیرطرح واره ساختی متفاوت به کار می رود و با پیوستن به ستاک گذشته و اسم، قلمروهای شناختی فرایند، کنشگری، نمود و رابطه را بیان می کند. این یافته ها همچنین نشان می دهد که فرایند شناختی «بریافت» و به ویژه دو جنبه مهم آن شامل برنمایی و مشخص سازی، نقش تعیین کننده ای در شکل گیری زیرطرح واره های مربوط به پسوند «- ار» دارد.

مقاله حاضر بر آن است تا دلایل و شواهدی، در پیوند با تحلیلِ فرآیندهای واژه سازی در زبان فارسی بر پایه صرفِ ساخت بنیاد (Booij, 2010b) ارائه دهد. در ابتدا، مفاهیمِ ساخت، واژگانِ سلسله مراتبی و الگوی واژه سازی معرفی خواهند شد. بر اساس این رویکرد، به جای قواعد واژه سازی از الگوهای واژه سازی استفاده می شود. سپس، نشان داده می شود که ویژگی های کلی برخی واژه های مرکب- از جمله واژه های مرکب برون مرکز، شاهدی برای تحلیل این گونه واژه ها، به عنوان ساخت و الگوهای واژه سازی هستند. شاهد بعدی، مربوط به زایایی درونه گیری شده و رخ داد همزمان دو یا بیشتر از دو الگوی واژ ه سازی است. در هر دو مورد زایایی یک فرایند واژه سازی وابسته به درونه گیری آن در یک فرایند دیگر است. در این موارد، واژه ها با بهره گیری از تلفیق الگوهای واژ ه سازی تولید می شوند. یافته ها نشان می دهد رویکرد ساخت بنیاد در تحلیل فرایندهای واژه سازی زبان فارسی کارآمد بوده است. این شواهد، می تواند از تحلیل فرایندهای واژه سازی در زبان فارسی بر پایه صرف ساخت بنیاد پشتیبانی کند.

بن ماضی افعال با نشانه های متنوع در گویش های مختلف زبان بلوچی، اهمیت خاصی دارد. این مقاله در پی آن است تا با روشی توصیفی و دیدگاهی درزمانی و هم زمانی به بحث ساخت واژیِ بن ماضی در زبان بلوچی بپردازد. منابع پایه، 201 فعل ساده بلوچی- گویش بمپوری- است. پس از ارائه فهرست افعال، موارد آوایی و بسامد آنها تبیین می شود. این افعال، براساس تکواژ ماضی سازی که می گیرند مرتب شدند. یافته ها نشان می دهد که بن ماضی در بلوچی به 10 صورت مشخص می شود. از اینها، 5 صورت باقاعده و 5 صورت بی قاعده هستند (1) . این اختلاف صورت ها 4 دلیل عمده دارد: 1- صورت بن ماضی بازمانده صورت های تاریخی باشد؛ 2- بافت واجگانی بن ماضی باعث اختلاف صورت ها شود؛ 3- اختلاف در گویش ها باعث تنوع صورت های بن ماضی شده باشد؛ 4- بن ماضی از طریق قیاس با افعال دیگر ساخته شده باشد.

مطالعه ی حاضر به بررسی ویژگی های نحوی زمان آینده زبان انگلیسی در بین زبان آموزان تک زبانه ی فارسی و دو زبانه ی فارسی-کردی بر پایه ی نظریه های زایشی زبان دوم و سوم پرداخته است. برای این منظور 36 زبان آموز تک زبانه ی فارسی و 36 زبان آموز دو زبانه ی فارسی-کردی در فرآیند تحقیق شرکت کردند. در ابتدا آزمون تعیین سطح آکسفورد از این افراد به عمل آمد و بر اساس نتایج به دست آمده از آن زبان آموزان به سه گروه متوسط، متوسط به بالا، و پیشرفته گروه بندی شدند. پس از آن این افراد در هر سطح در دو آزمون قضاوت دستوری و ترجمه شرکت کردند تا دانش زبانی آن ها در رابطه با خصوصیات نحوی ساخت زمان آینده مورد ارزیابی قرار گیرد. در نهایت دادهای جمع آوری شده از طریق آزمون های فوق بر پایه ی نظریه های زایشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شرکت کنندگان در هر دو گروه با مشکل فراگیری ویژگی های نحوی زمان آینده روبرو هستند. زیرا زبان های قبلی آنها فاقد نشانه های زمان آینده در زبان مقصد (زبان انگلیسی) است. اما با نزدیکتر شدن به سطوح پیشرفته آنها به تدریج توانایی بیشتری برای تولید جملات درست زبان مقصد را پیدا می کنند. به عبارتی، از آنجایی که هر دو زبان کردی و فارسی فاقد مشخصه ی معین برای بیان زمان آینده هستند، فراگیران برای یادگیری مهارت استفاده از زمان آینده با مشکل مواجه خواهند بود.

