درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۲۴۱ تا ۱٬۲۶۰ مورد از کل ۱۰٬۶۵۸ مورد.
۱۲۴۱.

بررسی برخی فرایندهای واژ-واجی در زبان ترکی آذری گویش زنجانی بر اساس رویکرد بهینگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 139 - 163

کلیدواژه‌ها: زبان ترکی آذری فرایندهای واژ-واجی محدودیت های نشانداری محدودیت های وفاداری نظریه بهینگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۶۲
در این تحقیق سعی شده برخی فرایند های واژ-واجی یعنی فرایندهای واجی که در مرز تکواژ ها (ریشه و پسوند) رخ می دهد، در چهارچوب بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993) بررسی شود. زبان ترکی آذری، زبانی پیوندی است به طوری که حروف اضافه (پس اضافه) به صورت پسوند به ریشه پیوند می خورند. این تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی و بر اساس داده هایی صورت گرفته که به صورت مصاحبه از سی گویشور بومی زن و مرد شهر زنجان (بین 15 تا 75 سال) در سه گروه نوجوان، میانسال و بزرگسال (هر گروه ده نفر) جمع آوری شده است. بر اساس نظریه بهینگی، محدودیت های وفاداری و نشانداری مربوط به فرایندهای واژ-واجی مشخص شد و تعامل محدودیت ها برای به دست آوردن صورت بهینه موردبررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد محدودیت ONSET (هجا باید دارای آغازه باشد) و محدودیت HARMONY (واکه پسوند باید از نظر مشخصه پسین و گرد با آخرین واکه ریشه هماهنگی داشته باشد) به عنوان محدودیت های بالارتبه در زبان ترکی آذری گویش زنجانی در نظر گرفته می شود. همچنین محدودیت های وفاداری IDENT-IO (واحد برونداد باید دارای ارزش برابر با واحد متناظر دروندادی اش باشد) در رتبه بندی محدودیت ها دارای رتبه پایینی هستند و تخطی از آن ها گزینه را غیر بهینه نمی کند. همچنین می توان گفت نظریه بهینگی توانایی توصیف فرایندهای واژ-واجی در زبان ترکی آذری را دارد.
۱۲۴۲.

Creating Lexical Phrases within Construction Grammar and their Application in Persian Dictionaries(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 119 - 147

کلیدواژه‌ها: idiom collocation Construction Grammar lexical phrase Persian lexicography

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۵۸
Idioms and collocations are part of lexical phrases which are of high importance in lexicography. One of the criteria for distinguishing these two types of phrases from each other is the inflexibility of their constituent elements. Idioms, unlike collocations, are not flexible in terms of word order and are always used in a fixed and specific form. The purpose of the present article was to show firstly whether all Persian idioms are inflexible against syntactic changes or some are flexible; secondly, to indicate how a new lexical phrase is created as a result of converting an idiom into a collocation. To illustrate this phenomenon, a new and practical definition for idioms and collocations, based on syntactic criteria not merely semantic, was provided. According to Construction Grammar, idioms were analyzed based on four syntactic tests: ‘passivization’, ‘clefting’, ‘dislocation’, and ‘interrogation’. Two hundred idioms were collected from two of the most up-to-date and comprehensive sources, namely Farsi Amiyaneh Dictionary (Abolhassan Najafi, 2008) and the two-volume Dictionary of Kenayat-e Sokhan (Hassan Anvari, 2019). Some idioms were flexible to syntactic changes, and behaved similarly to collocations. The flexibility of idioms led to introducing a new definition of these phrases based on syntactic criteria. Thus, such phrases were considered a kind of collocation, not an idiom. The result showed that converting an idiom into a collocation always creates a lexical phrase or lexeme with a new meaning. Finally, a plan was introduced to represent such idioms practically in Persian dictionaries.
۱۲۴۳.

رابطه ساخت هجایی پسوند و وزن مورایی ستاک پایه در واژه های سه هجایی زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های ایرانی سال ۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۲) 173 - 190

کلیدواژه‌ها: پسوند اشتقاقی وزن هجا مورا واژه مشتق واژه سه هجایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۶۴
پژوهش حاضر به بررسی رابطه ساخت هجایی پسوندهای اشتقاقی و وزن ستاک پایه در واژه های سه هجایی مشتق فارسی در چارچوب نظریه مورایی می پردازد. الگوی وزنی یک واژه عبارت است از وزن هجاهای موجود در آن واژه که بر تمایز میان هجاهای سنگین و سبک استوار است. در نظریه مورایی، مورا (µ) مفهومی اساسی ا ست و به تمایز بین هجای سنگین و سبک می انجامد؛ هجاهای سنگین تر دارای مورای بیش تری نسبت به هجاهای سبک تر هستند . برای مطالعه و مقایسه الگوی وزنی پسوندهای اشتقاقی در واژه های مشتق سه هجایی، دو فرهنگ لغت 60000 واژه ای دهخدا (1385) و 40000 واژه ای مشیری (1388) مطالعه و تعداد 6665 واژه مشتق شناسایی شدند. سپس، این واژه ها با استفاده از نرم افزار اکسل و بر اساس اطلاعاتی مانند ریشه زبانی، صورت واجی و آوایی، ساخت هجایی، وزن هجایی پسوند و پایه ای که پسوند بدان متصل می شود، دسته بندی شدند. بررسی داده ها نشان می دهد به لحاظ حضور آغازه، دو نوع پسوند اشتقاقی در واژه های مشتق سه هجایی دیده می شود: پسوندهایی که دارای آغازه همخوانی هستند و پسوندهایی که با واکه شروع می شوند. پسوندهایی که با واکه شروع می شوند، حدود 77 درصد کل داده ها را تشکیل می دهند. در این میان، پسوند «-ی» /i-/ با ساخت هجایی واکه کشیده -V̅، بسیار زایا است و به همه پایه های یک تا چهار مورایی متصل می شود. نگاهی به الگوی وزنی این پسوندها نشان می دهد اکثر این پسوندها تمایل به اتصال به پایه های سه مورایی دارند. از طرفی، وندهای دارای آغازه همخوانی نسبت به وندهایی که با واکه آغاز می شوند، بسامد کم تر و تمایل بیش تری برای الحاق به پایه های دو مورایی دارند.
۱۲۴۴.

بررسی نقش تغییر ارزش های نشانه-معناشناختی در حکایتی از گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژوهش های زبان شناسی: نظریه و کاربرد سال اول بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 153 - 170

کلیدواژه‌ها: نشانه معناشناسی نظام کنشی نظام شوشی نظام تنشی نظام ارزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۷۰
ارزش و نظام تبادل آن در کنار نظامهای گفتمانی از مباحث با اهمیت در نشانه معناشناسی به شمار می روند. این مفاهیم در تعریف نوع روابط افراد و حل بحران های ارزشی در تحلیل های نشانه معناشناختی نقشی بسزا ایفا می کنند. این پژوهش حکایت اول از باب نخست گلستان را به عنوان موضوع بررسی برگزیده و به دنبال شناسایی الگوی نظام ارزشی، چگونگی تغییر ارزش ها و سپس آشکارسازی نقش تغییر ارزش ها در حل بحران های ارزشی موجود در حکایت است. مسئله پژوهش پیش رو این است که آیا تغییر ارزش ها در گلستان به عنوان منبعی تأثیرگذار برای فارسی زبانان منجر به شکل گیری سبک تازه ای از زندگی میان آنان شده است یا خیر. یافته های پژوهش نشان گر آن است که سعدی در آفرینش این حکایت از ساز و کار دگرگونی ارزش ها بهره جسته است و درنهایت دگرگونی ارزش ها موجب تغییر معنا و نیز حل بحران موجود در حکایت شده اند. این پژوهش با بهره گیری از رویکرد مطرح در نشانه معناشناسی مکتب پاریس، به صورت کتابخانه ای و توصیفی تحلیلی انجام شده است.
۱۲۴۵.

تحلیل گفتمان انتقادی برخی مولّفه های اظهار و بازنمایی کنش گران اجتماعی در داستان بیژن و منیژه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۴۷ 185 - 212

کلیدواژه‌ها: تحلیل گفتمان انتقادی الگوی ون لیوون مؤلفه های اظهار کارگزاران اجتماعی داستان «بیژن و منیژه»

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۲۵۲
الگوی تحلیل گفتمان انتقادی ون لیوون (Van Leeuwen, 2008) الگوی جامعه شناختی-معنایی مبتنی بر تعاملات، کنش ها و واکنش های بین افراد است. پژوهش حاضر بر آن است به تحلیل برخی از مؤلفه های اظهار مطرح در این الگو و چگونگی بازنمایی کارگزاران اجتماعی در داستان «بیژن و منیژه» شاهنامه فردوسی  بپردازد. به این منظور، نخست، تعریف های مربوط به هر مؤلفه و زیرمؤلفه های مربوط ارائه شده اند. سپس گونه های مختلف جمله های ساده، مرکب، جمله های با فعل محذوف و شبه جمله ها از متن داستان استخراج گردیده، فراوانی و درصد کاربرد هر یک از آن ها درون جدول گنجانده شده است. سپس، برای سنجش معناداری فراوانی کاربرد هر یک از مؤلفه های اصلی و زیرمؤلفه های مربوط از آزمون خی دو استفاده شده است. تجزیه و تحلیل یافته های به دست آمده نشان می دهند بیشترین فراوانی کاربرد مربوط به زیرمؤلفه های اصلی مورد بررسی اظهار، به ترتیب به مؤلفه های فعال سازی، نوع ارجاعی، نام دهی، پیوند دهی و تفکیک پذیری تعلّق دارد. از بین انواع مؤلفه ها و زیرمؤلفه های مورد نظر فقط از زیرمؤلفه نام دهی رسمی استفاده نشده است. همچنین، یافته های پژوهش نشان می دهد کاربرد مؤلفه ی فعال سازی دارای بیشترین فراوانی و سطح معناداری است. این موضوع نشان دهنده  بازنمایی کارگزاران اجتماعی به صورت پویا و فعال است که ناظر بر شکل گیری حماسه در بستری از رخدادها است. دومین زیرمؤلفه که بیشترین فراوانی کاربرد را داشته، نوع ارجاعی بوده است و از بین انواع زیرمؤلفه های مربوط به آن کاربرد فرد ارجاعی بیشترین فراوانی را داشته و معنادار بوده است. همچنین، یافته ها نشان می دهد پیوند دهی بیشتر در یارکشی های میدان جنگ استفاده شده است. آخرین مؤلفه گفتمانی که کمترین فراوانی کاربرد را داشته تفکیک پذیری بوده که سبب تمایز کارگزار از دیگران شده است.
۱۲۴۶.

تضاد و تناقض در احوال عاشق و معشوق بر اساس رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال ۱۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۳۰ 161 - 196

کلیدواژه‌ها: تضاد و تناقض عاشق و معشوق فرکلاف نظامی لیلی و مجنون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۲۲۱
یکی از موارد کاربرد تضاد و متناقض نما در آثار ادبی وصف حال عاشق و معشوق است؛ زیرا قدرت عشق فراتر از آن است که در منطق گفتار عادی زبان جریان یابد. به همین سبب گاه برای شرح مفاهیم عشق بیان شاعر و نویسنده از گفتار عادی فراتر می رود که در آشکارسازی احوال عاشق و معشوق مؤثر است. در این پژوهش کوشش شده است تا با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی و مدل سه بعدی فرکلاف به این پرسش پاسخ داده شود که تضاد و تناقض در بیان احوال عاشق و معشوق چه نقش و جایگاهی دارد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تضاد و تناقض در تمام سطوح نظریه فرکلاف آشکار است و نسبت به آنچه در متون بلاغی مطرح می شود، عمومیت بیشتری دارد. کاربرد تضاد و تناقض برای بیان احوال عاشق بیش از معشوق است. تفاوت جنسیت نیز سبب می شود شاعر از شیوه های متفاوت تضاد و تناقض برای احوال عاشق و معشوق بهره گیرد؛ به گونه ای که از تضاد برای جنس مرد که قدرت بیشتری نسبت به زن دارد، آشکارتر و محسوس تر بهره می گیرد؛ اما تضاد را برای جنس زن به آن سبب به کار می برد که در اجتماع آشکار شدن مسائل عشق برای آنها خلاف عرف محسوب می شود.
۱۲۴۷.

The Effect of Teaching Lexical Cohesion on Improving IELTS Academic Writing Task 2(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: The Journal of English Language Pedagogy and Practice, Vol.۱۶, No.۳۳, Fall & Winter ۲۰۲۳ 67 - 81

کلیدواژه‌ها: Academic Writing Task Two IELTS Teaching Lexical Cohesion

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۷۹
Inspired by Halliday and Hasan’s (1976) framework, this study delved into the impact of lexical cohesion training on the writing prowess of English language learners. Drawing upon an experimental design, this study investigated the effect of lexical cohesion instruction on IELTS Academic Writing Task Two performance. Over an eight-week course, a total of 60 IELTS candidates were screened based on their performance in the Quick Oxford Placement Test and these individuals were assigned to either the experimental or control group. Each participant was required to complete two writing assignments during the study. A sequence of six writing tasks was developed and put into practice. The participants’ compositions were evaluated on two instances: pre-test and post-test. A meticulous tapestry of independent-samples t-tests was woven to unveil the distinctions in performance between the cohorts. A quantitative evaluation of the learners’ written work demonstrated that instruction in lexical cohesion had a statistically significant effect on their writing scores. Possible explanations for this exceptional performance are explored, and recommendations are offered for second language (L2) writing instructors and researchers.
۱۲۴۸.

روایت پژوهی و تحلیل مضمونی روایتی از تولد بودا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگ و زبان های باستانی سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷) 55 - 81

کلیدواژه‌ها: روایت مضمون تولد بودا وسنتره جاتکه زبان سغدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۱
روایتی از تولد بودا ترجمه یکی از مهم ترین متن های سُغدی بودایی است که در گروه زبان های ایرانی میانه شرقی قرار دارد و به همین سبب بارها پژوهشگرانِ زبان های باستانی آن را مورد تخقیق و تفحص های زبان شناختی قرار داده اند؛ اما از آنجا که این متن، نه داستانی خطی و بی فروغ، که روایتی پرفراز و نشیب از زندگی بودا را روایت می کند، جای آن دارد که ازمنظر روایت پژوهی نیز به بحث گذاشته شود. در این مقاله روایت سغدی تولد بودا از دو منظرِ روایت پژوهی (ساختاری) و تحلیل مضمون مورد بررسی قرار می گیرد تا هم شیوه روایت و هم مضامین به کار رفته در آن که گاهی متأثر از باورهای مترجم ایرانی و گاه مطابق با اندیشه های بودایی است، بیشتر واکاوی و نشان داده شود؛ چراکه در طول متن تنها به اشاره ای گذرا به این مضمون ها بسنده شده است. پژوهش با روش تحلیل محتوا صورت گرفته و نشان می دهد که این داستان به لحاظ شگردهای روایی، در میان داستان های همتای خود، منحصر به فرد، و به لحاظ مضمون، تلفیقی از اندیشه های ایرانی و بودایی است
۱۲۴۹.

نقد و بررسی جایگاه زبان شناسی تاریخی در ایران شناسی از دیدگاه ایران شناسان غربی و ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه فرهنگ و زبان های باستانی سال ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷) 147 - 170

کلیدواژه‌ها: زبان شناسی تاریخی ایران شناسی زبان های باستانی هویت فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۹
زبان شناسی تاریخی، یکی از شاخه های کلیدی ایران شناسی، نقش مهمی در تحلیل تاریخ زبانی، فرهنگی و اجتماعی ایران دارد. این حوزه با مطالعه زبان های باستانی مانند اوستایی، پهلوی و فارسی باستان، به بازسازی روابط زبانی و تحولات آن می پردازد و جنبه های فکری و فرهنگی ایرانیان را روشن می کند. در این پژوهش، جایگاه زبان شناسی تاریخی در ایران شناسی بررسی شده و روش های تطبیقی و تحلیلی در بازسازی زبان های باستانی ارزیابی شده اند. یافته ها نشان می دهد که پژوهش های اولیه، علی رغم دقت در بازسازی زبان های ایرانی بر اساس نظریه های هندواروپایی، از ابعاد اجتماعی، فرهنگی و هویت محلی غفلت کرده اند. پژوهش های معاصر با تمرکز بر متون تاریخی و زبان های میانه و نوین ایرانی، ارتباط جامع تری میان زبان و فرهنگ ارائه می دهند، اما محدودیت منابع و تمرکز بر زبان های رسمی، تنوع زبانی و گویش های محلی را نادیده گرفته است. این مقاله با تحلیل محتوایی و تطبیقی، نقاط ضعف و قوت روش ها را بررسی و تأکید می کند که ابزارهای دیجیتال، رویکردهای میان رشته ای، و توجه به گویش های محلی، می تواند شکاف های این حوزه را برطرف سازد.
۱۲۵۰.

شباهت ها و تفاوت های واژگانی در ترکی رایج درکرمان و ترکی آذری تبریزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 149 - 186

کلیدواژه‌ها: شباهت های واژگانی تفاوت های واژگانی تماس زبانی ترکی آذری گونه تبریزی ترکی کرمان روستاهای ترکی زبان استان کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۳۷
پژوهش حاضر به بررسی شباهت ها و تفاوت های واژگانی ترکی رایج در آبادی های ترکی زبانِ شهرستان ارزوئیه در استان کرمان و ترکی آذری گونه تبریزی پرداخته است. پیکره پژوهش از داده های موجود در نرم افزار اطلس ملی زبانی ایران  اقتباس شده است؛ اطلس زبانی ایران که در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در حال تدوین است. این داده ها، به وسیله پرسشنامه ای مشتمل بر 105 واژه و پاره گفته و 36 جمله به روش مصاحبه رودرو از گویشوران ترکی زبان ساکن در آبادی های ترک زبان شهرستان ارزوئیه در استان کرمان گردآوری شده اند. پیکره این پژوهش شامل 860 واژه است. داده ها بر اساس مبنای نظری پژوهش، توصیف و تحلیل شده و با واژه های ترکی آذری گونه تبریزی مقایسه شده اند. مبنای مقایسه برای ترکی آذری، شمّ زبانی نگارنده و فرهنگ های ترکی است. ترکی رایج در شهرستان ارزوئیه استان کرمان، از جنبه واژگانی، شباهت های بسیاری با ترکی آذری گونه تبریزی دارد. تفاوت های واژگانی بین این دو گونه ترکی ناشی از معادل هایی است که گویشوران تحت تأثیر زبان فارسی محلی رایج در آن منطقه در گویش خود به کار می برند. به سبب آنکه هدف از پژوهش حاضر بررسی شباهت های واژگانی بین این دو گونه ترکی است، تفاوت های آوایی در این معادل های واژگانی، نادیده انگاشته می شوند. به طور کلی، شباهت های بسیار زیادِ معادل های واژگانی در زبان ترکی رایج در آبادی های ترکی زبانِ شهرستان ارزوئیه استان کرمان با معادل های زبان ترکی آذری گونه تبریزی، نشان می دهد که ترکیِ رایج در منطقه مورد بررسی، همانند ترکی آذری گونه تبریزی از شاخه اوغوز در خانواده زبان های ترکی تبار است. 
۱۲۵۱.

برآمدن سنّت ادبی پیشا-مشروطه از رهگذر نظامگان ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و ششم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 178 - 214

کلیدواژه‌ها: نظریه نظامگان نظام ادبی نظام ترجمه ژانرهای ادبی عصر پیشا مشروطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۲۲۱
بحث اصلی این است که چگونه نظام ترجمه در برآمدن و تکوّن نظامگان ادبی پیشا مشروطه نقش ایفا می کند. ترجمه به مثابه ابزاری برای ایجاد تغییر و تحوّل نه فقط در ارکان سیاسی و اجتماعی جامعه، بلکه در تکوین و تکوّن نظامگان فرهنگی ادبی جامعه از رهگذر نظام مطبوعات و به ویژه، کمک به ایجاد ژانرهای ادبی تازه تولّد یافته عمل می کند. در عصر پیشا مشروطه، رواج ترجمه در قالب یک نظام با خود الگوهای نو و تازه به همراه می آورد که پیش تر در جامعه سابقه نداشته اند. به نظر می رسد می توان از منظر نظریّه نظامگان پیشنهادی اون زهر که درباره جایگاه اَقماری و هسته ای ادبیّات ترجمه شده بحث می کند، از جایگاه نظام ترجمه در عصر پیشا مشروطه، چشم اندازی روشن تر در تصوّر آورد. درمجموع، ترجمه کمک می کند سبک نوشتاری منثور جای سبک منظوم را بگیرد و نظام ترجمه در کنار سایر نظام ها، بر سبک و سیاق گونه های تازه تولّد یافته در نظامگان ادبی پیشا مشروطه تأثیرگذار است.
۱۲۵۲.

An Investigation of Learners’ Attitudes towards Pronunciation and Emerging Varieties of English in Outer and Expanding Circle Countries(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian Journal of Applied Language Studies,Vol ۱۵, No. ۱, ۲۰۲۳ 1 - 16

کلیدواژه‌ها: World Englishes EIL pronunciation intelligibility Identity awareness

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۳ تعداد دانلود : ۲۴۱
Considering the pluricentricity of English language and more orientation towards intelligibility in multilingual and multicultural contexts, this article presents an attempt to explore 480 Outer Circle (OC) and Expanding Circle (EC) learners’ attitudes towards pronunciation and varieties of English within the framework of global Englishes. Adopting a questionnaire accompanied by interviews with some participants, the analysis shows the degree to which acceptance of pronunciation and pluricentricity of English vary among learners. In particular, the EC participants’ exonormativity was found to be greater. The results also highlight the concept of “identity” and nativism myth which shows native-like preference anchors more in EC learners’ attitudes compared to OC participants. This article argues that English learners must be made aware of the realities of today’s English and global English ownership which can be really helpful to instigate a paradigm shift in language learning to make sure that it is reflective of how English functions globally and all varieties of English in different cultures are respected.
۱۲۵۳.

مقایسۀ ساختار واژگانی کتاب های تألیف و ترجمه شده برای کودکان براساس اصول صرف طبیعی: مطالعۀ موردی پایگاه دادگان زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و گویش های غرب ایران سال یازدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۴۲ 65 - 85

کلیدواژه‌ها: کتاب های تألیفی کودکان کتاب های ترجمه ای کودکان اصول صرف طبیعی ادبیات کودکان کتاب های کودکان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۹۹
در همه جای جهان، بخشی از ادبیات کودکان به کتب ترجمه شده از زبان های دیگر اختصاص دارد. مطالعه ساختار و ویژگی های زبانی این کتاب ها، که از ملاک های انتخاب کتاب توسط خود کودکان، والدین و شورای کتاب کودک است، بسیار اهمیت دارد. یکی از مهم ترین وجوه زبان شناختی ترجمه کتاب کودک، واژه گزینی مناسب است؛ زیرا مترجم باید از میان تعداد محدودی واژه که دامنه واژگانی او را شامل می شود، معادل مناسبی را انتخاب کند تا انتقال محتوا و فهم کتاب برای کودک آسان شود. مسئله پژوهش حاضر این است که چه تفاوتی میان شیوه های گزینش واژه ها در کتب تألیفی و ترجمه ای برای کودکان در چارچوب نظریه صرف طبیعی وجود دارد و با محک اصول این نظریه، مترجمان تا چه اندازه توانسته اند واژه های مناسبی را انتخاب کنند؟ این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش اجرا، از نوع پژوهش های ترکیبی است. داده های پژوهش از پایگاه دادگان زبان فارسی استخراج شدند. یافته های آمار استنباطی نشان داد که براساس معیارهای نظریه صرف طبیعی (تصویرگونگی، شفافیت، دوگانگی و طول کلمه) اختلاف معناداری بین واژه های کتب تألیفی و ترجمه ای وجود ندارد، اگرچه براساس آمار توصیفی در پارامترهای تصویرگونگی و طول کلمه کتب تألیفی از نرخ طبیعی تری برخوردارند. این یافته ها مؤید آن است که درمجموع مؤلفان و مترجمان حوزه کتاب کودک در انتخاب واژه های مناسب، موفق عمل کرده اند.
۱۲۵۴.

تحلیل مقابله ای چندمعنایی ترکیبات "سر" در فارسی و انگلیسی: رویکردی ساختی-شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال ۱۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 57-86

کلیدواژه‌ها: ساختواژه ساختی طرحواره ساختی چندمعنایی ترکیب فارسی انگلیسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۲۱۴
هدف پژوهش حاضر تحلیل مقابله ای چندمعناییِ ترکیبات "سر" در فارسی و انگلیسی و شناسایی طرحواره های ساختی ناظر بر ساخت این ترکیبات برمبنای ساختواژ ساختی بوی (2010) و در نهایت ارزیابی این انگاره در مواجه با داده های این دو زبان است. بدین منظور، تمام واژه های مرکب فارسی و انگلیسی که "سر" به عنوان سازه اول در آنها ظاهر می شود از منابع مختلف، از جمله فرهنگ سخن، فرهنگ زانسو، فرهنگ انگلیسی آکسفورد، فرهنگ های آنلاین مریوم وبستر، کمبریج و کولینز استخراج شدند. سپس به مقوله بندی معنایی و تحلیل تفاوت ها و شباهت های آنها پرداخته شد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و داده ها شامل 300 واژه مرکب است. یافته ها نشان داد که چندمعنایی ِ این ترکیبات، نه در سطح واژه های عینی، بلکه در سطح ساخت ها و طرح واره های انتزاعی قابل تبیین است و لذا آن را چندمعنایی ساختی انگاشتیم. همچنین، مشخص شد که اگرچه طرحواره ها و زیرطرحواره های ساختی مشابهی برای ترکیبات "سر" در هر دو زبان وجود دارد، اما تنوعات معنایی و تعداد زیرطرحوارهای فرعی این ترکیبات در فارسی بیشتر از انگلیسی است و این تفاوت حاکی از آن است که نظام طرحواره ای ساخت [Head-X] در فارسی نسبت به انگلیسی پیچیده تر و بسط معنایی آن گسترده تر است.
۱۲۵۵.

نشانه شناسی فرهنگی رمان رهش با تکیه بر رمزگان های بارت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی و گویش های خراسان سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۱ 100 - 123

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی فرهنگی رضا امیرخانی رهش رمزگان های بارت ایدئولوژی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۲۳۲
رهش آخرین رمان رضا امیرخانی است. او در این رمان به موضوع توسعه نامتوازن تهران پرداخته است. این رمان مانند سایر آثار امیرخانی به چاپ های متعدد رسید و جایزه ادبی جلال آل احمد را نیز نصیب خود کرد؛ نکته ای که ضرورت نقد و بررسی آن را نشان می دهد. از این رو، هدف مقاله حاضر این است که با استفاده از نظریه رمزگان بارت به تحلیل نشانه شناختی این رمان پرداخته شود. برای این کار ابتدا رمزگان های پنج گانه، با تأکید بر رمزگان های معنایی، نمادین و فرهنگی، در واحدهای خوانش برگزیده تحلیل و بررسی می شود. سپس به نقد این متنِ واسازی شده با نگاهی به مفهوم ایدئولوژی پرداخته می شود تا به حقیقت مادی پنهان در متن دست یازیم. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که روش بارت، در صورتی که با خوانشی فرامتنی همراه شود قادر است پرتوی بر زوایای پنهان و تاریک متن بیفکند. برای مثال، تقابلی تکرارشونده در رمان حول مضامین طبیعت/شهر، پاکی/آلودگی و سنت/تجدد از همان سطرهای نخستین رمان شکل می گیرد و تا پایان ادامه می یابد و تقویت می شود. تقابلی که بدیهی و طبیعی انگاشته می شود و تردید در آن روا نیست. نیز معلوم شد که راوی داستان با ایجاد تقابل های کاذب میان شخصیت های سیاه و سفید، سعی در پوشاندن بخشی از واقعیت و گاهی واژگونه نشان دادن آن دارد. ویژگی هایی که رهش را تبدیل به متنی ایدئولوژیک می کند.
۱۲۵۶.

The Impact of a Teacher Education Course on Iranian EFL Pre-service Teachers' Pedagogical Beliefs(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Applied Research on English Language, V. ۱۲ , N. ۳ , ۲۰۲۳ 87 - 110

کلیدواژه‌ها: EFL pre-service teachers Pedagogical Beliefs philosophy of education Teacher Cognition

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۱۷۹
This study investigated the impact of a teacher education course on pre-service teachers’ pedagogical beliefs. A sample of 84 Iranian EFL pre-service teachers who had just been accepted to Farhangian University were selected through convenience sampling. Using a sequential mixed-methods design, their pedagogical beliefs were measured through a researcher-made questionnaire before and after a training course on the philosophy of education for English language teachers. Moreover, the changes reported by the participants were traced through thematic analysis of their reflective journals. Finally, in a focus group interview, they commented on the contributing factors to the success of the course in changing their pedagogical beliefs. The results of quantitative data demonstrated the impact of the training course on changing the participants’ pedagogical beliefs. The analysis of qualitative data obtained from the reflective journals indicated that the changes that the participants professed were of two emerging themes of raising awareness of new assumptions and adopting new pedagogical beliefs. In addition, the analysis of the interview transcripts revealed that the participants attributed the course success to the implementation of appropriate teaching strategies, the course contents, and the teacher educator’s performance. Based on the findings, it can be concluded that EFL pre-service teachers’ pedagogical beliefs can be modified in training courses of teacher education programs if a safe and collaborative atmosphere is created for them to critically reflect on their prior pedagogical beliefs within innovative theoretical frameworks.  
۱۲۵۷.

معرّفی آموزش های مبتنی بر چینش ذهنی و چینش مغزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و ششم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 71 - 95

کلیدواژه‌ها: آموزش چینش ذهنی آموزش چینش مغزی انباشت ذهنی پرورش ذهنی مغزورزی مغززایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۲۱۶
با توجّه به پیشرفت سریع فنّاوری در حوزه های شناختی، رباتیک و هوش مصنوعی و تشدید نیازهای معیشتی و رفاهی انسان، همچنین در سایه فراوانی و دسترسی سهل مطالب آموزشی در فضای مجازی، به نظر می رسد آموزش کلاسیک و سنّتی دیگر پاسخگوی نیازهای واقعی جامعه نیست و آموزش غیررسمی با تأکید بر فن و مهارت و خودکارسازی یادگیری، بر آموزش رسمی غلبه پیدا کرده است. در این راستا، در نوشتار حاضر و برگرفته از نظرات برخی متخصصان آموزش، تلاش بر این است دو نوع از آموزش معرّفی و بررسی شود: الف: آموزش مبتنی بر چینش ذهنی (شامل دو نوع آموزش انباشت ذهنی و آموزشِ پرورش ذهنی) و ب: آموزش مبتنی بر چینش مغزی (شامل دو نوع آموزش مغزورزی و آموزش مغززایی). آموزش نوع نخست به اندیشیدن و اندیشه ها و آموزش نوع دوم به دانش و مهارت مرتبط است. درواقع، با وجود نظام های آموزشی هوشمند و فضای آنلاین حرکتی از سمت رویکردهای نرم، ذهنی، ارزشی و انسانی به سمت رویکردهای سخت، مغزی، معیشتی و ماشینی در حال رخ دادن است که باید در شرایط کنونی آموزش مورد توجّه متخصصان آموزشی، مدرّسان و مؤلفان کتاب های درسی قرار گیرد.
۱۲۵۸.

عیلام، ایلام یا هَلتمتی؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 287 - 307

کلیدواژه‌ها: هلتمتی الم عیلام ایلام میانرودان کتاب مقدس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۲۳۲
ایلام به عنوان یک قدرت فرهنگی و سیاسی در خاور نزدیک و نیز یک دوره تاریخی پر فراز و نشیب نامی آشنا برای پژوهشگران است. طی سال ها پژوهشگران ایرانی و غیر ایرانی پژوهش های فراوانی پیرامون این دوره انجام داده و محوطه های متعددی کاوش شده و از این رو بقایای فرهنگی این دوره تاریخی در کاوش های باستان شناختی تا حدودی به خوبی شناسایی شده است. این شواهد وجود حکومت و سرزمینی را که در کتاب مقدس به شکل «عیلام» به آن اشاره شده است، تأیید می کند. قرن ها پیش از انجام کاوش های باستان شناسی و ترجمه متون میخی، در کتاب مقدس پیرامون سرزمین و حکومت «عیلام» اشاراتی ذکر شده است. با وجود حجم مطالعات مربوط به این دوره تاریخی نکته ای وجود دارد و آن اختلاف نظری است که میان پژوهشگران ایرانی در معنا، ریشه و شکل نگارش نام ایلام به-ویژه در شیوه نگارش آن با «الف»/ «ع» وجود دارد. در این مقاله به چرایی این موضوع می پردازیم و پیشنهاداتی پیرامون آن ارائه خواهیم کرد؛ چراکه به نظر می رسد شایسته است شکل واحدی برای نگارش نام این تمدن و دوره تاریخی برگزینیم
۱۲۵۹.

Construction of Iranian TEFL Doctoral Candidates’ Scholarly Position during Writing for Publication(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Teaching Language Skills (JTLS), Volume ۴۲, Issue ۲, Spring ۲۰۲۳ 1 - 23

کلیدواژه‌ها: Appraisal Theory doctoral candidates Iran Ppositioning writing for publication

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۲۴۱
This study sought to investigate how doctoral candidates are positioned by journal editors and reviewers and how they establish their own position while attempting to get published, as well as the challenges and opportunities they confront throughout this process. Data were gathered from two doctoral candidates at a public university employing a mixed-methods conversion design whose qualitative phase was a multiple case study. In-depth interviews, metalinguistic commentary, and document analysis were used to track the positioning patterns. Data analysis utilizing the Appraisal model revealed that doctoral candidates were perceived as novice researchers by journal editors and reviewers. In addition, doctoral candidates’ own positioning gradually shifted from being novice and intolerant researchers to being independent and tolerant ones. Moreover, the findings revealed that doctoral candidates face different challenges during the process of writing for publication, which makes this process more difficult for them. Based on the interviews, different requirements from different journals, obligations, limited sources of help, and lack of experience were among the most important challenges the participants had to deal with. On the other hand, they mentioned that publication provided them with the chance of expressing themselves and having their own voice, which could be considered as an opportunity in this process.
۱۲۶۰.

نگرش دستور شناختی به پدیده حذف در ساخت های همپایه فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان پژوهی سال پانزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 233 - 264

کلیدواژه‌ها: همپایگی حذف پنجره های توجه ضدمتمایز متمایز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۸۶
در این پژوهش، به بررسی چگونگی مفهوم سازی حذف در ساخت های هم پایه فارسی، با رویکرد دستور شناختی پرداخته ایم. از دید لنگکر (Langacker, 2012, p. 585)، حذف به مواردی گفته می شود که در آن ها یک عبارت، جمله نیست، ولی در قیاس با عبارت دیگری که جمله است، تفسیری جمله گونه می یابد. بر مبنای پژوهش های انجام گرفته در زبان انگلیسی، انتظار بر آن بود که دستور شناختی با کمک مفاهیم متمایز و ضد متمایز از عهده تبیین حذف در ساخت های هم پایه فارسی برآید. برای آزمودن این امر، تعداد 405 داده دارای ساخت همپایه از دو روزنامه پرشمارگانِ شرق و اعتماد گرد آوری شده و ساخت های دارای حذف را از متن آن ها برگزیدیم. سپس، با کمک ابزار نظری پژوهش، به بررسی آن ها پرداختیم. یافته ها نشان دادند که حذف ساخت های همپایه در زبان فارسی به کمک پنجره های توجه و بر اساس مفاهیم متمایز و ضد متمایز قابل تبیین است، به گونه ای که متمایز و ضدمتمایز، همپایه های ساخت موردنظر را تشکیل می دهند. بنابراین، بدون در نظر گرفتن کلاسیک بودن یا نبودن سازه های همپایه ، حذف ساخت های همپایه در زبان فارسی بدون ایجاد چالش برای نظریه در چارچوب دستور شناختی تبیین می شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان