شکوه نوابی نژاد

زمینه و هدف: مطابق با رویکرد سیستمی، اعتیاد مرکز ثقل کارکرد خانواده های ناکارآمد است. در این مطالعه کارکرد خانواده های دارای عضو وابسته به مواد و عادی به منظور شناسایی الگوی تعاملات این گونه خانواده ها و ارائه راهبردهای مداخله ای مناسب، مورد مقایسه قرار گرفته است. روش: روش پژوهش علی- مقایسه ای است. جامعه پژوهش شامل خانواده های ساکن در مناطق غرب و شرق شهر تهران است که یکی از اعضای آن(فرزند خانواده) وابسته به مواد است و جهت درمان به مراکز درمان سرپایی اعتیاد در این مناطق مراجعه می کردند. 4 مرکز درمان سرپایی اعتیاد از مناطق غرب و شرق تهران بصورت تصادفی انتخاب شد. نمونه پژوهش شامل 50 نفر از مراجعه کنندگان به این مراکز بودند که واجد شرایط ورود به پژوهش بودند. 50 نفر نیز از افراد عادی، جهت مقایسه، با گروه اول همتا شدند. شرکت کنندگان به ابزار سنجش خانواده مک مستر (FAD) پاسخ دادند. داده های گردآوری شده، با استفاده از تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که کارکرد خانواده های دارای عضو وابسته به مواد و عادی در تمامی ابعاد بجز نقش در سطح خطای کمتر از 05/0 تفاوت معناداری دارند. همچنین نتایج نشان داد کارکرد خانواده افراد وابسته به مواد که میزان عود بالا و تاریخچه خانوادگی مثبت اعتیاد دارند ناکارآمدتر است این تفاوت با توجه به نوع ماده مصرفی معنادار نبود. نتیجه گیری: این مطالعه به متخصصان و درمانگران راهبردهای مداخله ای پیشگیرانه و الگوی درمانی متناسب با ویژگیهای خانواده های دارای فرزند وابسته به مواد را ارائه می کند.

هدف پژوهش حاضر، مطالعه اثر بخشی رویکرد خانواده درمانی ساختاری در بهبود اختلالات اضطرابی کودکان از طریق ایجاد تغییر در ساختار خانواده، کاهش تعارضات در روابط والدین خانواده های دارای کودکان مبتلا به اختلالات اضطرابی کودکان بوده است. روش پژوهش شبه تجربی بوده و با اجرای پیش آزمون و پس آزمون و ارائه مداخله و اندازه گیری مکرر انجام شد. 40 خانواده با حداقل یک فرزند دارای اختلالات اضطرابی که به طور تصادفی در دوگروه مساوی شامل گروه آزمایشی و گروه کنترل جایگزین شده و در این مطالعه شرکت کردند. اعضای خانواده های گروه آزمایشی، به مدت 9 جلسه در معرض مداخله درمانی با طرح درمانی یکسان (که بر اساس رویکرد خانواده درمانی ساختاری از پیش طراحی شده بود) قرار گرفتند. همچنین خانواده ها شش هفته پس از آخرین جلسه درمان در یک جلسه پیگیری نیز شرکت کردند. ابزار پژوهش مصاحبه تشخیصی بر اساس معیارهای DSM-IV-TR و مقیاس اضطراب کودکان اسپنس بود. در طول مدت مطالعه گروه کنترل هیچگونه مداخله ای را دریافت نکرد. نتایج نشان داد که اثر بخشی خانواده درمانی ساختاری در بهبود اختلالات آسیمگی، هراس اجتماعی و ترس از صدمات جسمانی، اضطراب تعمیم یافته و اختلال وسواس- اجبار گروه آزمایشی (005/0 p< ) معنادار است

در پژوهش حاضر به منظور بررسی روابط ساختاری متغیرهای توجه و حضور کامل ذهن، عدم مقاومت وجودی در برابر زندگی و اجتماعی بودن با یکدیگر و در ارتباط با معناجویی در زندگی (به عنوان مرکز ثقل مدل) 216 نفر از زنان مطلقه 20-45 ساله مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شده اند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته معناجویی در زندگی مبتنی بر توجه و حضور کامل ذهن، عدم مقاومت وجودی در برابر زندگی و اجتماعی بودن می باشد.با تجزیه و تحلیل داده ها و استفاده از نرم افزار AMOS، مدلی بر اساس 6 مسیر مستقیم و 2 مسیر غیرمستقیم با برازش مناسب تدوین شد. در این راستا، توجه و حضور کامل ذهن با عدم مقاومت وجودی در برابر زندگی، معناجویی در زندگی و اجتماعی بودن، رابطه مستقیم و مثبت و با میانجی گری عدم مقاومت وجودی در برابر زندگی با معناجویی در زندگی رابطه مثبت و غیرمستقیم دارد. عدم مقاومت وجودی در برابر زندگی با معناجویی در زندگی رابطه مثبت و مستقیم و با اجتماعی بودن، رابطه منفی و مستقیم دارد. عدم مقاومت وجودی در برابر زندگی با میانجی گری معناجویی در زندگی با اجتماعی بودن رابطه مثبت و غیرمستقیم دارد و معناجویی در زندگی نیز رابطه مثبت و مستقیمی با اجتماعی بودن دارد.برازش این مدل در زنان مطلقه می تواند حکایت از تحقق معناجویی در زندگی آن ها به واسطه تاثیراتی که از توجه و حضور کامل ذهن و عدم مقاومت وجودی در برابر زندگی می پذیرد و تاثیری که بر اجتماعی بودن آن ها می گذارد، داشته باشد و امکان طراحی چارچوب های دقیق تر علمی را برای مداخلات درمانی و آموزشی در این گروه از زنان فراهم کند

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شنیدن موسیقی نیروبخش بر عزت نفس و خودکارآمدی پرستاران زن شهرستان کاشان بود. روش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و کنترل با کاربرد شنیدن موسیقی نیروبخش برای گروه آزمایش بهکار گرفته شد. با این منظور 90 نفر پرستار زن به طور تصادفی انتخاب و از بین این افراد به حکم قرعه 50 نفر از پرستارانی که نمرات آنان در آزمون عزت نفس کوپراسمیت 29 و پایین تر و در آزمون خودکارآمدی شرر 53 و پایین تر بود، انتخاب شدند. از بین این تعداد 24 نفر به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت یکماه، چهار بار در روز موسیقی انتخاب شده را گوش دادند و در معرض 8 جلسه هر چهار روز یکبار ملودی آن را برای محقق اجرا کردند تا ملودی موسیقی را حفظ شدند. در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون پرسشنامه های عزت نفس کوپراسمیت و خودکارآمدی شرر به وسیله آزمودنیهای هر دو گروه تکمیل شد.هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر شنیدن موسیقی نیروبخش بر عزت نفس و خودکارآمدی پرستاران زن شهرستان کاشان بود. روش نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و کنترل با کاربرد شنیدن موسیقی نیروبخش برای گروه آزمایش بهکار گرفته شد. با این منظور 90 نفر پرستار زن به طور تصادفی انتخاب و از بین این افراد به حکم قرعه 50 نفر از پرستارانی که نمرات آنان در آزمون عزت نفس کوپراسمیت 29 و پایین تر و در آزمون خودکارآمدی شرر 53 و پایین تر بود، انتخاب شدند. از بین این تعداد 24 نفر به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایش به مدت یکماه، چهار بار در روز موسیقی انتخاب شده را گوش دادند و در معرض 8 جلسه هر چهار روز یکبار ملودی آن را برای محقق اجرا کردند تا ملودی موسیقی را حفظ شدند. در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون پرسشنامه های عزت نفس کوپراسمیت و خودکارآمدی شرر به وسیله آزمودنیهای هر دو گروه تکمیل شد

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی مشاوره گروهی با رویکرد ارتباطی ستیر بر عملکرد زوجین ناکارامد انجام شده است. روش انجام پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بوده و افراد نمونه با توجه به طرح به کار رفته (طرح کنترل گروههای نا برابر) که از طرحهای نیمه آزمایشی است، در گروه آزمایش و کنترل به شیوه تصادفی جایگزین شدند. نمونه این پژوهش 12 خانواده، یعنی زن و شوهر (‌6 زوج در گروه آزمایش و 6 زوج در گروه کنترل) مراجعه کننده به مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و بخش روانپزشکی بیمارستان آیت الله طالقانی بودند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t استودنت برای مقایسه میانگینها استفاده شده است. ابزار این پژوهش مقیاس سنجش عملکرد خانواده بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که مشاوره گروهی با رویکرد ارتباطی ستیر باعث بالا رفتن کارایی زوجین در مقوله های حل مشکل، ارتباط، نقشها، همراهی عاطفی،‌ آمیزش عاطفی،‌ کنترل رفتار و عملکرد کلی خانواده شده است.

این پژوهش با بهره گیری از مبانی نظری تئوری خودنظم بخشی برای حل مشکلات و ارتقاء رضایت زناشویی طراحی شده است. محتوای اساسی زوج درمانی خودنظم بخشی این است که خود زوجین (نه درمانگر) تغییرات طولانی مدتی را در رابطه شان ایجاد کنند. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر زوج درمانی خودنظم بخشی کوتاه مدت بر افزایش رضایت زناشویی است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از کلیه زوجین مراجعه کننده به درمانگاه شهر بابلسر بوده و نمونه شامل 20 زوج که در بهـار و تـابستـان سال 1386 جهت دریافت کمک های تخصصی در زمینه مشاوره زناشویی مراجعه کرده بودند که به روش تصادفی ساده در گروه های آزمایش (10 زوج) و کنترل (10 زوج) جایگزین شدند. سپس آزمون رضایت زناشویی انریچ بر روی آن ها اجرا شد. یافته های این تحقیق با استفاده از آزمون تحلیل واریانس دو طرفه (مانوا) نشان داد که زوج درمانی کوتاه مدت خودنظم بخشی بر افزایش رضایت زناشویی، سازگاری با شخصیت همسر، ارتباط، حل تعارض، رضایت مندی از اوقات فراغت، بهبود رابطه جنسی و رابطه با خویشاوندان و دوستان مؤثر می باشد، اما جنسیت آزمودنی ها تاثیری بر میزان اثربخشی درمان خودنظم بخشی ندارد. نتیجه گیری نهایی این است که شیوه فوق تاثیر به سزائی در افزایش رضایت زناشویی زوجین دارد و زوج درمانگران می توانند نقش خودنظم بخشی را در حل تعارضات و افزایش رضایت زناشویی به عنوان عامل مهم در نظر بگیرند.

‎ ‎ ‎ در این پژوهش ارتباط میان ساختار قدرت در خانواده با تعارضات زناشویی مورد بررسی قرار گرفته است. منظور از ‏ساختار قدرت در خانواده، الگوی تصمیم گیری زوجین در هزینه کردن پول، خرید امکانات برای خانواده، تربیت فرزندان و ‏غیره می باشد. در این مطالعه از یک نمونه در دسترس شامل ‏‎67‎‏ زن و مرد ‏‎45)‎‏ زن و ‏‎22‎‏ مرد‎(‎‏ استفاده شده است. ‏ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارتند از: پرسشنامه ‏‎42‎‏ سوالی به منظور اندازه گیری تعارضات زناشویی و ‏پرسشنامه ‏‎63‎‏ سوالی برای اندازه گیری ساختار قدرت در خانواده (مقیاس قلمرو و حوزه قدرت، مقیاس ساخت قدرت ‏یا روابط قدرت و مقیاس شیوه اعمال قدرت). به منظور تحلیل داده های جمع آوری شده از ضریب همبستگی پیرسون ‏استفاده شده است. در این پژوهش علاوه بر فرض رابطه بین ساختار قدرت در خانواده با تعارضات زناشویی، همچنین ‏فرض شده است که بین ساختار قدرت در خانواده با ‏‎-1‎‏ تملک منابع ارزشمند (تحصیلات زوجین، درآمد زوجین و تملک ‏دارای زوج) ‏‎-2‎‏ متغیرهای جمعیتی (بعد خانوار، مدت ازدواج، فاصله سنی زوجین و مرحله چرخه زندگی) ارتباط وجود ‏دارد. نتایج نشان داد که بین ساختار قدرت خانواده با تعارضات زناشویی ارتباط وجود دارد و دو فرضیه دیگر مبنی بر ‏ارتباط میان ساختار قدرت خانواده با تملک منابع ارزشمند و متغیرهای جمعیتی، به دلیل عدم معناداری رابطه مورد ‏تایید قرار نگرفت.‏ ‎ ‎

بررسی تاثیر سایکودرام (روان نمایشگری) بر افزایش تمایزیافتگی فرد از خانواده اصلی در دانش آموزان دختر ‏دبیرستانی منطقه 5 تهران ‏‎ ‎اسکیان پرستو,ثنایی ذاکر باقر,نوابی نژاد شکوه ‏‎ ‎ پژوهش حاضر، با هدف بررسی تاثیر گروه های سایکودرام (روان نمایشگری) بر افزایش تمایزیافتگی فرد از خانواده ‏اصلی، در دانش آموزان دختر دبیرستانی صورت گرفت. نمونه پژوهش، 20 نفر دانش آموز دختر سال اول دانش آموز ‏دختر سال اول دبیرستان بودند (10 نفر برای هر یک از گروه های آزمایش و کنترل) که کلاس، پایه تحصیلی و ‏دبیرستانشان در نمونه گیری کنترل شد. 10 نفر دانش آموز در هر کلاس، از طریق نمرات پایین پرسشنامه ‏تمایزیافتگی انتخاب شدند. 12 جلسه گروه سایکودرام (روان نمایشگری) 1.5 ساعته، با فاصله زمانی دوبار در هفته ‏برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه گواه، رویکردی دریافت نکرد. پس از پایان جلسات روان نمایشگری، پرسشنامه ‏مذکور در هر دو گروه اجرا شد (پس آزمون). پردازش داده های پژوهش، با استفاده از آمار توصیفی و آزمون‎ t ‎برای گروه ‏های مستقل انجام گرفت. نتایج پردازش داده ها، فرضیه های پژوهش را تایید کردند؛ بدین معنا که گروه های ‏سایکودرام توانست تمایزیافتگی دانش آموزان دختر دبیرستانی را افزایش دهد‎.‎ ‎ ‎

مقایسه تاثیر مشاوره گروهی با رویکرد شناختی- رفتاری و کتاب درمانی شناختی بر افسردگی زنان 30-40 ساله هدف اصلی پژوهش حاضر است. این پژوهش، پژوهشی نیمه تجربی با طرح پیش آزمون - پس آزمون در دو گروه آزمایشی (مشاوره گروهی با شیوه شناختی - رفتاری و کتاب درمانی شناختی) با گروه کنترل می باشد. به این منظور از بین مراجعه کنندگان به مراکز خدمات مشاوره ای شکوه و انجمن ایرانی مطالعات زنان یک نمونه متشکل از 30 نفر زنان 30-40 ساله که در آزمون افسردگی بک نمره خفیف و متوسط داشتند، انتخاب و به روش تصادفی در سه گروه شناختی - رفتاری، کتاب درمانی شناختی و گروه کنترل قرار گرفتند. پس از مداخله های درمانی، تست مذکور به طور مجدد روی آزمودنی ها اجرا شد و با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون t استیودنت برای مقایسه میانگینها به وسیله نرم افزار SPSS به تحلیل داده ها و بررسی فرضیه ها پرداخته شد. نتایج تفاوت معناداری را در کاهش میزان افسرگی در گروههای آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل نشان داد (P<0.05). همچنین یافته ها نشان داد که روش درمان شناختی - رفتاری از روش کتاب درمانی شناختی در کاهش افسردگی آزمودنی ها موثرتر بوده است، هر چند که این تفاوت معنادار نیست.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر روابط قبل از ازدواج بر تعارضات زناشویی در دانشجویان متاهل دانشگاه های دولتی شهر تهران انجام شده است. حجم نمونه مورد بررسی 80 نفر می باشد که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و آزمودنی ها به دو پرسش نامه، پرسش نامه شماره یک که صرفا یک پرسش نامه اطلاعاتی، جمعیت شناختی است و عدم رابطه یا وجود رابطه قبل از ازدواج را می سنجد و دیگری پرسش نامه MCQ پاسخ داده اند. روش آماری مورد استفاده شامل آزمون T برای مقایسه بین میانگین های دو گروه مستقل می باشد. نتایج نشان داد که 1- تعارضات زناشویی در دانشجویانی که قبل از ازدواج رابطه داشته نسبت به افرادی که رابطه نداشته اند کمتر است و تفاوت بین این دو گروه معنادار می باشد. 2- کاهش همکاری زوجین در دانشجویانی که رابطه داشته اند نسبت به افرادی که رابطه نداشته اند کمتر بوده و نتایج حاصله نشان داد بین این دو گروه نیز تفاوت معناداری وجود دارد. 3- با وجود این که کاهش رابطه جنسی زوجین در دانشجویانی که رابطه داشته اند نسبت به افرادی که رابطه نداشته اند کمتر است ولی این تفاوت معنادار نمی باشد. 4- میزان افزایش واکنش هیجانی نیز در دانشجویانی که رابطه داشته اند کمتر از گروه دیگر بوده است و این تفاوت نیز معنادار می باشد. 5- در دو مولفه کاهش رابطه با خانواده همسر و دوستان و افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود گرچه تفاوت به نفع دانشجویانی که رابطه داشته اند می باشد ولی این تفاوت معنادار نیست و در مجموع بین دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد و دانشجویانی که قبل از ازدواج رابطه داشته اند نسبت به دانشجویانی که قبل از ازدواج رابطه نداشته اند کمتر امور مالی را از یکدیگر جدا می کنند.