مهسا لاریجانی

مهسا لاریجانی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه الزهرا

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۰ مورد.
۱.

واکاوی فرایندهای عاملیت زنان در عرصه مجالس مذهبی تک جنسیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال ۱۸ زمستان ۱۴۰۴ شماره ۴ (پیاپی ۷۲) 103 - 130

کلیدواژه‌ها: عاملیت زنان فضای سوم مجالس مذهبی گراندد تئوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۷۵
فضاهای شهری زمانی به مکان های موفق تبدیل می شوند که بتوانند محصول کنش های جمعی مردم باشند و در شکل دهی به آن نقش ایفا کنند. مفهوم فضای سوم رویکرد نوینی است که با تأکید ویژه بر فضا، شکل گیری امر اجتماعی، تنوع بخشیدن به زندگی روزمره، ارتباط با هم نوعان و نگرش به جایگاه خود، تولید فضای شهری را نمایان می کند. زنان با شرکت در جلسات مذهبی نیاز به «در جمع بودن» را در مکانی فراهم می کنند که خودآگاه جمعی نسبت به «عمل به وظیفه دینی» وجود دارد و فضاهای ارتباطات اجتماعی خود را در سازگاری با عقاید رسمی و ارزش های تعریف شده در جامعه تولید می کنند. رویکرد این پژوهش کیفی و روش گراندد تئوری بوده است. جمعیت هدف این پژوهش 11 نفر از زنانی بوده اند که به عنوان مبلغ یا شرکت کننده در جلسات مذهبی حضور داشتند و به صورت هدفمند انتخاب شدند. هسته مرکزی پژوهش عاملیت زنان و استمرار کردارهای اعتقادی استخراج شد. مقولات مرتبط با علل و انگیزه های پاسخگویان از شرکت در جلسات مذهبی شامل احساس تعلق به فضا، تنوع بخشی به زیست روزمره، مشارکت مدنی، معرفت افزایی بوده است که با راهبردهای شخصی همچون استفاده از برنامه های جانبی، نمایش سبک زندگی، انعکاس گرایش های سیاسی محقق شده و پیامدهایی روان شناختی، اجتماعی، آموزشی و اقتصادی داشته است. مقولات مرتبط با زمینه ها در این فضای سوم شامل آشنایی با جلسات مذهبی از دوران کودکی، اعتقادات مذهبی، داشتن اوقات فراغت و بیکاری، وجود گروه های پیام رسان جلسات مذهبی و شرایطه مداخله گر نیز شامل کمبود فضای متناسب با اعتقادات، روزمرگی و مشگل گشایی بوده است. یافته ها نشان می دهد که زنان در برابر فضاهای شهر منفعل نیستند و به طور دائمی معناهای خود را خلق می کنند. آنها با قرار گرفتن در نوعی ساختار فضایی متناسب با نظام ارزش های رسمی به بازتولید باورهای مرسوم می پردازند و عاملیت خود را با انتخاب انواع متفاوتی از جلسات مذهبی نشان می دهند.
۲.

ادراک تجارب زیسته از کنش ها و اقدامات اصلاح مدارانه در مواجهه با زنان زندانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال ۳۵ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۹۴) 47 - 68

کلیدواژه‌ها: زنان زندانی کارمند زندان اصلاح مداری بهسازی اجتماعی تعاملات کارمندان و زندانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۲۴۴
اندیشه اصلاح مداری با عنایت به گفتمان توجه به کرامت انسانی، بهسازی اجتماعی و رفتاری قانون شکنان، به دنبال بازگشت مجرمان به زندگی عادی است. پژوهش حاضر با رویکردی اکتشافی و با روش تحلیل محتوای کیفی، تجربیات و اقداماتی را ارائه می کند که با رویکرد اصلاح مدارانه و تغییر رفتار مجرمان در فرایند گذراندن محکومیت انجام می شود. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته است. نمونه آماری پژوهش حاضر شامل 11 نفر از کارمندان زندان زنان بوده اند که با حداکثر تنوع انتخاب شده اند. برای افزایش اعتبار یافته ها نیز، با 25 نفر از زنان زندانی و 4 متخصص دانشگاهی مصاحبه شد تا اتکاپذیری به یافته های کارمندان زندان، افزایش یابد. یافته های حاصل از تحلیل محتوای کیفی از تجارب زیسته کارمندان، محققان را به 3 گونه اصلی، 9 مقوله فرعی و 41 مفهوم رساند. نتایج این پژوهش نشان داد که تجارب کنش ها و اقدامات اصلاح مدارانه در زندان در سه گونه تعاملات، خدمات و توانمندسازی شناسایی شدنی و ارائه دادنی اند. در مقوله اول، تعاملات کارمندان و زندانی و تعاملات زندانیان با خانواده ارائه شد، در مقوله دوم، چهار زیر مقوله امور اجرایی زندانی محور، مشغول سازی زندانیان، بهزیستی اجتماعی و نیروی انسانی با روحیه اصلاح مداری شناسایی و در مقوله سوم توانمندسازی علاقه محور، جامعه محور و توانایی محور توضیح داده شد. یافته ها نشان می دهد در رویکرد اصلاح مدارانه، کلیه فرایندهای موجود در دوران محکومیت در جهت بازگشت مجرم به زندگی عادی طراحی و اداره می شود. تعاملات، خدمات و توانمندسازی نیز باید در جهت جداسازی زندانی از زندگی مجرمانه، صورت بندی شود.
۳.

