درخت حوزه‌های تخصصی

هدف : هدف از انجام این پژوهش، شناسایی چگونگی کاربست اشیا و جمادات محیطی در سیره فرهنگی معصومان(ع) برای به دست آوردن الگوی مناسب در تعلیم و تربیت دینی جامعه بود. روش: روش تحقیق در این پژوهش، به صورت کتابخانه ای و توصیفی- تحلیلی بود. یافته ها: پیامبران و امامان(ع) در راستای نقش تعلیمی و تربیتی خود، به نگرش سازی دینی پرداخته، ذیل آن به انتقال نگرش توحیدی و نگرش صحیح به دنیا و آخرت، با به کارگیری اشیا اقدام کرده اند. در مرحله، دوم برای گرایش سازی دینی از اشیا استفاده کرده و در این راستا به ایجاد گرایش به اهل بیت(ع) و ایجاد گرایش به اعمال صالح پرداخته اند. در مرحله سوم، کاربست اشیا را بستری برای انتقال آداب و رسوم و رفتار دینی قرار داده اند. بنابر این، کاربست اشیا در سیره معصومان(ع) در هر سه نظام فرهنگ به عنوان یک روش مستقل قابل مشاهده است. نتیجه گیری: نخست، لزوم توجه به ابزار کمک آموزشی در فرایند انتقال فرهنگ دینی و پرهیز از اتکای صرف به انتقال گفتاری فرهنگ؛ دوم، بهره برداری از تمام فضای دانشگاه در این حوزه و عدم انحصار آموزش فرهنگ به فضای کلاس درس؛ سوم، توجه به موضوع کاربست اشیا به عنوان عامل مکمّل و مسهّل در موضوع «فرهنگ پذیری».

خاستگاه و تحول سازمانی که در حال حاضر «پلیس» نام دارد، در طول تاریخ کشورها و ایران نشان از مسئولیت سنگین این نیروی چندوجهی و چندکاره اگر نگوییم همه کاره دارد. پلیس از ابتدا در عرصه مدیریت شهر و روستا و حفاظتِ بندری ظهور یافته و در طول تاریخ، جنبه های مختلف مذهبی، سیاسی، نظامی و شبه نظامی به خود گرفته است. امور تحت پوشش مسئولیت پلیس بسیار متنوع بوده و گاه گستره ای محدودناشدنی داشته است. در جوامع اسلامی افرادی با عناوینی مثل محتسب و شرطه عهده دار مسئولیت هایی بوده اند که با مسئولیت های پلیس در تاریخ سایر کشورها تا حدی قرابت داشته است. در ایران پیش از اسلام نیز پلیس نیرویی منظم و تأثیرگذار بوده و در طول تاریخ نام های مختلف یافته است. شکل گیری اولین نیروهای انتظامی، از جمله با تشکیل «ژاندارمری خزانه» (پلیس اخذ مالیات و عوارض زیر نظر خزانه دار) در کنار «ژاندارمری دولتی» همراه بوده است. در یک دسته بندی بسیار کلی، وظایف نیروی انتظامی در ایجاد و حفظ و ارتقای نظم و امنیت و آسایش خلاصه می شود که تحقق آنها مستلزم فراهم آوردن زمینه های ذهنی و عینی و مقابله و برخورد با فعالیت های غیرمجاز ضمن ملاحظه امور مرتبط است. از سوی دیگر، این نیرو ضابط عام دادگستری است که درباره کلیه جرایم صلاحیت اقدام دارد و وظایف و اختیاراتش محدود به جرایمی معین یا شرایطی خاص نیست و یکی از وارثان نظام حسبه اسلامی به شمار می رود. به تأکید، این مقاله درصدد همه کاره جلوه دادن یا افزایش خارج از معمول وظایف و مأموریت های نیروی انتظامی در حال حاضرِ جمهوری اسلامی ایران نیست. با وجود این،  عرصه اقتصاد و انتظام برنامه ریزی شده و هوشمندانه آن در دوران فشارهای فزاینده خارجی، ناکارامدی های اجرایی و فسادانگیزی های فراتر از انتظار داخلی و تأکید مقام معظم رهبری بر تحقق ناگزیر اقتصاد مقاومتی، عرصه ای است که به هر صورت باید در آن جایگاهی شایسته برای نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تعبیه کرد که پیشینه تاریخی چنین جایگاهی از آن بیگانه نیست و کارکردهای قانونی اش به خوبی ظرفیت آن را دارد.

