مرضیه ابراهیمی

مرضیه ابراهیمی

مدرک تحصیلی: عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهیدبهشتی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۲ مورد.
۱.

شناسایی بسترهای زمینه ساز وقوع خشونت و استراتژی های مواجهه با آن در مدرسه: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ 215 - 240

کلیدواژه‌ها: خشونت مدرسه دانش آموزان ناهمگونی فرهنگی زندگی در محلات آسیب زا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۵
درهم تنیدگی عوامل ساختاری و عاملیتی، بستری برای انجام کنش های خشونتی دانش آموزان در مدرسه فراهم می نماید. این پژوهش با هدف شناسایی بسترهای زمینه ساز وقوع خشونت و استراتژی های مواجهه با آن در مدرسه به روش کیفی و گرندد تئوری در سال تحصیلی 1401-1400 اجرا شده است. نمونه این پژوهش 36 نفر از دانش آموزان پسر دارای رفتارهای خشونت آمیز و مطلع از این رفتارها در مقطع متوسطه دوم شهر کرج بوده است. نمونه گیری بصورت هدفمند و با حداکثر تنوع بوده و مصاحبه ها بصورت فردی و بر اساس فرمت مصاحبه نیمه ساختار یافته، انجام و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار MAXQDA 20 انجام شده است. بر اساس یافته های پژوهش مقوله های «زندگی در محلات آسیب زا» و «ناهمگونی فرهنگی» به عنوان شرایط زمینه ای، «ارتباط با دوستان خشونت ورز» و «شرایط فردی» به عنوان شرایط مداخله گر تعیین شدند. راهبرد نوجوانان دارای رفتارهای خشونت آمیز شامل خشونت در مقابل خشونت، خود داری از کنش خشونت آمیز و ایجاد هدفمندی بوده است، که با پیامدهایی نظیر «ضرر مالی»، «پشیمانی» و «سوء پیشینه» مواجه شده اند. مقوله ی مرکزی پژوهش تحت عنوان «خشونت به مثابه واکنش فرد به شرایط اختلال آمیز محیطی» نام گذاری گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از یافته های این پژوهش، خشونت نوجوانان علاوه بر ویژگی های فردی، ریشه در عوامل خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی دارد و دانش آموزان وقتی در شرایط و موقعیت های متفاوتی قرار می گیرند، به خاطر سطح پایین تاب آوری اجتماعی، کنش های خشونتی از خود نشان می دهند.
۲.

تفاوت های قومی در ایده آل ها و رفتارهای فرزندآوری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال ۱۹ پاییز و زمستان ۱۴۰۳ شماره ۳۸ 57 - 95

کلیدواژه‌ها: دازه ایده آل خانواده رفتار باروری فرهنگ قومیت فرضیه قومی/فرهنگی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۲۱
مطالعه تفاوت های قومی در ایده آل ها و رفتارهای فرزندآوری به دلیل پیامدهایش بر روندها و ترکیب های اجتماعی و جمعیتی آینده، توجه جمعیت شناسان و سیاست گذاران را به خود جلب کرده است. در این راستا، هدف از مقاله پیش رو تحلیل تفاوت های قومی در ایده آل ها و رفتارهای فرزندآوری در ایران با استفاده از داده های پیمایش ملّی خانواده (1397) است. تعداد نمونه شامل 1302 زن 15 تا 44 ساله دارای همسر ساکن در مناطق شهری کشور مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد رفتارها و ایده آل های فرزندآوری گروه های قومی مختلف به طور معنی داری متفاوت است؛ زنان بلوچ و گیلک/مازندرانی به ترتیب بالاترین و پایین ترین تعداد فرزندان زنده بدنیا آمده، اندازه ایده آل خانواده و تمایل به داشتن فرزند دیگر را دارند. نتایج تحلیل چندمتغیره بیانگر تأثیر مستقل و معنادار قومیت در ایده آل ها و رفتارهای فرزندآوری است، هرچند مشخصه های جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی تأثیر قومیت بر هنجارها و رفتارهای فرزندآوری را اندکی کاهش داده است. این یافته بیانگر تایید فرضیه اثر قومی/ فرهنگی است. با در نظر گرفتن اثرات سایر متغیرها، زنان گیلک/ مازندرانی ترجیحات و رفتارهای فرزندآوری کمتری داشته و در مقابل، زنان کرد، عرب و به ویژه بلوچ ترجیحات و رفتارهای فرزندآوری بیشتری دارند. از اینرو، قومیت نقش تعیین کننده ای در شکل گیری ترجیحات و رفتارهای باروری دارد. درنتیجه، توجه به زمینه ها و تفاوت های قومی باروری در سیاست های و برنامه های جمعیتی ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
۳.