با پیشرفت های بزرگی که در سالهای اخیر در کیفیت ترجمه ماشینی رخ داده است، استفاده از آن شدت یافته و نیز به استفاده از آن در حوزه زبان آموزی نیز توجه شده است. با این حال، هیچ پرسشنامه استانداردی در خصوص بررسی نگرش زبان آموزان نسبت به این فناوری وجود ندارد. بنابراین، مقاله حاضر گزارش تلاشی برای طراحی و اعتبارسنجی پرسشنامه ای است که برای اولین بار برای سنجش درک زبان آموزان از ترجمه ماشینی تهیه شده است. اعتبارسنجی های مورد استفاده روایی صوری و محتوایی، اعتبار آنالیز عاملی، پایایی از طریق همخوانی درونی با استفاده از آزمون مجدد و همچنین ضریب همبستگی آلفای کرونباخ بوده است. تجزیه و تحلیل عاملی اکتشافی چهار عامل را آشکار نمود، که عبارتند از آشنایی قبلی، میزان استفاده، ترس از تشخیص و اهمیت آموزش . موارد موجود در پرسشنامه، بارگذاری عاملی ≥0.5 را به همراه داشت. بررسی پایایی نشان داد پرسشنامه ترجمه ماشینی دارای پایایی است. آلفای کرونباخ به دست آمده برای کل پرسشنامه۰.۹۴ و برای چهار خرده مقیاس بین 0.8 و 0.9 بود. بررسی آمار آزمون مجدد، ثبات پاسخ ها را در دو نقطه زمانی به فاصله هشت هفته ای مورد محاسبه قرار داد. پرسشنامه نهایی شامل 29 گویه بود و تحلیل روانسنجی نشاندهنده روایی و پایایی آن بود.

هدف از این پژوهش، ارزیابی کیفیت و شایستگی های مورد انتظار در برنامه درسی دوره کارشناسی رشته زبان روسی از دیدگاه ذی نفعان می باشد. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، شامل اعضای هیأت علمی، دانشجویان کارشناسی ارشد و مدیران (فارغ التحصیلان) رشته زبان روسی می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس 12 نفر از اعضای هیأت علمی، 11 نفر از مدیران و 106 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات، از سه پرسشنامه محقق ساخته استادان، دانشجویان و مدیران استفاده شد. برای سنجش روایی پرسش نامه از روایی محتوایی استفاد شد. و با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ، پایایی پرسش نامه اساتید 76/0، دانشجویان 89/0 و مدیران 87/0 به دست آمده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و آماراستنباطی(آزمون تی تک نمونه، تی مستقل، تحلیل واریانس و آزمون فریدمن)استفاده شده است. نتایج نشان دادکه از نظر دانشجویان به غیر از عناصر محتوا و فعالیت، سایر عناصر برنامه درسی نسبتاً مطلوب ارزیابی شدند و از نظر استادان، میزان مطلوبیت تمامی

تا چندین دهه، پژوهش های زبان شناسان شناختی علاقمند به مطالعات استعاره به تشخیص وتوصیف استعاره ها و همچنین توضیح دو بعدی بودن ارتباط ذهن و زبان اختصاص داشت. اما مطالعات استین (2008) در باب الگوهای استعاری نشان داد که بعد سومی نیز در رابطه با بعضی استعاره ها وجود دارد که براساس نظریه هایی که برسرشت دو بعدی استعاره ها تاکید دارند قابل توضیح و تبیین نیستند. پیشنهاد استین برای اضافه کردن بعد سوم که همان جنبه ارتباطی استعاره هاست بر پایه یافته های پژوهش های روانشناسی زبان و نیز تحلیل های زبان شناسی پیکره ای می باشد. در بعد سوم که بر جنبه ارتباطی استعاره تاکید دارد، تمایزی میان استعاره های عمدی واستعاره های غیرعمدی وجود دارد. هدف از انجام این پژوهش نیز معرفی نظریه استعاره های عمدی با مطالعه عنوان های خبری سه روزنامه کثیرالانتشار همشهری، کیهان و شرق در چارچوب نظریه استعاره های عمدی استین (2015) می باشد. نتایج این تحقیق علاوه بر تاکید بر ساختار سه بعدی استعاره و نقش ارتباطی استعاره های عمدی در تبادل اطلاعات که در مطالعات استعاری پیشین نادیده گرفته شده بود، نشان می دهد که در متون خبری نیز مانند بسیاری از حوزه های دیگر، گاهی اوقات استعاره ها به صورتی کاملا عمدی به کار برده می شوند تا بتوانند علاوه بر جلب توجه مخاطب، موضوع مورد بحث را نیز توصیف کنند و توضیح دهند.

با توجه به نقش باورها در فراگیری زبان دوم و اهمیت بسندگی در برنامه های آموزشی زبان انگلیسی، پژوهش پیش رو به روش کیفی و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته به بررسی مفهوم بسندگی از منظر سیاست گذاران آموزشی، مدرسان و فراگیران زبان انگلیسی در ایران پرداخته است. مصاحبه ها پس از گردآوری ضبط و پیاده سازی، به کمک نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA مضامین آن ها شناسایی، کدگذاری و دسته بندی گردیدند. جمع آوری داده ها تا دستیابی به اشباع نظری و رسیدن تعداد مصاحبه شوندگان به 20 نفرادامه یافت. تحلیل کیفی متون بیانگر وجود تنوع و گوناگونی دیدگاه ها و باورها در زمینه ماهیت و خصوصیات بسندگی، رویکردهای آموزشی، شیوه های اندازه گیری و اهداف آموزشی مورد نظر گروه های مصاحبه شونده بود. براساس یافته ها و برای نزدیکی بیشتر باورها، افزایش انگیزه بیشتر در رشد بسندگی زبان انگلیسی فراگیران و کمک به رضایت شغلی مدرسان، پیشنهادها و طرحی آموزشی ارائه شده است. یافته ها و راهکار پیشنهادی در این پژوهش می تواند برای طراحان برنامه های درسی زبان دوم، سیاست گذاران آموزشی، معلمان و فراگیران زبان انگلیسی مفید باشد.

Pitfalls inherent in traditional approaches, movement into post-method frameworks and necessity of reaping benefits of technological advancements gave birth to flipped instruction as a newly emerged practice of teaching. A robust literature has submitted proofs on the merits of this practice in language learning. Adopting an innovatory perspective, the current research was an attempt to investigate the effect of this practice on a number of learning and learner related variables among Iranian intermediate language learners. To this aim 39 learners were selected through convenience sampling, and after removing outliers, 29 learners were randomly assigned to control (N=14) and experimental (N=15) groups. For each variable, a valid instrument was selected or adopted from the literature and modified for the purpose of the study. Then, employing a post-test-only control-group design, their performance on the post-test was measured and analyzed through one-way analysis of variance. The outputs reveled a statistically significant difference between groups in achievement (F (1, 27) = 9.627, p = .004) and autonomy (F (1, 27) = 8.308, p = .008) while indicating no significant effect on motivation and willingness to communicate. Some of these findings are in line with major currents of research in the literature but others stand in sharp contrast. Further investigation is required to examine into the nature of these findings through qualitative perspectives, interviews and open-ended questionnaires. These findings have implication for educational researchers, language teachers, language learners and applied linguists.

در همه ادیان، آزمودن انسان ها از طریق رنج و سختی، از جمله روش هایی است برای سنجش میزان ایمان و توکل بر آفریدگار. هرچه آدمی در تحمل شدائد بردبارتر باشد، باور و اعتقادش خالص تر و ناب تر خواهد بود. اینکه مصدر بروز این رنج ها کیست و یا چیست، در ادیان مختلف پاسخ هایی متفاوت دارد. اما آنچه مهم است آگاهی نسبت به اینکه هدف نیروهای اهریمنی، نابودی و تباهی جان و روان آدمی است و آن کس که بتواند از گذر این محنت ها، روان خود را پاک و سالم نگاه دارد، پیروز این آزمون است. این مضمون در قالب قصه ایوب در متن عهد عتیق آمده است. داستان ایوب، نمونه ای شاخص از آن نوع روایات دینی است که در آن انسانی درست کردار و باورمند، ایمانش به سنجه رنج و بلایا آزموده شده و او به پشتوانه توکل و اعتماد بر خداوند، از این آزمون سربلند بیرون می آید. این نوشتار در پی آنست تا این محتوا را در متون دینی مزدایی جستجو کرده و ضمن مقایسه آن با متن عهد عتیق ، می کوشد که دریابد آیا این نوع نگاه به انسان و آزمودن او به بلایا و مصائب در باورهای مزدیسنایی، مقوله ای آشنا و تکرارشونده است؟ آیا در سیاق جهان بینی زرتشتی، چنین شیوه و کارکردی برای محنت ها و رنج های بشری مورد نظر بوده است؟

سرعت فزاینده پیشرفتِ فناوری و به کارگیریِ روزافزونِ خدمات و ابزار اینترنتی در برنامه های آموزشی، شبکه های اجتماعی، خدمات شهری و مانند آن ها، آشنایی با روش های درستِ به کار گیری فناوری را به نیازی بنیادین تبدیل نموده است. در این میان، آگاهی از مفهومِ فرانوینِ شهروندی دیجیتال، برای همه کاربران فضاهای مجازی، به ویژه فراگیران زبان های خارجی که در مواجهه با بیناکنشِ سایبری با گویشوران سایر زبان ها هستند، بسیار ضروری به نظر می رسد. شهروندی دیجیتال، به معنای بنیادهای رفتاری مناسب و مسئولانه در به کارگیری فناوری است که با مفاهیمی چون دغدغه های اخلاقی، بهره گیری کارآمد از فناوری و آموزش های مرتبط با آن سر و کار دارد. از این جهت، شهروندی دیجیتال از بایسته های آموزش فناورانه به شمار می آید، اما هنوز مورد توجه و پژوهشِ بسنده قرار نگرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر برای بررسی میزانِ آگاهیِ فراگیرانِ زبان انگلیسی ایرانی، از بنیادهای شهروندی دیجیتال و به کارگیری آن با روش قوم نگاری اینترنتی (نتنوگرافی) انجام شده است. به این منظور، سه گروه دانش آموزی که در پیام رسان اجتماعی تلگرام به وسیله فراگیران زبان انگلیسی برای هدف های آموزشی ایجاد شده اند، مورد بررسی قرار گرفتند. برای گرد آوری داده از دو روش مشاهده گروه های تلگرامی همراه با عضویت یکی از پژوهشگران در گروه ها و مصاحبه با اعضای گروه بهره گرفته شد. به طور کلی، هفتصد صفحه نمایش از داده ها در یک سال گردآوری شد و ده نفر از فراگیران مورد مصاحبه قرار گرفتند. بر پایه رویکرد نظریه زمینه و با کمک روش تحلیل کیفی داده، داده های به دست آمده از مشاهدات گروه های تلگرامی و مصاحبه ها در چندین مرحله شماره گذاری و موضوع بندی شدند. سپس، الگوهای به دست آمده در قالب موضوع های اصلی و فرعی گوناگون گروه بندی گردیدند. یافته های به دست آمده از تحلیل داده ها نمایانگر آن بود که زبان آموزان ایرانی، با وجود بهره گیری بسیار از شبکه های اجتماعی، از هنجارهای شهروندی دیجیتال آگاهی چندانی ندارند. آن ها در به کارگیری درستِ امکانات مجازی دچار اشتباه و رفتار ناپسند می شوند. یافته های پژوهش، توجه سرپرستانِ آموزشِ زبان انگلیسی را به بایستگیِ آموزش اصول و هنجارهای شهروندی دیجیتال به فراگیران زبان انگلیسی کشاند تا فضای مجازی هوشیارانه به کارگرفته شوند و از پیامدهای ناپسند و ناگواری های محیط های مجازی، در امان باشند.

آسیب های جسمی ناشی از کاربرد انواع مواد شوینده و پاک کننده خانگی حاکی از عدم آگاهی صحیح مصرف کننده پیرامون محصولات مذکور است. از طرفی نیز مهم ترین شیوه در جهت اطلاع رسانی به مصرف کننده از سوی تولید کننده درج «هشدار» بر روی محصول است، بنابراین چنین به نظر می رسد که هشدارهای درج شده بر روی محصولات دارای کفایت مطلوب و بهینه نیستند و در نتیجه مطالعه و بررسی علمی آنها ضروری می نماید. در جستار حاضر بر اساس داده هایی متشکل از 67 نوع ماده شوینده، پاک کننده و ضدعفونی کننده خانگی بر اساس مؤلفه زبانی، مؤلفه طراحی و مؤلفه رنگ به تحلیل برچسب های هشدار روی محصولات پرداخته و میزان کفایت آن ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادیم. آنچه که با بررسی داده ها مستفاد می شود آن است که برچسب های هشدار بر روی محصولات دارای کفایت مطلوب نیستند و در نهایت نگارندگان با در نظرگیری هر سه مؤلفه های مذکور الگوی برچسب هشدار مطلوب و دارای کفایت بالا را عرضه می کنند. لازم به ذکر است که عمده پژوهش های صورت گرفته در این زمینه (برچسب های هشدار) در حوزه «زبان شناسی حقوقی[1]» مطرح و ارائه .شده اند   [1] Forensic linguistics