برای انتخاب سبکی از زندگی که با معیارهای اسلام همگونی داشته باشد، مطالعه سیره بزرگان دینی ضرورت دارد. از این رو مطالعه سبک زندگی حضرت زهرا(س) که نمونه تمام عیار یک زن مسلمان تعالی یافته هستند، برای زنان مسلمان ضروری می نماید.  این مقاله با بهره گیری از روش کتابخانه ای و با مراجعه به متون دینی و نیز بیانات مقام معظم رهبری در پی پاسخ به این سؤال اصلی است که سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) چه ویژگی هایی دارد و زنان شاغل در نیروهای مسلح چگونه می توانند با الگوپذیری از ایشان به تعالی معنوی برسند؟ بدین منظور پس از ارائه تعریفی از مفاهیم معنویت، سبک زندگی و سبک زندگی اسلامی، به دیدگاه مقام معظم رهبری درباره لزوم سبک زندگی اسلامی پرداختیم و با بررسی سبک زندگی حضرت فاطمه(س) و ارائه مصادیقی از ابعاد مختلف زندگی ایشان، چگونگی تعالی معنوی کارکنان زن نیروهای مسلح بر اساس سبک زندگی فاطمی را مورد واکاوی قرار دادیم. روش های همسرداری و تربیت فرزند، رعایت حجاب و عفاف، چگونگی تعالی معنوی با رعایت موازین شرعی در محل کار و نیز عبادت و بندگی توام با کار و زندگی از موضوعات دیگر مورد بررسی بوده اند. در پایان پیشنهادهایی برای بسترسازی لازم توسط سازمان به منظور تعالی زنان در نیروهای مسلح و اقداماتی که زنان شاغل در این نیروها باید انجام دهند، ارائه کردیم.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی نقش جنسیت، سن و تحصیلات در رابطه مؤلفه های هوش هیجانی با خلاقیت دانشجویان دانشگاه پیام نور بود. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی و جامعه پژوهش شامل همه دانشجویان دانشگاه پیام نور در جنوب فارس به تعداد 4000 نفر بود. نمونه آماری شامل 145 نفر از این دانشجویان بود که به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه های؛ هوش هیجانی شرینگ و پرسشنامه استاندارد خلاقیت سلطانی بوده است. عمده ترین نتایج پژوهش نشان داد، بین مؤلفه های خودآگاهی و خودانگیزی هوش هیجانی و همچنین بین کل هوش هیجانی با خلاقیت دانشجویان پسر، رابطه مثبت و بین مؤلفه مهارت اجتماعی با خلاقیت آنها رابطه منفی وجود دارد؛ نتایج آزمون Z فیشر نشان داد که بین مؤلفه های خودآگاهی، مهارت و کل هوش هیجانی با خلاقیت پسران و دختران، بین مؤلفه خودانگیزی با خلاقیت دانشجویان با مدرک فوق دیپلم و لیسانس و بین مؤلفه خودانگیزی با خلاقیت دانشجویان در سنین مختلف تفاوت معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که در دانشجویان پسر، تنها متغیر خودآگاهی در یک گام و در دانشجویان دختر، متغیرهای خودانگیزی و خودکنترلی در دو گام، بیشترین همبستگی چندگانه را با پیش بینی خلاقیت دانشجویان داشته است.

هدف: پژوهش حاضر به بررسی عوامل درون سازمانی مؤثر بر اثربخشیدروس عمومی گروهمعارفاسلامی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول پرداخته است. روش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان شاغل به تحصیل در مقطع کارشناسی دانشکده های علوم انسانی، فنی- مهندسی و پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول در نیمسال دوم سال تحصیلی 95-94 به تعداد 6262 نفر بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، تعداد 395 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و ارزیابی دانشجویان از وضعیت گروه معارف اسلامی در خصوص رعایت هر یک از مؤلفه های درون سازمانی(شامل چارچوب و محتوای برنامه درسی، اجرای برنامه درسی و مدیریت برنامه درسی) بررسی شد. یافته ها: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، گروه معارف اسلامی این واحد را در زمینه عوامل «چارچوب و محتوای برنامه درسی»، مطلوب(بالاتر از حد متوسط)، در زمینه «اجرای برنامه درسی»، مطلوب(در حد متوسط) و در زمینه عامل «مدیریت برنامه درسی»، نامطلوب(پایین تر از حد متوسط) و در مجموع، گروه معارف اسلامی این واحد را بر اساس «کل عوامل درون سازمانی» نامطلوب ارزیابی کردند. نتیجه گیری: لازم است گروه معارف اسلامی واحد دزفول با استفاده از راهکارهای مناسب (مانند استفاده از اساتید هیئت علمی، جلسات هم اندیشی، کادر مدیریت قوی و ... )، توانمندی این گروه را افزایش دهد.

معماری پدیده ای تکاملی و تجدیدشونده است و نمی توان آن را به صورت تک علی و تک ساحتی ارزیابی کرد. هیچ یک از حوزه های متکثر اعم از سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی، اقتصادی، نظامی و... به تنهایی و بدون کنشگری متقابل با سایر حوزه ها نمی تواند معماری نوینی را به طور کامل تبیین کند؛ به خصوص که حکومت ایران، اسلامی است و باید تمام اندام واره های آن بر اساس مبانی فقهی اسلامی باشد.  این مقاله با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر معماری ناجای آینده در افق تمدن نوین اسلامی و با طرح این سؤال که «الزامات اساسی معماری ناجای آینده در تراز تمدن نوین اسلامی کدام ند؟» تدوین و در نهایت میزان تأثیر هرکدام از مؤلفه ها بر معماری ناجای آینده در افق تمدن نوین اسلامی مورد واکایی قرار گرفته است. پژوهش از نظر نوع و هدف کاربردی، ماهیت توصیفی و شیوه جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای و پیمایشی است و عوامل کلیدی معماری ناجای آینده در افق تمدن نوین اسلامی و براساس مؤلفه های مربوط از دیدگاه صاحب نظران بررسی و احصا و در نهایت میزان اهمیت و تأثیر مؤلفه ها با استفاده از پرسش نامه طیف پنج گزینه ای لیکرت سنجش شد. جامعه آماری شامل صاحب نظران حوزه دانشگاهی و انتظامی با مدرک تحصیلی بالاتر از فوق لیسانس و دارای تجربه کاری بود که70 نفر به صورت هدفمند به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند و روایی و پایایی پرسش نامه مورد سنجش و تأیید کارشناسان قرار گرفت.  با توجه به اینکه مقاله در چهار بخش تدوین شده، میزان اهمیت و تأثیر مؤلفه های هر بخش به شرح زیر است: یافته های بخش اول: شناسایی ویژگی های اساسی تمدن نوین اسلامی، دین مداری، امت سازی، حکومت، قانون مداری و امنیت به ترتیب در رتبه های اول تا پنجم قرار دارند. یافته های بخش دوم: شناسایی ویژگی های اساسی ناجا در تمدن نوین اسلامی: اعتقاد، التزام، اقتدار، دانایی، خردگرایی، بصیرت، اعتدال، قانون گرایی، امانت داری و پاکدامنی به ترتیب در رتبه های اول تا هفتم قرار دارند. یافته های بخش سوم: شناسایی عوامل درون سازمانی معماری ناجای آینده در افق تمدن نوین اسلامی: منابع انسانی، مقدورات و ظرفیت ها (امکانات و اعتبارات)، برتری ساز (حمایت ها، تعاملات، قوانین) و ابعاد سازمان (محتوایی و ساختاری) به ترتیب در رتبه های اول تا چهارم قرار دارند. همچنین در زیربخش ها: (کیفیت منابع انسانی) نگرش، دانش، توانش (مقدورات و ظرفیت ها) تجهیزات، امکانات، فناوری، سامانه ها، تعداد نیروی انسانی (برتری ساز)، حمایت های مردمی، حمایت دولت و حکومت، ارتباطات داخلی و (ابعاد محتوایی) تکنولوژی، اندازه، اهداف و استراتژی، محیط و فرهنگ در رتبه های اول تا پنجم و ابعاد ساختاری رسمیت، تمرکز، سلسله مراتب اختیار، سلسله مراتب، تخصصی بودن، استاندارد بودن، نسبت های پرسنلی و پیچیدگی در رتبه های اول تا هشتم قرار دارند. یافته های بخش چهارم: شناسایی عوامل برون سازمانی معماری ناجای آینده در افق تمدن نوین اسلامی: مؤلفه های اجتماعی فرهنگی، مؤلفه های اقتصادی، مؤلفه های سیاسی امنیتی، مؤلفه های جغرافیایی زیست محیطی به ترتیب در رتبه های اول تا چهارم قرار دارند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های تحقیق، تمام مؤلفه های مورد بررسی تحقیق در معماری ناجای آینده اهمیت دارند و به تناسب معیارها و زیرشاخص های مربوط بیانگر رابطه قوی بین متغیرها هستند. اما با نگاهی به یافته های تحقیق، اولویت شاخص های هر کدام از عوامل و میزان تأثیر آنها شامل ویژگی های اساسی تمدن نوین اسلامی، ویژگی های اساسی ناجا در تمدن نوین اسلامی، الزامات درون و برون سازمانی در معماری ناجا و معماری ناجای آینده در افق تمدن نوین اسلامی تأیید شده است.  

هدف این مقاله ارائه الگوی گفتمان سازی تفکر راهبردی بین فرماندهان و مدیران ارشد ناجاست. این پژوهشِ توصیفی تحلیلی، از نظر هدف کاربردی، از نظر فرایند اجرا ترکیبی (کمی و کیفی) و از نظر زمان مقطعی است. در مرحله گردآوری داده ها از روش اسنادی و پیمایش استفاده شد که در بخش اسنادی، اطلاعات موجود درباره موضوع، گردآوری شد و مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت و در بخش پیمایشی وضع موجود به شیوه مصاحبه و پرسش نامه بررسی شد.  یافته های پژوهش گویای آن است که این الگو باید سه سطح (متن گفتمان، ارتباطات و تعاملات سازمانی و فرهنگ سازمانی) و سه بعد (کاربرد زبان، ارتباط میان باورهای ذهنی و تعاملات در موقعیت های اجتماعی و مدیریتی) را پوشش دهد. بر اساس نتایج این پژوهش، برای گفتمان سازی تفکر راهبردی در سطح متن گفتمان، آموزش و به کارگیری اساسی آینده پژوهی و ورود آن به وظایف فرماندهان و مدیران ارشد، رواج کدهای زبانی مرتبط با تفکر راهبردی و برگزاری جلسات نقد و بررسی چشم انداز و اهداف کلان سازمانی ضروری هستند. در سطح ارتباطات و تعاملات سازمانی مستلزم افزایش ارتباطات مستقیم و بدون واسطه بین فرماندهان و مدیران ارشد، افزایش ارتباطات غیررسمی، افزایش مکالمات و ملاقات های فردی و توسعه سبک ارتباطی ساختاری و همچنین توجه به سبک ارتباطی پویاست. در سطح فرهنگ سازمانی، نیازمند تقویت فرهنگ نتیجه گرایی بر اساس معیارهای صحیح و همچنین در نظر داشتن فرهنگ توسعه گرایی، تمرین شیوه مدیریتی نوآور، افزایش پویایی و رقابت سالم در فضا و محیط سازمانی سطح ارشد ناجا، تقویت سبک رهبری تحول گرا در این سطح، افزایش تمرکز بر چشم انداز و اهداف کلان و تأکید راهبردی بر کشف فرصت های جدید است.

مقاله حاضر به تقدم حکیمانه «نظم و امنیت» بر «تمدن نوین اسلامی» می پردازد و اینکه «نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران» زیباترین واژه انتخابی برای این نهاد مقدس است؛ زیرا اقتدار، نظم دهی و امنیت بخشی شاکله اسمی و رسمی این نیرو است. مقایسه اجمالی امنیت در نگاه غربی و اسلامی موضوع دیگری است که در این مقاله بررسی می شود. برخلاف آموزه های اسلامی و فرمایشات مقام عظمای ولایت که امنیت و نیروی انتظامی همواره ایجابی است، در باور غربی، امنیت همواره به معنای سلبی تعریف می شود و به کار می رود. در تحلیل فرمایشات مقام معظم رهبری، امنیت از اساسی ترین ارکان و مؤلفه های تمدن نوین اسلامی است. امنیت و حافظان آن را می توان به سه مقوله «تعریف»، «گستره» و «راهکارها» دسته بندی کرد. نیروی انتظامی در این تعریف و بازخوانی، مایه پیشرفت مادی و معنوی نظام و جامعه لحاظ و از آن به عنوان مظهر حاکمیت و امنیت و یار مهربان و مقتدر نظام و مردم یاد شده است که مردم باید این اقتدار و احترام را احساس کنند. نیروی انتظامی باید اقتدار، عدالت، مروت و ترحم را شاکله امنیت و خود بداند و نه صرفاً کارویژه. در تشبیه امن الهی به امنیت عمومی و تشبیه این نیرو در ذات و صفات و افعال به ذات اقدس حق، زیباترین، عمیق ترین معنا و مسئولیت فهم و القا می شود و انتظار می رود. در مقوله «گستره»، حدّ یقفی برای امنیت و نیروی انتظامی تعیین نشده و سیطره آن علاوه بر آنکه همه ابعاد زندگی مادی انسان ها را دربرمی گیرد، بلکه بعد معنوی و عبودیت و تقرّب به خدا نیز در سایه و استقرار آن تعریف می شود و تحقق می یابد. در مورد «راهکار ها» نخست، سلامت و صداقت و تزکیه خود این نیرو مورد توجه است تا به سلامت بار مسئولیت نظم و امنیت را با همه گستره عهده دار شود. برای «نظم» به ویژه نظم عمومی نیز معنای تمام شمولی دیده شده که هماهنگی «کلام تکوینی خدا» و «کلام تشریعی خدا» و «کلام بشری» مؤیّد آن است و اینکه نظم با فرمان و دستور، قابلیت اجرا ندارد و عارضی نیست، بلکه بر منطق «دلالت» استوار است. در بخش دیگر مقاله به اختصار به مؤلّفه های اساسی تمدن نوین اسلامی همچون خردورزی، انسانِ خلیفه خدا انسانی آزاده و با کرامت نگاه هدفمند به عالم هستی، جامع نگری به همه ابعاد زندگی، عدالت و صلح مبتنی بر عدالت، مردم سالاری دینی... و نظم و امنیت حداکثریِ در این تمدن اشاره شده است. ناگفته نماند تمدن نوین اسلامی، ظرف از پیش ساخته نیست، بلکه مؤلفه های مهم محتوایی، قالب این تمدن را ترسیم می کند. در پایان مقاله به استناد فراز هایی از سوره یوسف، تعهد و تخصص این نیرو برای برقراری امنیت حداکثری و جامع، مطرح و با بیان داستان شعیب و موسی(ع)از سوره قصص، نظم و امنیت نیروی انتظامی در تراز تمدن نوین اسلامی تحدید شده است.    

در این پژوهش به تبیین الزامات تحقق تفکر راهبردی بین فرماندهان، رؤسا و مدیران آینده ناجا پرداخته شده است. نوشتار پیش رو از بُعد هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، پیمایشی است؛ به گونه ای که، نخست الزامات مؤثر بر تحقق تفکر راهبردی از ادبیات تحقیق و مبتنی بر مدل مفهومی تدوین شده، استخراج و متناسب با آن پرسشنامه ای حاوی چهل پرسش محقق ساخته براساس طیف لیکرت تهیه گردید. سپس، روایی آن از روش صوری، با استفاده از نظر استادان و کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع، تأیید و برای محاسبه پایایی پرسشنامه از روش محاسبه ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده، مقدار آلفای کرونباخ برای پژوهش پیش رو 7/78 درصد به دست آمد که حاکی از پذیرفتنی بودن پایایی پرسشنامه بوده است. جامعه آماری این پژوهش، فرماندهان، رؤسا و مدیران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران بوده که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 125 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و در زمان برگزاری نشست فصلی فرماندهان ناجا در پاییز 1395، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی پرسشنامه، بین آنان توزیع و جمع آوری و برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز با آزمون T و برای رتبه بندی الزامات فردی و سازمانی از آزمون فریدمن، با استفاده از نرم افزارSPSS، اقدام شده است. یافته های پژوهش نشان داد الزامات فردی و سازمانی در تحقق تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران آینده ناجا تأثیر بسزایی دارد که در این بین الزامات سازمانی به ترتیب شامل وجود ساختار سازمانی  پویا و منعطف، وجود فرهنگ سازمانی مشوق و سیستم ها و فرایندهای مطلوب سازمانی و پس از آن الزامات فردی شامل تفکر سیستمی، آینده نگری، فرضیه محوری، تمرکز بر اهداف، تفکر در زمان، فرصت طلبی هوشمندانه، خلاقیت و نوآوری و در نهایت، سبک مدیریت مشارکتی بیشترین تأثیر را دارد. 

تکوین تمدن مستلزم فراهم آمدن مجموعه ای از عوامل مادی و معنوی است. در حقیقت تمدن دارای یک بخش سخت افزاری و یک بخش نرم افزاری است که با کمک هم تمدن را می سازند. در واقع تمدن مجموعه ای از عوامل را فراهم می آورد تا آحاد جامعه بتوانند نیازهای خود را دنبال کنند و پیشرفت آسان شود. برخی از نیازهای انسان در زندگی از طریق طبیعت تأمین می شود و در نتیجه ادراکات اعتباری انسان متعلق به طبیعت می شود که این نیازها را برطرف می سازد؛ اما برخی دیگر از نیازها از طریق انسان های دیگر تأمین می شود و در نتیجه ادراکات اعتباری انسان در این حالت متعلق به انسان است که نیازهای مذکور را برطرف می سازد. ایده برآوردن نیازهای متقابل در زیست جمعی بشر در فضایی آرام و امن و دور از تنش که بی تردید نظم چونان مقدمه ای لازم به منظور تحقق آن است، شکوفا می شود؛ در غیر این صورت در جوی آکنده از رعب و ترس ناشی از تجاوز به حریم آحاد جامعه، تصور شکل گیری و شکوفایی چنین ایده ای دور از انتظار است. جامعه متمدن، بر این اساس جامعه ای است که برخوردار از نظمی اجتماعی است؛ توانایی حفظ آن را از طریق ترغیب و تشویق و نه اجبار دارد؛ همواره در جهت ارتقای نظم اجتماعی و بهبود زندگی می تواند راه ها و شیوه های بهتری را انتخاب کند و پیش گیرد. بر این اساس، ارزش کار تلاشگران عرصه حفظ نظم در جامعه اسلامی ملهم از فرمایش ارزنده پیشوای این آیین که امنیت و آرامش را یکی از دو موهبت ناشناخته پروردگار معرفی می کند، به مثابه تمهیدگران روند تمدن سازی دوچندان آشکار می شود. این نوشتار با مفروض انگاشتن ضرورت نظم در تکوین و شکوفایی تمدن اسلامی قصد دارد بایسته های نیروهای عهده دار وظیفه خطیر تأمین نظم و آرامش را واکاوی و بررسی کند.

بر اساس قانون مصوب تیر 1369، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران از ادغام نیروهای انتظامی موجود (شهربانی، کمیته و ژاندارمری) تشکیل شد. بر اساس ماده 3 قانون تشکیل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، هدف از تشکیل این نیرو، استقرار نظم و امنیت و تأمین آسایش عمومی و فردی و نگهبانی و پاسداری از دستاوردهای انقلاب اسلامی در چارچوب قانون مذکور در قلمرو جمهوری اسلامی ایران است. ماده 4 این قانون نیز مأموریت و وظایف نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران را در 26 بند و چندین تبصره برشمرده که شامل طیف وسیعی از موارد است. گستردگی وظایف این نیرو به صورت طبیعی آن را با هر موضوع ملی در ابعاد مختلف درگیر می سازد که موضوع مهم اقتصاد مقاومتی نیز از این حکم مستثنی نیست. در مقاله حاضر به دنبال تبیین ارتباط و انطباق سنجی کارکردهای نیروی انتظامی با اقتصاد مقاومتی هستیم و تلاش خواهیم کرد مبتنی بر تحلیل محتوای وظایف و مأموریت های نیروی انتظامی از یک سو و مفاد سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی از سوی دیگر، زمینه های این انطباق پذیری را استخراج کنیم و ارائه دهیم.   

هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی تحول در تدریس دروس معارف با استفاده از مقایسه دو روش استادمحور و نیازمحور بود. روش: روش پژوهش حاضر، استفاده از گروههای دست نخورده نیمه تجربی و از نوع دو گروهی(آزمایشی و گواه) بود. جامعه آماری پژوهش، 270 نفر دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه است. ابزار پژوهش، پرسشنامه پژوهشگرساخته ای است که توسط اساتید صاحب نظر تأیید شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اس.پی.اس.اس16 و آزمون تی، فریدمن، میانگین رتبه ای و همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: در این مطالعه، میزان رضایتمندی و تأثیرگذاری در روش نیازمحور نسبت به استادمحور به طور معناداری بیشتر بود. نتایج نشان داد دانشجویانی که با رویکرد نیازمحور درس را فرا گرفته اند، میانگین نمره بالاتری دارند و اختلاف معنادار است. نتیجه گیری: نتایج مطالعه، میزان بالای تأثیر و رضایت دانشجویان در فراگیری به روش نیازمحور را نشان می دهد. ایجاد نگرش مثبت در دانشجویان و افزایش روحیه تفکر نقّادانه در آنان، بر لزوم توجه به این روش و به کارگیری آن در فرایند آموزشی تأکید می کند.

هدف: دوران امامت امام رضا(ع)، دوره طلایی گفتگو و مناظره و اثبات برتری آموزه های قرآنی- اسلامی، به ویژه اسلام شیعی و دکترین امامت و نیاز دین به حجت و واسطه زنده و روزآمد میان خلق و خالق است و مناظره های رضوی(ع) آوردگاه عرضه فکر اهل بیت(ع) از اسلام است. این پژوهش پس از ارائه معیار مراء حق و باطل از دید آیات و روایات، مهم ترین مناظره های بین الادیانی و بین المذاهبی رضوی(ع) را که در ضمن هشت مجلس به نقل شیخ صدوق(ره) در کتاب «عیون أخبار الرضا» تجلّی یافته، با هدف کشف اخلاق مناظره و انحصاراً با رویکرد تأکید بر ترک مراء و مجادله مذموم در طول مناظره با حریف و با تأکید ویژه بر گریز از توهین به رقیب، که از سخت ترین مصادیق رعایت اخلاق به صورت عملی است، مطالعه کرده است. روش: شیوه گردآوری داده ها در این پژوهش، کتابخانه ای است؛ در نحوه استناد داده ها، از شیوه اسنادی پیروی می کند و در تجزیه و تحلیل مطالب، روش آن تحلیل محتوایی از نوع توصیفی- تحلیلی است. یافته ها: در دو مناظره مهم بین الادیانی و بین المذاهبی امام رضا(ع)، 17 مورد که از ظاهر آنها توهین به رقیب استفاده می شود، قابل پیگیری است. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که هیچ یک از 17 مورد که به ظاهر کژرفتاری هایی از جمله: نسبت جهل و نادانی و نافهمی به مخاطب؛ نسبت غلط به مخاطب؛ نسبت وسواس فکری به مخاطب؛ نسبت مشابهت با یهود به مخاطب؛ نسبت ویل و ویح به مخاطب؛ خندیدن به مخاطب و ... را شامل می شود، عمل ضد اخلاقی و بر خلاف ادب اسلامی نیست.

هدف : پ ژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل کارکردهای کنونی دانشگاههای ایران انجام شد که مانع پیاده سازی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت می باشند. روش: در این پ ژوهش از روش شناسی کیفی و رویکرد تحلیل محتوای کیفی جهت دار استفاده شده است. منابع پژوهش، مصاحبه با 13 نفر از اساتید خبره در حوزه الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت و همچنین تحلیل محتوای مصاحبه با 10 نفر از خبرگان درباره کارکردهای دانشگاه(ارائه شده در مجله برگ فرهنگ دانشگاه تهران در سال 1396) است. یافته ها: با مرور چندباره و تحلیل مصاحبه های مکتوب شده، 60 واحد معنایی استخراج و در قالب 17 رمز دسته بندی شدند. 17 رمز نیز در قالب پنج طبقه قرار گرفتند و در نهایت، سه درون مایه از آنها استخراج شد. نتیجه گیری: سه مفهوم کارکرد مادی گرایی، کارکرد ضد علوم انسانی اسلامی و کارکرد فرهنگ پذیری دانشگاهها، موانع پیاده سازی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت شناخته شدند.

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی رابطه رضایت از کیفیت خدمات و رفتار شهروندی سازمانی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه رضایت از کیفیت خدمات با استناد به مدل ECSI و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی پادساکف و همکاران (2000) بود که دارای روایی صوری و محتوایی بوده و ضریب پایایی آنها با آلفای کرونباخ 0/764 و 0/879 به دست آمد. جامعه آماری، همه دانشجویان دانشکده علوم انسانی در سال تحصیلی 1395-1394 به تعداد 2453 تن بود. برحسب فرمول کوکران، نمونه 332 نفر تعیین شد و روش نمونه گیری در این پژوهش به صورت تصادفی طبقه ای نسبی بود. داده ها با آزمون های آماری ضریب همبستگی، رگرسیون و T با نرم افزار Spss21 تحلیل شدند. یافته ها نشان دهنده آن بود که بین رضایت از کیفیت خدمات و زیرمؤلفه های کیفیت خدمات جانبی و شهرت سازمان با متغیر رفتار شهروندی سازمانی ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد. بین مؤلفه های برآورده شدن انتظارات و کیفیت دریافتی با متغیر رفتار شهروندی سازمانی ارتباط معنی داری دیده نشد.

مقام معظم رهبری در مراسم دانش آموختگی افسران ناجا در شهریور 1396 فرمودند: «نیروی انتظامی باید در طراز جمهوری اسلامی، دولت اسلامی و جامعه قرآنی باشد و تا رسیدن به این هدف فاصله داریم.» هنگامی که این خواسته را با تدابیر قبلی معظم له درباره اهداف و مراحل پنج گانه انقلاب اسلامی (انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن بین المللی اسلامی) تحلیل کنیم، نقش بی بدیل امنیت و ناجا در رویکرد تمدنی مد نظر ایشان روشن می شود. تمدن نوین اسلامی ایرانی دارای ویژگی های مهمی در چهار مقوله اصلی فکر، علم، معنویت و زندگی است که ابعاد و مشخصات آن بر مبنای یافته های مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در قالب شش سرفصل مبانی، اصول، آرمان، رسالت، افق و تدابیر در مقاله تحلیل شده است. آماده سازی ناجا برای تحقق چنین تمدنی (با افق درازمدت حدود 50 سال) از طریق روش های مرسوم طرح ریزی و سازماندهی میسر نیست بلکه به الگوی خاصی نیاز است که به آن معماری سازمانی می گوییم.  در این پژوهش با بهره گیری از اسناد ابلاغی به ناجا و پژوهش های انجام شده با روش توصیفی و کتابخانه ای، نظریات و چارچوب های مختلف معماری مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت یک الگوی کلان مرجع برای معماری ناجا ارائه شده است. در این الگو:   اولاً، کلیت سازمان و کارکردهای آن ترسیم می شود. ثانیاً، با رویکرد آینده پژوهانه ویژگی ها و نقش های سازمان در محیط عمومی و تعاملی آتی تبیین می گردد. ثالثاً، اجزای اصلی و ارتباطات این اجزا با یکدیگر و با محیط تعاملی تعیین می شود. رابعاً، تمام فعالیت های فوق در چارچوب اهداف سازمان و ارزش های حاکم بر آن انجام می گیرد. خامساً، مشخصات و ویژگی های سخت افزاری و نرم افزاری زیرمجموعه تعیین و طراحی می شود.

هدف: مسئله اصلی این تحقیق، استخراج مبانی عرفانی مکتب حلقه(عرفان کیهانی) اعم از عرفان نظری و عملی و مقایسه آن با موازین علم عرفان، به ویژه عرفان اسلامی بود. روش: روش تحقیق، اسنادی- تحلیلی است. با مراجعه به متون موجود، مبانی عرفانی این مکتب اصطیاد و با ملاکهای سنجش عرفانی که از آرای عرفا و محققان علم عرفان استخراج شده، مقایسه می شود. یافته ها: سنجش مبانی عرفانی این مکتب با مبانی علم عرفان (به ویژه عرفان اصیل اسلامی)، ضعف مبانی عرفان حلقه را آشکار ساخت. نتیجه گیری: مدعیات عرفانی مکتب حلقه با سه ملاکِ بنیادین علم عرفان؛ یعنی تواتر، عقل و دین، ناسازگار است. در عرفان عملی، فقدان ریاضت و سلوک و در بخش عرفان نظری، ضعف تحلیل مسئله فقر و وحدت شخصی آشکار است.

نظریه فطرت، از بنیادی ترین مفاهیم در پارادایم اسلامی، سرشتی را برای انسان تصویر می کند که فراگیر، تبدیل ناپذیر، غیراکتسابی و مصون از خطاست و به نوعی تنها به انسان اختصاص دارد. از این رو بررسی ابعاد اثرگذاری این نظریه قادر خواهد بود تغییراتی اساسی را- با توجه به رویکرد تربیت محور خود، در میان کلیه حیطه ها و عرصه های نظری و سیاستگذاری در نحوه دخالت دولتها و حکومتها- در جوامع بشری مبتنی بر قبول و پذیرش این نگاه توحیدی به همراه داشته باشد. از طرف دیگر، نظریه های هنجاری در حیطه سیاستگذاری اجتماعی(نظریه های لیبرالیسم با تأکید بر نئولیبرالیسم، محافظه کاری، سوسیالیسم، و سوسیال دموکراسی) همواره به عنوان چارچوب ارزشی، تأثیر مهمی بر تصمیمات اجتماعی دولتها و حکومتها دارند. هدف: محققان در مقاله حاضر به این پرسشها پاسخ داده اند که دستاوردهای نظریه فطرت در حیطه سیاستگذاری اجتماعی با تأکید بر نظریه های هنجاری چیست و چگونه می تواند به تحول در عرصه جامعه ایران و جامعه جهانی بینجامد. روش: این مقاله به روش تطبیقی با بهره گیری از آثار عارفِ حکیم، آیت الله میرزا محمدعلی شاه آبادی و نظریه های هنجاری نگاشته شده است. پژوهش به روش اسنادی انجام شده و در بخش تبیین مدعا، تحلیل و تفسیر محتوای آثار مکتوب ایشان مدّ نظر بوده است. یافته ها و نتیجه گیری: تبیین زمینه های شکل گیری و بنیانهای نظری، اهداف، تعاریف، نهادهای اجرایی آن و مؤلفه های اصلی در جهت ترسیم یک نظریه هنجاری اسلامی مبتنی بر نظریه فطرت.

در هر سازمانی، رشد فزاینده پایگاه داده ها به کارگیری ابزارهای جدید و قدرتمند تحلیلی در امر پردازش و بهره برداری از داده ها را ضروری کرده است.علم داده کاوی یکی از ابزارهای مورد نیاز در تحلیل داده های حجیم می باشد که این حوزه را به عنوان یکی از مهم ترین حوزه های پژوهشی مطرح نموده است. یکی از عرصه های مهم کاربرد داده کاوی حوزه جرم شناسی است. نیروی انتظامی به عنوان یکی از سازمان های فعال در عرصه نظم و امنیت، با توجه به ماهیت مأموریتی، با حجم، تنوع و گستره فراوانی از فرایند ذخیره سازی و به کارگیری بانک های داده ای انبوه در حوزه های گوناگون اجتماعی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در ارتباط است. از این رو، ضروری است برای اجرا و تحقق مأموریت های محوله، استخراج الگوهای مفید و کاربردی از پایگاه داده ای، با کمک علم داده کاوی، از اولویت های اصلی این سازمان می باشد. در این مقاله پس از معرفی روش های داده کاوی و الگوریتم های آن به بیان مدلی کاربردی در آماده سازی و پیش پردازش داده های جمع آوری شده مواد مخدر، شامل ویژگی های شخصیتی و دیگر اطلاعات جمع آوری شده از این مجرمان، به خوشه بندی در پنج دسته پرداخته شده است. هدف نهایی در این نگاشته آشنایی مدیران عالی برای درک اهمیت راهبردی علم داده کاوی در اقدامات آتی پلیس است. گفتنی است، این مقاله بخشی از کار عملی بوده که نگارندگان آن در حوزه پردازش اطلاعات انجام داده اند و مثال های آن واقعی و اطلاعات سیستمی آن موجود است و به همین دلیل، نگاه کتابخانه ای و ارجاع به منابع در آن کمتر دیده می شود.

هدف: هدف محقق در این مقاله، ارزشیابی همخوانی ها و ناهمخوانی های برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده اخلاق اسلامی بود. روش: روش پژوهش حاضر، ترکیبی و جامعه آماری آن را 37 استاد و 273 دانشجو و نمونه آماری را کل اساتید(37 نفر) و 157 دانشجو تشکیل می داد که بر اساس جدول مورگان به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه اساتید و دانشجویان با 52 و 48 سؤال و پایایی 955/0 و 972/0، فرم مشاهده تدریس 47 سؤالی با پایایی940/0، آزمون 40 سؤالی ارزشیابی آموخته ها با پایایی652/0، تحلیل سرفصلها و محتوای انتخاب شده برای تدریس و مصاحبه استفاده شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس آزمون تی تک گروهی در قالب نرم افزار اس.پی.اس.اس و تحلیل کیفی نشان داد: نیازهای مبنا قرارگرفته در تدوین اهداف درس تا حدودی پوشش دهنده نیازهای فردی و اجتماعی دانشجویان در یک جامعه اسلامی است. میزان همسویی بین سرفصلها با اهداف درس، نسبتاً مطلوب است. میزان همخوانی محتوای انتخاب شده اساتید با سرفصل این درس مطلوب نیست. میزان دستیابی دانشجویان، به اهداف درس اخلاق اسلامی در سطوح شناختی، عاطفی و رفتاری، نامطلوب است. نتیجه گیری: همخوانی بین سه برنامه درسی قصد شده، اجرا شده و کسب شده درس اخلاق اسلامی دانشگاهها، با توجه به عناصر برنامه درسی، مطلوب نیست.