مطالعه جامعه شناختی مناسبات پزشک و بیمار در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 429 - 446

کلیدواژه‌ها: مناسبات پزشک و بیمار پزشکی تهاجمی خصوصی سازی رابطه پدرمآبانه عادت واره پزشکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۲۰۴
در این پژوهش، ضمن بررسی الگوهای جهانی موجود مناسبات پزشک و بیمار با توجه به موقعیت خاص ایران، الگویی از مناسبات پزشک و بیمار در این کشور ارائه شده است.داده های تحقیق از مصاحبه با پزشکان، بیماران، دانشجویان پزشکی و متخصصان حوزه سلامت و همچنین تحلیل اسنادی قوانین، طرح ها و لایحه های مربوط به حوزه سلامت بعد از انقلاب 1357 در راستای دستیابی به دیدگاهی همه جانبه از این الگو کسب شده است. نظریه داده بنیاد چندگانه ضمن ایجاد حساسیت نظری، با بهره گیری از تکنیک مثلث سازی به متقن شدن یافته های پژوهش کمک کرده است. در روش به کاررفته محققین تنها به داده های پژوهش اکتفا نکرده، بلکه نظریات موجود و پژوهش های انجام شده در حوزه مورد مطالعه نیز برای تحلیل یافته ها به کار رفته اند.یافته ها در دو مقوله اصلی مناسبات پدرمآبانه و مناسبات تجاری میان پزشک و بیمار جای می گیرند. در مناسبات پدرمآبانه نشان دادیم چطور دوران دانشجویی، آموزه ها و تجربیات این دوران شکلی از رابطه پدرمآبانه را در دانشجویان ایجاد می کند. این آموزه ها در شکل رابطه پدرسالار به منزله عادت واره پزشکی در مناسبات پزشک و بیمار نهادمند می شوند. در کنار فرهنگ پدرسالار، عوامل اقتصادی نیز در این مناسبات نقش دارند که در طرح های خصوصی سازی و تعرفه گذاری ها خود را نشان می دهند.سنتز این عوامل فرهنگی و اقتصادی، شکل گیری الگوی جدیدی از مناسبات پزشک و بیمار در ایران است که آن را الگوی پزشکی تهاجمی نامیدیم. مناسباتی که در آن نه تنها پزشک در قالب پدری مسلط بر رابطه در موضع فرادست از بیمار قرار دارد، بلکه در شکل فروشنده در بازاری رقابتی دنبال فروش کالای سلامتی نیز هست. 
۴.

واکاوی تجربه زیسته گذران اوقات فراغت جوانان، پیش و پس از شیوع کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۴۱) 193 - 222

کلیدواژه‌ها: اوقات فراغت بیماری کرونا جوانان شبکه های اجتماعی مشارکت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۱ تعداد دانلود : ۳۴۱
در دوران شیوع بیماری کرونا، الگوهای رفتاری و سبک زندگی جوانان در حوزه اوقات فراغت تغییراتی پیدا کرده است. این دوران برای برخی از افراد سبب ایجاد روابط صمیمانه با دیگر اعضای خانواده شده است، اما برخی دیگر به دلیل نداشتن مهارت های اجتماعی و ارتباطی دچار مشکلات بسیاری در محیط خانوادگی خود شدند و با چالش های ارتباطی زیادی مواجه شدند. هدف از انجام این پژوهش، واکاوی تجربه زیسته گذران اوقات فراغت جوانان، پیش و پس از شیوع کرونا است. روش انجام این پژوهش، کیفی و از طریق تحلیل مضمون است. به این ترتیب که با 13 نفر از جوانان ساکن شهر تهران، مصاحبه عمیق صورت گرفته است، روش نمونه گیری، هدفمند است و درنهایت با رسیدن به اشباع نظری، اجرای مصاحبه ها متوقف و داده ها تجزیه و تحلیل شد. مهم ترین نتایج این تحقیق عبارت اند از: تغییر الگوی فراغت و فعالیت های فراغتی مشارکت کنندگان قبل و بعد از شیوع بیماری کرونا، افزایش زمان فراغت، ثبات نسبی نوع فعالیت فراغتی و تغییر در محل گذران فراغت، افزایش محتوای فرهنگی و هنری در فعالیت های فراغتی، افزایش فعالیت های مشارکتی در امور منزل، افزایش انگیزه و آگاهی برای فراهم کردن امکانات گذران اوقات فراغت در خانه و تغییر سبک استفاده از فضای مجازی. مشارکت کنندگان فرصت ها و چالش های گذران اوقات فراغت در دوران شیوع کرونا را نیز بیان کرده اند که مهم ترین فرصت ها، داشتن زمان بیشتر برای انجام فعالیت های هنری و فردی و باخانواده بودن و مهم ترین چالش ها، بی انگیزگی و افسردگی است.
۵.

ناباروری و کیفیت زندگی زناشویی زوجین (مطالعه موردی زوجین نابارور شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره ۲۱ زمستان (دی) ۱۴۰۱ شماره ۱۱۸ ۲۰۵۲-۲۰۲۷
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۲۶۸
زمینه: سازمان بهداشت جهانی از ناباروری به عنوان یک معضل بهداشت عمومی یاد کرده است که می تواند به افسردگی، اضطراب، طردشدگی اجتماعی و اختلالات جنسی بیانجامد. این بحران زیستی، روانی، اجتماعی سیکل معیوبی را به وجود می آورد که توانایی باروری را تضعیف و موجب اختلال در عملکرد و رضایت جنسی می گردد. اما آیا زوجین نابارور شهر تهران نیز چنین کیفیت و تجاربی را در زندگی تجربه می کنند. هدف: هدف این تحقیق بررسی پدیداری تجربه ناباروری زوجین و تأثیر این واقعه بر کیفیت زندگی زناشویی زوجین نابارور بود. روش: روش تحقیق حاضر کیفی و از نوع پدیدارشناسی بود و سعی بر آن بود با ورود به دنیای پدیداری زوجین نابارور تجربه زیسته آن ها را از ناباروری مورد بررسی و کشف قرار گیرد. جامعه تحقیق حاضر عبارت بودند از کلیه زوجین دارای تجربه ناباروری مراجعه کننده به پژوهشگاه رویان در سال 1400. شیوه نمونه گیری طبق اکثر طرح های کیفی به منظور دارا بودن اطلاعات پدیداری، هدفمند بود و پژوهشگر با مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 زوج نابارور، داده های به دست آمده را بر اساس شیوه کلایزی تحلیل نمود. اعتبار یافته ها هم با روش کدگذاری مجدد توسط اساتید متخصص تأیید گردید. یافته ها: تحلیل و کدگذاری پدیدار شناختی به روش کلایزی، 36 مقوله فرعی را شناسایی نموده و با توجه به شباهت و قرابت معنایی آن ها، در 7 مفهوم اصلی شامل: مصائب زوجی و اجتماعی زندگی عاری از فرزند، مسائل فکری و احساسی در مسیر درمان، پیشنهاد طلاق و یا چندهمسری، عدم همدلی و سازگاری اطرافیان با زوجین، انزوا و بی انگیزگی زوجین، افزایش اضطراب و استرس زوجین، کاهش کیفیت رابطه زناشویی، کاهش امنیت مالی زوجین دسته بندی نموده است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد پدیده ناباروری، همسو با تحقیقات پیشین با کاهش محسوسی در کیفیت زندگی زناشویی زوجین شهر تهران همراه است و مسائل مهمی را ازجمله احتمالاً جدایی و طلاق، سردی روابط، کاهش انگیزه، چالش های فکری و عاطفی و اجتماعی ایجاد نموده است که لزوم توجه به کاهش این موارد در جهت افزایش کیفیت زندگی زناشویی این زوج ها احساس می شود.
۶.

چالش های زناشویی زوج های نابارور: یک بررسی پدیدارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده درمانی کاربردی دوره سوم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۱۱) 67 - 84

کلیدواژه‌ها: زناشویی ناباروری پدیدارشناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۲۲۲
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی و تعیین چالش های زناشویی زوج های نابارور بود. روش پژوهش: روش تحقیق پژوهش حاضر، شیوه کیفی با رویکرد پدیدارشناسی است، دامنه شمول پژوهش زنان و مردان ناباروری هستند که برای درمان پیشرفته ناباروری به پژوهشگاه رویان و دفتر مددکاری اجتماعی و مشاوره خانواده مراجعه کرده اند. پژوهشگر با شیوه نمونه گیری هدفمند و با مصاحبه نیمه ساخت یافته با 15 زوج پرداخت و داده های بدست آمده را بر اساس شیوه عملی کولایزی تحلیل کرد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر با بررسی و دسته بندی کدهای توصیفی حاصل از متون مصاحبه، 27 مقوله فرعی را شناسایی نموده و با توجه به شباهت و قرابت معنایی آنها، در 6 مفهوم اصلی شامل: چالش در تصمیم گیری و پذیرش درمان، چالش های مربوط به کنش ها و واکنش های خانواده و اطرافیان، نگرانی از عدم پذیرش فرهنگی و اجتماعی و دغدغه های شرعی، نگرانی های ناشی از احتمال بروز نقایص جسمی، ذهنی و رفتاری کودک، چالش های تأثیرگذار بر زندگی مشترک و چالش های اقتصادی درمان ناباروری دسته بندی نموده است. نتیجه گیری: مضمون های استخراج شده مشخص نمود که ناباروری می تواند سراسر زندگی زوج نابارور را تحت تاثیر قرار دهد. به نظر می رسد استفاده گسترده تر از خدمات مشاوره مامایی و روانشناسی برای زوج های نابارور و اطرافیان آنها در مراکز درمان ناباروری، برای این زوجها کمک کننده است.
۷.

انسان زدایی در مناسبات پزشک و بیمار: بررسی تجربی و انطباق نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی ایران سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 33 - 53

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری سلامت سرمایه داری پزشکی رابطه ی پزشک و بیمار انسان زدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۲۵۵
در این پژوهش علل ساختاری برخی عادت های پزشکان همچون نگاه نکردن و کالایی دیدن بیمار را با استفاده از نظریه زمینه ای چندگانه دنبال کردیم. داده های پایه پژوهش از مصاحبه با پزشکان، بیماران، دانشجویان پزشکی و متخصصان حوزه سلامت، برای رسیدن به دیدگاه های همه جانبه بدست آمده است. یافته های ما سه عامل اصلی را نشان می دهند: نخست اینکه ساختار قدرت در نظام درمان از طریق دو سازوکار ارتباطی-زبانی، یعنی سکوت ممتد و سخن گفتنِ مقطعی با زبان تخصصی، در رابطه پزشک با بیمار بروز یافته و به رسوبات فرهنگی و عادت واره پزشکی بدل شده است. دومین عامل به سیاست گذاری های عرصه سلامت برمی گردد که در آن بارِ کاری پزشکان، در عمل کمترین زمان و انرژی ممکن برای تعامل را باقی می گذارد. در نهایت انکشاف منطق سرمایه در این حوزه، به عنوان عاملی شناخته شد که امکانات، تجهیزات و دانشِ درمانی را به نیرویی قدرتمند و مستقل در مقابل بیماران و نیروهای درمان بدل کرده است.
۸.

بررسی عوامل مؤثر بر قدرت زنان در خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۸ 523 - 539

کلیدواژه‌ها: خانواده ساختار قدرت زنان عوامل اقتصادی عوامل اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۳۵۹
مقاله حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر قدرت زنان در خانواده نوشته شده، بدین منظور داده های پیمایش ملی خانواده در سال 1398، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری در این تحقیق، شامل افراد بالای 15 سال خانوارهای ساکن مناطق شهری کل کشور است. یافته های تحقیق نشان می دهد اگرچه توزیع قدرت و تصمیم گیری در خانواده های ایرانی به سمت مردان متمایل است اما نوع نگرش زنان به مسئله توزیع قدرت نیز نشان از پذیرش آنان نسبت به این مسئله دارد. علاوه بر این یافته های این پژوهش نشان داد افزایش سطح تحصیلات زنان و مردان، اشتغال زنان و همچنین گسترش روابط و اطلاعات آنان، منجر به توزیع قدرت عادلانه در خانواده می شود. اما نکته مهم در این تحقیق برخلاف نظریه «منابع» که دسترسی به منابع اقتصادی را مهم می پنداشت صرفاً درآمد زنان، تأثیری در قدرت تصمیم گیری آنان در درون خانواده ندارد، بلکه ممکن است کار بیرون از خانواده به لحاظ روانی و افزایش مهارت های دیگر، زنان را توانمند سازد و یا آنان را نسبت به حقوقشان در درون خانواده آگاه تر نماید، که این مسائل در بالا بردن قدرت تصمیم گیری آنان در درون خانواده مؤثر خواهد بود.
۹.

شناسایی و تحلیل فرصت ها و چالش های آموزش مجازی از منظر دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین آموزشی سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 15 - 32

کلیدواژه‌ها: آموزش مجازی دانشگاه چالش ها فرصت ها کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۴ تعداد دانلود : ۲۰۰
پژوهش حاضر، درصدد بررسی چالش ها و فرصت های آموزش مجازی از منظر دانشجویان کارشناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی است. در همین راستا، برای جمع آوری داده ها از روش کیفی و فن مصاحبه عمیق استفاده شد. مشارکت کنندگان این پژوهش، دانشجویان مقطع کارشناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند. یافته های پژوهش نشان دهنده آن بود که چالش های آموزش مجازی از منظر دانشجویان، تحت پنج مقوله مشکلات فنی، آموزشی، مربوط به عملکرد استاد، دانشجو، کنشگری و تعامل قرار می گیرد. دانشجویان برای فرصت های آموزش مجازی، به نمونه هایی ازجمله: از بین رفتن هزینه رفت وآمد، کم شدن استرس ارائه درسی، صرفه جویی در زمان، آزادی و خارج شدن از چارچوب ها، امکان ضبط کلاس و استفاده از آن در زمان دیگر، جلوگیری از اپیدمی بیماری، از بین رفتن مشکلات خوابگاه برای خوابگاهی ها و بهینه شدن فراغت اشاره کردند. در بخش پیشنهادهای پژوهشی، به برخی از مهم ترین نمونه ها شامل: استفاده از اسکایپ به جای نرم افزار ادوبی کانکت، ارزشیابی دانشجویان براساس ترکیبی از فرایندهای عملی، فعالیت های کلاسی و ... در کنار امتحان، حضوری شدن درس های مهم تر و مجازی شدن درس های کم اهمیت تر، فراهم کردن بانک اطلاعاتی یا کتابخانه مجازی، الزام به روشن بودن وبکم ها در زمان امتحان برای جلوگیری از تقلب و استفاده از نرم افزارهای جانبی برای افزایش تعامل اشاره می شود.    
۱۰.

مطالعه زمینه های ارتکاب جرم با تأکید بر تجربه زیسته زنان زندانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۴۰۰ شماره ۹۲ 135 - 166

کلیدواژه‌ها: زندان جرم زنان مجرم انحراف اجتماعی تجربه زیسته زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۷ تعداد دانلود : ۲۷۱
مطالعه حاضر تحقیقی کیفی و پدیدارشناسانه است که با هدف مطالعه زمینه های ارتکاب جرم در زندگی زنانی انجام پذیرفته که مرتکب جرم شده و سابقه حضور در زندان را داشته اند. بر این اساس در این تحقیق با 18 زن که سابقه محکومیت و حبس دارند مصاحبه های عمیق کیفی انجام شده است. تجزیه وتحلیل مصاحبه های انجام شده نشان داد که زنان مصاحبه شونده در طول زندگی خود با عوامل گوناگونی چون: عدم انسجام و ازهم گسیختگی خانواده، زندگی در خانواده مجرم و بزهکار، همکاری و همراهی با همسران مجرم، خانواده نابسامان، سابقه خشونت و سوء رفتار، تبعیض و طرد در خانواده، همسرآزاری، نداشتن شغل و درآمد، فقدان تخصص و تحصیلات، زندگی در مناطق جرم خیز، اعتیاد و مصرف مواد مخدر، معاشرت با افراد ناباب و عوامل دیگری ازاین دست مواجه بوده اند که سبب فراهم کردن زمینه های لازم جهت ارتکاب جرم توسط زنان موردبررسی شده است.
۱۱.

