سبک رهبری

هدف: سبک های رهبری نقش مهمی در کارآیی، عملکرد و اثربخشی سازمان دارند. بنابراین، هدف این پژوهش تعیین سبک رهبری مدیران ورزشی در نظام آموزش وپرورش مبتنی بر عوامل اقتضایی دبیران تربیت بدنی بود.روش شناسی: مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا همبستگی بود. جامعه پژوهش دبیران تربیت بدنی کشور در سال تحصیلی 98-1397 بودند. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان 384 نفر برآورد که این تعداد با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه سبک رهبری (Likert, 1961)، پرسشنامه محقق ساخته عوامل اقتضایی دبیران تربیت بدنی (با دو بعد عوامل اقتضایی درون سازمانی و عوامل اقتضایی فردی)، پرسشنامه ویژگی های شخصیتی (Costa and McCrae, 1992) به عنوان عوامل اقتضایی شخصیتی و پرسشنامه متغیرهای فرهنگی (Hofstede, 1994) به عنوان عوامل اقتضایی فرهنگی- اجتماعی بودند. داده ها با روش های ضرایب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با مدل همزمان در نرم افزار SPSS تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که فقط عوامل اقتضایی اجتناب از عدم اطمینان و مردسالاری توانایی پیش بینی سبک رهبری مستبدانه، فقط عوامل اقتضایی برونگرایی، سازگاری، اجتناب از عدم اطمینان و فاصله قدرت توانایی پیش بینی سبک رهبری خیرخواهانه، فقط عوامل اقتضایی روان رنجوری، سازگاری، اجتناب از عدم اطمینان و مردسالاری توانایی پیش بینی سبک رهبری مشورتی و فقط عوامل اقتضایی سازگاری، تمایل/ انگیزه کار، قابلیت/ توانایی و تیم کاری توانایی پیش بینی سبک رهبری مشارکتی را داشتند (05/0>P) و سایر عوامل اقتضایی نقش معناداری در پیش بینی هیچ یک از سبک های رهبری نداشتند (05/0P>).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از نقش موثر برخی عوامل اقتضایی در پیش بینی سبک های رهبری مستبدانه، خیرخواهانه، مشورتی و مشارکتی بود که متخصصان می توانند از طریق تعدیل این عوامل باعث تغییر در سبک های رهبری شوند.  

یک عامل آسیب زا در سازمان، تنش و استرس زیادی است که بین کارکنان وجود دارد. استرس در محیط کار علل گوناگونی دارد اما از مهم ترین آن ها می توان به سبک رهبری و شیوه ی مدیریت دانش در سازمان اشاره کرد. پژوهش حاضر به دنبال مشخص کردن سطح استرس شغلی در ستاد نزاجا و تحلیل ارتباط آن با شیوه ی رهبری و مدیریت دانش است.از نظر هدف این مطالعه کاربردی و از لحاظ روش از نوع توصیفی-همبستگی است. این تحقیق بر اساس روش نمونه گیری تصادفی ساده، انجام شده است. برای سنجش سوال های تحقیق از آزمون های آماری T تک نمونه ای، رگرسیون خطی و تحلیل واریانس یک طرفه توسط نرم افزار SPSS 27 استفاده شده است.یافته های حاصل از تحلیل های کمی نشان می دهد که مدیریت دانش مدیران در ستاد وضعیت مناسبی ندارد و از میانگین پایین تر است. همچنین، آزمون رگرسیون خطی نشان می دهد مدیریت دانش میزان بالایی از تغییرات سبک رهبری و استرس شغلی را پیش بینی می کند و ارتباط مستقیمی با این دو متغیر دارد. از سوی دیگر، تفاوت معناداری در مدیریت دانش مدیران با میزان تحصیلات، سن و سابقه ی مختلف آنان وجود ندارد.نتیجه ی مطالعه نشان می دهد که برای کاهش سطح استرس در ستاد نزاجا باید شیوه ی مدیریت دانش و سبک رهبری مدیران تغییر کند. مهم ترین راهکارها باید بر اساس و در نظر گرفتن تاثیر آن ها بر دیگر بخش ها باشد. از این رو با تعیین شاخص های این سه متغییر مدیران و رهبران به سادگی می توانند از این پژوهش استفاده ای عملی داشته و با توجه به شاخص ها، ارزیابی دقیقی از روند اجرا و سازمان داشته باشند.

مقدمه و هدف: رهبری در هر سازمانی می تواند مهم ترین عامل در رشد یا مرگ یک سازمان باشد. جهان امروز جامعه ای دانش محور است که این امر لزوم انتخاب یک مدل مؤثر و مناسب رهبری متناسب با تغییرات و انجام اصلاحات آموزشی به خصوص در زمینه رهبری مدیران مدارس را نشان می دهد. لذا مطالعه حاضر با هدف شناسایی مؤلفه ها و تدوین مدل رهبری هوشمند مدیران مدارس انجام شده است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی- تحلیلی است. تحقیق به صورت آمیخته (کیفی-کمی) انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق در مرحله کیفی را 23 نفر از خبرگان (خبرگان دانشگاهی و خبرگان سطوح مدیریتی آموزش و پرورش) تشکیل می دهد که به صورت هدفمند تا زمان اشباع نظری انتخاب شدند. جامعه آماری در مرحله کمی را 126 نفر از مدیران مدارس شهرستان ایلام تشکیل می دهد. این مطالعه با استفاده از فن دلفی طی سه مرحله به انجام رسید. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته عوامل مؤثر بر رهبری هوشمند مدیران مدارس با 66 گویه است. روایی ابزار به روش قضاوتی مورد تأیید قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ برابر با 87/0 به دست آمد که نشان دهنده پایایی مناسب پرسشنامه بود. یافته ها: مطابق یافته ها؛ 66 عامل تأثیرگذار استخراج شده و در قالب 20 شاخص فرعی و 5 شاخص اصلی رهبری استراتژیک، رهبری عملیاتی، رهبری تحول گرا، رهبری کاریزماتیک و رهبری معنوی- عاطفی دسته بندی شد. نتیجه گیری: نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل تدوین شده رهبری هوشمند مدیران مدارس دارای اعتبار می باشد.

هدف: دیجیتالی شدن روزافزون، دنیای سازمان های امروزی را با چالش های جدیدی مواجه نموده است. هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی رهبری متناسب با عصر دیجیتال در سازمان های دولتی با رویکرد آینده پژوهی بود.روش شناسی: برای نیل به این مقصود پژوهشگران از رویکرد آمیخته متوالی اکتشافی استفاده کردند، بدین صورت که در مرحله کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا، عوامل مؤثر بر رهبری متناسب با عصر دیجیتال و پیامدهای آنها را از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان شامل شش مقوله اصلی و نوزده مقوله فرعی احصا شد. در مرحله کمی نیز برای اعتبارسنجی عوامل احصاء شده، از روش دلفی کلاسیک استفاده شد، در این مرحله پرسشنامه ای بر اساس عوامل احصاء شده در مرحله کیفی، طراحی و بین 12 نفر خبره دانشگاهی، توزیع شد، داده های مرحله کمی نیز با استفاده از روش های آماری مانند ضریب هماهنگی کندال و اندازه های گرایش به مرکز و دور از مرکز مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: یافته ها نشان داد که خبرگان بر روی الگوی رهبری متناسب با عصر دیجیتال در سازمان های دولتی با رویکرد آینده پژوهی شامل روندهای آینده(کلان روندها و روندهای سازمانی)، چالشهای رهبری در عصر دیجیتال(چالشهای سیاسی قانونی،  محیطی،  اجتماعی و  اقتصادی)، عوامل برون سازمانی(محیط فناورانه، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و قانونی) شایستگی های رهبری متناسب با عصر دیجیتال(دانش و آگاهی، مهارت و توانایی و نگرش و بینش)، کارکردهای رهبری متناسب با عصر دیجیتال(راهبری فرهنگ سازمانی، استراتژی سازمان، هدایت فرایندهای سازمانی و منابع انسانی) و پیامدهای سازمانی و اجتماعی به اجماع رسیدند.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی سبک رهبری اثربخش در محیط های متلاطم انجام شد. اسناد علمی بین سال های 2017 تا 2024، به تعداد 12900 سند علمی، جامعه پژوهش حاضر را شکل می دهند که در 8 پایگاه خارجی و 2 پایگاه داخلی یافت شدند. مرور سیستماتیک صورت گرفته مبتنی بر راهنمای آیتم های ترجیحی پریزما، ارائه شده است. پس از واکاوی عنوان، روش پژوهش و یافته ها، 30 مطالعه گزینش و مورد واکاوی قرار گرفتند. به منظور کنترل کیفیت پژوهش همچنین ارزیابی یافته ها، از بازخوردهای خبرگان در فرآیند گزینش، تجزیه وتحلیل مقالات و همچنین ابزار کسپ استفاده شد. نتایج نشان داد 2 سبک رهبری تحول آفرین و تطبیقی به عنوان سبک های رهبری اثربخش در شرایط متلاطم توصیه شده اند. رهبری تحول آفرین با ایجاد فرهنگ حمایتی و اعتماد، الهام بخشی، تشویق خلاقیت و نوآوری، توسعه فرهنگ یادگیری و تبادل اطلاعات، تقویت مشارکت در تصمیم گیری، توسعه فرهنگ تغییر، افزایش تعهد کارکنان، تبدیل بحران به فرصت، دارا بودن دانش موقعیت، شبکه سازی و همکاری، پاسخگویی سریع، توسعه چشم انداز، خوشبینی، پیش بینی و برنامه ریزی، مرشدگری و توسعه کارکنان؛ رهبری تطبیقی با دارا بودن هوش عاطفی، تعامل بین فردی و تلاش مشارکتی، آگاهی موقعیتی، تفکر غیرخطی، تشخیص مشکل، اشتراک گذاری دانش، انعطاف پذیری، پاسخگویی سریع و توجه متمرکز، در محیط های متلاطم نسبت به دیگر سبک های رهبری، اثربخش تر هستند.

افراد از نسل های مختلف تمایل دارند دیدگاه های متفاوتی در مورد دنیای کار داشته باشند. به خصوص کارکنان نسل زد (z) ممکن است با همتایان خود ذهنیت مشابهی نداشته باشند. پژوهش حاضر، به مرور نتایج مطالعات انجام شده در خصوص رهبری نسل زد در سازمانها پرداخته است. این پژوهش از نوع کیفی، کاربردی، تفسیری و استقرایی است. منابع اطلاعاتی آن را مقاله های منتشر شده در خصوص رهبری نسل زد، در دو پایگاه داده ی اسکوپوس (الزویر) و موسسه علوم اطلاعات شبکه علمی (تامسون روترز) تشکیل می دهد. انتخاب مقاله ها بر پایه استفاده از شاخص های مدنظر انجام شده است. روایی پژوهش با استفاده از چک لیست استاندار CASP و پایایی آن نیز به کمک شاخص کاپای کوهن ارزیابی و تایید شده است. پس از ترکیب نتایج مطالعات مرور شده، الگوی برای رهبری نسل زد در سازمانها ارائه شده است. این الگو از دو بعد ارزش گذاری و توسعه فردی شکل رفته است. بر این اساس، رهبری در نسل زد به چهار سبک دسته بندی شده است: خدمتگزار، مربیگری، دموکراتیک و تحول آفرین. تفاوت در سبک های رهبری بسته به اهمیت بر هر یک از دو بعد شناسایی شده دارد. این الگو می تواند مبنایی برای تنظیم رفتار رهبران متناسب با ویژگی های نسل زد و اقتضائات رهبری باشد. رهبری موثر نسل زد، به گونه شناسی درست سبک های رهبری و تطابق آن با همه شرایط دخیل دارد. با این حال، ارائه یک نسخه واحد از رهبری نسل زد با توجه به متفاوت بودن بسترها کاری مشکل بوده که می تواند در عین حال زیان بار نیز باشد.

هدف پژوهش، واکاوی سبک رهبری دانشگاههای شهر تهران بر اساس الگوی دانشگاهی سایبرنیتک بود. پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی؛ رویکرد، کمی و به روش توصیفی پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل4447نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاههای جامع شهر تهران بود که با استفاده از نمونه گیری طبقه ای نسبتی، تعداد354نمونه تعیین شد. گردآوری داده-های پژوهش از طریق پرسشنامه محقق ساخته با الهام از پرسشنامه استانداردBirnBaum(1988) و بر اساس دیدگاه متخصصان این حوزه تدوین شد. پرسشنامه مذکور بر مبنای 6مؤلفه اساسی براساس طیف پنج درجه ای لیکرت تنظیم و توزیع گردید. روایی صوری و محتوایی پرسش نامه توسط چند تن از متخصصان و اعضای هیئت علمی این حوزه، ارزیابی و پس از اعمال اصلاحات، تأیید شد. پایایی پرسشنامه برمبنای آلفای کرونباخ محاسبه و 83/.به دست آمد. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش، با استفاده از نرم افزار SPSS24 انجام شد. یافتهها نشان داد، وضعیت دانشگاههای جامع دولتی شهر تهران به لحاظ میزان همسویی با مؤلفه های الگوی سایبرنتیک در مؤلفه های کنترل، رهبری، سلسله مراتب و تصمیم گیری در وضعیت مناسبی قرار داشتند. بر اساس نتایج پژوهش، مؤلفه کنترل، بالاترین میزان همسویی با الگوی سایبرنتیک را دارا بود که نشان از تأکید مدیران دانشگاهی بر تبعیت از دستورالعمل ها و قوانین است. در مؤلفه تعاملات و مؤلفه ی پیوندهای سست و سخت که بر ارتباط دانشگاه ها و نیاز جامعه تأکید دارد، از وضعیت مناسبی برخوردار نبود. لذا ایجاد بستر مناسب و عدم ایستادگی مدیران دانشگاهی در برابر تغییرات، رکن اساسی بهبود وضعیت موجود است. ازاین رو، شایسته است دانشگاههای موردمطالعه در زمینه پیوندها و تعاملات تلاش بیشتری انجام دهند و برای بهبود مؤلفه های مذکور، برنامه ریزی کنند.

هدف از این تحقیق نقش سبک رهبری مربیان در انگیزش موفقیت و تعهد کشتی گیران نخبه ایران با استفاده از مدل معادلات ساختاری است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر راهبرد، همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کشتی گیران حاضر در اردوی تیم ملی است، که تعداد آنها 156 نفر بود. در این تحقیق برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سبک رهبری چلادورای (1980)، انگیزش موفقیت رابرتز و ترشو (1998) و تعهد ورزشی اسکانلان و همکاران (1993) استفاده شد. پایایی ترکیبی پرسشنامه ها به ترتیب 0/744، 0/70، 0/81 به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی مانند آزمون کولموگروف اسمیرنوف و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که ضریب تأثیر سبک رهبری آموزش و تمرین مربیان در انگیزش موفقیت (0/579)، در تعهد (0/587)، سبک آمرانه مربیان در انگیزش موفقیت (0/684)، در تعهد (0/701) و سبک دموکراتیک مربیان در انگیزش موفقیت (0/844) و در تعهد (0/836) در سطح آلفای 0/05=α معنا دار بوده است، ازاین رو می توان گفت که سبک های رهبری ذکرشده در انگیزش موفقیت و تعهد ورزشی کشتی گیران تأثیر مثبت و معنا داری دارد.

هدف از پژوهش حاضر آزمون مدل مفهومی تأثیر سبک های رهبری بر جانشین پروری در وزارت ورزش و جوانان ایران: نقش میانجی شایستگی مدیران بود. مطالعه حاضر توصیفی- همبستگی از نوع علی است. جامعه آماری پژوهش را تمامی کارکنان وزارت ورزش و جوانان کشور در سال 1397 به تعداد 890 نفر (569 مرد و 321 زن) تشکیل دادند. با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه مورگان، 268 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای نمونه گیری از روش غیرتصادفی در دسترس استفاده شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه سبک های رهبری لیکرت (1998)، پرسشنامه شایستگی مدیران محمدی و همکاران (1395) و پرسشنامه جانشین پروری کیم (2006) بود. از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تی تک نمونه، از طریق نرم افزار اس پی اس اس و لیزرل استفاده شد. نتایج نشان داد ضریب مسیر سبک های رهبری (دستوری، توجیهی، مشارکتی و تفویضی) بر جانشین پروری، بیشتر از 412/0 است. ضریب مسیر برای شایستگی مدیران (فراشایستگی، شناختی، اجتماعی و وظیفه ای) بر جانشین پروری، برابر با 952/0 است. ضریب مسیر برای سبک های رهبری (دستوری، توجیهی، مشارکتی و تفویضی) بر شایستگی مدیران، بیشتر از 506/0 است و این مقادیر مثبت و معنادار است و شایستگی مدیران در تأثیر سبک های رهبری بر جانشین پروری در وزارت ورزش و جوانان ایران، میانجی جزئی است.