اعضای هیئت علمی

اخیراً استانداردهای کیفیت آموزش نوین به سمت الگوی جدید آموزشی به عنوان آموزش ترکیبی متمایل شده است و آن را آموزش مناسب با استفاده از فناوری رایانه ای می دانند. در این استانداردها با پذیرش لزوم بهره مندی از مزیتهای هر دو شیوه آموزش سنتی و الکترونیکی، محدودیتهای هر یک شناخته و آموزش ترکیبی با تأکید بر فراگیر محوری نوع مناسب آموزش دانسته شده است. تحقیق حاضر با هدف تحلیل الزامات به کارگیری نظام آموزش ترکیبی از دیدگاه اعضای هیئت علمی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل 159 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین و دانشکده های کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه شهید چمران اهواز بود که از این افراد تعداد 72 نفر از طریق فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه تعیین شدند. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود. روایی پرسشنامه با نظر تعدادی از استادان گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران و صاحبنظران در این زمینه تأیید شد و برای تعیین میزان پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر با 91/0 بود. برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS17 استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که از دیدگاه اعضای هیئت علمی مهم ترین الزامات به کارگیری آموزش ترکیبی، دسترسی به رایانه و اینترنت با سرعت کافی در دانشگاه و وجود داشتن شبکه با پهنای باند کافی است. نتایج به دست آمده از تحلیل عاملی نشان داد که پنج عامل سازمانی، زیرساختی، سیاستی، حرفه ای و آموزشی 751/71 درصد از واریانس کل الزامات به کارگیری آموزش ترکیبی را تبیین می کنند.

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه انعطاف پذیری استادان (اعضای هیئت علمی) با یادگیری فعال دانشجویان کارشناسی ارشد پردیس مهندسی دانشگاه شیراز بود. این تحقیق از نظر هدف «کاربردی» و از نظر روش جزو پژوهشهای توصیفی و از نوع «همبستگی» بود. جامعه تحقیق شامل کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد مشغول به تحصیل در پردیس مهندسی دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 91 1390 بود که حدود 850 دانشجو را شامل می شد و از این میان طبق جدول مورگان تعداد 300 دانشجو از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار تحقیق شامل سیاهه سبک فردی (تاگرت و تاگرت هاسلادن، 1993) و پرسشنامه ادراک دانشجو (کیم، 2009) بود. پرسشنامه ها در میان افراد نمونه توزیع و پس از جمع آوری، داده ها در نرم افزار SPSS 16 وارد و تجزیه و تحلیل شد. نتایج به دست آمده نشان داد که دانشجویان کارشناسی ارشد پردیس مهندسی دانشگاه شیراز، میزان انعطاف پذیری استادان و همچنین، یادگیری فعال خود را در حد متوسط برآورد کرده ا ند. همچنین، از دیدگاه آنان انعطاف پذیری استادان بر یادگیری فعال دانشجویان تأثیر معنا دار دارد.

 امروزه، در آموزش عالی کشور ما، بعد از یک دوره رشد کمّی موضوع ارتقای کیفیت آموزش به یک هدف و مطالبه عمومی به ویژه در آموزش مهندسی تبدیل شده است. در مسیر ارتقای کیفیت آموزش مهندسی عوامل مختلفی مؤثرند که یکی از مهم ترین آنها اعضای هیئت علمی است. این پژوهش با هدف ارائه الگویی برای توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی به منظور ارتقای کیفیت در آموزش مهندسی انجام شده است. رویکرد پژوهش کیفی و اکتشافی بود که به روش تحلیل تفسیری انجام شد. برای این منظور محتوای مقالات و اسناد مکتوب موجود در قلمرو توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی طی ده سال گذشته تحلیل شد. ابتدا پیشینه موضوع و الگوهای ارائه شده توسط محققان در پایگاه های علمی داخلی و خارجی شناسایی و پس از انتخاب مرتبط ترین منابع، در خصوص تحلیل آنها و استخراج مفاهیم مرتبط اقدام شد. داده ها با استفاده از روش کدگذاری و در دو مرحله کدگذاری باز و محوری تحلیل شدند. پس از تحلیل اسناد پژوهشی شناسایی شده و استخراج مفاهیم مرتبط (تعداد 120 مفهوم از 25 سند)، الگوی توسعه حرفه ای اعضای هیئت علمی طراحی شد. در مرحله بعد، به منظور اطمینان از اعتبار یافته ها، الگوی طراحی شده به پنج نفر از صاحبنظران حوزه آموزش عالی و آموزش مهندسی عرضه شد و همچنین با آنها مصاحبه نیمه ساختاریافته ای به منظور تکمیل الگو صورت گرفت. الگوی ارائه شده در این مقاله یک الگوی فرایندی و محتوایی است. بر مبنای این الگو، نقطه آغاز برنامه های توسعه هیئت علمی، مأموریت و اهداف دانشگاه است و برنامه های توسعه حرفه ای مبتنی بر نیازهای اعضای هیئت علمی طراحی می شود. همچنین راهبردهای مختلفی برای اجرای برنامه های توسعه حرفه ای ارائه شده است و برخورداری از سازوکار ارزشیابی و بازخورد از دیگر ویژگی های این الگوست که آن را از سایر الگوهای مشابه متمایز می سازد.

هدف کلی این پژوهش، مقایسه ادراک اعضای هیئت علمی گروه های فنی- مهندسی از سودمندی، سهولت، خودکارآمدی و چالش های یادگیری از طریق تلفن همراه بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه اعضای هیئت علمی گروه های آموزشی فنی- مهندسی دانشگاه شیراز (147) در سال تحصیلی 99-1398 بود که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 87 نفر انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش مقیاس محقق ساخته پذیرش یادگیری از طریق تلفن همراه بود که پس از تأیید روایی و پایایی بین افراد نمونه توزیع و داده های جمع آوری شده با آزمون های آماری تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر، تحلیل واریانس یک طرفه و تی مستقل و با استفاده از نرم افزار SPSS21  تحلیل شدند. نتایج: 1- تفاوت معناداری بین ابعاد پذیرش یادگیری از طریق تلفن همراه در اعضای هیئت علمی فنی- مهندسی وجود دارد. بالاترین میانگین متعلق به چالش ها و پایین ترین آن، مربوط به سودمندی است. 2- تفاوت معناداری بین ابعاد پذیرش یادگیری از طریق تلفن همراه، میان دیدگاه اعضای هیئت علمی گروه های تحصیلی مختلف فنی- مهندسی و اعضای هیئت علمی با مراتب علمی مختلف وجود ندارد. 3- تفاوت معناداری میان پذیرش اعضای هیئت علمی «باتجربه» و «بدون تجربه» یادگیری از طریق تلفن همراه وجود دارد.

 یکی از مأموریت های مهم دانشگاه ها انجام آموزش است و مهم ترین عامل تحقق این مأموریت، هیئت علمی است. برای بهبود وضعیت آموزشی اعضای هیئت علمی، عواملی چند دخیل هستند. هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های مؤثر بر این موضوع بر اساس روش فراترکیب است. یافته های پژوهش نشان می دهند که این مؤلفه ها در ابعاد 1- صلاحیت ارتباطی و اجتماعی (توان و مهارت ارتباطی، احترام و گشاده رویی، در دسترس بودن، زمینه سازی مشارکت دانشجویان و شاگردپروری) 2- صلاحیت تخصصی (اشراف و تسلط بر موضوع (توانایی علمی)، دانش پژوهی و جستجوگری علمی، منبع شناسی تخصصی، تعامل با دانشجوها و تعهد به دوره و رشته) 3- صلاحیت ها و شایستگی های حرفه ای (مهارت ارائه، طراحی و سازماندهی، مدیریت و رهبری محیط آموزشی، مهارت ارزشیابی و تسهیل یادگیری و تفکر در دانشجوها 4- صلاحیت فردی/ شخصیتی ویژگی های شخصیتی متناسب، علاقه مندی به تدریس و آموزش، رعایت اصول ارزشی و هنجارهای اخلاقی، دینی، فرهنگی، قانون مداری، تجربه و سابقه تدریس، کسب رضایت مندی دانشجویان، مسئولیت پذیری در تدریس، مدیریت زمان، مدیریت تفاوت ها و اختلالات و ویژگی های جمعیت شناختی و 5- شرایط محیطی و مدیریتی (فضا، دانشجو، امکانات و تجهیزات و حمایت مدیریتی) طبقه بندی می شود.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه قلدری دانشگاهی در گروه های آموزشی دانشگاه های دولتی شهر تهران انجام شد. رویکرد پژوهش کمّی از نوع مطالعات همبستگی و روش تحلیل رگرسیون چندگانه است. جامعه آماری اعضای هیئت علمی دانشگاه های دولتی که از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 532 نفر انتخاب شدند. یافته ها بیانگر آن است که قلدری در میان اعضای هیئت علمی در هر دو گروه نسبتاً متوسط و زنان با مرتبه علمی مربی در وضعیت استخدامی رسمی - آزمایشی قلدری اجتماعی را بیشتر تجربه کرده اند. بین قلدری و وضعیت تأهل از منظر آماری در هر دو گروه اختلاف معنادار وجود ندارد. نتایج نشان داد که عوامل سازمانی و فردی با قلدری رابطه معنادار دارد و تغییرات واریانس قلدری در میان اعضای هیئت علمی را در سطح بالایی تبیین می کند. بر پایه نتایج آزمون رگرسیون عوامل سازمانی نسبت به عوامل فردی با قدرت بیشتری در گروه علوم انسانی قلدری را پیش بینی می کند و از میان مؤلفه های تشکیل دهنده عوامل سازمانی، عوامل قوانین و مقررات و رهبری دانشگاهی، ضمن داشتن رابطه معنادار و غیرمستقیم با قلدری، نسبت به دیگر مؤلفه ها قدرت بیشتری در تبیین قلدری دارند. در گروه فنی و مهندسی عوامل فردی نسبت به عوامل سازمانی با قدرت بیشتری قلدری را پیش بینی می کنند و از میان عوامل سازمانی در این گروه دو مؤلفه فرهنگ سازمانی و رهبری دانشگاهی، ضمن داشتن رابطه معنادار و غیرمستقیم با قلدری، نسبت به دیگر مؤلفه ها قدرت بیشتری در تبیین قلدری دارند.

در این مقاله، عملکرد کمیته تخصصی مهندسی عمران در شورای عالی برنامه ریزی در تعیین سرفصل های مناسب دروس تخصصی رشته مهندسی عمران بررسی شده است. بدین منظور، همکاران عضو هیئت علمی دانشگاه های دولتی کشور و نیز مدیران و متخصصان شرکت های مهندسی عمران به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شده و از ایشان در مورد عملکرد کمیته فوق نظر خواهی شده است. پرسشگری بخش به صورت حضوری و بخشی به صورت مکاتبه ای صورت گرفته است. اهداف عمده پژوهش شامل 1) بررسی میزان آشنایی پاسخگویان با کمیته تخصصی مهندسی عمران در شورای عالی برنامه ریزی، 2) نحوه اطلاع رسانی کمیته فوق به جامعه پاسخگویان، 3) نحوه و میزان بهره گیری آن از دانش و تجربه جامعه مورد نظر، درجه مقبولیت کمیته به عنوان مرجع تعیین سرفصل دروس در میان پاسخگویان و 4) نظرهای ویژه پاسخ گویان در مورد این کمیته و نقاط قوت یا ضعف س فصل های دروس در شکوفایی توانایی فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی کشور و نظام آموزش مهندسی عمران بوده است. بر اساس این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که ساختار، وظایف، اهداف و عملکرد کمیته برای اکثریت قاطع پاسخگویان شناخته شده نبوده است. اما اکثریت قاطع پاسخگویان اعتقاد داشته اند که وجود چنین کمیته ای برای هماهنگی میان دانشگاه ها و نظارت بر کار آنها لازم است. بیشتر آنان شیوه نیمه متمرکز؛ یعنی هدایت مرکزی کمیته با همکاری دانشگاه ها را برای تعیین سرفصل دروس و برنامه آموزشی دانشگاه  مناسب می دانند.

هدف: در این پژوهش به بررسی عوامل موثر بر ارتقای بهره وری اعضای هیئت علمی در سه حوزه آموزشی، پژوهشی و اجرایی پرداخته می شود. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: به همین منظور، پرسشنامه ای که متناسب با نیاز پژوهش باشد طراحی شد و میان 167 عضو هیئت علمی در دانشگاه های سراسری شهر تهران توزیع گردید. مبتنی بر اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه، عوامل موثر بر بهره وری (در سه حوزه آموزشی، پژوهشی و اجرایی) اعضای هیئت علمی با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی شناسایی شد و سپس میزان تاثیر هر کدام از آن ها با روش رگرسیون خطی برآورد گردید. یافته ها: طبق نتایج به دست آمده، شش عامل موثر بر بهره وری اعضای هیئت علمی عبارت اند از: آموزش و سیستم آموزشی، پاسخگویی و اخلاق حرفه ای، رفتار سیاسی، عوامل انگیزشی، وجود امکانات و فرصت رشد، و انتظارات بالای رییس دانشگاه از اعضای هیئت علمی.

زمینه و هدف: نیاز به اطلاعات و یادگیری باعث پرداختن به مهارت اطلاع یابی و سواد اطلاعاتی شده است. این دو حوزه با هم مرتبط هستند. تحقیق در مورد مهارت های اطلاع یابی لزوم آموزش سواد اطلاعاتی را می رساند و سواد اطلاعاتی زیربنای مهارت های اطلاع یابی مؤثر است. هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش سواد اطلاعاتی کوتاه مدت بر مهارت های اطلاع یابی اعضای هیئت علمی در مراکز آموزشی و تحقیقاتی مبتنی بر الگوی شنتون و های گیبسون است. روش: روش پژوهش در این مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. نمونه آماری پژوهش حاضر متشکل از 81 نفر عضو هیئت علمی از دو مرکز آموزشی و تحقیقاتی بود که 47 نفر در گروه آزمایش و 34 نفر در گروه گواه قرار داشتند. نمونه گیری اعضای گروه آزمایش و گواه با استفاده از انتخاب همگن از نظر متغیرهای جمعیت شناختی (جنسیت، سن، گروه آموزشی و مرتبه علمی و محل دریافت آخرین مدرک تحصیلی) انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه مهارت های اطلاع یابی دانشگاه کامنیوس با اصلاحات و تغییرات برای پیش آزمون و پس آزمون بود. برای تعیین روایی پرسشنامه از نظر متخصصان و برای تعیین پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین برای شناسایی مؤلفه های مهارت های اطلاع یابی از تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون های تی مستقل و تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش سواد اطلاعاتی کوتاه مدت بر مهارت های اطلاع یابی اعضای هیئت علمی تأثیر مثبت دارد که با توجه به ضریب اِتا در تحلیل کوواریانس، مقدار این تأثیر 58 درصد بود.

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی میزان آگاهی اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام(ره) شهر ری با مفاهیم و مصادیق سوءرفتار پژوهشی و ارائه راه کارهایی برای کاهش آن است. روش پژوهش: پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجراء، پیمایشی است. داده ها با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری شد. روایی پرسش نامه به وسیله جمعی از استادان متخصص تأیید و پایایی آن با آلفای کرونباخ 788/. محاسبه شد. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام شهر ری، که به صورت تمام وقت با این واحد دانشگاهی همکاری دارند، است. با توجه به کثرت اعضای هیئت علمی، نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران به تفکیک حوزه تخصص اعضای هیئت علمی محاسبه و با توجه به ماهیت مسئله و فرضیه های پژوهش، از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شد. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون کروسکال والیس) با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس. ویرایش 20 صورت گرفت. یافته ها: بر اساس یافته ها، میزان آگاهی اعضای هیئت علمی با مفاهیم و مصادیق سوء رفتار علمی (جعل، تحریف، سرقت علمی و ادبی) بالاتر از حد متوسط و در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار دارد؛ اما از میان این سه مؤلفه، آگاهی شان نسبت به مفهوم جعل نسبت به دو مؤلفه دیگر کمتر بود. بر اساس یافته ها، تفاوت معناداری بین شناخت مفاهیم و مصادیق سوءرفتارهای پژوهشی (جعل، تحریف، سرقت علمی-ادبی) با حوزه های تخصص و رتبه علمی و دانشگاهی اعضای هیئت علمی وجود ندارد. نتیجه گیری: افزایش میزان آگاهی اعضای هیئت علمی از مصادیق سوءرفتار علمی، نه تنها به کاهش رفتارهای غیرعلمی در میان اعضای هیئت علمی منجر می شود، بلکه جایگاه ایران در سطح بین المللی در این حوزه را که در سال های اخیر با مشکلاتی همراه بوده، ارتقاء می دهد. مهمترین راهکار پیشنهادی برای کاهش سوءرفتار علمی، راه اندازی و برگزاری دوره های آموزشی اجباری برای آشنایی اعضای هیئت علمی و دانشجویان با مفاهیم و مصادیق سوءرفتار پژوهشی می دانند.

هدف: پژوهش حاضر بر آن بود تا با نگاهی تحلیلی- انتقادی به سیاست جذب، ارتقاء و جبران خدمات اعضای هیئت علمی پژوهشی در اسناد فرادستی جمهوری اسلامی ایران، به احصاء چالش ها و آسیب های موجود در این اسناد پرداخته و متعاقب آن به ارائه پیشنهاد هایی برای برون رفت از آن ها بپردازد. روش: در این پژوهش از روش خوانش سمپتماتیک استفاده شده است. این روش به عنوان یکی از روش های حوزه علوم اجتماعی است. در خوانش سمپتماتیک نیازی به نمونه گیری نیست؛ بنابراین، تمامی اسناد فرادستی کشور درزمینه جذب، ارتقاء و جبران خدمات اعضای هیئت علمی پژوهشی انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل در این روش بدین صورت انجام شد که در آغاز پژوهشگران اقدام به دسته بندی و طبقه بندی گفته های آشکار موجود در متن هریک از اسناد مذکور پیرامون جذب، ارتقاء و جبران خدمت اعضای هیئت علمی پژوهشی کردند. در ادامه با بررسی مجدد متنِ اسناد مذکور اقدام به بیان ناگفته هایی که در هریک از اسناد فرادستی پیرامون جذب، ارتقاء و جبران خدمات اعضای هیئت علمی پژوهشی بود، کردند. یافته ها: درمجموع یافته های حاصل از تحلیل اسناد فرادستی در دودسته کلی شامل گفته ها و ناگفته های اسناد موجود شناسایی و متعاقب آن پیشنهادهای سیاستی ارائه گردید. بحث و نتیجه گیری: با توجه به اینکه چارچوب مأموریت مراکز پژوهشی با مراکز دانشگاهی در ایران متفاوت است، ازاین رو می بایست در نظام جذب و استخدام، ارتقاء و جبران خدمات اعضای هیئت علمی مراکز پژوهشی به این موارد توجه جدی شود و نمی توان یک رویه یکنواخت و ثابت را در این زمینه اعمال کرد.

هدف: اصلی این پژوهش، طراحی چارچوب دانشگاه استعداد ربا در نظام آموزش عالی است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی، در زمره پژوهش های با رویکرد سنتز پژوهی و از نوع فراترکیب کیفی است. این روش، یک موقعیت سه جانبه از تحلیل داده ها، نظریه ها و روش شناسی پژوهش هاست و بسیار فراتر از خلاصه سازی یافته های پژوهشی و درواقع ترکیب و تفسیر یکپارچه ی یافته های حاصل از مطالعات کیفی است به گونه ای که تصویری کلی از وقایع، مفاهیم و پدیده ها ایجاد کند و با استفاده از روش هفت مرحله ای ساندلوسکی و باروسو انجام شده است. یافته ها: تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت پذیرفت. مضامین شناسایی شده مجدداً در جلسه بحث گروهی متمرکز با استفاده از شبکه اجتماعی مجازی موردبررسی قرار گرفتند تا درنهایت روی مقولات استخراج شده توافق حاصل گردید. تمام عوامل استخراج شده از پژوهش ها به عنوان مضمون در نظر گرفته شد که این مضامین بر اساس مفاهیم مرتبط با مفهوم دانشگاه استعداد ربا در 41 مضمون پایه و 9 مضمون سازمان دهنده طبقه بندی شدند. نتیجه گیری و پیشنهاد ها: بر اساس یافته های پژوهش می توان به ویژگی های خاصی از دانشگاه های استعداد ربا پی برد که آنان را برای اعضای هیئت علمی و دانشجویان با استعداد جذاب و خواستنی می نماید. این ویژگی ها فراتر از ویژگی های ساختاری و تجهیزاتی و مالی آنان که شاید بتوان در اکثر دانشگاه های مادر و جامع یافت، بر ویژگی هایی تأکید دارد که شاید در اکثر دانشگاه ها به فراموشی سپرده شده است. این دانشگاه های استعدادربا، برای اعضای هیئت علمی و دانشجویان با استعداد، آرامش فکری و روحی، احساس بهزیستی سازمانی و رضایت قلبی و درونی را به ارمغان می آورند و بنابراین می توانند ورای اندازه و محل جغرافیایی یک دانشگاه، آن را تبدیل به یک دانشگاه استعداد ربا نماید. نوآوری و اصالت: شاید بتوان گفت که پژوهش های انجام شده در حوزه ارزیابی درونی و بیرونی و مدیریت استعداد در آموزش عالی در ایران و خارج از کشور، بیشتر بر شیوه ها و تکنیک ها و راهبردهایی متمرکز شده اند که برای جذب و نگهداری اعضای هیئت علمی و دانشجویان با استعداد لازم است، اما پژوهش حاضر حرکت از نقش محوری دانشگاه ها در یافتن و جذب و نگهداشت اعضای هیئت علمی و دانشجویان با استعداد با در نظر گرفتن امتیازات و یا جوایز خاص، به تمرکز بر ویژگی های جذاب دانشگاه ها رسیده است که باعث می شود دانشجویان و اعضای هیئت علمی با استعداد بدون امتیازدهی خاصی برای رسیدن به این دانشگاه ها با هم رقابت نمایند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل پژوهش های حوزه علوم انسانی(علوم تربیتی) به لحاظ میزان هدفمند بودن آنها صورت گرفته است تا به تبع آن بتوان قضاوت درستی پیرامون نقش آنها در ایجاد و توسعه نظریه های جدید و پیشبرد و ایجاد تحول در حوزه علوم تربیتی ارائه نمود. مواد و روش ها:این تحقیق از بعد هدف ، کاربردی و از بعد روش جمع آوری داده ها توصیفی از نوع تحلیل محتوا می باشد. جامعه آماری این تحقیق اعضای هیئت علمی رشته علوم تربیتی دانشگاه های دولتی و آزاد اسلامی شمال غرب ایران در استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل بودند که تعداد آنها بر اساس برآوردهای صورت گرفته 75 نفر بودند.با استفاده از جدول مورگان و کرجسی 63 نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شدند.با توجه به حجم متفاوت اعضای هیات علمی در هر یک از دانشگاه ها، روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی بود.برای گردآوری داده ها از چک لیست استفاده شد. قبل از اجرای نهایی از روایی صوری و محتوایی چک لیست اطمینان حاصل شد. همچنین برای بررسی همسانی درونیچک لیستاز روش پایایی مصححان استفاده شد که میزان آن 91/0 به دست آمد. بحث و نتیجه گیری:یکی از یافته های مهم این تحقیق این بود که بخش اعظمی از اعضای هیئت علمی دانشگاه های جامعه هدف، علایق و حوزه فعالیت پژوهشی خود را مشخص و تعیین نکرده اند و به تبع آن دانشجویان نیز از این مهم بی اطلاع هستند. یافته های این بخش از تحقیق نشان داد که بیش از 50 درصد این افراد به این مساله مهم و اساسی اصلاً توجه نکرده اند. همچنین نزدیک به 97 درصد از مجموعه فعالیت های پژوهشی استادان کمتر از 50 درصد با موضوع رساله دکتری آنان هم راستا می باشد. علاوه بر این؛نزدیک به 67 درصد از محموعه فعالیت های پژوهشی استادان بین 30 تا 50 درصد با آنچه خود آنان به عنوان علایق و زمینه های پژوهشی به طرق مختلف به دانشجویان خود اعلام کرده بودند، همراستا می باشد و نسبتاً وضعیت مناسبی در این بعد حاکم است. بخش دیگری از یافته های پژوهش نیز نشان داد که نزدیک به 90 درصد از مجموعه فعالیت های پژوهشی استادان بالاتر از 70 درصد با تخصص اصلی آنان هم راستا و هماهنگ بود که این موضوع نشان از وضعیت مناسب در این زمینه است.

پژوهش حاضر با هدف ارائه ی مدلی برای طراحی مراکز یادگیری اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در راستای توانمندسازی آنان انجام شد. برای انجام این پژوهش از روش آمیخته و طرح اکتشافی استفاده شد. جامعه آماری در بخش کیفی کلیه اسناد پژوهشی مرتبط از سال 2000 تا به امروز و استادان دانشگاه، متخصصان و مطلعان آشنا با مرکز یادگیری و اعضای هیئت علمی بودند. این پژوهش از مصاحبه نیمه ساختاریافته نیز بهره برده است. نمونه گیری در بخش کیفی به صورت هدفمند انجام شد و تحلیل داده ها در این بخش به صورت داده بنیاد با رویکرد تحلیل مضمون در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. جامعه آماری تحقیق در بخش کمی پژوهش، شامل شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه بود که 250 نفر به صورت تصادفی انتخاب شد برای تحلیل داده ها در این بخش از نرم افزار spss و Amose استفاده شد. در بخش کیفی تعداد 5 کد اصلی که معرف ابعاد توانمندسازی و 9 کد محوری که معرف مولفه های ابعاد بود شناسایی شد. همچنین تعداد 50 کد باز مشخص شد که پس از ادغام به 28 کد باز کاهش یافت. بر اساس ابعاد، مهارت های مورد نیاز اعضای هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در راستای توانمندسازی عبارتند از: عوامل اجتماعی، عوامل اقتصادی وعوامل آموزشی. نتایج حاصل از انجام تحلیل عاملی که به وسیله نرم افزار ایموس انجام گرفت، نیز نشان داد که مقیاس اندازه گیری در تمام شاخص های تحلیل عاملی در سطح مطلوب و قابل قبولی است.

مقدمه: اشتراک دانش و ارتباطات علمی در خلأ اتفاق نمی افتد. به نظر می رسد اشتراک دانش و ارتباطات علمی تحت تأثیر عوامل فردی و سازمانی قرار دارند که نقش مهمی در بقای دانشگاه دارند. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر عوامل فردی و سازمانی با نگرش و قصد به اشتراک دانش و نقش آن ها در ارتباطات علمی در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه های غرب کشور و ارائه مدل با استفاده از معادلات ساختاری است. روش شناسی: روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نوع پیمایشی تحلیلی بود. حجم نمونه برابر با 270 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. به منظور تعیین پایایی پرسشنامه، از آزمون کرونباخ استفاده شد. نتایج این آزمون با 41 سؤال، مقدار 745/0 به دست آمد که از پایایی مناسبی برخوردار بود. برای تحلیل داده ها از آماره توصیفی، رگرسیون چندگانه و مدل یابی معادلات ساختاری و از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 23 و آموس استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد متغیر اعتماد از طریق نگرش به اشتراک دانش و متغیر هنجار ذهنی از طریق قصد اشتراک دانش بر ارتباطات علمی اثر گذاشتند. متغیر فرهنگ سازمانی و نظام پاداش از طریق نگرش به اشتراک دانش و فرهنگ سازمانی فقط از طریق قصد اشتراک دانش بر ارتباطات علمی اثر گذاشتند. متغیر هنجارهای ذهنی علاوه بر اینکه به صورت غیرمستقیم بر ارتباطات علمی اثر گذاشت به طور مستقیم نیز بر ارتباطات علمی دارای تأثیر بود. همچنین یافته ها نشان داد بیشترین اثر رگرسیونی مربوط به متغیر اعتماد (394/0) بر روی نگرش به اشتراک دانش بود. از طرفی، نگرش به اشتراک دانش (114/0) کمترین اثر رگرسیونی بر ارتباطات علمی داشت. نتیجه: به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد اعتماد، فرهنگ سازمانی و نظام پاداش با میانجی گری نگرش به اشتراک دانش و قصد اشتراک دانش بر ارتباطات علمی تأثیر دارند. همچنین این عوامل عناصری مهمی در تعیین شیوه های اشتراک دانش در آموزش عالی هستند. بنابراین نقش این عوامل در توسعه ارتباطات علمی با حفظ نقش واسطه ای اشتراک دانش انکارناپذیر است.

ذیل اصل 141 قانون اساسی، تصدی به سمت های آموزشی در دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقاتی در حین اشتغال به سمت های دولتی را از استثنائات ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل دولتی عنوان نموده است. با این حال، حدود و دامنه ممنوعیت اصل 141 و جواز مطرح شده در ذیل آن همواره دارای ابهام بوده است. مقاله حاضر به طور خاص در پی پاسخ به این پرسش است که حکم تصدی همزمان به مشاغل عمومی و عضویت در هیئت علمی دانشگاه ها چیست. بدین منظور، با نگاهی توصیفی- تحلیلی، نص قانون اساسی و دیگر منابع حقوقی کشور مورد بررسی قرار گرفته و نهایتاً به مجاز بودن این امر حکم شده است. روال عادی نظام اداری کشور به علاوه شماری از مقررات و رأی وحدت رویه سال 1402 دیوان عدالت اداری همگی قائل به عدم امکان جمع این دو شغل هستند. با این حال، استدلال ها و یافته های حقوقی این مقاله نشان می دهد که اعضای هیئت علمی آموزشی صرف نظر از ماهیت دانشگاه محل خدمت و صرف نظر از تمام یا پاره وقت بودن اشتغال ایشان، این امکان را دارند که به طور همزمان پست سازمانی دیگری را در نهادهای عمومی و دولتی تصدی کنند. بدین منظور، مقررات اداری باید به نحوی تدوین شود که شرایط تحقق این تجویز مقنن اساسی را فراهم آورند و هر گونه مقرره ای که این امر را محدد کند، آشکارا خلاف قانون اساسی است.

هدف: ارزیابی هویت حرفه ای و بهره وری پژوهشی در اعضای هیئت علمی هم خون و غیر هم خون دو دانشگاه دولتی بزرگ کشور بود.روش پژوهش: پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی است. بررسی متغیر بهره وری پژوهشی در زمره مطالعات علم سنجی به روش تحلیل استنادی و هویت حرفه ای، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری، تمامی اعضای هیئت علمی در گروه های آموزشی فنی مهندسی و علوم پایه در دانشگاه شیراز (349) و شهید بهشتی (402) است که بر اساس نمونه گیری تصادفی طبقه ای ساده برحسب گروه های آموزشی، تعداد 260 نفر انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها در بررسی بهره وری پژوهشی از علم سنجی و در هویت حرفه ای از پرسشنامه الروزا و کسونب (2013) استفاده شده است. در تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون خی دو استفاده شده است.یافته ها: در دانشگاه های موردمطالعه، اعضای هم خون و غیر هم خون در هویت حرفه ای تفاوت معنی داری نداشتند. تنها در دو بعد مهارت محور و خودمحور، اعضای هم خون نسبت به اعضای غیر هم خون میانگین بالاتری را نشان دادند. آزمون خی دو نشان داد که در شاخص های بهره وری پژوهشی تعداد کل مقالات، مقالات در پایگاه وب آف ساینس، کل استنادات بدون خود استنادی، تعداد کل استنادات، مقالات منتشرشده در همایش ها، تعداد پتنت ها در بین اعضای هم خون و غیر هم خون تفاوت وجود دارد؛ اما در شاخص های تعداد کتب و شاخص اچ تفاوت معناداری وجود ندارد.نتیجه گیری: به لحاظ هویت حرفه ای در بین اعضای هم خون و غیر هم خون در دو گروه آموزشی علوم پایه و فنی مهندسی تفاوتی وجود ندارد؛ درحالی که در بهره وری پژوهشی در اکثر شاخص ها در بین این دو گروه تفاوت وجود دارد.

عامل نیروی انسانی یکی از عوامل بقاء سازمان ها است. از دیدگاه کلی، موفقیت هر سازمان بستگی به تلاش و رضایت شغلی کارکنان آن سازمان دارد. حال با توجه به اهمیت نقش روحیه کارکنان در افزایش اثربخشی سازمان ها و توجه به این که تاکنون در حوزه روحیه سازمانی در دانشگاه ها دولتی ایران، کار پژوهشی انجام نگردیده است، هدف پژوهش حاضر، بررسی و شناخت عوامل مؤثر بر روحیه اعضای هیئت علمی، به منظور ارائه راهکارهایی برای افزایش و تقویت روحیه آنان می باشد. تحقیق حاضر، یک تحقیق توصیفی پیمایشی می باشد که طی آن به توصیف داده های جمع آوری شده و در نتیجه آن به بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل با روحیه اعضای هیئت علمی (متغیر وابسته) پرداخته شده است. یافته های تحقیق نشان داد که اعضای هیئت علمی از روحیه بالایی برخوردارند و بین عوامل مدیریتی، عوامل ساختاری، عوامل مالی، عوامل محیطی، عوامل تسهیلاتی و عوامل آموزشی/ تحقیقاتی و روحیه اعضای هیئت علمی رابطه معنی داری وجود دارد. بر این اساس، سیاست گذاران و برنامه ریزان در سطح کلان آموزش عالی و دانشگاه ها بایستی به عوامل ذکر شده به ارتقای روحیه اعضای هیئت علمی توجه نمایند.

اعضای هیئت علمی از عوامل زیر بنایی آموزش عالی هستند که توسعه کیفی آنها تأثیر بسزایی بر عملکرد دانشگاه ها دارد. و توجه به بالندگی اعضای هیئت علمی به عنوان مهم ترین نیروهای متخصص کشور ضرورتی انکارناپذیر است. با توجه به اهمیت علوم پزشکی در تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه، و تحولات سریع این علوم در دهه های گذشته، ضرورت توجه به آموزش پزشکی نوین بیش از سایر حوزه ها احساس می شود و توانمندسازی اعضای هیئت علمی به عنوان یک برنامه بنیادی و با رویکردی توسعه ای مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، ضمن مروری بر تجارب گذشته آموزش و بالندگی اعضای هیئت علمی در علوم پزشکی و تحولاتی که این حوزه روی داده، چشم اندازی از نقش های فردای اعضای هیئت علمی ترسیم شده است. همچنین چهار دهه فعالیت در آموزش و بالندگی اعضای هیئت علمی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور، بررسی شده که تجارب آزموده ای را در اختیار مدیران آموزش عالی و سایر دانشگاه های کشور قرار می دهد. 

این تحقیق توصیفی- همبستگی، با هدف کلی بررسی اثربخشی تدریس اعضای هیئت علمی رشته های کشاورزی انجام شد. جامعه آماری پژوهش را اعضای هیئت علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی (58=N)، تشکیل دادند. در این تحقیق از روش سرشماری استفاده شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه ای بود که روایی ظاهری و محتوایی آن، از سوی پانل متخصصان و پایایی آن نیز توسط آلفای کرونباخ برآورد شد. بر اساس یافته ها اعضای هیئت علمی، اثربخشی تدریس زیادی داشتند. یافته ها حاکی از آن بود که آنان در حیطه راهبردهای یاددهی- یادگیری از اثربخشی تدریس خیلی زیادی برخوردار بوده، در حیطه های فعالیت های عملی و آزمایشگاهی و تعامل با دانشجویان، اثربخشی تدریس زیادی داشته و در مدیریت کلاس و مدیریت دوره های کارآموزی نیز به میزان متوسطی اثربخش بودند. نتایج حاصل از تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS نشان داد که متغیرهای میزان مطالعه در زمینه تخصصی، رضایت شغلی، سابقه تدریس، اعتماد به نفس و تعداد طرح های پژوهشی بترتیب تعیین کننده های تدریس اثربخش از سوی اعضای هیئت علمی بودند.