Gender and Third Spaces: A Study of Women’s Perception and Experience of Coworking Spaces in the City of Tehran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره ۱۲ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۳۵) 80 - 101

کلیدواژه‌ها: Gender Agency third space Coworking space Networking

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۱۱۹
Gender and Third Spaces: Women's Perceptions and Experiences of Coworking Spaces in Tehran"New theories consider space as a social construct in which all members of society, including women, play a role in its production. Space is a domain for the reproduction of power and the representation of social roles. The concept of third space, despite being discussed by many theorists, was notably introduced by Oldenburg. Third spaces can be understood as places other than home and work where individuals spend their time freely, away from the formal constraints of work and the emotional and functional demands of home. Third spaces are arenas for the presence of effective social interactions and the expression of individual and collective creativity. This study employs a qualitative method, grounded theory approach, and in-depth interviews with 8 women who participate in coworking spaces. Coworking spaces have recently gained popularity in Iran, with many men and women engaging in work and activities there. The findings of this study reveal that women have transformed these spaces into professional networking environments and use them to navigate a male-dominated structure that limits women’s participation in professional activities. This indicates women’s agency in social spheresKeywords: Gender; Agency; Third Space; Coworking Space; Networking
۴.

مطالعه نحوه بازنمایی عناصر فرهنگی و ایدئولوژیکی در خلق انیمیشن (مورد مطالعه: انیمیشن پسر دلفینی 2022)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۳شماره ۶۷ 255 - 282

کلیدواژه‌ها: نشانه شناسی انیمیشن عناصر ایدئولوژیکی امپریالیسم فرهنگی ناسیونالیسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۲۱۸
عناصر ایدئولوژیک و فرهنگی در انیمیشن ها قادر هستند تا بر نحوه ی جامعه پذیری کودکان اثر بگذارند؛ به طوری که این مخاطبان می توانند شخصیت ایدئولوژیکی در راستای آن داشته باشند. پژوهش حاضر، به دنبال شناسایی شاخصه های ایدئولوژیکی و فرهنگی در خلق یک شخصیت داستانی به نام پسر دلفینی در انیمیشنی برای کودکان است. پژوهش حاضر برای دستیابی به این هدف از نظریات استوارت هال و لویی آلتوسر بهره برده است. روش این پژوهش از نوع کیفی است و به لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی به حساب می آید که با استفاده از رویکرد نشانه شناسی انتقادی جان فیسک[1] در هر سه سطح واقعیت، بازنمایی و ایدئولوژیک به انجام رسیده است. یافته های پژوهشحاکی از آن است که انیمیشن مورد مطالعه با استفاده از سطوح واقعیت و بازنمایی، به نمایش ایدئولوژی شرق شناسی (با ابعاد احیای خاص گرایی بومی - محلی و ناسیونالیسم) و همچنین ایدئولوژی مبارزه با امپریالیسم اقتصادی - فرهنگی ( با ابعاد ستیز با نفوذ و سلطه غرب) پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، انیمیشن مورد مطالعه با به کارگیری دو ایدئولوژی مذکور، به دنبال بازنمایی ارزش ها، هویت ها و فرهنگ خاص ایران و کنش های مردم در برابر تک فرهنگ گرایی جهانی و مبارزه با تسلط، تحمیل و نفوذ فرهنگی-اقتصادی کشورهای نماینده امپریالیسم جهانی است که با استفاده از نشانه ها در لایه های زیرین و پنهان فیلم به انتقال این مفاهیم به کودکان می پردازد.
۵.

تصویر کودکان از کووید ۱۹: خط سیر مسائل تجربه شده از بستری شدگان در بیمارستانهای کودکان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 167 - 191

کلیدواژه‌ها: کووید- 19 کودک-بیمار پدیدارشناسی تجربیه بیماری انگ اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۹۴
همه گیری بیماری کووید-19 در سراسر جهان تبدیل به یک مسئلیه اجتماعی-پژشکی شده و افراد بسیاری از جمله کودکان را مبتلا کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربیه زیستیه کودکان مبتلاشده به کووید-19 انجام شده است. کودکانی که به دلیل وخامت و شدت بیماری، تجربیه بستری کوتاه مدت یا میان مدت در بیمارستان را داشته اند. جهت دستیابی به هدف تحقیق از روش کیفی با رویکرد پدیدارشناسانیه تفسیری استفاده کرده است. به این منظور با 14 نفر از کودکان مبتلا شده مصاحبه هایی نیمه ساختاریافته و عمیق انجام شد، و برای گزینش آن ها روش نمونه گیری هدفمند به کار گرفته شد. یافته-های حاصله از پژوهش در سه مقولیه اصلی پیش از ابتلا (ناشناختگی ویروس و تفاوت در اهمیت دهی)، حین ابتلا (بستری با تأخیر، تجربیه درد فزاینده، احساس ترس زیاد و ناراحتی فزاینده) و پس از ابتلا (تشدید انزواگرایی، الزام آوری رعایت نکات بهداشتی، انگ اجتماعی، احساس بی قدرتی سوبژکتیو، احساس ناامنی روانی در اثر پوشش خبری-رسانه ای، گسست های روانی، مرکزیت توجهات مادرانه و تشکیک در عدالت خداوندی) دسته بندی و تشریح شدند. با توجه به یافته های تحقیق، می بایست مدل های کارآمدی همچون بازتوانی به ویژه بازتوانی جسمانی و عاطفی-روانی جهت تسکین، تعدیل، جبران و ترمیم اثرات نامطلوب کووید- 19 در کودکان مبتلا شده را به کار بست تا زندگی آنان به حالت عادی و حالت ماقبل تجربیه بیماری برگردد.
۶.

نگرش به نحوه انتخاب همسر در میان دختران دانشجو و عوامل مرتبط با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال ۱۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۶ 9 - 50

کلیدواژه‌ها: نحوه انتخاب همسر دختران دانشجو تمایل به دوستی دختر و پسر شبکه های اجتماعی نحوه تعامل با خانواده تمایل به برابری جنسیتی دانشگاه تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۲۷۵
نهاد ازدواج در چند دهه اخیر شاهد تغییرات مهمی بوده است. شیوه همسرگزینی و انتخاب همسر نیز از این تغییر و تحولات بی نصیب نمانده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر نحوه انتخاب همسر در میان دختران دانشجوی دانشگاه تهران انجام شده است. داده های مطالعه حاصل پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است. جامعه آماری، شامل دانشجویان دخترِ دانشکده های مختلف دانشگاه تهران، در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 400 نفر برآورد گردید. شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبی و تصادفی ساده بوده است. یافته های مطالعه نشان داد با افزایش سن، تحصیلات، تمایل به دوستی دختر و پسر، تمایل به برابری جنسیتی و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی، خودانتخابی دختران دانشجو در انتخاب همسر افزایش می یابد. این در حالی است که با افزایش نحوه تعامل دختران دانشجو با خانواده، خودانتخابی آنان در انتخاب همسر کاهش می یابد. هم چنین، دو متغیر تمایل به دوستی دختر و پسر و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی به ترتیب قوی ترین پیش بینی کننده های نحوه انتخاب همسر دختران دانشجو هستند. متغیرهای نحوه تعامل با خانواده، تمایل به برابری جنسیتی، تحصیلات و سن به ترتیب در مراتب بعدی اهمیت قرار دارند.
۷.

تفکر خودکشی تا اقدام ( مطالعه ای پدیدارشناسانه )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۲۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 75 - 88

کلیدواژه‌ها: سربازی خودکشی اقدام پدیدارشناسی

تعداد بازدید : ۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۹۱
پژوهش حاضر به دنبال توصیف تجربه و درک از تفکر خودکشی وجهان پدیداری در نزد سربازان است. این پژوهش یک مطالعه کیفی با رویکرد پدیدارشناسی است. جامعه مورد نظر سربازان درحال خدمت درسال 1399 بود که به دلیل حساسیت نظامی با روش نمونه گیری هدفمند وگوله برفی انجام شدواز بیان نام پادگان خاص پرهیزشده است. پس از مصاحبه با 8 سرباز پاسخ های افراد به اشباع رسید. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شدکه برای سنجش روایی و پایایی داده های کیفی، از درگیری پیوسته، مشاهده مداوم، ذهنیت پیش رونده در مصاحبه استفاده شد. در مراحل تحلیل به 2 مقوله اصلی و 7 مقوله فرعی رسیدیم. مقولات هدف وانگیزه، ترس، حس تنهایی وجدایی از خانواده زیرمجموعه مقوله اصلی سطح فردی قرارگرفتند. مقولات حس اجبار داشتن، تحقیر شدن،عدم تطابق منزلت، نبود حامی مالی وعاطفی زیر مجموعه مقوله اصلی سطح کنش قرارگرفتند. نتایج نشان داد شرایط و مسائلی در دوران سربازی وجود دارد که در ابتدا تفکر خودکشی را پدید می آورد و تداوم این مسائل اقدام به خودکشی را منجر می شود. براساس بررسی ها می توان نتیجه گرفت برخی امور احتمال تغییرندارند، ولی اموری از قبیل آموزش مهارت حل مسئله، تغییر در شیوه ی اجرای قوانین، بومی سازی پذیرش سربازها و در نهایت تغییر نگرش به سرباز می تواند تفکر خودکشی را که پیش نیاز اقدام به خودکشی است کاهش دهد.
۸.

ادراک زنان سالمند از احساس تنهایی ونحوه سازگاری با آن در فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره بیستم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۷۰) 65 - 98

کلیدواژه‌ها: زنان سالمند تنهایی فضای مجازی کیفیت زندگی پدیدار شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۵ تعداد دانلود : ۳۵۰
احساس تنهایی یکی از مسائل مهم در دوران سالمندی است که بر سلامت روان این جمعیت اثرگذاراست و میتواند مشکلات روانشناختی- اجتماعی پیچیده ای را برای سالمندان ایجاد کند. ادراک و تجربه احساس تنهایی و کنش های سالمندان در فضای مجازی برای رفع این احساس از جمله موضوعات کمتر پژوهش شده ای است که می تواند نیازها و خطرات پیش روی جمعیت فزاینده سالمندان را شناسایی و ادراک نماید. پژوهش حاضر با اتخاذ رویکرد پدیدار شناسی، احساس تنهایی در زنان سالمند تهرانی را مورد مطالعه کیفی قرار داد و با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق، به انعکاس تجربه زیسته 22 نفر از زنان سالمند پرداخت که با استفاده از نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع انتخاب شدند. سئوالات اصلی پژوهش در خصوص ادراک احساس تنهایی در زنان سالمند، نحوه مواجهه با احساس تنهایی و بهره گیری از فضای مجازی در سازگاری با احساس تنهایی بوده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که زنان سالمند احساس تنهایی را در قالب دو مقوله اصلی احساس ناخوشایند و احساس مطلوب تفسیر می کنند. از نظر مشارکت کنندگان احساس تنهایی ناخوشایند با مقولات محوری احساس تنهایی توام با اضطراب، احساس تنهایی توام با بی تعلقی، احساس تنهایی توام با بی کارکردی و احساس تنهایی توام با بیماری جسمانی تفسیر می گردد و احساس تنهایی خوشایند در قالب ایجاد فراغت و رضایت از تنهایی معنا می گردد. پاسخگویان دلایل اتخاذ کنش های مجازی برای سازگاری با احساس تنهایی را در مقولات تسهیل تعاملات، به روز شدن و همکام شدن با پیشرفت ذکر نموده اند.
۹.

تجارب زیسته جوانان از چالش های فرآیند تشکیل خانواده در دوران پیش و پس از کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۸ 113 - 131

کلیدواژه‌ها: تجارب زیسته جوانان تشکیل خانواده پیش از کرونا پس از کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۳۳۸
این پژوهش با هدف مطالعه تجارب زیسته جوانان از چالش های فرآیند تشکیل خانواده در دوران پیش و پس از کرونا اجرا شد. رویکرد پژوهش، کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناختی تفسیری انجام شد. مشارکت کنندگان پژوهش، عبارتند از جوانان ازدواج کرده پیش و پس از دوران کرونا. روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بود. پس از مصاحبه با 20 تن (10 تن از افراد ازدواج کرده قبل از کرونا و 10 تن بعد از کرونا) پاسخ های افراد به اشباع رسید. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. برای سنجش روایی و پایایی داده های کیفی، از درگیری پیوسته، مشاهده مداوم، ذهنیت پیش رونده و کمیته ی راهنما برای ارزی ابی و اج رای برنام ه ی مص احبه استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون، بر اساس مدل براون و کلارک (2006) صورت گرفت. در مراحل تحلیل، 5 مضمون اصلی و 12 مضمون فرعی به دست آمد. یافته های موجود در قالب 5 مضمون اصلی در قالب ابعاد فردی و نگرشی، ابعاد اقتصادی، ابعاد فرهنگی و ابعاد اجتماعی و ارتباطی و ابعاد ساختاری کدگذاری شد. مضامین فرعی پیش از کرونا، به ترتیب شامل «نگرانی از انتخاب همسر مناسب»، «فردگرایی»، «احساس عدم امنیت اقتصادی»، «مناسگ گرایی»، «فقدان آموزش مهارت های زندگی» و «فقدان برنامه ریزی های شغلی و رفاه اقتصادی» بود. در دوران کرونا چالش های جوانان در قالب مضامین فرعی «نگرانی از معیشت و گذران زندگی»، «آینده مبهم و غیر قابل پیش بینی»، «فقدان امنیت اقتصادی»، «مناسک زدایی»، «فقدان آموزش مهارت مواجهه با بحران» و «فقدان کنترل مشکلات اقتصادی» تفسیر شد. مقایسه چالش ها در این دوره نشان می دهد که از منظر پاسخگویان عدم امنیت اقتصادی، جهان بینی و آینده مبهم و تعدیل در آداب و رسوم در دوران کرونا بر چالش های گذشته جوانان افزوده شده است.
۱۰.

ادراک تجربه حبس در میان زنان مجرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی مسائل اجتماعی ایران دوره ۱۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 75 - 109

کلیدواژه‌ها: بازسازی زنانگی پیوند خانوادگی تجربیه حبس توانمندسازی زندان زنان ملاحظات جنسیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۷۹
پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی توصیفی و با تکنیک مصاحبه عمیق، به انعکاس تجربیه زیستیه 25 نفر از زنانی پرداخته است که تجربیه گذراندن حبس در یکی از زندان های زنان را داشته اند. بر این اساس، نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع است. سؤالات اصلی پژوهش در ارتباط با ادراک تجربیه فرایندهای دوران حبس از نگاه زنان زندانی و ملاحظات جنسیتی بر اساس تجربیات زیستیه این افراد بوده است. این یافته های کیفی با پشتوانیه رویکردهای فایده گرایی، جرم شناسی فمینیستی و پاسخ به نیازهای جنسیتی زنان تحلیل شده است. ادراک تجربیه مشارکت کنندگان در حوزه های پاسخ به جلوگیری از انفصال زندانی با خانواده در بخش نزدیکی به محل سکونت، تسهیل سازگاری زندانیان در بخش قرنطینه، تحکیم پیوند با خانواده در بخش تعاملات، حفاظت از زندانیان بدون سابقه و مادران زندانی در بخش طبقه بندی زندانیان، توجه به وضعیت جسمانی و روحی زنان در بخش خدمات، آگاهی بخشی و عزتِ نفس در حوزیه برنامه های زندان تفسیر کرده اند. یافته های پژوهش، تجربیه زیستیه زنان از ملاحظات جنسیتی را شامل حفظ و بازسازی پیوندهای خانوادگی، حفظ و بازسازی زنانگی در زندان، توجه به توانمندسازی جنسیت محور و سرگرمی و اوقات فراغت زنانه بیان می کند که بر اثر پرتکرارترین مقوله ها و در جهت پاسخگویی به نیازهای جنسیتی زنان تفسیر شده است.
۱۱.

نقدی بر کتاب مقدمه ای بر پژوهش در جامعه شناسی خانواده در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال بیستم اسفند ۱۳۹۹ شماره ۱۲ (پیاپی ۸۸) 347-367

کلیدواژه‌ها: ابعاد مغفول ابعاد صوری ابعاد محتوایی

تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۴۱۹
کتاب مقدمه ای بر پژوهش در جامعه شناسی خانواده در ایران با هدف مطالعه سیر تحولات خانواده و تاکید بر بعد پژوهشی خانواده، توسط عباس عبدی نگاشته شده است. هدف از این مقاله، بررسی ابعاد مختلف این کتاب با رویکردی انتقادی است که براساس الگوی مرسوم مقالات انتقادی، نگاشته شده است. یافته های مقاله حاضر نشان می دهد که نقدهای وارده بر کتاب در حوزه های شکلی، ساختاری و محتوایی قرار دارد که مهمترین آنها شامل ضعف مصادیق عینی ادعاها و تئوری ها، عدم منابع روزآمد، تحلیل های جمعیتی ضعیف و عدم تمرکز بر مباحثی همچون ریشه های قومیتی خانواده و غیره است. براین اساس این مقاله با تمرکز بر ابعاد صوری و محتوایی اثر و با اتکا به استنادات پژوهشی، تلاش نموده تا بر غنای مباحث کتاب بیفزاید.
۱۲.

مطالعه جامعه شناختی تاثیرسرمایه فرهنگی مادران بر ازدواج موفق دختران (مورد مطالعه: زنان متاهل شهر تهران )(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۱۸ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 305 - 319

کلیدواژه‌ها: ازدواج موفق سرمایه فرهنگی دختران جوان

تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۴۰
ازدواج نقش مهمی در زندگی بشر دارد و عوامل متعددی در چگونگی کیفیت این امر مهم موثر می باشند و بر موفقیت و عدم موفقیت ازدواج تاثیر می گذارد. از آنجا که در جامعه ایران نقش مادران در تربیت و جامعه پذیری فرزندان قابل توجه می باشد، هدف از این پژوهش بررسی تأثیر سرمایه فرهنگی مادران بر ازدواج موفق دختران می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی-  تبیینی می باشد که به روش پیمایش در بین زنان متأهل 20تا 35 ساله انجام شده است. نمونه این پژوهش 323نفر می باشد. ابزار سنجش، پرسشنامه محقق ساخته می باشد که بر روی 30 نفر اجرا شد و آلفای کرونباخ آن  848/0 به دست آمد. برای سنجش فرضیه ها، داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار spss تحلیل گردید و آزمون های همبستگی و رابطه سنجی اسپیرمن نشانگر تأیید فرضیه های تحقیق به ویژه فرضیه اصلی پیرامون تاثیر سرمایه فرهنگی مادران بر ازدواج موفق دختران بوده است. همچنین نتایج رگرسیون خطی گرفته شده نشان می دهد 414/0 از تغییرات در ازدواج موفق توسط مدل ترسیم شده قابل تبیین است. از بین عوامل مورد نظر، تنها اعتقادات مذهبی مادران و تحصیلاتشان است که ازدواج موفق را می توانند تبیین کنند و سایر عوامل نمی توانند تبیین معناداری داشته باشند.
۱۳.

نیمه پنهان زندگی زنان تن فروش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال هشتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۵) 45 - 64

کلیدواژه‌ها: زنان تن فروش روسپیگری تحقیق کیفی نظریه مبنایی استیصال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۳ تعداد دانلود : ۷۰۶
تن فروشی از جمله انحرافاتی است که به دلیل مجرم انگاری تجربه ای منحصربه فرد و توأم با چالش های متعدد را برای زنان تن فروش فراهم کرده است. در این میان، معناکاوی تن فروشی و راهکارها و شگردهای کج روانه این افراد در رسیدن به مقاصد، موضوع جدیدی است که در این پژوهش ارزیابی می شود. جامعه آماری این مقاله، شامل 17 نفر از زنان تن فروش بوده و با رویکردی مبتنی بر نظریه مبنایی به فهم کار تن فروشی و استراتژی های مرتبط با آن توجه شده است. مطابق یافته ها این زنان فعالیت خود را در قالب مفاهیمی چون تن فروشی معامله گرانه، هنجارسازی شده و بازاندیشانه تعریف کرده اند که ارتکاب آن، برای رفع مسائل و مشکلات معیشتی و حمایتی بوده است؛ اما آنان درعین حال، گفته اند وجود تسهیل کننده هایی مانند سرمایه های جنسی، بی پروایی و ماجراجویی، رهابودگی و نیز پایبندنبودن، زمینه های انجام این کار را محقق می سازد. همچنین، پاسخگویان در مواجهه با چالش های پیش رو، سه راهکار و شگرد سازگارانه، کج روانه و برون رفت جایگزین را به کار می بندند و به این صورت، گامی برای کاهش فشارهای تن فروشی یا دستیابی به دیگر مقاصد کج روانه بر می دارند. درمجموع، یافته های پژوهش در قالب مقوله محوری «تن فروشی به مثابه استیصال و درماندگی» مدل نظری این نوع فعالیت را ترسیم می کند.
۱۴.

شناسایی زمینه های طراحی مدل بازپذیری اجتماعی موفق زنان مجرم؛ تبیینی داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۶ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ 51 - 78

کلیدواژه‌ها: بازپذیری اجتماعی زنان مجرم نظریه داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۲۳۱
در این پژوهش، تلاش شده بازپذیری اجتماعی زندانیان با استفاده از رویکرد نظریه داده بنیاد بررسی و مطالعه شود. هدف از این تحقیق تبیین مدل و الگوی موفق بازپذیری اجتماعی برای زنان مجرم است. داده های این پژوهش کیفی از طریق مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با 21 زن، که در مرکز خدمات حمایتی بهزیستی پرونده داشته و همگی در گذشته تجربه مشترک حبس و زندگی در زندان داشته اند، جمع آوری شده و با استفاده از رویه نظریه داده بنیاد مرحله کدگذاری و تحلیل داده ها انجام پذیرفته است. یافته های اکتشافی پژوهش نشان می دهد عوامل متعددی در شکل گیری مقوله مرکزی، یعنی «بازپذیری اجتماعی به مثابه حرکت به سمت عادی سازی زندگی و همنوایی اجتماعی»، زنان اثرگذار است و عوامل زمینه ای همچون ویژگی های فردی، طردنشدن و پشتیبانی از سوی خانواده و دسترسی به سرمایه ها تأثیرگذارند. از سوی دیگر، عوامل مداخله گرانه ای همچون انگیزه های مادرانه، توانمندی و بازتوانی زنان و عدم مصرف مواد مخدر بر فرایند بازپذیری اجتماعی اثرگذارند. یافته های تحلیلی حاکی از آن است که استراتژی ها و راهبردهای زنان به منظور بازپذیری اجتماعی در دو مقوله مناسب سازی و سالم سازی محیطی و گسترش شبکه های اجتماعی قرار می گیرد که درنهایت مجموع این عوامل و استراتژی ها، رضایت از زندگی و سازگاری و ساماندهی اجتماعی یا به عبارت دیگر بازپذیری اجتماعی زنان را میسر می کند.
۱۵.

عوامل اجتماعی موثر بر آگاهی زنان شهر ری از حقوق شهروندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال بیستم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۸۱) 93-113

کلیدواژه‌ها: حقوق شهروندی پلیس جامعه محور سرمایه اجتماعی رسانه پایگاه اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۵۷۳
زمینه و هدف: آگاهی از حقوق شهروندی برای زنان، می تواند احساس تعلق و مشارکت موثرتر در جامعه را فراهم سازد. پلیس جامعه محور نیز می تواند با رویکرد خدمت به شهروندان در جلب مشارکت مردم برای دست یافتن به حقوق شهروندی تلاش کند. این مقاله به بررسی عوامل اجتماعی موثر بر آگاهی از حقوق شهروندی در میان زنان ساکن شهر ری پرداخته است. روش : این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، پیمایشی است. جامعه پژوهش را زنان بالای 20 سال شهر ری تشکیل داده اند و نمونه 384 نفری مورد پرسش قرار گرفته اند. داده ها به وسیله پرسشنامه روا و پایا(آلفای کرونباخ 71/0 تا 87/0 برای متغیرهای مختلف) جمع آوری و با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شدند. یافته ها و نتایج: پژوهش نشان داد متغیرهای «نگرش به جهانی شدن»، «سرمایه اجتماعی»، «ابزارها و رسانه های ارتباطی و اطلاعاتی» و «پایگاه اقتصادی-اجتماعی» بیشترین تاثیر را بر آگاهی از حقوق شهروندی دارند. نتایج آزمون رگرسیون نیز نشان داد که کلیه متغیرهای نامبرده در جایگاه متغیر مستقل، 62 درصد میزان تغییرات متغیر وابسته را تبیین کرده اند
۱۶.

واکاوی معنایی سیر زندگی زنان تحت درمان متادون (از آغاز تا رهایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۲۸) 649 - 675

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی زنان سیر زندگی متادون مواد مخدر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۵۱۴
مقاله حاضر با هدف مطالعه سیر زندگی زنان تحت درمان متادون، به روش کیفی و مطالعات پدیدارشناسانه تفسیری انجام شده است. در این تحقیق، با 15 زن که در مرکز کاهش آسیب بهزیستی (DIC) تحت درمان اند، مصاحبه های عمیق کیفی صورت گرفت و سیر زندگی آنان در دو دوره پیش از مصرف و پس از مصرف مطالعه شد. در بررسی سیر زندگی زنان، پیش از مصرف، پنج مقوله اصلی آنومی در خانواده، زندگی در خانواده های کج رومحور، بحران های زناشویی، تجربه بزه دیدگی و تلاش برای التیام و کنجکاوی و ماجراجویی، صورت بندی شد که چگونگی قرارگرفتن زنان در مسیر مصرف مواد مخدر را نشان می دهد. همچنین زنان مشارکت کننده در توصیف سیر زندگی خود در دوران پس از مصرف، روایت های متعددی از تأثیرات مواد مخدر بر زندگی خود بیان کردند که آثار آن در زندگی آن ها در چهار مقوله دگرگونی جسمی و روانی، افزایش روابط جنسی، فروپاشی خانواده و کاهش منزلت اجتماعی مفهوم سازی شده است.
۱۷.

بررسی پتانسیل های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در آموزش دانش آموزان و فرایند ادغام آن در مدارس: مطالعه موردی دبیرستان های دخترانه شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۱ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۷

کلیدواژه‌ها: اصلاح ساختاری آموزشی فرایند ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۷ تعداد دانلود : ۶۷۲
هدف پژوهش حاضر بررسی پتانسیل های فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند آموزش دانش آموزان دبیرستان و فرایند ادغام آن در مدارس بود که از طریق مطالعه موردی صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش، کلیه مدیران، دبیران و مسئولین فناوری شاغل در مدارس مقطع متوسطه نظری شهر تهران (دخترانه) در سال 1395 بودند؛ به منظور انجام تحقیق، شش دبیرستان در سطح شهر (چهار دبیرستان دولتی و دو دبیرستان غیرانتفاعی) و از مناطق بالا، متوسط و پایین شهر انتخاب شد و درمجموع با استفاده از نمونه گیری هدفمند با 34 نفر از کادر مدارس مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته به عمل آمد و با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی داده ها مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل از مصاحبه های عمیق نشان داد که پاسخگویان، پتانسیل های فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش را، اصلاح ساختار آموزشی، تسهیل گری، هدایت گری، ارتباط دهنده و ابزار طراحی و تولید برشمردند. در خصوص فرایند ادغام فناوری، در سطح کلان، تأمین اعتبار هوشمند سازی، تجهیز مدارس، حمایت های تشویقی، تربیت نیروی متخصص، تولید محتوا و تغییر آموزش مبتنی بر کنکور باید موردتوجه قرار گیرد. در سطح میانه، به نظر می رسد نوع مدرسه، نحوه مدیریت و به کارگیری معلمان در فرایند ادغام فناوری اثرگذار باشد. در سطح خرد نیز فرایند ادغام ICT در فرایند تدریس معلمان، در مقولاتی همچون پذیرش، تطبیق، مناسب سازی و ابداع تحلیل و تفسیر شد.
۱۸.

مطالعه اهداف آموزش و پرورش در تحصیل سواد توسعه ای دانش آموزان و امکانات آی سی تی در تحقق آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله جهانی رسانه دوره یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 131 - 148

کلیدواژه‌ها: سواد توسعه ای برنامه ی قصد شده فناوری اطلاعات و ارتباطات برنامه درسی پنهان

تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۲۱۳
به نظر می رسد آموزش و پرورش در ایران در پرورش انسان هایی که فعالانه در توسعه کشور نقش ایفا کنند، با مشکلاتی مواجه است. هدف از این پژوهش، مطالعه چالش های نظام آموزش و پرورش در مجهز ساختن دانش آموزان به چهار سواد توسعه ای (اجتماعی، فرهنگی، علمی و زیست محیطی) در سطح برنامه های قصد شده می باشد و در نهایت قابلیت های آی سی تی2 در جهت رسیدن به این اهداف مورد تحلیل قرار می گیرد. یافته های این پژوهش علاوه بر مطالعه اسنادی اهداف و برنامه های آموزش و پرورش، با تکنیک مصاحبه عمیق نیز به دست آمده اند. مصاحبه شوندگان،34 نفر از کادر آموزشی شش دبیرستان در مناطق بالا، متوسط و پایین در شهر تهران هستند. نتایج پژوهش نشان می دهد اگر چه مصادیق سواد توسعه ای در برنامه های کلان آموزش و پرورش و سند چشم انداز کشور حضور دارند؛ اما برنامه های سطوح اجرایی مدارس مانع از تحقق آن ها شده است. در سطح محتوای آموزشی نیز حضور برنامه درسی پنهان در مدارس یعنی پدیده کنکور نیز از موانع مهم آموزش سواد توسعه ای در مدارس بوده است. راهکارهای برون رفت از مشکلات مرتبط با آموزش سواد توسعه ای با تمرکز بر آی سی تی شامل شکستن ساختارهای سنتی و مشکل آفرین آموزش و پرورش، تسهیل فرایند آموزش، افزایش کیفیت آموزش، یادگیری دانش آموز محور و ایجاد تفکر انتقادی و تغییر نگرش و روش های ارزشیابی از دانش آموزان می باشد.
۲۰.

آزار جنسی در محیط کار تهدیدی بر امنیت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران دوره هفتم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۲)

کلیدواژه‌ها: امنیت اجتماعی آزار جنسی پلیس زن مجرمان باانگیزه زنان تحت سلطه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان آسیب شناسی مسایل زنان آسیب شناسی جنسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : ۵۳۸۵ تعداد دانلود : ۲۷۶۲
آزار جنسی علیه زنان در محیط کار از جمله جرایمی است که امنیت زنان شاغل را به خطر می­اندازد و پیامدهای زیان باری برای زنان به بار می­آورد. زنان معمولاً به دلیل ترس از دریافت برچسب­های ناروا، ازدست دادن شغل، بی آبرویی و انزوا درمقابل این جرایم سکوت می­کنند و در بهترین حالت سعی می­کنند محیط کار خود را عوض کنند و در بدترین وجه ممکن است تسلیم خواسته­های مجرمان گردند. در مقاله حاضر که مبتنی بر تحقیقی کیفی است سعی کردیم با استفاده از مصاحبه­های عمیق با زنان شاغل در شهر تهران، به سه عنصر ویژگی­های مجرمان، قربانیان آزار جنسی و محیط های وقوع آزار جنسی و کمبود نظارت بر آن­ها بپردازیم. در ادامه نیز نقش پلیس زن را در کشف جرایم خاموش علیه زنان و پیشگیری از آن­ها بررسی کرده ایم. یافته های این تحقیق براساس مصاحبه­های عمیق با 82 زن شاغل 21 تا 37ساله در شهر تهران به دست آمده است. نتایج حاصل از بررسی­های کیفی نشان می­دهد، قربانیان آزار جنسی عمدتاً زنان جوان و تحت سلطه­ای هستند که ازسوی رؤسا و مردان دارای قدرت و منزلت بالاتر مورد آزار جنسی واقع می­شوند. آنان عمدتاً در بخش­های خصوصی فاقد نظارت و کنترل مورد آزار واقع شده اند. حضور پلیس زن و حمایت از زنان شاغل و اصلاح رویه­های شکایات قانونی می­تواند گام های مهمی برای کاهش آزار جنسی و ایجاد امنیت در محیط کار باشد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان