مهندسی سیستم و بهره وری

تأخیر در پروژه های عمرانی، یکی از متداول ترین مسائل و مشکلات در اجرای این نوع پروژه ها است. از سوی دیگر، یکی راهکارهایی که در سال های اخیر در کاهش تأخیر پروژه های عمرانی مؤثر بوده، راهکار مهندسی ارزش است. لذا هدف از انجام این تحقیق، بررسی علل تأخیر و افزایش هزینه پروژه های عمرانی درون شهری و ارائه راهکار اجرایی مناسب مبتنی بر مهندسی ارزش در مترو کرج است. نمونه آماری این تحقیق شامل 61 نفر از کارفرمایان، مشاوران و پیمانکاران شرکت های پیمانکاری فعال در زمینه پروژه مترو کرج هست. به منظور شناسایی و استخراج مهم ترین عوامل ایجادکننده تأخیر در پروژه مترو کرج، از روش مطالعات کتابخانه ای استفاده گردید. سپس بر مبنای عوامل استخراج شده، پرسشنامه ای مبتنی بر معیارهای مربوط به هریک از این عوامل تنظیم گردید. پس از تأیید پایایی و روایی، پرسشنامه ها میان افراد نمونه آماری توزیع شدند. پس از جمع آوری داده های حاصل از پرسشنامه ها، برای اولویت بندی عوامل مؤثر در بروز تأخیرات، از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد که مهم ترین عوامل مؤثر در بروز تأخیرات در پروژه مترو کرج، عوامل ناشی از عملکرد پیمانکاران با میانگین رتبه های 31/7 است و  همچنین از بین عوامل مرتبط با مهندسی ارزش بیشترین میانگین رتبه ها به مؤلفه عملکرد اختصاص یافت که نشان دهنده این است که این مؤلفه باید در اجرای پروژه های عمرانی بیشتر از سایر مؤلفه های مهندسی ارزش در نظر گرفته شود. 

امروزه ضرورت ایجاد تغییر و نوآوری و ایجاد انگیزش نوآورانه بر همگان شناخته شده و هیچ مدیری نمی تواند به مدت طولانی نسبت به نوآوری بی توجهی نشان دهد و واقعیت این است که وجود تغییر در سازمان ها اجتناب ناپذیر است و لذا مدیران بایستی شرایط و زمینه های بروز رفتارهای نوآورانه و ایجاد انگیزه های لازم برای آن را فراهم کنند. هدف اصلی این تحقیق بررسی و تعیین پیش نیازهای انگیزشی نوآورانه کارکنان در سازمان تأمین اجتماعی استان تهران می باشد. این پژوهش بر اساس هدف از نوع پژوهش های کاربردی و از نظر روش از نوع پژوهش های توصیفی-همبستگی، از نوع  کمی با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری است. همچنین این پژوهش از شیوه پیمایشی از شاخه مطالعات میدانی محسوب می گردد. بر حسب روش، پژوهش حاضر، پژوهش توصیفی که با رویکرد پیمایشی به روش تهیه پرسشنامه در موضوع پژوهش و تفسیر نتایج توصیفی به منظور دستیابی به هدف های پژوهش انجام می گردد است. این پژوهش همچنین از لحاظ زمانی جزء پژوهش های مقطعی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان سازمان تأمین اجتماعی استان تهران بنا به آمار ارائه شده از سوی دفتر آموزش و پژوهش این سازمان به تعداد 360 نفر بود که برای انتخاب نمونه از جدول مورگان استفاده گردید که تعداد نمونه موردنظر برابر 256 نفر به دست آمد. نتایج حاصل از استفاده روش معادلات ساختاری نشان داد که حمایت سازمان از خلاقیت و پرداخت عادلانه بر تناسب فرد - سازمان تأثیرگذار است. تناسب فرد - سازمان نیز بر انگیزش درونی کارکنان و انگیزش شناخته شده کارکنان تأثیرگذار است. همچنین انگیزش درونی و انگیزش شناخته شده کارکنان بر رفتار نوآورانه آنان تأثیرگذار است.

امروزه سازمان ها و شرکت های تولیدی و خدماتی به منظور پاسخگویی مطلوب به نیازهای فراوان و متنوع مشتریان و نیز موفقیت در کارشان مستمراً تلاش می نمایند تا با بهره مندی از نظام های مدیریت کیفیت ازجمله مدیریت کیفیت جامع به اهداف خود نائل شوند تمامی نظام های تدوین شده در امر کیفیت، تلاش خود را معطوف به کسب اهداف استراتژیک و مزیت رقابتی گردانیده اند. هدف ما در این تحقیق بررسی رابطه مدیریت کیفیت جامع با مزیت رقابتی در مراکز درمانی تهران (بیمارستان های دولتی واقع در منطقه یک) است. شرکت کنندگان در این پژوهش 44 نفر از مدیران بخش های بیمارستان های موردمطالعه بودند. برای ارزیابی متغیر مزیت رقابتی از پرسشنامه استاندارد مزیت رقابتی هیل و جونز (2010) و برای متغیر مدیریت کیفیت جامع  از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون های آماری (کولموگروف - اسمیرنوف و ضریب همبستگی پیرسون) در نرم افزار SPSS انجام گرفت. نتایج آنالیز آماری نشان داد بین گزارش داده های مدیران بیمارستان ها و پاسخگویی، بین نقش مدیریت برتر مدیران بیمارستان ها و نوع رابطه کارکنان با مدیران بیمارستان ها با کارایی و بین فرایند مدیریت مدیران بیمارستان ها و نوآوری رابطه معناداری وجود دارد. بر این اساس نتیجه گرفتیم که مدیریت کیفیت جامع با مزیت رقابتی رابطه معنادار دارد.

رسانه های نوین در قالب شبکه های اجتماعی قابلیت مطالعه می یابند. بااینکه از زمان پیدایش آن ها کوتاه زمانی می گذرد اما کاربران بسیاری به خود جلب کرده اند که در این میان با توجه به زیرساخت ها و شمار جمعیت موجود ایرانیان رتبه های یکم تا پنجم جهان را به خود اختصاص داده اند که خود موضوع قابل تأملی است. شمار قابل توجهی از ایرانی ها را دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاهی تشکیل می دهند که در مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... نقش فزاینده و کارآمدی در قالب گروه مرجع داشته اند. گروه های مرجع به عنوان یکی از انواع گروه های اجتماعی نقش مؤثری در جهت دهی به فرایند شکل گیری نگرش، تصمیم گیری و کنش افراد جوامع داشته اند به گونه ای که ادراک محیطی این گروه ها در جامعه مبنا و معیار داوری و ارزیابی کار کنشگران اجتماعی قرار می گیرد. دانشجویان به عنوان یکی از گروه های مرجع نقش مؤثری در تحولات جامعه داشته اند. شناخت و بررسی ادراک محیطی دانشجویان به عنوان فعالان شبکه های اجتماعی می تواند کارگزاران مدیریت بحران را نسبت به وضعیت موجود و تحولات آینده کشور آگاه کند. پژوهش حاضر در قالب دو پرسش میزان تأثیر شبکه های اجتماعی بر ادراک محیطی دانشجویان چقدر است و سطوح مختلف ادراک محیطی چه تأثیری بر مدیریت بحران دارد به بررسی وضعیت موجود پرداخته است. تحقیق حاضر ماهیتی توصیفی-تحلیلی دارد. جامعه آماری تحقیق را دانشجویان دانشگاه های دولتی تهران تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد نمونه مشخص شده است. پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) گردآوری و مدل تحلیل پژوهش برای بررسی این سؤال ارائه گردیده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد 17 درصد تغییرات ادراک محیطی ناشی از تغییرات متغیر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی است و سطوح ادراک محیطی و رفتارهای اقدامات افرادی که از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند در مقایسه با افرادی که عضو شبکه اجتماعی نیستند و از آن استفاده نمی کنند، در برخورد با بحران ها متفاوت است.

در این مقاله به بررسی ریسک های پیاده سازی کارت امتیازی متوازن به عنوان یکی از کاربردی ترین ابزارهای مدیریت استراتژیک پرداخته شده است و به عنوان مطالعه موردی شرکت ذوب آهن اصفهان انتخاب شده است. برای پیاده سازی این ابزار نوین در مدیریت استراتژیک 4 دسته ریسک شناسایی شده که شامل ریسک های ناشی از عوامل مدیریتی، ریسک های ناشی از عوامل ساختاری، ریسک های ناشی از عوامل فرهنگی و انسانی و ریسک های ناشی از عوامل زیرساختی می باشد. این پژوهش بر مبنای هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از حیث ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی می باشد. برای جمع آوری داده ها و اطلاعات تحقیق از ابزار مصاحبه با مدیران ارشد و مشاورین آن ها و همچنین پرسشنامه استفاده می شود. پرسشنامه هایی که بین مدیران و سرپرستان توزیع می شود، از نوع بسته و محقق ساخته است. جامعه آماری این پژوهش به تعداد 518 نفر از مدیران ارشد و مشاورین مدیران و همچنین سرپرستان شرکت سهامی ذوب آهن که در پیاده سازی کارت امتیازی متوازن نقش مهمی دارند می باشند و روش نمونه گیری به طور تصادفی به صورت طبقه ای و به تفکیک مدیران و سرپرستان، متناسب با حجم خواهد بود. تعیین میزان تأثیر هرکدام از ریسک های مدیریتی، ساختاری، فرهنگی-انسانی و زیرساختی پیاده سازی مدیریت استراتژیک بر اساس میانگین از یافته های این پژوهش بوده است.

پروژه های پالایشگاهی به دلیل فعالیت های زیاد خود همواره با درصد بالایی از تهدیدات و ریسک ها همراه هستند؛ بنابراین با توجه به تا خیراتی که براثر انواع تهدیدات و ریسک ها در اجرای پروژه ها به وجود می آید، ارزیابی آن ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. مسئله ای که مطرح است دسته بندی و شدت اثر این تهدیدات و ریسک ها بر این قبیل از پروژه هاست که باید به طورجدی موردتوجه قرار گیرد. شناسایی و اولویت بندی ریسک ها می تواند نقش بسزایی در این پروژه ها داشته باشد. هدف در این پژوهش شناسایی و ارزیابی ریسک ها و تهدیداتی است که بر روی پروژه تأثیر زیادی می گذارد و باعث افزایش زمان و هزینه می شود. دراین بین نیز ابتدا بامطالعه کتابخانه ای و بررسی اسناد و مدارک مرتبط با موضوع به جمع آوری اطلاعات پرداخته سپس تهدیدات را با استفاده از تلفیق روش هایی از قبیل روش توسعه ای که جزئی از روش سلسله مراتبی (AHP) و روش TOPSIS فازی که یک تئوری قوی برای اولویت بندی تهدیدات و ریسک ها می باشد مورد ارزیابی قرار داده ایم. در این مطالعه نزدیک به 100 ریسک و تهدیداتی که بر پروژه های پالایشگاهی تأثیر می گذارند شناسایی شده که مربوط به نمونه موردمطالعه یعنی پالایشگاه نفت تهران است که با توجه به عواملی مانند تأثیر ریسک بر زمان، هزینه و کیفیت و احتمال وقوع ریسک، قابلیت کشف ریسک و قابلیت مدیریت ریسک، شناسایی و اولویت بندی شده اند. نتایج بیانگر آن است که با اجرای روش پیشنهادی انتظار می رود تهدیدات کل به اندازه 42/6% و اثرات مطلوب مورد انتظار بر ریسک پالایشگاه با اندازه 39/3% کاهش یابد. علاوه بر این، اثرات نامطلوب مورد انتظار در پالایشگاه به اندازه 41/3% و اثرات نامطلوب بر نگهداری، امنیت و حفظ پالایشگاه به اندازه 47/6% کاهش می یابد. در پایان نیز راه کارهایی جهت کاهش این گونه ریسک ها ارائه شده است.