سنخ شناسی مواجهه خانواده ایرانی با بحران کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 225 - 249

کلیدواژه‌ها: سنخ شناسی خانواده ایرانی بحران کرونا روابط خانوادگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۶
هدف پژوهش حاضر سنخ شناسی نحویه مقابله خانواده های ایرانی با بحران کروناست. روش این تحقیق روش کیفی است و با استفاده از تکنیک مصاحبیه عمیق با 14 شرکت کننده صورت گرفته است. براساس تفاوت در الگوی ارتباطی خانواده، سازماندهی کنش افراد و با توجه به نحویه مواجهیه آنان با بحران کرونا، خانواده ها در 3 دسته تقسیم بندی شدند. این دسته بندی شامل: خانواده های رضایت مدار یا توافق کننده، خانواده های سهل انگار (به حال خود واگذارنده) و خانواده های محافظتی است. مهم ترین تفاوت این خانواده ها در نحویه مدیریت روابط خانوادگی است، در خانواده های رضایت مدار، به دلیل افزایش میزان گفت وگو که منجر به شناخت بیشتر اعضای خانواده از یکدیگر شده الگوهای رفتاری پیشین در بین اعضا در این دوران اصلاح می شود، اما در خانواده های سهل انگار، به دلیل ضعف شناخت اعضا از یکدیگر، فقدان فضای گفت وگو و  بحران های ناشی از مسئلیه کرونا، تنش در میان افراد افزایش پیدا می کند. اما مهم ترین ویژگی در خانواده های نوع سوم پیش بینی ناپذیر بودن است که تلفیقی از دو گروه پیشین است.
۱۲.

نوع شناسی ساختار قدرت در خانواده ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۸۷ 7 - 32

کلیدواژه‌ها: خانواده ساختار قدرت موازنه قدرت خانوادگی خانواده مدنی خانواده اقتدارگرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۳۰
قدرت در سطح گروه های خرد یکی از تعیین کننده های قوی در روابط بین فردی و نیز مشخص کننده سویه های توافق و یا تضاد و همچنین شیوه های حل مساله در این بستر می باشد. خانواده به عنوان یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی، مسئولیت جامعه-پذیر کردن افراد را بر عهده دارد و به درونی کردن چگونگی مواجهه با مشکلات و شیوه های حل مساله در دامنه ای بین توافق و رضایت، هدایت آمرانه و یا ارعاب و سرکوب می انجامد. یکی از عوامل مهم اثرگذار در شیوه های حل مساله در سطح خانواده تغییراتِ ساخت خانواده و بالتبع ساختار روابط و قدرت آن می باشد و از این رو اطلاع از وضعیت توزیع قدرت در خانواده و جهت گیری های پیش روی، ضرورت دارد. این مقاله با اتکاء به یک پژوهش ملی در حوزه خانواده از طریق روش کمی و با ابزار پرسشنامه در میان 5004 نفر با روش نمونه گیری دو مرحله ای در ایران تکمیل شده است، و به دنبال آن است تا تصویر و توصیف از وضعیت ساختار قدرت در خانواده ایرانی ارائه نماید. مطابق یافته های به دست آمده از این تحقیق، ساختار قدرت در خانواده ایرانی در ابعاد متشکل آن نسبت به گذشته تغییر کرده است به شکلی که توزیع قدرت در بین اعضاء خانواده متقارن تر شده و تا میزانی از سطح آمرانگی و سلسله مراتبی عمودی آن کاسته شده است. در عوض تمایل و جهت گیری خانواده به سمت شیوه-های جدید و مدنی در تصمیم سازی، تصمیم گیری و حل مساله بین اعضاء بیشتر شده است.
۱۳.

مطالعه جامعه شناختی علل، زمینه ها و پیامدهای گرایش جوانان به هم خانگی (مورد مطالعه: جوانان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۱۸ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵ 127 - 148
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۴
جوانان به عنوان سرمایه های انسانی جامعه محسوب می شوند و با توجه به تغییر و تحولات سریع جامعه لزوم پژوهش و شناخت وضعیت آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. هم خانگی از جمله مسائلی است  که اخیراً در میان جوانان مشاهده می شود. دغدغه اصلی این مقاله بررسی علل، زمینه ها و پیامدهای گرایش جوانان به این سبک از زندگی است. این پژوهش با روش گراندد تئوری و تکنیک مصاحبه عمیق با 10 جوان در شهر تهران انجام شد. برای انتخاب نمونه ها از روش نمونه گیری گلوله برفی استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد شرایط علی گرایش جوانان به هم خانگی شامل تغییر نگرش آنها به ازدواج و ارزش های خانوادگی، تقدم بلوغ جنسی بر بلوغ اجتماعی و نگرانی از آینده است. مهم ترین زمینه های گرایش به هم خانگی نیز زمینه های خانوادگی مشارکت کنندگان، تجربه های ناموفق ارتباط با جنس مخالف و ضعف اعتقادات دینی است. همچنین، رسانه و عضویت در گروه های دوستی دارای تجربه هم خانگی، شرایط مداخله گر برای گرایش جوانان به هم خانگی بوده است. یافته ها نشان داد راهبرد جوانان در مقابل انتخاب این سبک زندگی، توجیه سازی و مقصر انگاری خانواده و جامعه و ناکارآمد دانستن هنجارهای رسمی و غیررسمی است. بیشتر مشارکت کنندگان در پژوهش، پیامدهای گرایش به هم خانگی را کاهش تمایل به ازدواج، از دست دادن فرصت های ازدواج، کاهش سرمایه اجتماعی و قرار گرفتن در معرض بیماری های جسمی و روحی می دانستند.
۱۴.

مطالعه تجربه زیسته کودکان و نوجوانان در خانواده هایی با والد زندانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 133 - 153

کلیدواژه‌ها: خانواده والد زندانی کودکان و نوجوانان مطالعه کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۰ تعداد دانلود : ۶۳۱
مقاله ی حاضر مبتنی بر پژوهشی کیفی و پدیدارشناسانه است که با هدف مطالعه تجربه ی زیسته کودکان و نوجوانان خانواده های والد زندانی انجام شده است. محققان کوشیده اند پیامدهای زندانی شدن والدین را در زندگی کودکان دریابند و شرح روایت های کودکان را در این باره مطالعه کنند. به این منظور، با 20 کودک و نوجوان 10 تا  18 ساله ساکن شهر تهران، که دست کم یکی از والدین آنها در زندان به سر می برد، مصاحبه های عمیق کیفی صورت گرفته است. طبق یافته های تحقیق، پیامدهای حبس والدین در چهار مقوله اصلی دسته بندی می شود: ازهم گسیختگی و آشفتگی خانواده، تغییر جریان عادی زندگی، طردشدگی، سرخوردگی و ناامیدی، و نیز ننگ ها و انگ ها. علاوه براین، یافته ها نشان داد ویژگی های زمینه ای این کودکان و نوجوانان، نظیر سن و جنسیت آنها، و در کنار آن جنسیت والد زندانی و نوع جرم او، در تجربه زیسته مصاحبه شوندگان و نیز در پیامدهای به وجودآمده در زندگی آنها نقش مؤثری دارد. بااین حال، با توجه به کیفی بودن پژوهش، نویسندگان به هیچ وجه قصد تعمیم یافته ها را ندارند. 
۱۵.

مطالعه کیفی زمینه های اجتماعی گرایش دختران به روابط پیش از ازدواج (مورد مطالعه: دانشجویان دختر خوابگاه شهر ارومیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۰) 353 - 378

کلیدواژه‌ها: جنسیت خانواده رسانه روابط پیش از ازدواج نگرش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۲ تعداد دانلود : ۴۷۰
روابط پیش از ازدواج در میان جوانان، تأثیرات زیادی بر تغییر نگرش آن ها در ازدواج و تشکیل خانواده دارد که این امر می تواند تغییراتی را در نهاد خانواده ایجاد کند؛ مانند افزایش سن ازدواج، بدبینی و بی اعتمادی به جنس مخالف، شکل گیری الگوهای جدید ارتباط با جنس مخالف و...؛ بنابراین هدف پژوهش کیفی حاضر بررسی زمینه های اجتماعی مؤثر بر گرایش به روابط صمیمی پیش از ازدواج با جنس مخالف در میان دختران است. به منظور گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه عمیق استفاده شد که به روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی و با استفاده از معیار اشباع نظری درباره 17 دانشجوی خوابگاه های شهر ارومیه صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها نیز به کمک تحلیل تماتیک و کدگذاری انجام شد. یافته ها نشان می دهد میان اهداف و دلایلی که در ذهن دختران وجود دارد و نوع گرایش آن ها به این روابط، ارتباط معناداری وجود دارد؛ برای مثال برخی دختران، رابطه با جنس مخالف را در صورتی درست می دانند که با هدف ازدواج صورت بگیرد. برخی نیز برای کسب تجربه و شناخت پیش از ازدواج و برخی دیگر برای پاسخ به احساسات یا نیازهای مقطعی به این گونه روابط گرایش دارند. براساس یافته های پژوهش در بیشتر مشارکت کنندگان، نیاز عاطفی، نیاز جنسی و ترس از تجرد به عنوان مسائل فردی و تأثیر شبکه های اجتماعی و فشار هم سالان، کاهش نظارت خانواده، تغییر در نگرش ها و ارزش ها، از عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر گرایش آن ها به رابطه با جنس مخالف است.
۱۶.

بررسی تطبیقی- ترامتنی تأثیر کتاب نگاره های مکتب هرات بر اورهان پاموک با تأکید بر داستان خسرو و شیرین نظامی و رمان نام من سرخ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش ادبیات معاصر جهان دوره ۲۳ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ 5 - 34

کلیدواژه‌ها: ژنت ترامتنیت نام من سرخ اورهان پاموک مکتب هرات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۴۷۳
پژوهش های نوین تطبیقی با به کارگیری روش های نقد بینامتنی به دنبال کشف روابط متون با یکدیگرند. ژرار ژنت، در الگوی ترامتنیت، از مناسبات میان متون سخن می گوید. به تعبیر وی، ترامتنیت هرآن چیزی است که یک متن را در ارتباط با متون دیگر قرار می دهد. در نگارگری ایرانی، متون تصویری غالباً الهام از متون کلامی خلق می شوند. مکتب هرات از برجسته ترین مکاتب نگارگری ایران است که هم نشینی کلام و تصویر در کتاب نگاره های آن بسیاری از هنرمندان جهان را تحت تاثیر قرار داده است. نزدیک به شش قرن پس از خلق این آثار، در ادبیات معاصر ترکیه، اورهان پاموک، در رمان نام من سرخ به خلق روایتی درباره ی نگارگری می پردازد. اهمیت نگاره های مکتب هرات در این رمان به گونه ایست که گویا بخشی از داستان در زمینه این نگاره ها رخ می دهد. این پژوهش با بهره گیری از نظریهه ترامتنیت ژنت به بررسی چگونگی بازتاب کتاب نگاره های مکتب هرات در رمان پاموک پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، رمان نام من سرخ نتیجه تراگونگیِ خلاقانه کتاب نگاره های مکتب هرات است و بیش متنی بر این آثار قلمداد می شود.
۱۷.

واکاوی ادراک جوانان از تجربه طلاق: مطالعه ی کیفی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۷ پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ 1 - 28

کلیدواژه‌ها: طلاق بافتار اجتماعی مسائل اجتماعی جنسیت جوانان مطالعه کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۴
با توجه به افزایش طلاق در سالهای اخیر بویژه در میان زوجین جوان، مقاله پیش رو با استفاده از رویکرد امیک در چارچوب تفسیرگرایی اجتماعی به واکاوی ادراک و تجربه جوانان از فرایند و پیامدهای طلاق می پردازد. با استفاده از نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع، و معیار اشباع نظری با 25 مشارکت کننده مرد و زن مطلقه 20 تا 30 سال در شهر تهران مصاحبه عمیق کیفی انجام گرفت. نتایج مطالعه در چهار محور دلایل و بسترهای طلاق، نگرش به طلاق قبل از اقدام، مسائل و چالشهای فرایند طلاق، و پیامدها و مسائل اجتماعی بعد از طلاق ارائه شده است. بر اساس نتایج، آسیب پذیری زنان در فرایند طلاق (قبل، حین، و بعد از طلاق) بیشتر از مردان است. زنان در مقایسه با مردان، از مسائل عاطفی، اجتماعی و اقتصادی بیشتری رنج می برند. بطور کلی، نتایج پژوهش بیانگر فرایندی، چندبعدی و بافتارمندی طلاق در ایران است. طلاق به عنوان یک فرایند چندمرحله ای است؛ عوامل و بسترهای مختلفی در دوره قبل از طلاق (یا تصمیم گیری)، حین طلاق (اقدام به طلاق)، و بعد از طلاق (انطباق و سازگاری با شرایط جدید) آن را شکل می دهند. در نتیجه گیری مقاله می توان گفت رخداد طلاق در خلأ شکل نمی گیرد، بلکه در یک بافتار اجتماعی- فرهنگی رخ می دهد که هم فرآیندها و هم پیامدهای طلاق را تحت تأثیر قرار می دهد. 
۱۸.

مقاله به زبان انگلیسی: رابطه بین انواع شخصیت ، انگیزه و موفقیت زبانی زبان آموزان سطح پیشرفنه ایرانی (The Relationship between Iranian EFL Advanced Learners' Personality Types, Motivation and Language Learning Success)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی کاربردی (دانشگاه آزاد تبریز) سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: انگیزه انواع شخصیت عوامل عاطفی موفقیت دانش آموزان

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها روان شناسی زبان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : ۱۹۰۱ تعداد دانلود : ۸۷۵
عوامل عاطفی، به عنوان مهمترین عوامل درمطالعات یادگیری زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم و به عنوان زبان خارجی به شمار می آیند. این عوامل موثر عبارتند از انگیزه، اعتماد به نفس، اضطراب و غیره. تحقیق و پژوهش در ویژگی های یادگیرندگان برای بیش از یک قرن در جریان بوده است. در ادامه این مطالعات ، مطالعه پژوهش حاضر ، تلاش در کاوش نوع شخصیت و انگیزه زبان آموزان ایرانی دارد. در این مطالعه، نوع شخصیت و انگیزه دانشجویان با استفاده از شاخص Myers- Briggs و پرسشنامه انگیزه ""لین""مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، 60 زبان آموز از یکی از موسسات زبان در مشهد- ایران به عنوان شرکت کنندگان در این مطالعه انتخاب شدند. با توزیع دو ابزار در میان یادگیرندگان زبان خارجی و با توجه به نمرات ترم گذشته آنها اطلاعات گردآوری و با استفاده از نرم افزار SPSS آنالیز شد. نتایج تحلیل همبستگی رابطه معنی داری بین انگیزه، شخصیت و موفقیت دانش آموزان نشان داد..از تحلیل رگرسیون چندگانه نیز برای بررسی قدرت ارتباط بین متغیرها استفاده شد که در میان این عوامل عاطفی، نوع شخصیت به عنوان بهترین پیش بینی کننده موفقیت دانش آموز تشخیص داده شد. کاربردهای آموزشی و پیشنهادات برای تحقیقات آتی نیز در تحقیق ارائه شده است.
۱۹.

مطالعه تطبیقی شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» فروغ فرخزاد و سینمای موج نو فرانسه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ویژه نامه نامه فرهنگستان (ادبیات تطبیقی) سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: فروغ فرخزاد ادوارد سعید سینمای موج نو شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» نقد تطبیقی دموکراتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹۱ تعداد دانلود : ۸۲۴
ادوارد سعید، صاحب نظر فلسطینی تبار امریکایی معتقد است مقایسه تطبیقی دو اثر تنها زمانی منصفانه است که خوانشی دموکراتیک از هر دو اثر داشته باشیم. خوانش دموکراتیک از نظر وی با بررسی نشانه های جغرافیایی، ایدئولوژیکی و تاریخی دو اثر آغاز می شود و با بررسی نحوه کاربرد زبان در دو اثر ادامه می یابد. شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» سروده فروغ فرخزاد را می توان آغازگر نوعی گونه شعری در ادبیات فارسی دانست که در لحنش به موسیقی، در بیانش به تصویر و در روایتش به سینما نزدیک می شود. از طرفی سینمای موج نو در فرانسه نیز که بی شک یکی از تأثیرگذارترین جنبش های سینمایی تاریخ سینمای جهان است به گفته صاحب نظران به «سینمای شعر» گرایش دارد. در این مقاله نخست نقد تطبیقی دموکراتیک از منظر ادوارد سعید را تبیین می کنیم آنگاه با بهره مندی از این روش، به مطالعه تطبیقی شعر نامبرده و سینمای یادشده می پردازیم. بدیهی است این مقایسه به دلیل شباهت های آنها انجام می شود به رغم تفاوت هایشان در زمینه های فرهنگی و اجتماعی و با اینکه در قالب رسانه های متفاوتی ارائه شده اند، در هر دو، تصویرْ نقش اساسی در بیان هنر دارد. در هر دو با تأکید بر راوی اول شخص و «منِ» آفریننده، بر فردیت تأکید شده است. هر دو تا حدی تحت تأثیر فلسفه اگزیستانسیالیسم بوده اند و آزاداندیشی و تلاش برای رهایی از قیود اجتماعی که محتوای اصلی این آثار است سبب شده است در فرم خود دنباله رو نظم مألوف نباشند و هریک به سهم خود به جنبشی جریان ساز تبدیل شوند.
۲۰.

تحلیلی کیفی از جرایم خشن زنان: زمینه ها و انگیزه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۳ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ 171 - 192

کلیدواژه‌ها: آزارهای جنسی خشونت زنان روش کیفی قربانی شدن نابرابری جنسیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۴۳
در حالی که خشونت مردان در متن زندگی اجتماعی آن ها بررسی می شود، خشونت زنان، بدون در نظر گرفتن تأثیر عوامل اجتماعی، به عوامل فردی ای چون استرس های روانی، پرخاشگری یا عصبانیت های زنانه نسبت داده می شود. برخلاف این گونه تفسیرهای رایج و متعارف، که سعی می کند خشونت زنان را در قالب تفاسیر فردی و کلیشه ای قرار دهد، در این مقاله، خشونت زنان در ارتباط با تجربیات زندگی آن ها توضیح داده می شود. مطالعه حاضر، که از نوع مطالعات کیفی است، با انجام دادن مصاحبه های عمیق با 30 زن، که به علت ارتکاب جرایم خشن در زمان اجرای مصاحبه ها (سال های 1391 تا 1393) در زندان بوده اند، به این مطلب دست یافت که خشونت زنان عمدتاً مواجهه ای است و تفسیر جرایم خشن زنان بدون توجه به نابرابری های ساختاری، نابرابری های جنسیتی، انزوا و بی قدرتی آن ها ممکن نیست. روایت زندگی زنان مصاحبه شده نشان می دهد که خشونت زنان انعکاس دهنده سبک زندگی آن هاست که با محرومیت ها و تبعیض های فردی، خانوادگی و اجتماعی در هم تنیده است و به عبارت دیگر، رفتارهای خشن زنان نوعی مقابله با شرایطی است که دائماً آن ها را در موضع قربانی شدن قرار داده است. پیشینه و نحوه زندگی زنان مطالعه شده نشان می دهد که بسیاری از آن ها در دوران کودکی خشونت های فیزیکی، عاطفی، روانی و جنسی را تجربه کرده اند یا با ازدواج های اجباری و زودرس دائماً تحت یک نوع رابطه اجباری و سلطه جویانه درآمده اند که در واقع منعکس کننده تعاریف فرهنگی از نقش مردان است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان